Nr Juli BXLimit. Tikeraarnerit Issittorlu

Transcription

1 Bruxellesimi kalaallit nunaata sinniisoqarfia Tikeraarnerit Issittorlu BXL-imit saqqummiussamut kingusinaarluni saqqummersitamut tikilluaritsi 2 Naalakkersuisoq Suka K. Frederiksenip Arctic Stakeholder Forum Oulu-mi, Finlandimi peqataanera 3 Europa-Kommissærip Neven Mimica-p Nuummut Ilulissanullu tikeraarnera 4 Inatsisartut Siulittaasuata Bruxelles-imi tikeraarnera 5 Imartat illersorneqarnerisa EU-mit ukkatarineqarnerulernera: FN-ip piujuartitsinissamik anguniagaa nr Canadap killilersugaanngitsumik niuersinnaanissamik EU-mik sumaqatigiissutaata killiffia - CETA 6 Imaanit tunisassianik EU-p atueriaasia pillugu nalunaarusiaq 7 Angunigalimmik aningaasaliisarnerit pillugu Europamiut aningaasaateqarfiat (EFSI) 7 Suliffimmi misiliisup ilanngussassai 8 GREENLAND REPRESENTATION Rue d Arlon , Brussels!1

2 Tikilluarit! BXL-imit saqqummiussamut kingusinaarluni saqqummersitamut tikilluaritsi BXL-imit saqqummersitamut kingusinaalaarluni saqqummersinneqartumut tikilluaritsi, aasaanerani sulinngiffeqarneq nutserneqarniarneralu pissutigalugu saqqummersinneqarnissaa utaqqimaartinneqarsimasumut. BXL-imit saqqummersitami matumani ukioq manna aasariartorneranut piffissaq sammineqarpoq, tassani Namminiilivinnermut, Nunanut allanut Nunalerinermullu Naalakkersuisoq, Suka K. Frederiksen Finlandimi Oulomiissimavoq, Finlandimiut Issittumi Siunnersuisoqatigiivinut siulittaasoqarfik EU peqatigalugu pisortatigoortumik Arctic Stakeholders Forum qaffasissumik oqallinninngorlugu aallartikkiartorlugu, saqqummersitami uani eqqartorneqarnera takuuk. Kingullermik BXL-imit saqqummermalli arlalialunnik pisoqarnikuuvoq; Nunanut tamalaanut Suleqatigiinnermut Ineriartornermullu Europa Kommissærimit Neven Mimica-mit pisortatigoortumik Nuummi Ilulissanilu tikeraartoqarnikuuvugut. Kommissær Mimica-p nunat imarpiup illuatungaaniittut nunallu nunasiaataasimasut kiisalu EU-mit Kalaallit Nunaata suleqatigiinnissamik isumaqatigiissutaa akisussaaffigisaasa ilagaat. Taamaattumik pingaartuusimavoq, Kommissærimit Naalakkersuisunut akisussaasuullutik ilaasortanik taakkununnga ilanngullugu Naalakkersuisunut Siulittaasumit Kim Kielsen-imit aamma Ilinniartitaanermut, Kulturimut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisumit Doris Jakobsen Jensen-imit naapitsinissaa ilinniartitaanermullu tunngasup ilaanik misigisaqarluni. Ilisimaneqartutummi piffissami matumani Suleqatigiinnissamik isumaqatigiissummi ilinniartitaanerup tungaa sammineqarpoq. Nunanit Avannarlernit Killernit junimi Bruxelles-imi Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiivinut Siulittaasoqarfimmit tikeraartoqarnikuuvugut Europa-Parlament-imit ilaasortaasunit DF-imi Jørn Dohrmann-imit siulersorneqartunit. Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiivinut Siulittaasoqarfimmut sinniisut namminneq nunaminni angerlarsimaffigisaminni maannakkorpiaq suliaasunik oqaluttuarfigineqarput. Taamaasilluni Inatsisartunut Siulittaasoq Lars-Emil Johansen ilaatigut Uummannap eqqaani pinngortitami ajutoornersuarmik ilisimatitsivoq, Kalaallillu Nunaannut Sinniisut qinnuigalugit QR kode-nik (Quick Response - "piaartumik akissuteqartarneq) atuineq pillugu suliniummik nutaamik ilimanaateqartumik ilisimatitseqqullugit, EU-mi ilanngaaserisoqarfiit pisisartullu ilisimatinneqarnissaannik attuumassuteqartumik EU-mi piniartunit inunnit pisarineqarsimasunik puisit amiinik inerteqqutaanngitsumik tuniniaasarneq pillugu. BXL-imit saqqummersitami matumani illit atuartartut taamatuttaaq periarfissaqarputit EU-p aamma Canadap killilersugaanngitsumik niueqatigiinnissamik isumaqatigiissutaat pillugu, CETA, kiisalu imaanit tunisassianit EU-mi innuttaasut atuisarnerannut ileqquusut pillugit nalunaarusiamit paasissutissinneqarnissamut, aamma Aaqqissuussamik Aningaasaliissuteqartarnernut Europamiut Aningaasaateqarfiat pillugu ilisarititsinermi annikinnerusunik nutarteriffigineqarnissamut. Tullianik BXL-imit saqqummersussami anguniarparput, Brexit-imit isumaqatiginninniarnerit (Kunngeqarfik Peqatigiiffiusoq EU-mit aniniarluni isumaqatiginninniarnera) aamma Brexit-ip OCTA-mut (Overseas Countries and Territories Association/nunat imarpiup illuatungaaniittut nunallu nunasiaataasimasut kattuffiannut) Kalaallillu Nunaannut kingunerisinnaasai pillugit nutarterinissamut: suleqatigiinnissami isumaqatigiissummi naalakkersuinikkut oqaloqatigiinnernut aamma EU-mi maanilu Bruxelles-imi pisut annikitsumik ingerlanneqartut pillugit. Aaqqissuisoqarfimmi maani aamma allanngornernik malugisaqarnikuuvugut tassami sinniisoqarfimmi allatsi Uiloq Mulvad Jensen maannakkut meerartaarsimammat! Angajoqqaanngoqqammersut maanngaanniit pilluaqqutikuloorpagut! Tusarfiit eqqarsaasersortut" isumaqarput meeraq ateqalerumaartoq EUgenius-OCTAvius ;-) - naallu taamatut atserneqassanersoq nalugaluarlutigu assut qilanaaraarput atorfileeqqassamaatip naapinnissaanut! Taamaattumillu qitornartaarnermi taartaasumik pissarsinikuuvugut inatsisilerituutut ilinniagaqaqqammersumit Nuummeersumit Catherina Hvistendahl-imit, Københavns Universitetimit kandidatitut ilinniagaqarnerminik naammassinneqqammersumit. Catherina-p immikkut sammisamini EU-mi puisit amii pillugit suliaq allaaserisimavaa siusinnerusukkullu maani aaqqissuisoqarfimmi sulinermik misiliisuunikuulluni. Kingullerpaamik siusinnerusukkut sulinermik misiliisorinikuusarput Kuluk Lyberth maanna aamma Nuummut utersimalerpoq Nunanullu allanut tunngasuni pisortaqarfimmi ilinniarnertuutut ikiuuttunngorsimalluni. Taarserlugu Aasianni inunngorsimasoq Lasse Uldall Møller takkussimavoq taannalu ulluinnarni RUC-mi ilinniagaqartuuvoq. Nukittuumik suleqatigiit 73-erit, Anne-Marie uangalu, suli maani Bruxellesimiippugut, isumagalugulu suut tamarmik inuusuttunut pommes frites-init, Belgiamiut immiaaraanit sukkulaajutaannillu aserorneqannginnissaat. BXL-imit saqqummersitamit matumannga atuarluarisi! GREENLAND REPRESENTATION Rue d Arlon , Brussels!2

3 Naalakkersuisup Suka K. Frederiksenip Arctic Stakeholder Forum Oulu-mi, Finlandimi Namminiilivinnermut, Nunanut Allanut Nunalerinermullu Naalakkersuisoq Suka K. Frederiksen EU-Issittoq pillugu qaffasissunit peqataaffigineqartumi aaqqissuussami peqataavoq, tassani ilaatigut peqataallutik Canadap Nunanut Allanut Ministeria, Chrystia Freeland, Avatangiisinut, Imarsiornermut aalisarnermullu Europa Kommissæri Karmenu Vella kiisalu EU p nunanut allanut aammalu isumannaallisaanermut tunngatillugu aallartitaa Federica Mogherini. Isumasioqatigiinnermi Naalakkersuisoq oqalugiarpoq ilaatigut erseqqissaatigalugu: "Europap ineriartortinneqarnerani tulluartitat Issittumut tunngatillugu tamatigut tulluartuuneq ajorput. [ ] Naammaginartumik toqqammaveqarluni najuutissagaanni nunarsuaq tamakkerlugu suleqatigisat najukkanilu ataasiakkaanni najugaqartut iluaqutigisassaannik oqimaaqatigiissitsiniartoqartariaqartarpoq [ ] Issittumi aningaasarsiornikkut ineriartornerup saniatigut ilisimatusarnermut ilinniartitaanermullu aningasaliissuteqartarnissaq pisariaqarpoq, tassunga ilanngullugit avatangiisinut silaannaallu allanngoriartorneranik ilisimasaqarnerulernissaq. EU allallu annertunerusumik suleqatiginissaannut qaaqquavut." EU-p nunanut allanut tunngasuni sillimaniarnermullu politikkimut qullersatut sinniisua, Federica Mogherinip, Issittup annertunerusumik pingaaruteqalernera naqissuserpaa: Issittoq Europap killinganiikkunnaarluni Europamut iserfissanngorpoq, nunarsuarmullu isaaffiulluni - timikkuinnaanngitsoq eqqarsartariaatsikkulli aamma. Issittoq nunarsuarmi tamanut iluaqutaavoq - tamanillu akisussaaffigineqarluni. Pisoq Arctic Stakeholder Forumimut atatillugu aaqqissugaavoq, tamannalu Europa-Kommissionimiit pilersitaalluni EU-mi aningaasalersuinermut programmit assigiinngitsut suleqatigiinneri ataqatigiissaarinerillu patajaallisarnissaat siunertaralugu. Suliniut Issittoq pillugu EU-p ataatsimoorussamik politikkianut toqqaannartumik atassuteqarpoq. Tamanna pillugu annertunerusumik siuliani nr. 3-mi atuarsinnaavutit. Naalakkersuisup oqalugiaataa ilassilluarneqarpoq. Isumasioqatigiinnerup nalaani erfalasup takutinnissaa Kalaallit Nunaat Issittumi susassaqartutullu EU-mullu suleqatigiilluarsinnaasutut soqutigisaqarluni takutitsinissamik Naalakkersuisunut pingaaruteqarsimavoq, tassa isumasioqatigiinneq EU-p Issittumi politikkianut atassuteqarmat. Finlandip Issittumi Siunnersuisoqatigiinni siulittaasuuffeqarnermik tiguseqqammernera pissutigalugu isumasioqatigiinneq Finlandimi Oulumi pivoq. Finland EU-mi ilaasortaavoq. GREENLAND REPRESENTATION Rue d Arlon , Brussels!3

4 Europa-Kommissærip Neven Mimica-p Nuummut Ilulissanullu tikeraarnera Assit: Kommissær Neven Mimica Naalakkersuisullu Siulittaasuat Kim Kielsen isumagissaartut Nunani tamalaani suleqatigiinnermut ineriartornermullu Europa-Kommissæri, Neven Mimica, Nuummiillunilu Ilulissaniippoq ulluni juni Naalakkersuisunik naapeqateqarnissaq ilinniarfiillu assigiinngitsut pulaarnissai tikeraarnermi siunertaasimapput, suleqatigiinnissamik isumaqatigiissut aqqutigalugu Kalaallit Nunaanni ilinniarnermut suliniutinut EU aningaasaliisarmat ilinniarfiit aamma pulaarneqarput. Nuummiinnermini Kommissær Mimicap Naalakkersuisut Siulittaasuat Kim Kielsen aamma Ilinniartitaanermut, Kultureqarnermut, Ilisimatusarnermut, Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq Doris Jakobsen Jensen naapeqatigai. Ataatsimiinnermut tapiliullugu Naalakkersuisup Siulittaasuat Europa-Kommissærillu suleqatigiinnissamik isumaqatigiissummi aningaasat pillugit ukioq maannamut isumaqatigiissut atsiorpaat. EU-p Kalaallit Nunaannut 231 mio. kr.-it tikillugit ukioq manna akiliinissaata piviusunngortinneqarnera atsiornerup pingaarnertut kinguneraa. Aningaasat pillugit isumaqatigiissut allaffissornikkut atsiorneqarsinnaagaluartoq Naalakkersuisut Siulittaasuata atsiorneratigut Kalaallit Nunaata EU-mut suleqateqarnermik pingaartitsinera siunissamilu suleqatigiinnissamik isumaqatigiissut aqqutigalugu EU-mut suleqateqarnerup ingerlaannarnissaanik kissaateqarnertik Naalakkersuisut EUmut politikkikkut nalunaarutigaat. Tamatuma saniatigut Kommissæri Ilinniartitaanermut, Kultureqarnermut, Ilisimatusarnermut, Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq peqatigalugu Ilisimatusarfimmi aaqqissuussinermi peqataapput. Aaqqissuussinermi ilinniartut Kommissærimut Naalakkersuisumullu apeqquteqarnissamut periarfissaqarlutik. Nuumminngaaniit Kommissæri Ilulissanukarpoq tassanilu Kommissærip meeqqat atuarfissaat nutaaq, Perorsaanermik Ilinniarfik aammalu Royal Greenlandip aalisakkerivia pulaarpai kingornalu Ilulissat kangerluanut angallammik angalaarluni. Paasissutissat: Aningaasat pillugit isumaqatigiissut Kalaallit Nunaat EU-lu akornanni suleqatigiinnissamik isumaqatigiissut naapertorlugu 2014-imiit 2020-imut ukiut tamaasa aningaasat pillugit atsiortoqartarpoq. Oqaatigineqareersutut 2014-imiit 2020-imut EU-p Kalaallit Nunaannut ukiut tamaasa aningaasanik nuussinissaa isumaqatigiissummi qulakkeerneqarpoq. Suleqatigiinnissamik isumaqatigiissummi ilinniartitaanermut tapiissutinik pissarsisarnermut tunngatillugu aningaasat pillugit isumaqatigiissutini teknikikkut allaffissornikkullu aalajangersakkanik ilaatigut imaqarpoq. GREENLAND REPRESENTATION Rue d Arlon , Brussels!4

5 Inatsisartut Siulittaasuata Bruxellesimut tikeraarnera Inatsisartut Siulittaasuat, Lars-Emil Johansen, mittarfimmi Zaventemmimi Kalaallit Nunaata Sinniisoqarfianit tikilluaqquneqarpoq. Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiivisa Europa- Parlamentillu DEEA-ataatsimiititaliaat 1 akornanni ataatsimiittoqarnerani Inatsisartut Siulittaasuat Bruxellesiliarsimavoq, ataatsimiinnermi EU-mi immikkoortortaqarfiit allat peqataapput tamatumani Europa-Kommissioni. Ataatsimiinnermi Siulittaasoq ilaatigut Uummannap eqqaani ajunaarnersuaq pillugu Kalaallit Nunaallu aningaasatigut inissisimanera pillugu oqaluttuarpoq. Puisit amiinit sanaanik EU-mut niuernermi ajornartorsiutinut oqilisaasussamik qaammarsaasumik nalunaaqutserneq pillugu suliniummik nutaamik tapersiilluni Kalaallit Nunaata Sinniisoqarfia ilisimatitsivoq. Tamatuma saniatigut suliatik pillugit ilisimatitseqatigiinniarlutik Siulittaasoq Sinniisoqarfimmut pulaarpoq. 1 Schweizimut Norgemullu attaveqarnissammut Inatsisartut ataatsimiititaliaat akusaq EU- Island, aammalu Inatsisartut EØS ataatsimiititaliaat, siulittaasoq Jørn Dohrmann Dansk Folkeparti Imartat illersorneqarnerisa EU-mit ukkatarineqarnerulernera: FN-ip piujuartitsinissamik anguniagaa nr. 14 Foto af Rebecca Gustafsson - Visit Greenland September 2015-imi FN-ip piujuartitsinissamik anguniagaat 17-it (Sustainable Development Goals - SDG) FN-ip ataatsimeersuarnerani akuersissutigineqarput. Nunarsuup piujuartitsinissaq siunertaralugu ineriartornissaa SDG-t aqqutigalugit anguniagassinneqarput. Imaani pisuussutit illersornissaat piujuartitsisumillu iluaqutigineqarnissaat SDG nr. 14-imi sammineqarput. FN-imi SDG14 pissutigalugu imaani pisuussutit nunarsuarmi annertunerusumik isiginiarneqalerput tamatumani aamma EUmi. EU-mi oqartussaaffiit assigiinngitsut pingaartumik imaanik illersuineq aallutaraat tamannalu Norgep aalisarnermut ministeria Per Sandbergip Ocean Economy-mi isumasioqatigiinnermi oqalugiarami eqqartorpaa. SDG14-imi imaanik illersuineq eqqissisimatitsinerlu pingaarnertut isiginiarneqarput kisiannili Sandbergip piujuartitsisumik iluaquteqarnissaq aamma isiginiarneqartariaqartoq uparuarpaa. Imaani illersuinissaq NGO-nit assut nukingersuutigineqarpoq nunallu amerliartortut imaani illersorneqartussanik pilersitsinialersaarlutik. Issittup Imartaa Europa-Parlamentimiit aamma isiginiarneqarnerulerpoq. Europa-Parlamentip 2017-imi Issittoq pillugu isumaqatigiissutaani EU-p Issittumi imartaani uuliasiorluni qillerinermut inerteqquteqarnissaa kaammattuuteqarpoq Issittullu imartaasa imaani illersorneqartut pilersinneqarnissaat kaammattuutigalugit. Isumaqatigiissut Kalaallit Nunaannut pituttuinngilaq kisianni toqqaannartumik toqqaannanngitsumilluunniit naalakkersuinikkut tatisimanermik kinguneqarsinnaavoq. Oktober 2017-imi EU isumasioqatigiinnermi "Our Ocean"-imi qaaqqusisuussaaq. Sisamassaanik taamatut isumasioqatigiittoqalerpoq isumasioqatigiinnerlu SDG14 suliniutillu allat imaani tunngassuteqartut atuutilernissaat aallaavigalugit ingerlanneqassaaq. Imaanik illersuineq ingammik isiginialerneqarnera eqqarsaatigalugu Kalaallit Nunaata imaani soqutigisani pissusissamisoornerpaamik suliarineqarnissaat immikkut eqqumaffiginiarnissaa pingaaruteqarpoq. Kalaallit Nunaata isertitaasa annersai imaani pisuussutinik atorluaanermit pilersitaapput. EU-mi imaani tunngasunut pisut ineriartornerlu Kalaallit Nunaata Sinniisoqarfianit malinnaaffigineqarpoq. GREENLAND REPRESENTATION Rue d Arlon , Brussels!5

6 Canadap killilersugaanngitsumik niuersinnaanissamik EU -mik isumaqatigiissutaata killiffia CETA Foto via Government of Canada / Foreign Affairs, Trade and Development 15. februar 2017 Europa-Parlamentip niuernikkut isumaqatigiissut Canadamut tunngasoq akueraa, taamaammallu CETA-p atuutilivinnissaanut alloriarneq ataasiinnanngorpoq. Isumaqatigiissutip Canada EU-lu akornanni akitsuusersuinikkut aporfissat 99 %-iisa peersitsisuusussap tamakkiisumik aatsaat atuutilersinnaavoq EU-mi nunani nunallu immikkoortortaasa inatsisartuini 38-ni akuerineqarpat. Atuuttussanngortinniarneqarnera sivisusinnaavoq inatsisartunillu tamanit atuuttussanngortinneqarnissaa nalorninarsinnaalluni. Nunap nunalluunniit immikkoortuata inatsisartui arlaat CETA akerlerissappassuk aallaqqaataanniit isumaqatigiissutiliortoqartariaqassaaq, isumaqatigiissullu nutaaq pillugu Europa-Parlamentimi taasisoqaqqissaaq kingornalu nunat nunallu immikkoortortaasa inatsisartuini akuersissutiginiarneqaqqissalluni. Taamaattoq Europa-Parlamentimiit akuerisaanerata kingorna isumaqatigiissutip annertunersaa utaqqiisaagallartumik atuutilernikuuvoq. Taamatut ilaannakortumik annertusiartuaartumillu isumaqatigiissut atuutissaaq nunat inatsisartui nunalluunniit immikkoortortaanni inatsisartunit isumaqatigiissutip akerlilerneqarnissaata tungaanut imaluunniit isumaqatigiissutip atuutilivinnissaata tungaanut. Frankrigimi premierministeri nutaaq Edouard Philippe immikkut ilisimasalinnik ataatsimiititaliamik CETA-p avatangiisitigut sunniuteqarnissaanik naliliisussanik pilersitsisimavoq. Isumaqatigiissutip upernaakkut franskit eqqartuusivianut tunniunneqarnerata kingorna isumaqatigiissutip Frankrigimi ilaannakortumik atuutilernissaa ukiap ingerlanerani aatsaat pissasoq ilimagineqarpoq. Unammilleqatigiinnerup annertusinissaanut avatangiisinullu sunniutaasinnaasut kingunissai kisiisa pinnagit kisiannili aamma isumaqatigiissutip inatsisitigut pisinnaatitaaffilersitsinera tamatumalu nunat nunallu immikkoortortaani pisinnaatitaaffiit killeqarfissaanut aporaasinnaanera nalorninartoqarmat killeqanngitsumik niueqatigiinnissamut isumaqatigiissutip atuutilernissaa nalorninartoqarpoq. Atuuttussanngortitsiniarnermi ataatsimut suliap ingerlanera 1. Canadap naalakkersuisui peqatigalugit isumaqatigiinniartoqareerluni suliap inernera Europa-Kommissionip saqqummiuppaa. 2. Europarådi akuersivoq tamatumalu kingorna EU Canadalu isumaqatigiissummik atsioqatigiipput. 3. Isumaqatigiissut pillugu Europa-Parlamenti taasivoq. Nunani tamalaani niuernermut ataatsimiititaliaq taasivoq. Inatsisartut ataatsimiititaliaat allat isummersuipput. Europa-Parlamenti ataatsimoorlutik inaarutaasumik taasipput. 4. Nunat nunallu immikkoortortaasa inatsisartui isumaqatigiissut pillugu taasissapput (manna suliaq maanga killippoq) 5. Nunat nunallu immikkoortortaasa inatsisartui tamarmik aatsaat akuersigunik CETA atuutilivissaaq (Europa-Parlamentilli inaarutaasumik taasisareernerata kingorna CETA annertusiartuaartussamik atuutilerneqareerpoq. Nunap imaluunniit nunap immikkoortuata inatsisartui CETA akerlerissaguniuk CETA "tunuartinneqassaaq" isumaqatigiinniarnerillu aallarteqqinneqarnissaat ilimanarluni). GREENLAND REPRESENTATION Rue d Arlon , Brussels!6

7 Imaanit tunisassianik EU-p atueriaasia pillugu EU aalisakkanik imaanillu tunisassianik niuerfiuvoq annertooq, imilu EU-mi inoqutigiit 52 mia. euronik (401,9 mia.kr.-inik) nalilimmik pisisimallutik. Europami innuttaasut aalisakkanik imaanillu tunisassianik atuisarnerannut ileqquusut pillugit nalunaarusiaq saqqummersinneqarnikuuvoq tamatumunnga ineriartortitsinermut, aningaasaqarnermi pitsanngorsaanermut suliffinnillu pilersitsinermut toqqammaviliinissaq siunertaasimalluni. Nalunaarusiami makku pillugit paasisaqarsinnaavutit: - Nerinerup pisisarnerlu akuttussusaat - Tunisassiat sorliit pisiarineqartarnersut - Akit naapertorlugit pisiumassuseq - Pisinermut pisinngiinnarnermullu peqqutit - Nujuartat nujuartaanngitsullu piumaneqarnerunersut - Sumi pisisoqartarnersoq Aalisakkat imaanillu tunisassiat pillugit EU-mi nunanilu ataasiakkaani innuttaasut isummersorneri atuisutullu ileqqorisartagaat nalunaarusiaq aqqutigalugu annertuumik paasisaqarfigisassaapput. Nunat ilaasortaasut ataasiakkaat immersugassaniit akissutaat tigusiffigalugit nalunaarusiaq sanaajuvoq. Nalunaarusiaq pissarsiarisinnaavat uani. Kisitsisit pingaarnerit Atuisut 42 %-ii minnerpaamik sapaatip akunneranut ataasiarlutik imaanit tunisassianik angerlarsimaffimminni nerisarput. Europami innuttaasut 72 %-ii minnerpaamik qaammammut ataasiarlutik imaanit tunisassianik angerlarsimaffimminni nerisarput. Innuttaasut 34 %-ii minnerpaamik qaammammut ataasiarlutik imaanit tunisassianik angerlarsimaffik qimallugu nerisarput. Innuttaasut 67 %-ii minnerpaamik qaammammut ataasiarlutik imaanit tunisassianik pisisarput 37 %-iilu minnerpaamik sapaatip akunneranut ataasiarlutik pisisarlutik. 69 %-it ilaannikkut akulikitsumilluunniit imaanit tunisassiat qerisut pisiarisarpaat. Imaanit tunisassianik atuisartut 60 %-iisa imaanit tunisassianik nutaanik misilittagaqarnissartik nuannaraat. Pilersaaruteqartumik aningaasaliisarnerit pillugu Europamiut aningaasaateqarfiat (EFSI) nr. 3-mi EU-mi aningaasalersuinermut programmit Kalaallit Nunaannut attuumassuteqartut sammineqarput, maannalu ataatsimik ilaneqarsinnaanngorlutik. 'Europamut aningaasalersuinissamut pilersaarut'-mut atatillugu 2015-imi Anguniagalimmik aningaasaliisarnerit pillugu Europamiut aningaasaateqarfiat (EFSI) pilersinneqarpoq. EU-mi ineriartortitsinermut aningaasaliisukilliornerup pitsanngorsarnissaa EFSI-p ilaatigut siunertaraa. European Investment Bank (EIB)-ip, European Investment Fund (EIF)-ip aamma Europa-Kommissionip peqatigiillutik aningaasaateqarfik pilersippaat, aningaasaateqarfiullu paarisai 249,3 mia.kr.-it aningaasaateqarfiup nittarsagaanerani EIB-p ingerlattagaannut allanut naleqqiullugu aningaasanik annaasaqarsinnaassuseq annertunerusut nittarsaanneqarluni. Kalaallit Nunaat OLT-ini (Oversøiske Lande og Territorier) ilaagami aningaasaateqarfimmit aningaasanik qinnuteqarsinnaavoq. EFSI-p ingerlatat suut isiginiartarpai? EFSI-mit tapersersorneqarluni EIB Group-ip suliniutit imminut akilersinnaasut aningaasaliiffigisarpai tamatumani ilanngullugit EIB-p nalinginnaasumik ingerlattagaannut naleqqiullugu suliniutit aningaasanik annaasaqarsinnaanerusut. Immikkut isiginiarneqartut tassaapput: Attaveqaasersuinermi aningaasaliissutit tamatumani digitali, angallassineq nukissiornerlu ilanngullugit. Ilinniartitaaneq, ilisimatusarneq, ineriartortitsineq nutaaliornerlu. Nukissiuutit ataavartut pisuussutillu piujuartillugit atuineq atuutilernerunissaat. Suliffeqarfiit mikisut anngajaanullu (SME-t) tapersersornissaat. EFSI-p suliniutit sumiittut tapiiffiginiarpai? EFSI piumaneqarneq naapertorlugu ingerlanneqarpoq EU-llu iluani suliniutinut tapiisarpoq tamatumani suliniutit nunat killeqarfii akimorlugit aamma ingerlanneqartunut tapiisarluni. EFSI ingerlataqarfinnut ataasiakkaannut pituttugaanngilaq nunallu immikkoortortaannut salliutitsisarani. Kikkut qinnuteqarsinnaappat? SME-t (250-it tungaanut sulisullit) aamma suliffeqarfiit akunnattut midcap-imik taaneqartartut (3000-it tungaanut sulisullit $ 2-10 mia.-inik niuernermut naleqartut) Ikiuiniarnermut programmit/suliniutit. Pisortat ingerlatsiviutaat pisortalluunniit immikkoortortaat. Bankit Aningaasaliinissamut aningaasaateqarfiit GREENLAND REPRESENTATION Rue d Arlon , Brussels!7

8 Piffissaq pissanganartoq naavoq Kalaallit Nunaata Sinniisoqarfiani misiliillunga sulinera naasussanngorpoq Bruxellesimulli pinngitsoornanga uteqqikkumaarlunga. Assigiinngitsorpassuarnut peqataasinnaasimagama iluanaarpunga EU-llu tungaatigut Kalaallit Nunaata soqutigisai sinniisoqarfiup isumaginninnera tigussaasumik paasisaqarfiginerunera aamma assut iluanaarutigaara. Ilaatigut suleqatigiinnissamut isumaqatigiissut nalilerneqarnerani eqqarsaatersuutigineqartut malinnaaffigisimavakka Brexitillu nunanut OLT-iusunut kingunerisinnaasai oqallisigineqarmata malinnaasimallunga. Tamatuma saniatigut EU-p immikkoortortaasa annertusiartortumik Issittumut soqutigisaqalersut malugisimavara, tamannalu ukiuni aggersuni malinnaaffiginissaa pissanganassaaq. Mininnguaq, Uiloq Anne- Marielu suleqatigiiusut nukittuut nuannersullu sulilluarnissaat qularutiginngilara. Ilisimasat misilittakkallu tunniussimasaat, kammalaatitaakka misigisakkalu assut qujamasuutigaakka. Suleqatigiit qujaffigeqqingaarpakka! Tamatumunnga peqatigalugu misiliilluni sulisussap tullia, Lasse, tikilluaqqorusuppara neriullungalu uattut misigisaqarluarumaartoq. Nuannisarsimaqaanga, takoqqiliiv! Kalaallit Nunaata Sinniisoqarfia Facebookimi nittartagartaava Paasititsiniaanermut suliniummut atatillugu nuannaarutigalugu nalunaarutigissavarput Bruxellesimi suliatsinnik takutitsisumik Facebookikkut nittartagaliorsimagatta. Facebookimi alakkarsinnaavatsigut uani Kalaallit Nunaata EU-llu akornanni pisussat Ukiakkut ataatsimiinnissaq 2017: Kalaallit Nunaata EU-mik isumaqatigiissutaani tunngavissarititaasut iluani suleqatigiinnerulernissamut periarfissat pillugit Inatsisartunut nassuiaat November 2017: Kalaallit Nunaata EU-llu aalisarneq pillugu isumaqatigiinniarnerat Ukioq 2017/2018: Suliap qiteqqunnerani Kalaallit Nunaannut isumaqatiginninniartartut pillugit inaarutaasumik nalunaarusiaq Ukiaq 2017: Tunisassianik ineriikkanik nutaamik nalunaaqutsiisalernissamut siunnersuut Europa- Kommissionimut saqqummiunneqassaaq Ukiaq 2017: Nunat inatsisartuini CETA-p atuuttussanngornissaannut taasisitsinerit XLimit tulliani takuss! In. in. Kalaallit Nunaata Bruxellesimi Sinniisoqarfia GREENLAND REPRESENTATION Rue d Arlon , Brussels!8