Ársfundur hjá Landsneti

Transcription

1 Fundarfrásøgn frá ársfundi hjá Landsneti í Norðurlandahúsinum, fríggjadagin 2. oktober 2015 kl. 9:30 til 13:00 Ársfundur hjá Landsneti 1 Ársfundur 2015 Hilmar Høgenni, formaður: Hilmar Høgenni beyð vælkomin og segði, at Malan Johansen var vald sum orðstýrari og Randi Á. Jakobsen sum skrivari á fundinum. Malan Johansen, orðstýrari: Takkaði fyri álitið og greiddi frá, hvat var á skránni og hvat eigur at vera á skrá til landsfundin hjá Landsneti. Eisini greiddi hon frá um evnið Tutl, sum er millum tey ymisku punktini á skránni. Hetta er brúkt seinastu fundirnar, og gevur fundarluttakarunum møguleika at skriva gular seðlar við viðmerkingum og spurningum til leiðsluna á Landsneti ella á Gjaldstovuni. Hilmar Høgenni, formaður: Síðan fekk Hilmar Høgenni orðið aftur til formansfrágreiðingina. Hetta eru brot úr formansfrágreiðing hansara: Eg skal sum formaður í brúkararáðnum fyri Landsnet bjóða tykkum vælkomnum til henda ársfund fyri brúkarar á Landsneti. Eg skal greiða frá virkseminum hjá brúkararáðnum síðan seinasta fund, ið var 14. februar Eg helt áfram sum formaður. Limirnir í brúkararáðnum eru: Petur Petersen, Løgmansskrivstovan Hans Albert Hansen, Fíggjarmálaráðið Heri Joensen, Fiskimálaráðið Bjarni Vilhelm, Mentamálaráðið Gunnleyg Árnafjall, Vinnumálaráðið Jens Godik Højen, Heilsumálaráðið Hilmar Høgenni, Almannamálaráðið Løgtingið, nevndarlimur ikki tilnevndur Brúkararáðið fyri Landsnet hevur seinasta skeiðið hildið 18 fundir. Eisini hava vit verið á/hildið seminar og arbeitt við onkrum verkætlanum. Arbeitt hevur í høvuðsheitum verið við málum, sum snúgva seg um at betra trygdina og raksturin á Landsneti og stovnunum á Landsneti og við verkætlanini Talgildu Føroyar. Eitt av málunum, sum arbeitt hevur verið víðari við frá seinast, er Talgilt arkiv - Talgild fyrisiting. Høvðusuppgávan hjá brúkararáðnum er enn sum áður: At ráðgeva leiðsluni á KT landsins, innan skipan og stýring av Landsneti, herundir vavið av tænastunum, prísáseting, bygnaðarlig viðurskifti, útveiting og KT-trygd. Harumframt virka limirnir í brúkararáðnum sum umboð fyri einstøku greinirnar (stjórnarráð við stovnum), sum eru partar av Landsneti Nýútnevndu nevndarlimirnir í brúkararáðnum, frá 2. oktober 2015, eru:

2 Leivur Langaard, Løgmansskrivstovan Ólavur Brimnes, Fíggjarmálaráðið Heri Joensen, Fiskimálaráðið Bjarni Vilhelm, Mentamálaráðið Gunnleyg Árnafjall, Vinnumálaráðið Jens Godik Højen, Heilsumálaráðið Frankie Jensen, Almannamálaráðið Hans Albert Hansen, Samferðslumálaráðið Løgtingið - nevndarlimur ikki tilnevndur Takk fyri at tit lýddu á. 2 Trygd Leif Abrahamsen, stjóri á Gjaldstovuni og Dorit Reinert, Trygdarleiðari Fyrst takkaði Leif Hilmari fyri tíðina í brúkararáðnum. Landsnet er nú komið í eina trygga umsitingarliga legu. Vit hava greiðar avtalur seinasta átakið var FAK-SLA við stovnarnar millum stovnar og Landsnet og millum veitarar og Landsnet. Viðurskiftini á sjálvum Landsneti verða grannskoðað, og tann parturin, sum hevur vantað, er, at stovnarnir fáa eina váttan fyri øll síni KT-trygdarviðurskifti. Sum eina byrjan, so fingu allir stovnar, sum ikki hava stórar fakskipanir, tilboð um at vera við í einum trygdarpakka, sum Gjaldstovan skipaði fyri. 10 stovnar og 3 kommunal samstørv tóku av. Hetta kostaði um 12 túsund kr. Í samband við, at trygdarpakkin varð grannskoðaður, gjøgnumgekk Leif tey 19 eftirlitspunktini, sum stovnarnir ábyrgjast fyri. Yvirhøvur er Gjaldstovan væl nøgd við hetta átakið, men hetta er fyrstu ferð, og sannlíkt er, at tað verða gjørdar broytingar til næstu ferð. Trygdarpakkin verður afturvendandi tilboð. Leif greiddi frá, at stóri trupulleikin var 360, sum ikki hevur nakran góðan. Skal trygdin á 360- felagsinstallatiónini vera á forsvarligum stigi, so má onkur taka ognarrættin av skipanini t.d. Gjaldstovan. Hetta má brúkararáðið so taka upp. Gjaldstovan boðaði frá víðkaðum trygdarpakka næsta ár fyri teir stovnar, sum ikki vóru við hesa ferð. Hetta eru stovnar, sum hava størri fakskipanir. Í víðkaða trygdarpakkanum fara at vera ymsir leistir, t.d. at gera avtalur við veitarar fyri fakskipanir. Kunnað verður meira um hetta seinni. Dorit Reinert, trygdarleiðari, um trygdarkrøv: Grannskoðan á rakstrarstøðum (hjá veitarum). Grannskoðarar koma við tilmælum. Hesi verða tikin upp á mánaðarligum SLA-fundum, fyri at tryggja, at tey verða loyst. Á sama hátt verða tilmælini í samb. við grannskoðan innanhýsis á Gjaldstovuni tikin upp á okkara trygdarráðsfundum. Nevnast kann, at eitt høgt tilmæli, sum hevur tikið langa tíð at loysa, nú er loyst. Tað er FAK-SLA við allar stovnar. Á trygdarráðsfundunum verða m.a. gjørdar váðametingar av ymiskum, sum kann hava ávirkan á váðamyndina. Ein váðameting, sum vit hava gjørt í seinastuni, er av BYOD (Bring Your Own Device m.a. fartelefonir, teldlar og privatar teldur). Í okkara føri var talan um fartelefonir. Úrslitið av tí

3 váðametingini var, at Gjaldstovan nú hevur ein politikk, sum sigur, at sum nú er, er bert loyvt at hava stovnsdata har ímillum teldupost á tólum, sum Gjaldstovan eigur. Viðkomandi váðagreiningarnar, sum Gjaldstovan ger, verða seinni lagdar á SharePoint. Fylgt verður eisini við í, hvat gongur fyri seg rundan um okkum av eitt nú cyber kriminaliti, m.a. ransomware. Um brúkari á Landsneti er fyri einhvørjari trygdarhending, t.d. ransomware, er umráðandi, at KT-skivan fær boð beinanvegin, soleiðis at vit kunnu avmarka skaðan. Eitt dømi um álop av ransomware var tikið fram. Tað var netið hjá einari kommunu í DK, sum var inficerað av ransomware. Tey lærdu av hendingini, og tóku ymisk stig til at betra um trygdina, t.d. at syrgja fyri at hava góðar backuppar og at kunna starvsfólkini betur um trygd. Hóast vit hava góða trygd, so verður hon ongantíð 100%, men vit kunnu verða 100% vís í, at fyrr ella seinni verða vit eisini rakt av onkrari trygdarhóttan. 3 Rakstur og menning, KT landsins Birgir av Steinum, rakstrarleiðari KT landsins Rakstur KT landsins hevur tvær høvðusrakstraravtalur. KTL hevur rakstraravtalu við Elektron um raksturin av fakservarum og um raksturin av infastruktur servarum, hevur KTL avtalu við Formula. Samanumtikið hevur raksturin bæði av fakservarunum og infrastrukturinum verður góður. Nakrar týðandi hendingar vóru nevndar, sum høvdu ávirkað raksturin. KTL vísti í tølum, hvat Landsnet er. Brúkarar: 2020 Teldur: 1288 Tunnir klientar: 500 Mobilar eindir: 980 Lokatiónir: 167 Tøl fyri KT skivuna. Tal av loystum uppgávum í ár: 4680 Innringingar í ár: 6435 Vilja hava færri at ringja inn og í staðin fáa tey at brúka helpdesk. Tí hava vit gjørt soleiðis, at KT skivu skipanin er tøk frá internetinum og vit hava gjørt so, at brúkarin verður loggaður inn automatisk við sínum AD logon. KTL arbeiðir nú við at fáa allar Windows server 2003 og Windows XP teldur burtur, tí hesar eru í dag ein váði fyri restina av umhvørvinum, tí at tað koma ikki fleiri trygdarrættingar. Ein áheitan var til stovnarnar um at gera meir við at viðlíkahalda og dagføra sínar skipanir, so at skipanirnar ikki verða ótíðarhóskandi, ótryggar og óeffektivar.

4 Sparingar KTL vísti, við 360 sum dømi, hvussu nógv stovnarnir spardu við at nýta felags loysnir. Felags 360 installatión (15 stovnar) Sparing fyrstu 3 árini: kr. Árlig sparing ár 4 og frameftir: kr Orskøkin til sparingina er, at tað verða brúktir færri servarar og harvið eisini færri licensir. Totalview var eisini nevnt, sum ein skipan, sum gav stórar sparingar fyri stovnarnar. Trygd FAK-SLA: Greitt varð frá, hvønn týdning FAK-SLA hevur havt fyri raksturin. Nevnt var betri skjalfesting og flokking av servarum, sum gevur nøkur tilmælir til uppsetingina og ger trygdina ítøkiliga - tí trygdin verður ofta bara snakk. Greitt varð eisini frá avgerðum, sum vóru tiknar í Trygdarráðnum fyri Landsnet. Tað er framyvir eitt krav, at allar teldur á Landsneti skulu vera limaðar í Landsnet. Tað verður mett at vera ein ov stórur trygdarváði, at teldur ikki eru partur av Landsneti, tí tá er ikki tamarhald á, um teldurnar hava antivirus ella fáa dagføringar. Ein annar trupulleiki er eisini, at tær teldurnar, sum fáa dagføringar, heinta dagføringar hvør í sinum lagi og brúka harvið nógva bandbreidd. Ein annar afturvendandi váði var Flash. Trygdarráðið hevur gjørt tilmælið um, at stovnar steðga við at menna fleiri skipanir í Flash og eisini at gera eina ætlan fyri at flyta sínar skipanir frá Flash. Trygdarráðið hevur eisini viðgjørt vandarnar við mobilum eindum og niðurstøðan er, at tað má fáast tamarhald á mobilu eindunum. Í dag verða mobilar eindir brúktar til privat og arbeiðs endamál og privat og arbeiðstilfar liggja á somu eind, uttan staðfestar treytir ella staðfesta ábyrgd. Tað verður brúkt nógv tíð og orka at tryggja servarar og net og tað setur eingin spurnartekin við. Samstundis fáa mobilar eindir, sum hava lágt trygdarstig, atgongd til dáturnar. Tað varð eisini víst á, at fleiri og fleiri uppgávur kunnu fremjast á mobilum eindum og tí er vandin eisini størri fyri, at trúðnaðar ella viðkvæmar dátur koma í skeivar hendur. Serligir vandar eru hakkara álop, væntandi dagføringar, roota/jailbreaka, mistar eindir, falskar appir, malware og atferðin hjá brúkarunum. Nýggjheitir Windows 10 er nýggjasta og tryggasta stýriskipanin frá Microsoft. Windows 10 byggir víðari frá Windows 8.1. Av tí at Windows 10 líkist bæði Windows 7 og Windows 8.1, so krevur skiftið ikki eyka upplæring, og tað ger, at tað ber til at skifta uttan at tað órógvar framleiðsluna nakað serligt. Windows 10 er eisini enn skjótari, startar skjótari upp og battarítíðin er eisini betri enn í undanfarnu útgávum. KT landsins arbeiða við at fyrireika sínar skipanir til at stuðla Windows 10, og stremba eftir at hava tað klárt síðst í november. At byrja við bert at leggja Windows 10 á nýggjar teldur ella teldur, sum eru góðkendar til Windows 10.

5 Nýggjur Office pakki er júst komin, nýggja útgávan eitur Office KTL greiddi frá, at tað gekk sera striltið at fáa stovnarnar at taka Office 2013 í brúk. Størsta forðingin var, at Stavarin ikki virkaði at byrja við og neyðugt var hjá stovnunum at dagføra 360. KTL hevði ikki havt tíð at roynt nýggju útgávuna nakað serligt, men Stavarin tyktist at virka. Tað er ikki staðfest, um 360 virkar saman við Office KTL kom við eini áheitan til stovnarnar um at verða raskari at dagføra sínar skipanir, so hesar stuðla nýggju útgávunum av Windows og Office. Tað krevur nógva orku at viðlíkahalda fleiri útgávur av Office og Windows. Stovnarnir kunnu dagføra Windows og Office uttan eyka kostnað og við at drála, so missa teir eisini ágóðan, sum nýggja tøknin gevur og gerast ótíðarhóskandi. Fjaratgongd Tað er týðandi fyri stovnarnar, at tað ber til hjá starvsfólkunum at arbeiða, sjálvt um tey ikki eru á skrivstovuni. KTL vísti til eina kanning, sum vísti, at 56% senda sín fyrsta teldupost, áðrenn tey møta til arbeiðis, at 73% senda teldupost aftaná, tey eru farin heim og at 37% arbeiða frá meiri enn einum staðið (kelda: Microsoft). Outlook Anywhere Galdandi fyri øll og gevur einans atgongd teldupost. Fyri ein stóran part av starvsfólkahópinum er hetta nøktandi. Direct Access Er eitt slag av sjálvvirkandi VPN til teirra, sum umframt teldupost hava tørv á at fáa atgongd til fakskipanir. Kevur Enterprise útgávu av Windows 8 ella nýggjari. Remote Access Gateway Terminal servara atgongd til teirra, sum ikki hava farteldu. Gevur møguleika at sleppa til standard skipanir, m.a. Totalview, Office, 360. OneDrive for Business Sharepoint tøkni, sum minnir um Dropbox, men har dáturnar liggja á Landsneti og tí lúka trygdarkrøvini. Wireless Display Nýggj tøkni, sum ger tað møguligt tráðleyst at vísa telduskíggjan á stórskiggja. Demo At enda vísti KTL Wirelwss Display, Direct Access og One Drive for Business. 4 Avrik og ætlanir, KT landsins Nicolai M. Balle, deildarstjóri KT landsins Tað eru 10 ár síðan, at gjørt varð av at seta Landsnet á stovn. Tað eru 18 mánaðir síðani seinasta ársfund. Tølini á talvunum eru fyri teir 18 mánaðarnir. Man sær á framløguni, hvørjir stovnar eru við í Landsneti. Eitt, sum hevur verið arbeitt við, er at betra ferðina á netinum, og er hon blivin nakað betri.

6 Stovnarnir síggja ágóðan av at hava FAK-SLA. Innanfyri hesar 18 mðr, er BSL-kervið lagt saman við KT landsins og víðkar hetta um starvsfólkahópin. Intranet á SharePoint er ikki komið upp á pláss enn, men arbeitt verður víðari við hesum. Felagsinstallatión av 360 er ikki komin uppá pláss enn. Rakstrarsáttmálarnir skulu endurskoðast í ár, tí hesir ganga út við ársenda. Arbeitt verður eisini við at differantiera brúkarar, so at kostnaðurin verður ymiskur alt eftir hvussu brúkarar eru. Eisini verður arbeitt við at endurskoða SLA við stovnarnar. KT landsins arbeiðir ikki við skipaðari tilgongd at seta í verk OpenSource á Landsneti. Stovnarnir spyrja ikki eftir tí, og heldur ikki hevur hetta verið eitt politiskt ynski. NB mælti til, at ein strategi fyri OpenSource var gjørd fyri almennu Føroyar. 5 Talgildu Føroyar Nicolai M. Balle, deildarstjóri KT landsins Heimasíðan hjá Talgildu Føroyar er talgildu.fo - Dánjal Pauli Haraldsen er settur sum projektleiðari. Hetta er ein stór verkætlan, har nógv fólk eru við í ymiskum arbeiðsbólkum. Nakrar uppgávur verða útveittar og vit hyggja at ymiskum londum, fyri at síggja, hvussu hetta er gjørt aðrastaðni. M.a. hava vit verið í Estlandi og hugt at teirra skipan. Tey eru millum tey mest framkomnu innanfyri hetta økið. 6 Samanumtøka Hilmar Høgenni, Leif Abrahamsen, Nicolai M. Balle og Birgir av Steinum Til samanumtøkuna bar til hjá fundarfólkunum at seta teimum fýra omanfyrinevndu spurningar. Spurningar: Hví er tað neyðugt hjá smáum stovnum at hava tey dýru forritini, er ikki møguligt at hava bíligari forrit? Birgir av Steinum: Sum er, hava vit gjørt av ikki at koyra við OS forritum, men hvat verður framyvir, veit hann ikki. Kunnu smáu stovnarnir fáa eina viðlíkahaldsjáttan til KT? Leif Abrahamsen: Tað er nokk vert at umhugsa, um tað er møguligt at gera okkurt við tað. Hví skal ein lítil stovnur hava dýra journalskipan, sum t.d. 360? Hilmar Høgenni: Ein felagsloysn við 360 er ov stór til smáar stovnar. Tað eigur at broytast til, at smáir stovnar fáa bíligari loysn. Hvussu er við Vaktplan? Bjarni A. Bjarnasson: Tað er møguligt, at Gjaldstovan skal yvirtaka tað.

7 ALS arbeiðir við virtuellum klientum, er tað ein møguleiki? Birgir av Steinum: Vit eru ikki ordiliga gearað til tað. Men tað er kanska ein møguleiki. Men tað eru ikki allir stovnar, ið kunnu brúka tað. Er Win10 egna til blind/sjónveik fólk? Birgir av Steinum: Veit ikki, hvussu tað riggar. Hann hevur ikki royndir við tí enn. Skulu vit dagføra windows? Birgir av Steinum: Helst dagføra regluliga, fyri ikki at verða afturúrsigld. Viðmerkingar: Tróndur Leivsson: Vit mugu raðfesta intranet. Bjarni Vilhelm: Brúkararáðið eigur at spyrja í hvørjum einstøkum ráðið, hvat manglar á intranettænastunum frá KTL. Bjarni Askham Bjarnason endaði við at tosa um trygd, BYOD, Cloud og helt fyri, at hann ynskti WEBheldur enn klientloysnir.