UEFA Coach Education Workshop. Raising the bar! Petur Simonsen & Eli Hentze

Transcription

1 Raising the bar! Petur Simonsen & Eli Hentze 1

2 Formæli Undirritaðu umboð fyri Fótbóltssamband Føroya, Petur Simonsen og Eli Hentze, luttóku dagarnar oktober á UEFA- ráðstevnu í Budapest um venjaraútbúgvingar. Umboð fyri øll limalondini í UEFA vóru møtt á ráðstevnuni, ið var tann tíggjunda í røðini. Á ráðstevnum sum hesari er gyltur møguleiki at ogna sær vitan um, hvussu londini úti í stóru verð arbeiða við venjingarútbúgving. Hóast limalondini í UEFA hava somu yvirornaðu rætningslinjur at fylgja, so er sjálvsagt rættiliga stórur mentanarligur munur á londunum. Munur, ið eisini ávirkar vegin fram í móti sama máli, ið er at útbúgva dugnaligar venjarar sum neyðugur liður í leikaramenningini, og menningini av øllum økjum í og rundanum fótbóltsspælið. Umstøðurnar í ungverska høvuðsstaðnum vóru góðar. Innihaldið á ráðstevnuni skifti millum fyrilestrar, kjak og venjing á vøllinum. Ráðstevnuslagorðið var: raising the bar! Ber valla til at umseta slagorðið/herrópið beinleiðis, men tað snýr seg um menning. Hvussu UEFA og limalondini í felag kunnu lyfta fótbóltsspælið upp á eitt enn hægri støðið Tað er sera umráðandi fyri Føroyar sum eitt lítið land við sera avmarkaðum tilfeingi á nærum øllum økjum at hava eygu og oyru opin allatíðina fyri at ogna sær nýggjastu vitanina. Á heimasíðuni hjá UEFA, stóð at lesa um ráðstevnuinnihaldið: 2

3 Coach education is considered by UEFA a crucial factor in the overall development of European Football. The premise is that well-trained coaches will help nurture good footballers and raise overall standards across the continent. The European game s governing body has kept its finger firmly on the pulse as far as coach education is concerned. The workshop held under the theme Raising the Bar will look at the latest state of development in this vital area and the work being done by UEFA and its national associations to ensure that current and future members of the coaching profession are getting the best possible advice and education. In particular, UEFA will highlight its coach education work priorities, as well as its work in specific areas, introduced at the request of the associations. The European body staged a series of goalkeeping courses earlier this year and a specialist futsal workshop in Spain. In addition, two succesful Fitness for Football seminars in Oslo and Istanbul have shed light on the need to ally football skills to the appropriate fitness training, both to help players perform better and avoid injuries. Delegates in Budapest will also hear about UEFA s coach education exchange programme, which involves Pro-licence students from the European associations coming to the House of European Football in Nyon for expert guidance on the various facets of the job. The associations will play a full part in the Budapest programme and various countries will give presentations on learning philosophies, educating instructors and refresher courses. Neuroscientific aspects involved in improving learning and teaching, and how this applies to coach education, will form a key basis for the deliberations. A good coach needs to be able to communicate efficiently with those around him, especially his team, and this topic will be emphasised in a practical on-field training session. Aside from practical work, group discussions and feedback sessions will help reinforce the exchange of ideas and viewpoints between the participants, all with the well-being of the European football in mind, and a special guest is being lined up to talk about the lessons 3

4 learned along the way. Finally, the workshop will be reminded of the dangers of matchfixing, an issue which UEFA considers an overriding priority on its list of activities. Pennurin gongur heitur slíkar dagar!..og tó! 4

5 Innihaldsyvirlit s. 2-4 Formæli s Skráin fyri dagarnar í Budapest s Brot úr ungversku søgu og fótbóltssøgu s UEFA Coaching programme priorities 2013> s Dr.Babette Lobinger, how to improve learning and teaching neuroscientific aspects s Learning philosophies: England, Sveis og Malta s.24 Educating instructors: Sveis, Danmark og Holland s s s s s s s Refresher cources in a three-year cicle: Ungarn, Belgia og Frankaríki Rotating forums on specialist s coach education Elite Youth A-licence Level practical sample Werner Mickler, Effective communication Venjingin og eftirmetingin effective communication Sir Alex Ferguson Samanumtøka 5

6 6 UEFA Coach Education

7 7 UEFA Coach Education

8 8 UEFA Coach Education

9 9 UEFA Coach Education

10 10 UEFA Coach Education

11 11 UEFA Coach Education

12 Dagur 1 Mánadagur 07.okt. 2013, Budapest Onki var á skránni henda fyrsta dagin í ungverska høvuðsstaðnum. Nýttu tí partvíst tíðina til at hyggja okkum um í hesum vakra og stórsligna býi, har rómverjar sum teir fyrstu settu búgv ár 89 e.kr. Búðu beint við Donau ánna, ið skilir býin í tveir partar. Navnið Budapest er sett saman av nøvnunum Buda og Pest. Ikki bara søguliga og mentanarliga eru Budapest og Ungarn áhugaverd og spennandi støð at vitja, men eisini fótbóltssøga teirra gevur rungandi endurljóð, hóast ljóðini eru, fyri ungarar sjálvar, nakað gomul. Serliga í 50 og 60 árunum, men eisini áðrenn tað, vóru ungarar millum mætastu fótbóltstjóðir í heiminum. Er nokk ikki ov nógv sagt, at teir í 50 árunum kollveltu spælið, og løgdu grundarsteinarnar undir tí seinni so kenda hugtakinum Total-fótbóltur, ið serliga hollendarar tóku til sín og gjørdu til sítt egna. Í 1953 løgdu eingilskmenn fyri fyrstu ferð í fótbóltssøgu teirra rygg til ósigur á Wembley móti tjóð ikki heimahoyrandi á teimum bretsku oyggjunum. Ungarar við Puskas á odda, fyri at siga tað milt, hølvaðu uppfinnararnar av spælinum av. Sagt verður, at á veg út gjøgnum 12

13 leikaratunnilin skal ein eingilskur leikari hava sagt við liðfelagararnar: Look at that little fat chap. We ll murder this lot! Hesi orðini vóru betri ósøgd. Tá ið dómarin bríkslaði fyri seinastu ferð, søgdu tølini, at the little fat chap og liðfelagar hansara høvdu vunnið 6-3. Ikki bara sjálvt úrslitið skríggjaði út til allan fótbóltsheimin, men eisini leikhátturin ungarar høvdu víst heimamonnunum og øðrum við, verður enn dagin í dag javnan umrøddur. Heimamenninir fingu í hvussu so er eygu á, at spælið kundi spælast á ein annan hátt. Hesin dysturin, henda nýskapanin á taktiska altarinum blásti nýggjar fótbóltsvindar! Trý ár seinni í 1956 koyrdu russiskir stríðsvognar inn í Budapest og knústu uppreisturin niður. Í kjalarvørrinum av hesi hending misti ungverskur fótbóltur í stóran mun leiklutin sum oddafiskur á heimspallinum. Ferenc Puskas var við felagi sínum Honved Budapest í Spania og spældi Evropa Kup dyst móti Bilbao, tá ið uppreisturin byrjaði. Puskas, Kocsis og Czibor vendu ikki heimaftur. Spanska kongafelagið Real Madrid fekk gleði av ungverska vinstrabeininum næstu árini. The Galloping Major, eyknevnið hjá Puskasi, og Alfredo di Stefano vóru málslúkar av tí rætta slagnum í kongaliga álopinum! 13

14 Týðiligt at hoyra hesar dagarnar í Budapest, at vertirnir ynsktu og leitaðu eftir fortíðarstórleikanum. Back to the traditions with modern effects! Fótbóltsspæl, har flatt avleveringsspæl, driblingar 1 v 1, samanspæl/combinations, álopsleikari sum kemur longur aftur á vøllin, álopsspæl við áhaldandi plássskiftum og kreativiteti eru eyðkennini. Vegurin á mál er uttan iva langur. Nakrar dagar eftir ráðstevnuna taptu ungarar 8-1 móti Hollandi á útivølli í HM-undankappingini! Skelti uttanfyri gamla heimavøllin hjá Ferenc Puskas og fyrrverandi stórfelagnum Honved Budapest. Fortíðar stórleikin í ungverskum fótbólti amast allatíðina upp at nútíðini og royndun teirra at skapa ein nýggjan stórleika 14

15 Dagur 2 Týsdagur 08.okt. 2013, Budapest Eftir at nýggi Chief Technical Officer í UEFA, rumenin Ioan Lupescu, og varaforsetin í ungverska fótbóltssambandinum høvdu Ioan Lupescu boðið okkum vælkomnum til Budapest, varð farið undir fyrsta punkt á skránni, ið snúði seg um innihald og raðfestingar á venjaraútbúgvingarøkinum í UEFA og limalondum tess. 15 At greiða okkum frá hesum vóru fyrrnevndi Ioan Lupescu og Frank Ludolph, Head of Fooball Education Services á pallinum. Teir nevndu høvuðsinnihaldið í UEFA Coaching Convention, ið øll limalondini snikkað síni venjaraskeið eftir. Nýtt á hesum øki er, at nøkur lond hava innført eina serstaka A-venjaraútbúgving fyri málverjuvenjarar. Og eina B-venjaraútbúgving fyri futsal-venjarar. Ioan Lupescu vísti til tal av venjarum við B, A og Pro-lisensi runt um í ymsu limalondunum. Hann harmaðist almikið lítla talið av kvinnuligum venjarum runt um, og heitti á øll, um at fáa gjørt nakað munagott hesum viðvíkjandi. Study Group hevur higartil havt fýra høvuðsevni: kvinnufótbóltur, elitu-ungdómsfótbóltur, venjaraútbúgving og grassroots. Eftir ætlan verður eitt fimta evni sett á Study Group skrá komandi ár, tá ið Football-fitness eisini sleppur upp í part sum serstakt evni at umrøða. Á Pro-stigi verður arbeitt rættiliga nógv við skiftisskipanum. Í Føroyum er enn ongin møguleiki at ogna sær Pro-útbúgving, so hetta er her og nú ikki áhugavert fyri okkar viðkomandi. Men tað kundi verið áhugavert at kanna nærri, um møguleikar eru fyri slíkum skiftisskipanum á A-stigi.

16 ..to develop the coach to develop the game! Tvær síður av somu søk. Eisini bleiv nevnt, at UEFA allatíðina brúkar nógv tíð og orku at framleiða tilfar so sum tekniskar frágreiðingar frá EM-endaspølum fyri allar aldursbólkar, frá evropeisku kappingunum fyri lið umframt rúgvismikið tilfar inni á heimasíðuni Stórur dentur verður lagdur á allatíðina at seta ljóskastaran á týdningin av góðari venjaraútbúgving. Nevnt bleiv, at tankar eru frammi um at seta á stovn útbúgving av undirvísarum, ið skulu menna undirvísararnar Eisini bleiv tosað um Development-kappingarnar fyri U16 dreingir og gentur, sum vóru fyriskipaðar fyri fyrstu ferð í ár. Lupescu tosaði um at týdningin av, at leikarar sleppa at spæla í hesum kappingum og ikki bara sita og hita bonkin. 16

17 Kappingarnar eru menningarkappingar, og tí er tað so innlýsandi, at leikararnir skulu spæla og ikki bara hyggja at, segði Ioan Lupescu. Føroysku U16 liðini hjá dreingjum og gentum vóru í apríl mánaði í Wales og luttóku í kapping har. Ítøkiligar ætlanir eru frammi at skipa kappingar fyri U15 bólkin eftir sama leisti í 2015 og fram. Dr. Babette Lobinger - How to improve learning and teaching, neuroscientific aspects Sera áhugavert at leggja oyra til týsku Babette Lobinger, men tað ráddi um at hava tunguna mitt í munninum. Har var nógv at frætta, og tað gekk skjótt fyri seg og enntá á týskum. Tað hjálpti tó, at allar framløgurnar vórðu tolkaðar til eingilskt og onnur mál við. Dr. Babett Lobinger starvast á Deutsche Sportshochschule Køln Skúlans arbeiðsøkið, og harvið hennara eisini, snýr seg í høvuðsheitum um:..teach and coach the coach, teach and coach the player, improve performance. Á heimasíðuni hjá UEFA stóð hetta at lesa um tað, ið hon hevði at bera fram: Neuroscientific aspects of improving existing communication were explored with one of the chief concepts of the workshop being the improvement of interaction to and from the coach. It s important to teach and coach the coach and to perform a behavioural analysis of how personalities develop, neurological expert Dr Babette Lobinger told the delegates. These things are being increasingly discussed in football...how they will affect not only your youth policies, but for adults as well. It is important to explore communication and to explain different perceptions 17

18 Í høvuðsheitum kann sigast, at tað, ið hon legði fram ikki er ókent fyri okkum. Hon legði dent á týdningin av endurtøkum, strukturi og brúk av fleiri sansum, tá ið lærast skal. At aktiv luttøka hjá tí, ið lærir seg eitthvørt er av týdningi, at samspælið/interaktiónin millum venjara og leikara gongur báðar vegir. At læring verður meira praksisorientera og tá serliga við atliti til problemløsen. Hvussu ella hvat ger tú/vit í hesi støðuni? Ein ungari spurdi, hvar markið gongur fyri luttøku leikaranna í mun til at koma við sínum egnu hugsanum um, hvussu ymsar støður í sjálvum spælinum skulu loysast? Og hvør tekur avgerð um bestu loysnina, tá ið fleiri ymiskar eru uppi og venda? Babette Lobinger svaraði, at bæði umstøður og atlit til einstaklingar telja. Tvs, at tað ber ikki til at geva eitt eintýðugt svar. Givið er, at venjarin hevur ábyrgdina. Men hon ivaðist ikki í, at tað fremur læring, tá ið tú er aktivt luttakandi í loysnunum í spælinum. Hon tosaði eisini um læring við at síggja. Gransking vísir, at við at síggja ella ímynda sær t.d. ein fluktara upp í málhornið, so verða vøddarnir, ið brúkast skulu til sparkið, aktiveraðir, hóast teir ítøkiliga ikki verða brúktir í ímyndingarstøðuni. Undirvísaraleikluturin er umráðandi fyri læringina hjá leikaranum og tá ikki minst undirvísingarhátturin. Hon legði áherðslu á, at:..leading through fear is not good. Happiness is the best way to learn! Tú sum venjari/undirvísari hevur sentralan leiklut. Hennara framløga er tøk bæði á video (á týskum) og PDF (á enskum og týskum) um ynski er at vita meira. 18

19 Learning philosophies Jamie Houchen & Geoff Pike, English FA Jamie og Geoff bóru fram ensku tankarnar um læring. Tað er ongin loyna, at England stríðist við at finna fótafestið á altjóða pallinum, tá ið talan er um landsliðsfótbólt. Í enska fótbóltssambandinum arbeiðir ein fulltíðar expert learner sum ráðgevi í øllum viðurskiftinum, ið hava við læring at gera. Enski fótbótslæruvegurin vísir til tey 7 c ini: Challenging problem solving, based on real contexts and on current and on future challenges within the game Contemporary constantly updated, utilising new technologies Considered interleaving of high effect size evidence-based learning interventions Constructivist built from existing learner knowledge and experience Collaborative communities of practice, shared problem-solving Competency-based personalised with evalutation which involves self, peer and tutors spaced over time Consolidated study and work place visits with practical challenges 19

20 Teir báðir leggja stóran dent á at greiða frá, at í eini lærustøðu er týdningarmikið, at leikarin tekur ábyrgd fyri læring síni, at hann er við í tilgongdini at finna loysnir. Visión eingilskmanna fyri leikara og venjaramenning er henda: At læra er ein tilgongd, har ikki ber til bert at hugsa um endaproduktið! Til tess krevst change of mindset, sum teir báðir orðaðu seg. Framløga teirra er tøk sum PDF, um ynski er at vita meira! 20

21 Learning philosophies László Szlai, Hungarian Football Federation László tosaði um eina nýggja byrjan fyri ungverskan fótbólt... Back to the traditions with modern effects.. Teir leggja stóran dent á at menna barna/ungdóms venjarar! Høvuðsuppgávan hjá øllum fótbóltstjóðum, tá ið um fótbóltslæring ræður er væl henda: 21

22 Og teir tríggir høvuðspartarnir í menningini: undirvísarin/instructor, venjarin og spælarin mugu skilja: what, when, where and why? Hann greiddi í stuttum frá strukturinum í teirra venjaraútbúgving og í leikaramenningini, ið er í trimum stigum: 1) 5-14 ár, 2) ár, 3) ár. Vegurin fram er menning av venjarum og leikaramenning, segði László at enda! Framløga hansara er tøk sum PDF, um ynski er at vita meira! 22

23 Learning philosophies Stephen Grima, Malta Football Association Stephen Grima hevði eina áhugaverda framløgu um læring og um maltesiskan fótbólt. Hann greiddi frá skipanina við leikaramenning á Malta, og hann vísti til fleiri læruteorier/ástøði. Hann nart eisini við hugtøkini undirvísing og læring. Tað er ikki vist, at næmingurin hevur lært, hóast hann hevur fingið undirvísing! Framløga hansara er tøk sum PDF, um ynski er at vita meira! 23

24 Educating instructors Økt fokus á venjararútbúgvingar hevur eisini ført til økt fokus á útbúgving av undirvísarunum/instructors. Umboð fyri Danmark, Sveis og Holland greiddu frá, hvussu tey útbúgva sínar undirvísarar. Framløgan hjá Petur Rudbæk, Danmark, er tann sama sum í frágreiðingini frá Norðurlendsku ráðstevnuni í Farum um venjaraútbúgvingar. Danny Ryser, Sveis, gjøgnumgekk venjaraútbúgvingina í Sveis umframt treytirnar fyri at virka sum undirvísari/instruktørur. M.a. er tað eitt krav, at undirvísarnir hava skeiðsvirksemi í minsta lagi 6 dagar árliga. Eisini er tað eitt krav, at undirvísararnir luttaka á skeiðum, ið snúgva seg um útbúgvingina á ymsu stigunum 15 tímar árliga. 24 Nico Romeijn, Holland, greiddi frá hvussu hollendarar gera. Hann legði fyri við at siga:.. the teacher is much more important than the tool! Tað gjørdist greitt fyri okkum, at treytirnar fyri at gerast undirvísari í Hollandi eru munandi strangari enn í teimum báðum áðurnevndu londunum. M.a. krevst ein 150 tíma long útbúgving sum undirvísari. Eitt annað, ið vit bitu merki í var, at undirvísari bleiv pensioneraður, tá ið hann fylti 65 ár. Framløgurnar eru tøkar sum PDF, um ynski er at vita meira!

25 Refresher courses in a three year-cycle Áðurnevndi László Szalai úr Ungarn, Kris van der Haegen úr Belgia og Francois Blaquart úr Frankaríki greiddu frá um impulsskeið og treytir fyri at varðveita sín venjaralisens. László Szalai greiddi frá, at teir hava sett tvær skipanir í verk: Tað sum vit heftu okkum serliga við var, at test/próvtøka er partur av impulsskeiðnum. Fyri Pro og A-venjarar er kravið 15 tímar í 2 ár umframt próvtøku, har kravið er 60% røtt svar. 25

26 Kris van der Haegen, Belgia nevndi, at kravið er 15 tímar í 3 ár, og at til ber m.a. at seyma sína egnu eftirútbúgving: hvat havi eg tørv á at fáa at vita/læra víðari? 26

27 Fransmaðurin Francois Blaquart segði, at impulsskeiðini eiga at geva nýggja vitan og læru. Síðani nevndi hann, hvussu leingi ymsu venjaralisensarnir vara og hvussu nógvir tímar krevjast til endurútbúgving fyri framhaldandi at hava lisensin Pro 1 ár 8 tímar (skipað í samband við A-landsdyst á heimavølli) A-undóms 1 ár 32 tímar A 4 ár 32 tímar B 1 ár 8 tímar C 1 ár 8 tímar Altjóða kappingar verða nýttar til samla venjarar til impulsskeiðini. Hvørki fransmaðurin ella belgiumaðurin nevndu kravið um test/próvtøku í samband við impulsskeiðini, soleiðis sum ungarar gera. So var annar dagurin á ráðstevnuni komin at enda. Vit løgdu oyra til eina rúgvu av upplýsingum, sum í høvuðsheitum eru endurgivnir her. Sum nevnt omanfyri eru allar framløgurnar tøkar á PDF, umframt at nakað av video eisini bleiv tikið upp, skuldi onkur brellast eftir meiri og nágreiniligari upplýsingum. 27

28 Dagur 3 Mikudagur 09.okt. 2013, Budapest Rotating forums on specialists coach education Futsal-venjaraútbúgving Mikumorgunin vóru góðir 3 tímar settir av til at lýsa og diskutera í bólkum trý øki: futsal-venjaraútbúgving, málverju-venjaraútbúgving og fitness-venjaraútbúgving. Spaniólarnir Ginés Meléndez og Javier Lozano løgdu fyri í okkara bólki. Spania er undangongutjóð í Evropa, tá ið tosað verður um futsalvenjaraútbúgving. Økið er spildurnýtt innanfyri UEFA og tess limalond. Í februar mánaði í ár var tað fyrsta Pilot-skeiðið fyri futsalundirvísarar/instruktørar hildið í Spania. Umboð fyri 16 lond luttóku á skeiðnum, har í millum Ísland, Norra, Danmark og Svøríki. Undirvísingartifar bæði í pappírsformi og DVD er gjørt. Og í februar og juni mánaði komandi ár verða tvey nýggj Pilot-skeið hildin fyri futsal-undirvísarum/instruktørum. Rætningaslinjurnar fyri innihaldið í B- futsalvenjaraútbúgvingini eru góðkendar av UEFA og sendar limalondunum. B-futsalútbúgvingin er 123 tímar og próvtøkan telur 3 tímar. Gongst sum ætlað kunnu limalond bjóða B-futsalútbúgvingina frá juli mánaði Limalondini blivu spurd á staðnum, um tey ætlaðu sær undir hesa útbúgving tá, ella um tey í framtíðini høvdu ætlanir/kundu hugsað sær at farið í holt við futsalútbúgvingina. 28

29 Málverju-venjarútbúgving Belgiuumaðurin Marc van Geersom og írin Packie Bonner, ið báðir eru UEFA málverjuundirvísarar/instruktørarar stóðu fyri hesum partinum. Eins og við nýggju futsal-venjaraútbúgvingini er serstak málverju-venjaraútbúgving rættiliga nýtt øki í UEFA og hjá limalondunum. Undanfarin ár hevur hetta økið verið partur av verandi venjaraútbúgving. Nøkur Pilot-skeið hava verið og nýtt skeiðstilfar er framleitt bæði á pappíri og DVD. Rætningslinjurnar verða lagdar fyri limalondini í oktober mánaði í hesum árinum. Og so skuldi verið klárt at farið undir hesa útbúgving fyrst í komandi árið. Nýggja A-málverjuvenjaraútbúgvingin tekur 120 tímar. Og 5 tímar eru settir av til próvtøku Packie Bonner legði áherðslu á týdningin av at menning av málverjum fer fram út frá einum heildar/holistiskum sjónarmiði. Tvs, málverjuvenjarin er ein aktivur partur av venjaratoyminum. Neyðugt er at málverjuvenjarin á høgum stigi eisini hevur tað vanligu venjaraútbúgvingina. At hann sum hjálparvenjari er førur fyri at hava venjing, men er serfrøðingur í málverjum. Málverjin skal vera integreraður partur av venjingini, og ikki bert vera í einum horni fyri seg, tá ið útileikararnir venja. Sum er er ein stórur spurningur um talið av undirvísarum til málverjuskeiðini er nøktandi. Hetta má koma upp á pláss. Dags dato er ongin treyt fyri at virka sum málverjuvenjari, men limalondini kunnu sjálvi gera av, um útbúgving skal til. Ísland hevur ásett, at málverjuvenjarar í bestu og næstbestu deildini 29

30 skulu hava útbúgving. Danmark hevur eisini ásett útbúgvingartreytir. Hetta førir við sær øktan kvalitet, umframt at venjarar sostatt noyðast at luttaka á skeiðunum. Við avmarkaðum grundarlagi her á landi kann hugsast, at í framtíðini verður krav sett til hjálparvenjara, at hann umframt vanligu útbúgvingina eisini hevur málverjuútbúgving!? Limalondini blivu spurd á staðnum, um tey ætlaðu sær undir hesa útbúgving tá, ella um tey í framtíðini høvdu ætlanir/kundu hugsað sær at farið í holt við málverju-venjaraútbúgvingina. Fitness-venjaraútbúgving Norðmenninir Andreas Morrisbak, ið nógvir føroyingar kenna væl og Simund Apold-Aasen frá Norsk Topfotballcenter eru báðir partur av arbeiðsbólki í UEFA, ið hyggur nærri eftir hesum økinum. Sum er er Fitness-venjing ein integreraður partur av venjaraútbúgvingini. UEFA hevur fyribils ikki ynskt at hava ein serstakan Fitness-venjaralisens. Men av tí, at limalondini hava ynskt, at UEFA ger nakað við málið, so bleiv arbeiðsbólkurin settur, og hann arbeiðir víðari við økinum, og nøkur Pilot-skeið eru hildin at umrøða málið, og fleiri er á skrá. Teir báðir vístu á, at avbjóðingarnar eru stórar, tí siðvenja, mentan og annað innan økið eru at samanlíkna við trúarspurningar. Umboð fyri Holland og Gibraltar hildu, at framyvir verður neyðugt við einum lisensi, so sleppast kann undan, at fitness-venjarar við ongari fótbóltsbakgrund eru og koma inn í feløgini at virka. 30

31 Andreas Morrisbak er íðin talsmaður fyri eini heildarfatan/holistiskari, ið ásetur, at fitnessvenjing er integreraður partur av sjálvum spælinum. Høvuðsrætningslinjurnar eru, sigur hann: the game asks the questions and gives the answers skill is the key developing factor in football the specificity principle of the training is the key Tað merkir, at spælið er grundarlagið, og fitness venjing skal vera specifikk við tí fyri eyga at vera skaðafyribyrgjandi og stuðla uppundir optimering av performance 31

32 Neyðugt verður eisini framyvir at koma við ásetingum, sum eisini røkka longur niður í skipanina og ikki bara galdandi fyri yrkisleikarar. Ítøkiligar ætlanir eru um, at Fitness blívur ein partur av Study Group skeiðunum. Limalondini blivu spurd um, hvat tey hildu um hugskotið. Danir ivaðust eitt sindur, meðan fleiri hildu tað vera eitt gott hugskot. Norðmenninir bóru eisini upp á mál hugskot um at skipa fyri skeiðum, ið høvdu til endamáls at vísa Best practice dømi við eftirfylgjandi round-table discussions. Luttakararnir vóru samstemtir um, at hetta var eitt gott hugskot! Framløgurnar eru tøkar sum PDF, um ynski er at vita meira! 32

33 Learning Philosophy at Elite Youth A Licence level Undirvísara/vegleiðara-leikluturin praksis úti á vøllinum í Undirvísarin/vegleiðarin Venjarin Okkara uppgáva var at eygleiða leiklutin hjá undirvísaranum/vegleiðaranum og samspæl hansara við venjaran. Høvuðsendamálið er at fáa og deila hugskot. At seta spurningar og fáa svar. Givið er, at mentanarligir munir eru, men teir skulu vit virða, bleiv okkum fortalt í upplegginum til okkara uppgávu. Tað, sum vit serliga heftu okkum við, var at undirvísarin/vegleiðarin var úti á vøllinum stóran part av tíðini, og at hann fleiri ferðir, meðan venjingin gekk, tosaði við venjaran, og tad sá út til, at hann í nøkrum førum gav venjaranum boð/instruksir um ymiskt, ið ikki gekk nøktandi væl í venjingini. Leiklutur undirvísarans/vegleiðarans var rættiliga øðrvísi enn hann, vit kenna frá okkara útbúgving her heima. Her er hátturin tann, at undirvísarin ikki blandar seg upp í, meðan venjingin er. Eftir venjingina er so eitt prát um venjingina og venjaran. Aftaná fingu vit høvi til at viðgerða spurningarnar, ið vit høvdu sett, meðan venjingin gekk. Hetta bleiv gjørt í smærri bólkum. Í okkara bólki var breið semja um, at arbeiðshátturin, ið vit høvdu sæð ikki var vanligur í teirra londum. Í bólkinum vóru m.a. umboð fyri England, Kekkia, Finland og Danmark. Síðani bleiv tikið samanum, har undirvísarin/vegleiðarin frá UEFA (Nico Romeijn), ið hevði havt uppgávuna at fylgja ungverska undirvísaranum/vegleiðaranum (László Szlai), ið hevði til uppgávu at vegleiða ungverska venjaranum (Dezso Liszkai) samskiftu um venjingina. 33

34 Samanumtøkan var fyrst og fremst ein samrøða millum undirvísaran/vegleiðaran og venjaran um sjálva venjingina, soleiðis sum vit kenna tað her heima hjá okkum. Undirvísarin/vegleiðarin brúkti í mestan mun opnar hv-spurningar. M.a. spurdi hann, um venjarin royndi at involvera leikararnar. Venjarin svaraði, at hann royndi, men tað at hann ikki kendi leikararnar, og at teir vóru nervøsir, tí so nógvir áskoðarar vóru til staðar, gjørdi tað heldur trupult. Tá ið sjálv samrøðan var av, tók undirvísarin/vegleiðarin samanum, soleiðis sum hann hevði upplivað venjingina: samskifti gott skipanin/organisatiónin góð kanska ov lítið tempo í spælinum onkuntíð gott, at tú hevði talvuna við út á vøllin at greiða leikarunum frá tú kundi kanska spurt leikararnar, um teir skiltu vegleiðingar tínar. kundi í dystarstøðum verið skjótari at givið vegleiðingar samskifti við hjálparvenjararnar var gott tú rósti leikarunum eina ferð kom ein leikari við einum uppskoti/deltalju í spælinum, sum tú loyvdi teimum at royna royn og fá flow í endadystin við færri steðgum tak heldur ein og ein og gev teimum vegleiðingar tú hevði førleikan at broyta t.d. at flyta verjuna longri fram, tí har var onki pláss aftanfyri til áloypararnar tú rakk endamálinum í venjingini mær dámdi væl venjingina. Eisini hetta líkist á mangan hátt mannagongdini hjá okkara undirvísarum/vegleiðarum, tá ið supervisión er! Síðani fekk hollendarin Nico Romeijn orðið og segði sína hugsan um, hvussu hann helt undirvísarin/vegleiðarin hevði klárað sína uppgávu. 34

35 Nico segði, at Lászlo í alt hevði havt 13 interventions, harav vóru 11 vegleiðingar tvs. at undirvísarin/vegleiðarin gevur ítøkiligar vegleiðingar/ráðgeving um, hvat gerast skal í sjálvari venjingini, og venjarin gevur so boðini víðari til leikararnar. Júst runt henda spurningin sóu vit, at hetta var heilt øðrvísi, enn vit kenna, og fingu staðfest, at onnur lond heldur ikki gjørdu júst á henda hátt. Harvið ikki sagt hvørt hetta ella okkurt annað er tað rætta at gera. 35

36 Sum myndirnar heilt greitt vísa, og sum skrivað er omanfyri, so er undirvísarin/vegleiðarin ein ógvuliga aktivur partur av sjálvari venjingini! Ein stórur partur av kjakinum í okkara bólki aftaná venjingina er tikin upp á video, so um ynski er at hoyra tað, so er tað tøkt! Umframt upptøkur á video frá sjálvari venjingini. 36

37 Dagur 4 Hósdagur 10.okt. 2013, Budapest Effective communication, Werner Mickler Týskarin Werner Mickler, ið m.a. arbeiðir sum ítróttarsálarfrøðingur á A og Provenjaraútbúgvingini hjá týska fótbóltssambandinum legði fyri á fjórða og seinasta rástevnudegnum í Budapest. Where can communication help? Týskarin vísti á, at samskifti snýr seg um at síggja somu myndirnar. Hvussu tryggja við okkum, at vit skilja hvør annan? Eisini tí er av týdningi at spyrja í hesum føri leikaran, hvussu hann hevur skilt tað, ið sagt er? Uppgávan hjá venjaranum er at geva leikarum týdningarmikla vitan, men hav leikararnar við í tilgongdini! Síggja vit tað sama? Spyr leikararnar, hvussu teir síggja hetta og hatta. Ofta verður video brúkt, men upptøkutólini standa ovarliga og taka upp, meðan leikarin rennur niðri á vøllinum. Tvs., at hansara perspektiv er eitt heilt annað. Effektivt samskifti snýr seg eisini um at síggja tær somu myndirnar Hann kom eisini inn á, hvussu menniskju minnast, hvussu vit goyma informatiónir, og hvussu vit heinta tær fram aftur. Fyri at fáa fatan av, hvussu leikari á tínum liði sansar/upplivir, bið hann fortelja tær um ein dyst, har hann spældi sera væl. Á tann hátt kann tú forstanda, hvat slag av minni hann brúkar: visuelt (síggja), audiotivt (hoyra) o.s.v. Henda vitanin hjálpir venjaranum at skilja, hvussu hann á bestan hátt kann samskifta við einstøku leikararnar. Ikki bara lurta eftir, hvat sagt verður, men eisini hvussu tað verður sagt...it s important to want to understand, how other person s brain work and help them.. 37

38 Werner Mickler umrøddi eisini brúk av metaforum. Serliga í arbeiðnum við børnum, tí børn er so visuell. Hann gav nøkur tips til samrøðu undir fýra eygum: Hetta við at involvera tann, ið lærir, at spyrja spurningar, at fáa tann, ið lærir at koma við egnum loysnum, at fáa tann, ið lærir at kenna eigarskap av tí, ið hann fæst við/lærir seg, var sum ein reyður tráður gjøgnum alla ráðstevnuna. Hetta er ikki nýtt fyri okkara ástøðuligu fatan av læring her á landi, meðan nakrir kamelar uttan iva skulu svølgjast í onkrum av limalondunum, um tey skulu fylgja hesari rásini. 38

39 Ikki óvanligt at hoyra rópini frá venjara, tá ið leikari ger eitt mistak. Men í staðin fyri at skelda, royn so heldur at finna út av, hvat leikarin ætlaði/intention. So fær leikarin møguleika at greiða frá, og tá fær tú betur hjálpt honum. Werner Mickler tosaði eisini um Problemløsen, og um rós. Legði dent á, at hvørjaferð tú kritiserar so skal tú rósa 8 ferðir. Mistøk verða gjørd. Fá vitan um ikki bara hvat varð gjørt, men hvussu. Lat leikararnar hjálpa til at finna loysnir. Tá tú finnur loysnirnar verða tær verandi eigaraskap og tá er meira sannlíkt, at tú brúkar tær aftur í dysti. Hann kom eisini inn á Ultra Short-Term Memory, Short-Term Memory og Long-Term Memory. 39

40 ..og um hvussu man flytir upplýsingar/upplivingar/sansan úr stuttminninum yvir í langtíðarminni. 40

41 Og áðrenn hann í stuttum greiddi frá, hvat venjingin, ið hann og Danny Ryser úr Sveis stóðu fyri saman við ungverskum venjarum, snúði seg um, so kom hann við nøkrum praktiskum tips til venjarar: Uppgávan hjá okkum luttakarum hesuferð var at eygleiða samskifti millum venjara og leikarar. Í hvønn mun leikararnir eru við í tilgongdini, í hvønn mun teir sjálvir koma við loysnum í tí, sum vant verður. Um venjarin brúkar spurningar fyri at fáa fram leikaranna loysnir? 41

42 Venjingin og eftirmetingin Venjingin var á nýggja høvuðssætinum hjá ungverska fótbóltssambandinum í Telki ein lítlan tíma uttanfyri høvuðsstaðin. Eitt sera flott kompleks, ið lat upp í Tíverri bleiv henda seinna venjingin ikki viðgjørd í bólkinum aftaná, sum ætlanin var. Men ein felagseftirmeting varð gjørd. Men tann eftirmetingin er als ikki nøktandi, tí fólk nærum bara klappa hvørjum øðrum á ryggin og siga, at alt er so fantastiskt, og aftra seg við at koma við spurningum og evt. jaligum konstruktivum kritikki. Uppgávan hjá venjaranum verður at finna út av, nær hann skal/kann spyrja, nær hann gevur instruktiónir/boð, tí givið er, at venjarin má hava góðar loysnir, men tað er púra vist, at leikararnir læra mest við at vera aktivur partur av loysnum. Vit ynskja at læra leikararnar nakað, ið teir kunnu finna aftur og brúka undir trýsti í dystum, segði Werner Mickler! Síðsti partur av venjingini var dystur. Liðini løgdu sín egna taktikk/spæliætlan. Síðani bleiv spælt, og so steðgur at práta um, hvussu gekk, og um nakrar broytingar skuldi gerast, og so bleiv aftur spælt. Onkur av luttakarunum spurdi, um coachast skal, meðan dysturin gongur, ella bíðast skal til steðgur er. Vit skulu gera bæði, bleiv svarað! Ikki allir luttakararnir vóru so glaðir fyri venjingina, og menn vóru ikki heilt samdir um hetta við at spyrja leikararnar, er tann rætti mátin at læra fótbóltsleikarar at spæla spælið! Hetta bleiv reist við matarborðið og ikki løgið vóru tað kekkar, ið ivaðust mest. Um tað er rætt ella ei, so er væl okkara fatan av serliga eysturevropearum, at har er undirvísingarlæran merkt av einvegis samskift frá venjara til leikara. Spyr tú leikararnar um loysnir, tá ið tit venja, spurdi eg ein litava. Nei, aldrin!, svaraði hann. Eg eri venjari, tað eri eg, sum veit hvat og hvussu, og tað fortelji eg leikarunum! Hvat heldur tú leikararnir høvdu hildið um meg, um eg spurdi teir? Sjálvsagt eru mentanarligir munir á! Men sum sagt áður, so liggur undirvísingarliga fatanin, ið gjøgnumseyraði ráðstevnuna ógvuliga tætt uppat henni, ið vit í høvuðsheitum hava her á okkara leiðum vónandi! 42

43 Myndirnar her vísa samskifti millum venjara og leikarar, men eisini millum leikararnar. Nakað av venjingini bleiv tikið á video, um áhugi er at síggja/vita meira! 43

44 44 UEFA Coach Education

45 Og sum rosinan í pylsuendanum slapp Sir Alex Ferguson at oysa av sínum royndum sum venjari í einum longum fótbóltslívi. Hann tosaði eisini um týdningin av venjaraútbúgvingini, og segði, at tann vegurin á ongan hátt skal vera ov lættur at ganga! Um kvøldið vóru hann og allir hinir luttakararnir á ráðstevnuni bodnir til galladøgurða á fínari matstovu í Budapest. Góður matur og framúr góður tónleikur aftur við skapti karmarnar fyri einum góðan enda á fýra áhugaverdum og gevandi døgum í Ungarn 45

46 46 UEFA Coach Education

47 Samanumtøka Greið semja er um, at menning av leikarum og sjálvum spælinum hongur neyvt saman við áhaldandi menning av venjarum. Júst tí leggur UEFA sera stóran dent á allatíðina at menna venjarar. Hesir fýra síðstu dagarnir í Budapest staðfestu, at innihaldi í okkara venjaraútbúgving, ið so ella so leggur seg uppat tí donsku, haðani vit m.a. heinta ein part av undirvísingarliga tilfarinum, er á rættari leið. Ein menniskjafatan og undirvísingarlig fatan, ið leggur dent á aktiva medvirkan hjá tí, ið skal læra. Eitt samskifti, ið gongur báðar vegir. Ein medábyrgd fyri egnari læring. Við avmarkaðum tilfeingi her á landi ber nokk valla til við eitt at fara undir futsalvenjaraútbúgving og málverju-venjaraútbúgving, men uttan iva eru hetta øki saman við fitness-økinum nakað, ið vit koma at hoyra enn meira til í framtíðini. 47

48 Sum nakrar ferðir nevnt áður, so eru allar framløgurnar tøkar sum PDF fíla, umframt at rímiliga nógv bleiv tikið upp á video. So hetta tilfarið er tøkt, um áhugi er fyri at vita meira! Í hesi frágreiðingini er onki nevnt um match-fixing. Men hetta mál var tikið fram á ráðstevnuni. UEFA metir hetta sum ein sera vandamiklan svull í fótbóltsfamiljuni. UEFA arbeiðir miðvíst við at fáa bilbugt við hesum, men brúk er fyri øllum góðum kreftum. Og júst tí bleiv hetta reist á ráðstevnuni, soleiðis at limalondini kunnu arbeiða við hesum alvorsmáli á heimabeiti. Takk fyri áhugan! Eli Hentze Petur Simonsen 48