Hvernig virkar vöktunarkerfi Veðurstofunnar?

Transcription

1 Hvernig virkar vöktunarkerfi Veðurstofunnar? Kristín Jónsdóttir Fagstjóri jarðvár og hópstjóri í náttúruváreftirliti

2 Hlutverk Veðurstofunnar Hafa eftirlit með náttúruvá (veður, eldgos, jarðskjálftar, flóð..) Miðla upplýsingum um og vara við náttúruvá Jarðváreftirlit > hvað er að gerast ofaní jörðinni

3 Jarðváreftirlitið í heild sinni Samvinna! Íslenskt samstarf: Landhelgisgæslan Umhverfisstofnun Veðurstofan Sóttvarnarlæknir Jarðvísindastofnun Almannavarnadeild Ríkislögreglustjóra ISAVIA Míla Erlent samstarf: Háskólinn í Dublin Háskólinn í Flórens Háskólinn í Palermo Jarðvísindastofnun Bretlands Jarðvísindastofnun Ítalíu Nicarnica Chalmers háskólinn í Gautaborg Cambridge Háskóli Háskólinn í Leeds Jarðvísindastofnun Nýja Sjálands Háskólinn í Dusseldorf

4 Náttúruváreftirlitið Rauntímavöktun Greining á virkni Gjörgæsla.. 24 tíma vakt alla daga ársins, lágmark 1 sérfræðingur sem fylgist m.a. með skjálftavirkni, óróa, aflögun jarðar (GPS) og breytingum í ám. Lágmark 1 veðurfræðingur á vakt. Skriðuvakt og snjóflóðavakt ef þarf. Alltaf svarað í síma! Jarðvársérfræðingur í dagvinnu + bakvakt. Greinir skjálftavirkni, yfirfer og staðsetur skjálfta. Skoðar öll gögn og metur stöðuna. -skrifar skýrslur, tekur saman virkni vikunnar.

5 Náttúruváreftirlitið á Veðurstofunni Tölvukerfi í öruggum rekstri Sjálfvirkar viðvaranir! tékk kl 11 daglega Eldgosaæfingar mánaðarlega viðbragðsáætlanir prófaðar! Gögnum streymt í rauntíma frá öllum jarðskjálfta- þenslu, og innhljóðsstöðvum Samráðsfundur daglega kl. 14 milli allra náttúruvársérfræðinga veður, ofanflóð, jarðskjálftar.. AV ef þarf Sólarhringsvakt (alltaf tryggð bakvakt) Skjálftavirkni og önnur gögn yfirfarin og metin. Vikulegar skýrslur Vedur.is

6 Viðbragðsáætlanir Veðurstofan hefur viðbragðsáætlanir fyrir allar helstu náttúruvár: Veðurvá Flóð Jarðskjálfta Eldgos -flug Snjóflóð/aurflóð (skriður) Skógarelda

7 Viðbragðsáætlanir (frh.) Viðbragðsáætlanir innihalda: Úthringilista Almannavarnir eru númer 1! sér símalína fyrir AV) Tékklista (gátlista) og flæðirit Aðgerðir (dæmi): Viðvörun sett á heimasíðu Veðurstofunnar Skeyti sent á fjölmiðla Skeyti sent á endanotendur vegna t.d. ösku: Flugmálayfirvöld, Landsnet, Landsvirkjun, o.s.frv.. Facebook/Twitter

8 Viðvörun sett á vef Veðurstofunnar 8 Sep 2017 NSR

9 Æfingar á viðbragðsáætlunum! Vegna eldgosa: Mánaðarlegar æfingar: Veðurstofan, London VAAC og ISAVIA (VOLCICE exercise) Æfingar tengdar sérstökum verkefnum (t.d. 3 daga FUTUREVOLC æfing í janúar 2016) Árlegar VOLCEX æfingar (samskipti við aðila í Evrópu) Æfingar innihalda ólíkar sviðsmyndir Förum eftir viðbragðsáætlunum lögum og bætum þær ef þarf. 9

10 Eftirlit og rannsóknir: jarðeðlisfræðilegar mælingar ~80 Jarðskjálftamælar 145 Vatnamælar (Flóð) GPS (Landrek) 5 Þenslumælar í borholum (Hekla, Katla) 4 Innhljóðsfylki (Nýtt: Drunur) 4 gas mælar Efnamælingar í vatni öskumælingar Fjarkönnun (veðursjá, mælingar unnar úr gervitunglum o.fl.) Upplýsingar frá vísindamönnum og almenningi

11 Gröf: Virkni m.v. bakgrunnsvirkni Sept 2013 K Jónsdóttir

12 Eftirlit með óróa útslag á jarðskjálftamælum (langtímaáhrif) 11 minute median Tími (klst.)

13 Óróaviðvörun -Án áhrifa frá einstaka jarðskjálftum 0,5 mm/s Tími (klst.)

14 Hvar er virknin? Þróun með tíma. 14

15 Tromlurit fyrir allar jarðskjálftastöðvar (sl. sólarhringur) 15

16 Skjálftavirknin í dag á vedur.is 16

17 Rannsóknir og þróun sem styður við jarðváreftirlit 1. Dæmi: Sjálfvirkar háupplausna jarðskjálftastaðsetningar á Suðurlandi. kort fyrir sl. 48 klst & 90 daga Project: REAKT (K. Vogfjörð, R. Slunga)

18 Nýleg þróun snemmviðvörun skjálfta 2. dæmi: Viðvörun nokkrum sekúndum fyrir skjálfta Project: REAKT (K. Jónsdóttir, P. Erlendsson, K. Vogfjörð)

19 Jarðskjálftavirkni við Hveragerði síðan árið 1991, skjálftar yfir 3

20 Jarðskjálftavirkni við Hveragerði síðan árið 1991, skjálftar yfir 3

21 Jarðskjálftavirkni við Hveragerði

22 Jarðskjálftavirkni við Hveragerði

23 Jarðskjálftavirkni við Hveragerði

24 Skjálftavirkni frá 1. maí 2017

25 Regluleg samskipti milli ON og VÍ Góðan dag, Dæmi um tölvupóst sem Orka Náttúrunnar sendir Veðurstofu, skv. Núverandi verklagsreglum Orkustofnunar um niðurdælingu: Í dag, mánudaginn 4. september og á morgun, þriðjudag, er verið að taka niðurrennslissvæðin við Gráuhnúka og Húsmúla á Hellisheiði aftur í rekstur eftir stopp vegna lagnavinnu. Unnið er eftir þróuðu verklagi til að lágmarka líkur á finnanlegri skjálftavirkni vegna endurræsingarinnar. Nánari upplýsingar veitir vaktin á Hellisheiði í síma... Kær kveðja / Best Regards, Marta Rós Karlsdóttir Forstöðumaður Auðlinda / Managing Director - Natural Resources Sími / Tel: +xxxx Farsími / Mobile: +xxxx Netfang / xxxx

26 33 virkar eldstöðvar á Íslandi eldgos á 3-4 ára fresti að meðaltali Á sögulegum tíma gjósa Hekla, Katla og Grímsvötn oftast

27 Litakóði eldfjalla viðvörun fyrir flug 33 eldstöðvar GREY: Volcano appears quiet but is not monitored adequately. Absence of unrest unconfirmed. GREEN: Volcano is in normal, non-eruptive state. or, after a change from a higher alert level: Volcanic activity considered to have ceased, and volcano reverted to its normal, non-eruptive state. YELLOW: Volcano is experiencing signs of elevated unrest above known background levels. or, after a change from higher alert level: Volcanic activity has decreased significantly but continues to be closely monitored for possible renewed increase. ORANGE: Volcano is exhibiting heightened unrest with increased likelihood of eruption. or, Volcanic eruption is underway with no or minor ash emission. RED: Eruption is forecasted to be imminent with significant emission of ash into the atmosphere likely. or, Eruption is underway with significant emission of ash into the atmosphere.

28 Upplýsingar um íslensk eldfjöll 28

29 Öskudreifingaspá Öskudreifingarspá fyrir flug Öskudreifing á jörðu 29

30 Takk fyrir!

31 31

32 Viðvörunarsvæði

33 Vefurinn aðgangur: jardinn

34 Upplýsingamiðlun: Almannavarnir og London VAAC (Volcanic Ash Advisory Center) Volcano Weekly Report Vikuleg skýrsla frá náttúruváreftirliti um stöðuna á eldfjöllunum 33. Sent til London VAAC, Almannavarna og ERCC. (Emergency responce coordination center) Í eldgosi upplýsingar á amk 3 tíma Eldgosaæfingar mánaðarlega Veðurstofan, London VAAC og ISAVIA Vikulega send fundargerð jarðváreftirlitsfundar til Almannavarna

35 Órói hvað segir hann okkur? Aukinn órói getur stafað af (t.d.) Veðurtengdum þáttum: sjávargangur Manna völdum: Flugvélar á ofurhraða Jökulhlaup Eldgos Þetta viljum við þekkja og vara við Gosórói Sprengigos (eldgos undir jökli) STERKUR ÓRÓI Flæðigos VEIKUR ÓRÓI Tími

36 36

37 Katla -jarðskjálftavirkni Jarðskjálftahrina hófst uppúr hádegi í gær 29. sept í suðurhluta Kötluöskjunnar, 1-2 km N við ketil 16. Jarðskjálftahrina í Kötlu heldur áfram. Öflug skjálftahviða mældist milli kl. 12:00 og 12:15. Litakóði fyrir flugumferð er GULUR. Fjórir jarðskjálftar 3 að stærð (3,6 kl. 12:07 og 12:09; 3,2 kl. 12:10 og 12:13). Nokkrir eftirskjálftar hafa fylgt í kjölfarið en virknin hefur minnkað aftur eftir kl. 12:15. Þetta er stærsti hviða sem mælst hefur síðan hrinan hófst í gær. Enn eru engin merki um gosóróa.