Tækniþróun í fiskmjölsiðnaði Sigurjón Arason Yfirverkfr., Matís ohf. Prófessor, H. Í. Stundakennari, H.A.

Size: px

Start display at page:

Download "Tækniþróun í fiskmjölsiðnaði Sigurjón Arason Yfirverkfr., Matís ohf. Prófessor, H. Í. Stundakennari, H.A."

Leslie Zoe Henry
5 years ago
Views:

1 Nýting loðnu við Ísland í hálfa öld Föstudagur 5. september 2014 Háskólinn á Akureyri Tækniþróun í fiskmjölsiðnaði Sigurjón Arason Yfirverkfr., Matís ohf. Prófessor, H. Í. Stundakennari, H.A.

2 Innihald Þróun Fiskmjöl Hrogn Mengun Matís

3 Þróun síðustu 30 ár Hetland þurrkarar Dyno-jet þurrkarar Meiri samþætting búnaðar Gufuþurrkarar Fallstraumsgufarar Þöppugufarar Betri ferlastýring Mjöltankar Endurbætt pressun Særri skilvindur Betri hréfniskæling Rafkatlar Rafvæðing loftþurrkara Bætt nýting löndurvatns Eldþurrkarar detta út Vinnuafl: manns Orku notkun á tonn hráefnis: Olía 62 kg Rafmagn 38 kwkst Matís

4 Matís

5 Breytingar vegna Auka nýtingu Svara markaðinum hvaða varðar gæði afurða Draga úr orkunotkun Bæta hagkvæmni Minnka mengun Matís

6 Fyrirkomulag við löndun B Dæla, 2. Tromlusigti Vökvaskilja, 3. Sigtisfæriband, 4. Vatnsdæla, 5. Blóðvatnstankur, 6. Dæla, 7. Slöngur Matís

7 Áhrif löndunar á skemmdarferla loðnu TVN (mg NH3/100g) Löndun Dagar Matís

8 Hráefni Færiband Sjóðari Forsía Pressa Pressuvökvi Pressukaka Skip Vog Mjölskivinda Hrat Soðlýsi Heitt vatn Grófskilvindur Soð Lýsi Lýsis tankur Lýsisskilvinda Mjöl Mjölsigti Kvörn Matís

Soð Tankur Lýsi Lýsis tankur Lýsisskilvinda Kjarni Blandari

9 Hráefni Færiband Sjóðari Forsía Pressa Pressuvökvi Pressukaka Skip Vog Mjölskivinda Hrat Soðlýsi Soðkjarnatæki Heitt vatn Grófskilvindur Soð Tankur Lýsi Lýsis tankur Lýsisskilvinda Kjarni Blandari Mjöltankar Gufu-Þurrkari Mjö l Mjölsigti Kvörn Mjölkælir Loft-Þurrkari Matís

10 Orkunotkun við fiskmjölsvinnslu er háð Vinnslubúnaði Verklagi - verkþekkingu Hugbúnaði Hráefni Afurð Matís

11 Orkusamanburður á vinnslubúnaði til að fjarlægja vatn frá hráefni Mismunandi kerfi kj/kg eimur Gufun Eitt þrep Tveggja þrepa Þriggja þrepa 875 Fjögra þrepa 615 Þjöppu gufari Himnusíun Gufuþurrkari Loftþurrkari kg gufa/kg eimur 1,05 0,52 0,41 0,29 0,10 0,05-0,2 1,30 1,40 Matís

12 Tveggja þrepa þurrkun Forhitari Sjóðari Þjöppugufari 55-65% Fallstraumsgufari 3þrepa 40-42% Gufuþurrkari Fiskmjöl 8% Loftþurrkari Matís

13 Flæðirit Matís

14 Vinnslurás í fiskmjölsverksmiðju Hráef ni Forhitari Snigilsjóðari Forsía Skrúfupressa Vog Mjölskilvinda Pressuvökvi Filtrun Eimur Mjölgeymsla Lýsis tankur Mjölblöndun Lýsisskilvinda Soðlýsi Grófskilvindur Lýsi Kvörn Mjölkælir Mjölsi gti So ð Þurrkari Soðkjarna rtæki Þétt eim Kjarni Blandari Soð Kjar ni Gufuþjappa Matís

15 Rafknúin soðkjarnatæki - þjöppugufari Soð Eimur Þéttaður eimur Soð Kjarni Gufuþjappa Matís

16 Hlutfallslegur orkukostnaður eftir mismunandi ferlum janúar loðna Matís

17 Matís

18 Matís

19 Flæði í verksmiðju m.v. 100 kg af hráefni inn Hráefni Makríll 100 Síld 100 Loðna feb 100 Loðna mars 100 Lýsi Mjöl Lýsi Makríll 12,2 Síld 10,3 Loðna feb 9,0 Loðna mars 1,9 Soð Makríll 65,1 Síld 66,4 Loðna feb 60,6 Loðna mars 65,5 Soðlýsi Makríll 77,3 Síld 76,7 Loðna feb 69,6 Loðna mars 67,4 Gufun MVR Makríll 18,6 Síld 19,7 Loðna feb 22,4 Loðna mars - Pressuvökvi Makríll 80,0 Síld 82,4 Loðna feb 74,9 Loðna mars 71,2 Gufun 2 þrepa Makríll 30,2 Síld 32,0 Loðna feb 17,2 Loðna mars 55,5 Pressukaka Makríll 20,0 Síld 17,6 Loðna feb 25,1 Loðna mars 28,8 Mjölvinduhrat Makríll 2,7 Síld 5,7 Loðna feb 5,3 Loðna mars 3,7 Gufun Heild Makríll 48,8 Síld 51,7 Loðna feb 39,6 Loðna mars 55,5 Gufun Heild Makríll 48,8 Síld 51,7 Loðna feb 39,6 Loðna mars 55,5 Soðkjarni Makríll 16,3 Síld 14,7 Loðna feb 21,0 Loðna mars 10,0 Mjöl Makríll 17,3 Síld 15,3 Loðna feb 20,9 Loðna mars 17,7 Eimur Loftþurrkari Makríll 6,0 Síld 5,2 Loðna feb 14,3 Loðna mars 7,8 Hálf þurrkað Makríll 23,2 Síld 20,4 Loðna feb 35,3 Loðna mars 25,6 Eimur Gufuþurrkari Makríll 15,8 Síld 17,6 Loðna feb 16,1 Loðna mars 17,0 Fyrir þurrkun Makríll 39,0 Síld 38,0 Loðna feb 51,4 Loðna mars 42,6 Matís

20 Flæði í verksmiðju m.v. 100 kg af hráefni inn Hráefni Makríll 100 Síld 100 Loðna feb 100 Loðna mars 100 Lýsi Makríll 12,2 Síld 10,3 Loðna feb 9,0 Loðna mars 1,9 Soðlýsi Makríll 77,3 Síld 76,7 Loðna feb 69,6 Loðna mars 67,4 Pressuvökvi Makríll 80,0 Síld 82,4 Loðna feb 74,9 Loðna mars 71,2 Pressukaka Makríll 20,0 Síld 17,6 Loðna feb 25,1 Loðna mars 28,8 Mjölvinduhrat Makríll 2,7 Síld 5,7 Loðna feb 5,3 Loðna mars 3,7 Lýsi Mjöl Soð Makríll 65,1 Síld 66,4 Loðna feb 60,6 Loðna mars 65,5 Gufun MVR Makríll 18,6 Síld 19,7 Loðna feb 22,4 Loðna mars - Gufun 2 þrepa Makríll 30,2 Síld 32,0 Loðna feb 17,2 Loðna mars 55,5 Gufun Heild Makríll 48,8 Síld 51,7 Loðna feb 39,6 Loðna mars 55,5 Soðkjarni Makríll 16,3 Síld 14,7 Loðna feb 21,0 Loðna mars 10,0 Mjöl Makríll 17,3 Síld 15,3 Loðna feb 20,9 Loðna mars 17,7 Eimur Loftþurrkari Makríll 6,0 Síld 5,2 Loðna feb 14,3 Loðna mars 7,8 Hálf þurrkað Makríll 23,2 Síld 20,4 Loðna feb 35,3 Loðna mars 25,6 Eimur Gufuþurrkari Makríll 15,8 Síld 17,6 Loðna feb 16,1 Loðna mars 17,0 Fyrir þurrkun Makríll 39,0 Síld 38,0 Loðna feb 51,4 Loðna mars 42,6 Matís

21 Nýtni glatvarma gufara Gufuþurrkari uppgufun (kg/100 kg) Glatvarma gufari uppgufun(kg/100 kg) Glatvarma nýtni (kg gufa / kg uppgufað) Hráefni Loðna mars 17,0 55,5 Makríll afskurður 15,8 30,2 0,523 Síldar og makríl afskurður 17,6 32,0 0,550 Loðna febrúar 16,1 17,2 0,936 Matís

22 Samanburður á orku við þurrkun í rafverksmiðju Hráefni 803 tonn Mjöl 145 tonn Vatnsinnihald: blöndu inn á þurrkara 59% hálfþurrkaðs mjöl á milli þurrkara 42% mjöls 8% Rafmagnsdrifin Notkun (kwst) Kostnaður : heild (miljónir) 1,24 á tonn hráefnis Olíudrifin Notkun (tonn) 33,75 Kostnaður : heild (miljónir) 3,68 á tonn hráefnis Matís

23 Flæðirit yfir vinnsluna Matís

24 Samsetning og nýting helstu uppsjávarfiska Gufað vatn er eimur frá sjóðkjarnatækjum og þurrkurum. Makríll Heill Afskurður Síld Kolmunni Loðna Samsetning (%) Fita Þurrefni Nýting (%) Mjöl 24,8 19,1 22,7 23,3 17,7 Lýsi 21,6 12,0 12,7 4,3 7,4 Gufað vatn (%) 53,6 68,8 64,6 72,4 74,9 Matís

25 Vetrarloðna 2002 Seigja (Brabender Viscograph E) Dyno-Jet Dryer 150 g loðnumjöl í 300 g af vatni J. R. Gunnarsson o.fl., 2004 Matís

26 Efnabreytingar í loðnu fyrir hrygningu % vatn í hrognum % hrogn /hrygnum % fita í loðnu jan. 26.jan. 5.feb. 15.feb. 25.feb. 7.mar. Matís

27 Frumtilraunir við söfnun loðnu hrogna Matís

28 Loðnuhrognakerfi Matís

29 Matís

30 Breytileiki í fituinnihaldi loðnu ituinnihald (%) Sumarloðna Vetrarloðna Matís

31 rognafylling og fituinnihald loðnu fyrir 2009 og 2010 Matís

32 Flæðirit fyrir Redox kerfi í sjávarútvegi Matís

33 Mælingar á virkni Redox SIGURÐUR VE. (Boat) FISHOIL DRY SOLIDS WATER % % % Fá löndun: Serum water 17,1 9,2 73,7 Frá fitugildru From scraper 25,2 9,3 65,5 Frá fitugildru From auger 3,7 9,6 86,7 Vatn inn í hreinsikerfi Water towwl 4,8 2, :15 12,5 20,9 66,6 Vatn eftir síun á vatni Sample ,7 78,3 Sample 2 17,6 5,7 76,7 Straumur frá fitugildru 14:00 2,9 1,1 96 Hr. 14:00 2,4 1,9 95,7 1* Sample 1 2,8 1,6 95,6 2* Sample 2 2,7 1,5 95,8 14:30 3,4 2,1 94,5 Hreinsað vatn. Meðaltal 3 1,7 95,3 Matís

Current (na) TVN mgn/100g Fyrri rannsóknir á lyktarmengun Rannís verkefni 1997-1999: Loftmengun í fiskimjölsiðnaði - samband hráefnisgæða og niðurbrotsefna við fiskimjölsframleiðslu Mælirými með

34 Current (na) TVN mgn/100g Fyrri rannsóknir á lyktarmengun Rannís verkefni : Loftmengun í fiskimjölsiðnaði - samband hráefnisgæða og niðurbrotsefna við fiskimjölsframleiðslu Mælirými með rafefnanemum CO H 2 S SO 2 NH 3 Aðlögun á rafnefinu FreshSense fyrir mælingar í fiskimjölsverksmiðjum NH 3 5 C 150 Gott samræmi milli NH 3 nema tækisins og TVN mælinga í loðnu hráefni (geymt við 0 C og 5 C) TVN 5 C NH 3 0 C TVN 0 C -200 Days in storage 0 Matís

35 Dæmi um mat á virkni hreinsibúnaðar í fiskmjölsverksmiðju með rafnefsmælingu Framleiðsla á: beinamjöli síldarmjöli TVN 200mgN/100g Rokgjörn amín skolast út í þvottaturni NH 3 skynjari Torleysanleg alkóhól og brennisteinsefni sleppa í útblástur CO og SO 2 skynjarar Guðrún Ólafsdóttir og Áslaug Högnadóttir, Loftmengun í fiskimjölsiðnaði. Skýrsla Rf s Matís

36 Matís

Kæling uppsjávarfisks fyrir vinnslu?

Kæling uppsjávarfisks fyrir vinnslu? Upphaf mælinga í uppsjávarskipum Sigurjón Arason Yfirverkfræðingur Matís ohf. og Prófessor, Háskóli Íslands Dr. Magnea G. Karlsdóttir; Fagstjóri, Matís ohf. Ásbjörn Jónsson; Verkefnastjóri, Matís ohf Magnús