5. tbl nr Viktor Arnar Ingólfsson skrifar

Transcription

1 5. tbl nr. 503 Árshátíð Vegagerðarinnar var haldin í Gullhömrum í Reykjavík laugardaginn 30. apríl. Boðið var í fyrirpartý í Mótorskálanum í Borgartúni. Mæting var mjög góð, svo góð að margir stóðu fyrir utan og nutu góða veðursins. Sjá myndir á baksíðu. Eiður B. Thoroddsen fv. rekstrarstjóri á Patreksfirði (t.h.) var heiðraður með merkissteini Vegagerðarinnar í samsæti sem Eiður hélt á Patreksfirði fyrir samstarfsmenn sína á Vestursvæði við starfslok 29. apríl Það var Ingvi Árnason svæðisstjóri á Vestursvæði sem afhenti steininn. Viktor Arnar Ingólfsson skrifar Af brúavinnu á síðustu öld, 6. hluti Í nokkrum undanförnum tölublöðum hafa birst hlutar frá sagnar minnar af brúavinnu árin 1969 til Greinarnar segja frá því þegar ég kom fyrst til brúarvinnu við Oddastaðaá á Heydalsvegi að vori fermingarárið mitt 1969 en þá var ég 14 ára gamall. Síðan er vikið að öðrum verkum eftir því sem framvindur. Síðast var fjallað um steypuvinnu. Hér er stigið skref til baka og fjallað um járnavinnu. Járnavinna Tvö síðari árin sem ég var í brúavinnu var ég sá verkamaður í flokknum sem var mest í járnavinnunni. Það fól í sér að þegar komið var á nýjan vinnustað tók ég þátt í að setja upp svokallaðan járnabekk sem var í raun vinnuborð fyrir járnabeygingar. Það þurfti að hafa þetta mannvirki veglegt því það voru talsverð átök við vinnuna. Borðfæturnir voru tréok, sett saman úr battingum eða álíka sveru efni. Borðplatan var svo gerð úr plönkum, líklega 3 x 6. Verkfærið, sem notað var til að beygja járnin, var frekar einfalt að gerð. Stálplata sem var fest við 5. tbl. 29. árg. nr maí 2016 VEGAGERÐIN innanhúss er fréttabréf ætlað starfsfólki og eftirlaunaþegum Vegagerðarinnar. Það birtir fréttir af fólki og málefnum, sem ekki eiga beinlínis erindi út fyrir stofnunina. Allir lesendur eru hvattir til að vera vakandi fyrir mögulegu efni og vera í sambandi við ritstjóra. Ritstjóri: Viktor Arnar Ingólfsson Prentun: Oddi 1

2 Laugardalsá í Djúpi, sumarið Brúavinnuflokkur Ásgeirs Kristinssonar. Björn Skúlason frá Keflavík beygir járn á járnabekk af minni gerðinni. Ljósmynd: Gunnar Bjarnason. Starfsmannamál Í 2. tbl. var greint frá því að Magni Smárason hefði verið ráðinn sem vélamaður á Patreksfirði. Nú hefur borist mynd af Magna. Gunnar Gunnarsson framkvæmdastjóri stoðsviðs í Reykjavík, staðgengill forstjóra, hættir störfum vegna aldurs 30. júní. Í 3. tbl. var greint frá því að Ingimar Eggertsson hefði verið ráðinn sem vélamaður á Patreksfirði. Nú hefur borist mynd af Ingimari. Helgi Garðar Skjaldarson hefur verið ráðinn tímabundið til sem vélamaður á Akureyri. Í 2. tbl. var greint frá því að Oddur Gunnarsson hefði verið ráðinn tímabundið sem verkamaður í brúa vinnuflokki frá Vík. Nú hefur borist mynd af Oddi. Í 3. tbl. var greint frá því að Guðrún Emilía Höskuldsdóttir hefði verið ráðin sem fulltrúi á fjárhagsdeild á Akureyri. Nú hefur borist mynd af Guðrúnu Emilíu. Í 3. tbl. var greint frá því að Illugi Þór Gunnarsson hefði verið ráðinn sem starfsmaður á tæknideildina á Selfossi. Nú hefur borist mynd af Illuga Þór. Ólafur Bjarni Guðmundsson kerfis fræðingur á upplýsinga tæknideild í Reykjavík er hættur störfum Bjarnardalsá á Bröttubrekku Brúavinnuflokkur Jónasar Gíslasonar. Bjarnhéðinn Guðmundsson og Haukur Einarsson við járnabekk. Ljósmynd: Guðríður Gísladóttir. borðið með boltum. Upp úr plötunni stóð stálsívalningur. Stálskaft með haki var svo sett upp á sívalninginn. Á hakinu var nokkurs konar hjólalega sem snerist um leið og beygt var. Með þessu var hægt að beygja 10, 12 og 16 mm járn. Sverara kambstál kom yfirleitt á vinnustaðinn í réttum lengdum og beygt í rétta lögun í smiðju. Mestur tíminn á járnabekknum fór í að beygja svokallaðar lykkjur. Það voru járn sem beygð voru í ferhyrning með krókum á endanum. Hver járnteinn Höfundur á brúavinnuárunum. var beygður fimm sinnum til að úr yrði ferköntuð lykkja. Þegar járnið var beygt þurfti að gæta þess vel að það rynni frítt í gegnum beygjuna. Ef það var fast teygðist á járninu í beygjusvæðinu og rýrnaði styrkleikinn við það. En það þurfti líka að gæta þess vel að allar hliðar lykkjunnar væru í réttri lengd. Við þetta þurfti því talsvert lag. Það var einkum við bitabrýr Hluti járnateikningar, málin fyrir járnalykkur sem höfundur beygði fyrir bogann á brúnni yfir Haukadalsá sem það þurfti að beygja margar lykkjur en metið var við Haukadalsá í Dölum sem er bogabrú. Langjárn lágu eftir boganum en lykkjur voru utan um þau með 25 sm bili á lengdina. Margar lykkjuraðir voru yfir þversniðið. Alls fóru lykkjur í bogann og ég beygði þær allar, held ég. Breiddin var alltaf 41 sm en hæðin breytileg, minnst 33 sm og mest 62,5 sm, því boginn var þykkastur til endanna en þynnstur í toppnum. Járnið í lykkjurnar var 10 mm í þvermál. Ekki lagði ég þessar tölur á minnið en bý svo vel að hafa teikningarnar fyrir framan mig nú þegar ég skrifa þetta. Ásgeir Kristinsson var flokksstjóri við Haukadalsá og stjórnaði þessari járnavinnu, færði mér stærðartölur á blaði og fylgdist með að allt væri rétt gert. Ég var líka ekki nema 16 ára gamall og vitið eftir því. Járnið kom á vinnustaðinn í búntum, talsvert langt, mig minnir metrar. Á samantektarblaði fyrir Haukadalsá kemur fram að alls voru 17,7 km af járnum notaðir í brúna, rúmlega 30 tonn. Stundum voru búntin illa farin eftir flutninga, snúin og beygð. Það gat því verið bras að greiða úr þeim og fyrir kom að það þurfti að rétta teinana. Járnaklippurnar voru úr stáli, einfaldar að gerð. Þær voru festar við planka sem lá á jörðinni. Langt skaft lokaði klippukjaftinum með vogarafli. Nokkurs konar tannhjólabúnaður hjálpaði til þannig að skaftið var fært niður nokkrum sinnum til að ná járninu í sundur. Hak færðist niður um eina tönn við hverja niðurferð með skaftið. Það var auðvelt að klippa 10 mm járn og voru þá gjarnan klipptir tveir til þrír teinar í einu. Erfiðara var að klippa sverari járn, s.s. 25 mm, og var þá stundum settur járnkarl inn í endann á skaftinu til að fá lengra vogarafl og svo dingluðu á þessu tveir strákar þar til járnið náðist í sundur. 2 3

3 Bjarnadalsá í Önundarfirði Brúavinnuflokkur Sigfúsar Kristjánssonar. Búið er að slá utanaf sökklum. Sjá má járnteinana sem járnin í stöplunum verða bundin við. Maður sem veður milli sökkla með kúbein í hönd er líklega Kristinn Ásgeirsson flokksstjóri. Til vinstri má sjá mótordælu sem hefur verið notuð til að dæla upp úr sökklum. Bak-kantur Hliðarmynd Grunnmynd Framkantur Járnateikningar af mikið skekktum brúarstöppli, Hrófá í Steingrímsfirði sem flokkur Sigfúsar Kristjánssonar byggði sumarið Þessu fylgdi líka að ég var alltaf við járnavinnu út á brú ásamt fleiri strákum. Þegar smiðirnir voru búnir að slá upp framkanti í brúarstöpli var fremra járnanetið bundið upp. Fyrst voru mældar lóðréttar járnalengdir. Þegar sökklarnir voru steypir voru járnteinar reknir niður í blauta steypuna og réðu þeir staðsetningu lóðréttu járnanna í stöplinum. Smiðirnir höfðu neglt lista, líklega 2 x 2, efst á borðaklæðinguna og réði hann hæðinni. Í listann voru svo reknir naglar sem járnin voru hengd á þegar þau voru sett á sinn stað. Frumstæð mælistika var búin til, nógu löng fyrir lengstu járn. Hún var merkt upp með blýanti eftir tommustokki. Öll lóðréttu járnin í sjálfum stöplinum, undir brúardekkinu, voru af sömu lengd en breytileg niður vængina. Mælingamaðurinn mældi fyrir hverju járni með mælistikunni og annar skrifaði tölurnar með blýanti á heflaðan borðbút. Það var þægilegra en að nota pappír því það skaðaði ekkert þó það rigndi á þetta. Næst var að klippa járnið í réttar lengdir, miðað við mælinguna og staðlaða viðbót, því endinn á járninu var beygður í U. Að því loknu var farið með langjárnin út á brú og þau sett upp, hengd á naglana og bundin við járnteinana í sökklinum. Síðan var byrjað að binda láréttu járnin. Það voru útbúnir passklossar úr tré og réðu þeir bilinu á milli láréttu járnanna. Það var yfir leitt fljótlegt og einfalt að setja upp járnin í framkantinum. Lá réttu járnin voru bundin við lóðréttu járnin í heilum lengdum og svo klippt af endunum með léttum handklippum. Beygjur í krikanum þar sem vængirnir mættu stöplinum voru gerðar í höndunum á staðnum. Ef brúarstöpullinn var hár var settur upp einfaldur vinnupallur, battingum var stungið í járna netmöskvana og nokkrum borðu m tyllt ofan á þá. Þegar fremri járnagrindin var tilbúin komu smiðirnir aftur og settu upp uppistöður fyrir bak-kantinn. Aftur var mælt fyrir lóðréttum járnum, þau klippt og beygð. Járnagrindin í bak-kantinum var heldur erfiðari í uppsetningu. Járnin í stöplinum voru látin ganga út í framkantinn í vængjunum og bundin við fremri grindina. Sömuleiðis voru járnin í vængjunum látin ganga út í framkantinn á stöplinum. Þannig myndaðist sterk grind í krikanum milli stöpuls og vængja. Þegar öll járn voru komin á sinn stað, var bakkanturinn klæddur með borðviði, mótavír þræddur og passklossar settir í mótin. Þessi smíði gat verið óþægileg því járnin voru alltaf fyrir þegar borðin voru negld við uppistöðurnar. Strákarnir fengu oft að fást við þetta, ef smiðirnir gátu unnið við annað, því fátt gat svo sem farið úrskeiðis. Þegar kom að járnabindingu í brúardekkið voru smiðirnir í aðalhlutverkum enda var smíðavinnu þá að mestu lokið. Það þurfti líka að leggja járnin eftir teikningu sem gat verið nokkuð flókin. Strákarnir voru þá aðallega í því að bera kambstálin út á brú. Stundum þurfti að rafsjóða sæti fyrir efri grindina. Einu sinni var Helgi J. Halldórsson í brúavinnuflokki Sigfúsar Kristjánssonar um miðjan 6. áratug síðustu aldar. Vel má sjá hvernig bak-kantur í stöpli var sleginn upp. Líklega er Helgi búinn að festa mótavírinn og er að slá á hann til að hann sitji vel á borðinu. Helgi var lengst af íslenskukennari við Stýrimannaskólann en eldra fólk man eftir rödd hans í útvarpinu því hann sá lengi um þáttinn Íslenskt mál. ég að aðstoða stálsmið, sem kom í svoleiðis verkefni, við að halda við járnin á meðan á suðunni stóð. Stálsmiðurinn var bara með sinn rafsuðuhjálm en ég fékk bara logsuðugleraugu sem voru til í flokknum. Þetta endaði með því að ég fékk slæma rafsuðublindu en tilfinningin er eins og maður sé með sand í augunum. Staðará 1975, bundin járn í stöpul. Skúli Guðmundsson og Óskar Valgeirsson. Brúavinnuflokkur Hauks Karlssonar. Ljósmynd: Guðni Guðmundsson. Bjarnadalsá í Önundarfirði Brúavinnuflokkur Sigfúsar Kristjánssonar. Bitabrú. Jakob Kristinsson í járnavinnu. 4 5

4 Þegar kambstál voru lögð í brúargólf voru oft settir forsteyptir teningslaga steinar undir stálin. Til voru sérstök mót til að steypa þessa steina sem voru ca. 5 sm á kant. Mótavír var settur í steypuna til að binda steinana við stálin. Það þurfti að gæta þess mjög vel að járn lægju hvergi nálægt mótunum, steypuhulan varð alls staðar að vera nægileg. Frágangurinn á járnunum þurfti að vera traustur því það reyndi mikið á þau þegar svo steypu var hellt í mótin. Mótarif og naglhreinsun Steypuvinnu hefur áður verið lýst í 4. tbl. en síðustu handtökin við brúargerðina voru að rífa mótatimbrið frá brúnni og hreinsa. Það voru talsverð átök við frárifið og svo þurfti útsjónarsemi til að rífa undan brúm, sérstaklega ef þær voru háar. Halldór Kristjánsson, bróður Sigfúsar, hefur áður komið hér við sögu en þetta rif var hans sérgrein. Oft var Dóri einn undir brúnni, vopnaður sleggju, járnkarli og kúbeini, og timbrið rigndi niður allt í kringum hann. Það þurfti að naglhreinsa timbrið og skafa af því steypu. Hliðin á borðviðnum sem sneri inn í mótin var hefluð og sat því engin steypa á henni. En það gat verið steypa á köntunum og taumar á óhefluðu hliðinni. Þetta þurfti að skafa af með járnsköfum og var líklega leiðinlegasta starfið í brúavinnunni. Menn bjuggu sér til einfalda búkka til að hafa timbrið í sæmilegri vinnuhæð og eins til að halda borðviðnum upp á rönd á meðan kanturinn var hreinsaður. Það þurfti einnig að naglhreinsa timbrið sem var aðeins skárra verkefni. Loks var timbrinu raðað í stæður eftir lengd, til að hægt væri að mæla það upp áður en það var flutt á næsta vinnustað. Þá var smáspýtum stundum raðað enda í enda, því það var heildarlengdin sem skipti máli í þessu uppgjöri, ekki fjöldi stykkja. Timbrinu var staflað upp þar sem auðvelt var að komast að því með vörubíl og hífa það á pallinn. Almennt held ég að það hafi verið rösklega unnið í brúavinnunni en ég verð að viðurkenna að í þessum verkefnum var stundum heldur rólega tekið til hendinni. Á meðan yngstu strákarnir föndruðu við þennan frágang voru smiðirnir og þeir eldri gjarnan í einhverjum viðhaldsverkefnum í nágrenninu þannig að eftirlitið var lítið. Og það segir talsvert um þessi verkefni að í öllu myndasafni Vegagerðarinnar hef ég ekki fundið eina einustu ljósmynd af manni að vera naglhreinsa eða skafa timbur. Sigurður B. Jóhannesson fyrrverandi tækniteiknari á brúadeild í Reykjavík varð 80 ára 12. maí. Jón Fornason fyrrverandi brúagerðarmaður, varð 80 ára 19. apríl. Jón vann við brúagerð í flokkum Huga Jóhannessonar, Gísla Gíslasonar og Hauks Karlssonar. Frá bókasafni Hér á eftir er listi yfir ný aðföng bóka safnsins í apríl 2016 Í kveðjusamsæti sem Eiður B. Thoroddsen rekstrarstjóri á Patreksfirði hélt fyrir samstarfsmenn sína á Vestfjörðum var honum færður skúlptúr sem Ísfirðingar höfðu sett saman. Undirstaðan er beygð stálplata sem stendur á blaðboltum úr Caterpillar. Skóflan er máluð gyllt og einnig vegavinnumerkið. Ef myndin prentast vel má sjá áfengisflösku af minni gerðinni standandi föst í grjóthrúgu. Til að ná innihaldinu þarf annað hvort að snúa skúlptúrnum á hvolf eða nota rör. Á plötunni stendur: Eiður B Thoroddsen. Bestu þakkir fyrir farsælt samstarf 3. júní apríl Vegagerðarmenn á Vestfjörðum. Þorsteinn Gunnarsson vitavörður á Vatns skarðs hólum, siglingasvið, varð 70 ára 11. maí. Páll Þorsteinsson fyrrverandi aðalgjaldkeri í Reykjavík varð 75 ára 17. maí. Myndin er tekin á Sauðárkróki þegar Páll var skrifstofustjóri þar. Skýrslur: Áningastaðir og örugg vegútskot á Suðausturlandi með áherslu á náttúrufar og myndrænt svipmót / Snævarr Guðmundsson, Kristín Hermannsdóttir, Reynir Gunnarsson, (Lokaskýrsla til Vegagerðarinnar), Náttúrustofa, Höfn í Hornafirði, Ársskýrsla 2015, Náttúrufræðistofnun Íslands, Garðabæ, 2015 Ársskýrsla 2015, Rarik, Reykjavík Ferðamynstur og ferðafjöldi: Höfuðborgarsvæðið / Lilja G. Karlsdóttir, Viaplan, Vegagerðin, Reykjavík, mars Frumathugun á lífríki þriggja fjarða í Austur- Barðastrandarsýslu með áherslu á fiskungviði / Björn Gunnarsson, Hjalti Karlsson, Hlynur Pétursson, Hafrannsóknastofnun, Reykjavík, mars Náma E-63 Breiðárlón í sveitarfélaginu Hornafirði: Kynning á efnistöku úr námu E-63 við Breiðárlón vegan rofvarna við Jökulsá á Breiðamerkursandi / Anna Elín Jóhannsdóttir og Helga Aðalgeirsdóttir, Vegagerðin, mars Rannsóknarskýrsla: Hugbúnaður til stærðarákvörðunar vegræsa, Mannvit, Vegagerðin, Reykjavík, mars Reglubundið mat á stöðu og þróun bílaumferðar og almenningssamgangna / Árni Freyr Stefánsson (Rannsóknarverkefni unnið með styrk frá Vegagerðinni), Mannvit, Reykjavík, Útbreiðsla marhálms frá Stað að Skálanesi í Reykhólahreppi / Hafdís Sturlaugsdóttir (Unnið fyrir Vegagerðina), Náttúrustofa Vestfjarða, Bolungarvík, Ýmislegt: ÍST EN :2006 Bituminous mixtures - Material specifications - Part 20: Type testing, Staðlaráð Íslands, Reykjavík, ÍST EN :2006/AC:2008 (E) Bituminous mixtures - Material specifications - Part 20: Type testing, Staðlaráð Íslands, Reykjavík, Jökull The Icelandic Journal of Earth Sciences, Jöklarannsóknafélag Íslands, Jarðfræðafélag Íslands, Reykjavík,

5 Haukur Bergsteinsson fyrrverandi mælingamaður í Reykjanesumdæmi varð 80 ára 5. maí. Björn Ólafsson fyrrverandi forstöðumaður þjónustudeildar varð 70 ára 13. maí. Kristín Bára og Þórður Þráinn Fannar, Eyja Kristín, Rebekka og Maríanna Þórhildur og Ólafur Ragna Laufey, Hekla Þórey, Ari Þór og Ómar Þór Kristín Bára Alfredsdóttir skrifstofustjóri í Reykjavík varð 60 ára 8. maí Nám: Stúdent frá Verslunarskóla Íslands Diploma í rekstri og viðskiptum frá Háskóla Íslands Störf: Skrifstofumaður hjá EG í Bolungarvík Aðalbókari hjá Sandgerðisbæ Skrifstofustjóri hjá Vegagerðinni frá Annað: Kristín Bára og Dagný Engilbertsdóttir skrifstofustjóri á Selfossi eru systradætur. Daníel Snær, Elfa Hrund, Ögmundur og Katrín Mist Alfred Georgsson lyfjafræðingur Laufey Maríasdóttir húsmóðir Alfred Georg Alfredsson framkvæmdastjóri í Njarðvík f á Ísafirði d Frímann Einarsson verkamaður á Selfossi Kristín Ólafsdóttir húsmóðir á Selfossi María Bára Frímannsdóttir húsmóðir f í Reykjavík d Þórður Jóhannsson úrsmiður á Ísafirði Kristín Magnúsdóttir húsmóðir á Ísafirði Ólafur Þórðarson tollvörður á Ísafirði f á Ísafirði d Guðmundur Björnsson búfræðingur í Reykjavík Þórey Böðvarsdóttir húsmóðir í Reykjavík Ragnhildur Guðrún Guðmundsdóttir framkvæmdastjóri í Reykjavík f á Kópaskeri Kristín Bára Alfredsdóttir f á Ísafirði Maki: Þórður Ólafsson framkvæmdastjóri f á Ísafirði Börn þeirra: Ragna Laufey Þórðardóttir f á Ísafirði talmeinafræðingur í Californiu Eiginmaður: Ómar Þór Einarsson f Börn þeirra: Ari Þór f Hekla Þórey f Maríanna Þórðardóttir f í Keflavík lýðheilsufræðingur í doktorsnámi við HÍ Eiginmaður: Þráinn Fannar Gunnarsson f Börn þeirra: Rebekka f , Eyja Kristín f Dóttir Þráins: Elena Margrét f Elfa Hrund Þórðardóttir f í Keflavík hársnyrtir og förðunarfræðingur í Danmörku Sambýlismaður: Ögmundur Ólafsson f Börn þeirra: Katrín Mist f Daníel Snær f Ólafur Þórðarson f í Keflavík nemi í sálfræði við HÍ Sambýliskona: Þórhildur E. Þórisdóttir f Vegagerðin hefur keypt Nissan Leaf rafmagnsbíl fyrir bílabankann í Reykjavík. Hreinn Haraldsson vegamálastjóri var að koma úr ferð á bílnum þegar tíðindamaður Innanhússfrétta tók þessa mynd. Lét Hreinn mjög vel af bílnum, sagði hann snarpan og lipran. 8 9

6 Viðbætur við 5. hluta frásagnar af brúavinnu á síðustu öld Baldur Þór Þorvaldsson sendi tölvupóst þar sem hann bætir við frásögn af vélhjólbörum og leiðréttir myndatexta. Texti Baldurs er hér aðeins styttur. Það sem þú segir um vélbörurnar tel ég alveg rétt frá greint en ég þekkti svona börur mjög vel því ég keyrði þær mikið á ferli mínum í brúarvinnunni. Börurnar á meðfylgjandi myndum held ég hafi verið gerðar upp á Reyðarfirði. Mig grunar að þær séu nú komnar austur að Skógum á samgöngusafnið. Á annarri myndanna sér aftan á þær og sjást þá betur stjórntækin og langar mig að bæta aðeins við það sem þú segir í blaðinu. Hamarsá í Hamarsfirði í Suður- Múlasýslu Brúavinnuflokkur Hauks Karlssonar. Myndin er tekin þegar verið var að steypa plötuna. Það sjást vel aðstæður þegar vélbörur voru notaðar við slíkar steypur. Voldug akstursbraut og í baksýn má sjá útskot til mætinga. Á myndinni er Sigurgeir Sigurgeirsson sem var lengi í flokki Hauks. Þegar myndin er skoðuð rifjast hlutirnir betur upp fyrir manni. Börurnar voru með tvígengis bensínmótor,held ég, því mig minnir að smurolíu hafi verið blandað í bensínið. Þær voru snúnar í gang með spotta og sést hjólið neðarlega aftan á. Ég held að megi sjá svona spotta hægra megin við það með hnúti á endanum en þannig voru þeir einmitt. Hnúturinn féll utan á hjólið um smávegis skoru á hjólkantinum og bandinu síðan vafið um hjólið. Þegar togað var í spottann var hjólinu snúið og þegar hann kom á enda hljóp spottinn af hjólinu og átti snúningurinn að duga til að vélin færi í gang. Gírskaftið uppi hægra megin var þannig að hægt var að festa það uppi þegar börurnar skyldu keyrðar áfram (sú staða er á myndinni) en fyrir bakkgírinn var það sett niður og þurfti að halda því þannig þegar bakkað var. Dökka speldið við vinstra handfangið er, held ég, bensíngjöfin og langi armurinn vinstra megin niðri var til að stíga á og losa skúffuna sem var spennt niður og sturtaði sjálkrafa úr sér. Einsog þú segir var hún nærri því að balansera svo lítið átak þurfti til að hafa stjórn á henni miðað við þyngslin sem voru í skúffunni fullri af steypu. Mér þykir líklegt að það hafi verið einhvers konar hólkur fyrir handfang á rörendum kjálkanna. Þyngdarpunkturinn í börunum var mjög góður og þrátt fyrir þyngslin var nokkuð viðráðanlegt fyrir fríska menn að beygja börunum á snúningshjólinu að aftan (á myndinni sést hjólið í mikilli beygjustöðu). Hönnunin á börunum til steypukeyrslu var mjög góð en engu að síður var töluverður vandi að fara með þær fullar af steypu og voru valdir frískustu strákarnir til þess. Það þótti það strembið að í steypum, sérstaklega plötusteypum, var skipst á þannig að tveir voru um hverjar börur og hvíldi maður sig tímann að hálfu. Þeim sem best réðu við börurnar þótti það gott hlutskifti að geta slappað af svoleiðis. Til að hægt væri að nota börur þurfti oft að gera miklar brautir og þar sem var hátt niður gat það haft alvarlegar afleiðingar ef menn lentu útaf sem kom sárasjaldan fyrir og aldrei urðu slys með þær, það ég muni, í flokki Hauks. Því var það öryggisráðstöfun að menn ækju ekki börunum lengi samfellt. Þessar vélbörur nýttust sérstaklega í steypu en stundum var reynt að nota þær til annarra hluta eins og flytja þung tré. Ég veit ekki hvenær byrjað var að vera með þessar börur eða hætt var að nota þær en hygg að það hafi verið þegar kranar fóru að tíðkast við steypur. Baldur Þór Þorvaldsson Í myndasafninu er þessi mynd af þverbita undir brúnni á Hamarsá. HK stendur fyrir Haukur Karlsson. Baldur Þór telur að aðrir séu Birgir Jónsson, Sigurgeir Sigurgeirsson og Sveinn Elísson. Það væri gaman að vita hvort brúasmiðir hafi tíðkað það að merkja sér brýrnar á falda staði. Myndina tók Aron Bjarnason árið 2008, væntanlega við ástandsskoðun í tilefni 40 ára afmælis brúarinnar. Baldur Þór Þorvaldsson verkfræðingur að teikna brú. Myndin fylgir safni mynda frá byggingu Borgarfjarðarbrúar sem lokið var við 1979 og er myndin líklega frá því tímabili. Vélbörur. Stjórntækin sjást vel. Baldur Þór skrifar: Svo er það hin myndin þar sem steypa sést renna niður sliskju. Þú segir að sú mynd sé líklega af brúaflokki Jónasar Gíslasonar. Það tel ég ekki vera, myndin er úr safni Guðna Guðmundssonar. Guðni var í flokki Hauks Karlssonar eins og ég en ekki Jónasar. Í skýringum okkar Guðna er myndin sögð frá Staðará á Jökuldal frá Á myndinni er verið að steypa í sökkla og aðstæður á myndinni eru einmitt eins og var við Staðará og sést að maðurinn sem sér í bakið á, heldur utan um eitthvað í hægri hendi sem er vafalítið víbratorbarki. Fleiri myndir í safni Guðna eru frá Staðará. Maðurinn með húfuna í miðið tel ég vera Hjört Hákonarson ( ) sem var í flokknum alla tíð mína þar. Hver ungi maðurinn lengst til vinstri er treysti ég mér ekki að fullyrða um. Greina má mann uppi á bakkanum yfir miðri sliskjunni sem líkist mjög Hauki sjálfum ( ). Þriðjudaginn 10. maí var gamla Alfan Vg1 tekin úr net sambandi eftir um það bil tuttugu ára keyrslu. Það verður að kallast góður endingartími tölvu enda frá Digital, þeim gæða framleiðanda. Björn Jónsson fékk heiðurinn af því að kippa snúrunni frá og náðist það á mynd

7 Árshátíð Vegagerðarinnar í Gullhömrum. Starfsfólk hönnunardeildar frá vinstri talið: Akureyringarnir Helga Aðalgeirsdóttir, Óskar Ingi Sigurðsson, Ágúst Guðnason og Sóley Jónasdóttir. Reykvíkingarnir Erna Bára Hreinsdóttir, Halldór Sveinn Hauksson og Margrét Orradóttir. Saga Garðarsdóttir veislustjóri á árshátíðinni. Fremstur á mynd er Jón S. Bjarnason á Höfn. Þá Magnús Jóhannsson í Fellabæ, Óskar Guðmundsson á Reyðarfirði og Þorleifur Olsen á Höfn. 12