Löggildingarpróf í endurskoðun 2015 Úrlausnir leiðbeinandi atriði. Námskeið 8. september 2016 Jón Rafn Ragnarsson Sigrún Guðmundsdóttir

Transcription

1 Löggildingarpróf í endurskoðun 2015 Úrlausnir leiðbeinandi atriði Námskeið 8. september 2016 Jón Rafn Ragnarsson Sigrún Guðmundsdóttir

2 Verkefni 2 Þú og þitt endurskoðunarfélag voru nýlega kjörnir endurskoðendur B17 hf. og hefur endurskoðunarnefnd félagsins óskað eftir að þið leggið fram endurskoðunaráætlun, en eitt af hlutverkum endurskoðunarnefndarinnar er að hafa eftirlit með endurskoðun ársreikningsins.

3 Verkefni 2 Það er búið að vinna drög að áhættumati, sjá drög um samantekt á lykiláhættum í fylgiskjali 2.1. Áhættumatið var unnið á grundvelli upplýsinga úr ársreikningi síðasta árs, sjá í fylgiskjali 2.2 með völdum skýringum, auk þess sem framkvæmdar hafa verið ákveðnar áhættumatsaðgerðir með fyrirspurnum til stjórnenda o.fl.

4 Um B17 hf.: Verkefni 2 B17 hf. er vaxandi verslunarfyrirtæki á íslenskum markaði sem rekur 15 verslanir í nafni þriggja smásölukeðja og tvö vöruhús. Verslanir B17 hf. eru allar reknar sem sjálfstæð fyrirtæki. Meginstarfsemi B17 er matvöruverslun en á sviði sérvöru reka þeir fjölmargar verslanir með þekktum lífstíls- og tískuvörumerkjum.

5 Um B17 hf.: Verkefni 2 Ársreikningur B17 samstæðunnar er gerður í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla (IFRS) eins og þeir hafa verið staðfestir af Evrópusambandinu. Ársreikningur félagsins samanstendur af ársreikningi B17 hf. (móðurfélags) og dótturfélaga þess, sem vísað er til sem samstæðunnar.

6 Verkefni 2 Um endurskoðunarnefnd B17 hf.: Stjórn B17 hefur skipað endurskoðunarnefnd fyrir félagið í samræmi við ákvæði laga um ársreikninga. Í henni skulu sitja eigi færri en þrír nefndarmenn og skal meirihluti þeirra vera óháður B17. Nefndin skal skipuð til eins árs í senn á fyrsta stjórnarfundi eftir aðalfund. Meirihluti nefndarmanna skal vera stjórnarmenn B17 og stjórn félagsins skal tilnefna formann. Nefndarmenn skulu hafa þekkingu og reynslu í samræmi við störf nefndarinnar og skal að minnsta kosti einn nefndarmanna hafa staðgóða þekkingu og reynslu á sviði reikningsskila og endurskoðunar. Starfskjör nefndarmanna skulu ákveðin á aðalfundi.

7 Verkefni 2 Um endurskoðunarnefnd B17 hf.: Nefndinni er ætlað að hafa eftirlit með endurskoðun ársreikninga og mat á störfum endurskoðenda til að tryggja frekara öryggi og vönduð vinnubrögð við endurskoðunina. Vegna undirbúnings endurskoðunarinnar hefur endurskoðunarnefndin óskað eftir minnisblaði með samantekt á:

8 Verkefni 2 Um endurskoðunarnefnd B17 hf.: 1. Ákvörðun mikilvægismarka (e. materiality) og skipulagningarmarka (e. performance materiality) fyrir endurskoðunina og hvernig þau eru rökstudd.

9 Verkefni 2 Um endurskoðunarnefnd B17 hf.: 2. Lykiláhættum (e. significant risk) sem endurskoðendur hafa greint. Hvaða alþjóðlegu reikningsskilastöðlum tengjast lykiláhættur? Tengjast lykiláhættur reikningsskilunum í heild (e. financial statement level) eða einstökum staðhæfingum stjórnenda (e. assertion level)?

10 Verkefni 2 Um endurskoðunarnefnd B17 hf.: 3. Viðbrögðum við lykiláhættum (e. significant risk) sem hafa verið greindar í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla.

11 Úrlausnarefni: Verkefni 2 A. Ákvarðaðu mikilvægismörk (e. materiality) og skipulagningarmörk (e. performance materiality) vegna endurskoðunar á ársreikningi B17 hf. fyrir árið 2014.

12 Verkefni 2.A Verkefnið snérist um að ákvarða mikilvægismörk í samhengi við fjárhæðir í samhengi við drög að ársreikningi. Í sjálfu sér opið að ákvarða mörk en þarf að rökstyðja m.t.t. mikilvægra liða ársreikningsins. Mörkin hafa óveruleg áhrif á frekari fyrirgjöf verkefnisins, en mörkin koma til álita á skekkjublaðinu. Það sem einnig skiptir máli er samhengi milli MAT og PM Þeir staðlar sem einkum var verið að horfa til voru: ISA 320 um mikilvægismörk ISA 450 um skekkjur

13 Verkefni 2.A Hagnaður fyrir skatta millj.kr. Eignir: millj.kr. Eigið fé : millj.kr. Handbært fé frá rekstri án vaxta og skatta : millj.kr. Lausnir voru frá 150 millj.kr. upp í millj.kr. Flestar í kringum millj.kr.

14 Úrlausnarefni: Verkefni 2 B. Farðu yfir þær lykiláhættur sem koma fram í drögum að áhættumati (sjá fylgiskjal 2 og svarskjal - verkefni 2) og gerið breytingar, ef þarf, þannig að kröfum alþjóðlegra endurskoðunarstaðla sé fylgt.

15 Verkefni 2.B Verkefnið snérist um að leggja mat á þær lykiláhættur sem koma fram og hafa jafnframt í huga kröfur ISA staðlanna um tilteknar lykiláhættur sem jafnan eiga við. Áhætta sem vantar lykiláhætta vegna hættu á sviksemi í tekjuskráningu.

16 Verkefni 2.B Hætta er á að viðskiptakröfur séu ofmetnar þar sem: Niðurfærsla viðskiptakrafna er vanmetin

17 Verkefni 2.B Hætta er á að viðskiptakröfur séu ofmetnar þar sem: Sjóður sé ekki til staðar Tilvist? Handbært fé Hætta er á að Sjóður sem skráður er í bækur félagsins sé ekki til staðar: Hætta er að markaðsverðbréf sem eru skráð meðal handbærs fjár uppfylli ekki kröfur IFRS um að teljast ígildi handbærs fjár. Lykiláhætta (e. significant risk) Lykiláhætta (e. significant risk)

18 Úrlausnarefni: Verkefni 2 C. Gerðu endurskoðunarfyrirmæli (e. further audit procedures) vegna lykiláhættuþátta sem koma fram í drögum að áhættumati, þannig að kröfum alþjóðlegra endurskoðunarstaðla sé fylgt.

19 Vörubirgðir Hætta er á að birgðir séu rangar þar sem verð/verðaðferð sem notuð er við mat á birgðum er rangt Verkefni 2C Lykiláhætta (e. significant risk) Hætta er á að birgðir séu rangar þar sem vörur í flutningi eru ranglega meðtaldar meðal birgða en skuld ekki bókfærð. Lykiláhætta (e. significant risk) Hætta er á að birgðir séu ofmetnar þar sem birgðalistar innihalda birgðir sem ekki eru til vegna þess að: keyptar birgðir hafa verið skráðar inn áður en þær hafa raunverulega verið mótteknar vörum hefur verið stolið en það hefur ekki verið skráð í birgðalista Lykiláhætta (e. significant risk) Hætta er á að birgðir séu ofmetnar þar sem niðurfærsla birgða er of lág Lykiláhætta (e. significant risk)

20 Verkefni 2C Vörubirgðir Hætta er á að birgðir séu rangar þar sem verð/verðaðferð sem notuð er við mat á birgðum er rangt Lykiláhætta (e. significant risk) Aðgerð þarf að beinast að áhættu - þ.e. skoðun á verðaðferðinni Hætta er á að birgðir séu rangar þar sem vörur í flutningi eru ranglega meðtaldar meðal birgða en skuld ekki bókfærð. Lykiláhætta (e. significant risk) Aðgerð þarf að beinast að skráningum á vörum í flutningi Hætta er á að birgðir séu ofmetnar þar sem birgðalistar innihalda birgðir sem ekki eru til vegna þess að: keyptar birgðir hafa verið skráðar inn áður en þær hafa raunverulega verið mótteknar vörum hefur verið stolið en það hefur ekki verið skráð í birgðalista Lykiláhætta (e. significant risk) Birgðatalning Hætta er á að birgðir séu ofmetnar þar sem niðurfærsla birgða er of lág Lykiláhætta (e. significant risk) Aðferðafræði við mat á niðurfærslu birgða

21 Verkefni 2C Viðskiptavild Hætta er á að viðskiptavild sé ofmetin þar sem þær forsendur sem eru lagðar til grundvallar virðisrýrnunarprófi séu of bjartsýnar. Lykiláhætta (e. significant risk) Hér þarf sérstaklega að hafa í huga kröfur ISA 540 um viðbrögð við significant risk ISA Jafnframt kröfur ISA sem gilda almennt um reikningshaldslegt mat.

22 Verkefni 2C

23 Verkefni 2C Hætta á að stjórnendur fari framhjá innra eftirliti Hætta er á að stjórnendur fari framhjá innra eftirliti og geri færslur til að fegra reikningsskilin. Lykiláhætta (e. significant risk) Viðbrögð við þessari áhættu sem er fyrirframskilgreind skv. ISA stöðlunum er að finna í ISA

24 Verkefni 2C Hætta á að stjórnendur fari framhjá innra eftirliti Hætta er á að stjórnendur fari framhjá innra eftirliti og geri færslur til að fegra reikningsskilin. Lykiláhætta (e. significant risk) Viðbrögð við þessari áhættu sem er fyrirframskilgreind skv. ISA stöðlunum er að finna í ISA

25 Veruleg viðskipti við tengda aðila Á árinu voru tvær innflutningseiningar seldar til félags í eigu forstjóra félagsins auk fjögurra stjórnenda sem starfa hjá umræddum innflutningseiningum, sem eru mikilvægur birgi B17 og félaga innan samstæðunnar. Viðskiptin voru tilkynnt til Kauphallarinnar en þar sem um er að ræða veruleg viðskipti við tengda aðila utan venjubundinnar starfsemi er til staðar lykiláhætta. Verkefni 2C Lykiláhætta (e. significant risk) Viðbrögð við þessari áhættu sem er fyrirframskilgreind skv. ISA stöðlunum er að finna í ISA

26 Veruleg viðskipti við tengda aðila Á árinu voru tvær innflutningseiningar seldar til félags í eigu forstjóra félagsins auk fjögurra stjórnenda sem starfa hjá umræddum innflutningseiningum, sem eru mikilvægur birgi B17 og félaga innan samstæðunnar. Viðskiptin voru tilkynnt til Kauphallarinnar en þar sem um er að ræða veruleg viðskipti við tengda aðila utan venjubundinnar starfsemi er til staðar lykiláhætta. Verkefni 2C Lykiláhætta (e. significant risk)

27 Úrlausnarefni: Verkefni 2 D. Gerðu minnisblað til endurskoðunarnefndar í samræmi við framgreindar kröfur þar sem fram koma: i. Mikilvægismörk (e. materiality) ii. iii. iv. Skipulagningarmörk (e. performance materiality) Lykiláhættuþættir (e. significant risks) Endurskoðunarfyrirmæli (e. further audit procedures) vegna lykiláhættuliða (gagnaendurskoðun og aðgerðaendurskoðun).

28 Verkefni 2D Frágangur nr. 1, 2 og 3. ISA 260

29 Verkefni 5 Þú og þitt endurskoðunarfélag voru nýlega kjörnir endurskoðendur B17 hf. og hafið nú lokið endurskoðunaraðgerðum vegna endurskoðunar á ársreikningi 2015 (fylgiskjal 5.1). Við endurskoðunina uppgötvuðust nokkrar skekkjur sem fram koma á meðfylgjandi niðurstöðublöðum (fylgiskjal 5.2). Stjórnendur félagsins hafa af ýmsum ástæðum ekki viljað leiðrétta skekkjurnar sem fram koma á niðurstöðublöðum.

30 Verkefni 5 Endurskoðunarnefnd félagsins hefur verið upplýst um þessar óleiðréttu skekkjur og hefur nefndin óskað eftir að þið leggið fram minnisblað og skekkjublað (sjá fylgiskjal 5.3, er einnig í svarskjali) með rökstuðningi fyrir því að leiðrétta skuli skekkjurnar með tilvísun í alþjóðlega reikningsskilastaðla.

31 Verkefni 5 Endurskoðunarnefndin óskar jafnframt eftir því að vita hvort áritun verði fyrirvaralaus verði skekkjurnar ekki leiðréttar, sbr. ISA Ef gerður yrði fyrirvari, hvernig yrði álit með fyrirvara eða neikvætt álit orðað í áritun óháðra endurskoðenda. Ákvörðuð mikilvægismörk (e. materiality) voru 400 millj. kr. og skipulagningarmörk (e. performance materiality) 300 millj. kr. fyrir endurskoðunina.

32 Úrlausnarefni: Verkefni 5 A. Gerðu minnisblað og skekkjublað í samræmi við framangreindar kröfur endurskoðunarnefndar. B. Leiðréttu drög að staðfestingarbréfi í samræmi við kröfur ISA 580 fyrir endurskoðun á ársreikningi B17 hf. fyrir árið 2015, byggt á fylgiskjali 5.4 (wordskjal).

33 Verkefni 5 Samantekt á skekkjum í endurskoðun Lýsing á skekkju Reikningsliður IFRS tilvísun Áhrif á eignir Áhrif á skuldir Áhrif á eigið fé Áhrif á rekstrarreikning Samtals Skekkjur Dr. Cr. Dr. Cr. Dr. Cr. Dr. Cr Samtals óleiðrétttar skekkjur í ársreikningi

34 Verkefni 5A Frágangur minnisblaðs er mjög mikilvægur en jafnframt mat á skekkjum: Skuldbindingar:

35 Verkefni 5A Frágangur minnisblaðs er mjög mikilvægur en jafnframt mat á skekkjum: Skuldbindingar:

36 Verkefni 5A Frágangur minnisblaðs er mjög mikilvægur en jafnframt mat á skekkjum: Skuldbindingar: Samantekt á skekkjum í endurskoðun Lýsing á skekkju Reikningsliður IFRS tilvísun Áhrif á eignir Áhrif á skuldir Áhrif á eigið fé Áhrif á rekstrarreikning Samtals Skekkjur Dr. Cr. Dr. Cr. Dr. Cr. Dr. Cr. Ófærð skuldbinding en ekki eignfæra óviss eign Rekstrarkostn. / skuldir IAS

37 Viðskiptavild: Verkefni 5A

38 Rekstrarfjármunir: Verkefni 5A

39 Verkefni 5A Rekstrarfjármunir: Ekki í fyrsta sinn sem svona skekkja er á prófi Kaupsamningurinn þarf að færast inn m.v. afhendingu. Áhætta og ávinningur. Allir próftakar tóku tillit til þess.

40 Birgðir: Verkefni 5A

41 Birgðir: Verkefni 5A

42 Birgðir: Verkefni 5A Niðurfærsla birgða hefði þurft að vera 115 millj.kr. En er 97 millj.kr.

43 Samantekt Verkefni 5A Endurskoðunarnefndin óskar jafnframt eftir því að vita hvort áritun verði fyrirvaralaus verði skekkjurnar ekki leiðréttar, sbr. ISA Ef gerður yrði fyrirvari, hvernig yrði álit með fyrirvara eða neikvætt álit orðað í áritun óháðra endurskoðenda. Ákvörðuð mikilvægismörk (e. materiality) voru 400 millj. kr. og skipulagningarmörk (e. performance materiality) 300 millj. kr. fyrir endurskoðunina.

44 Verkefni 5A Samantekt á skekkjum í endurskoðun Lýsing á skekkju Reikningsliður IFRS tilvísun Áhrif á eignir Áhrif á skuldir Áhrif á eigið fé Áhrif á rekstrarreikning Samtals Skekkjur Dr. Cr. Dr. Cr. Dr. Cr. Dr. Cr. Ófærð skuldbinding en ekki eignfæra óviss eign Rekstrarkostn. / skuldir IAS Vanfærð varúðarniðurfærsla vörubirgða Vörubirgðir / rekstur IAS Birgðatalning KSV / Vörubirgðir -3 3 Birgðatalning - expolarated KSV / Vörubirgðir Kaup á fasteign Fasteign / skuldir IAS Samtals óleiðrétttar skekkjur í ársreikningi

45 Verkefni 5A Álitamál: Heildarskekkjur í rekstrarreikningi eru 300 millj.kr. eða sem nemur PM en þá 100 millj.kr. undir MAT, Á að setja skekkju í talningu sem var dreift á þýðið á staðfestingarbréf sem skekkju sem skal leiðrétta? eru forsendur fyrir því?

46 Verkefni 5A Endurskoðunarnefndin óskar jafnframt eftir því að vita hvort áritun verði fyrirvaralaus verði skekkjurnar ekki leiðréttar, sbr. ISA Ef gerður yrði fyrirvari, hvernig yrði álit með fyrirvara eða neikvætt álit orðað í áritun óháðra endurskoðenda. Ákvörðuð mikilvægismörk (e. materiality) voru 400 millj. kr. og skipulagningarmörk (e. performance materiality) 300 millj. kr. fyrir endurskoðunina. Áritun orðalag þarf að vanda.

47 Verkefni 5A

48 Úrlausnarefni: Verkefni 5B B. Leiðréttu drög að staðfestingarbréfi í samræmi við kröfur ISA 580 fyrir endurskoðun á ársreikningi B17 hf. fyrir árið 2015, byggt á fylgiskjali 5.4 (wordskjal).

49 Úrlausnarefni: Verkefni 5B B. Lausnin snýr fyrst og fremst að lið nr. 6 um skekkjur í ársreikningnum. Drögin tilgreina: Setja þarf upp samantekt á skekkjum og vísa til þeirrar samantektar.

50 Úrlausnarefni: Verkefni 5B B. Leiðréttu drög að staðfestingarbréfi í samræmi við kröfur ISA 580 fyrir endurskoðun á ársreikningi B17 hf. fyrir árið 2015, byggt á fylgiskjali 5.4 (wordskjal).

51 Úrlausnarefni: Verkefni 5B B. Ýmsar lausnir í fyrirgjöf, t.d. II. Áritað af framkvæmdastjóra og fjármálastjóra með afriti á endurskoðunarnefnd; III. Áritað af stjórnarformanni og framkvæmdastjóra. Lög um ársreikninga: 3. gr. Stjórn og framkvæmdastjóri skulu bera ábyrgð á samningu ársreiknings fyrir hvert reikningsár og skal ársreikningurinn hafa að geyma rekstrarreikning, efnahagsreikning, sjóðstreymi, skýringar og skýrslu stjórnar

52 Verkefni 8 Meðfylgjandi er birgðalisti A17 málningarverksmiðju hf. (fylgiskjal 8.1). Vörubirgðir skv. listanum eru kr og stemmir það við stöðu í fjárhagsbókhaldi. Mikilvægismörk (e. materiality) í endurskoðun A17 voru ákvörðuð kr og skipulagningarmörk (e. performance materiality) voru ákvörðuð kr

53 Verkefni 8 Vörubirgðir eru mikilvægur liður í ársreikningi A17. Hættan á verulegri skekkju er metin sem lykiláhætta (e. significant risk) og tengd sérstaklega staðhæfingunum tilvist, lotun og mati. Þar sem vörubirgðir eru mikilvægur liður í ársreikningi félagsins munið þið, sem endurskoðendur félagsins vera viðstaddir talningu í árslok og afla þannig nægjanlegra viðeigandi endurskoðunargagna um tilvist og ástand birgðanna.

54 Verkefni 8 A17 selur vörur sem eru framleiddar í verksmiðju félagsins, auk þess sem félagið selur innfluttar vörur og ýmis verkfæri. Verðlagning vörubirgða byggir á útreikningum framleiðslustjórans, Ellerts Magnússonar. Hann hefur haldið utan um beint efni, beinan launakostnað og óbeinan framleiðslukostnað á einstökum vörutegundum og lagt það til grundvallar birgðamati við gerð ársreiknings félagsins.

55 Verkefni 8 Meðfylgjandi eru útreikningar Ellerts á birgðamati í lok ársins (sjá fylgiskjal 8.2). Beint hráefni er skráð samkvæmt nákvæmu uppskriftakerfi og er þar meðtalinn umbúðakostnaður. Launakostnaði hefur verið skipt eftir vinnustundum sem starfsmenn í verksmiðju hafa skráð á einstök vörunúmer eftir tímaskýrslum. Óbeinum framleiðslukostnaði hefur verið skipt eftir lítramagni einstakra framleiðslutegunda.

56 Verkefni 8 Framleiðslubókhaldið byggir á að starfsmenn skrái tíma í framleiðslu á einstök vörunúmer sem eru í framleiðslu á hverjum tíma. Starfsmenn í verksmiðjunni hafa kvartað yfir því að það sé of flókið í framkvæmd og stundum sé verið að vinna í framleiðslu á 1 lítra, 4 lítra, og 10 lítra umbúðastærð af sömu vöru í sömu lotu og þá sé erfitt að skipta tímunum. Þá eru vörunúmerin mörg og villuhættan mikil. Framkvæmdastjóri A17 hefur því óskað eftir minnisblaði um álit þitt á því hvort heimilt sé að skipta launakostnaði við framleiðsluna með einfaldari hætti í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla.

57 Úrlausnarefni: Verkefni 8 A. Viðauki við ISA 530 tilgreinir nokkrar tegundir úrtaksaðferða. Ákvarðaðu hvaða úrtaksaðferð, eða sambland af nokkrum tegundum úrtaksaðferða, er mest viðeigandi fyrir úrtaksgerð á birgðum A17. Rökstyddu svarið. B. Ákvarðaðu úrtaksstærð og veldu þær einstöku vörubirgðir þar sem þú munt kanna sérstaklega ástand og tilvist. Rökstyddu öryggismörk (e. confidence factor), úrtaksstærð (e. sample size) og úrtaksbil (e. interval).

58 Úrlausnarefni: Verkefni 8 C. Farðu yfir útreikninga Ellerts á framleiðsluverðmæti birgða í lok árs og framkvæmdu mat á því hvort þeir séu í samræmi við kröfur alþjóðlegra reikningsskilastaðla. Tilgreindu öll þau frávik frá ákvæðum IAS 2 sem þú sérð í útreikningum Ellerts, útskýrðu að hvaða leyti það samrýmist ekki IAS 2 og gerðu jafnframt tillögu að leiðréttu birgðamati sem væri í samræmi við IAS 2 miðað við fyrirliggjandi upplýsingar.

59 Úrlausnarefni: Verkefni 8 D. Gerðu minnisblað til framkvæmdastjóra A17 og tilgreindu hvort það sé hægt að vinna tímaskráningu við framleiðsluna með einfaldari hætti, en þó þannig að það sé í samræmi við kröfur IAS 2. Rökstyddu með viðeigandi tilvísun til IAS 2.

60 Úrlausnarefni: Verkefni 8 A. Viðauki við ISA 530 tilgreinir nokkrar tegundir úrtaksaðferða. Ákvarðaðu hvaða úrtaksaðferð, eða sambland af nokkrum tegundum úrtaksaðferða, er mest viðeigandi fyrir úrtaksgerð á birgðum A17. Rökstyddu svarið.

61 Verkefni 8A Viðauki við alþjóðlegan endurskoðunarstaðal ISA 530 tilgreinir nokkrar tegundir úrtaksaðferða. Ákvarðaðu hvaða úrtaksaðferð eða sambland af nokkrum tegundum úrtaksaðferða er mest viðeigandi fyrir úrtaksgerð í tengslum við endurskoðun á birgðum A17 Fyrirgjöfin: Viðauki 1: Lagskipting (e. stratification), skilvirkni aukin með því að lagskipta þýði í nokkrar einingar með sameiginleg einkenni, t.d. fjárhæðir. Viðauki 4: Random selection Systematic selection Monetary unit sampling Haphazard Block selection Flestir sammála um að MUS væri mest viðeigandi

62 Verkefni 8B B. Ákvarðaðu úrtaksstærð og veldu þær einstöku vörubirgðir þar sem þú munt kanna sérstaklega ástand og tilvist. Rökstyddu öryggismörk (e. confidence factor), úrtaksstærð (e. sample size) og úrtaksbil (e. interval). Fyrirgjöfin: Í fyrsta lagi skal úrtakið miðað út frá performance materiality en ekki materiality, sbr. ISA The auditor shall determine performance materiality for purposes of assessing the risks of material misstatement and determining the nature, timing and extent of further audit procedures. Í öðru lagi, skilgreina öryggismörk =>

63 Verkefni 8B Öryggismörk: Nánari leiðbeiningar hægt að sjá í t.d. Guide to Using ISAs in the Audits of Small- and Medium-Sized Entities Volume 2 bls 228

64 Verkefni 8B B. Ákvarðaðu úrtaksstærð og veldu þær einstöku vörubirgðir þar sem þú munt kanna sérstaklega ástand og tilvist. Rökstyddu öryggismörk (e. confidence factor), úrtaksstærð (e. sample size) og úrtaksbil (e. interval). Öryggismörk = 3 + Interval / 3 = Úrtaksstærð / = ca Excel handavinna við að ákvarða úrtakið.

65 Verkefni 8C C. Farðu yfir útreikninga Ellerts á framleiðsluverðmæti birgða í lok árs og framkvæmdu mat á því hvort þeir séu í samræmi við kröfur alþjóðlegra reikningsskilastaðla. Tilgreindu öll þau frávik frá ákvæðum IAS 2 sem þú sérð í útreikningum Ellerts, útskýrðu að hvaða leyti það samrýmist ekki IAS 2 og gerðu jafnframt tillögu að leiðréttu birgðamati sem væri í samræmi við IAS 2 miðað við fyrirliggjandi upplýsingar. IAS 2.16

66 Verkefni 8C C. Farðu yfir útreikninga Ellerts á framleiðsluverðmæti birgða í lok árs og framkvæmdu mat á því hvort þeir séu í samræmi við kröfur alþjóðlegra reikningsskilastaðla. Tilgreindu öll þau frávik frá ákvæðum IAS 2 sem þú sérð í útreikningum Ellerts, útskýrðu að hvaða leyti það samrýmist ekki IAS 2 og gerðu jafnframt tillögu að leiðréttu birgðamati sem væri í samræmi við IAS 2 miðað við fyrirliggjandi upplýsingar. Heildarlaunakostnaður til skiptingar á bein laun framleiðslu: Framleiðsla Sölumenn Framkv.stj. Samtals Laun Lífeyrissjóður: Tryggingargjald: Sjúkra- og orlofsheimilasjóður Annar starfsmannakostnaður Risna:

67 Verkefni 8C Sölukostnaður? Óbeinn framleiðslukostnaður til skiptingar á framleiðslu: Húsnæðiskostnaður: Húsaleiga Viðhald húsnæðis Öryggisþjónusta Ræsting og hreinlætisvörur Tryggingar Sölukostnaður: Auglýsingar Ferðakostnaður Skrifstofukostnaður Sími Rekstur uppl.kerfis Burðargjöld Afskriftir framl.véla og tækja

68 Verkefni 8D D. Gerðu minnisblað til framkvæmdastjóra A17 og tilgreindu hvort það sé hægt að vinna tímaskráningu við framleiðsluna með einfaldari hætti, en þó þannig að það sé í samræmi við kröfur IAS 2. Rökstyddu með viðeigandi tilvísun til IAS 2. Uppskriftir Starfsmenn í verksmiðjunni hafa kvartað yfir því að það sé of flókið í framkvæmd og stundum sé verið að vinna í framleiðslu á 1 lítra, 4 lítra, og 10 lítra umbúðastærð af sömu vöru í sömu lotu og þá sé erfitt að skipta tímunum. Þá eru vörunúmerin mörg og villuhættan mikil.

69 Verkefni 11 Verkefnið snérist um áritanir og var í 6 liðum. Prófmenn áttu að gera grein fyrir hvaða áritun/áritanir kæmu til álita. Þeir staðlar sem einkum var verið að horfa til voru: ISA Fyrirgjöfin: Rökstuðningur, tilvísun í staðla Framsetning áritunar. Ekki nauðsynlegt að skrifa alla áritunina upp.

70 Verkefni 11 A - Verkefnið Vöntun á upplýsingum í ársreikningi (IFRS) og ágreiningur um mat. Endurskoðandi ekki sammmála stjórnendum. Áhrif yfir skipulagningarmörkum (e. PM) en líklega ekki undir heildarmikilvægismörkum. Leiðbeinandi lausn: Skekkjan veruleg (e. material) en bundin við einn lið og því ekki víðtæk (e. pervasive) Áritun með fyrirvara, sbr. ISA Tillaga. Sjá leiðbeiningar í stöðlum og fyrirmyndum FLE.

71 Verkefni 11 B- Verkefnið Fyrsta árs endurskoðun. Endurskoðandi hafði ekki tök á því að vera viðstaddur vörutalningu. Birgðir eru 68% af heildareignum. Ekki víst að hægt sé að staðfesta birgðir um áramót með öðrum aðferðum. Leiðbeinandi lausn: Kröfur um endurskoðun birgða m.a. í ISA Ef ekki hægt aðrar aðgerðir. Áhrif skekkju í þessum lið gætu verið veruleg (e. material) en bundin við einn lið og því ekki víðtæk (e. pervasive) ISA 501.7, ef ekki aðrar aðgerðir, gera fyrirvara, sbr. ISA

72 Verkefni 11 C - Verkefnið Röng flokkun á leigusamningum. Endurskoðandi hefur leitað eftir áliti sérfræðinga. Leigueignir 80% af heildareignum. Ágreiningur við stjórnendur. Leiðbeinandi lausn: Skekkjan veruleg (e. material) en bundin við einn lið. Vegna eðli rekstrar og umfangs gæti skekkjan talist hafa víðtæk áhrif (e. pervasive) Neikvæð áritun, sbr. ISA Tillaga. Sjá leiðbeiningar í stöðlum og fyrirmyndum FLE.

73 Verkefni 11 D- Verkefnið Stjórnarformaður vill ekki árita staðfestingarbréf og vísar því til forstjóra og fjármálastjóra. Skrifar undir stjórnarháttayfirlýsingu og skýrslu. Leiðbeinandi lausn: Umræða um skilgreiningu hugtaka í ISA 580. Sjá m.a. ISA Íslenskur praksis v. erlendur. ISA Management with appropriate responsibilities for the financial statements and knowledge of the matters concerned. Ábyrgð skv. lögum um ársreikninga eða öðrum lögum og reglum. Ekki veruleg skekkja í reikningumskilum (e. material). Eru áhrifin víðtæk (e. pervasive)? Fyrirvaralaus áritun, ISA eða án álits, sbr. ISA og ISA 705. Tillaga. Sjá leiðbeiningar í stöðlum og fyrirmyndum FLE.

74 Verkefni 11 E- Verkefnið Innleiðing á nýju launakerfi. Stór fyrirtæki, eining tengd almannahagsmunum. Villur í reikningsskilum. Áhrif óljós. Launakostnaður 70-80% af heildarkostnaði fyrirtækis. Leiðbeinandi lausn: Óvissa, áhrif gætu verið veruleg (e. material). Eru áhrifin víðtæk (e. pervasive)? Áritun án álits, ISA Tillaga. Sjá leiðbeiningar í stöðlum og fyrirmyndum FLE.

75 Verkefni 11 F- Verkefnið Brot á samkeppnislögum, málaferli. Áður skýring, nú komin endanleg niðurstaða. Sekt mun hærri en gert var ráð fyrir. Stjórn vill leiðrétta áður birtan ársreikning. Leiðbeinandi lausn: Óvissa, áhrif gætu verið veruleg (e. material). Eru áhrifin víðtæk (e. pervasive)? ISA Ný áritun með málgreininni önnur mál. Skýring á málsatvikum og ástæður þess að ný áritun sé gefin út. ISA ef neitar að breyta. Láta stjórnendur vita, áhrif á áritun t.d. 560.A18. Fá lögfræðiráðgjöf. Tillaga. Sjá leiðbeiningar í stöðlum og fyrirmyndum FLE.

76 Verkefni 12 Verkefnið reyndi á skilning á siðareglum og reglur um að taka að sér aðra vinnu en endurskoðun. Hvað er þjónusta tengd endurskoðun og hvað ekki. Þeir staðlar/reglur sem einkum var verið að horfa til voru: Siðareglur Fyrirgjöfin: Ákveðin efnisatriði Yfirsýn og skilningur Rökstuðningur Framsetning

77 Verkefni 12 Helstu atriði í a-lið Hagsmunaárekstrar, almenn umfjöllun um skattaráðgjöf. Sjá siðareglur Sjálfsmats- ogmálsvarnarógnun. Flækjustig, sérfræðiþekking. Framtalsaðstoð þarf ekki að ógna óhæði. Ábyrgð stjórnenda. PIE (einingar tengdar almannahagsmunum). Ekki leyfilegt. Verulegt. Grunnur í reikningsskilum Neyðartilvik. Ráðstafanir. Annað teymi. Ráðningarbréf, staðfestingarbréf

78 Verkefni 12 Helstu atriði í b-lið Breytt afstaða. Samþykktarferli, ISQC 1. Siðareglur, almenni hluti (a hluti).

79 Verkefni 15 Verkefnið tengdist könnun og aðstoð við gerð reikningsskila. Reglur um rekstrarhæfi. Þeir staðlar sem einkum var verið að horfa til voru: ISAE 2400 og ISRS 4410 Fyrirgjöfin: Ákveðin efnisatriði Yfirsýn og skilningur Rökstuðningur Framsetning

80 Verkefni 15 Helstu atriði í a-lið (Kröfur um samþykki og álitamál) Könnun Óhæðiskröfur. EL og siðareglur. A hluti og B. Samþykktarferli, ISQC 1 Ráðningarbréf. Álitamál. Áhættustjóri. Orðsporsáhætta, ólögmæti úttekta, afstemmingar, skaðabótakrafa. Aðstoð við gerð reikningsskila. Siðareglur, minni kröfur um óhæði. Samþykktarferli. ISQC 1 Ráðningarbréf. Álitamál. Áhættustjóri.

81 Verkefni 15 Helstu atriði í b-lið (Kröfur um skipulagningu og framkvæmd vinnu) Könnun Óhæðiskröfur. Mikilvægismörk. ISRE Áhersla á verulega liði. Fyrirspurnir og greiningar. Álitamál. Áhættustjóri. Aðstoð við gerð reikningsskila. Óhæðiskröfur. Ekki krafa um mikilvægismörk eða tiltekna gagnaöflun, áhersla á nægjanleg gögn. Öðlast nægan skilning á fyrirtæki, rekstri, bókhaldskerfi, reikningsskilaaðferðum o.þ.h., sbr. ISRS

82 Verkefni 15 Helstu atriði í c-lið (Óvissa um rekstrarhæfi) Könnun ISRE Áhrif á áritun. Aðstoð við gerð reikningsskila. Áhrif á áritun.

83 Verkefni 16 Verkefnið snérist um áhættumat við upphaf endurskoðunar og aðferðafræði við mat á lykiláhættuþáttum auk þess að setja upp endurskoðunarfyrirmæli (e. further procedures) fyrir lykilhættuþætti. Þeir staðlar sem einkum var verið að horfa til voru: ISA 315 og 330 ISA 220 og ISQC 1 Fyrirgjöfin: Ákveðin efnisatriði Yfirsýn og skilningur Rökstuðningur Framsetning

84 Verkefni 16 Helstu atriði í a-lið (skilgreining á lykiláhættuþáttum og rökstuðningur á mati) Aðferðafræði við áhættumat Mat á verulegum skekkjum (e. material misstatement), sbr. ISA og 26 Fyrir reikningsskilin í heild Hvaða atriði koma til álita? Einstaka staðhæfingar fyrir hreyfingar, stöður og skýringar, sbr. ISA Fara kerfisbundið í gegnum viðskiptaferla og/eða liði í ársreikningi með vísan í einstaka staðhæfingar Mat á umfangi og líkum

85 Verkefni 16 Helstu atriði í a-lið (skilgreining á lykiláhættuþáttum) Skilgreina lykiláhættuþætti (e. significant risk), sbr. ISA til 29, pr. staðhæfingu. Einnig ISA og ISA Liðir sem ættu alltaf að vera Sniðganga stjórnenda ISA Innlausn tekna ISA Aðrir liðir ISA

86 Verkefni 16 Helstu atriði í b-lið (Drög að endurskoðunarfyrirmælum) Samhengi aðgerða og áhættumats. Aðferðir við áhættumat, sjá ISA 315 application guide og IFAC guide Dæmi um áhættuþætti: Tekjur - staðhæfingar Sniðganga stjórnenda Óefnislegar eignir (kvóti, viðskiptavild) Birgðir Framsetning endurskoðunarfyrirmæla og tenging við áhættumat og staðhæfingar.

87 Verkefni 20 Verkefnið snérist um endurskoðun á upplýsingakerfum Þeir staðlar sem einkum var verið að horfa til voru: ISA 315 Fyrirgjöfin: Ákveðin efnisatriði Yfirsýn og skilningur Rökstuðningur Framsetning

88 Verkefni 20 Helstu atriði í a-lið (Hvaða kröfur) Til umfjöllunar Mat á innra eftirliti (m.a. upplýsingar og samskipti), sbr. ISA 315 Afla upplýsinga um upplýsingakerfi, sbr. ISA a-f Frekari kröfur í application guide (A89-96). Sjá líka IFAC guide. Mat á i.e. tengt upplýsingakerfum, heilindi og nákvæmni Leggja mat á IT áhættu, sbr. lýsing, stærð o.fl. ISA RB. ISAE 3402.

89 Verkefni 20 Helstu atriði í b-lið (Minnisblað, lágmarkskröfur og tilgangur aðgerða) Til umfjöllunar Öflun upplýsinga, sbr. a. liður. Mat á IT áhættu. Aðkoma sérfræðings. Skipulagning. Almennt ITGC. IT application control. Ath. eftirlitsþætti í einstökum kerfum.

90 Verkefni 23 Verkefnið snérist um ábyrgð endurskoðenda á skýrslum og upplýsingum sem birtar eru með ársreikningi. Þeir staðlar sem einkum var verið að horfa til voru: ISA 720 Fyrirgjöfin: Ákveðin efnisatriði Yfirsýn og skilningur Rökstuðningur Framsetning

91 Verkefni 23 Helstu atriði í a-lið (Kröfur) Til umfjöllunar Yfirfara og kanna hvort sé verulegt ósamræmi, ISA Öflun gagna fyrir áritunardag eða eftir, ISA Áritun nær almennt ekki yfir aðrar upplýsingar. Veruleg eða óveruleg frávik.

92 Verkefni 23 Helstu atriði í b-lið (Kröfur) Til umfjöllunar Verulegt ósamræmi, ISA 720.8? Ræða við stjórnendur ef verulegar villur eða ósamræmi, ISA Veruleg frávik sem uppgötvast fyrir áritun og hafa áhrif á reikningsskil. Breyta reikningsskilum, ISA Ef ekki leiðrétt, þá áhrif á áritun, sbr Veruleg frávik sem uppgötvast fyrir áritun en hafa áhrif á aðrar upplýsingar. Breyta þeim, annars setja bregðast við, t.d. með ábendingarmálsgrein, ISA a-c. Kemur líka til greina að neita skrifa undir eða segja sig frá verkefni. Veruleg frávik sem uppgötvast eftir áritun og hafa áhrif á reikningsskil. Breyta ársreikningi, sbr. ISA og ISA Veruleg frávik sem uppgötvast eftir áritun og hafa áhrif á aðrar upplýsingar. ISA breyta eða ISA 720.A8 láta þriðja aðila vita. Sjá einnig ISA Gera stjórn viðvart, ISA , leita lögfræðiaðstoðar ISA 720.A9.