Loðna Veiðar, lífsferill, útbreiðsla,, stofnstærð og ástand stofnsins

Transcription

1 Loðna Veiðar, lífsferill, útbreiðsla,, stofnstærð og ástand stofnsins Sveinn Sveinbjörnsson Loðnuráðstefna: Háskólanum á Akureyri 5.sept 2014

2 50 ára saga loðnuveiða

3 catch ('000 tonn) Loðnuveiðar frá 1964 Byrjuðu sem vetrarveiðar við Suðurströndina árið fyrir réttum 50 árum Veiðar vaxandi og við bættust veiðar út af Austfjörðum árið 1972 Sumarveiðar norðan Íslands hófust 1976 Norðmenn hófu veiðar í águst 1978 nálægt Jan Mayen Síðar hófu Færeyingar, Danir og Grænlendingar veiðar Afli 50 ára rúmar 32 milljónir tonna meðal ársafli 640 þús. tonn Vetrarveiði mest 955 þús. tonn (2002) Sumarveiði mest 920 þús. tonn (1985) Summer/autumn Winter 64/65 69/70 74/75 79/80 84/85 89/90 Season 94/95 99/ /05 09/10 13/14

4 Lífsferill loðnu Tveir árgangar í hrygningarstofni, þriggja (70-90%) og fjögurra Líkt og hjá öðrum loðnustofnum er hrygningardauði mjög hár nálægt 100% Kaldsjávartegund lifir við 1-3 C Vöxtur hraðastur fyrstu 2 árin en þá dregur úr vexti Þyndaraukningin þó mest síðasta æviárið Fituinnihald eykst jafnframt síðasta árið frá því að vera um 2-4% í að vera allt að 20% haustið fyrir hrygningu Ókynþroska loðna er með miklu lægra fituinnihald, vanalega minna en 3-4%

5 Lífsferill Hrygningarganga er venjulega Austanganga stöku sinnum einnig Vestanganga Hrygning frá Suðausturlandi að Suðvestur/Vesturlandi Seiði berast vestur og norður fyrir land, inn í Grænlandssund og Íslandshaf Ókynþroska loðna (1 árs) heldur til við utanvert landgrunn frá Grænlandssundi til Norðausturlands. Miklar ætis- og hrygningargöngur veiðistofns.

6 Loðnudreifing haust 1996 Kynþr. Loðna- 1.4 milljón tonn 1-árs loðna 111 *10 9

7 Loðnumæling nóv.-des Veiðistofn-176 þús. t 1-árs loðna 104*10 9

8 Hrygningarstöðvar

9 Merkingar og endurheimtur

10 Útbreiðsla og göngumynstur fyrir 2000

11 Straumar og staðhættir í Íslandshafi

12 Umhverfisbreytingar og áhrif þeirra fór innflæði hlýsjávar norður fyrir land að aukast. Hitastig og selta hækkaði og hefur haldist hátt síðan. Loðna-útbreiðsla og nýliðun hafa breyst.

13 Mismunur hita í maí til október á m dýpi milli tímabilanna og Rautt sýnir hlýnun, blátt kólnun Hlýnun, ca. 1 C í Íslandshafi sunnanverðu og vestan Kolbeinseyjarhryggs Lítilsháttar kólnun í austanverðu Íslandshafi

14 Útbreiðsla og göngur loðnu 1993 Skv. veiðiskýrslum loðnuskipa Júlí - ágúst Ágúst - september September - október Október - desember

15 Breytingar í útbreiðslu loðnuseiða í ágúst

16 Útbreiðsla loðnu haustið 2010 Bergmálsmælingar á rs. Árna Friðrikssyni

17 Útbeiðslumörk sumar- og haustgöngu veiðistofns loðnu

18 Fyrir 2000 Lífsferillinn Eftir 2000 (tilgáta Hjálmars Vilhjálmssonar 2006) Green shade: Feeding area of adults Blue shade: Distribution of juveniles Green arrows: Feeding migrations Blue arrows: Return migrations Red arrows: Spawning migrations

19 Skýringar á vestlægari útbreiðslu loðnu Hlýnun Íslandshafs Seinkun hrygningargöngu og nýjar hrygningarstöðvar breytt upphafsskilyrði lirfureks-nýjar uppeldisstöðvar við A- Grænland Breytt (lakari) fæðuskilyrði á hefðbundnum fæðusvæðum vegna t.d. samspils hita hafíss framleiðni Ný fæðusvæði vestar

20 Tímaskeið-loðnustofninn ?? ~1995. Dálítið sveiflukennt tímabil en með góðri nýliðun að jafnaði ~ Vaxandi innstreymi hlýsjávar í Íslandshaf. Breytt útbreiðsla veiðistofns Nýliðun enn góð 2003-? Miklar breytingar á reki lirfa og seiða Nýjar uppeldisstöðvar við A-Grænland Nýliðunarbrestur verður algengari

21 milljarðar Nýliðun ja ára ókynþroska loðna bakreiknuð til 1. jan Árgangur

22 Veiðistjórunun og vöktun Veiðar beinast að kynþroska hluta stofnsins. Í Íslenskri lögsögu er svæðum lokað fyrir veiðum þar sem kynþroska loðna finnst í bland við ungloðnu (reglugerðir og skyndilokanir) Veiðar með flotvörpu bannaðar nema við Norðausturland Stærð stofnsins er mæld með bergmálsaðferð að hausti og að vetri Ungloðna (1-2 ára) er mæld að hausti Fullorðin loðna (kynþroska) er mæld að hausti og vetri Haustmælingar nú gerðar í september var áður í nóvemer/desember,,endanleg mæling í janúar/febrúar

23 Veiðistjórunun og vöktun Meginmarkmiðið með stjórnun að auka líkur á að nýliðun bregðist ekki Markmiðið frá vertíðinni 1979/80 hefur verið að skilja eftir 400 þúsund tonn til að hrygna Byggir á samkomulagi Íslendinga, Norðmanna og Grænlendinga Alþjóðahafrannsóknaráðið veitir ráð og fer yfir alla aðferðafræði sem beitt er mælingum og ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar Ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar um aflahámark byggir á að 400 þús. tonn séu skilin eftir til hrygningar í lok vertíðar

24 Þúsund tonn Veiðistofn og hrygningarstofn Hvernig hefur til tekist? Veiðistofn Hr.stofn Ár

25 Vertíðin 2013/2014 Örn Rósmann Kristjánnsson

26 Index Tímalína mælinga á veiðistofni 2013/2014 Aldurshópar Dagar mældir 2012 Sep Oct Ráðgjöf 2013 Jun Ekkert upphafs aflamark Sep Oct þús. t. Jan Feb Year

27 Haust 2012 Immature Age Total N* B (kt) Average W (gr) Average L (cm) Mature Age Total N* B (kt) Average W (gr) Average L (cm)

28 Mælingar sept 2013 Immature Age Total Total N* Total B (t) Average W (gr) Average L (cm) %N Mature Age Total Total N* Total B (t) Average W (gr) Average L (cm) %N

29 Leiðangur Lítið sem ekkert fannst Ákveðið að bíða Flotinn fann lítið Norski flotinn fann ekkert 65 Litlar sem engar veiðar í janúar og fram í seinni hluta febrúar

30 Leiðangur N Age W Numbers Biomass Total N* Total B (t) Average W (gr) Average L cm) % N

31 Næsta vertíð (2014/2015) - Tímasetningar Aldurshópar mældir Dagar Ráðgjöf 2013 Sep Oct May 225 Sep Oct 2-3 0?? Jan Feb 3-4

32 Mælingar sept 2013 Immature Age Total Total N* Total B (t) Average W (gr) Average L (cm) %N Mature Age Total Total N* Total B (t) Average W (gr) Average L (cm) %N

33 Index Loðnuleiðangur sept/okt 2013 Niðurstöður um magn ungloðnu Year

34 Ráðgjöf Fyrirhugað að ráðgjöf um upphafsaflamark 2014/15 verði kynnt fyrir miðjan maí. Rekstraráætlun Hafrannsóknastofnunar gerir ekki ráð fyrir loðnuleiðangri í haust Slæmt vegna vertíðarinnar 2015/16 Slæmt vegna mats á stærð veiðistofns á komandi vertíð

35 Meira var það ekki, takk fyrir