Verðmætamat Fiskur og smádýr

Transcription

1 Rammaáætlun, 2. áfangi Faghópur 1 Verðmætamat Fiskur og smádýr VATNSAFLSKOSTIR Hilmar J. Malmquist

2 Skilgreiningar Fyrir viðfangið Lífverur/Tegundir (fiskar og smádýr) Matsvæði: Vatnasvið (ofan stíflu + árfarvegur neðan stíflu (+100 m)) auk þveráa m. fiski). Viðmið = Auðgi/Fjölbreytileiki (0,3) Tekur til fjölda tegunda (stofna, afbrigða) og hversu ólíkar tegundir (stofnar, afbrigði) eru. Tekur einnig til fjölbreytileika í lífsöguþáttum, þ.e. tilvist sjógöngu- og staðbundinna stofna meðal fiska. Viðmið = Fágæti (0,3) Fágæti: Tekur til hversu fágæt tegund (stofn, afbrigði) er á landsvísu og eða heimsvísu (mat byggist m.a. á válistum). Viðmið = Upprunaleiki, stærð (0,2) Tekur til stofnstærðar og/eða þéttleika tegunda (stofna, afbrigða) og, varðandi fiska, hvort um náttúrulega útbreiðslu er að ræða eða ekki (sleppingar, flutningar, eldi). Viðmið = Alþjóðleg ábyrgð (0,2) Tekur til tegunda sem Ísland er skuldbundið af skv. alþjóðlegum samningum og samþykktum (m.a. Ramsar og Bern). Hvað fiska snertir á þetta við um LAX, þ.e. ákvæði skv. samþykktum Laxaverndunarstofnunarinnar (NASCO).

3 4. Hvalá, Ófeigsfirði Helstu straumvötn Hvalá á Ófeigsfjarðarheiði Rjúkandi (330 m y.s.) Eyvindarfjarðará Helstu stöðuvötn Nyrðra-Vatnalautavatn Efra-Hvalárvatn Neðra-Eyvindarfjarðarvatn Vatnalautavatn Eyvindarfjarðarvatn

4 4. Hvalá, Ófeigsfirði Gæði gagna: Fiskur = D-C / Smádýr = D-C Helstu heimildir: Fiskur Engar fiskirannsóknir á vatnasviði Hvalár. Smádýr Jón S. Ólafsson Tjarnir í vistkerfum vatnasviða. Fræðaþing landbúnaðarins 2006: Ath! Ekki uppl. Um Ófaeigsfjarðarheiði, heldur Þorskfjarðarheiði og fleiri.

5 4. Hvalá, Ófeigsfirði FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 4 Hvalá ófiskgeng mjög neðarlega. Hvorki lax né urriði í ánum, bara bleikja. Eitthvað um bleikju (smávaxin) í vötnum uppi á heiðim (+ hornsíli). Fágæti = 4-8 Líklega staðbundnir bleikjustofnar fremur hátt uppi á heiðum ( m). Stærð/upprunaleiki = 4-8 Upprunaleiki (8) en stærð er lítil (ár fiskgengar á stuttum kafla og lítið um fisk í grunnum vötnum). Alþjóðleg ábyrgð = 1 Ekki lax á svæðinu. SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 4 Miðað við Þorskafjarðarheiði. Þar fundust 41 teg./hópar dýra í tjörnum/grunnum vötnum, sem er um og yfir meðallagi miða við önnur heiðasvæði á landinu. Hins vegar fremur fáar teg. í straumvatni vegna kulda, straumþunga og botnskriðs. Fágæti = 4 Miðað við Þorskafjarðarheiði. Þar var að finna eina nýja ættkvísl og tvær nýjar tegundir annarrar ættkvíslar rykmýs, sem ekki hefur verið lýst áður á Íslandi. Fundust í nokkrum tjörnum á Þorskafjarðarheiði. Stærð = 4 Undir meðallagi. Erfið skilyrði í köldum fremur strumhörðum ám með botnskriði.

6 5. Blönduveita Nýta fall frá Smalatjörn í 460 m y.s. niður að inntakslóni ofan Gilsárstíflu í 410 m y.s. í tveimur þrepum. Mjög stuttur spölur. Helstu straumvötn Helstu stöðuvötn Þrístikla, A-Friðmundarvatn, Gilsvatn

7 5. Blönduveita Gæði gagna: Fiskur = B / Smádýr = D-C Helstu heimildir: Fiskur Gísli Már Gíslason Álitsgerð um Gilsvatn á Auðkúluheiði. Unnið fyrir Landsvirkjun. Líffræðistofun Háskólans. 21 bls. Ingi Rúnar Jónsson & Sigurður Guðjónsson Vatnakerfi Blöndu Göngufiskur og veiði. Veiðimálastofnun. VMST-R/ bls. Guðni Guðbergsson og Þórólfur Antonsson Bleikja á Auðkúluheiði. Náttúrufræðingurinn 67: Smádýr Hákon Aðalsteinsson Auðkúluheiði. Frumathuganir á vötnum og forsdendur frekari rannsókna. Orkustofnun. OS-ROD bls. Gagnagrunnur Yfirlitskönnunar á lífríki íslenksra vatna (V-Friðmundarvatn, Mjóavatn og Þrístikla (fyrir virkjun)).

8 5. Blönduveita FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 8 Bleikja og urriði (+ hornsíli) Fágæti = 8 Staðbundinn bleikju- og urriðastofn hátt uppi á heiðum (410 m). Stærð/upprunaleiki = 4-8 Upprunaleiki (8) og stærð undir meðallagi (4) vegna raska af völdum virkjunar. Alþjóðleg ábyrgð = 1 Ekki lax á svæðinu (nema f. neðan Blöndustöð) SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 4 Gert ráð fyrir að tegundafjöldi sé undir meðallagi vegna fremur erfiðra lífsskilyrða (jökulblandað kalt vatn) Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt. Stærð = 4 Erfið skilyrði í jökulblönduðu og köldu vatni.

9 6.-7. Skatastaðavirkjun Helstu vötn: Héraðsvötn Vestari Jökulsá Austurkvísl stífluð rétt neðan ármót við Miðkvísl (hæð?). Ósabotnar (v. breytts rennslis í Vestari Jökulsá)? Miðhlutardrög/Miðhlutará (skurðir við Sátu, hæð?) Miðhlutardrög/Miðhlutará/Ásbjarnarvötn Hofsá Fossá (stífluð í 730 m og búið til lón, ca. 8x Ásbjarnarvötn) Lambá (694 m og lítið lón (0,5 x Ásbjarnarvötn) Hraunþúfuá (stífluð upp í 669 m m. lóni, ca. 1 x Ásbj. Tengsl v. Ásbj.v.) Runukvísl (665 m og lón). Giljá (Stafnsvötn?) Á í Hrútagili. Áin er neðan við ármót Giljár og Hofsár Austari Jökulsá Bleikuálukvísl (skurður sunnan Ásbjarnarvatna til að veita í A-Jökulsá) Orravatnsrústir (breytt grunnvatnsstaða, tekið fyrir aðrennsli við Vestaripolla) Reyðarvatn (breytt aðrennsli?) Strangilækur (rennur í Bugslón) Hnjúkskvísl (rennur í Bugslón) Laugakvísl (rennur í Bugslón) Hraunlækur (rennur innan lónsins) Geldingsá (stífla, hæð?) Hölkná (Hörtná, hæð, 712 m?) stífla/skurður Fossá (hæð, 712 m?) stífla/skurður Hvítá, Tinná og Árbæjará (v. breytts rennslis í Austari Jökulsá)?

10 6.-7. Skatastaðavirkjun Gæði gagna: Fiskur = B / Smádýr = C-B Helstu heimildir: Fiskur Bjarni Jónsson, Bjarni K. Kristjánsson, Guðni Magnús Eiríksson og Hjalti Þórðarson Rannsóknir á botngerð og seiðastofnum í Austari Jökulsá og hliðarám, Vestari Jökulsá og Hofsá. Áhrif virkjunar við Villinganes á vatnalíf á vatnasvæði Héraðsvatna í Skagafirði. Veiðimálastofnun. VMST-N/ bls Stefán Óli Steingrímsson Skagfirskar ár: Vistfræðileg flokkun og lífríki. Bls Í: Skagfirks náttúra Málþing um náttúru Skagafjarðar. Sauðárkrókur, 12. Apríl Ágrið erinda. (ritstj. Þorsteinn Sæmundsson, Armelle Decaulne & Helgi Páll Jónsson. NNV Smádýr Gísli Már Gíslason, Hákon Aðalsteinsson, Jón S. Ólafsson & Iris Hansen Invertebrate communities of glacial and alpine rivers in the central highland of Iceland. Verhandlungen der Internationale Vereinigung für Theoretische und Angewandte Limnologie 27: Gísli Már Gíslason, Hákon Aðalsteinsson, Iris Hansen, Jón S. Ólafssson & Kristín Svavarsdóttir Longitudinal changes in macroinvertebrate assemblages along a glacial river system in central Iceland. Freshwater Biology 46: Hákon Aðalsteinsson Lífvist í tjörnum og vötnum á Hofsafrétti. Orkustofnun, OS-85046/VOD bls. Jón S. Ólafsson, Gísli Már Gíslason & Hákon Aðalsteinsson Chironomids of glacial and non-glacial rivers in Iceland: a comparative study. Verhandlungen der Internationale Vereinigung für Theoretische und Angewandte Limnologie 27: Jón S. Olafsson, Hákon Adalsteinsson, Gísli Már Gíslason, Iris Hansen & Thóra Hrafnsdottir Spatial heterogenity in lotic chironomids and simuliids in relation to catchment caracteristics in Iceland. Verhandlungen der Internationale Vereinigung für Theoretische und Angewandte Limnologie 28: Gagnagrunnur Yfirlitskönnunar á lífríki íslenksra vatna (V-Friðmundarvatn, Mjóavatn og Galtaból).

11 6.-7. Skatastaðavirkjun FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = Bleikja, lax og urriði (+hornsíli + álar). Staðbundnir stofnar bleikju og sjógöngustofnar hjá bleikju og urriða. Stofnar í stöðu- og straumvötnum. Fágæti = 13 Fágætt að sjóbleikja nái svo langt upp á hálendið (um 800). Staðbundnir bleikjustofnar jafn hátt uppi eru einnig fágætir. Lax sem aðalagast hefur eina kaldasta vatnsfalli landsins. Stærð/upprunaleiki = 8 Bleikjustofnar í góðu meðallagi og lax um meðallag. Upprunaleiki (8). Alþjóðleg ábyrgð = 4-8 Lax í nokkrum ám á vatnasviðinu SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 8-13 Fjölbreytileiki í ríflegu meðallagi (jökulár, dragár og töluvert af lindám). Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt. Stærð = 8-13 Þéttleikatölur í góðu meðallagi fyrir straumvötn. Mjög hátt fyrir Ásbjarnarvötn, einn mesti þéttleiki í fjörubelti sem þekkist í stöðuvatni.

12 9. Fljótshnjúksvirkjun/10. Hrafnabjargavirkjun A Helstu vötn: Skjálfandafljót Jökulfall (Fjórðungsvatn) Hrauná Hraunkvíslar (Gæsavötn) Öxnadalsá Suðurá/Svartá Mjóadalsá

13 9. Fljótshnjúksvirkjun/10. Hrafnabjargavirkjun A Gæði gagna: Fiskur = D-C / Smádýr = D-C Helstu heimildir: Fiskur Guðni Guðbergsson Lax- og silungsveiðin Veiðimálastofnun. VMST/ bls. Tumi Tómasson Athuganir á vatnasvæði Skjálfandafljóts 28-29/ Fjölrit. Gagnagrunnur Yfirlitskönnunar á lífríki íslenksra vatna (Svartárvatn, Íshólsvatn). Smádýr Gagnagrunnur Yfirlitskönnunar á lífríki íslenskra vatna (Íshólsvatn, Svartárvatn o.fl. stöðuvötn).

14 9. Fljótshnjúksvirkjun/10. Hrafnabjargavirkjun A FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 13 Bleikja, lax og urriði (+hornsíli + álar). Staðbundnir stöðuvatnastofnar bleikju og straumvatnsstofnar urriða. Fágæti = 4-8 Mjög sterkur staðbundinn urriðastofn í Suðurá/Svartá. Stærð/upprunaleiki = 4-8 Stofnstærðir í meðallagi, þó í mjög góðu meðallagi hjá urriða í Suðurá/ Svartárkerfi. Bleikja aðflutt úr Mývatni í Svartárvatn. Ekki ku vera silungur ofan Aldeyjarfoss. Alþjóðleg ábyrgð = 4 Lax neðarlega í vatnakerfinu. SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 8(-13) Gert ráð fyrir að tegundafjöldi sé um og yfir meðallag vegna sterkra lindavatnsáhrifa auk dragavatna og að magn svifaurs sé í minna lagi í Skjálfandafljóti. Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt. Stærð = 8-(13) Þéttleikatölur í góðu meðallagi vegna sterkara lindavatnsáhrifa (Suðurá, Laufrönd).

15 12. Jökulsá á Fjöllum/13. Helmingsvirkjun Helstu vötn: Jökulsá á Fjöllum Kreppa - Arnardalsá - Jökulsá á Dal (við Brú í um 350 m) Hölkná - Jökulsá í Fljótsdal

16 12. Jökulsá á Fjöllum/13. Helmingsvirkjun Gæði gagna: Fiskur = C-B / Smádýr = C Helstu heimildir: Fiskur Guðni Guðbergsson Lax- og silungsveiðin Veiðimálastofnun. VMST/ bls. Ingi Rúnar Jónsson og Sigurður Guðjónsson Fiskirannsóknir á vatnasviði Jökulsár á Fjöllum Fjölrit Veiðimálastofnunar. VMST-R/ bls. Guðmundur Gunnarsson Ódáðahraun. Árbók Ferðafélags Íslands Gagnagrunnur Yfirlitskönnunar á lífríki íslenskra vatna. Hilmar J. Malmquist o.fl Vatnalíf á virkjanaslóð. Smádýr Bjarni K. Kristjánsson & Jörundur Svavarsson Crymostygidae, a new family of subterranean freshwater gammaridean amphipods(crustacea) recorded from subarctic Europe. Journal of Natural History Bjarni K. Kristjánsson and Jörundur Svavarsson Natural History Miscellany Subglacial Refugia in Iceland Enabled Groundwater Amphipods to Survive Glaciations. The American Naturalist. August vol. 170, no. 2, Gagnagrunnur Yfirlitskönnunar á lífríki íslenskra vatna.

17 12. Jökulsá á Fjöllum/13. Helmingsvirkjun FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 13 Lax, urriði og bleikja (+ hornsíli). Staðbundnir bleikjustofnar ofan og neðan við ófiskgenga fossa (dvergbleikjugerð), Ekki vitað um laxfiska í Jökulsá ofan Dettifoss eða í Kreppu. Bleikja fundist í Skarðsá, Lindaá, Herðubreiðarlindum og Grafarlandaá, Arnardalsá og Þríhyrningsá, Fágæti = 8 Fágætt að finna staðbundna bleikju jafn hátt í landi ( m). Stærð/upprunaleiki = 4-8 Stofnar laxfiska fremur litlir í straumvötnum á vatnasviði Jökulsár á Fjöllum (flest jökulskotin). Lax (og urriði?) á fremur stuttum kafla neðan við Réttarfoss (jafnvel strax við Vígabergsfoss). En svo bætast við mikil vatnasvið með Jöklu og Lagarfljóti með þokkalega stórum bleikjustofnum. Alþjóðleg ábyrgð = 1 Lítið um lax SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 8 Í meðallagi. Fjöldi stöðuvatna eykur á fjölbreytileikann. Það gera einnig lindavatnsár. Fágæti = Marflærnar Crymostygius thingvallensis (Herðubreiðarlindum) og Crangonyx islandicus (Presthólar og víðar) eru nýjar tegundir fyrir vísindin. Stærð = 8-13 Þéttleiki undir meðallagi í Jökulsá á Fjöllum en í meðallagi í mörgum þverám (lindár og dragavötn) í vatnakerfi allra þriggja jökulánna. Víðáttumikið svæði.

18 14. Djúpá í Fljótshverfi Helstu vötn: Djúpá Lambá stífla Hvítá í V-Hvítárdal Gæði gagna: Fiskur = D-C / Smádýr = D Helstu heimildir: Fiskur Hringvegur um Djúpá, Laxá og Brúará í Fljótshverfi, Skaftárhreppi. Ákvörðun um matsskyldu. Erindi Skipulagsstofnunar til Skaftárhrepps, Klausturvegi 10, 880 Kirkjubæjarklaustri. Reykjavík, 6. júní bls. votnogveidi.is, og Guðni Guðbergsson Lax- og silungsveiðin Veiðimálastofnun. VMST/ bls. Smádýr

19 14. Djúpá í Fljótshverfi FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 8 Lax og urriði (sjóbirtingur) Fágæti = 4 Stærð/upprunaleiki = 4 Alþjóðleg ábyrgð = 1 Lítið um lax SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 4 Sennileg snautt vegna jökulaurs. Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt. Stærð = 4 Sennileg snautt vegna jökulaurs.

20 Skaftárveita (± Langisjór)/S-virkjun Helstu vötn: Skaftá Langisjór - Lónakvísl - Tungnaá lindavatn í Landbroti og Meðallandi Kjalnatóakvísl- Tungufljót Hellisá - Skálm - Einbúasíki - Hólsá

21 Skaftárveita (± Langisjór)/S-virkjun Gæði gagna: Fiskur = B / Smádýr = C Helstu heimildir: Fiskur Benóný Jónsson, Magnús Jóhannsson og Ragnhildur Þ. Magnúsdóttir Botndýra og seiðarannsóknir í vatnakerfi Skaftár og Kúðafljóts sumarið Veiðimálastofnun, VMST S/ bls. Erla B. Örnólfsdóttir, Benóný Jónsson, Magnús Jóhannsson og Ragnhildur Magnúsdóttir Botndýra og seiðarannsóknir í vatnakerfi Skaftár og Kúðafljóts sumarið Veiðimálastofnun, VMST R/ bls. Magnús Jóhannsson og Benóný Jónsson: Fiskrannsóknir í Tungufljóti í Skaftárhreppi. Veiðimálastofnun, 2008 (VMST/0835) Magnús Jóhannsson og Benóný Jónsson: Fiskrannsóknir á vatnasvæði Kúðafljóts árið Veiðimálastofnun, 2001 (VMST S/00012X) Magnús Jóhannsson og Benóný Jónsson: Vatnasvæði Skaftár og lindarvötn í Landbroti. Lífsskilyrði og útbreiðsla laxfiska. Veiðimálastofnun (VMST S/00011X ) Smádýr Benóný Jónsson, Magnús Jóhannsson og Ragnhildur Þ. Magnúsdóttir Botndýra og seiðarannsóknir í vatnakerfi Skaftár og Kúðafljóts sumarið Veiðimálastofnun, VMST S/ bls. Gagnagrunnur Yfirlitskönnunar á lífríki íslenskra vatna (Langisjór o.fl.).

22 Skaftárveita (± Langisjór)/S-virkjun FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 13 Urriði, bleikja og lax. Líka hornsíli (en ekki efst í vatnakerfinu) og áll (sennilega bæði sá evrópski og ameríski). Staðbundin bleikja og urriði í Hellisá (og víðar) og sjógöngustofnar hjá silungunum. Staðbundin silungsstofn (en aðfluttur) í Langasjó (eina stóra stöðuvantið í kerfinu). Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt. Stærð/upprunaleiki = 8 Urriði er víða upprunalegur á vatnasviðinu og stofnar í meðallagi og þar fyrir ofan. Laxastofnar eru almennt litlir á svæðinu. Bleikja er í fremur litlum mæli og víða aðflutt og sleppt hér og þar. Líklegt að Skaftá og þverár ofan Skaftárdals hafi verið fisklaus frá náttúrunnar hendi (sleppingar á 8. og 9. áratug). Alþjóðleg ábyrgð = 1-4 Lax, en fremur lítið af honum. SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 8 Í meðallagi þar sem á vartnasviðinu er að finna lindar- og dragavatn auk jökulvatns. Lífríki í stöðu- og straumvötnum. Fágæti = 4-8 Samfélag hryggleysingja í Langasjó fágætt og athyglisvert vegna ungs aldurs (var jökulskotið vatn fram til 1965) og þess að vatnið hefur verið að miklu leyti fisklaust (hvorki laxfiskar né hornsíli). Silungur fluttur í það en virðist ekki dafna. Stærð = 4-8 Vegna þess hve jökulvatn er ríkjandi þáttur á vatnasviðinu eru stofnar hryggleysingja í besta falli í meðallagi.

23 19. Hólmsárvirkjun Helstu vötn: Hólmsá (úr Torfajökli og Mýrdalsjökli) Bláfjallakvísl - Álftakvísl. Tungufljót Eldvatn Kúðafljót í sjó fram.

24 19. Hólmsárvirkjun Gæði gagna: Fiskur = C / Smádýr = D-C Helstu heimildir: Fiskur Benóný Jónsson, Magnús Jóhannsson og Ragnhildur Þ. Magnúsdóttir Botndýra og seiðarannsóknir í vatnakerfi Skaftár og Kúðafljóts sumarið Veiðimálastofnun, VMST S/ bls. Erla B. Örnólfsdóttir, Benóný Jónsson, Magnús Jóhannsson og Ragnhildur Magnúsdóttir Botndýra og seiðarannsóknir í vatnakerfi Skaftár og Kúðafljóts sumarið Veiðimálastofnun, VMST R/ bls. Magnús Jóhannsson og Benóný Jónsson: Fiskrannsóknir í Tungufljóti í Skaftárhreppi. Veiðimálastofnun, 2008 (VMST/0835) Magnús Jóhannsson og Benóný Jónsson: Fiskrannsóknir á vatnasvæði Kúðafljóts árið Veiðimálastofnun, 2001 (VMST S/00012X) Magnús Jóhannsson og Benóný Jónsson: Vatnasvæði Skaftár og lindarvötn í Landbroti. Lífsskilyrði og útbreiðsla laxfiska. Veiðimálastofnun (VMST S/00011X ) Smádýr Benóný Jónsson, Magnús Jóhannsson og Ragnhildur Þ. Magnúsdóttir Botndýra og seiðarannsóknir í vatnakerfi Skaftár og Kúðafljóts sumarið Veiðimálastofnun, VMST S/ bls.

25 19. Hólmsárvirkjun FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 13 Urriði, bleikja og lax. Líka hornsíli (en ekki efst í vatnakerfinu) og áll (sennilega bæði sá evrópski og ameríski). Stórvaxinn sjóbirtingur er aðal fiskurinn. Þarf að ganga úr sjó um Kúðafljót upp í Tungufljót. Fágæti = 4 Ekki vitða um neitt fágætt. Stærð/upprunaleiki = 1-4 Lítill hluti fiskgengur (fossar neðarlega). Alþjóðleg ábyrgð = 1-4 Lax, en fremur lítið af honum. SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 4-8 Í meðallagi þar sem á vatnasviðinu er að finna lindar- og dragavatn auk jökulvatns. Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágæti. Stærð = 4-8 Í meðallagi þar sem á vartnasviðinu er að finna lindar- og dragavatn auk jökulvatns.

26 Markarfljótsvirkjun A + B Helstu vötn: Markarfljót Innan Illusúlu sameinast hún Bratthálskvísl fljótinu (upptök úr Álftavatni, Kaldaklofskvísl og Bláfjallakvísl ). Gilsá Ljósá, Þröngá Álar (Steinmóðabæjaráll, Dalsselsáll og Fauski ) Seljalandsá o.fl.

27 Markarfljótsvirkjun A + B Gæði gagna: Fiskur = C / Smádýr = D-C Helstu heimildir: Fiskur Benóný Jónsson og Magnús Jóhannsson Vatnalífsrannsóknir vegna Bakkafjöruhafnar og tengdra framkvæmda. Veiðimálastofnun, VMST/ bls. og 4 bls. Viðauki. Smádýr Benóný Jónsson og Magnús Jóhannsson Vatnalífsrannsóknir vegna Bakkafjöruhafnar og tengdra framkvæmda. Veiðimálastofnun, VMST/ bls. og 4 bls. Viðauki.

28 Markarfljótsvirkjun A + B FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 13 Lax, urriði og bleikja. Sjóbirtingur og sjóbleikja + staðbundnir bleikjustofnar. Fágæti = 8 Urriði hrygnir að líkindum í Markafljóti, sem er fremu fátitt á landsvísu (aurugt jökulvatn). Stærð/upprunaleiki = 4-8 Stofnstærð ekki vel þekkt, en er í góðu meðallagi fyrir urriða. Bleikja fremur rýr á svæðinu. Óvenju mikill þéttleiki laxaseiða í þverám Marakarfljóts. Alþjóðleg ábyrgð = 1-4 Lax, en fremur lítið af honum. SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = (4-) 8 Í meðallagi vegna linda- og dragavatnskerfa. Fágæti = 4 Ekki vitað um fágætar tegundir. Stærð = 8 All gróskumikil draga- og lindavötn (Álar, Seljalandsá, Skurður o.fl.).

29 Helstu vötn: Tungnaá Faxasund -Lónakvísl 24. Tungnaárlón/25. Bjallavirkjun

30 24. Tungnaárlón/25. Bjallavirkjun Gæði gagna: Fiskur = C-B / Smádýr = D-C Helstu heimildir: Fiskur Guðni Guðbergsson og Magnús Jóhannsson Úttekt á fiskstofnum og uppeldisskilyrðum fiska á vatnasvæði Tungnaár. Veiðimálastofnun, VMST R/ bls. Guðni Guðbergsson og Ragnhildur Magnúsdóttir Kaldakvísl og Sultartangalón. Fiskstofnar og lífríki. Veiðimálastofnun, VMST- R/ bls. Smádýr

31 24. Tungnaárlón/25. Bjallavirkjun FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 8 Bleikja (aðallega) og urriði (upprunal. og aðflutt) + hornsíli Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt. Stærð/upprunaleiki = 4 Lítill upprunaleiki (mest sleppingar og aðflutt) og stærð stofna almennt undir meðallagi. Alþjóðleg ábyrgð = 1 Ekki lax á svæðinu milli virkjana. SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 4 Gert ráð fyrir að tegundafjöldi sé undir meðallagi vegna erfiðra lífsskilyrða (jökulblandað kalt vatn, auk breytilegs rennslis). Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt. Stærð = 4 Erfið skilyrði í jökulblönduðu og köldu vatni. Einnig minni framleiðsla vegna breytilegs rennslis og djúpra skurða.

32 26. Skrokkölduvirkjun úr Hágöngulóni Helstu vötn: Þúfuverskvíslar, Kvíslavatn, Þórisvatn Svörtubotnar nyrðri (620 m)

33 26. Skrokkölduvirkjun úr Hágöngulóni Gæði gagna: Fiskur = C-B / Smádýr = C-B Helstu heimildir: Fiskur Guðni Guðbergsson og Sigurður Guðjónsson: Rannsóknir á urriðastofnum Kvíslaveitu og Þórisvatns Landsvirkjun, desember (LV-2008/197) Guðni Guðbergsson og Ragnhildur Magnúsdóttir Kaldakvísl og Sultartangalón. Fiskstofnar og lífríki. Veiðimálastofnun, VMST- R/ bls. Guðni Guðbergsson og Magnús Jóhannsson Úttekt á fiskstofnum og uppeldisskilyrðum fiska á vatnasvæði Tungnaár. Veiðimálastofnun, VMST R/ bls. Smádýr Gísli Már Gíslason o.fl.: Dýralíf austan Hágangna og í Vonarskarði - könnun í ágúst Skýrsla til Landsvirkjunar, september (Fjölrit : Líffræðistofnun Háskólans ; nr. 38) Jón S. Ólafsson Tjarnir í vistkerfum vatnasviða. Fræðaþing landbúnaðarins 2006: Þóra Ellen Þórhallsdóttir Tundra ecosystems of Iceland. Í: Polar and Alpine Tundra. Ecosystems of the World 3 (ritstj. F.E. Wielgolaski): Bls

34 26. Skrokkölduvirkjun úr Hágöngulóni FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 8 Bleikja (aðallega) og urriði (upprunal. og aðflutt) + hornsíli Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt. Stærð/upprunaleiki = 4 Lítill upprunaleiki (mest sleppingar og aðflutt) og stærð stofna almennt undir meðallagi vegna erfirðra lífsskilyrða í jökulskotnum vötnum (að mestu). Alþjóðleg ábyrgð = 1 Ekki lax á svæðinu milli virkjana SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 4 Gert ráð fyrir að tegundafjöldi sé undir meðallagi vegna erfiðra lífsskilyrða (jökulblandað kalt vatn, auk breytilegs rennslis). Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt. Stærð = 4 Erfið skilyrði í jökulblönduðu og köldu vatni. Einnig minni framleiðsla vegna breytilegs rennslis og skurða.

35 27. Norðlingaölduveita ,5 m y.s. án setlóns Helstu vötn: Þjórsá Illugaverskvísl/Illugaver Þórisvatn

36 27. Norðlingaölduveita ,5 m y.s. án setlóns Gæði gagna: Fiskur = B / Smádýr = C-B Helstu heimildir: Fiskur Magnús Jóhannsson og Sigurður Guðjónsson Rannsóknir á lífsskilyrðum fyrir laxfiska á vatnasvæði Efri-Þjórsár. Veiðimálastofnun, Suðurlandsdeild. VMST-S98005X Gísli Már Gíslason og Jón S. Ólafsson Lífríki Hnífár í Þjórsárverum. Könnun gerð í ágúst Líffræðistofnun Háskólans. Fjölrit nr bls. Smádýr Gísli Már Gíslason og Jón S. Ólafsson Lífríki Hnífár í Þjórsárverum. Könnun gerð í ágúst Líffræðistofnun Háskólans. Fjölrit nr bls. Gísli Már Gíslason ÁHRIF LÓNS Á VATNALÍF Á ÁHRIFASVÆÐI NOÐRÐLINGAÖLDUVEITU. Fjölrit nr Líffræðistofnun Háskólans: Líffræðistofnun Háskólans Jón S. Ólafsson Tjarnir í vistkerfum vatnasviða. Fræðaþing landbúnaðarins 2006: Þóra Ellen Þórhallsdóttir Tundra ecosystems of Iceland. Í: Polar and Alpine Tundra. Ecosystems of the World 3 (ritstj. F.E. Wielgolaski): Bls

37 27. Norðlingaölduveita ,5 m y.s. án setlóns FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 4 Þjórsárver rýr af laxfiskum. Bleikja í Þúfuvatni. Hornsíli til staðar (Hnífá, Eyvafenskvísl o.fl.). Fágæti = 1 Stærð/upprunaleiki = 4 Bleikja aðflutt en hornsíli staðbundin hátt uppi í landi. Alþjóðleg ábyrgð = 1 Ekki lax á svæðinu SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 8-13 Tegundafjöldi í góðu meðallagi (Hnífá og fleiri lindár). Votlendi og tjarnir. Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt. Stærð = 8-13 Í meðallagi.

38 28. Búðarhálsvirkjun Helstu vötn: Kaldakvísl Tungnaá Gæði gagna: Fiskur = B / Smádýr = D-C Helstu heimildir: Fiskur Guðni Guðbergsson og Ragnhildur Magnúsdóttir Kaldakvísl og Sultartangalón. Fiskstofnar og lífríki. Veiðimálastofnun, VMST-R/ bls. Smádýr

39 28. Búðarhálsvirkjun FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 8 Bleikja og Urriði (+ hornsíli ) Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt. Stærð/upprunaleiki = 4 Líklega aðfluttur (ens og öll bleikja á austanverðu svæðinu). Stærð lítil vegna jökuláhrifa, breytilegs rennslis o.fl. Alþjóðleg ábyrgð = 1 Ekki lax á svæðinu SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 4 Lítil vegan áhrifa jökulgorms, kulda og breytilegs rennslis. Fágæti = 4 Ekki vitað um neitt fágætt takmörkuð gögn. Stærð = 4 Lítil vegan áhrifa jökulgorms, kulda og breytilegs rennslis.

40 29. Hvammsvirkjun/30. Holtavirkjun/31. Urriðafossvirkjun Helstu vötn: Þjórsá Fossá Sandá - Þverá Minnivallalækur Kálfá Tungá

41 29. Hvammsvirkjun/30. Holtavirkjun/31. Urriðafossvirkjun Gæði gagna: Fiskur = B / Smádýr = C-B Helstu heimildir: Fiskur Magnús Jóhannsson, Benóný Jónsson, Erla Björk Örnólfsdóttir, Sigurður Guðjónsson, og Ragnhildur Magnúsdóttir, Rannsóknir á lífríki Þjórsár vegna virkjana í Þjórsá neðan Búrfells. Veiðimálastofnun VMST-S/02001:124 bls. Magnús Jóhannsson og Benóný Jónsson Fiskrannsóknir á vatnasvæði Þjórsár árið Veiðimálastofnun, VMST- S/ bls. Magnús Jóhannsson, Benóný Jónsson og Guðni Guðbergsson. Fiskrannsóknir á vatnasvæði Þjórsár árið Veiðimálastofnun,VMST-S/ bls. Magnús Jóhannsson, Benóný Jónsson og Sigurður Guðjónsson Fiskrannsóknir á vatnasvæði Þjórsár. Samantekt rannsókna árin 2003 til Selfossi, júní 2008, VMST/080020, LV-2008/066. Lokaskýrsla. Rannsóknin var unnin fyrir Landsvirkjun. 71. Bls. Smádýr Magnús Jóhannsson, Benóný Jónsson og Sigurður Guðjónsson Fiskrannsóknir á vatnasvæði Þjórsár. Samantekt rannsókna árin 2003 til Selfossi, júní 2008, VMST/080020, LV-2008/066. Lokaskýrsla. Rannsóknin var unnin fyrir Landsvirkjun. 71. Bls.

42 29. Hvammsvirkjun/30. Holtavirkjun/31. Urriðafossvirkjun FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = Lax, urriði og bleikja (+ hornsíli, flundra og álar?). Staðbundnir urriðastofnar (og bleikja) í þverám neðan við Búðafoss (Kálfá o.fl.), auk þess sjógöngustofnar af öllum tegundum þremur. Fágæti = 8-13 Það sem gerir m. a. lax í Þjórsá sérstæðan er að stór stofn hrygnir og elst upp í jökulvatni, sem er fremur fátítt hjá laxastofnum á Íslandi og á heimsvísu. Stærð/upprunaleiki = Náttúrulegir stofnar laxa (+sleppingar) og náttúrulegir stofnar urriða og bleikju (stað- og sjógöngusotfnar). Stór urriðastofn í Minnivallalæk. Þjórsá með 5 6% af netveiddum laxi á landinu og 5% af öllum veiddum laxi. Stofninn eins sá stærsti á landinu. Alþjóðleg ábyrgð = 8-13 SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 8 Í meðallagi, fjölbreytt vatnakerfi (jökulvatn, lindár og dragavötn). Fágæti = 8 Óvenju mikill þéttleiki miðað við straumþungt jökulvatn (10 x meiri en í Jöklu). Stærð = 8-13 Þéttleiki smádýra í Þjórsá er um 10x meiri en í Jökulsá á Dal (sem er svipuð Vestari_Jökulsá). Skilyrði í lindaám og dragaám góð, enda liggja þær ekki svo hátt.

43 33. Gýgjarfoss/Blánípuver Helstu vötn: Hvítá (stífluð ofan við Ábóta) Hvítárvatn Fróðá, Tjarnará, Svartá og Fúlakvísl Jökulkvísl Svartá Grjótá Gæði gagna: Fiskur = B / Smádýr = C-D Helstu heimildir: Fiskur Benóný Jónsson og Magnús Jóhannsson, Gönguhegðun laxa á vatnasvæði Ölfusár-Hvítár á árunum Veiðimálastofnun, VMST-S/04002: 34 bls Magnús Jóhannsson og Sigurður Guðjónsson Fiskstofnar vatnasvæðis Ölfusár-Hvítár, seiðabúskapur, veiði, veiðinýting og fiskræktarmöguleikar. VMST-S/04001X. 52. bls. Smádýr

44 33. Gýgjarfoss/Blánípuver FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 13 Bleikja (og e.t.v. urriði) ásamt hornsíli ofan við Gullfoss, en neðan við fossinn eru auk bleikju, lax og urriði. Fágæti = 8 Staðbundnir stofnar ofan við foss fremur hátt í landi! Stærð/upprunaleiki = Náttúrulegur bleikjustofn í Hvítárvatni og vatnakerfinu f. ofan Gullfoss. Staðbundnir stofnar. Fyrir neðan Gullfoss eru stórir stofnar laxfiska í straum- og stöðuvötnum Alþjóðleg ábyrgð = 8-13 SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 8-13 Ofarlega fremur rýrt vegna ríkjandi jökulvatns en gert ráð fyrir að tegundaríki fyrir neðar í kerfinu sé um og yfir meðallag vegna hagstæðrar skilyrða (bergvatn, lindavatn o.fl.). Fágæti = 4 Ekki vitað um neina fágæta teg. Stærð = 8-13 Í lægri kantinum ofarlega vegna svifaurs ne góðu meðallgi neðar í kerfinu vegna hagstæðra skilyrða, einkum í hliðarám.

45 39. Hagavatn Farið Helstu vötn: Hagavatn Farið Sandvatn Hvítá Gæði gagna: Fiskur = D-C / Smádýr = D-C Helstu heimildir: Fiskur Engar rannsóknir Smádýr Rannsóknir nema í H.Í. (Gísi Már m. uppl.).

46 39. Hagavatn Farið FISKUR Auðgi/fjölbreytileiki = 1 Enginn laxfiskur í sjálfu vatninu (en neðarí kerfinu í Hvítá, lax, urriði og bleikja) Fágæti = 1 Stærð/upprunaleiki = 1 Alþjóðleg ábyrgð = 1 SMÁDÝR Auðgi/fjölbreytileiki = 4 Fremur rýrt vegna ríkjandi jökulvatns ofarlega og óstöðuleika. Fágæti = 1 Ekki vitað um neina fágæta teg. Stærð = 1 Í lægri kantinum vegna svifaurs og óreglulegrar vatnsstöðu.

47 Fiskar Vægi Hvalá vatnasvið/ófeigsfjörður Langidalur/Þverá hálendið umhverfis Glámu+7 firðir veita í Blöndu vatnasvið Jökulánna í Skagafirði vatnasvið Skjálfandafljóts Jökulsá á Fjöllum Jökulsá á Fjöllum í Lagarfljót vatnasvið Djúpár Skaftá-Langisjór-Tungnaá Skaftá-Norðursjór-Tungnaá Hólmsá vatnasvið Markarfljóts Tungnaá (Bjallavirkjun) vatnasvið Köldukvíslar- Hágöngur Þjórsá-Þjórsárver Tungnaá-Búðarhálsvirkjun Þjórsá í byggð Gýgjarfoss/Blánípuver Hagavatn/Farið Faghópur : verðmætamat Vatnasvið HJM/ Tegundir lífvera: fiskar Vestfirðir Norðurland V. Skaftafellsýsla Suðurland Auðgi fjölbreytileiki 0, Fágæti 0, Upprunaleiki stærð Alþjóðleg ábyrgð 0, , HLUTEINKUNN 3,4 5,8 10,2 7,5 7,3 8,1 4,6 6,9 5,4 6,1 8,1 4,6 4,6 2,5 4,6 14,0 10,5 1,0 Gagnagæði: D-C B B D-C C C-B B C C C-B C-B B B B B B B D-C

48 Vatnahryggleysingjar Vægi Hvalá vatnasvið/ófeigsfjörður Langidalur/Þverá hálendið umhverfis Glámu+7 firðir veita í Blöndu vatnasvið Jökulánna í Skagafirði vatnasvið Skjálfandafljóts Jökulsá á Fjöllum Jökulsá á Fjöllum í Lagarfljót vatnasvið Djúpár Skaftá-Langisjór-Tungnaá Skaftá-Norðursjór-Tungnaá Hólmsá vatnasvið Markarfljóts Tungnaá (Bjallavirkjun) vatnasvið Köldukvíslar- Hágöngur Þjórsá-Þjórsárver Tungnaá-Búðarhálsvirkjun Þjórsá í byggð Gýgjarfoss/Blánípðuver Hagavatn/Farið Faghópur : verðmætamat Vatnasvið HJM/ Tegundir lífvera: vatnahryggleysingjar Vestfirðir Norðurland V. Skaftafellsýsla Suðurland Auðgi fjölbreytileiki 0, Fágæti 0, Stærð 0, HLUTEINKUNN 3,2 3,2 6,7 5,2 10,0 11,0 3,2 6,4 4,4 5,2 5,2 3,2 3,2 6,7 3,2 7,4 5,2 1,7 Gagnagæði: D-C D-C C-B D-C C C D C C D-C D-C D-C C-B C-B D-C C-B C-D D-C