GLP - SERTIFIKACIJA - AKREDITACIJA

Transcription

1 GLP - SERTIFIKACIJA - AKREDITACIJA klasifikacija, definicije i klinički značaj Dragana Pap - Zavd za zdravstvenu zaštitu studenata Nvi Sad

2 UVOD Labratrija se susreće sa nizm tehničkih pstupaka kak bi se u bilškm tj. analitičkm uzrku dredili parametri nephdni u cilju: pstavljanja dijagnze praćenja tka blesti i terapije i samim tim stvaranja infrmacije kje se dnse na interpretaciju rezultata analize. Interes je pacijenata, lekara kliničara i društva u celini, da kliničke labratrije rade prema najvišim standardima prfesinalne i tehničke kmpetentnsti.

3 UVOD Labratrijska medicina i klinička hemija su kmpleksne međusbn pvezane discipline i dvijaju se krz tri dbr definisane faze labratrijskg prcesa Preanalitička faza Analitička faza Pstanalitička faza Celkupan pstupak labratrijskg rada treba da bude: Definisan Standardizvan Kntrlisan

4 UVOD Faze labratrijskg ciklusa

5 SISTEM KVALITETA Standardizaciji svih faza labratrijskg rada i uvdjenju sistema ttalng kvaliteta (TQM) pristupa se i na međunardnm i nacinalnm nivu. Labratrijsk ispitivanje se mže definisati krz zahtev labratriji na kji na dstavlja traženi dgvr izveštaj

6 SISTEM KVALITETA

7 PDCA glavna pstavka sistema kvaliteta (Demingv ciklus ) ACT ( delujte ) činiti prave stvari ispravn staln pbljšanje perfrmansi analiziranje staln pbljšavanje PLAN ( planirajte ) utvrditi ciljeve uspstaviti prcese zahtevi pacijenata šta mi želim šta je nephdn kak t bezbediti CHECK ( prverite ) šta je pdesn za uptrebu, pratite i merite prcese DO ( uradite ) kristiti standard primeniti prcese

8 SISTEM KVALITETA Ostvarivanje kvaliteta DOKAZ KAKO? ZAPISI, OBRASCI, LISTE, TABELE UPUTSTVA (prijem pacijenata i uzraka,prijem bilškg materijala,analiza uzraka,prva pmć u slučaju nezgde na radu,značavanje i sledljivst,merenje i nadzr prcesa i dr.) PROCEDURE (uvđenje nvih metda ispitivanja,pstupak sa uzrcima za ispitivanje,pstupak labratrijskg ispitivanja,pstupak izdavanja izveštaja ispitivanju,pstupak sa sredstvima za rad i dr.) ZAŠTO? POSLOVNIK najviši dkument hijerarhiji predstavlja POSLOVNIK O KVALITETU. ŠTA? POLITIKA TQM

9 SISTEM KVALITETA Indikatri kvaliteta TAT - turnarund time BROJ GREŠAKA IQA - (Internal QualityAssessment) unutrašnja kntrla kvaliteta ODSUSTVO PRIGOVORA EQA - (External Quality Assessment) spljašnja kntrla kvaliteta

10 SISTEM KVALITETA Menadžment kvalitetm i medicinske labratrije Odgvrnst i efikasnst labratrijske službe u celini se danas razmatra širm sveta S jedne strane izrazit su napredvale mgućnsti labratrijske medicine, pstale su negraničene sa aspekta primene metda i dređivanja parametara s druge strane su smanjena sredstva za ptrebe zdrvstvene službe Cilj je iz vg razlga uvđenje i primena standarda

11 SISTEM KVALITETA Menadžment kvalitetm i medicinske labratrije Opšte dredbe standarda ISO 9000; ISO 9001:2001 (QMS) Sistemi menadžmenta kvalitetm Standard ISO 17025:2005 (QM/QA) (specifični zahtevi za kmpetentnst labratrija za ispitivanje i etalniranje zavisn d blasti ispitivanja) SRPS ISO15189:2014-(QM/QA) standard za medicinske labratrije sa psebnim zahtevm za kvalitet i kmpetentnst(pdručje celkupng labratrijskg ispitivanja-preanalitički,analitički i pstanalitički prces rada) Standard za POCT-ISO22870:2006 Pint f care testing- zahtev za kvalitet i kmpetentnst Drugi mdeli standarda za menadžment kvalitetm (QM) Mdeli pslvne izvrsnsti (BE)

12 SISTEM KVALITETA Priznavanje labratrije Sertifikacija - usaglašenst Na snvu standarda ISO 9001:2001 Zahtevi sistema menadžmenta kvalitetm Akreditacija - kmpetentnst Zahtevi sistema menadžmenta kvalitetm Tehnički zahtevi Kmpetentnst za sve labratrijske pslve (akredituju se metde ispitivanja) prema standardu ISO

13 SISTEM KVALITETA Uvđenje sistema menadžmenta kvalitetm u medicinske labratrije Akreditacija prema ISO buhvata i definiše bitne elemente u sistemu menadžmenta kvalitetm za med.lab. kji se dnse na medicinska labratrijska ispitivanja i na tehničke zahteve: Osblje Smeštaj i uslv kline Labratrijsku premu Preanalitički prces rada Analitičku fazu Osiguranje kvaliteta rada labratrije (prtkl unutrašnje i spljašnje kntrle kvaliteta rada) Pstanalitička faza rada Izdavanje kvalitetng i validng rezultata i dr. Ptrebn je usaglasiti se sa vm grupm zahteva, ak labratrija želi da bude priznata ka rganizacija kja ispunjava svetske standarde

14 SISTEM KVALITETA Značaj akreditacije Pbljšanje rganizacije usluga Ispunjenje zahteva krisnika usluga Priznavanje kmpetentnsti Unapređenje rukvđenja Unapređenje menadžmenta

15 GLP Dbra labratrijska praksa Kvalitet, sertifikacija ili akreditacija nekg sistema uspešn se ne mgu uspstaviti uklik ne pstji definisan standard d kga sistem zavisi Primenm standarda želi se stvariti ideja da JEDAN STANDARD VAŽI ZA JEDNO ISPITIVANJE SVUDA U SVETU Standardi su nephdni za kvalitet i harmnizaciju između labratrija i zemalja Pri svakdnevnm radu u medicinskim labratrijama nephdn je primenjivati pravila: DOBRE LABORATORIJSKE PRAKSE (GLP - GOOD LABORATORY PRACTICE)

16 GLP Dbra labratrijska praksa Odgvarajuća rganizacija rada Tehnlgija rada Efikasan prtk bilškg materijala Dbar analitički rad Prtk pdataka

17 GLP Dbra labratrijska praksa Pravila GLP i akreditacije labratrije dnse se na tehničk izvdjenje pstupka analiziranja SOP -standard perating prcedures precizn dkumentvani radni pstupci za rganizacine prcedure ispitivanja i uslve analize i svebuhvatan menadžment kvalitetm

18 GLP Tehničke karakteristike Rasplživst labratrije shdn medicinskim ptrebama Brzina izrade analiza Primena male kličine uzrka shdn medicinskj ptrebi Menadžment ttalnim kvalitetm Tačnst rezultata shdn medcinskim ptrebama Naznaka na izveštaju mernj nesigurnsti Kriterijumi za dbru labratrijsku praksu (Majkić,2006)

19 GLP Medicinske karakteristike Kntrla Infrmacija validaciji primenjene metde(dijagnstička,prgnstička) Odgvarajući nalaz shdn kliničkj slici Interpretacija bilškg niva Tačne referentne vrednsti Pređenje sa ranijim rezultatima Interpretacija rezultata na nzlškm nivu Dijalg sa kliničarem, knsultacije Kriterijumi za dbru labratrijsku praksu (Majkić,2006)

20 GMLP Dbra medicinska labratrijska praksa GMLP - gd medical labratry practice - dbra medicinska labratrijska praksa Obuhvaćene su sve karakteristike i klinički zahtevi za specifičan, medicinski karakter kliničkih labratrija GMLP- buhvate ptrebe i dgvrnsti kje definišu: Krisnici usluge (lekari/pacijenti) Osblje Vlasnik (Ustanva)

21 GLP Dbra labratrijska praksa Sistem kvaliteta se stvaruje pštujući principe: usmerensti na krisnike-lekare i pacijente pružanjem kvalitetne i pravvremene usluge infrmisanjem i usavršavanjem praćenjem razvja kliničk-bihemijske dijagnstike uvđenjem savremenih i efikasnih metda ispitivanja tačnim i pravvremenim nalazima.

22

23 GLP Misija i vizija Prmcija svesti kvalitetu ima za cilj da hrabri pjedince u teţnji za prsperitetm. Misija Primenm najnvijih i najbljih tehnlških dstignuća u pružanju zdravstvenih usluga, pštujući zahteve pacijenata, bezbediti dbijanje validnih i pravvremenih labratrijskih rezultata u cilju bržeg i efikasnijeg lečenja. Vizija Liderska pzicija među labratrijama u Srbiji sa stalnim unapređenjem svih faza labratrijskg rada u cilju smanjenja grešaka i bezbeđenja bezbednsti pacijenata u labratrijskj dijagnstici i labratrijskj medicini, samim tim u prevenciji i lečenju.

24 Znanje i veština Stručna znanja i veštine standardima dbre labratrijske prakse kji se dnse na pznavanje svih nephdnih segmenata za dbar kvalitet i validnst labratrijskg nalaza

25 Znanje i veština Opšte smernice za pripremu pacijenta pre uzimanja uzrka krvi Uput za labratriju Uputstv za pripremu pacijenta pre dređivanja lipidng statusa Priprema pacijenta pre dređivanja gvžđa Izvđenja testa ralng pterećanja glukzm (GTT) Uputstv pre testa na kultn krvarenje u stlici Uputstv za uzimanje uzraka urina za kvalitativnu analizu

26 Znanje i veština Uzimanje uzraka venske krvi Epruvete za uzimanje uzraka venske krvi Kapilarna krv i epruvete za kapilarnu krv Prensu uzraka bilškg materijala, prijem i raspdela uzraka bilškg materijala Uputstv za neprihvatanje uzraka, pripremi i čuvanju uzraka za pšte medicinskbihemijske analize Centrifugiranje uzraka krvi i urina Dpuštena vremena d uzimanja uzrka d analize

27 Sadržaj uputa Na svakm uputu nalaze se vi pdaci: pdaci ustanvi i njenj rganizacinj jedinici, ambulanti ili lekaru kji šalje pacijenta ili uzrak u labratriju pdaci za identifikaciju pacijenta (ime, prezime, pl, datum rđenja, adresa, matični brj) analize kje se traže datum ime, prezime i ptpis lekara kji je napisa uput radna (uputna) dijagnza vrsta i vreme uzimanja bilškg materijala jedinstveni labratrijski brj kji prati tk labratrijskg prcesa (uput, uzrak, radna lista, nalaz) za hitne analize na uputu je jasn naznačen zahtev za hitnst

28 Opšta uputstva za pripremu pacijenta Priprema uzimati premasne ubičajene brke hrane, ali ne psle 22 sata uveče dan pre dlaska u labratriju ne uzimati hranu, piti alkhl niti pušiti ak se zna da neka farmaklški aktivna supstanca (lekvi, alkhl, kfein, niktin, sredstva zavisnsti, ralni kntraceptivi) znatn utiču na kncentraciju analita kji se meri, treba, ak je mguće, izbegavati uzimanje najmanje dva dana pre uzrkvanja krvi za redvne analize uzrak krvi d pacijenta uzeti ujutr između 7 i 10 sati dk je pacijent dmran i pre neg št je pdvrgnut dijagnstičkim i terapijskim pstupcima

29 Opšta uputstva za pripremu pacijenta Ptrebn je stvriti uslve kji siguravaju da pacijent bude dmran i pušten pre uzimanja uzrka krvi zbg mgućih prmena u intermedijernm metablizmu ugljenih hidrata, lipida i prteina uzrkvanih delvanjem krtiksterida i katehlamina Pre vađenja krvi važn je ne knzumirati bjene skve, kka klu, jela sa veštačkim bjama,velike kličine cvekle, šargarepe, alkhlna pića.

30 Opšta uputstva za pripremu pacijenta: LIPIDNI STATUS dve nedelje pre uzimanja uzrka krvi: ubičajen se hraniti izbegavati prmene u telesnj masi 48 sati pre uzimanja uzrka krvi: izbegavati intenzivnu fizičku aktivnst ne uzimati alkhl 24 sata pre uzimanja uzrka krvi: uzimati ubičajene brke hrane, ali ne premasne 12 sati pre uzimanja uzrka krvi: nakn 19 sati uveče dan pre dlaska labratriju ne uzimati hranu, ne piti alkhl kafu, niti pušiti

31 Opšta uputstva za pripremu pacijenta: LIPIDNI STATUS Lipidni status ne treba dređivati pre neg št prđe 8 nedelja d: akutng infarkta mikarda hirurškg zahvata traume sekundarne blesti s prmenama u metablizmu lipida akutne bakterijske ili virusne infekcije Napmena: u dgvru s lekarm 48 sati pre uzrkvanja ne uzimati lekve kji utjiču na kncentraciju lipida (antihipertenzivi, estrgeni, prgestini, tireidni hrmni)

32 Opšta uputstva za pripremu pacijenta: GVOŢĐE sati pre uzimanja uzrka krvi ne treba piti skve bgaćene vitaminima ni pića uz ddatak rbransa Uzrak krvi d blesnika uzeti u standardn vreme Ak je blesnik pd terapijm preparatima gvžđa i/ili multivitaminskim preparatima bgaćenim gvžđem kntrla gvžđa u serumu izvdi se najmanje: 7-10 dana nakn perralng uzimanja preparata Fe tri dana nakn davanja intravenskih preparata mesec dana nakn intramuskularng davanja Fe Kncentracije gvžđa u serumu su pvećane kd primene acetilsalicilne kiseline, hlramfenikla, ralnih kntraceptiva, multivitamina i hemterapijskih agenasa, psebn cisplatina i mettreksata.

33 Opšta uputstva za pripremu pacijenta: OGTT Test se izvdi ujutr nakn št je pacijent prethdnu nć bi natašte (8 14 sati), a tri dana pre tga na ubičajenj ishrani (>150 gr ugljenih hidrata na dan) i bez graničavanja fizičke aktivnsti Za vreme testa pacijent ne treba da se izlaže pjačanj fizičkj aktivnsti, ne sme jesti, piti kafu i druga pića, niti pušiti

34 Opšta uputstva za pripremu pacijenta: OKULTNO KRVARENJE 7 dana pre testa ne prepručuje se uzimanje lekva kji mgu dvesti d krvarenja u digestivnm traktu i pjave krvi u stlici (aspirin, indmetacin, fenilbutazn, rezerpin, krtiksteridi i dr.) Test ne treba izvditi kd prliva, menstruacije, krvarenja iz hemrida i hematurije Prepručuje se analiziranje tri uzastpne stlice tkm tri dana i t p dva uzrka s različitih mesta iz svake stlice

35 Opšta uputstva za pripremu pacijenta: OKULTNO KRVARENJE Gvajakv test Blesnik mra biti na psebnj dijeti tri dana pre (najmanje 48 sati) i tkm ispitivanja Izbegavati: nedvljn pečen crven mes (jagnjetina, gvedina), kbasice, belu repu, ren, dinje, lubenice i sl., preparate gvžđa, vitamin C u kličini > 250 mg/dan Prepruka: dbr kuvan mes, živina, riba, žitna kaša, kuvan vće i pvrće, kikiriki i drug kštunjav vće, kkice, hleb d mekinja, salate Imunhemijski test nije ptreban pseban način ishrane pre uzimanja uzraka jer ne pdleže interferencijama

36 Opšta uputstva za pripremu pacijenta: URIN Uzrak izbra jest srednji mlaz prve jutarnje mkraće nakn nćng sna, pranja genitalija, pre dručka i drugih aktivnsti, pri čemu vreme d psljednjeg pražnjenja mkraćna bešika treba da bude najmanje 4, a najviše 8 sati Analizu se ne prepručuje kd žena nepsredn pre, za vreme i nepsredn nakn menstruacije, ka ni u žena kje imaju vidljiv vaginalni sekret

37 Opšta uputstva za pripremu pacijenta: URIN Ak se uzrak prensi d mesta brade, psuda mra biti zatvrena Uzrak mkraće treba skupljati u čistu psudu sa širkim grlm kja je p mgućnsti za jednkratnu uptrebu Pregled uzrka mkraće treba izvršiti unutar 2 sata (najkasnije 4 sata) nakn uzimanja uzrka.

38 Uputstv za uzimanje uzraka venske krvi Standardni pstupak Uzrak krvi uzeti ujutru između 7 i 10 sati d dlaska u ambulantu d uzimanja uzrka krvi pacijent treba da miruje 15 d 30 minuta prveriti pdatke na uputu (ime, prezime, datum, tražene analize) pripremiti pribr za uzimanje uzrka krvi prema traženim analizama Identifikvati pacijenta za direktnu identifikaciju kristiti pacijentv ime, datum rđenja ili neki drugi pdatak, a dgvr uprediti s pdatkm kji je prethdn upisan na uputu upisati vreme uzimanja uzrka krvi i jedinstveni labratrijski brj na uput plžaj tela za vreme uzimanja uzrka krvi je sedeći

39 Uputstv za uzimanje uzraka venske krvi reći pacijentu da stisne šaku i izabrati mest ubda dezinfikvati mest ubda i pričekati da se dezinficijens (70%-tni izprpilni alkhl ili etanl) suši uzrak krvi ne treba uzimati iz hematma, a ak drukčije nije mguće, treba je uzeti distaln d hematma i t naznačiti na uputu pvesku kristiti najduže 1 minut, za lipide < 1 minuta, a ak se dređuje kalcijum, magnezijum i gvžđe, NE kristiti pvesku psle uzimanja uzrka krvi na mest ubda staviti jastučić d vate

40 Uputstv za uzimanje uzraka venske krvi ak uzimanje nije uspel, pstupak pnviti nakn 15 minuta iz druge ruke epruvete bez antikagulansa ili sa smlm staviti u uspravan plžaj, NE mešati epruvete s antikagulansm prmešati lagan neklik puta Redsled uzimanja uzrka krvi: krv za hemkulturu, bihemija (serum); va epruveta ne bi trebala biti prva ak iz nje treba drediti elektrlite krv s antikagulansm (citrat, heparin, EDTA) epruvete kje sadrže ddatne stabilizatre (npr. inhibitre gliklize).

41 Epruvete za uzimanje uzraka venske krvi Uzrak krvi uzima se u standardne vacutainer epruvete sa vakumm. Epruvete imaju različite ddatke (antikagulanse, knzervanse), a vrsta ddatka razlikuje se prema bji čepa na epruveti: bihemijske analize/serum (bez antikagulansa; crveni, žuti čep) sa plistirenskm smlm ili bez nje za izdvajanje seruma d ćelija bihemijske analize /plazma (heparin; zeleni čep) za dređivanje glukze (flurid; sivi čep) hematlške analize (EDTA; ljubičasti čep) sedimentacija (citrat; crni čep) kagulacija (natrijev citrat mml/l, plavi čep).

42 Uputstv za uzimanje uzraka kapilarne krvi Uzimanje uzrka kapilarne krvi prepručuje se iz nedminantne ruke (dešnjaci iz leve, levaci iz desne) iz kažiprsta, ženama i deci iz srednjeg prsta, a malj deci iz pete Pre uzimanja uzrka mest ubda čistiti 70%- tnim rastvrm izprpanla ili etanla, a zatim brisati jastučićem d vate Ubd izvršiti lancetm tak da je štrica plžena vertikaln na tisak prsta

43 Uputstv za uzimanje uzraka kapilarne krvi Prvu kap krvi dstraniti jastučićem d vate i pustiti da se kapljica slbdn stvara Uzrak krvi navući u kapilaru, melanžer ili skupiti u mikrepruvetu s dgvarajućim antikagulansm Nakn završeng uzimanja uzrka krvi mest ubda prekriti jastučićem d vate Nakn uzimanja uzrka krvi u mikrepruvetu s dgvarajućim antikagulansm, mikrepruvetu dbr začepiti i nežn je bez mešanja krenuti 10 puta.

44 Uputstv za uzimanje uzraka kapilarne krvi Standardne mikrepruvete za uzimanje uzrka kapilarne krvi: bihemijske analize /serum (bez antikagulansa; plistirenska smla; aktivatr zgrušavanja; crveni, žuti čep) bihemijske analize/plazma (litijum heparin; zeleni čep) za dređivanje glukze (kalijum ksalat/kalcijumksalat+flurid; sivi čep) hematlške analize (EDTA; ljubičasti čep) kagulacine analize (natrijum citrat; plavi čep)

45 Prens uzraka bilškg materijala U prensu uzraka iz dislciranih jedinica učestvuje sblje iz zdravstvene ustanve, a ne sami pacijenti Uzrci se prense u dgvarajućim transprtnim kntejnerima, a ak t zahteva prirda uzrka, treba se pridržavati psebnih uputstava (temperatura, svetlst) Uzrci se prense u zatvrenim psudama u uspravnm plžaju Uputi se nse dvjen d uzraka Pri prensu je ptrebn izbeći zagrevanje i mehaničke uticaje

46 Prijem i raspdela bilškg materijala labratrija prima uzrke ujutr za hitne analize uzrci se primaju tkm 24 sata prepručen vreme d uzimanja uzrka krvi d dstave u labratriju za sve pšte medicinskbihemijske analize iznsi 2 sata labratrija treba da pštuje pravila za neprihvatanje neadekvatnih ili pgrešn beleženih uzraka vreme prijema uzraka u labratriju evidentiran je u labratrijskm dnevniku prijema nezgde u vezi s uzrkvanjem, transprtm i rukvanjem uzrcima upisuju se u labratrijski dnevnik prijema nakn dlaska u labratriju uzrci se raspređuju prema unapred utvrđenj rganizacinj shemi za svak radn mest pstje radne liste

47 Uputstva za neprihvatanje uzraka Priprema pacijenta i uzimanje uzraka bilškg materijala: pacijent mra biti praviln pripremljen za uzimanje uzrka Pribr za uzimanje uzraka: uzrak krvi mra biti uzet u dgvarajuće epruvete zavisn d traženih analiza, pri čemu treba strg paziti i na kličinu uzete krvi (d značeng niva) Prijem uzraka - svaki uzrak dpremljen u labratriju, stiga pštm ili ak je uzet u labratriji mra biti praviln značen te mra imati dgvarajući (jednak značen), čitk i praviln ispisan uput s tačnim vremenm uzimanja uzrka Ne prihvataju se zgrušani uzrci krvi uzeti u epruvete s antikagulansm

48 Uputstva za neprihvatanje uzraka Epruvete bez antikagulansa mraju biti dstavljene u labratriju u dgvarajućem plžaju (krv nije u ddiru s čepm) i ne smeju se mešati (hemliza) Uzrci mkraće ne smeju se prensiti u epruvetama s gelm Ne prihvataju se uzrci za kje je pršl dpušten vreme d uzimanja d dstave u labratriju

49 Uputstva za neprihvatanje uzraka Hemlitični uzrci (hemliza in vitr) ne prihvataju se za dređivanje K+, Mg2+, LDH-a, AST-a, ALT-a, alkalne fsfataze, CK-a, GGT-a, hlesterla, triglicerida, bilirubina, ukupnih prteina Lipemični uzrci ne prihvataju se za dređivanje amilaze, ukupng kalcija, gvţďa, LDH, ukupnih prteina, hemglbina te K+ i Na+ ak se dređuju plamenm ftmetrijm ili indirektnm ptencimetrijm. Napmene uticaju hemlize: ak se sumnja na hemlizu in viv, ptrebna je knsultacija s lekarm radi dbijanja kliničkih infrmacija, a labratrijske nalaze treba izdati uz napmenu

50 Priprema i čuvanje uzraka Labratrija treba u pisu svakg merng pstupka da navede mere za sprečavanje zagađenja i prpadanja uzraka, narčit za uzrke kji se skupljaju u dređenm vremenskm peridu Ptrebn je pisati uslve čuvanja i navesti najduže vreme čuvanja uzrka zbg mgućih naknadnih merenja i ddatnih ispitivanja Za pšte medicinsk-bihemijske analize serum ili plazma mgu se čuvati: 4 sata na sbnj temperaturi 24 sata na 4 C neklik dana d neklik meseci na 20 C

51 Uputstva za centrifugiranje uzraka krvi i mkraće Centrifugiranje uzrka krvi centrifugiranje uzrka krvi bez antikagulansa izvdi se najmanje 30 minuta nakn uzimanja 10 minuta na 3500 /min centrifugiranje uzrka krvi s antikagulansm izvdi se dmah nakn uzrkvanja 10 minuta na 3500 /min centrifugiranje uzrka krvi za kagulacine analize, tj. za dbijanje plazme sirmašne trmbcitima izvdi se 15 minuta na /min ili 2 10 minuta na 3000 /min Centrifugiranje uzrka mkraće za analizu sedimenta prepručuje se centrifugiranje 5 15 ml mkraće 5 minuta na 1500 /min

52 Dpušten vreme d uzimanja uzraka d analize dpušten vreme d uzimanja uzrka krvi d analize pštih bihemijskih parametara je 6 sati dpušten vreme d uzimanja uzrka mkraće za kvalitativnu analizu d pregleda iznsi 2 sata (najviše 4 sata) dpušten vreme d uzimanja uzrka krvi d dređivanja sedimentacije eritrcita iznsi 2 sata dpušten vreme d uzimanja uzrka krvi d analize kmpletne krvne slike iznsi 6 sati dpušten vreme d uzimanja uzrka krvi d pripreme krvng razmaza je 6 sati dpušten vreme d uzimanja uzrka krvi d analize kagulacinih parametara iznsi 4 sata (Guder WG,i sar,2001; Burtis CA, Ashwd ER,2006., B.Štraus, 2009)

53 HVALA VAM NA PAŢNJI