Lugrëeling of `n extractor fan kan gebruik word om die temperatuur te reguleer. Kamers moet geskik wees vir ontsmetting, vermy matte en stoffering.

Transcription

1 Grootmaak van Papegaaie Ben Minnaar Ben Minaar has been breeding parrots since 1987 and as such, has studied the behavioural patterns of breeding parrots. He has obtained extensive experience in the incubation and hand-rearing of different parrot species. At his breeding facility outside Pretoria most parrots' eggs are artificially incubated and hand-reared. He specializes in the breeding of the different Cockatoo species and cockatoos are his first love. Due to the fact that some hand-reared Cockatoo species are not good parents, it was a challenge for him to properly socialize the hand-reared babies to ensure not only good companion birds, but also good parents and breeding birds. He assisted the late Prof Johannes Odendaal in compiling a Parrot Behaviour Course is a lecturer at Ethology Academy that provides a one year correspondence course in parrot behaviour. He is a member of the executive committee of PASA (Parrot Breeders Association of South Africa) and has addressed many bird clubs on invitation on the subject of parrot behaviour and incubation and hand rearing. Qualifications : B Proc University of Pretoria 1979 Admitted attorney Grootmaak van Papegaaie DEEL 1 Opstel van Intensiewe sorg eenhede en Kamers Kamers Kamers wat vir broei of handgrootmaak gebruik word se temperatuur moet so konstant moontlik wees en verkieslik onder 25 C wees. Kamers wat nie direkte son kry nie is meer geskik omdat die temperatuur meer konstant bly. Lugrëeling of `n extractor fan kan gebruik word om die temperatuur te reguleer. Kamers moet geskik wees vir ontsmetting, vermy matte en stoffering. Kamers moet voor die broeiseisoen ten volle ontsmet word. Bevorder lugvloei, dit hou die temperatuur konstant en vermy die opbou van bakterieë. Hou liewer die kamer se temperatuur laag en verhit die eenhede waarin die eiers of babas is tot die korrekte temperatuur. Opstel van ICU Intensiewe sorg eenhede vir menslike babas werk baie goed. Voordele: Temperatuur baie konstant.

2 Die humiditeit is geskik vir papegaai babas. Die masjiene kan nie maklik oorverhit nie. Dit kan ontsmet word. Die hittebron is weg van die babas af. Nadele: Duur en moeilik bekombaar. Groot en lomp. Alternatiewe: Perspex eenheid met waaier, element en waterbak. Die eenhede is goedkoper en kan self vervaardig word. Nadele: Vog kan te laag wees. Water in eenheid word vuil en kan omval. As die baba uit `n houer ontsnap kan dit teen die element brand of in die water val. Glas visbak met reptiel element of lig Nadeel: Temperatuur kan nie goed beheer word nie. Vog kan te laag wees. Verhitte kamer met weggooibare houers Nadeel: Daar kan te min lugvloei wees wat groei van bakterieë meebring. Verskillende temperature is nodig vir verskillende groottes babas. Weggooibare houers naby `n hittebron Vir groter babas kan kartondose bv. gebruik word wat na aan `n hittebron soos `n lig of verwarmer geplaas word. Die babas sal dan afhangende van hulle behoefte aan hitte self nader of verder van die bron beweeg. Nadeel:

3 Nie geskik vir klein babas nie. Onthou as `n gloeilamp as hittebron gebruik word is `n gekleurde gloeilamp nie so skerp soos `n normale gloeilamp nie, beide van hulle gee sowat 80 % hitte en 20% lig. Vermy energie sparende gloeilampe wat net sowat 20% hitte verskaf.... DEEL 5 VOERTEGNIEKE EN HANDGROOTMAAK PROSEDURES Temperatuur vir babas Hou swak babas vir die eerste paar uur teen 37.2 C. Sterk babas kan dadelik na 36.5 C gaan vir die eerste week. Na die eerste week kan temperatuur verlaag word na 35 C Na die tweede week verlaag die temperatuur na 34 C As die baba se penvere begin uitkom verlaag na 32 C As die vere begin oop gaan behoort 30 C in orde te wees. Verlaag die temperatuur gelydelik, as die baba vol geveer is moet dit teen kamer temperatuur gehou word maar steeds vir `n paar dae uit `n trek gehou word. Daarna kan dit in `n draadhokkie teen kamertemperatuur gehou word. Hoe kleiner die spesie hoe vinniger groei hulle en hoe vinniger kan hulle aanskuif na `n laer temperatuur. Hou die baba dop vir tekens van oorverhitting of koue onthou verskillende spesies se behoeftes kan verskil. `n Paar babas bymekaar genereer hulle eie hitte en moet teen `n effens laer temperatuur gehou word as `n baba wat alleen is. Te veel babas in `n houer met swak ventilasie kan soveel hitte genereer dat hulle vrek van hitte uitputting selfs indien hulle teen kamer temperatuur gehou word. Tekens van te koud: Klein babas bewe. Kos verteer stadiger. Baba lyk lui en passief. As jy die baba teen jou wang hou voel hy nie warm nie. Groter babas bondel baie styf teen mekaar.

4 Groter babas se vere is gepof. Tekens van te warm: Babas hyg na hulle asem. Teen gesigvel gloei baba van hitte. Babas bly vêr van mekaar en vermy kontak. Vlerke kan hang, onthou egter dat kleinerige babas se vlerke ook hang as hulle moeg raak. As temperatuur reg is: Babas bondel saam maar nie styf teen mekaar nie. As groter babas koel kry bevorder dit hulle veer groei. Babas vanaf neste: Babas uit neste verdra `n laer temperatuur as hulle eweknie vanaf die eier grootgemaak. Sommige spesies maak dikwels nie al die babas groot nie en word produksie verbeter met trek van eiers of babas bv. Kaketoes. Ander spesies maak gewoonlik al die babas groot sonder probleme bv. African Greys. African Grey babas kan getrek word tot op tot 6 weke of selfs later en met hantering sal hulle mak word. Die eerste twee of drie dae sal hulle grom en kan hulle aanvanklik effens uitgehonger word om kos te aanvaar. Babas van neste kan siektes dra en behoort nie saam met broeimasjien babas gehou te word nie. Voer van babas in neste: Dit is moontlik om ouer grootgemaakte babas te tëel wat ten volle deur die ouers grootgemaak is maar elke dag in die nes deur mense gevoer en hanteer is. Sulke babas sal minder stress as ouer grootgemaakte babas wat sonder kontak met mense gegroei het. Ouers wat sleg voer se babas kan in die nes addisionele kos gevoer word. Humiditeit vir babas Reguleer die humiditeit van babas tot `n temperatuur van 34 C of ten minste 2 tot drie weke oud is. Hou die humiditeit teen sowat 50 %. Vog wat uit babas se mis verdamp het `n invloed op humiditeit.

5 Die vloei van vars lug is belangrik. Lugvloei het `n invloed op temperatuur en humiditeit. Indien die eenheid bedompig is kan die humiditeit en temperatuur maklik te hoog word. Tekens van lae humiditeit: Die babas se kos verteer stadiger. Die babas het oorblywende harde kos in krop. Die babas het `n dor en droë vel. Constricted vain syndrome van die baba se tone kan voorkom. `n Lid van die toon swel op, verkleur en lyk of die bloed toevoer afgesny is. As babas penvere begin kry is die humiditeit nie meer so belangrik nie. ʼn Hoër humiditeit sal agter veergroei bevorder. Vars droë lug moet steeds sirkuleer anders kan swamme en bakterieë groei. Om `n hele kamer te verhit is nadelig omdat dit gewoonlik slegte lugsirkulasie meebring. Bedmateriaal Enige wasbare of weggooibare houer kan geskik wees. Klein babas moet liewer afsonderlik gehou word. Vermy klein houers met skerp rante babas se koppe hang maklik oor die rant. Na 2 weke kan babas saam groepeer word. Die houer moet groot genoeg wees dat almal kan slaap sonder om aan mekaar te raak. Aanvanklik kan snees of handdoek papier gebruik word, laasgenoemde kan dalk te hard wees. Babas kan hulself vir ure rond spring en skuur. Vlerkpunte kan veral seer kry. Groter babas kan op fyn plastieknet bo op onbehandelde denne saagsels gehou word. Daarna as die penvere uitkom kan hulle op growwe net op saagsels bly. As die vere heeltemal uit is kan hulle in draad hokkies met growwe net op die vloer aangehou word. Die babas slaap nou nog steeds op die vloer en sal `n draad vloer ongemaklik wees.

6 Die laai van die hok moet met koerante uitgevoer word. Die babas se mis maak die koerante nat en laat verestof daaraan vas klou. Die hokke moet groot genoeg wees dat hulle vlerke kan klap sonder om die draad te raak. Vervang alle bedmateriaal sodra dit besoedel is. Koerante moet 2 keer per dag vervang word. Voeding Gee die eerste drie voedings slegs vog ringers laktaat kan bebruik word. Indien die baba se mis nog swart en taai is - `n teken van onverteerde eiergeel- moet slegs vog gegee word tot die tekstuur verander. Daarna vir die eerste 2 dae moet baie slap, waterige kos gegee word. Babas wat nie goed hidreer is in eerste paar dae nie kan`n swak presteerder word wat dalk nooit reg kom nie. Babas groei in siklusse, eerste dag of twee groei hulle nie maar neem vog in en swel uit. Vanaf dag drie kan die kos effens dikker gemaak word. Vanaf dag 7 kan dit `n romerige dikte hê. Vanaf 10 dae kan die dikte soos yogurt wees tot die baba gespeen word. Hoe dunner die kos hoe vinniger verteer dit. Groter babas wat se kos te dun is groei stadig en is maer. Voer baba van regs na links as hy vir jou kyk. Sy slukpyp sit aan sy regterkant en sal dit verseker dat hy nie verstik nie. Voer eers `n klein bietjie en sodra hy begin sluk voer dan vinniger. Maak seker jy voer oor sy tong om vermorsing te keer. Beskikbare produkte: Verskeie goeie produkte is in Suid- Afrika beskikbaar. Kyk altyd by aankoop na die vervaltermyn op die pakkie. Kos hou langer as dit verkoel word. Tye vir voeding: Babas behoort van 6 vm tot 10 nm gevoer te word. Middernag voedings gaan saam met `n bottel sjampanje en aarbeie, babas se kroppe moet kans kry om heeltemal te ledig. Hoeveelheid voedings:

7 Verskillende spesies en individue se kos verteer vinniger of stadiger Daar is nie `n absolute rëel nie maar die volgende werk goed: Die eerste 2 dae elke 2 uur. Dag 2 tot 7 dae elke 3 uur. Dag 7 tot 21dae elke 4 uur. Na 21 dae 3 keer per dag. Monitor die babas se kroppe. Kos kan gegee word al is daar nog steeds bietjie kos in die krop oor. Baie belangrik is dat die krop soggens leeg moet wees. Die oggend voeding is die belangrikste om die krop te monitor. Kos sal vinniger verteer as krop dolleeg was en die eerste voeding van die dag sal vinniger verteer. Hoeveelheid kos: Die baba se krop moet goed vol wees want dit moet rek maar nooit so vol dat dit styf is nie. Klein babas se krop is vol as dit tot halfpad op in die nek sigbaar is. Sommige spesies is meer gevoelig vir oorvol kroppe as ander en sommige se kos verteer stadiger as ander. Sommige spesies is meer gevoelig vir vol kroppe. Gee minder kos as probleme ontstaan of gee dunner kos wat vinniger verteer. Groter spesies se kroppe kan tot 10 weke neem om maksimum kapasiteit te bereik. Maksimum kapasiteit vir A/Grey is sowat 50 ml. Groter Kaketoes se kapasiteit is sowat 80 ml. As die baba self begin eet aan kos begin sy krop krimp. Babas wat begin naar word as hulle dieselfde hoeveelheid as in die verlede gekry het se kroppe het gekrimp. Gee dan minder kos tot die baba gemaklik is. Varsheid van voeding Inspekteer altyd die vervaldatum op alle pakkies.

8 Eerste voeding wat aangekoop word na winter kan maklik ou voorraad wees. Maak elke keer vars kos aan en gooi elke keer oortollige kos weg. Maak net genoeg kos aan vir voeding. Temperatuur van kos Klein hoeveelhede kos word maklik koud. As ʼn dik pirex bekertjie gebruik word en kos goed warm gemaak word sodat die beker ook warm word bly die kos langer warm. Alternatiewelik moet die bekertjie met kos in `n houer met warm water gehou word sodat die kos warm bly. Maak items waarmee die kos gegee word ook warm sodat die kos nie afkoel nie. Pasop vir mikrogolf oonde. Warm kolle ontstaan in die kos roer die kos deeglik voor temperatuur getoets word. Normale interne temperatuur van `n papegaai is sowat 39 C Babakos moet effens warmer as dit wees. ʼn Temperatuur van 40 tot 43 C is geskik maar bo 45 C raak dit te warm. Die eenvoudigste manier om hitte te bepaal is om kos te roer en dan die lepel af te skud en teen jou bo lip die temperatuur te voel. Die lepel moet goed warm voel maar geensins brand nie. Toets kos `n keer of wat met `n termometer en voel die temperatuur teen die lip om `n idee te vorm van die korrekte temperatuur. Kleiner babas sal effens kouer kos eet maar groter babas raak kieskeurig en wil effens warmer kos hê. Die reaksie van die baba sal aandui of die kos warm genoeg is. Kos wat nie warm genoeg is om `n gat in die krop te brand nie mag steeds die krop beskadig aangesien die krop kan rek, dit gebeur maklik as dit ook gepaard gaan met `n baie vol krop. Voeding reaksie (feeding response) As daar op sekere plekke aan die snawel van die baba geraak word sal hy reageer deur vir kos te soek. Die hoeke van die snawel en vel net bo die snawel is veral gevoelig. As jou hande waarmee jy die baba vashou te koud is kan dit ook voedings reaksie inhibeer.

9 Sommige spesies maak hulle bekke aanvanklik nie groot oop maak nie en suig eerder die kos van die lepel af. African Greys is `n voorbeeld hiervan. Die groter papegaaie soos macaws se reaksie is so erg dat die lepel of spuit die bek en keel van die baba kan beseer. Die kop moet stewig vasgehou word om besering te vermy. Babas wat met lepels gevoer word moet self sluk maar as spuite gebruik word leer die baba om sy keel oop te maak en die kos word direk in sy keel afgespuit. Dit verkort die proses dramaties en word aanbeveel as groot getalle babas gevoer word. Voedings gerei: Lepels. Klein gebuigde metaal teelepels kan vir klein babas gebruik word. Groter gebuigde eetlepels is geskik vir groter babas. Spuite. `n Een ml. spuit kan vir dagoud babas gebruik word in plaas van `n lepel. Kleinerige babas kan met `n 5, 10 of 20 ml. spuit gevoer word 60 ml kateder punt spuit is geskik vir groter babas. Spuite met o-ring is beter omdat die rubber suier van `n gewone spuit na `n ruk vassit. Spuite se suiers moet halfpad teruggetrek word tussen voedings wat sal keer dat hulle vassit. Ten minste een keer per dag moet spuite behoorlik skoongemaak en ontsmet word. Voordele van spuit: Vinniger Hoeveelheid kos wat gegee word kan presies gemeet word Daar is baie minder vermorsing, veral as die babas begin speen en nie meer so geredelik wil eet nie. Ring van babas Daar is voorgeskrewe ring groottes vir die verskillende soorte papegaaie. ʼn Umbrella kaketoe neem bv. `n 12 mm ring. `n Te klein ring is net so gevaarlik as `n te groot ring. Ringe moet ten minste die jaartal op hê maar verkieslik die telerskode, jaartal en volgnommer. Kleiner papegaaie moet vroeër en groter papegaaie later gering.

10 Metode: Hou agterste toon agter en vou ander drie tone saam vorentoe. Glip ring oor. Druk agtertoe tot so ver moontlik. Haak agterste toon uit. As die baba al bietjie groot is kan vaseline aan die tone gesmeer word om die ring te laat oor glip. Trek effens aan die ring om te kyk of dit nie van die voet kom nie. Tipe ringe: Brass en vlekvrye staal ringe is beskikbaar. Brass is te sag vir groter papegaaie wat dit buig. Kyk dat ringe se rante rond afgewerk is om te verhoed dat dit die baba beseer. Identifikasie van babas: Die ring kan saam met die baba in sy bakkie geplaas word vanaf die eerste dag. As babas saam geplaas word kan tydelike los ringe soos gebruik vir vliegduiwe aangesit word of die babas kan met kleur penne gemerk word. Higiëne in die babakamer Streng higiëne moet in die babakamer toegepas word. Absolute steriele omstandighede is nie nodig nie aangesien babas dan nie weerstand opbou teen normale bakterieë nie. Spoel spuite en kosbakke goed uit na dit ontsmet is ontsmettingsmiddel wat ingeneem word vernietig goeie bakterieë in krop en veroorsaak kropstaking. Sukses van broei en babakamer; Dit is belangrik om `n vaste roetine te hê bv: 1) Ontsmet hande 2) Voel kamer se temperatuur 3) Gaan temperature van masjiene na 4) Gaan humiditeit van masjiens na 5) Luister of motors van masjiene loop

11 6) Inspekteer eiers of babas.. DEEL 6 :- PROBLEME MET BABAS EN SIEKTES Gewigstoename Babas behoort hulle aanvanklike gewig te verdubbel na 3 tot 5 dae. As hulle met uitbroei 20 gram was moet hulle 40 gr weeg. Hulle gewig behoort weer te verdubbel na sewe tot nege dae, 40 gr word 80 gram. Verdere verdubbeling na elf tot veertien dae,80 gram word 160 gram. Sommige individue neem stadiger toe in gewig maar word uiteindelik dieselfde volwasse gewig. Weeg babas altyd eerste ding soggens met leë kroppe. Voordeel van weeg is dat `n baba gewig sal verloor as hy siek is voor hy nog siek lyk. Dit is belangriker dat `n baba gesond lyk as wat die skaal moet klop. Die borsbeen moet nie soos `n V lyk nie maar gerond wees. Babas in neste neem vinniger toe in gewig omdat die krop altyd styf gestop is en die babas in donker neste minder aktief is. Die babas het ook groter onderlywe omdat hulle minder oefening kry. Spesifieke probleme en siektes Kos inasem: Klein babas wat se krop nog nie gerek het nie se krop kan so vol gemaak word dat die kos opstoot in die mond in ingeasem word. Klein babas wat rondval op `n vol krop kan ook die kos opstoot tot in hulle mond en inasem. Groter babas wat met `n buis gevoer word kan in die lugpyp in plaas van die slukderm gevoer word. Die baba sal onmiddelik vrek. Babas wat met `n spuit of lepel gevoer word kan kos inasem. As `n klein bietjie kos ingeasem word is dit gewoonlik nie dodelik nie.

12 Die probleem is dat voëls lugsakke het in plaas van longe en hulle kan nie soos ons die kos uithoes nie. Baba sal hoes, nies, kop skud en sukkel om asem te haal. Antibiotika moet gegee word as die baba nie heeltemal herstel in `n uur of twee nie. Eiersak vergiftiging: As `n baba pas uit die dop onopgeneemde eiergeel vertoon (om naelstring is vel geel) moet net water gegee word tot eiergeel opgeneem is. Die baba se mis sal taai en donkerwees. As die baba kos gegee word verteer die kos, die eiergeel word nie opgeneem nie en dit word toksies en vergiftig die baba. Babas wat so vrek is baie bleek. Oopgespreide bene ( Splayed legs): Gewoonlik as gevolg van gladde oppervlaktes. Een of altwee bene wys van die heupe af buite toe. Behandeling: Bene kan bo knieë met `n rekkie bymekaar gehou word of plaas baba in nou regop houer wat bene saam forseer. Probleem kan in `n paar dae reg gestel word Skewe Bek: Skewe bek kan masseer word en paar keer per dag in regte rigting gedruk word. As byt verkeerd is en bobek byt in onderbek kan bobek effens uittrek en daar hou. As net effense gebrek herstel soms self as baba kos begin optel en na die kos uitryk. Tone: Constricted vein syndrome lyk soos `n garingtjie wat om die baba se toon gedraai is. Die oorsaak kan te min vog wees. Dit kan behandel word petrolium jellie aan die voete te smeer As vroeg genoeg diagnoseer sal dit herstel Verstopte neus:

13 As baba se neus verstop kan daar bakterie groei plaasvind wat chronies kan word. Oorsaak: Stowwerige skaafsels of vere stof kan dit veroorsaak. Behandeling: Krap obstruksie uit en spoel neus met louwarm water en bietjie ontsmettingsmiddel. Hou baba onderstebo en spuit water met `n klein spuitjie deur neusgat sodat water by bek uit loop. Toe Kloaka Die kloaka kan verstop word van mis. Week die mis en verwyder enige obstruksie. As inwendig verstop gebruik earbud met bietjie olie. Mis kan deur vel gesien word en baba sal niks uitskei nie. Voorwerpe in krop As met pypie gevoer word in die krop ruk groot papegaaie soms pyp van spuit en sluk dit in. Masseer voorwerp versigtig teen slukderm op en gryp met tangetjie sodra agter in mond is. Kropbrand As nie baie ernstig nie lyk soos ligte vlek onder op krop. As ernstig vorm donker vlek en roof wat afval. Kos loop by gat uit. Kan sjirurgies herstel word. Binneste krop word eers toegewerk en dan vel buite. Prognose goed Pasop vir oorverhitte kos as mikrogolf gebruik word en roer alle kos deeglik. Kropstaking: Kropstaking gebeur selde oornag. Die krop begin stadiger leeg word en gee waarskuwing dat iets fout is. Oorsaak kan wees: 1) Temperatuur van baba te laag

14 2) Temperatuur van kos te laag 3) Temperatuur van kos te hoog en krop het gebrand 4) Voedsel oud 5) Te dik kos vir jong babas kyk of water onttrek is en stywe kos agter bly- Gee water en masseer krop. 6) Gerekte krop sakkie hang voor en bietjie kos wat elke keer oorbly veroorsaak probleme Bind krop op 7) Siek baba se kos verteer stadiger Inspeksie by oggend voeding noodsaaklik As krop nie leeg word nie moet uitgesuig word. Gebruik `n kateter en louwarm water Spoel herhaalde kere uit. Maak krop redelik vol sodat druk afwaarts is en vertering bevorder. Verandering in velkleur: `n Baba se vel is deursigtig en ons sien eintlik die spiere onder die vel As bleek voorkom: Vergiftiging Bloedverlies Virus As baie rooi voorkom: Dehidrasie Verandering in temperatuur: Siek babas sal kouer voel as hulle maats in dieselfde omgewing Isoleer en maak warmer Virusinfeksies: As gevolg van baie babas in `n babakamer is hierdie `n baie ernstige probleem. Dit is absoluut noodsaaklikheid dat babakamer onder kwarantein gehou word. Insluitende: Voetbaddens

15 Oorjasse Toegangsbeheer Indien moontlik werkers nie kontak met ander voëls Behoorlike lugvloei Gaas voor vensters en deure wat oop bly Handspuite by ingang Gereelde vervang van water vir humiditeit Gereelde ontsmetting van kamer Steriliseer kamer na seisoen Ontsmet alles wat in die babakamer ingaan. Virus kan in eier oorgedra word gesonde ouers noodsaaklik Kwarantyn enige nuwe broeivoëls op perseel Moet nie babas van `n onbekende bron inneem nie... DEEL 7 SPEEN, SOSIALISERING EN GEDRAGSPROBLEME SPEEN Die speen proses kan begin sodra die baba objekte optel en daarmee begin speel. Verskaf voedsel wat maklik opgetel kan word en nie maklik bederf nie soos stukkies appels en wortels. Verskaf aanvanklik sagte kos soos gekookte mielies. Let op dat babas sonneblom heel kan insluk en dit kan tot verstopping kan lei. Baba sal meer vol fiemies raak as hulle begin speen en nie so geredelik kos vat nie. Verminder hoeveelheid kos en aantal kere. As hulle begin speen eet hulle gewoonlik nog drie keer per dag. Neem eers die middagete weg. Halfeer daarna die oggendete en neem die oggendete daarna weg

16 Halfeer dan die aandete tot baba ten volle self eet. Moet nie kos staak voordat baba self goed eet en water drink nie. Verskillende babas kan langer of korter neem om te speen, hulle het individuele behoeftes en soms sal `n baba van dieselfde spesies langer as sy maats neem om te speen. Groter papegaaie kan 3 tot 6 weke neem om te speen. Die baba gaan deur die fase waar hy uit die nes sou vlieg en self sou begin eet. As hy baie langer as hierdie tyd gevoer word kan hy die behoefte om self te eet verloor en afhanklik van die eienaar bly. Moet babas nie dwing om te speen nie. Hulle kan `n gevoel kry van Lost in the woods en begin stres. Onthou dat papegaaie wat pas gespeen het kan ophou eet as hulle na ander omstandighede geskuif word. SOSIALISERING Probeer die babas so vroeg moontlik gewoond maak aan veranderlike omstandighede. Ander babas kan bv. saam met hulle geplaas word. Die posisie van die hokke kan verander word en speelgoed kan geruil word. Sosialisering belangrik. Plaas babas so vroeg moontlik saam met ander babas, verkieslik van dieselfde spesie. Plaas groter babas saam in draadhokkies en gee hulle speelgoed sodat hulle saam speel en kompiteer. Babas vir toekomstige broei doeleindes Sodra hulle ten volle gespeen is moet babas saam in `n groot buitenste hok geplaas word om te leer vlieg. Plaas dan een of twee ouer voëls saam met hulle in die hok sodat hulle kontak het met volwasse papegaaie. Vermy sover moontlik kontak met die babas en laat hulle toe om in `n kolonie te sosialiseer. Wees op die uitkyk vir individue wat nie die mas opkom nie en deur die groep verwerp word. Laat die papegaaie in `n groep bly totdat hulle broeigereed is en laat hulle toe om hulle eie maats te kies. Babas vir toekomstige troeteldiere

17 Hierdie babas kan meer persoonlike aandag kry. Babas soos African Greys wat redelik maklik wild word wanneer hulle nie meer gevoer word nie moet, ten einde hulle mak te hou, en tensy hulle baie persoonlike aandag kan kry, steeds een keer per dag `n bietjie gevoer word. Indien hulle nie meer gevoer wil word nie moet hulle kos in die bakkies saans weggeneem word sodat hulle soggens honger is en handgrootmaak kos sal neem. GEDRAGSPROBLEME Dit is belangrik vir die selfvertroue van `n papegaai dat hy moet kan vlieg. Babas se vlerke moet verkieslik eers gesny word nadat hulle geleer vlieg het en veilig kan navigeer en land. Sny dieselfde hoeveelheid penvere aan albei vlerke sodat die papegaai nog `n paar meter kan vlieg maar nie hoogte kan handhaaf nie. Moet nie slegs een vlerk sny nie, die papegaai sal val as hy wil vlieg en vlieg met pyn assosieer. Dit kan dan nie van gevaar vlug nie wat stres sal veroorsaak. Dit is nie deel van ons onderwerp van bespreking nie maar behoort enige persoon wat baba papegaaie handgrootmaak en verkoop `n basiese kennis te hê van papegaai gedrag. Meeste gedragsprobleme kon voorkom word as die nuwe eienaar aanvanklik voorgelig is oor die basiese behoeftes en gedrag van die papegaai. Baie kopers het ook onrealistiese verwagtinge van die nuwe papegaai. Gedragsprobleme soos pluk van vere, oordrewe vokalisering en geraas, een persoon verkies bo `n ander, persoonlikheids verandering en byt kan die verhouding tussen die nuwe eienaar en die papegaai vertroebel. Dit word gevolglik aanbeveel dat u `n basiese kennis van papegaaigedrag opgedoen ten einde advies aan die nuwe eienaars te kan gee.