PMTO - MEÐFERÐARMENNTUN

Transcription

1 Hvað er PMTO meðferð? Parent Management Training Oregon aðferð (PMTO) er meðferðarúrræði til að meðhöndla hegðunarerfiðleika barna. Það er þróað af Dr. Gerald Patterson og samstarfsfélögum hans á rannsóknarstofnuninni Oregon Social Learning Center (OSLC) í Eugene í Oregon í Bandaríkjunum. Úrræðið er byggt á víðtækum rannsóknum á mismunandi hópum og tilheyrir hópi gagnreyndra meðferðarúrræða (EBIs; Evidence Based Interventions). Það felur í sér að úrræðinu fylgir ítarleg handbók, nákvæm lýsing á hópi skjólstæðinga og sýnt hefur verið fram á árangur í slembivalsrannsóknum með mælingum til eftirfylgdar, þar á meðal rannsóknum sem aðrir framkvæma en þeir sem þróuðu meðferðina. PMTO-nálgun hentar bæði til meðferðar og í forvarnaskyni, í einstaklings- eða hópmeðferð. PMTO er að einhverju leyti fyrirmynd aðferða ýmissa annarra sérfræðinga á sviði foreldrafærniþjálfunar. Ábyrgð PMTO á Íslandi Árið 2000 hófst innleiðing úrræðisins hér á landi og frá árinu 2013 hefur stjórn innleiðingar verið á hendi sérstakrar einingar á vegum Barnaverndarstofu; Miðstöðvar PMTO- FORELDRAFÆRNI. Miðstöðin sér um útbreiðslu aðferðarinnar, sinnir miðlægum stuðningi fyrir fagfólk á þeim svæðum landsins sem innleiða PMTO og hefur eftirlit með fylgni meðferðaraðila við aðferðina. PMTO meðferðarmenntun Fyrir hverja og hvað? Þetta er klínísk menntun, ætluð fagfólki sem sinnir meðferð fyrir foreldra barna með aðlögunarvanda, einkum hegðunarerfiðleika. Menntunin er ítarleg en nemendur öðlast leikni í að beita meðferðinni og takast á við og draga úr mótþróa hjá foreldrum gagnvart þeim aðferðum sem þeir þurfa að tileinka sér. Kröfur eru gerðar um að þátttakendur hafi lokið eða stundi framhaldsnám á háskólastigi á sviði sálfræði, félagsráðgjafar eða á öðrum sviðum ráðgjafar. Ferilskrá, prófskírteini og staðfesting frá vinnuveitanda um starf. Frekari upplýsingar um PMTO má sjá á heimasíðu úrræðisins Framgangur náms: Nemendur í PMTO meðferðarmenntun sækja vinnustofur og vinna þess á milli með fjölskyldur undir handleiðslu, bæði í hópi og einstaklingslega. Meðferðarviðtölin eru tekin upp á myndbönd og handleiðsla veitt. Hver þátttakandi þarf að lágmarki að vinna með fimm fjölskyldur, þrjár æfingafjölskyldur og tvær prófafjölskyldur, auk smærri æfingaverkefna. Meðferðarmenntun lýkur með viðurkenndu prófi af bandarískum sérfræðingum aðferðinnar; Implementation Science International, Inc. Námið veitir viðkomandi réttindi til að stunda PMTO einstaklingsmeðferð - og með lítilli viðbót einnig hópmeðferð.

2 Lengd náms. Menntunin fer fram á tveggja ára tímabili og felst í fjölskylduvinnu, verkefnum og lestri fagefnis, 18 námskeiðsdögum í sex vinnustofum og handleiðslu sem er veitt reglulega yfir allt tímabilið. Vinnustofur. Í vinnustofum er farið yfir alla þætti meðferðar og þeir æfðir. Einnig er farið yfir kenningarfræðilegan bakgrunn úrræðisins og rannsóknir. Nemendur fá þjálfun í klínískri færni og ná þannig ákveðinni leikni í að beita aðferðinni og takast á við og draga úr mótþróa hjá foreldrum gagnvart þeim aðferðum sem þeir þurfa að tileinka sér. Þættir eins og hlutverkaleikir, spurningatækni, notkun lausnaleitar og stuðningur eru áhersluþættir. Kennarar eru allir háskólamenntaðir, með framhaldsgráðu, auk þess að vera PMTO meðferðaraðilar og hafa fengið þjálfun í kennslu aðferðarinnar. Kennarar eru flestir íslenskir en þó koma einnig erlendir kennarar að verkinu og það eru alltaf tveir kennarar í einu sem sinna kennslunni. Kennarar fá ávallt stuðning og handleiðslu á vegum miðstöðvar. Handleiðsla. Nemendum er skipt í handleiðsluhópa þar sem hver hópur hefur sinn handleiðara og hópurinn hittist að jafnaði tvisvar í mánuði. Einkahandleiðsla fer fram hjá mismunandi handleiðurum. Handleiðarar eru PMTO meðferðaraðilar og hafa fengið þjálfun í handleiðslutækni aðferðarinnar. Handleiðarar fá ávallt stuðning og handleiðslu á vegum miðstöðvar. Eftirfylgd. Í framhaldi af útskrift verður meðferðaraðili hluti af PMTO teymi, tengdu tilteknu svæði á landinu. Með þeim hætti er unnið að markvissri nýtingu aðferðanna á svæðinu með skipulögðum hætti í samráði við miðstöð.

3 Dæmi um skipulag námstímabils 2018 Júní September Október Nóvember Kynningarfundur á PMTO meðferðarmenntun fyrir fagfólk og stjórnendur Lota 1 (þrír námskeiðsdagar) Lota 2 (þrír námskeiðsdagar) Hóphandleiðsla (eitt skipti í byrjun mánaðar) Vinna hefst með fyrstu fjölskyldu Lota 3 (þrír námskeiðsdagar) Desember Hóphandleiðsla (eitt skipti í byrjun mánaðar) 2019 Janúar Febrúar Lota 4 (þrír námskeiðsdagar) Lota 5 (þrír námskeiðsdagar) Vinna hefst með aðra og þriðju fjölskyldu Mars Apríl Maí Júní Lota 6 (þrír námskeiðsdagar) Munnlegt próf í PMTO (1 klst.)

4 Ágúst September Október Nóvember Desember Vinna hefst með prófafjölskyldur Einkahandleiðsla fyrir prófabönd (1 klst.) Einkahandleiðsla fyrir prófabönd (1 klst.) Einkahandleiðsla eins og þörf er á (1 klst.) Skil á prófaböndum hefjast* 2020 Janúar Febrúar Mars Apríl Maí Skil á prófaböndum - framhald* Skil á prófaböndum - framhald* Skil á prófaböndum - framhald * Lokaskil á prófaböndum* Júní Útskrift

5 Dæmi um lesefni Námsmappa (meðferðarhandbók): Margrét Sigmarsdóttir o.fl., (2006). Handbók í PMT-FORELDRAFÆRNI: PMT fagmenntun. Hafnarfjörður: Skólaskrifstofa Hafnarfjarðar. Bækur: Forgatch, M. S., & Patterson, G. R. (2005). Parents and adolescents living together: Family problem solving (2nd Edition) (Vol. II). Champaign, IL: Research Press. Patterson, G. R., & Forgatch, M. S. (2005). Parents and adolescents living together. Part 1: The basics. Champaign, IL: Research Press. Margrét Sigmarsdóttir (2005). Styðjandi foreldrafærni. Hafnarfjörður: Skólaskrifstofa Hafnarfjarðar. Bókakaflar: Forgatch, M. S., Rains, L. A., & Sigmarsdóttir, M. (in press 2014). National Implementation model in Norway: PTC. In M. Van Ryzin, K. L. Kumpfer, G. M. Fosco & M. T. Greenberg (Eds.), Family-centered prevention programs for children and adolescents: Theory, research, and large-scale dissemination. New York: Taylor & Francis / Psychology Press. Sigmarsdóttir, M., Rains, L. A., & Forgatch, M. S. (in press, 2014). Parent Management Training - Oregon Model. In J. J. Ponzetti (Ed.), Evidence-based parenting education: A global perspective. New York: Taylor & Francis/Psychology Press. Fræðigreinar: Nemendur fá afhentan leslista, hafa aðgang að gögnum í Dropboxi fyrir námskeiðið og mælt er með frekari lestri fræðigreina og handbóka á sviðinu. Eftirfarandi eru dæmi um greinar til aflestrar: Bullard, L., Wachlarowicz, M., DeLeeuw, J., Snyder, J, Low, S., Forgatch, M. & DeGarmo, D. (2010). Effects of the Oregon Model of Parent Management Training (PMTO) on marital adjustment in new stepfamilies: A randomized trial. Journal of Family Psychology 24, doi: /a

6 DeGarmo, D. S., Forgatch, M. S. & Martinez, C. R. (1999). Parenting of divorced mothers as a link between social status and boys academic outcomes: Unpacking the effects of socioeconomic status. Child Development, 70, doi: / DeGarmo, D. S., Forgatch, M. S. & Martinez, C. R. (1999). Parenting of divorced mothers as a link between social status and boys academic outcomes: Unpacking the effects of socioeconomic status. Child Development, 70, doi: / Forgatch, M. S., Patterson, G. R., & DeGarmo, D. S. (2005). Evaluating fidelity: Predictive validity for a measure of competent adherence to the Oregon model of parent management training. Behavior Therapy, 36, Forgatch, M. S., Patterson, G. R., DeGarmo, D. S., & Beldavs, Z. G. (2009). Testing the Oregon delinquency model with nine-year follow-up of the Oregon Divorce Study. Development and Psychopathology, 21, doi: Ogden, T., Bjørnebekk, G., Kjøbli, J., Patras, J., Christiansen, T., Taraldsen, K. & Tollefsen, N. (2010). Measurement of implementation components ten years after a nationwide introduction of empirically supported programs a pilot study. Implementation Science, 7, doi: / Patterson, G. R. (2005). The next generation of PMTO models. The Behavior Therapist, 28, Patterson, G. R., Forgatch, M. S., & DeGarmo, D. S. (2010). Cascading effects following intervention. Development & Psychopathology, 22, doi: /s Sigmarsdóttir, M., & Björnsdóttir, A. (2012). Community implementation of PMTO : Impacts on referrals to specialist services and schools. Scandinavian Journal of Psychology, 53, doi: /j x Sigmarsdóttir, M., DeGarmo, D. S., Forgatch, M. S., & Guðmundsdóttir, E. V. (2013). Treatment effectiveness of PMTO for children s behavior problems in Iceland: Assessing parenting practices in a randomized controlled trial. Scandinavian Journal of Psychology, 54, doi: /sjop Sigmarsdóttir, M., & Gudmundsdóttir, E. V. (2013). Implementation of Parent Management Training Oregon model (PMTO ) in Iceland: Building sustained fidelity. Family Process, 52, doi: /j x Sigmarsdóttir, M., Thorlacius, Ö., Guðmundsdóttir, E. V., &, DeGarmo, D. S. (2014). Treatment effectiveness of PMTO for children s behavior problems in Iceland: Child outcomes in a nationwide randomized controlled trial. Family Process, X, X-X. doi: /famp.12109

7 Námsmat Stöðupróf Nemendur taka munnlegt stöðupróf þegar þeir hafa lokið 6 námskeiðslotum (18 námskeiðsdögum) og þurfa að sýna fram á a.m.k 70% frammistöðu. Útskriftarbönd: Nemendur vinna með fjölskyldur undir handleiðslu allan námstímann. Meðferðarviðtölin eru tekin upp á myndbönd og handleiðsla veitt. Nemandi þarf að lágmarki að vinna með fimm fjölskyldur (þrjár æfingafjölskyldur og tvær prófafjölskyldur) og lýkur meðferðarmenntun með prófi þar sem tveimur viðtölum frá hvorri prófafjölskyldu (samtals fjögur viðtöl) er skilað inn auk greinargerðar með hverju viðtali. Nemendur þurfa að standast kröfur og eru einkunnir gefnar eftir bandarísku kerfi (Fidelity of Implementation Rating System/FIMP) sem farið er eftir alls staðar í heiminum. FIMP er mælitæki með góðu forspáréttmæti varðandi meðferðarútkomu og byggist á beinu áhorfi sem áreiðanlegir matsmenn nota til að meta gæði meðferðaraðila í meðferðarviðtölum.

8 Kostnaður 2018 Kostnaður vegna námsins er samtals Hægt er að sækja um styrk í starfsþróunarsjóð BHM (fyrir þá sem eru þar). Þar sem námið nær yfir meira en 24 mánaða tímabil er hægt að sækja um tvisvar út sjóðnum í hvort skipti (samtals ). Gert er ráð fyrir 5 tímum í einkahandleiðslu. Ef þörf er á fleiri skiptum þá greiðist það aukalega. Ef þjálfaður handleiðari er á viðkomandi svæði sem sinnir hóphandleiðslunni þá er sá kostnaður dreginn frá heildarkostnaði. Námskostnaður fyrir PMTO meðferðarmenntun felst í eftirfarandi þáttum: Þættir 18 námskeiðsdagar Námsgögn Meðferðargögn Önnur gögn Þjónusta tengd útskrift og munnlegt próf Hóphandleiðsla og annar stuðningur Auk kostnaðar vegna einkahandleiðslu. Hér er miðað við kostnað fyrir hvert handleiðsluskipti.