Raporti i Ekipit të Akreditimit

Transcription

1 Raporti i Ekipit të Akreditimit Kolegji Universum, 2012 Përgaditur për Agjencinë e Akreditimit të Kosovës Nga: Prof. Jürgen Bruns Prof. Dr. Andreë Goodspeed Prof. Dr. Peter Mertens Dr. Heinz-Ulrich Schmidt Raporti i Ekipit të Ekspertëve për Akreditim: Kolegji Universum

2 Ky raport përmban konkluzionet e ekipit prej katër ekspertësh, të cilët u mblodhën bashkë nën kujdesin e Agjencisë së Akreditimit të Kosovës, me qëllim të inspektimit të katër programeve të dorëzuara për akreditim nga Kolegji Universum. Anëtarët e ekipit, të paraqitur sipas një rradhitjeje alfabetike me mbiemër, janë: Prof. Jürgen Bruns, UAS Niederrhein (Gjermani) Prof. Dr. Andreë Goodspeed, Universiteti i Evropës Juglindore (Maqedoni) Prof. Dr. Peter Mertens, University Erlangen-Nürnburg (Gjermani) Dr. Heinz-Ulrich Schmidt, Fondacioni për Akreditim Administrativ të Bizneseve Ndërkombëtare, Bonn (Gjermani) Z. Basri Muja, përfaqësues i Agjencisë për Akreditim të Kosovës ofroi ndihmë të?muar dhe shoqëroi ekipin gjatë inspektimit në institucion. Ekipi do të donte të falemnderonte z. Muja për përkrahjen e tij të dhënë. Ata poashtu do të donin të falemnderonin Prof. Dr. Ferdije Zhushi-Etemi, dhe Dr. Steven Bristoë, poashtu nga AAK. Agjencia e Akreditimit e Kosovës I ofroi ekipit një numër të dokumenteve para inspektimit. Në mesin e këtyre dokumenteve ishin standardet e AAK-së, udhëzimet e AAK-së për ekspertë, kodine e AAK-së së praktikave të mira për vizitë institucioneve, dhe të gjitha dokumentet relevante të dorëzuara në AAK nga Universum. Për këtë arsye ekipi, me ndihmën e këtyre dokumenteve, ishte në gjendje të përgatitej për inspektim. Ekipi u mblodh në Prishtinë në mbrëmjen e 8 Maj-it 2012 për një darkë pune. Në ditën në vijim, me 9 Maj 2012 realizuan inspektimin në institucionin e Kolegjit Universum. Ata u trajtuan me përzemërsi dhe respekt nga personeli dhe nga studentët e Universum andaj do të donin t i falemnderohen personelit dhe studentëve të Kolegjit për këtë trajtim. Megjithatë, do të donin të theksonin se takimet me personelin dhe studentët ishin tejet të zhurmshme dhe kjo dëshmoi të ishin më pak produktive se që do të mund të ishin në grupe më të vogla. Ky raport është përgatitur për të shprehur konkluzionet e ekspertëve. Pasiqë Dr. Goodspeed gjuhë amtare ka gjuhën angleze, ekipi I kërkoi atij të rregullojë përdorimin e

3 gjuhës angleze në këtë raport. Ai ka tentuar që minimalisht ta bëjë këtë, me qëllim të ruajtjes së formulimit të ekspertëve individual. Kështu, parregullsitë e vogla, si? është dallimi në mes të programit Britanez dhe atij Amerikan, nuk janë ndryshuar. Për të njejtën arsye harmonizimi dhe prezentimi i zërit autorial nuk është përpjekur të ndyshohet. Kjo do të thotë se?do pjesë e raportit ka paksa karakteristika të ndryshme stilistike, si përdorimi i numërimit në pika të shkurta, pjesë të numëruara, etj. Edhe pse kjo rezulton me një rënie të lehtë të estetikës së raportitai ruan sa më afër të jetë e mundur formulimin e saktë dhe argumentimin e ekspertëve individual.? ështjet e vogla si madhësia e fontit dhe hapësira janë rregulluar.

4 Pjesa 1: Bachelor MIS Hyrje Është një ide bazë e mirë të ofrohet një program interdisiplinor duke kombinuar shkencat kompjuterike dhe menaxhimin/administrimin e biznesit. Përvoja nga shtetet tjera tregon se të diplomuarit kanë mundësi superior në tregun e punës. Emri i programit Emri I programit Menaxhimi I ststemeve të Informimit do të duhej të shqyrtohej. Përderis një ndër revistat e nivelit të lartë të kësaj fushe ka ruajtur emrin e tij tradicional MIS Tremujore programet zakonisht janë quajtur Sistemi I Informimit ( Information System ) në vendet ku flitet gjuha angleze dhe Informatika në Biznes ( Ëirtschaftsinformatik ) në vendet gjermanofolëse dhe në disa vende të tij fqinje. Struktura e programit Titujt dhe përmbajtjet e kurseve, të cilat I propozon UNIVERSUM, nuk janë zgjedhur në mënyrë sistematike. Disa funksione dhe procese, në të cilat aplikimi I Teknologjisë së Informimit është shumë I rëndësishëm, janë trajtuar përderisa disa të tjera jo. Mungon një kornizë, skema e vetme e semestrave, në të cilat mësohen kurse të vetme. Një kornizë e këtij lloji do të mund të organizohej krahas zingjirit të vlerave të kompanive ose duke përdorur një piramidë (figura 1). Vetëm një listë nuk do të përshtatej. Kështu një ligjeratë hyrëse e strukturuar mirë e cila jep një pasqyrë të funksioneve dhe proceseve të një firme tipike, është obligative. Më pas në ligjerata të posa?me duhet të diskutohet se cilat mundësi, vështirësi dhe rreziqe, që do të duhej të ndihmonin në përmirësimin e produktivitetit në këto fusha, do të mund të sillnin sistemet e teknologjisë së informimit ( sistemi i aplikimit ). Përmbajtja e programit dhe ligjerata e tij

5 Kurset në pakot e integruara në fushën e marketingut/ shitjes, zhvillimit të produkteve dhe prodhimit (Menaxhimi i prodhimeve të ciklit të jetës/ PLM), Menaxhimi i Marrëdhënieve të Konsumatorëve (CRM), Prodhimi industrial me integrim të kompjuterëve (CIM) Menaxhimi I zingjirit të furnizimeve (SCM) nuk ofrohen. Mungon një kurs në asistimin kompjuterik të menaxhimit të informacionit (MIS në kuptim të ngushtë, shpesh i quajtur edhe inteligjenca e biznesit ). Sistemet moderne të teknologjisë së informimit karakterizohen me integrimin e procesimit të informacionit. Kështu për shembull, ndërvarësitë midis zhvillimit kompjuterik të asistuar të produkteve të reja dhe planifikimit të prodhimit, midis shitjes dhe menaxhimit të inventarit dhe caktimit të prodhimit ose midis kontabilitetit financiar dhe menaxherial ose midis shitjes dhe kontabilitetit të kostos nuk janë të dukshme në përshkrimet e kurseve. Kurset në teknikën kuantitative duhet të përgatisin studentët që të kuptojnë dhe zgjedhin një metodë të përshtatshme, p.sh. nga statistikat ose operacionet kërkimore, të mundësohet një system i teknologjisë së informimit që të bëhen vendime automatike. Për shembull një udhëheqës do të llogariste një nivel të përshtatshëm të stoqeve të sigurta të pjesëve kritike ose simulimi duke përdorur numra të rëndomtë ( Monte-Carlo-Simulimi ) do të ndihmonte për të lejuar një planifikim të prodhimit dhe të sistemit të planifikimit (PPS-System) për të gjetur sekuencën optimale të prosive të konsumatorëve në prodhim ose transport. Duke pasur parasysh përshkrimet e kurseve në RVV nuk mund të kuptonim se pse disa nga metodat e "shportës" së bollshme të metodave të mësohen dhe të tjerat jo. E njëjta vlen, kur është fjala edhe për pyetjen: "Cilat metodë kuantitative mund të jerë e dobishme kur një sistem IT duhet të marrë vendime automatikisht?" Përmbledhja e marrëdhënieve midis metodës dhe aplikacioneve të demonstrohet (fig.2 e ofruar si pjesë shtesë). tyre duhet të Sistemi i aplikimit ka nevojë për metodat në vijim Metoda mund të përdoret për të zhvilluar dhe drejtuar aplikimin(et) në vijim

6 Sa mund të vërejmë një pjesë e metodave kuantitative, të cilat janë të rëndësishme për ISspecialistët po mungojnë në kurrikul. Shembujt janë algoritme të fuqishme parashikimi (e nevojshme në shitje dhe planifikim të prokurimit, algoritme në lidhje me simulim, procedura të gjysmë-automatizuara ose madje edhe menaxhim i automatizuar I invertarit, i cili më së shumti gjeneron një pjesë të konsiderueshme të të mirave të IS në kompani). Nëse UNIVERSUM ka elaboruar marrëdhëniet e përmendura do të mund të vendoste më mirë se?afrë lloj metodash do të mund të mësoheshin e?farë jo. Pasiqë më shumë e më shumë IT-aplikacione nuk do të jenë programe të përpiluara brenda kompanive, per të blear nga raftet e Oracle, SAP e poashtu edh etë kompanive të vogla kompjuterike (pako të standardizuara të programeve, ERP-sistemet ) përzgjedhja, rregullimi, implementimi dhe kontrollimi i dhe moduleve të saj do të duhej të mësohej, mundësiht duke përdorur laboratoret kompjuterike gjatë një seminari. Shpesh shpërndarësit (lokal) të pakove janë shumë të interesuar për t'u përfaqësuar në këtë institucion, sepse kështu produktet e tyre bëhen të njohura për të rinjtë të cilët më vonë do të marrin vendime të prokurimit për softëare. Kështu që do të mund t i ndihmonin UNIVERSUM-it. Vlerësimi i IT sistemeve në firma, në aspektin e shpenzimeve/përfitimeve, avantazheve/disavantazheve, pikave të shpërbërjes, kthimit të investimeve, etj. është i rëndësishëm dhe përfiton një njohuri solide të menaxhimit të kontabilitetit. Kurset në vijim mund të hiqen: 1. Metodat e hulumtimit të biznesit (në një program bachelor, jo në një program master) 2. Sistemet e shkencës, teknologjisë dhe Inovacionit. UNIVERSUM ka mundësi shumë të mira për të ofruar praktikë së bashku me firmat e rajonit. Këto praktika janë integruar shpesh me teza dhe me projekte kërkimore. Ky do të ishte një lloj i "propozimit të shitjes unike" në programin e saj IS.

7 Stafi Stafi mësimdhënës dhe I punës kërkimore të UNIVERSUM është shumë i vogël, duke pasur parasysh nevojat e një programi të tillë. Personat, të cilët i takuam dhe me të cilët diskutuam, duket të jetë kompetent kur është fjala për njohuri kompjuterike, rrjete ose metoda kuantitative si edhe në ato pjesë të administrimit/menaxhimit të biznesit, të cilat janë objekt i kurseve të propozuara në RVV. Mirëpo MIS nuk është vetëm një shtesë e shkencave kompjuterike dhe menaxhimit. Ajo ka nevojë për njohuri të thellë të potencialit të veçantë dhe kufizimet e automatizimit të funksioneve të biznesit dhe proceseve që kanë të bëjnë me sisteme operative si dhe planifikim dhe kontroll të sistemeve. Nuk është e lehtë të gjindet staf mësimdhënës, i cili ka sfond akademik, si dhe përvojë praktike në firma. Pra, kolegjet në Kosovë duhet të përpiqen të japin trajnime të mëtejsme për stafin e tyre. Disa periudha të shkurta në institucionet e huaja do të duhej të ishin të mjaftueshme, të paktën, për të krijuar vetëdijen se ku do të duhej të përmirësohen dhe modernizohen kurset. Biblioteka Në bibliotekë janë vetëm disa libra dhe revista mbi IS-në modern. Prandaj, institucioni duhet ti kushtojë vëmendje?ështjes se qasja në media elektronike është e garantuar. Ambientet kompjuterike Ambientet kompjuterike në aspektin e raportit midis studentëve dhe terminaleve kompjuterike është shumë më mirë se sa në vendet perëndimore që kemi pare, përfshirë këtu edhe vendlindjet tona. UNIVERSUM do të duhej të mos harrojë se përparimi në MIS është reflektuar në pakot e fundit të softëare-ëve komercial. Shpesh prodhuesit ose ofruesit e këtyre pakove ndihmojë institucionet e arsimit të lartë që të jenë në gjendje të demonstrojnë këto

8 produkte softëare-ike dhe për të lejuar studentët të eksperimentojnë me to, në mënyrë që shkollat dhe universitetet nuk kanë shpenzime shtesë, përveç shpenzimeve për trajnimin e stafit. Bashkëpunimi ndërkombëtar Në afat të shkurtër një institucion si UNIVERSUM-i duhet të përpiqet të bëjë kontrata me institucionet e huaja që të ketë praktika të anëtarëve të stafit për të parë strukturën dhe përmbajtjen e programeve të tyre. Kontakte që mundësojnë kërkime bashkëpunuese, mund të pasojnë në vitet në vijim. Pjesa 2: BA në Ligj dhe Menaxhment 1. Vërejtjet paraprake Raporti është hartuar mbi bazën e materialeve në vijim: - Dokumenti i aplikimit, i dorëzuar nga Kolegji Universum - Konkluzionet e mbledhura gjatë vizitës në institucion (vlerësimi bashkë me vizitën në institucion) në përputhje me Udhëzimet e AAK-së për ekspertët (programet akademike) dhe duke iu referuar standardeve përkatëse të AAK-së. Dokumenti i parë institucional lidhur me BA në Ligj dhe Menaxhment ishte me të vërtetë i shkujdesur (p.sh. përshkrimi i moduleve për modulet e papërfshira, module pa asnjë lloj përshkrimi ose me përshkrim jo të plotë; rradhitje të ndryshme të moduleve dhe të përshkrimeve të moduleve; pa deklaratë misioni; planprograme vetëm vetëm në gjuhën shqipe; përshkrime të njëjta të moduleve për module të programeve të ndryshme, pa faqe, etj) dhe mbi të gjitha këto dha informacion të pamjaftueshëm për qëllimet e vlerësimit të programit për akreditim. Problemi kryesor ka të bëjë me dhënien e informatave koherente, jo të plota dhe çorientuese lidhur me përshtatshmërinë e qëllimit dhe përshtatshmërinë për qëllimin e programit. Pa detaje të veçanta të relacionit dhe lidhjes midis rezultateve të arritura të çdo moduli, rregulloreve të provimeve, vlerësimeve dhe

9 koeficentëve të tyre, logjikës së strukturës dhe hartimit të programit, për të bërë ndonjë vlerësim objektiv, nuk ishte i mundur. Për këtë arsye si shtesë janë kërkuar dokumentet/ informacionet: - Pse Ligj dhe Menaxhment e jo Biznesi Ligjor ose Menaxhmenti Ligjor? - Përshtatshmëria e qëllimit (pozicionimi në tregun e edukimit, pozicionimi i të diplomuarve në tregun e punës) - Dëshmi e qasjes integruese/ lidhjes midis moduleve/ rezultateve të arritura të programit dhe të moduleve, - Dëshmi e mënyrës së balancuar midis Ligjit Publik dhe Ligjit Privat - Pjesa e ligjit dhe e menaxhimit (modulet në ECTS) - Rregulloret e provimeve përfshirë disa shembuj të vlerësimeve të synuara (false; forma të ndryshme) - Logjika e përmbajtjes, struktura dhe dizajni i kurrikulit Dokumentet e kërkuara shtesë nuk shtuan konkluzionet ose ndonjë aspekt thelbësor shtesë. Pjesa shtesë nuk ishte aspak adekuate e as koherente dhe në një masë të caktuar ishte përsëritje e RVV. Posa?ërisht kishte mungesë të burimeve të dëshmive, edhe pse përshkrimi pjesërisht duket të jetë i arsyeshëm. Deklarata e KU sqaroi, se kishte qenë një keqkuptim sa i përket rëndësisë së emërtimit të programit. Është e qartë, se ka shumë programe të quajtura "Ligji dhe Menaxhimi" apo të ngjashme, të ofruara nga IAL në shumë vende të ndryshme. Por nëse shikon në planprograme apo përshkrime të kurseve të këtyre programeve, ata theksojnë një qasje integruese në kombinimin e këtyre dy disiplinave, e jo vetëm duke shtuar ato si programe të KU-së. Kështu, Universiteti St. Gallen shprehimisht fokusohet në një kombinim sistematikisht integrues të të dy disiplinave. E njëjta gjë vlen për MCI, të Insbruk, dhe Universiteti i Saarland-it në mënyrë eksplicite trajton modulet e veta të ligjit për ekonomistë. Kështu, në të vërtetë, nuk është emërtimi i programit i cili është vendimtar, por qasja sistematike integruese kah interdisiplinariteti, e cila mungon në programin e KUsë, e cila kufizon në multidisiplinaritet. Kështu, unë nuk e modifikoj vlerësimin.

10 Nëse nuk ka qasje integruese ndërmjet ligjit dhe të menaxhimit të synuar dhe kjo do të përbëhet nga një shtesë e moduleve të ligjit të astër dhe poashtu e moduleve të menaxhimit të pastër, të ofrohet një program i tillë nuk ka kurrfarë kuptimi. Nëse qasja integruese është synauar, kjo mund të demonstrohet në mënyrë adekuate dhe të qartë. 2. Programi Akademik dhe Menaxhimi i Studentëve Programi i përgjigjet deklaratës së misionit të institucionit siç është theksuar në mënyrë të qartë nga përfaqësuesit e Menaxhimit të Kole gjatë vizitës në institucion dhe është në përputhje me profilin e synuar të Kolegjit Universum dhe parimet e saj të funksionimit. Koncepti për edukimin e akademikëve që kanë kualifikime të shëndosha në ligj, si dhe në menaxhim mund të jetë një risi e rëndësishme në tregun e arsimit kosovar, si dhe sa i përket perspektivave të të diplomuarve në tregun e punës dhe mund të jetë një propozim unik i shitjes i Kolegjit Universum në rajon. Por programi i ofruar është më shumë si një shtesë e pastër e moduleve të ligjit dhe e disa moduleve të menaxhimit (29% në aspektin e numrit të moduleve) në një program bazë në ligj. Menaxhmenti Para së gjithash ajo nuk ka një pasqyrë të strukturuar mirë të funksioneve kryesore të menaxhimit (p.sh. zhvillimin e produkti/produktit të planifikimit të ciklit të jetës, marketing/shitje, prokurimit, magazinimit, prodhimit, transportit, faturimit, financiare, kontabiliteti menaxhues dhe investues, kontrollimi, menaxhimi i burimeve njerëzore, menaxhimi i objektit, financave) d e i proceseve kryesore të menaxhimit (p.sh. oferta-me-fatura përgjatë zinxhirit të vlerës, planifikimin e prodhimit dhe përgatitjes, të kontabilitetit, të informacionit të menaxhimit sistematik duke përdorur bazat operative të të dhënave).

11 Deri tani ka vetëm tema të përzgjedhura të menaxhimit apo të administrimit të biznesit, sidomos të marketingut dhe menaxhimit të burimeve njerëzore. Konceptet ose kurset nuk janë të dukshme, të cilat me të vërtetë integrojnë ligjin dhe menaxhmentin të tilla si - Sistemet nxitëse në menaxhimin e burimeve njerëzore dh ligjin e punës - Strategjitë eksportuese dhe importuese dhe ligji Evropian - Masat për sigurimin e cilësisë dhe përgjegjësitë - Investimet dhe ligji financiar - Financat dhe ligji i tatimeve - Politikat e produketeve/ zhvillimi i produkteve dhe ligji mbi pronën industriale. Si rezultate të arritura të strukturuara mirë dhe të programit "Ligji dhe Menaxhmenti" të projektuar, të diplomuarit duhet të përgatiten për t'iu përgjigjur pyetjeve të tilla si "Cilat fusha të së drejtës janë t rëndësishme për funksion të zhvillimit të produktit, ose për menaxherin e shitjes për menaxherin e departamentit të personelit?" Në anën tjetër studentët - gjatë shkollimit të tyre dhe pas diplomimit - duhet të jenë në gjendje të dallojnë pse ata kanë nevojë për përmbajtjen e një kursi të ligjit, kur punojnë për një kompani. - Ligji Struktura dhe hartimi i moduleve të ligjit reflektojnë deri në një masë të caktuar qasjen e pritur nga e përgjithshmja drejt së veçantës. Megjithatë, disa pyetje mbesin ende, për shembull: - A është i përshtatshëm raporti në mes të Ligjit Publik dhe Ligjit Privat? Ligji i Kompanive mungon tërësisht. - Pse Arbitrazhi dhe ADR (semesteri IV) ofrohen para? arjeve Civile (semesteri V)? - Moduli "Qeveria, Biznesi dhe Shoqëria", ofrohet në semestrin e V-të vetëm si zgjedhor, pro bindshëm do të mund të përshtatej me orarin e semstrit të I-rë.

12 - A është Ligji i të Drejtave të Njeriut vërtetë i nevojshëm në këtë kontekst? - Leksione e së drejtës ndërkombëtare që kanë të bëjnë me ekonomi, si OBT, Mbrojtja e Investimeve Ndërkombëtare, etj, mungojnë. Ligji i mjeteve juridike civile është shumë i veçantë. - Pozicionimi i modulit "Kontekste Ligjore (Procedura Civile)" në semestrin e II-të është vështirë të kuptohet, pasi në atë kohë ka pak njohuri të së drejtës materiale në dispozicion në mënyrë që të përqëndrohet në të drejtën e procedurave civile. Përveç kësaj, caktimi i ufijve të "mjeteve juridike civile" nuk është i dukshëm. Pika më e dobët është ende lidhja e humbur integruese idis moduleve të ligjitdhe menaxhimit. Nuk duket as qasja më e vogël integruese. Duket se dizajni më shumë është i shtyrë nga burimet se sa i zhvilluar si duhet dhe në mënyrë të përshtatshme. Edhe modulet, të cilat do të lehtësojnë një qasje të tillë integrues si "Menaxhimin e Burimeve Njerëzore" dhe "Ligjin e Punësimit" janë pozicionuar në semestra të ndryshëm. Kështu, programi në aspektin akademik është vërtetë në kushte të këqija. Struktura, logjika dhe koherenca konceptuale nuk i plotësojnë kërkesat e nevojshme të cilësisë. Niveli i cili do t i jipet "BA i Ligjit dhe Menaxhimit" pasqyron emrin e programit. Akronimi i planifikuar "LLB" duhet tu përshtatet rregullave ligjore. - Menaxhimi i studentëve Në takimin me studentët, edhe pse të regjistruar në programe të tjera (BAs [22] dhe MA [4]), u diskutuan pyetjet rreth cilësisë dhe metodave didaktike të personelit mësimdhënës, vlerësimet, pajisjet dhe ambientet. Studentët ishin shumë të kënaqur dhe përkrahës të institucionit dhe programet të tij të studimit. Cilësia e personelit mësimdhënës, si dhe qasja e tyre e orientuar në zbatimin e didaktikave, ata e përshkruan si të përshtatshme dhe të kënaqshme. Stafi është shumë i hapur për të gjitha kërkesat e tyre dhe në dispozicion për?do kërkesë. Studentët vlerësuan mbështetjen që ata e japin. Ata i përshkruan vlerësimet si shumë sfiduese, jo shumë të orientuara kah rezultati i arritur, por duke u fokusuar në

13 teste. Megjithatë, ata treguan se do të vlerësonin më shumë tekste në gjuhën shqipe dhe tekste në gjuhën angleze, si dhe të jenë në dispozicion në bibliotekë. Disa pyetën për mobilitet jashtë vendit dhe për përmirësimin e sistemit audio dhe të mediave sociale poashtu. Një koncept kryesor didaktik nuk është përmendur as nga stafi mësimdhënës e as nga studentët dhe kjo nuk është e dukshme, poashtu. Orientimi i rezultateve të arritura në mësimdhënie dhe vlerësimet ishin, pjesërisht, të pretenduara nga ana e studentëve si dhe nga mësuesimdhënësit ("parashikuar") dhe mund ndiqet deri në një shtrirje të caktuar, po të ndryshme. Struktura e programit të jep mundësi të mjaftueshme për studim të pavarur, reflektim dhe analizë, pasiqë çdo modul është i lidhur me 6 kredite dhe përdorime që kërkojnë 2 leksione dhe 1 seminar. Nëse koha e mbetur është e mjaftues e, ose mund të përfshijnë studim individual me udhëzime, nuk është e dukshme. Shpërndarja e ECTS-së nuk tregojn ndonjë dëshmi në atë drejtim. Alokimi i ECTS duket të jetë mekanik (gjithmonë 6 ECTS për modul). Se moduli "Lidershipi dhe Negociatat" ose "Metodat hulumtuese" kërkon ngarkesën e punës së njëjtë të nxënësve si "Ligji i kontratës" ose "Tort Ligjit", aspak nuk është bindëse. Kështu, ndarja e ECTS-së nuk është as e përshtatshme e as justifikuar. Ngarkesa e punës e nevojshme për programin akademik duket të jetë e menaxhushme për studentët, pasiqë ECTS janë shpërndarë në mënyrë të barabartë (30 kredi për semestër). Nëse metodat mësimore dhe përmbajtja e njësive mësimore janë të mjaftueshme për arritjen me sukses të objektivave të programit dhe të rezultateve (kompetencat dhe kualifikimet, njohuritë dhe shkathtësitë), nuk është i dukshëm në atë kohë. Se a do të ketë një mbivendosje të përmbajtjes akademike në mes të pjesëve të ndryshme të kurrikulit, nuk është e dukshme. Kriteret e pranimit dhe procedurat e pranimit të BA të Ligjit dhe Menaxhimit mungojnë në RVV. Sipas përfaqësuesve të menaxhmentit të Kolegjit, rapor i personelit akademik/ artistik dhe studentëve në Kolegjin Universum është aktualisht 1:16.7. Kjo lehtësoht duke u kujdesur për student, në një mënyrë t rehatshme. Nëse ky raport

14 do të mbetet edhe pas hapjes së programeve të tjera, n mund të gjykohet. Rreth nxënës priten në çdo program të ri, sipas përgjigjes përkatëse të një anëtari të menaxhmentit të Kolegjit. 3. Stafi Në bazë të standardeve të AAK-së, stafi mësimor i përhershëm i programit duhet të mbulojë së paku 50% të ngarkesës së tërë mësimore të një kursi të studimit dhe të jenë të kualifikuar me Ph.D. Stafi i përhershëm mësimor i programit është menduar të jetë i përbërë nga 1 profesor, 1 bashkëpunëtor dhe 2 asistent profesorë si dhe 9 lektorë poashtu. Disa nga lektorët në program janë kandidatë të PhD-së, disa kanë MBA ose nivele të tjera Master. Vetëm disa kanë një doktoraturë. Kështu, që standardi përkatës i AAK-së nuk është plotësuar. Pasiqë rregulloret ligjore kanë ndryshuar, duhet gjithashtu të dëshmohet, nëse emërtimet dhe statuti i stafit promovues akademik në përputhje me kornizën ligjore. Se a është adekuat numri i personelit mësimor nuk është e dukshme, pasi disa prej tyre mund të mbajnë kurse edhe në programet tjera, gjithashtu. Akomaduhet të demonstrohet, se kapaciteti mësimor është i mjaftueshëm. Deri në çfarë mase ata janë akademikë apo praktikantë me të vërtetë nuk është e dukshme. Në takimin e gjatë vizitës në institucion, në të cilën të papritur morrën pjesë rreth 30 mësimdhënës dhe i cili ishte shumë zhurmshëm dhe për këtë arsye më pak frytdhënës, rreth 50% të tyre e quanin veten si akademik, 50% si praktikantë. Nuk ka të dhëna/numrat sa i përket me përbërjes së stafit akademik/ administrativ. Sipas Menaxhmentit të Kolegjit, stafi akademik demonstron aftësinë e provuar në një nivel të lartë akademik dhe didaktik dhe kualifikimet e tyre janë të përshtatshme për kurset në të cilat ata ligjërojne. Kriteret për emërimin e stafit janë: - Niveli arsimor - Përvoja në mësimdhënie - Niveli kërkimor dhe publikimet

15 - Aftësit të transferueshme (e demonstruar në një ligjëratë para studentëve, subjekti është dorëzuar para demonstrimit, nuk ka mundësi të përgatitjes) - Përvoja praktike nuk është e detyrueshme për punësim ( tikuesit që janë të punësuar si mësuesimdhënës me gjysëm orari duhet të kenë një përvojë mesatare prej 3 vjet) Studentët mund të votojnë për kandidatët pas ligjëratave e tyre demonstruese, por ata nuk janë të përfshirë në procesin e vendimit përfundimtar. Një komitet i posaçëm merr vendimin përfundimtar në përputhje me një shkallë të përcaktuar më parë dhe duke marrë në konsideratë kënaqësinë e studentëve, si dhe metodat e reja didaktike. Procedura e punësimin të personelit mësimdhënës duket të jetë e përshtatshme, sa i përket kritereve objektive dhe transparente. 4. Puna kërkimore dhe Bashkëpunimi Ndërkombëtar Për të siguruar lidhjen mes hulumtit dhe mësimdhënies, për shkak të standardeve përkatëse të AAK-së, stafi mësimdhënës i përhershëm duhet të ketë të paktën tre persona për çdo kurs studimi, dhe të paktën njëri prej tyre duhet të ketë statusin e profesorit. Ky person duhet të mbajë një kualifikim të lartë shkencor. Kjo kërkesë e cilësisë duket që është plotësuar në këtë program. Sipas RVV, KU ka harmonizuar gjithashtu ngarkesën mësimore me nevojën e hulumtimit dhe planet e diskutuara individuale për hulumtim vjetor. Megjitha, deri në çfarë mase personeli mësimor i programit është me të vërtetë duke bërë hulumtime, nuk është i dukshëm. Nëse masa dhe cilësa e bashkëpunimit ndërkombëtar në hulumtime dhe mësimdhënies janë të përshtatshme, nuk është përshkruar në RVV dhe jo i dukshëm në lidhje me programin nën shqyrtim. Rezultatet e arritura të Modulit "Sistemeve ligjore dhe metodat" në gjashtëmujorin e pare synojnë, që nxënësit "janë në gjendje për të kryer hulumtime ligjore", por kjo nuk do të thotë, se studentët janë të përfshirë në projekte hulumtimi dhe bashkëpunimi. Përveç kësaj, Moduli "Metodat hulumtuese" është pozicionuar në semestrin e dytë dhe nuk përfshin metodat të

16 orientuara hulumtuese të ligjit. Duhet të shtrohet pyetja, se ky lloj orientim i synuar kërkimor përputhet me një program Bachelor. RVV përmend, se studentët janë duke kryer mini-projekte kërkimore. Por kjo vërejtje nuk i referohet programit të BA të Ligjit dhe Menaxhimit. Kohëve të fundit është krijuar një lidhje e re me isntitucionet turke të arsimit të lartë. Projekte të përbashkëta do të realizohen përmes facebook-ut. 5. Financat dhe Infrastruktura/ Hapësira dhe Pajisjet RVV përmban disa informata rreth situatës financiare të KU-së dhe zhvillimeve të pritshme. Deri në çfarë mase do të jetë i besueshëm, v çfarë masë hamendjet bëhen realitet. t nga zhvillimi, se deri në Si? është vërejtur gjatë vizitës në institucion, KU ka dhoma adekuate dhe pajisje edhe për kërkesat e programit. Përsa i përket qasjes në literaturën e kërkuar, të gjithë studentët kanë qasje në Bibliotekën Kombëtare. Sipas Menaxhmentit të Kolegjit, rreth 600 tekste dhe, me një mesatare, 10 kopje të secilit janë aktualisht në dispozicion në të dy kampuset e KU, të përqëndruara në administratën publike dhe menaxhimin e biznesit. Megjithatë, biblioteka e KU aktualisht ka mungesë të teksteve përkatëse dhe numër të kopjeve për programin. Disa tekste të menaxhmentit në gjuhën angleze janë në dispozicion, ndrësa për ligjin është zbuluar vetëm një tekst. Menaxhmenti i Kolegjit mesiguri gjatë vizitës në institucion ka siguruar, se letërsia e kërkuar (tekstet dhe kopjet) në përputhje me përshkrimet modulare do të jetë në dispozicion, kur programi do të të fillo ë në vjeshtë Buxheti i planifikuar është rreth Euro për tekste dhe lic nca. Se a do të jetë e mjaftueshme, varet nga numri i programit të rje që do fillojnë. 6. Menaxhimi i cilësisë Procedura e menaxhimit të cilësisë është përshkruar me kujdes në RVV dhe është shpjeguar gjatë vizitës në vend nga ana e Menaxhimit të Kolegjit, si dhe nga studentët. Si një instrument i sigurisë së cilësisë kënaqësia e studentëve është matur. Ata plotësuan një pyetësor me 25 tipare si i përket ligjëratave dhe kurseve

17 (metoda mësimore, përmbajtja, aftësi të transferueshme etj.) Ky pyetësor është dërguar në Këshillin Akademik. Pas analizës stafit akademik merr komentet. Nuk ishte mjaft e qartë nëse studentët marrin komente të rregullta (ka pasur disa shembuj). Përqindje e normës së kthyer të pyetësorëve është deklaruar si 100 %. Si instrumente tjera të sigurisë së cilësisë të cekuar nga Menaxhmenti i Kolegjit janë: - Orët e inspektimit nga pjeesëmarrësit - Kontrollimi se sa shpesh aktualizohen kurrikulat, janë paraqitur metoda të reja të mësimdhënies - Kontributi në kërkimet shkencore (prezentimet në konferencas, publikimet në revistën e Universumit) Instrumentet, të cilat kontrollojnë arritjet e rezultateve të pritura mungojnë. Nuk ka asnjë informacion nëse notat mesatare, normat mesatare të suksesit ose të dështimit janë matur ose po maten. Rrethi PDCA ka qenë bindshëm i shpjeguar gjatë vizitës në institucion. Megjithatë, RVV i dorëzuar, se ka ende nevojë për përmirësim të qëndrueshëm. Falemnderit kolegëve të mi P. Mertens, J. Bruns, A. Goodspeed, të cilët me mirësi kontribuan në këtë raport. Pjesa 3: Programi i studimeve Master në Ndërmarrësi dhe Menaxhimi i Bizneseve të vogla

18 Ekonomia e Kosovës karakterizohet me kompani të reja, nga të cilat 99% janë ndërmarrje të vogla me një mesatare prej më pak se 20 punonjës/ kompani. Rreth 70% e të gjithë të punësuarve janë duke punuar në kompani të vogla. Shkalla e papunësisë është shumë më lart se 40% (të gjitha shifrat janë vlerësime. Statistika të besueshme zyrtare nuk ekzistojnë). Në një mjedis të tillë një program studimi "Master në Ndërmarrësi dhe menaxhimi i biznesit të vogël" do të përmbushë nevojat e vendit dhe mund të jetë një ndihmë e konsiderueshme për të hedhur themelet për një zhvillim solid të kompanive të vogla. Kjo është theksuar nga fakti që një program i ngjashëm nuk ofrohet ende në Kosovë në një nivel kolegji. Një program studimi megjithatë mund të jetë vetëm atëherë i akredituar, kur të gjitha kushtet dhe kriteret që Agjencia e Akreditimit e Kosovës (AAK) ka vendosur për akreditimin e institucioneve të arsimit të lartë në Kosovë të jenë përmbushur. 1. Përshkrimi i programit Kolegji Universum ka për qëllim të pranojë midis 20 dhe 50 studentë bachelor. Grupi i synuar janë studentët bachelor me përvojë të ndryshme studimore. Programi i studimit nuk do të kufizohet për studentët bachelor të administrimit të biznesit apo të studimeve të krahasueshme ekonomike. Kursi është i dizajnuar për individë udhëheqës të kompanive të vogla, për organizata jofitimprurëse apo që punojnë si punonjës, të cilët dëshirojnë të zhvillojnë aftësitë e tyre ndërmarrësore dhe të udhëheqjes. Programi ofrohet si program me kohë të plotë studimi. Si për të gjitha kurset, pjesëmarrja në klasë është vetëm rreth 10% e orëve totale, pritet që pjesëmarrësit e angazhuar në kompanitë e tyre, apo duke punuar si punëtorë, të jenë në gjendje të organizojnë pjesëmarrjen e rregullt në kurs. E njëjta gjë vlen edhe për përfshirjen e tyre në projekte. Gjuha e mësimdhënies është gjuha angleze.

19 Vërejtjet Nuk ka kurse hyrëse ose kurse urëlidhëse që janë planifikuar për studentët bachelor që vijnë nga disiplinat jo-ekonomike. Njohuria bazë do të jetë pjesë e kurseve të Ndërmarrësisë kurse (kodi 1), Ekonomi Bashkëkohore (2), Marketing për Ndërmarrësi (4) dhe Financa dhe Kontabilitet (6). Pasiqë përmbledhja e këtyre kurseve tregon inpute të mëdha në nivelet e avancuara është e diskutueshme, nëse do të ketë kohë të mjaftueshme për të paraqitur prezantimet në bazat e subjekteve të ndryshme. Pa njohuritëfundamentale një përfundimi i suksesshëm i kurseve të shumta, dhe arritja e rezultateve të pritura, janë megjithatë të dyshimta. 2. Struktura e programit studimor Struktura e programit tregon 11 kurse, prej tyre janë 7 detyrueshme dhe 4 lëndët zgjedhore dhe një disertacion. Të gjitha kurset janë ekuivalente me 10 ECTS ose 250 orë të ngarkesës së punës (1 ECTS = 25 orë të ngarkesës së punës). Disertacioni i përfaqëson 30 ECTS ose 750 orë të ngarkesës së punës. Të gjitha kurset ofrohen në një bllok 6 javor. Një javë përpjesëtohet me 15 orë mësimore, një tjetër javë e seminareve do të përfaqësojë 10 orë punë. Pjesa tjetër do të jetë punë projekti, studimi i udhëzuar dhe stërvitje dhe mentorim. Vërejtje Kurset janë të përcaktuara dhe nuk ndahen nga semestra. Nuk është e dukshme nëse 2 nga 4 lëndët zgjedhore duhet të zgjidhen. Për më tepër nuk është e qartë se në cilin semestër duhet të zgjedhen lëndët zgjedhore. 30 ECTS për një disertacion është një rezultat i lartë. Nuk ka asnjë informacion nëse një mbrojtje me gojë e disertacionit (Kollokfiumit) është përfshirë. Nuk ka asnjë arsyetim për faktin se të gjitha kurset janë të vlerësuara në mënyrë të barabartë 10 ECTS. Kjo duket të jetë aritmetikë e thjeshtë për të arritur 120 ECTS. Inputi i kërkuar p.sh. për Financa dhe Kontabilitet (6) është shumë më e lartë se sa të dhëna për Franchising (10) për të arritur rezultatet e pritura.

20 Nuk ka asnjë modularizim në programin master, në kuptimin që një grupim kuptimplotë i kurseve është ofruar, për të rritur fleksibilitetin e zgjedhjes për studentët. Fjala "modul", e cila është përdorur shpesh në raportin e vetëvlerësimit, qëndron për "kurset". Nuk është vetëm një notim i të gjitha kurseve me 10 ECTS-së dhe një kohë e përbashkët e ofrimit të 6 javëve, për ekziston edhe një ndarje përgjithshme në mes të 2 javë orë mësimi / seminare dhe 4 javë punë e projektit, etj. Mungon?do shpjegim për faktin e një jodiferencimi të përgjithshëm dhe e një kursi me orientim të ndarë individual. Për një kurs një ndarje 2/4 javë mund të jetë kuptimplotë, për një tjetër ndarje 3/3 ose 4/2. 3. Bartja dhe metodat e vlerësimit Një shumëllojshmëri e madhe e metodave të mësimdhënies (13) dhe metodat e ndryshme të vlerësimit (5) janë të shënuara. Por nuk ka asnjë lidhje në mes të metodave të aplikuara dhe kurseve të ndryshme. Vërejtjet Një matricë e cila paraqet metodat e mësimdhënies dhe të vlerësimit krahas kurseve do të kishte qenë e dobishme. Një përshkrim i kursit që tregon metodat e alpikuara të mësimdhënies dhe metoda e vlerësimeve të aplikuara për çdo kurs do të ketë të njëjtin rezultat. 4. Përshkrimi i kurseve Përshkrimet e kurseve shpesh nuk janë në përputhje me kurset e treguara në strukturën e programit. Përshkrimet e kurseve kanë fjalë të ndryshme për tituj të kurseve, përshkrimet e kurseve mungojnë ose ka përshkrime për kurset të cilat nuk janë pjesë e programit të studimit. Vërejtjet Formime të ndryshme të fjalëve

21 Struktura e programit: Përshkrimi i kursit: Marketing për Sipërmarrës Marketing Ndërmarrësor Struktura e programit: Përshkrimi i kursit: Metodat hulumtuese të biznesit Metodat hulumtuese Struktura e programit: Përshkrimi i kursit: Financa dhe Kontabilitet për Sipërmarrës Financa dhe Kontabilitet për biznese të vogla Përshkrimet e kursve mungojnë komplet për 5 kurste në vijim nga 11 kurset në përgjithësi Ekonomia Bashkëkohore Teknologjia Ndërmarrësore Udhëheqësia Ndërmarrësore dhe Etika e Biznesit Franchising Ndërmarrësia Sociale Nuk ka kurse për përshkrimet e mëposhtme të kurseve të bashkangjitura Sipërmarrjet e reja ndërmarrësore: Krijimi dhe Zhvillimi Ndërmarrësia strategjike 5. Përmbajtja dhe rezultatet e pritura të programit të studimeve

22 Programi i studimit përfaqëson një numërim prej 11 kursesh, ku prej tyre 7 janë të detyrueshme dhe 4 janë zgjedhore. Të gjitha kurset vetëm janë të shënuar, një kornizë apo një sekuencë logjike nuk duket gjëkundi. Nuk ka asnjë informacion lidhur me kohëzgjatjen dhe llojin e provimit. Rregulloret e provimit mungojnë. Vërejtjet Benchmarking do të ketë treguar se kurset bazë në program mungojnë p.sh. Ligji i Biznesis, Tatimet, Menaxhimi i Burimeve Njerëzore, Kontrolli, Prokurimi, Zinxhiri i Menaxhimit të Shitjes e Furnizimit, Shërbimi dhe Negociatat ose buxhetimit. Franchising është vetëm një strategji e hyrjes në treg. Licencimi, importimi ose zbatimi i një dege ose zyreje të shitjes për një kompani të huaj duhet të përfshihen në këtë kurs. Oferta e të gjitha kurseve duket të jetë e drejtuar kah burimet p.sh.oferta është e bazuar mbi njohuritë dhe kapacitetin e lektorëve dhe jo aq shumë në rezultatet e pritura të përgjithshme një master i Ndërmarrësisë për Kompanitë e Vogla do të duhej të arrihej. Për disa kurse vëllimi i përshkruar i inputit nuk duket të jetë i menaxhueshëm brenda gjashtë javëve (1 javë ligjerata, 1 javë seminar). Pasoja do të ishte, që kjo është e dyshimtë, nëse rezultatet e synuara të mësuarit mund të arrihen p.sh. Financa dhe Kontabilitet për Bizneset e Vogla (kodi 6) Përmbajtja e kursit "Njësia është pjesërisht e krahasueshme (p.sh. duke kërkuar në dallimet në sistemet e e menaxhimit të kontabilitetit, të raportimit financiar), dhe pjesërisht analitike (p.sh. duke marrë parasysh se sa analiza financiare dhe alokimi i burimeve janë të prekur nga faktorët ndërkombëtarë). Përmbajtja e kursit mbulon një sërë çështjesh të cilat ndikojnë në praktikën ndërkombëtare të kontabilitetit dhe rregullat e saj. Përveç kësaj, studentët do të kenë një mundësi për të eksploruar parimet e analizës së investimeve dhe një gamë të gjerë temash në menaxhimin e portofolit ".

23 Rezultatet e pritura "Ajo synon të sjellë praktikat aktuale në industrinë e financës në klasë dhe ta plotësojë atë me teoritë dhe gjetjet e fundit empirike në fushë... (Pjesëmarrësit duhet të jenë në gjendje të) "... të lexojnë dhe interpretojnë pasqyrat financiare, bilancet dhe raportet menaxhuese të kontabilitetit" ose "të përgatisë një deklaratë të flukseve të mjeteve monetare në të dyja bazat indirekt dhe të drejtpërdrejta". Arritja e rezultateve të pritura është veçanërisht e dyshimtë, sepse brenda këtij afati 6 javësh do të duhej të përcaktohej një bazë më tepër për ata studentë bachelor që nuk kanë një sfond ekonomik. 6. Stafi mësimdhënës Aktualisht 1 profesor (si ko-lektorë), 2 asistentë profesorë dhe 1 profesor i asociuar (me kohë të plotë), 3 profesorë të asociuar (me gjysëm orari) dhe 6 asistentë mësimore (me MBA ose diplomë Master) janë planifikuar për të kryer programin. Disa prej asistentëve të mësimdhënies janë të regjistruar në një program Ph.D. të studimit. Janë para-kontrata me 1 profesor dhe 2 asistent profesorë, të cilat do të ishin efektive me fillimin e programit. Vërejtjet Ka vetëm 2 mësues me një sfond praktik në ndërmarrjet e vogla dhe të mesme. Megjithëse një sfond praktik në këtë fushë nuk është parakusht, personeli me përvojë praktike do të ndihmonte për të përmirësuar programin. Duhet kontrolluar nëse përbërja e personelit është në përputhje me standardet e AKK-së dhe rregulloret ligjore. Infrastruktura/ Biblioteka

24 Universum ka 2 kampuse në Ferizaj dhe Veternik. Të dy kampuset kanë bibliotekën e vet. Një ish kampus Ulpiana do të përdoret vetëm për qëllime trajnimi. Gjatë ditës së vizitës në institucion biblioteka u zhvendos nga lokacioni i mëhershëm i Ulpianës në Veternik (librat ishin të paketuara në kuti, në transport apo ende të pa zbrazura nga pakot). Katalogu i bibliotekës tregoi 765 tituj (shumë prej tyre në anglisht). Ka në mes të 1 dhe 16 kopje për çdo titull. U sigurua që me programe të reja, duke filluar nga literatura përkatëse në kopje të mjaftueshme do të kërkohen. Në momentin që regjistrohen studentët kanë qasje edhe në bibliotekën universitare në Prishtinë dhe në bazat e të dhënave elektronike. Biblioteka - duke marrë parasysh hyrjen në bibliotekën universitare në Prishtinë dhe bazat e të dhënave - i plotëson nevojat e programit master. Pjesa 4: Programi i komunikimit në gjuhën angleze Hyrje Kurrikuli i propozuar në gjuhën angleze në Kolegjin Universum do të mund të ishte një një program tre-vjeçar, 180 ECTS shkallë, duke rezultuar në një diplomë Bachelor të Arteve të Komunikimit në gjuhën angleze. Kursi do të ofrojë katër rrjedha të specializimit, ato katër rrjedha do të ishin Të shkruarit Profesional në gjuhën angleze, Përkthim dhe Interpretim, komunikimi në biznes, dhe anglishtja për mësimdhënie. Këto rrjedha do të vinin në fuqi në vitin e fundit (të tretë) të studimit; dy vitet e para do të bashkonin të gjithë studentët në programin anglisht në semestrat e përbashkët, në të cilin të gjithë studentët në anglisht do të marrin kurse të njejta obligative. Dr Andreë Goodspeed kreu inspektimin në institucion për këtë program më 9 maj 2012, në kampusin Universum në Ferezaj. Bashkëbiseduesit e tij të Universum-it për programin e Komunikimit në gjuhën angleze ishin Prof Ferit Rustemi, Zn.j Arlinda Berisha, dhe zoti Halil Bashota. (Dr. Goodspeed u shoqërua nga Dr. Steven Bristoë). Dr Goodspeed falënderon kolegët e tij dhe bashkëbiseduesit për sinqeritetin e tyre dhe ndihmën e dhënë. Rezultatet e inspektimit

25 Programi, i cili është paraqitur për inspektim është një përpjekje interesante, e dobishme në tregun e arsimor të Kosovës, të lidhur me mësimin e gjuhës angleze dhe me nevojat e tregut profesional. Gramatika e dhuhës angleze dhe udhëzimet për përdorimin e fjalorit janë në dispozicion kudo në Kosovë, publikisht ose privatisht. Megjithatë program i Universum, si? është paraqitur, bazohet në konceptin admirues që tu ofrojë studentëve aftësitë në gjuhën angleze që janë në përputhje me tregun e punës, veçanërisht me punësime të tilla si përkthyes, gazetarë, shkrimtarë të propozuar për grante, specialistë të medias, dhe përdoruesit e tjerë profesional të gjuhës angleze, si dhe profesionit më të zakonshëm të mësimdhënësit të gjuhës angleze. Pavarësisht nga synimet e lavdërueshme të programit, ai është dizajnuar keq dhe strukturuar dobët. Siç është paraqitur në Agjencinë e Akreditimit të Kosovës, ajo nuk do të dëshmojë një program efektiv apo përgjegjës i studimit në Komunikim të Gjuhës Angleze. Nuk do të duhej të akreditohet, si? eshte tani i formuluar, për arsyet në vijim. Sqarimet rreth vlerësimit Propozimi i hartuar për akreditim Së pari duhet të theksohet se ky program është shpjeguar në një propozim të shkruar formalisht me papërshtatshmëri të skajshme. Disa përshkrime të kurseve nuk ofrojnë asnjë përshkrim (d.m.th., Të mësuarit e Linguistikës angleze, e cila përbëhet thjesht nga një listë e "objektivave"). Klasat e shumta ofrojnë përshkrime joinformative të kurseve, nga të cilat është e pamundur të bëhet një gjykim i efektivitetit të tyre pedagogjik apo të shërbimeve profesionale. Për shembull, kursi i titulluar Teknologjitë e përkthimit nuk ofrojnë asnjë informacion në lidhje me klasën, dhe është thjesht një përshkrim i rrjedhës së përkthimit. Në mënyrë të ngjashme, Letërsi angleze III nuk ofron asgjë të veçantë: Studimi hyrës i zhanreve të ndryshme të letërsisë angleze, duke theksuar edhe analizën e veprave të veçanta dhe gamën e formave dhe stilet në poezi prozë në anglisht. Do të bëhen detyra të shpeshta me shkrim. Kjo nuk ofron ndonjë përgjigje rreth asaj se cilat zhanre do të studiohen, çfarë vepra të veçanta do të jenë të përfshira, çfarë forma dhe stile

26 do të hetohen, dhe se si detyrat me shkrim do të jenë të lidhura me këto aktivitetet të paqarta. Disa përshkrime duket se janë kopjuar dhe bartur nga një kurs në tjetrin, përshkrimet e "Përkthime të teksteve funksionale" janë pothuajse identike për të gjitha tri nivelet e kësaj klase për sa i përket dy, tre dhe gjashtë. Kjo vlen edhe për përshkrimet e kurseve të tjera, të tilla si për Gjuha angleze e Biznesit I dhe II, Letërsia angleze I dhe II, në fakt Letërsia angleze II ende quhet Letërsia I në përshkrimin e saj të kursit. Kjo nuk është vetëm një kritikë e të shkruarit të varfër, ose e një redaktimi dembel: ajo ka një ndikim vendimtar sa i përket inspektimit, sepse kur përshkrimet në thelb janë të njëjta, nuk ka asnjë mënyrë në të cilën mund të vlerësohet ndonjë dallim i fokusit, zhvillimit të aftësive, rritjes në vështirësi, apo progresit akademik. Dy nga përshkrimet e kurseve janë plagjiat direkt. Përshkrimi i Kursit Anglishtja për akademikë: marrja e shënimeve është nga faqja e internetit e Universitetit Australian Katolik, ku kursi quhet Anglishtja për qëllime akademike. Hyrja e drejtpërdrejtë (12 javë). Pasazhi plagjiat mund të gjendet në: ademic_purposes_direct_entry_12_ëeeks/ Përshkrimi i dytë plagjiat i kursit është për kursin Të folurit publik/ takimet, i cili është marrë direkt nga veprimtari radiodifuzive, argëtim, kinematografi dhe faqe të internetit të Bashkimi të teatrovet, ku kursi quhet Hyrje në folurit publik. Pasazhi plagjiat mund të gjendet në: Natyrisht që është e pamundur të vlerësohet efektiviteti i një kursi të ofruar në Kosovë, pasiqë është projektuar për një universitet australian, ose për një Union Tregtar Britanez. Rëndësia e këtij propozimi me shkirm të pakujdesshëm dhe mosbindës qëndron në faktin se materialet mbështetëse të ofruara nga Universum nuk qartësuan shumë nga pikat në lidhje me ofertat e kursit dhe strukturën. Gjatë inspektimit, në shumë raste të përsëritura, kur inspektori ka kërkuar informacione rreth kurseve të propozuara, bashkëbiseduesit

27 lokal thonin se inspektori do të duhet të kontrollojë planprogramet. Ekipi i inspektimit u kërkoi atyre zyrtarisht planprogramet. Këto u siguruan, mirëpo nuk ishin të plota. Kështu, lidhur me problemet e përmendura më lart, nuk ka asnjë program për Anglishtja për akademikë: Marrja e Shënimeve, një nga përshkrimet plagjiaturë të kurseve. Nuk u ofrua asnjë planprogram për Të folurit Publik/ takimet, përshkrimi tjetër plagjiat i kursit. Asnjë planprogram është dhënë për mësimdhënie të linguistikës angleze. Nuk u ofrua poashtu asnjë planprogram për Teknologjitë e mësimdhënies. Një planprogram është ofruar për Anglishten e Biznesit I, po jo për Anglishten e Biznesit II, etj. Disa planprograme japin sqarime, dhe inspektori i është mirënjohës Universum-it që ofroi ato. Për shembull, është e qartë se Letërsia Angleze II bazohet në lëvizjen romantike, ku një qartësi e tillë nuk ishte në përshkrimin e propozimit të kursit. Duhet gjithashtu të theksohet se tema e dukshme dënimi ' e letërsisë angleze I në propozim (Dr Faustus, Paradise Lost, The Screëtape Letters) nuk është evidentuar në planin mësimor, i cili jep një fillim të përgjegjshëm të kursit të letërsisë. Planprogramet tjera, megjithatë, ngrenë pyetje të reja. Për disa arsye shfaqen Morfologjia dhe Sintaksa shqiptare, kjo mund të jetë një përpjekje (e dobishme) për të forcuar të kuptuarit e studentëve të studimeve të gjuhës angleze, duke siguruar njohuri shtesë të gjuhës së tyre amtare. Megjithatë, këto kurse nuk janë të listuara në propozimin e akreditimit, kështu që është e vështirë të kuptohet se si këto do të integrohen në program. Kursi Anglishtja e Biznesit I duket të jetë projektuar për të siguruar menaxhimin e strategjive të, ndoshta të dobishme, megjithëse shumë nga puna e kursit duket të ketë humbur mjaft larg nga theksi i deklaruar gjuhësor i kursit. Disa planprograme (morfologji, Shkathtësi në Anglisht I) paraqiten për kurset e jo të listuara në propozimin e akreditimit. Kurse të tjera të listuara në propozimin e akreditimit nuk janë mbështetur nga planprogrami i dorëzuar (Komunikimet bindëse, Komunikimi dhe interneti, etj). Poashtu duhet të theksohet se aspekti i anglishtes profesionale të këtij propozimi, i cili ka për qëllim të kombinojë aspektet profesionale (të aplikuara) të studimit gjuhësor, është shumë më pak e dukshme në planprogramin e paraqitur nga Universum. Planprogramet e ofruara në përgjithësi përshkruajnë një gramatikë më shumë tradicionale dhe program të gjuhës, me fokus të paktë në biznes dhe në aplikimet gazetareske.

28 Programi dhe struktura e tij Programi Komunikimet angleze është i pa organizuar. Në mënyrë strukturore, i mungon një logjikë metodologjike dhe një arsyetim të qartë për konfigurimin e tij. Kjo nuk është thjesht një çështje e rendit. Kjo është një kufizim i rëndë në efektivitetin e propozimit, pasi nuk ka prova se progresi, ndërtimi i një aftësie mbi një aftësi tashmë të mësuar, do të mund të shfaqej në këtë program. Disa ilustrime duhet të ilustrojnë me shembuj këtë prirje të përgjithshme. Kursi Hyrje në përkthim është vendosur në semestrin e katërt të përbashkët (në fund të vitit të dytë), megjithatë kjo vjen pas dy kurseve, përsa i përket dy dhe tre, të një kursi të quajtur Përkthimi i Teksteve funksionale I & II. Është e palogjikshme për kursin e Hyrje që të vijë, pasi studentët të kenë bërë tashmë këtë punë, në mënyrë të obligueshme, për një vit të plotë. Një shembull i dytë: parakushtet e arsimimit të deklaruar, argumentojnë se aplikantët zakonisht duhet të demonstrojë rrjedhshmëri në gjuhën angleze si gjuhë e dytë, një pikë që është verifikuar në diskutimin me bashkëbiseduesit e Universum. Megjithatë, në semestrin e pestë, në rrjedhën e përkthimit, ka një kurs të përshkruar i cili ofron 'themelet bazë për studentët të cilët kanë përgatitje minimale në anglisht. "Nëse rrjedhshmëria në anglishte është një parakusht për pranim, nuk do të duhej të ketë një kurs që ofron themelin bazë për ata me përgatitjen minimale në vitin e fundit të diplomimit. Kjo mungesë e zakonshme e strukturës torturon këtë propozim, është e dukshme se pak, nëse ndonjë, vëmendje i është dhënë planifikimit dhe urdhërimit të instruksioneve në mënyrë që të sigurojë zhvillim të dobishëm akademik. Zgjedhja e flukseve nuk është gjithmonë një linjë e arsyeshme me punësimin e pritshëm profesional të studentëve të suksesshëm. Anglishtja për mësimdhënie përgatit gjoja dikë që do të jetë një nikoqirët televiziv, edhe pse nuk ka pasur asgjë në programin e propozuar rreth shfaqjeve të nikoqirëve televiziv, e as nuk ka një theks të veçantë mbi etikën gazetareske apo mirësjelljen në transmetim. Në mënyrë të ngjashme, një student nga dega e Komunikimet e Buznesit thuhet të jetë përgatitur që të bëhet menaxher i programit të marketingut ", edhe pse nuk ka kurse të ofruara në fushën e marketingut, dhe klasa e vetme e menaxhimit që dikush do të mund ta merrte do të ishte një në menaxhimin e multikulturor (një kurs i cili, nga planprogrami duket të jetë një kurs i

29 meritave të vërteta, por që nuk mund të kualifikojë dikë që të jetë një specialist Menaxherit të programit të marketingut ). Degët, megjithatë qëllimmira, nuk do të krijojnë studentët të specializuar?ka ata synojnë të krijojnë. Kreditë ECTS janë caktuar thjeshtë në propozim, dhe nuk janë të lidhura në mënyrë të qartë në pritjet serioze të vështirësive të kursit, kohëzgjatjen, apo kriteret tjera. Ato ishin paraqitur gabimisht në tabelë: Viti III Semestri i 5-të (specializim në Komunikim të Biznesit) ka 28 kredite, Viti III Semestri i 6-të (specializim në Komunikim të Biznesit) ka 26 kredi, Viti III semestri 5 (Të shkruarit / specializim në Letërsi) ka 26 kredite, dhe viti III semestri 6 (Të shkruarit/ specializim në Letërsi) ka 26 kredite. (Shënim: propozimi i akreditimit ndryshon emrin e programit Të shkruarit e Anglishtes Profesionale në Të shkruarit/ Specializim në Letërsi anë të dokumentit, pasi kjo pjesë e raportit ka të bëjë me tabelën specifike të ECTS orëve, kam përdorur titullin e programit ashtu siç është dhënë në këtë pjesë Të shkruarit/ Specializim në Letërsi). Të gjithë semestrat e paraqitur do të duhej të kenë 30 ECTS kredi. Për fat të keq, kreditë e ECTS të përshkruara në këtë propozim, në thelb janë numra që nuk kanë referencë të qartë ndaj standardeve objektive, kurset duket se kanë qenë thjesht numra të caktuar, pa asnjë arsyetim të qartë. Pjesa më e madhe e përdorimit të burimeve është konfuze dhe e papërshtatshme. Një shembull i dukshëm i këtij problemi mund të gjendet në leximin për kursin Hyrje në prezentimin e anglishtes/ të folurit publik. Këtu punimet e parashikuara për kursin janë Jonathan Sëift The Battle of the Books (një satirë në të cilën librat e vjetër dhe moderne luftojnë me njëri-tjetrin), eseu i T.S. Eliot Tradition and the Individual Talent (një punim për mënyrën se si poetët duhet ti përgjigjen ndikimit të traditës), dhe Ignasi Ferrando s In-Roads of Language (një koleksion i fundit të eseve letrare). Asnjë nga këto vepra nuk është e përshtatshme për një kurs në të folurit publik, dhe planprogrami nuk ofron asnjë qartësi në mënyrën se si do të përdoren këto libra të pazbatueshme. Struktura konfuze dhe e paqartë rrethon tërë propozimin. Kursi Shkathtësitë në Anglishte: të shprehurit nuk duket të jetë në asnjë mënyrë e përkushtuar veçanërisht në përmirësimin e anglishtes së folur te studentët. Në të vërtetë, duket të shpenzojnë më shumë kohë për shkrim dhe hulumtim se sa në përmirësimin e shkathtësive në të shprehur. Kursi Letërsia Bashkëkohore Amerikane është projektuar për të drejtuar "nga periudha koloniale deri në