Aðalnámskrá framhaldsskóla Rafiðngreinar

Transcription

1 Aðalnámskrá framhaldsskóla Rafiðngreinar Grunnnám rafiðna Kvikmyndasýningarstjórn Rafeindavirkjun Rafveituvirkjun Rafvélavirkjun Rafvirkjun Menntamálaráðuneytið 2009

2 Menntamálaráðuneytið 2008 AÐALNÁMSKRÁ FRAMHALDSSKÓLA RAFIÐNGREINAR Menntamálaráðuneytið: námskrár Mars 2009 Útgefandi: Menntamálaráðuneytið Sölvhólsgötu Reykjavík Sími: Bréfasími: Netfang: pstur@mrn.stjr.is Veffang: 2009 Menntamálaráðuneytið ISBN

3 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar EFNISYFIRLIT Efnisyfirlit... 3 Frmáli... 6 Inngangur... 7 Nám g kennsla... 7 Inntökuskilyrði... 7 Skipulag náms... 7 Áherslur í námi g kennslu... 8 Vinnustaðanám Staða nemenda að lknu námi... 9 Lkamarkmið náms í rafiðngreinum Lkamarkmið grunnnáms Lkamarkmið náms í rafeindavirkjun Sameiginleg lkamarkmið náms í rafvirkjun, rafvélavirkjun g rafveituvirkjun Sértæk lkamarkmið náms í rafvélavirkjun Sértæk lkamarkmið náms í rafveituvirkjun Sértæk lkamarkmið náms í rafvirkjun Lkamarkmið náms í kvikmyndasýningarstjórn Brautalýsingar Grunnnám rafiðna (GR) 80 ein Rafeindavirkjun (RE8) 164 ein Rafveituvirkjun (RT9) 163 ein Rafvélavirkjun (RV8) 164 ein Rafvélavirkjun (RV9) 163 ein Rafvirkjun (RK8) 164 ein Rafvirkjun (RK9) 163 ein Kvikmyndasýningarstjórn (KS) 92 ein ar BUR103 Burðarþls- g efnisfræði FTK101 Fagteikning rafeindavirkja FTK201 Fagteikning rafeindavirkja FTK301 Fagteikning rafeindavirkja FJS103 Fjarskiptatækni FJS203 Fjarskiptatækni FJS303 Fjarskiptatækni FJS403 Fjarskiptatækni FRL103 Frritanleg raflagnakerfi FRL203 Frritanleg raflagnakerfi HST103 Háspennutækni

4 Menntamálaráðuneytið 2008 NOM303 Net g miðlun ODK102 Orkudreifikerfið RAB103 Rafeindabúnaður g mælingar RAB203 Rafeindabúnaður g mælingar RAB303 Rafeindabúnaður g mælingar RTM102 Rafeindatækni g mælingar RTM202 Rafeindatækni g mælingar RTM302 Rafeindatækni g mælingar MEK103 Rafeindavélfræði (Mechatrnics) MEK203 Rafeindavélfræði (Mechatrnics) MEK303 Rafeindavélfræði (Mechatrnics) RAL102 Raflagnir RAL202 Raflagnir RAL303 Raflagnir RAL403 Raflagnir RAL503 Raflagnir RAL603 Raflagnir RAL704 Raflagnir RLT102 Raflagnateikningar RLT202 Raflagnateikningar RLT302 Raflagnateikningar RAM103 Rafmagnsfræði g mælingar RAM203 Rafmagnsfræði g mælingar RAM303 Rafmagnsfræði g mælingar RAM403 Rafmagnsfræði g mælingar RAM502 Rafmagnsfræði g mælingar RAM602 Rafmagnsfræði g mælingar RAM702 Rafmagnsfræði g mælingar RRV103 Rafvélar RRV203 Rafvélar RRV302 Rafvélar RVF103 Rafvélafræði RVS102 Rafvélastýringar RVV104 Rafvélavindingar RER103 Reglugerðir VSM103 Smáspennuvirki VSM203 Smáspennuvirki SMH103 Smíði g hönnun rafeindatækja SMH203 Smíði g hönnun rafeindatækja SMH303 Smíði/hönnun rafeindatækja STS103 Stafræn tækni g sjálfvirkni STS203 Stafræn tækni g sjálfvirkni

5 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar STS303 Stafræn tækni g sjálfvirkni STR102 Stýringar g rökrásir STR203 Stýringar g rökrásir STR302 Stýringar g rökrásir STR402 Stýringar g rökrásir STR503 Stýringar (Iðntölvustýringar) STR603 Stýringar (Aflstýringar) TNT102 Tölvur g nettækni TNT202 Tölvur g nettækni TNT303 Tölvur g nettækni TNT403 Tölvur g nettækni UMK102 Umhverfismál UHM103 Upptökutækni/ hljóð g myndtækni VLV103 Valið lkaverkefni VGR103 Verktækni grunnnáms VGR202 Verktækni grunnnáms VGR302 Verktækni grunnnáms VGR402 Verktækni grunnnáms

6 Menntamálaráðuneytið 2008 FORMÁLI Aðalnámskrá framhaldsskóla í rafiðngreinum fjallar um nám til sveinsprófs í rafvirkjun, rafeindavirkjun, rafveituvirkjun g rafvélavirkjun sem eru löggiltar iðngreinar, samanber reglugerð nr. 648/1999. Enn fremur fjallar námskráin um grunnnám rafiðna g starfsnám í kvikmyndasýningarstjórn. Í inngangsköflum hér á eftir er fjallað almennt um nám g störf á sviði rafiðna g gerð grein fyrir markmiðum námsins, megináherslum, uppbyggingu, skipulagi g námsmati. Þekkingar- g hæfnikröfur sérnáms eru útfærðar nánar í einstökum námsáföngum. ar í almennum greinum er að finna í viðkmandi greinahlutum aðalnámskrár framhaldsskóla. Menntamálaráðherra hefur staðfest gildistöku námskrárinnar með birtingu auglýsingar í Stjórnartíðindum. 6

7 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar INNGANGUR Þessari námskrá er ætlað að kma til móts við kröfur atvinnulífs g samfélags um þekkingu g hæfni fagfólks í rafiðngreinum í samræmi við viðteknar tæknig gæðakröfur. Námskránni er jafnframt ætlað að mæta væntingum nemenda um vandað g nútímalegt starfsnám sem veitir möguleika til starfa g frekara náms. Að undanförnu hafa átt sér stað allnkkrar breytingar á störfum g starfsumhverfi rafiðnaðarmanna. Stafræn tækni hefur rutt sér til rúms á flestum sviðum rafiðnaðar g skörun í störfum milli fagstétta innan rafiðnaðargeirans hefur farið vaxandi. Í námskránni er leitast við að mæta þessum nýju aðstæðum með því að auka vægi sameiginlegs grunnnáms g breikka g dýpka inntak þess. Markmið grunnnámsins er að byggja upp góðan sameiginlegan þekkingargrunn í rafiðngreinum g auðvelda þar með nemendum að velja sérgrein innan rafiðnaðarins. Einnig er leitast við að mæta nýjum aðstæðum með því að samræma nám g námskröfur í sterkstraumsgreinum rafiðnaðar, rafvirkjun, rafvélavirkjun g rafveituvirkjun þannig að sérnám að lknu grunnnámi er að stórum hluta sameiginlegt en sérhæfing fer fram á lkastigi náms í hverri grein fyrir sig. Þá er tekið mið af nýjum hæfnikröfum í rafeindavirkjun, meðal annars með því að innleiða nýja námsgrein, rafeindavélfræði (mechatrnics). Í námskránni er greint frá inntökuskilyrðum í námið, skipulagi þess g fjallað um kennsluhætti, námsmat g stöðu nemenda að lknu námi. Þá er að finna lkamarkmið náms á einstökum brautum ásamt námsbrautalýsingum. Meginefni námskrárinnar eru lýsingar á einstökum námsáföngum þar sem þekkingar- g færnikröfur eru útfærðar nánar. Námskráin leysir af hólmi eldri námskrár á viðkmandi sviði með venjulegum fyrirvörum um rétt nemenda til að ljúka námi samkvæmt þeirri námskrá sem var í gildi þegar þeir hófu nám. NÁM OG KENNSLA Inntökuskilyrði Skipulag náms Markmið náms g kennslu á starfsmenntabrautum framhaldsskóla er að gera nemandann hæfan í starfsgrein sinni g þjálfa verklega færni sem nýtist hnum til starfa á atvinnumarkaði. Nám í rafiðngreinum er skipulagt með hliðsjón af lkamarkmiðum sem endurspegla kröfur um þekkingu g færni iðnsveina í hinum ýmsu starfsgreinum á sviði rafiðnaðar. Skilyrði til innritunar í grunnnám rafiðna er að nemendur hafi lkið skyldunámi í samræmi við ákvæði aðalnámskrár grunnskóla g einnig lkið samræmdum lkaprófum í íslensku g stærðfræði g náð tilskildum lágmarksárangri skv. ákvæðum 2. gr. reglugerðar um innritun nemenda í framhaldsskóla. Nemendur, sem innritast í sérnám til sveinsprófs í rafeindavirkjun, rafveituvirkjun, rafvélavirkjun g rafvirkjun, þurfa að hafa lkið grunnnámi rafiðna. Grunnnám rafiðna er 80 einingar g tekur að jafnaði 4 annir í skóla. Nám í kvikmyndasýningarstjórn tekur um tvö g hálft ár að meðtöldu grunnnámi rafiðna. Að lknu grunnnámi tekur við starfsnám á vinnustað að ígildi 12 eininga. Það felur í sér að lágmarki 300 sýningartíma sem dreifast á 6 mánuði. 7

8 Menntamálaráðuneytið 2008 Nám til sveinsprófs í rafiðngreinum tekur að jafnaði 4 ár g skiptist í nám í skóla g starfsþjálfun á vinnustað. Um er að ræða tvenns knar skipulag: 1. Verknámsleið þar sem meðalnámstími í skóla er 7 annir að meðtöldu grunnnámi auk 24 vikna starfsþjálfunar. 2. Samningsbundið iðnnám þar sem meðalnámstími í skóla er 6 annir að meðtöldu grunnnámi auk 48 vikna starfsþjálfunar. Í rafvirkjun g rafvélavirkjun er hægt að velja á milli námsleiða. Í rafveituvirkjun er aðeins um að ræða samningsbundið iðnnám g í rafeindavirkjun er námið eingöngu samkvæmt verknámsleið. Mikil skörun er milli starfa í rafveituvirkjun, rafvélavirkjun g rafvirkjun g námið því að stórum hluta sameiginlegt. Sérhæfing hverrar greinar á sér aðeins stað á lkaönn námsins sem g í starfsþjálfun á vinnustað. Þetta leiðir til þess að það er auðveldara fyrir svein í einni grein að afla sér starfsréttinda í annarri grein sterkstraums en áður hefur verið. Áherslur í námi g kennslu Í öllu námi í rafiðngreinum er mikilvægt að nemendur fái sem best tækifæri til að þjálfa fagleg vinnubrögð með eðlilegri stígandi frá einföldum verkþáttum undir handleiðslu kennara til flóknari g sjálfstæðari verkefna þar sem lausnir liggja ekki í augum uppi. Æskilegt er að nemendur þjálfist í að skipuleggja g vinna ýmiss knar verkefni einir sér g í samstarfi við aðra g venjist við að nta upplýsingatækni g önnur hjálpargögn í því sambandi. Þá er mikilvægt að nemendur læri að bera ábyrgð á lífi g limum g að í hvívetna sé hugað að samábyrgð nemenda g kennara við að efla öryggis- g slysavarnir. Tilgangur grunnnáms rafiðna er að veita nemendum almenna menntun g faglega undirstöðumenntun undir nám í sérgreinum. Í námskránni er kappkstað að gera námið heildstætt g samfellt með áherslu á samþættingu bóklegra g verklegra þátta þar sem nemendur þjálfast í að nýta fræðilega þekkingu við úrlausnir hagnýtra viðfangsefna. Þannig læra þeir t.d. að beita stærðfræði við úrlausnir verkefna í rafmagnsfræði, rafeindatækni g stýringum g þjálfast í að umrita frmúlur g nýta sem verkfæri við lausnir raunhæfra viðfangsefna. Einnig eiga nemendur að læra að nta mælitæki við bilanaleit g ástandskönnun á raflögnum g rafeindarásum g nýta sér hermifrrit. Ætlast er til að nemendur temji sér að nta tölvu sem verkfæri í námi g starfi. Einnig að þeir geti nýtt þekkingu á tölvum g netkerfum til að tengja saman tölvur á litlu netkerfi, s.s. heimanetkerfi, g til að samnýta jaðartæki g gagnageymslur. Þá eiga nemendur að geta nýtt eigin g annarra teikningar g skissur við einfaldar raflagnir g gert rásamyndir af einföldum kerfum, tækjum g vélum til vinnslu, dreifingar g ntkunar á rafrku. Í rafeindavirkjun hafa rðið miklar breytingar undanfarin ár þar sem stafræn tækni ryður sér til rúms á æ fleiri sviðum. Áherslur í námi g kennslu taka mið af því. Í sérnámi rafeindavirkja er lögð áhersla á íhluti g hvernig þeir mynda saman rafeindarásir. Nemendur læra að hanna, teikna g smíða einföld rafeindatæki g finna bilanir í rafeindatækjum. Lögð er áhersla á að nemendur nái tökum á virkni helstu tækja sem ntuð eru á heimilum, í iðnaði g um brð í skipum g bátum. Þeir öðlast þekkingu á bðskiptalögnum, bðskiptalagnakerfum g öryggiskerfum g læra að hanna g frrita einfaldar stýritölvur. Mikilvægt að nemendur fái sem best tækifæri til að þjálfa rökræna hugsun g vaxandi sjálfstæði í vinnubrögðum við lausn verkefna. Í sterkstraumsgreinunum, rafveituvirkjun, rafvélavirkjun g rafvirkjun er stór hluti sérnáms sameiginlegur. Nemendur fá sameiginlega kennslu í raflögnum g stýringum á grundvelli þekkingar g færni sem þeir öfluðu sér í grunnnámi rafiðna þar sem lögð eru fyrir flóknari verkefni g dýpra farið í efnið. Um er að 8

9 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar ræða þætti eins g rafmagnsfræði g mælingar, raflagnateikningar g raflagnakerfi, smáspennuvirki g stýringar. Á lkastigi námsins fá sv nemendur í hverri grein fyrir sig ákveðna sérhæfingu í samræmi við lkamarkmið hverrar greinar. Nemendur í rafveituvirkjun öðlast þannig haldgóða þekkingu á dreifikerfi rafrku, umhverfismálum sem því tengist, ásamt þekkingu á burðarþlsfræði g háspennutækni. Sérhæfing rafvélavirkja er einkum á sviði rafvélafræði, rafvélastýringa g rafvélavindinga. Í sérhæfingu til sveinsprófs í rafvirkjun er einkum lögð áhersla á hússtjórnarkerfi, raflagnir í stærri húsveitum sem g bðskiptalagnir. Vinnustaðanám NÁMSMAT Tilgangur vinnustaðanáms eða starfsþjálfunar er að efla verkfærni nemenda g almenna þekkingu á störfum g starfsumhverfi í rafiðnaði. Þeir læra að umgangast búnað g verkfæri í samræmi við reglugerðir g staðla, læra að beita áhöldum g tækjum g þjálfast í sjálfstæðum g faglegum vinnubrögðum. Nemendum er ætlað að temja sér þjónustulund gagnvart viðskiptavinum ásamt vilja g hæfni til samstarfs á vinnustað. Lögð skal áhersla á að nemendur þjálfist í að takast á við raunveruleg g fjölbreytt verkefni þar sem fyrirmæli, verklýsingar, staðlar, reglugerðir.fl. liggur fyrir. Jafnframt verði, líkt g í skólanáminu, lögð áhersla á viðfangsefni sem nemendum er ætlað að leysa í krafti eigin hugkvæmni, úrræðasemi g rökvísi. Um alla starfsþjálfun samkvæmt framansögðu gilda ákvæði gildandi reglugerðar um námssamninga g starfsþjálfun. Með námsmati er kannað að hve miklu leyti nemendur hafa tileinkað sér þau markmið sem sett eru í viðkmandi áföngum. Afla skal öruggrar g víðtækrar vitneskju um árangur nemenda með fjölbreyttum aðferðum g fylgjast með því hvernig þeim gengur að ná settum markmiðum. er einnig mikilvægt fyrir nemendur til að fylgjast með eigin framvindu í námi. Í námskránni er lögð áhersla skýr markmið einstakra áfanga til að auka áreiðanleika námsmats g stuðla að auknu samræmi í kennslu g námskröfum milli skóla. Gert er ráð fyrir að námsmat í tilteknum lkaáföngum grunnnáms verði samræmt eins g verið hefur við lk fyrrihlutanáms í rafeindavirkjun. Staða nemenda að lknu námi Þegar nemandi lýkur grunnnámi rafiðna útskrifast hann með frmlegum hætti g fær útgefið prófskírteini. Þetta á einnig við þegar hann hefur lkið sérnámi á einstökum námsbrautum. Prófskírteini, sem gefið er út að lknu grunnnámi rafiðna, veitir nemanda rétt til að innritast í sérnám í skóla eða hefja vinnustaðanám í tiltekinni sérgrein rafiðnaðar. Einnig getur nemandi óskað eftir því að fá nám sitt metið inn á aðra námsbraut við tiltekinn skóla. Burtfararprófsskírteini, sem gefið er út að lknu sérnámi í rafvirkjun, rafvélavirkjun, rafveituvirkjun g rafeindavirkjun, veitir nemanda, að uppfylltum kröfum um starfsþjálfun eða vinnustaðanám, rétt til að gangast undir sveinspróf í iðninni g sækja að því lknu til iðnaðarráðuneytisins um útgáfu sveinsbréfs sem veitir réttindi til starfa skv. iðnaðarlögum. Sveinsbréfið veitir einnig rétt til innritunar í nám til iðnmeistaraprófs. 9

10 Menntamálaráðuneytið 2008 Um rétt til að hefja viðbótarnám til stúdentsprófs af starfsnámsbrautum eða búa sig undir tiltekið nám á háskólastigi með öðrum hætti vísast til ákvæða í aðalnámskrá framhaldsskóla, almennum hluta. Prófskírteini að lknu grunnnámi rafiðna að viðbættu vttrði um tilskilið vinnustaðanám staðfestir ákveðna kunnáttu g færni í kvikmyndasýningarstjórn. Það veitir möguleika til að stjórna sýningum í kvikmyndahúsum g auk þess rétt til að hefja sérnám á öðrum sviðum rafiðngreina. 10

11 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar LOKAMARKMIÐ NÁMS Í RAFIÐNGREINUM Lkamarkmið grunnnáms Meginmarkmið grunnnáms rafiðna er að veita almenna g faglega undirstöðumenntun undir sérnám í rafiðngreinum. Að lknu grunnnámi rafiðna á nemandi að þekkja störf g starfsumhverfi innan rafiðnaðarins g vita um námsleiðir að lknu grunnnámi rafiðna gera sér grein fyrir sögulegu g menningarlegu mikilvægi rafrku g rafrkumannvirkja g mikilvægi umhverfisverndar í atvinnugreininni kunna skil á helstu ákvæðum reglugerðar varðandi rafrkuvirki kunna skil á öryggisráðstöfunum á vinnustað g mikilvægi heilsuverndar geta unnið í samræmi við gæðakröfur g staðla sem gilda í rafiðnaði g eftir verklagsreglum g gátlista geta ntað helstu hand- g rafmagnsverkfæri í rafiðnaði í samræmi við viðteknar öryggiskröfur g þekkja almennar varúðarráðstafanir í umgengni við rafmagn þekkja helstu efni sem unnið er með í rafiðnaði geta lesið g skilið teikningar g verklýsingar af raflögnum g rafeindarásum geta lagt raflagnastkka g rennur g sett raflagnir g endabúnað í þær geta lagt g tengt bðskiptalagnir g þekkja helstu tengi g samskiptastaðla þekkja ntkun tölvutækni við hönnun, teikningu, hermun, áætlanagerð g kstnaðarútreikninga geta sett upp hugbúnað til að tengja tölvur saman á neti, við internetið g sett upp helstu internetfrrit, s.s. póstfrrit g vafra þekkja heiti g hugtök í rafmagnsfræði g geta reiknað út mismunandi rafmagnsrásir geta ntað algengustu mælitæki við ástands- g bilanagreiningu á raflögnum g rafeindarásum þekkja virkni helstu gerða aflstýringa g rafmótra geta reiknað út g smíðað einfaldar rafeindarásir með virkum g óvirkum íhlutum þekkja virkni skynjara g tengingu þeirra við rafeindarásir þekkja helstu tæki sem ntuð eru við miðlun geta stillt upp jöfnum g einfaldað rökrásir geta hannað g tengt segulliðastýringar g einfaldar lftstýringar geta frritað g tengt litlar stýrivélar g raðað saman einingum til að mynda iðnaðarrekla þekkja uppbyggingu tölvunnar g helstu einingar hennar, geta tengt jaðartæki g sett upp rekla fyrir þau geta sett upp stýrikerfi á tölvu g algengasta ntendahugbúnað, s.s. ritvinnslu, töflureikni g þess háttar 11

12 Menntamálaráðuneytið 2008 Lkamarkmið náms í rafeindavirkjun Meginmarkmið náms í rafeindavirkjun er að gera nemendum kleift að öðlast þekkingu g færni til að takast á við störf rafeindavirkja, einkum við uppsetningu, viðhald g viðgerðir bðskiptakerfa g rafeindatækja, ntenda- g tölvubúnaðar heimila, fyrirtækja g stfnana sem g rafeindabúnaðar farartækja í lfti, láði g legi. Að lknu námi á nemandi að geta annast uppsetningu, stillingar, viðhald g viðgerðir á rafeindatækjum samkvæmt gildandi reglugerðum g stöðlum geta lesið rásateikningar g leiðarvísa frá tækjaframeiðanda með tækjum á ensku g á einu Nrðurlandamáli geta hannað g teiknað, hermt g smíðað einfaldar rafeindarásir geta séð um hönnun g uppsetningu bðskiptakerfis í samræmi við gildandi reglugerðir, staðla g kröfur sem gerðar eru til búnaðar g lagna í bðskiptakerfum g kunna að magntaka g vinna verkáætlanir fyrir uppsetningarverkefni. þekkja helstu gerðir g virkni rafeindatækja sem eru um brð í skipum g bátum geta hannað g frritað einfaldar stýritölvur g tengt þær við skynjara g úttakstæki geta hannað g teiknað, hermt, smíðað g frritað rafeindarásir sem tengja saman skynjara, örtölvur g mótra (rafeindavélfræði) geta sett upp g gert við tölvur geta sett upp g stillt högun helsta ntendahugbúnaðar, s.s. skrifstfu- g bókhaldshugbúnaðar geta sett upp g stillt högun ntendaþjónustu s.s.vef-, póst- g gagnagrunnsþjónustu geta skipulagt g tengt helsta nethugbúnað geta sett upp helsta vélbúnað fyrir netþjóna g þekkja helstu kröfur varðandi öryggismál á vélbúnaði netþjóna geta sett upp g stillt högun á helsta nethugbúnaði geta sett upp g stillt högun á helstu netþjónustum í netþjónum g útstöðvum geta sett upp g stillt högun á helstu þjónustum fyrir internetsamskipti þekkja g geta skipulagt helstu öryggisþætti varðandi netsamskipti Sameiginleg lkamarkmið náms í rafvirkjun, rafvélavirkjun g rafveituvirkjun Að lknu námi á nemandi að þekkja reglugerðir er varða rafrkuvirki g geta unnið samkvæmt þeim geta annast raflagnir g eftirlit með raflögnum g búnaði í samræmi við gildandi reglugerðir g staðla kunna að magntaka g vinna verkáætlun fyrir verkefni g færa verkdagbækur g vinnuseðla geta ntað almenn g sérhæfð mælitæki við störf sín geta annast bilanaleit í rafbúnaði g rafleiðslum, m.a. með hjálp mælitækja geta annast viðhald gamalla raflagna g endurbætur á þeim 12

13 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar geta sett upp g tengt rafbúnað í rafmagnstöflum g tengt raflagnir við rafmagnstæki geta skilið teikningar g hannað raflagnir bæði við uppsetningu rafbúnaðar g við bilanaleit g viðhald g skilað inn reyndarteikningu af raflögn geta annast uppsetningu g viðhald hvers knar raftækja, iðntölvustýringa g stýribúnaðar í iðnfyrirtækjum g iðjuverum landsins þekkja rafeindabúnað sem ntaður er til aflstýringa, þekkja tákn g teikningar rafeindabúnaðar, geta fundið bilanir g lagfært þær geta starfað við uppsetningu rafala, spennu- g dreifivirkja í rafrkuverum geta starfað við flutning rafrkunnar frá rkuverum til ntenda, línu- g jarðstrengjalagnir sem g við uppsetningu g tengingu spennuvirkja kunna skil á þeirri segulvirkni sem rafvélar byggjast á g gera sér grein fyrir myndun segulsviða g áhrifa þeirra á rafala g hreyfilvirkni geta unnið við mismunandi gerðir rafvélastýringa er tengjast snúð- g sáturvöfum rafvéla g öðrum stjórnbúnaði véla þekkja helstu hugtök er varða lýsingartækni g geta reiknað út lýsingarþörf miðað við mismunandi aðstæður geta gefið ráð um val á raftækjum g lýsingabúnaði þekkja helstu hugtök er varða hita- g lftræstikerfi þekkja mismunandi skynjun á hita g helstu reglunaraðferðir geta veitt þjónustu g annast viðhald rafvéla g raftækja ásamt nýlögnum g rekstri rafkerfa í farartækjum á sjó þekkja staðla g reglugerðir er varða raflagnir í skipum g bátum þekkja öryggisþætti í rafiðnaði, s.s. neyðarrfa, neyðarstpp, snertihættu Sértæk lkamarkmið náms í rafvélavirkjun Meginmarkmið náms í rafvélavirkjun er að gera nemendum kleift að öðlast þekkingu g færni til að takast á við störf rafvélavirkja, einkum við uppsetningu g tengingu, eftirlit g viðgerðir hvers knar rafvéla g búnaðar á heimilum g í fyrirtækjum g stfnunum. Að lknu sérnámi í rafvélavirkjun á nemandi að hafa haldgóða þekkingu á segulvöfum g vindingaaðferðum rafvéla g spenna geta mótað g undið algengar snúð- g sáturvindingar rafvéla g geta beitt þeim mælitækjum sem leiða í ljós ástand þeirra geta skipulagt g teiknað upp snúð- g sáturvöf þekkja lýsingarkerfi Sértæk lkamarkmið náms í rafveituvirkjun Meginmarkmið náms í rafveituvirkjun er að gera nemendum kleift að öðlast þekkingu g færni til að takast á við störf rafveituvirkja, einkum við uppsetningu, mælingar, viðhald g viðgerðir lagna g búnaðar til flutnings- g dreifingar rafrku frá framleiðslu til ntkunar. Að lknu sérnámi í rafveituvirkjun á nemandi að þekkja kröfur sem gerðar eru til rafleiðslna sem flytja háspennu þekkja öryggisreglur g kröfur er varða vinnu við háspennu kunna að búa sig til útivistar fjarri byggð 13

14 Menntamálaráðuneytið 2008 þekkja helstu hugtök g kröfur umhverfisverndar g umgengni við landið utan vegar þekkja kröfur sem gerðar eru til burðarþls rafdreifikerfa þekkja rkudreifikerfi landsins Sértæk lkamarkmið náms í rafvirkjun Meginmarkmið náms í rafvirkjun er að gera nemendum kleift að öðlast þekkingu g færni til að takast á við störf rafvirkja, einkum við lagningu raflagna, uppsetningu g tengingu rafbúnaðar, mælingar, eftirlit, viðhald g viðgerðir á rafbúnaði. Að lknu sérnámi í rafvirkjun á nemandi að þekkja frritanleg raflagnakerfi g geta frritað g gengið frá slíku kerfi á sjálfstæðan hátt g geta leiðbeint um ntkun slíkra kerfa geta tengt rafveitu við húsveitu. þekkja lýsingarkerfi geta unnið við raflagnir stærri húsveitna g iðnaðarhúsnæðis geta gengið frá öllum innanhúslögnum fyrir bðskiptalagnir, tengt endabúnað g gert viðeigandi mælingar til að kanna áreiðanleika kerfanna geta valið lkaverkefni í rafiðnaði þekkja til raflagnateikninga þekkja varnarráðstafanir í húsveitum, virkni g prófun Lkamarkmið náms í kvikmyndasýningarstjórn Meginmarkmið námsins er að gera nemendum kleift að öðlast nauðsynlega þekkingu g færni í stjórnun kvikmyndasýninga í kvikmyndahúsum. Að lknu sérnámi í kvikmyndasýningarstjórn á nemandi að þekkja helstu tegundir filma, brunamörk þeirra g styrkleika þekkja gerð hljóðfilmunnar, hljóðtækjanna g myndun hljóðsins þekkja starfsemi g fyrirkmulag rafkerfis í sýningarherberginu g áhrfendasal, þar með talin ljós g annan útbúnað sem þarf til kvikmyndasýningar geta undirbúið filmu til sýningar með því að líma saman filmur geta gert við filmu sem skaddast geta sett filmu í g stjórnað sýningarvél geta annast reglubundna hreinsun g stillingu á sýningarvél g skipt um íhluti, s.s. lampa g slithluti geta annast auglýsingakerfi kvikmyndahússins, stjórnað g haft eftirlit með myndsýningartækjum g tölvubúnaði sem því tilheyrir. geta stjórnað lftræsti-, hita- g öryggiskerfi kvikmyndahússins geta brugðist við neyðarástandi í kvikmyndahúsi. 14

15 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar BRAUTALÝSINGAR Grunnnám rafiðna (GR) 80 ein. Almennar greinar 23 ein. Íslenska ÍSL ein. Erlend tungumál ENS 102 DAN ein. 8 ein. Stærðfræði STÆ ein. Lífsleikni LKN 103/ ein. Íþróttir ÍÞR ein. Sérgreinar 57 ein. Rafeindatækni g mælingar RTM ein. Raflagnir RAL ein. Rafmagnsfræði g mælingar RAM ein. Skyndihjálp SKY ein. Stýringar g rökrásir STR ein. Tölvur g netkerfi TNT ein. Verktækni grunnnáms VGR ein. Samtals 80 ein. 15

16 Menntamálaráðuneytið 2008 Rafeindavirkjun (RE8) Iðnnám á verknámsbraut 164 ein. Almennar greinar 26 ein. Íslenska ÍSL ein. Erlend tungumál ENS 102 DAN ein. 8 ein. Stærðfræði STÆ ein. Lífsleikni LKN 103/ ein. Íþróttir ÍÞR ein. Sérgreinar bundnar 110 ein. Fagteikning rafeindavirkja FTK ein. Fjarskiptatækni FJS ein. Net g miðlun NOM ein. Rafeindabúnaður RAB ein. Rafeindavélfræði MEK ein. Rafeindatækni g mælingar RTM ein. Raflagnir RAL ein. Rafmagnsfræði g mælingar RAM ein. Skyndihjálp SKY ein. Smíði g hönnun rafeindatækja SMH ein. Stafræn tækni g sjálfvirkni STS ein. Stýringar g rökrásir STR ein. Tölvur g netkerfi TNT ein. Verktækni VGR ein. Sérgreinar val 3 ein. Fjarskiptatækni FJS 103 Iðntölvur STR 503 Smíði g hönnun rafeindatækja SMH 303 Upptökutækni, hljóð/mynd UHM 103 Starfsþjálfun 24 vikur Samtals 24 ein. 164 ein. 16

17 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar Rafveituvirkjun (RT9) 163 ein. Samningsbundið iðnnám Almennar greinar 25 ein. Íslenska ÍSL ein. Erlend tungumál ENS 102 DAN ein. 8 ein. Stærðfræði STÆ ein. Lífsleikni LKN 103/ ein. Íþróttir ÍÞR ein. Sérgreinar 90ein. Burðarþls- g efnisfræði BUR ein. Frritanleg raflagnakerfi FRL ein. Háspennutækni HST ein. Orkudreifikerfið ODK ein. Rafeindatækni g mælingar RTM ein. Raflagnateikningar RLT ein. Raflagnir RAL ein. Rafmagnsfræði g mælingar RAM ein. Reglugerðir RER ein. Skyndihjálp SKY ein. Smáspennuvirki VSM ein. Stýringar g rökrásir STR ein. Tölvur g nettækni TNT ein. Umhverfismál UMK ein. Verktækni grunnnáms VGR ein. Starfsþjálfun 48 vikur Samtals 48 ein. 163 ein. 17

18 Menntamálaráðuneytið 2008 Rafvélavirkjun (RV8) 164 ein. Iðnnám á verknámsbraut Almennar greinar 26 ein. Íslenska ÍSL ein. Erlend tungumál ENS 102 DAN ein. 8 ein. Stærðfræði STÆ ein. Lífsleikni LKN 103/ ein. Íþróttir ÍÞR ein. Sérgreinar 114 ein. Frritanleg raflagnakerfi FRL ein. Lýsingartækni LÝS ein. Rafeindatækni g mælingar RTM ein. Raflagnateikningar RLT ein. Raflagnir RAL ein. Rafmagnsfræði g mælingar RAM ein. Rafvélafræði RVF ein. Rafvélar RRV ein. Rafvélastýringar RVS ein. Rafvélavindingar RVV104 4 ein. Reglugerðir RER ein. Skyndihjálp SKY ein. Smáspennuvirki VSM ein. Stýringar g rökrásir STR ein. Tölvur g nettækni TNT ein. Valið lkaverkefni VLV ein. Verktækni grunnnáms VGR ein. Starfsþjálfun 24 vikur Samtals 24 ein. 164 ein. 18

19 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar Rafvélavirkjun (RV9) 163 ein. Samningsbundið iðnnám Almennar greinar 25 ein. Íslenska ÍSL ein. Erlend tungumál ENS 102 DAN ein. 8 ein. Stærðfræði STÆ ein. Lífsleikni LKN 103/ ein. Íþróttir ÍÞR ein. Sérgreinar 90 ein. Frritanleg raflagnakerfi FRL ein. Lýsingartækni LÝS ein. Rafeindatækni g mælingar RTM ein. Raflagnateikningar RLT ein. Raflagnir RAL ein. Rafmagnsfræði g mælingar RAM ein. Rafvélafræði RVF ein. Rafvélastýringar RVS ein. Reglugerðir RER ein. Skyndihjálp SKY ein. Smáspennuvirki VSM ein. Stýringar g rökrásir STR ein. Tölvur g nettækni TNT ein. Verktækni grunnnáms VGR ein. Starfsþjálfun 48 vikur Samtals 48 ein. 163 ein. 19

20 Menntamálaráðuneytið 2008 Rafvirkjun (RK8) 164 ein. Iðnnám á verknámsbraut Almennar greinar 26 ein. Íslenska ÍSL ein. Erlend tungumál ENS 102 DAN ein. 8 ein. Stærðfræði STÆ ein. Lífsleikni LKN 103/ ein. Íþróttir ÍÞR ein. Sérgreinar 114 ein. Frritanleg raflagnakerfi FRL ein. Lýsingartækni LÝS ein. Rafeindatækni g mælingar RTM ein. Raflagnateikningar RLT ein. Raflagnir RAL ein. Rafmagnsfræði g mælingar RAM ein. Rafvélar RRV ein. Reglugerðir RER ein. Skyndihjálp SKY ein. Smáspennuvirki VSM ein. Stýringar g rökrásir STR ein. Tölvur g nettækni TNT ein. Valið lkaverkefni VLV ein. Verktækni grunnnáms VGR ein. Starfsþjálfun 24 vikur Samtals 24 ein. 164 ein. 20

21 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar Rafvirkjun (RK9) 163 ein. Samningsbundið iðnnám Almennar greinar 25 ein. Íslenska ÍSL ein. Erlend tungumál ENS 102 DAN ein. 8 ein. Stærðfræði STÆ ein. Lífsleikni LKN 103/ ein. Íþróttir ÍÞR ein. Sérgreinar 90 ein. Frritanleg raflagnakerfi FRL ein. Lýsingartækni LÝS ein. Rafeindatækni g mælingar RTM ein. Raflagnateikningar RLT ein. Raflagnir RAL ein. Rafmagnsfræði g mælingar RAM ein. Reglugerðir RER ein. Skyndihjálp SKY ein. Smáspennuvirki VSM ein. Stýringar g rökrásir STR ein. Tölvur g nettækni TNT ein. Verktækni grunnnáms VGR ein. Starfsþjálfun 48 vikur Samtals 48 ein. 163 ein. 21

22 Menntamálaráðuneytið 2008 Kvikmyndasýningarstjórn (KS) 92 ein. Samningsbundið starfsnám Almennar greinar 23 ein. Íslenska ÍSL ein. Erlend tungumál ENS 102 DAN ein. 8 ein. Stærðfræði STÆ ein. Lífsleikni LKN 103/ ein. Íþróttir ÍÞR ein. Sérgreinar 57 ein. Rafeindatækni g mælingar RTM ein. Raflagnir RAL ein. Rafmagnsfræði g mælingar RAM ein. Skyndihjálp SKY ein. Stýringar g rökrásir STR ein. Tölvur g netkerfi TNT ein. Verktækni grunnnáms VGR ein. Starfsþjálfun 12 vikur Samtals 12 ein. 92 ein. 22

23 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar ÁFANGALÝSINGAR BUR103 Burðarþls- g efnisfræði Í áfanganum er fjallað um mælieiningar, krafta g kraftvektra, jafnvægi, þyngdarpunkta, þrýsting g átök við að lyfta, tga g strengja. Fjallað er um vgarstangir g jarðvegsvinnu, grundun á stögum, undirstöðum g staurum. Enn fremur uppsetningu g frágang á stögum, stífum, turnum g staurum, klifur í staurum g vinnu í staurum. Þá er fjallað um stefnu, halla g krafta í stífum g stögum sem g álag vegna vinds g ísingar. Farið er yfir helsta búnað g verkfæri sem ntuð eru við reisingu á turnum g strengingu leiðara g flutning á efni g búnaði, sv sem útdráttarbúnað, strengingarverkfæri, sigmælingu g sigtöflu. Lögð er áhersla á línur g strekkingu þeirra ásamt meðhöndlun g umhirðu á vírum, tógi g línum. þekki helstu mælieiningar g krafta er varða uppsetningu (reisingu) á stálturnum, staurastæðum g skástðum þekki áraun á stálturna, staurastæður, skástðir g stög þekki áraun á jarðvír g leiðara þekki strengingu jarðvírs g leiðara þekki grundun (festu) á undirstöðum, stögum g staurastæðum geti metið hættur g valið verkfæri g búnað til uppsetningar á turnum, stæðum, skástðum g stögum geti metið hættur g valið verkfæri g búnað við strengingu jarðvírs g leiðara geti metið staðhætti g valið efni til frágangs á undirstöðum, staurastæðum g stagfestum. hafi gtt vald á að vinna að reisingu á turnum, staurastæðum g uppsetningu á skástðum hafi gtt vald á að vinna við frágang á undirstöðum, stögum g stagfestum samkvæmt verkfyrirmælum hafi gtt vald á að vinna við strengingu á jarðvír g leiðara hafi gtt vald á að uppfæra g staðfesta teikningar g verklk samkvæmt verkbeiðnum þekki þl á vírum, tógi g lásum hafi gtt vald á viðhaldi g prófun á verkfærum g búnaði Mælieiningar, kraftar, kraftvektrar, jafnvægi, snúðvægi, vgarstengur, þyngdarpunktur, stöðuleiki, núningsviðnám, tg, þrýstingur, bgnun, jöfn hreyfing, hröðuð hreyfing, vélræn vinna, gröftur, púkkun, vgarstangir, jarðvegsvinna., dráttarspil, talíur, tjakkar, vírar, tóg, línur, lásar, hnútar, splæs. Byggt er á verkefnavinnu, skýrslum g lkaprófi. Lágmarkseinkunn er 5. 23

24 Menntamálaráðuneytið 2008 FTK101 Fagteikning rafeindavirkja Undanfari VGR403 Í þessum áfanga er lögð áhersla á að nemendur nái tökum á einföldum teiknifrritum, sem ntuð eru við fagteikningar, sv sem Smart Draw eða PC Schematics. Enn fremur að þeir læri viðteknar aðferðir við uppsetningu rafeindateikninga með skýringum, stöðluðum táknum g greiningu á teikningunni. Í upphafi áfanga eru teiknaðar einfaldar rafeindarásir g skýrt hvaða tákn tilheyra hvaða staðli þar sem einkum er lögð áhersla á tákn samkvæmt viðurkenndum íslenskum stöðlum. Gert er ráð fyrir að verkefni verði stærri g flóknari eftir því sem líður á áfangann g í lk hans teikni nemendur hágæða lampamagnara fyrir einóma hljóð. þekki teiknitákn g staðla í rafeindafræðum geti unnið g gengið frá teikningu á faglegan g skýran hátt geti teiknað helstu rafeindatæki með stöðluðum teiknitáknum geti lesið alla teiknistaðla geti hannað tákn í teiknifrriti g unnið með það geti flutt inn AutCad-teikningu g lagt fan í hana rásir eða lagnir Teiknitákn, hálfleiðarar, mótstöður, þéttar, spólur, spennar, rfar, lampar, tríóður, pentóður, afriðlar, tyristr, triac, FET, MOSFET, teiknitákn eininga (blck), staðlar. Símat, byggt á verkefnum sem nemandi skilar. FTK201 Fagteikning rafeindavirkja Undanfari FTK101 Í áfanganum læra nemendur tæknireglur um fjarskiptalagnir í íbúðarhúsnæði g vinna með teiknitákn blkkmynda g kerfa með áherslu á lftnetskerfi. Ætlast er til að nemendur geti teiknað upp lftnetskerfi með stöðluðum táknum g gengið frá til útbðs eða fylgigagns með kerfi. Nemendur fá enn fremur innsýn í teikningar dyrasímakerfa g eftirlitskerfa. Í upphafi áfanga teikna nemendur einfalt lftnetskerfi í einbýli samkvæmt frskrift kennara en í lk áfanga skulu þeir teikna flókið lftnetskerfi í 20 íbúða blkk með lftnetum, dreifimögnurum, stjörnutengingum g a.m.k. 5 dósum í íbúð. Nemendur reikna út styrk merkis á hverjum stað g hanna kerfið þannig að allar dósir skili merki skv. tæknireglum. þekki teiknistaðla í lftnetskerfum 24

25 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar geri sér grein fyrir mikilvægi nákvæmni í vinnubrögðum geti gengið frá teikningu á faglegan hátt sem fylgiskjali með frágenginni lögn eða til tilbðsgerðar geti reiknað út styrk merkis í lftnetskerfi þekki tæknireglur um fjarskiptalagnir fyrir íbúðarhúsnæði g geti teiknað g hannað kerfi út frá tæknireglum Lftnetsefni, tengidósir, deilar, síur, magnarar, equilizer, deilimagnarar, stjörnutenging, kaplar, töp, desibel (db),. dbµv,. dbmv, dyrasímar, rfar, ruter, myndbönd, hljóðnemi, IP-staðlar. Símat byggt á verkefnum sem nemandi skilar. FTK301 Fagteikning rafeindavirkja Undanfari FTK201 Nemendur læra teiknitákn iðnstýringa g rafeindavélbúnaðar g teikna einfalt iðnstýrikerfi með skynjurum g mótrum. Í fyrstu er teiknað einfalt kerfi með einum mótr g einum skynjara en endað á því að teikna framleiðslulínu með a.m.k. fjórum drifmótrum g sex skynjurum. Jafnframt fá nemendur þjálfun í að teikna iðnstýrikerfi með segulliðum g einföldum stýrieiningum. Þá læra þeir að teikna iðnstýrieiningar rafmagns g þekkja helstu lftstýritákn. þekki teiknistaðla í rafiðnstýringum þekki teiknitákn í rafeindavélbúnaði þekki helstu teiknitákn í lftstýringum geti gengið frá teikningu á faglegan hátt sem fylgiskjali með frágenginni lögn eða til tilbðsgerðar geti hannað tákn í teiknifrriti g unnið með það geti flutt inn AutCad-teikningu g lagt fan í hana rásir eða lagnir Segulliðatákn, lftstýritákn, rafeindavélbúnaður, lftpressa. Símat, byggt á verkefnum sem nemandi skilar. 25

26 Menntamálaráðuneytið 2008 FJS103 Fjarskiptatækni Undanfari Grunnnám rafiðna Í þessum áfanga eru kennd undirstöðuatriði styrk- g tíðnimótunar. Fjallað er um tíðnirófið sem ntað er til fjarskipta g skýrt hvernig radíómerki dreifast frá lftneti (H/E). Kynntar eru helstu gerðir lftneta g hvernig tíðni g næmni eru reiknuð. Kennd eru undirstöðuatriði er varða sendingar á hliðrænum g stafrænum merkjum eftir bðskiptalögnum g þráðlaust. Kynntar eru helstu gerðir kapla g annarra hátíðnimerkjabera sem g efni sem ntað er í lftnetskerfum. Nemendur læri að reikna út einföld lftnetskerfi gagnvart styrk merkis g deyfingu í köplum g dósum. Virkni VHF-sendistöðvar er skýrð g gerðar mælingar á sendistyrk g standbylgju. Ntkun mælitækja er æfð g fræðilegur grunnur styrktur með mælingum. geri sér grein fyrir mikilvægi riðstraumsviðnáms g endaviðnáms geti skeytt saman kapla af ýmsum gerðum, sett tengi á enda með minnstum áhrifum á eiginleika kapalsins kynnist lftnetsköplum, flutningsgetu g styrkfalli m.v. tíðni, ásamt mismunandi gerðum skerminga kynnist lftnetskerfum g geri mælingar á hliðrænum g stafrænum merkjum kynnist mismunandi lftnetstegundum (móttöku g sendi) læri ntkun helstu mælitækja eins g lftnetsmæla g tíðnirófsgreinis (spectrum analyser) geti gert sendistyrksmælingar, mótunarmælingar g standbylgjumælingar á VHF-sendistöð (eða sambærilegri sendistöð) kynnist bðskiptakerfum kynnist ýmsum gerðum buskerfa geri sér geri sér grein fyrir árekstrahættum í hinum ýmsu gerðum kerfa AM-/FM-mótun, riðstraumsviðnám, endaviðnám, kapalgerðir, flutningsgeta kapla, hliðrænt merki, stafrænt merki, móttökulftnet, sendilftnet, dpll, yagi, array, símkerfi, DSL, lftnetsmælar, tíðnirófsgreinir, buskerfi, ljósleiðarar, tvíátta lftnetskerfi, desibel, dbµv, dbmv. Byggt er á verkefnavinnu, skýrslum g lkaprófi. Lágmarkseinkunn er 5. 26

27 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar FJS203 Fjarskiptatækni Undanfari FJS103 Í þessum áfanga er lögð áhersla á stafræna mótun g stafræna móttöku. Farið er í lftnetskerfi g síun á óæskilegum merkjum (filteringar). Fjallað er um mismunandi tíðnisvið. Lögð er áhersla á að nemendur nái góðum tökum á ntkun lftnetsmæla g tíðnirófsgreini bæði fyrir hliðræn merki g stafræn merki. Nemendur læra að hanna g teikna einföld lftnetskerfi sem þeir sv setja upp samkvæmt reglum um styrk merkja í lftnetskerfum. Ætlast er til að nemendur séu færir um að setja upp lftnetskerfi fyrir tuttugu ntendur sem dreifir merki frá einu fjölmerkja kerfi (fjölvarp). læri um lftnetskerfi að 1GHz þjálfist í uppsetningu á einföldu lftnetskerfi með nkkrum greiðum merkja g síun læri um mögulega uppblöndun tíðnisviða þar sem mörg lftnet eru saman geti greint krssmótun g yfirmótun á kerfi þjálfist í mælingu á sviðstyrk með tíðnirófsgreini sé meðvitaður um tíðnibandið g uppstillingu rása kynnist ýmsum samskiptastöðlum, sv sem BlueTth sé meðvitaður um hugsanlegar hættur samfara umgengni við sendilftnet kynnist tölvu-, síma- g ljósleiðarakerfum Stafræn mótun, stafræn móttaka, lftnetskerfi, síun, tíðnisvið, lftnetsmælar, tíðnirófsgreinir, hliðrænt merki, stafrænt merki, krssmótun, yfirmótun, millimótun Byggt er á verkefnavinnu, skýrslum g lkaprófi. Lágmarkseinkunn er 5. FJS303 Fjarskiptatækni Undanfari FJS203 Í áfanganum eru tekin fyrir lftnetskerfi fyrir hærri tíðni g fjallað um mismunandi mótunaraðferðir. Kennd er ntkun mælitækja til mælinga á bðskiptalögnum með lftnetsmæli g tíðnirófsgreini. Farið er í Catkerfi, ljósleiðarakerfi g stærri lftnetskerfi með millitíðnigreiningu g A/Dumbreytingu með CAT 5-dreifingu á merki í stafrænu frmi. Þá er fjallað um efnistöku, verðútreikninga g tilbðsgerð g gerðar mælingaráætlanir g mælingar á lftnetskerfi ásamt skýrslugerð. 27

28 Menntamálaráðuneytið 2008 læri um lftnetskerfi að 3GHz g geti teiknað kerfi fyrir marga ntendur, með öllum möguleikum fjarskipta þekki öll helstu bðskiptakerfi hafi góð tök á ntkun helstu mælitækja sem ntuð eru við fjarskipta g bðskiptakerfi kynnist ADSL sem inniheldur meðal annars sjónvarpsflutning g geti gert mælingar á CAT-kerfum geti efnistekið lftnetskerfi g reiknað kstnað á litlum sem stórum kerfum kynnist g geri mælingar í einföldu ljósleiðarakerfi g geri sér grein fyrir hættum sem felast í þeim kynnist farsímakerfum Mótunaraðferðir, lftnetskerfi, efnistaka, verðútreikningar, verðtilbð, lftnetsmælar, tíðnirófsgreinir, DSL-kerfi, VHF-sendistöð, standbylgjumælingar, sendistyrksmælingar, CAT-kerfi, ljósleiðarakerfi, GSM-kerfi, farsímakerfi. Byggt er á verkefnavinnu, skýrslum g lkaprófi. Lágmarkseinkunn er 5. FJS403 Fjarskiptatækni Undanfari FJS303 Í þessum áfanga er lögð áhersla á hönnun, teikningar g skýrslugerð fyrir bðskiptalagnakerfi. Miðað er við að nemendur verði hæfir til að hanna bðskiptalagnakerfi, setja það upp g skila af sér greinargóðum mæliskýrslum að uppsetningu lkinni. Einnig er farið í tilbðsgerð g gerð vinnuskýrslu fyrir bðskiptalagnaverkefni. geti sett upp g gert mælingar í sjónvarpskerfi g dyrasímakerfi þekki g geti unnið í IP-tölu símkerfi þekki hefðbundin símkerfi fái undirstöðukynningu á hússtjórnarkerfi eins g t.d. InstaBus geti gert efnislista fyrir lagningu dyrasímakerfis fyrir marga ntendur geti teiknað g lagt tölvunetkerfi fyrir marga ntendur geti hannað g teiknað lftnetskerfi fyrir tíðnisviðið MHz geti sett upp þráðlaust netkerfi fyrir íbúð með ADSL-sjónvarpstengingum þekki g geti gert mælingar í DSL-netkerfi Dyrasímakerfi, mynddyrasímakerfi, símkerfi, IP-tölusímkerfi, hússtjórnarkerfi, efnistaka, verðútreikningar, tilbðsgerð, tölvunetkerfi, lftnetskerfi, þráðlaust net, ADSL, DSL-kerfi. 28

29 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar Byggt er á verkefnavinnu, skýrslum g lkaprófi. Lágmarkseinkunn er 5. FRL103 Frritanleg raflagnakerfi Undanfari Grunnnám rafiðna Í áfanganum kynnast nemendur frritanlegum raflagnakerfum (intelligent installatin), tilgangi þeirra g möguleikum. Kynnt er einfalt heimilisstjórnunarkerfi. Kennt er á frrit sem ntuð eru við frritun kerfa g hvernig á að nta þau. Farið er í uppbyggingu frritanlegra raflagnakerfa g undirbúning g skipulag frritanlegra kerfa, þ.e. undirbúning frritunar, efnislista, virkniskrár, lampaplön g hvernig á að sækja PDF-skrár g frritunarskrár á netinu. Fjallað er um einstaka íhluti sem ntaðir eru í einfaldari kerfum sem g tengingar g uppröðun búnaðar. Nemendur leggja nauðsynlegar lagnir g fá þjálfun í að tengja búnað g frrita kerfið þannig að þeir geti á sjálfstæðan hátt gengið frá slíku kerfi. Nemendur frrita g tengja nkkur verkefni g ganga frá handbókum fyrir verkefnin. þekki tilgang g helstu möguleika frritanlegra raflagnakerfa þekki helstu íhluti kerfanna g hlutverk þeirra þekki helstu stýrimerki g lagnir milli þeirra þekki reglugerðarákvæði g staðla er kerfin varða geti valið efni g búnað í frritanleg raflagnakerfi geti lagt raflagnir g samskiptalagnir geti tengt g gengið frá búnaði geti frritað kerfið geti leiðbeint ntendum um ntkun kerfisins hafi gtt vald á öllum lögnum sem tilheyra kerfunum hafi gtt vald á tengingum g frágangi búnaðar hafi gtt vald á hugbúnaði sem ntaður er til að frrita kerfi Iðnstýringar, spennar, samskiptaeiningar, kveikjar, dimmar, rfar, BCUeiningar, hreyfiskynjarar, viðveruskynjarar. Byggt er á verkefnavinnu, skýrslum g lkaprófi. Lágmarkseinkunn er 5. 29

30 Menntamálaráðuneytið 2008 FRL203 Frritanleg raflagnakerfi Undanfari FRL103 Í þessum áfanga kynnast nemendur flóknari frritanlegum raflagnakerfum, tilgangi þeirra g möguleikum. Að minnsta ksti einu slíku kerfi eru gerð ýtarleg skil. Nemendur leggja nauðsynlegar lagnir g fá þjálfun í að tengja búnað g frrita kerfið þannig að þeir geti á sjálfstæðan hátt gengið frá slíku kerfi til fulls g leiðbeint öðrum um ntkun þess. Fjallað er um undirbúning g skipulag stærri stjórnunarkerfa. Nemendur frrita flóknari kerfi þar sem þeir fara dýpra í frritun einstakra íhluta frritanlegra kerfa g útbúa ýtarlegar handbækur. Ennfremur er farið í hitastjórnun, stjórnun gluggatjalda. fl., kynnt ntkun upplýsingaskjáa g ntkun veðurstöðva. Þá kynnast nemendur skipulagi g frritun fyrir ljósasenur. : þekki tilgang g helstu möguleika frritanlegra raflagnakerfa þekki helstu íhluti kerfanna g hlutverk þeirra þekki helstu stýrimerki g lagnir milli þeirra þekki reglugerðarákvæði g staðla er kerfin varða geti valið efni g búnað í frritanleg raflagnakerfi geti lagt raflagnir g samskiptalagnir geti tengt g gengið frá búnaði geti frritað kerfið geti leiðbeint ntendum um ntkun kerfisins hafi gtt vald á öllum lögnum sem tilheyra kerfunum hafi gtt vald á tengingum g frágangi búnaðar hafi gtt vald á hugbúnaði sem ntaður er til að frrita kerfi Iðnstýringar, kerfishlutar (spennar, spólur, samskiptaeiningar, línudeilar.fl.), kveikjar, hitakveikjar, dimmar, rfar, senurfar, hreyfiskynjarar, viðveruskynjarar, upplýsingaskjáir, snertiskjáir, veðurstöð, birtuskynjarar, hitaskynjarar, regnskynjarar, vindskynjarar, mótrlkar til hitastýringa, lkar til stýringa á hita. Byggt er á verkefnavinnu, skýrslum g lkaprófi. Lágmarkseinkunn er 5. HST103 Háspennutækni Í þessum áfanga er lögð áhersla á teikningar g tákn er varða háspennubúnað auk þess sem veitt er almenn fræðsla um ntendaspenna g aflrfa fyrir lágspennu g háspennu, yfirstraums- g skammhlaupsvarnir. Fjallað er um helstu gerðir vara, vinnslumáta þeirra g kennitölur sem g mælabúnað fyrir straum, spennu, afl g rku. Kennt er um búnað, uppsetningu g frágang á dreifiskápum g snertivörum. Einnig upptak strengja, aðskiljara g jarðbindirfa í dreifistöðvum. Fjallað er um kröfur sem gerðar eru til eldvarna g 30

31 Aðalnámskrá framhaldsskóla - rafiðngreinar lftræstingar g farið í reglugerð um dreifistöðvar g lágspennudreifikerfi. Þá er fjallað um jafnstraumskerfið g tengingu þess við varnarliða g rfbúnað g samsetningu á háspenntum einingum með skinnum, stðeinöngrurum g gegntökum. Enn fremur varnarjarðbindingu, rekstrarjarðbindingu g skrefspennu g fjallað um afl- g stýristrengi, eiginleika þeirra g frágang við lagningu. Farið er í tengingu strengja g lína, dreifispenna g stærri lína við tengivirki sem g lagningu g frágang varnar- g rekstrarskauta. Kynnt eru sérhæfð verkfæri sem ntuð eru við fangreind verkefni g farið yfir verklagsg vinnulýsingar g öryggisstjórnkerfi rafveitna. þekki helstu aðferðir við lagningu g rekstur flutningsvirkja þekki uppbyggingu helstu flutnings- g dreifikerfa rafrku þekki verkfæri sem nauðsynleg eru við lagningu, viðhald, skðanir g breytingar á dreifi- g flutningsvirkjum þekkja tilgang öryggisstjórnkerfa rafveitna þekki kælingu g einangrun spenna þekki varnarliða g spennustillingu spenna þekki aflrfa fyrir háspennu þekki mælingar á straumi, spennu, raun- g launafli g rku þekki jarðbindingar í aðveitustöðvum þekki umhverfi g umhirðu rafgeyma hafi gtt vald á vinnu við straumskinnur (Al, Cu) hafi gtt vald á uppsetningu á aðskiljurum g álagsaðskiljurum með g án vara g með g án jarðbindirfa hafi gtt vald á uppsetningu á spennum g tengingu við háspennukerfi þekki tengingu milli spennis g láspennukerfis geti á öruggan hátt undirbúið g unnið við lagningu, viðhald, skðanir g breytingar á flutningsvirkjum geti unnið við flutnings- g dreifimannvirki í samræmi við öryggisstjórnkerfi viðkmandi rafveitu SF6-rfar, undirþrýstilftsrfar, þrýstilftsrfar, líurfar, líulitlir rfar, expansinrfar, vör, aðskiljarar, jarðtengirfar, straum- g spennuspennar, skammhlaupsvörn, yfirstraumsvörn, undirspennuvörn, eldingavarar, mælistuðlar, síritandi mælitæki, rafgeymar, sýra, lútur, afriðlar, hleðslutæki, AC/DCriðbreytar, skinnur, stðeinangrar, gegntök, varnarjarðbinding, rekstrarjarðbinding, skrefspenna, eldvarnarkröfur, lftræsting, stýristrengir, aflstrengir, útivirki. Byggt er á verkefnavinnu, skýrslum g lkaprófi. Lágmarkseinkunn er 5. 31

32 Menntamálaráðuneytið 2008 LÝS103 Lýsingartækni Undanfari Grunnnám rafiðna Í áfanganum er lögð áhersla á að nemendur tileinki sér undirstöðuþætti g frágang lýsingakerfa g nýti ákvæði reglugerða við val á mismunandi lampabúnaði með tilliti til ntagildis, litaendurgjafar g endurkasts. Nemendur þjálfast m.a. í útreikningum á birtu g ljósflæði sem g kstnaði við uppsetningu g rekstur með hliðsjón af mismunandi aðstæðum g ólíkum lýsingakerfum. Þá er fjallað um hvernig stuðla megi að betri líðan manna með réttum frágangi g staðsetningu lýsingakerfa. Farið er yfir helstu atriði er varða götu- g útilýsingar. þekki reglugerðir g búnað sem varða ljósgjafa, hita g stýribúnað mismunandi lýsingakerfa þekki mismunandi gerðir ljósgjafa með tilliti til ljósdreifikúrfa rfa g stýribúnaðar þekki almenn mælitæki til ljósmælinga geti valið viðeigandi ljósgjafa við mismunandi aðstæður með tilliti til umhverfis litarendurgjafar g endurkasts geti ntað sérbúin frrit til birtuútreikninga geti reiknað út birtu m.t.t. aðstæðna g mismunandi lýsingakerfa g reiknað út kstnað við rekstur slíkra kerfa hafi gtt vald á heitum g hugtökum er varða lýsingakerfi hafi gtt vald á uppsetningu g frágangi lýsingarkerfa hafi gtt vald á aðferðum við birtu- g kstnaðarútreikninga Skipulag g frágangur lýsingakerfa er varða nýlagnir, endurlagnir, viðhaldslagnir, íbúðarhús, atvinnuhúsnæði, innilýsingu, útilýsingu, svæðislýsingar. Hugtök g reglur er varða þurra staði, raka staði, rykuga staði, íbúðarhús, atvinnuhúsnæði, geislun, ljós g liti, ljósgjafa, ptíska eiginleika, reikniaðferðir, hagnýta útfærslu, ljósmælingar. Handbækur um lýsingartækni, reglugerð um rafrkuvirki, tæknilegir tengiskilmálar, reglugerðir um brunavarnir, byggingarreglugerð, reglugerðir staðla, ljósmælitæki, lýsingarfrrit, tölvutækni. Byggt er á verkefnavinnu, skýrslum g lkaprófi. Lágmarkseinkunn er 5. 32