UNGJILLI DHE JETA PRODUKTIVE MANUALI I MËSUESIT. Feja 150

Size: px
Start display at page:

Download "UNGJILLI DHE JETA PRODUKTIVE MANUALI I MËSUESIT. Feja 150"

Transcription

1 UNGJILLI DHE JETA PRODUKTIVE MANUALI I MËSUESIT Feja 150

2 UNGJILLI DHE JETA PRODUKTIVE MANUALI I MËSUESIT Feja 150 Përgatitur nga Sistemi Arsimor i Kishës Botuar nga Kisha e Jezu Krishtit e Shenjtorëve të Ditëve të Mëvonshme Solt Lejk Siti, Juta

3 Dërgoni komente dhe korrigjime, përfshirë gabimet e shtypit, drejtuar CES Curriculum, 50 E. North Temple Street, Floor 8, Salt Lake City, UT USA. Posta elektronike: ces-manuals@ldschurch.org 2004 nga Intellectual Reserve, Inc. Të gjitha të drejtat i rezervohen. Printed in Germany. Miratimi në gjuhën angleze: 8/03. Miratimi për përkthim: 8/03. Përkthim i The Gospel and the Productive Life Teacher Manual Albanian

4 iii PËRMBAJTJA Hyrje në Manualin e Mësuesit v 1 Plani i Shpëtimit për Fëmijët e Atit Qiellor Udhëheqja e Shpirtit Vendosja e Qëllimeve dhe Menaxhimi i Kohës Menaxhimi i Burimeve Financiare me Mençuri Besimi tek Jezu Krishti na Jep Fuqi për të Siguruar për Veten dhe të Tjerët Sigurimi i Jetesës për Veten, Familjen dhe të Tjerët Njohja dhe Zhvillimi i Talenteve dhe Aftësive Secili prej Nesh Mund të Ndihmojë në Ndërtimin e Mbretërisë së Perëndisë në Tokë Të Mbështetemi tek Vetja sipas Mënyrës së Zotit Kërkoni të Mësoni me Anë të Studimit dhe Besimit Të Zgjedhësh dhe të Bëhesh një Shok/Shoqe e Përjetshme Zbatimi i Ligjeve të Shëndetit Fizik Këto Gjëra do të të Japin Përvojë Nderimi i Besëlidhjeve Shërbimi ndaj Njëri-Tjetrit

5

6 v HYRJE NË MANUALIN E MËSUESIT Ky kurs është krijuar për të ndihmuar studentët që të përmirësojnë jetën e tyre në mënyrë tokësore dhe shpirtërore duke ndjekur këshillim të frymëzuar. Ata do të mësojnë se njohuria për të vërtetat shpirtërore, të cilat mësohen në planin e shpëtimit të Atit Qiellor, mund t i ndihmojnë në sprovat e tyre tokësore. Ndërsa zbatojnë parimet e ungjillit në jetën e tyre tokësore, ata do të kuptojnë nevojën për t u trajnuar dhe kualifikuar për një punësim të mjaftueshëm që të plotësojnë nevojat e familjes së tyre. Përmirësimi i bazuar në parimet e ungjillit do t i ndihmojë të përmbushin qëllimin e tyre në vdekshmëri dhe do të rrisë kapacitetin e tyre për t i shërbyer Zotit dhe fëmijëve të Tij. Përdorni materialet në këtë manual ndërsa përgatiteni për përvojën tuaj të mësimdhënies në klasë. Çdo kapitull përmban seksionet e mëposhtme: Hyrje, e cila jep një përmbledhje të qëllimit të mësimit dhe vlerën e tij për studentët tuaj. Parime për t u Kuptuar, ku renditen parimet bazë për t u mësuar. Sugjerime për Mësimdhënie, ku jepen ide mësimdhënieje për çdo parim. Detyra të Sugjeruara për Studentët, të cilat përmbajnë aktivitete për studentët në mënyrë që t i kryejnë jashtë klasës. Ato pasqyrojnë aftësitë që priten të formohen nga ky kurs (ajo që studentët duhet të jenë në gjendje të bëjnë si rrjedhojë e këtij kursi). Zgjidhni sugjerimet për mësimdhënie që dëshironi të përdorni në klasë. Një ikonë e tillë ( ) tregon fillimin e një sugjerimi për mësimdhënie që mund të përdoret në mënyrë të pavarur. Disa sugjerime për mësimdhënie përfshijnë thënie nga Autoritetet e Përgjithshëm të cilat nuk gjenden në manualin e studentit. Këto thënie japin material shtesë që mësuesit t i përdorin në prezantimet e mësimeve dhe kanë sfond gri në mënyrë që të dallohen lehtë. Përdorni ose modifikoni sugjerimet për mësimdhënie për t iu përshtatur nevojave të studentëve tuaj dhe stilit tuaj të mësimdhënies. Nëse është e nevojshme, përfshini ide të tjera mësimdhënieje për të mbështetur temën apo parimin. Jepuni mundësi studentëve gjatë orës tuaj mësimore për të gjetur, shpjeguar dhe dëshmuar për doktrinat dhe parimet në çdo mësim. Një manual studenti (materiali 36599) është i disponueshëm për t u përdorur së bashku me këtë manual mësuesi. Çdo kapitull në manualin e studentit përmban seksionet e mëposhtme: Hyrje. Parime për t u Kuptuar, ku renditet çdo parim që shpjegohet në këtë kapitull. Shkrime të Shenjta dhe Thënie Shtesë për çdo parim të mësimit, përfshirë thënie nga mësimet e profetëve, apostujve dhe udhëheqësve të tjerë të ditëve të mëvonshme të Kishës. Zbatime dhe Shembuj, ku paraqiten situata të supozuara dhe pyetje shoqëruese.

7 vi H YRJE NË M ANUALIN E M ËSUESIT Çështje për t u Menduar, që përmbajnë pyetje të tjera për të ndihmuar studenët të kuptojnë dhe të zbatojnë parimet. Shënime dhe Përshtypje, ku jepet hapësirë për studentët të shkruajnë mendime dhe t u përgjigjen pyetjeve. PËRFUNDIMI I KURSIT Ungjilli dhe Jeta Produktive është një kurs njësemestral. Përbëhet nga 15 orë mësimore, ku secila zgjat 100 minuta, ose 30 orë mësimore, ku secila zgjat 50 minuta. Për planin me 30 orë, do t ju duhet të përcaktoni se ku ta ndani secilin kapitull për të përshtatur dy mësime. Për të marrë kredite nga instituti, kërkohet që një student të marrë pjesë në të paktën 75 përqind të orëve mësimore. PËRGATITJA E MËSIMEVE TUAJA Një mësimdhënie efikase kërkon që ju të vendosni çfarë të jepni mësim dhe si ta bëni atë (shih Mësimdhënia e Ungjillit: Një Udhëzues për Mësuesit dhe Udhëheqësit e SAK-ut [2001, artikulli 34829], 19 24). Ndërsa studioni materialet e mësimit, gjeni parimet dhe doktrinat për të cilat ndjeni se janë të rëndësishme për studentët tuaj, duke qenë të ndjeshëm ndaj nxitjeve të Shpirtit. (Kjo është ajo që duhet të jepni mësim.) Më pas zgjidhni një ide për t u shpjeguar ose një aktivitet nxënieje për secilin nga ato parime dhe doktrina. Përfshini pika nga Çështje që Duhen Theksuar në Mësimdhënien Aktuale në Sistemin Arsimor të Kishës. (Kjo është mënyra si duhet të jepni mësim.) Ndërsa përgatitni dhe prezantoni çdo mësim, merrni parasysh pyetjet dhe sugjerimet e mëposhtme: Çfarë do të bëjnë studentët gjatë mësimit? Përdorni metoda dhe aktivitete që nxisin pjesëmarrjen e studentëve. Si mund të ndihmoj që t i mbaj studentët e mi të interesuar? Ndryshoni metodat e mësimdhënies mjaftueshëm sa t i mbani studentët të interesuar. Çfarë mendimesh, zgjidhjesh ose sjelljesh mund të vijnë nga ky mësim? Ndihmojini studentët të zbatojnë doktrinat dhe parimet e ungjillit në jetën e tyre. Ndiqni frymëzimin e Shpirtit në atë që thoni dhe bëni. Ndihmojini studentët të kuptojnë se duhet të kërkojnë Shpirtin dhe të jetojnë në mënyrë të tillë që të ftojnë Shpirtin të jetë me ta ndërsa marrin pjesë në orën mësimore. Bëni pyetje dhe prekni ide që nxisin diskutimin në klasë dhe forcojnë besimin (shih DeB 38:23; 43:8; 88:77 80, 122; shih gjithashtu Mësimdhënia e Ungjillit: Një Udhëzues, 37 39). Për të nxitur përgjigjet e studentëve, mos iu përgjigjni pyetjeve që bëni vetë. Jepuni studentëve kohë për t u menduar dhe për të zhvilluar mendime të pavarura. Dëgjojini me vëmendje studentët tuaj dhe reagoni mbi atë që thonë. Jepni dëshminë tuaj dhe ftoni studentët të ndajnë dëshmitë e tyre. Kini besim tek Perëndia dhe tek fuqia e fjalës së Tij për të nxitur interesin dhe për të bekuar studentët tuaj (shih 2 Nefi 32:3; Alma 31:5). Kini besim tek studentët tuaj dhe në aftësinë e Zotit që t ju ndihmojë të jeni një mësues i suksesshëm.

8 1 1 PLANI I SHPËTIMIT PËR FËMIJËT E ATIT QIELLOR Qyteti i Përjetshëm, nga D. Kith Larson HYRJE Studentët tuaj shpesh përballen me filozofi të rreme të botës në lidhje me qëllimin e ekzistencës së tyre. Ndërsa shpjegoni planin e shpëtimit, ndihmoni duke sqaruar qëllimin e jetës së vdekshme dhe rolin e planit të Atit Qiellor për t i dhënë drejtim dhe kuptim jetës. Ndërsa studentët tuaj kuptojnë planin e shpëtimit, ata do të kuptojnë se si trazirat, gëzimi, puna, studimi dhe ruajtja e fuqisë fizike luajnë një rol të rëndësishëm në përvojën e tyre të përditshme. Kur ndjekim shembullin e Shpëtimtarit, jemi më të lumtur dhe jemi më të aftë për të bekuar jetën e familjeve tona dhe të atyre që u shërbejmë. PARIME PËR T U KUPTUAR Ati Qiellor përgatiti një plan shpëtimi. Ai na mëson nga erdhëm, pse jemi këtu në tokë dhe ku do të shkojmë pas jetës së vdekshme. Kur kuptojmë vendin tonë në planin e shpëtimit na ndihmon të zhvillojmë besim dhe të gjejmë gëzim në një botë me shumë paudhësi. Ne mund ta përdorim njohurinë për planin e shpëtimit për të na ndihmuar në sfidat tona tokësore. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Ati Qiellor përgatiti një plan shpëtimi. Ai na mëson nga erdhëm, pse jemi këtu në tokë dhe ku do të shkojmë pas jetës së vdekshme. Pyesni nëse ndonjë student mund të citojë Moisiu 1:39 (Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë). Nëse po, jepini një studenti mundësinë ta thotë; dhe më pas bëjeni klasën ta përsërisë së bashku një ose dy herë. Kërkojini një studenti të shpjegojë se çfarë kuptimi ka ky shkrim i shenjtë për të. Shkruani Plani në dërrasë. Shkruani poshtë saj referencat e mëposhtme të shkrimeve të shenjta duke mos përfshirë frazat në kllapa: 2 Nefi 9:6 ( planin e mëshirshëm të Krijuesit të madh ) 2 Nefi 9:13 ( plani i Perëndisë tonë ) Alma 24:14 ( plani i shpëtimit )

9 2 P LANI I S HPËTIMIT PËR F ËMIJËT E A TIT Q IELLOR Alma 34:16 ( plani i madh, i përjetshëm i shëlbimit ) Alma 42:16 ( [plani i] lumturisë ) Kërkojuni studentëve t i lexojnë këto vargje për të gjetur dhe për të theksuar (nënvijëzuar) disa nga emrat e planit të Atit Qiellor për fëmijët e Tij. Ndihmojini studentët të kuptojnë se emrat që janë dhënë për këtë plan përshkruajnë qëllimet e Atit Qiellor për ne. Shkruani tre termat e mëposhtme në dërrasë, të cilat shprehin tre fazat e ekzistencës: jeta para lindjes, jeta e vdekshme dhe jeta pas vdekjes. Kërkojuni studentëve të thonë se çfarë dinë për secilën fazë të planit të Atit Qiellor. Jepuni referenca nga shkrimet e shenjta dhe nga profetët, sipas nevojës, për t i ndihmuar të kuptojnë konceptet e mëposhtme: Jeta Para Lindjes Ati Qiellor është një qenie çelestiale, me një trup të lartësuar prej mishi e kockash (shih DeB 130:22 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë, DeB 130:22 23]). Ai është Ati i shpirtit tonë (shih Romakëve 8:16 17; Hebrenjve 12:9). Ne jetuam me Të si fëmijë shpirtërorë (shih Abrahami 3:22 23 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë]). Tek Familja: Një Proklamatë drejtuar Botës, Presidencia e Parë dhe Kuorumi i Dymbëdhjetë Apostujve deklaruan: Të gjitha qeniet njerëzore, meshkuj dhe femra, janë krijuar sipas shëmbëlltyrës së Perëndisë. Secili është një bir ose bijë shpirtërore e dashur e prindërve qiellorë dhe, si i tillë, secili ka një natyrë dhe destinacion hyjnor. Në mbretërinë paratokësore, bijtë dhe bijat shpirtërore e njihnin dhe e adhuronin Perëndinë si Atin e tyre të Amshuar dhe e pranuan planin e Tij, me anë të të cilit fëmijët e Tij mund të merrnin një trup fizik, mund të fitonin përvojë tokësore për të përparuar drejt përsosjes dhe së fundi, mund të arrinin destinacionin e tij ose të saj si një trashëgimtar i jetës së përjetshme Liahona, tetor 1998, Familja: Një Proklamatë drejtuar Botës ). Ati Qiellor na mësoi planin e Tij të shpëtimit (shih DeB 138:56). Plani i Tij bëri të mundur për ne që të vinim në tokë, të fitonim një trup dhe të mësonim bindjen (shih Abrahami 3:24 26). Plani kërkoi një Shpëtimtar dhe një Shëlbues; Jezu Krishti u parashugurua nga Ati Qiellor për të qenë Shpëtimtari dhe Shëlbuesi ynë (shih Moisiu 4:2; Abrahami 3:27). Ne u gëzuam kur filluam të kuptojmë planin e Atit Qiellor. (Shih Jobi 38:4 7. Profetët e ditëve të mëvonshme na kanë mësuar se vargu 7 i referohet gëzimit që ndjemë në ekzistencën tonë para lindjes kur pranuam planin e shpëtimit; për shembull, shih thënien e Plakut Riçard G. Skot në faqen e parë të manualit të studentit.) Satani u rebelua kundër planit të Atit Qiellor dhe ofroi një plan tjetër që do të kufizonte zgjedhjen tonë të lirë. Ai dhe ndjekësit e tij u dëbuan. (Shih Zbulesa 12:7 11; DeB 29:36; 76:25 27; Moisiu 4:1, 3 4.)

10 P LANI I S HPËTIMIT PËR F ËMIJËT E A TIT Q IELLOR 3 Jeta e Vdekshme Të qenit besnikë në jetën tonë para lindjes do të thoshte të ruanim gjendjen e parë ; [gjendja jonë e] dytë filloi me jetën tonë të vdekshme (shih Abrahami 3:26). Për shkak të Rënies së Adamit dhe Evës, ne hymë në jetën e vdekshme në një gjendje të rënë. Rënia dhe gjendja jonë e vdekshme janë pjesë të rëndësishme të planit. (Shih 2 Nefi 2:22 25 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë, 2 Nefi 2:25]; DeB 29:40; Moisiu 5:10 11.) Jezu Krishti na shëlbeu nga Rënia. Pa Shlyerjen e Tij ne nuk mund të ringjalleshim dhe do të jetonim si shpirtra në mjerim përgjithmonë me Satanin. (Shih 2 Nefi 2:26; 9:6 10.) Përvojat tona gjatë jetës së vdekshme na lejojnë të përdorim zgjedhjen tonë të lirë për të bërë zgjedhje dhe për të provuar pasojat e tyre (shih 2 Nefi 2:11 13, 27; Alma 34:32 34 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë]; DeB 58:27 28 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë, DeB 58:26 27]). Krijimi dhë mësimi i familjeve të përjetshme është në qendër të planit të shpëtimit (shih DeB 93:40; 131:1 4 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë]; 138:47 48; Moisiu 2:28). Çfarëdo dije dhe inteligjence që fitojmë gjatë jetës së vdekshme nëpërmjet zellit dhe bindjes sonë do të ngrihet me ne në Ringjallje (shih DeB 130:18 19 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë]). Jeta Pas Vdekjes Kur vdesim, shpirti ynë shkon në botën e shpirtrave për të pritur Ringjalljen. Aty ne vazhdojmë të mësojmë. (Shih Alma 40:11 14; DeB 138:10 22.) Zoti do të na gjykojë sipas mënyrës që e kemi jetuar jetën dhe sipas dëshirave të zemrës sonë (shih Gjoni 5:22, 30; Alma 41:3; DeB 137:9 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë, DeB 137:7 10]). Ata që ndjekin planin e Atit Qiellor do të kthehen të jetojnë ashtu si Ai në praninë e Tij (shih DeB 76:92 96; 93:16 20). Kërkojuni studentëve të diskutojnë mbi pyetjet e mëposhtme: Pse secila nga këto faza të ekzistencës sonë është e rëndësishme për t u bërë si Ati ynë Qiellor? Në ç mënyrë ju ndihmon të kuptoni potencialin tuaj hyjnor fakti se jeni një bir ose bijë e Perëndisë? Çfarë cilësish shpirtërore na ndihmojnë të bëhemi më shumë si Ati ynë Qiellor? (Besimi, bindja, përulësia e kështu me radhë.) Cilat do të jenë rrjedhojat nëse ndjekim planin e Atit Qiellor? (Ne bëhemi si Ai, marrim një plotësi gëzimi e kështu me radhë.) Kur kuptojmë vendin tonë në planin e shpëtimit na ndihmon të zhvillojmë besim dhe të gjejmë gëzim në një botë me shumë paudhësi. Kërkojuni studentëve të lexojnë shkrimet e shenjta të mëposhtme dhe të shpjegojnë pse kur jetojmë sipas planit të Perëndisë na sjell lumturi: 2 Nefi 2:25 (Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë)

11 4 P LANI I S HPËTIMIT PËR F ËMIJËT E A TIT Q IELLOR Mosia 2:41 Alma 19:6 Shpjegoni se madje edhe ndërsa jetojmë sipas planit të madh të shpëtimit, disa pjesë të jetës së vdekshme mund të jenë shumë të vështira dhe përfshijnë sprova të rënda. Megjithatë, duhet të mbajmë mend se Ati Qiellor do që ne të gjejmë gëzim dhe paqe duke mbajtur urdhërimet e Tij. Ftojini studentët të përmendin disa drama që kanë parë ose lexuar, të cilat kanë më shumë se një akt. Përse është e rëndësishme që të dini se çfarë ndodhi në aktin e parë të një drame me tre akte? Në ç mënyrë do të shkaktonte keqkuptim mbi atë se kush jemi dhe se cili është potenciali ynë i përjetshëm po të mos dinim rreth jetës sonë paratokësore? Ndani përshkrimin e mëposhtëm që Presidenti Bojd K. Paker, President Veprues i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, dha kur e krahasoi planin e shpëtimit me një dramë të madhe me tre akte : Akti 1 titullohet Jeta para Lindjes. Shkrimet e shenjta e përshkruajnë atë si gjendjen tonë të parë (shih Juda 1:6; Abraham 3:26, 28). Akti 2, nga lindja deri në kohën e ringjalljes, është Gjendja e Dytë. Dhe akti 3 quhet Jeta pas Vdekjes ose Jeta e Përjetshme. Në jetën e vdekshme ne jemi si aktorë që hyjnë në një teatër sapo sipari ngrihet në aktin e dytë. S e kemi parë aktin I. Drama ka shumë ngjarje dhe nëngjarje që ndërthuren, duke e bërë të vështirë të kuptosh se me kë lidhen njerëzit dhe me kë lidhen gjërat, kush janë heronjtë dhe kush janë të liqtë. Ndërlikohet edhe më tepër pasi nuk jemi vetëm spektatorë; jemi pjesëtarë të trupës teatrore, në skenë, në mes të gjithçkaje! Si pjesë e planit të përjetshëm, kujtesa për jetën tonë para jetës së vdekshme, akti I, mbulohet me një perde. Përderisa hyjmë në jetën e vdekshme në fillim të aktit II pa asnjë kujtim nga akti I, nuk është habi që është e vështirë të kuptosh se çfarë po ndodh (The Play and the Plan [drejtuar të rinjve të rritur, 7 maj, 1995], 2). Përse harrimi nga akti I (jeta jonë paratokësore) kërkon që të ushtrojmë besim tek Zoti? Si mund të na ndihmojë, kur jeta është e vështirë, fakti se e dimë që erdhëm në tokë dhe hymë në jetën e vdekshme si pjesë e një plani hyjnor? Ndani përshkrimin e mëposhtëm nga Presidenti Paker: Ndonjëherë pyesim veten: Nëse plani është vërtet plani i madh i lumturisë, përse duhet të mundohemi të gjejmë plotësinë e tij në jetën e vdekshme? Nëse prisni të gjeni vetëm qetësi, paqe dhe hare gjatë aktit II, me siguri që do të zhgënjeheni. Do të kuptoni pak nga ajo që po ndodh dhe pse gjërat lejohen të jenë siç janë.

12 P LANI I S HPËTIMIT PËR F ËMIJËT E A TIT Q IELLOR 5 Mbani mend! Rreshti Dhe ata të gjithë jetuan të lumtur përgjithmonë nuk shkruhet në asnjë vend gjatë aktit të dytë. Ai varg i përket aktit të tretë, kur misteret zgjidhen dhe në çdo gjë vendoset drejtësia. Derisa të keni një këndvështrim të gjerë të natyrës hyjnore të kësaj drame të madhe, nuk do të kuptoni shumë nga paudhësitë në jetë. Disa lindin me shumë pak dhe të tjerë me shumë pasuri. Disa lindin në varfëri, me paaftësi, me dhimbje, me vuajtje. Disa përjetojnë vdekje të parakohshme, madje edhe fëmijët e pafaj. Ka forca të egra dhe të pafalshme të natyrës si dhe vrazhdësi të njeriut ndaj njeriut. Mos mendoni se Perëndia shkakton me dashje atë që lejon të ndodhë për qëllimet e tij. Kur të kuptoni planin dhe qëllimin e plotë të tij, madje edhe këto gjëra do të nxjerrin në pah një At të dashur në Qiell (The Play and the Plan, 2). Rishikoni thënien e Presidentit Paker: Derisa të keni një këndvështrim të gjerë të natyrës hyjnore të kësaj drame të madhe, nuk do të kuptoni shumë nga paudhësitë në jetë. Pyetini studentët se si do ta përdornin njohurinë që kanë për planin e shpëtimit për t iu përgjigjur thënieve dhe pyetjeve të mëposhtme: Babai im vdiq para se të isha aq i madh në moshë sa ta njihja atë. A do ta shoh përsëri? Kam një shok që bën të gjitha llojet e gjërave të këqija dhe ai duket i lumtur në mënyrë të përsosur. Përse duhet t i mbaj urdhërimet e Perëndisë? E fejuara ime dhe unë ramë dakord se nuk do të kemi fëmijë ata janë një barrë e rëndë financiare dhe emocionale. Do të jemi më të lumtur pa një familje. Ne mund ta përdorim njohurinë për planin e shpëtimit për të na ndihmuar në sfidat tona tokësore. Ndihmojini studentët të kuptojnë se ne krijuam talente dhe aftësi në jetën para lindjes dhe se njohuria mbi jetën tonë para lindjes duhet të nxisë besnikëri dhe zhvillim të vazhdueshëm të talenteve dhe aftësive tona gjatë jetës së vdekshme. Për t i ndihmuar ata të kuptojnë këto parime, ndani thëniet e mëposhtme nga Autoritetet e Përgjithshëm dhe diskutoni mbi pyetjet që vijojnë pas tyre. Ne zhvilluam talente dhe aftësi në jetën para lindjes. Plaku Brus R. MekKonki, i cili ishte anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, deklaroi: Në këtë jetë të mëparshme, në këtë ekzistencë para jetës së vdekshme, ne zhvilluam aftësi dhe talente të ndryshme. Disa i zhvilluan në një fushë dhe disa në një tjetër. Më e rëndësishmja nga të gjitha fushat ishte fusha e anës shpirtërore aftësia, talenti dhe kapaciteti për të njohur të vërtetën (Making Our Calling and Election Sure, Brigham Young University Speeches of the Year [25 mars, 1969], 5 6). Si mendoni, përse ana shpirtërore është më e rëndësishmja nga të gjitha fushat?

13 6 P LANI I S HPËTIMIT PËR F ËMIJËT E A TIT Q IELLOR Në çfarë mënyrash mund të ndikojë ana shpirtërore në aftësinë tonë për të kuptuar njohurinë tokësore? Njohuria mbi jetën tonë para lindjes duhet të nxisë besnikëri dhe zhvillim të vazhdueshëm të talenteve dhe aftësive tona gjatë jetës së vdekshme. Kërkojuni studentëve të rendisin disa sfida të zakonshme tokësore që përjetojnë gjatë jetës së vdekshme (për shembull, gjetja e një pune, pasja e parave të mjaftueshme për të plotësuar nevojat bazë, ruajtja e shëndetit të mirë dhe të kuptuarit e sprovave). Plaku Nill A. Maksuell, anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, mësoi: Të pranoje të hyje në këtë gjendje të dytë, si rrjedhojë, ishte si të ishe dakord që më parë për anestezi për anestezinë e harrimit. Mjekët nuk ia heqin anestezinë një pacienti, në mes të asaj që ishte autorizuar më parë, për ta pyetur përsëri nëse duhet të vazhdojë. Ne pranuam që të vinim këtu dhe t u nënshtroheshim disa përvojave nën kushte të caktuara (në Conference Report, tetor 1985, 21; ose Ensign, nëntor 1985, 17). Në ç mënyrë ndikon se si pranoni dhe përballeni me sfidat fakti që ishit të gatshëm në jetën para lindjes për t iu nënshtruar kushteve të veçanta në tokë? Si mund të na ndihmojë njohuria se zhvilluam disa talente dhe aftësi në jetën para lindjes për të na nxitur t i zhvillojmë ato në këtë jetë gjithashtu? DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Nxitini studentët t ua shpjegojnë planin e shpëtimit pjesëtarëve të familjes gjatë një mësimi të mbrëmjes familjare. Kërkojuni studentëve të shkruajnë në manualin e tyre të studentit përgjigjet e pyetjeve të mëposhtme: Në ç mënyra mund të na ndihmojë të përmbushim qëllimin tonë në jetë përmirësimi i aftësive tona arsimore dhe të punësimit? Si mund të ndihmojë në mënyrë shpirtërore e tokësore familjet tona dhe të tjerët marrja e një trajnimi dhe arsimimi më të zhvilluar?

14 7 2 UDHËHEQJA E SHPIRTIT HYRJE PARIME PËR T U KUPTUAR Për shkak se ka shumë zëra të rremë që duan të na tërheqin vëmendjen, ne duhet të njohim zbulesën personale nga Perëndia. Përgatitja e vetes siç duhet për të marrë Shpirtin është thelbësore për komunikimin shpirtëror. Fryma e Shenjtë i jep ngushëllim, paqe dhe drejtim jetës sonë si në çështjet tokësore, ashtu edhe në ato shpirtërore. Ndihmojini studentët tuaj të kuptojnë rolin e Frymës së Shenjtë si dhe të njohin nxitjet e Shpirtit. Ndërsa mësojmë si të njohim dhe të ndjekim udhëheqjen e Shpirtit, ne mund të shmangim ato pjesë që janë humbje kohe ose me pak rëndësi. Fryma e Shenjtë mund të na sjellë ngushëllim, paqe dhe drejtim në jetën tonë. Udhëheqja e Frymës së Shenjtë mundësohet për të gjithë anëtarët e denjë të Kishës. Lutja është një mënyrë për të marrë udhëheqjen e Shpirtit. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Fryma e Shenjtë mund të na sjellë ngushëllim, paqe dhe drejtim në jetën tonë. Ndajini shkrimet e shenjta të mëposhtme midis studentëve tuaj. Kërkojuni të lexojnë shkrimin dhe të ndajnë me klasën atë që ai shkrim na mëson mbi Frymën e Shenjtë. Rendisni përgjigjet e tyre në dërrasë nën titullin Funksionet e Frymës së Shenjtë. Gjoni 14:26 Gjoni 16:13 Romakëve 5:5 2 Nefi 31:17 2 Nefi 31:18 Doktrina e Besëlidhje 6:15 Ftoni studentët të ndajnë një përvojë personale që ilustron një nga rolet e Frymës së Shenjtë. Lexoni 2 Nefi 32:5 me studentët. Shkruani në dërrasë [Fryma] e Shenjtë do t ju tregojë të gjitha gjërat që duhet të bëni (2 Nefi 32:5). Jepuni studentëve një minutë për të mësuar përmendësh shprehjen dhe referencën. Më pas fshini shprehjen dhe lejoni që dy ose tre vullnetarë të citojnë shprehjen dhe të japin referencën.

15 8 U DHËHEQJA E S HPIRTIT Kërkojuni studentëve të rendisin tek seksioni Shënime dhe Përshtypje i manualit të tyre të studentit tre ose katër vendimet më të rëndësishme me të cilat ata ndeshen në jetën e tyre. Lexoni Doktrina e Besëlidhje 90:24 dhe kërkojuni të përmbledhin atë që duhet të bëjnë për të marrë ndihmë nga Shpirti i Zotit në të gjitha vendimet e renditura. Ndani shprehjen e mëposhtme nga Plaku Jozef B. Uirthlin, anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: [Fryma e Shenjtë] është një zbulues dhe mësues që përçon informacion në shpirtin tonë me më shumë siguri nga ç është e mundur nga shqisat tona të natyrshme. Ai mund të na udhëheqë në çdo zgjedhje dhe vendim, nuk do të na mashtrojë dhe s do na udhëheqë asnjëherë në rrugë të gabuar. Ai është një ngushëllues që sjell paqe në shpirtin tonë në kohë nevoje (në Conference Report, tetor 1994, 100; ose Ensign, nëntor 1994, 76). Çfarë tha plaku Uirthlin në lidhje me sigurinë e informacionit që mund të marrim nga Fryma e Shenjtë? Udhëheqja e Frymës së Shenjtë mundësohet për të gjithë anëtarët e denjë të Kishës. Ndani mësimin e mëposhtëm: Fuqia e Frymës së Shenjtë mund të vijë mbi një njeri përpara pagëzimit dhe të dëshmojë se ungjilli është i vërtetë. Por e drejta për të pasur shoqërinë e vazhdueshme të Frymës së Shenjtë, kurdo që dikush është i denjë, është një dhuratë që mund të merret vetëm me anë të vënies së duarve nga një mbajtës i Priftërisë Melkizedeke pas pagëzimit të autorizuar në Kishën e vërtetë të Jezu Krishtit (Udhëzuesi për Shkrimet e Shenjta, Frymë e Shenjtë, 51 52). Cili është çelësi për të pasur shoqërinë e vazhdueshme të Frymës së Shenjtë? (Denjësia.) Ftoni studentët të lexojnë thënien e Plakut Henri B. Ajring në faqen 9 të manualit të studentit. Çfarë mund të bëjmë që të jemi të denjë për ndikimin e Frymë së Shenjtë? Kërkojini një studenti të lexojë dy paragrafet e fundit të thënies së plakut Jozef B. Urithlin në faqet 9 10 të manualit të studentit. Më pas pyesni: Çfarë tha plaku Uirthlin, çfarë mund të dobësojë ndikimin e Frymës së Shenjtë në jetën tonë? Çfarë keni zbuluar se duhet të bëni për të ftuar Shpirtin rregullisht? (Përgjigjet mund të përfshijnë aktivitete të tilla si një jetë e drejtë, studimi i shkrimeve, lutja, ndjekja e profetëve të gjallë, mbajtja e besëlidhjeve të pagëzimit, dashuria hyjnore dhe disiplinimi i mendimeve tona. Ftoni studentët të rendisin përgjigjet në dërrasë. Nxitini të shpjegojnë rëndësinë e çdo sugjerimi ndërsa ai sugjerim jepet. Nxitini të mbajnë shënime nga diskutimi në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit.)

16 U DHËHEQJA E S HPIRTIT 9 Lutja është një mënyrë për të marrë udhëheqjen e Shpirtit. Nëse përdorët pyetjen e fundit të sugjerimit të mëparshëm për mësimdhënie, nëse doni, mund t i referoni studentët tek lista e praktikave që sugjeruan se do të ftonin Shpirtin në jetën e tyre. Lexoni me ta thënien nga Presidenti Xhejms E. Faust në faqen 10 të manualit të studentit. Çfarë praktike theksoi Presidenti Faust si në pikën e tij të tretë, ashtu dhe në pikën e katërt? A ishte lutja në listën tuaj të veprimeve një ndër gjërat që ftojnë Shpirtin? Pse, ose pse jo? Kërkojini një studenti të lexojë thënien e mëposhtme nga Presidenti Hibër J. Grant: Në çastin që një njeri ndalon së luturi Perëndisë për shpirtin dhe drejtimet e tij, po aq shpejt ai fillon të bëhet një i huaj ndaj tij dhe veprave të tij. Kur njerëzit rreshtin së luturi për shpirtin e Perëndisë, ata e vendosin besimin në arsyen e tyre njerëzore dhe gradualisht ata humbasin shpirtin e Perëndisë, ashtu si në po të njëjtën mënyrë miqtë e afërm dhe të dashur, duke mos i shkruar ose duke mos e vizituar asnjëherë njëri-tjetrin, do të ktheheshin në të huaj. Të gjithë duhet të lutemi që Perëndia të mos na lërë kurrë vetëm për një çast pa shpirtin e tij për të na ndihmuar dhe mbështetur gjatë përballimit të mëkatit dhe tundimit (në Conference Report, tetor 1944, 9). Përse është lutja e rëndësishme për dikë që dëshiron udhëheqjen e Shpirtit? Ndani thënien e mëposhtme nga Presidenti Ezra Taft Benson në lidhje me marrëdhënien midis lutjes dhe Shpirtit. Ndërsa lexoni këshillën e profetit, ftojini studentët të dëgjojnë secilën pyetje që ai bën dhe të mendojnë se si do t i përgjigjeshin. Kur luteni kur flisni me Atin tuaj Qiellor a ia shprehni vërtet problemet tuaja Atij? A e lejoni të njohë ndjenjat, dyshimet, pasiguritë, gëzimet, dëshirat tuaja më të thella apo lutja është thjesht një shprehje e zakonshme me të njëjtat fjalë dhe fraza? A mendoni për atë që vërtet doni të thoni? A gjeni kohë për të dëgjuar nxitjet e Shpirtit? Përgjigjet e lutjeve vijnë më shpesh nga një zë i qetë dhe dallohen nga ndjenjat tona më të thella dhe më të fshehta. Unë ju them se mund ta njihni vullnetin e Perëndisë në lidhje me veten tuaj nëse do të gjeni kohë për t u lutur dhe për të dëgjuar ( To the Rising Generation, New Era, qershor 1986, 8). (Vini re: Sugjerimi i mëposhtëm për mësimdhënie thekson vlerën e të mësuarit për të dëgjuar Shpirtin në mënyrë që të njohim përgjigjen e Zotit ndaj lutjeve tona. Për shkak të gjatësisë, ai mund të marrë pjesën më të madhe të kohës së mësimit. Këshilla e Plakut Riçard G. Skot është veçanërisht e rëndësishme për të rinjtë e rritur pasi ata po mbërrijnë në shumë udhëkryqe ku përballen me vendime që do të kenë ndikim të gjatë në jetën e tyre dhe në jetën e familjes së tyre të ardhshme. Ndihmojini studentët të mësojnë vetëbesim në njohjen e përgjigjeve të Zotit ndaj lutjeve të tyre në mënyrë që t i kthehen përditë me përulësi Atij.) Para orës mësimore, nëse dëshironi, mund të shkruani në dërrasë dy ose tre pyetjet e para që janë përfshirë si nëntitull në bisedën e Plakut Riçard G. Skot në konferencën e përgjithshme (shih manuali i studentit, faqe 11 14). Pyetini studentët nëse kanë menduar ndonjëherë mbi këto pyetje.

17 10 U DHËHEQJA E S HPIRTIT Përdorni bisedën e plakut Skot në konferencë si burim për t iu përgjigjur dhjetë pyetjeve nëntitull përgjatë bisedës në manualin e studentit. Nëse dëshironi, mund ta ndani klasën në grupe dhe kërkojini çdo grupi që të kërkojë përgjigjet e një ose më shumë pyetjeve. Ftojini grupet të ndajnë atë që mësojnë me pjesën tjetër të klasës. Ndërsa përparoni me pyetjet, shtojini tek ato tashmë të renditura në dërrasë. DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Kërkojuni studentëve të rishikojnë seksionin Zbatime dhe Shembuj të manualit të studentit dhe t u përgjigjen pyetjeve të renditura aty. Ftoni studentët të meditojnë se si mund të ftojnë Shpirtin në jetën e tyre. Kërkojuni të mbajnë shënim mendimet e tyre në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit.

18 11 3 VENDOSJA E QËLLIMEVE DHE MENAXHIMI I KOHËS HYRJE Shumë njerëz hasin vështirësi në vendosjen e qëllimeve dhe menaxhimin me efikasitet të kohës së tyre. Ndihmojini studentët të kuptojnë se si vendosja e qëllimeve dhe menaxhimi i mençur i kohës mund të përmirësojë jetën e tyre dhe t i ndihmojë gjithashtu që t u shërbejnë të tjerëve më mirë. PARIME PËR T U KUPTUAR Vendosja e qëllimeve të vlefshme i jep drejtim jetës sonë. Ne duhet të vendosim qëllime në një numër të ndryshëm fushash. Menaxhimi i kohës sonë na jep kontroll në jetën tonë në mënyrë që të shërbejmë me më efikasitet. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Vendosja e qëllimeve të vlefshme i jep drejtim jetës sonë. Ndani shënimin e mëposhtëm në ditar nga një fermer: Vendosa të prisja barin e thatë. Fillova t u vendosja takëmin kuajve dhe zbulova se takëmi ishte prishur. E çova në hambar për ta riparuar dhe vura re disa thasë të zbrazët që ndodheshin në dysheme. Thasët më kujtuan se disa patateve në qilar u duheshin hequr filizat. Shkova në qilar për ta bërë atë punë dhe vura re se dhoma duhej fshirë. Shkova në shtëpi për të marrë fshesën dhe pashë se kutia me dru ishte bosh. Shkova tek turra me dru dhe vura re disa zogj pule të sëmurë. Kishin një pamje aq të trishtuar saqë vendosa të merrja pak ilaç për to. Për shkak se nuk kisha mjekim, i hipa makinës dhe u drejtova për tek farmacia. Rrugës m u mbarua nafta. Çfarë e pengoi fermerin nga qëllimi i tij për të prerë barin e thatë? Pse ne ndonjëherë sillemi si fermeri? Çfarë është një qëllim? Përse është e rëndësishme të qëndrojmë të përqendruar në një qëllim? Përse është e rëndësishme të vendosim qëllime? Si i arrijmë qëllimet? Ndani konceptet e mëposhtme, të cilat mund të na ndihmojnë të mësojmë se si të vendosim qëllime të vlefshme:

19 12 V ENDOSJA E Q ËLLIMEVE DHE M ENAXHIMI I K OHËS Një qëllim është një arritje që pritet. Vlera e një qëllimi ndihmon në përcaktimin e përparësisë së tij. Përcaktimi i përparësisë së qëllimeve do të thotë t i vendosësh ato në radhën e dëshiruar. Një kalendar na ndihmon të programojmë gjithçka që na nevojitet të përmbushim. Njerëzit më të suksesshëm vendosin qëllime. Vendosja e qëllimeve na ndihmon të planifikojmë dhe t i japim drejtim jetës sonë. Shkruani në dërrasë Qëllime Afatgjata, Qëllime të Ndërmjetme, Qëllime Afatshkurtra dhe Detyra të Përditshme. Cilat mendoni se janë qëllime afatgjata? Cilat mendoni se janë qëllime të ndërmjetme? Cilat mendoni se janë qëllime afatshkurtra? Cilët janë disa shembuj të detyrave të përditshme? Rendisni përgjigjet në dërrasë nën titujt e duhur (shih shembujt në tabelën e mëposhtme). Qëllimet Afatgjata Të rris aftësitë e mia për përparim në punën time. Të jem i/e denjë për ekzaltim dhe të bëhem si Ati im Qiellor. Qëllime të Ndërmjetme Të përfundoj një vit në kurse me orë mësimore që kanë si qëllim një diplomë ose çertifikatë. Të marr ordinancat e tempullit. Të shërbej në mbretëri. Qëllime Afatshkurtra Të regjistrohem dhe të përfundoj një semestër ose tre muaj me orë mësimore që kanë si qëllim një diplomë ose çertifikatë. Të paguaj të dhjetën dhe ofertat rregullisht. Të jem besnik/e në mësimin e shtëpisë ose në mësimin e vizitave çdo muaj. Detyra të Përditshme Të mbaroj detyrat për orën time të ardhshme mësimore. Të lexoj shkrimet e shenjta për 30 minuta çdo mëngjes. Të lutem në mëngjes dhe në darkë.

20 V ENDOSJA E Q ËLLIMEVE DHE M ENAXHIMI I K OHËS 13 Përse është e rëndësishme lista Detyra të Përditshme në realizimin e qëllimeve? Përse do të ishte e rëndësishme të rishikonim detyrat tona të përditshme në lidhje me qëllimet tona afatgjata? Si mund të na ndihmojnë qëllimet afatshkurtra të arrijmë qëllime afatgjata akademike dhe shpirtërore? Si lidhen me njëra-tjetrën qëllimet afatgjata, të ndërmjetme, afatshkurtra dhe detyrat e përditshme të renditura? Është thënë se një qëllim i pashkruar është thjesht një dëshirë. Ndihmojini studentët të kuptojnë se të shkruarit e qëllimeve të tyre i ndihmon të kujtojnë dhe të arrijnë objektivat e tyre. Lexoni këshillën e mëposhtme nga plaku Frenklin D. Riçards, atëherë Asistent i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Objektivat dhe qëllimet nuk duhet të jenë vetëm të vlefshëm, por edhe realistë. Ata duhet të jenë një nxitje për të punuar me efikasitet. Në këtë mënyrë, vendosja e objektivave realistë dhe realizimi i tyre bëhet një pjesë e rëndësishme e proçesit të madh të përparimit të përjetshëm (në Conference Report, tetor 1969, 123). Si mund të përcaktoni nëse një qëllim është realist? Ne duhet të vendosim qëllime në një numër të ndryshëm fushash. Ftoni dy studentë të vijnë në dërrasë. Kërkojini njërit të shkruajë tokësore dhe tjetrit shpirtërore. Kërkojini një studenti të tretë të lexojë me zë në manualin e studentit (f ) rreth të riut Xho Uitso, siç tregohet nga plaku G. Homer Durham. Kërkojuni studentëve në dërrasë të rendisin secilin nga qëllimet e Xhon Uitso nën kolonën tokësore ose nën shpirtërore. Pyetini studentët se në cilën kategori (tokësore apo shpirtërore) do të vendosnin secilën prej pikave të mëposhtme: shërbimi në kishë, shërbimi qytetar, familja, arsimi, karriera, puna misionare, financa, historia familjare, ushtrimet fizike, koha e lirë. Ftoni studentët të sugjerojnë qëllime të veçanta që do të ishin të përshtatshme për çdo pikë në listën paraardhëse (për shembull, në historinë familjare, dërgoni një emër për punën në tempull; tek financa, krijoni një buxhet). Menaxhimi i kohës sonë na jep kontroll në jetën tonë në mënyrë që të shërbejmë me më efikasitet. Diskutoni pyetjet e mëposhtme: Sa prej jush do të donit të kishit më shumë kohë çdo ditë? Përse? Pse humbasim kontrollin e kohës sonë? Shkruani në dërrasë: Ne marrim nën kontroll jetën tonë duke marrë nën kontroll kohën tonë. Përse është e rëndësishme që ta drejtojmë në mënyrë aktive rrjedhën e jetës sonë në vend që thjesht t i lemë gjërat të ndodhin?

21 14 V ENDOSJA E Q ËLLIMEVE DHE M ENAXHIMI I K OHËS Lexoni së bashku Doktrina e Besëlidhje 60:13. Përse është e rëndësishme që të mos e çojmë kohën dëm? Ndani thënien e mëposhtme nga Plaku M. Rasëll Ballard, anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve. Nga një listë me gjëra të thjeshta që të rinjtë mund të bëjnë për ta mbajtur veten të pastër, të dëlirë dhe të guximshëm për të shërbyer në misione, ai përmendi: Kufizimi i sasisë së kohës që kalohet duke luajtur lojëra kompjuterike. Se sa pikë mund të bëni në një minutë me një lojë kompjuterike nuk do të ketë asnjë efekt në kapacitetin tuaj për të qenë një misionar i mirë (në Conference Report, tetor 2002, 51 52; ose Ensign,nëntor 2002, 48). Çfarë parimi na mëson thënia e plakut Ballard? Me çfarë gjërash e çojmë kohën dëm zakonisht? Çfarë sjelljesh çojnë në çuarjen dëm të kohës? Në ç mënyrë mund të jenë zbulimet moderne humbje kohe ose fitim kohe? Një nga mjetet më të mëdha që kemi për të menaxhuar kohën tonë është planifikimi. Siç dikush ka thënë: Planifikoni punën tuaj dhe pastaj punoni sipas planit tuaj. Planifikimi na ndihmon që t i sjellim ngjarjet e së ardhmes në të tashmen në mënyrë që të mund të bëhet diçka për to tani. Shkruani në dërrasë rregullat e thjeshta të mëposhtme për një planifikim efikas. (Ky model mund të përshtatet për të organizuar qëllimet e ndërmjetme dhe afatgjata, si ato javore, mujore ose vjetore.) 1. Bëni një listë të gjithçkaje që duhet të përmbushni sot. 2. Vendosini një vlerë çdo pike (për shembull, A=thelbësore, B= e rëndësishme, C=me njëfarë vlere, D=harxhim kohe). 3. Bëni të gjitha A-të në fillim, pastaj B-të e kështu me radhë. Kërkojuni studentëve të lexojnë seksionin Zbatime dhe Shembuj në manualin e studentit (f. 22). Lexoni thëniet e Presidentit Tomas S. Monson dhe Presidentit Gordon B. Hinkli nga manuali i studentit (f. 21). Kërkojuni studentëve të gjejnë dhe të përmbledhin këshillën e tyre në lidhje me përparësitë. Renditini në dërrasë. DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Jepuni detyrë studentëve tuaj të kalojnë pak kohë gjatë javës së ardhshme për t u ulur në një vend të qetë e të shkruajnë qëllimet e tyre në jetë; më pas të përshkruajnë në letër se çfarë duhet bërë gjatë pesë viteve të ardhshme, gjatë vitit të ardhshëm, gjatë gjashtë muajve dhe gjatë javës së ardhshme për të shkuar drejt përfundimit të një prej këtyre qëllimeve në jetë. Ftojini të shkruajnë një paragraf për çdo qëllim në jetë duke përshkruar se çfarë kuptimi ka ai për ta. Ata mund ta shkruajnë këtë në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit.

22 15 4 MENAXHIMI I BURIMEVE FINANCIARE ME MENÇURI HYRJE Shumë njerëz shqetësohen për anën e tyre financiare. Shumë shqetësohen që të kenë burimet e nevojshme financiare për të siguruar për veten ose familjen e tyre. Të tjerë mund të mos e kuptojnë rëndësinë e të qenit i ndershëm në marrëdhëniet e tyre financiare, pasi atyre u duket se të tjerët përparojnë duke mos qenë të ndershëm. Ndihmojini studentët tuaj të kuptojnë rëndësinë e pagimit të së dhjetës dhe ofertave, si të shmangin borxhin dhe të kursejnë për të ardhmen, nevojën për të qenë të ndershëm në çështjet e tyre financiare dhe se si të punojnë së bashku si një familje për të administruar burimet. Kur mbajmë me besnikëri urdhërimet e Zotit, ne do të përparojmë në tokë (shih 1 Nefi 2:20). Ky premtim i referohet jo vetëm të mirave materiale, por gjithashtu bekimeve personale dhe familjare. PARIME PËR T U KUPTUAR Pagimi i të dhjetave dhe ofertave sjell bekime. Shmangja e borxhit të panevojshëm dhe kursimi i parave për të ardhmen na ndihmon të jemi të lirë nga robëria financiare. Të qenit i/e ndershme në çështjet tona finaniare tregon integritetin tonë personal. Këshillimi së bashku si familje na ndihmon të vendosim se si duhet të përdoren burimet. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Pagimi i të dhjetave dhe ofertave sjell bekime. Kur menaxhojmë paratë tona, pagimi i së dhjetës duhet të ketë përparësinë kryesore. Ndani tregimin e mëposhtëm nga Plaku Jozef F. Smith: Mamaja ime ishte e ve me një familje të madhe për të mbajtur. Një pranverë, kur hapëm gropat tona me patate ajo u tha djemve të saj të merrnin një ngarkesë me patatet më të mira dhe i çoi në zyrën e të dhjetave; nuk kishte shumë patate në atë stinë. Unë isha një djalë i vogël atë kohë dhe drejtova karrocën e qeve. Kur arritëm para shkallëve të zyrës së të dhjetave, gati për të shkarkuar patatet, një nga punonjësit doli dhe i tha mamasë sime: e veja Smith, është turp që ti të paguash të dhjetën. Ai e qortoi mamanë time që pagoi të dhjetën, e quajti gjithçka përveçse të mençur ose të urtë;

23 16 MENAXHIMI I BURIMEVE FINANCIARE ME MENÇURI dhe tha se kishte të tjerë që ishin të fuqishëm dhe në gjendje për të punuar, të cilët mbështeteshin nga zyra e të dhjetave. Mamaja ime iu kthye dhe i tha: Uilliam, të të vijë turp nga vetja. Do të më mohoje një bekim? Nëse nuk do të paguaja të dhjetën, duhet të pres që Zoti të mos m i japë bekimet e Tij. Unë e paguaj të dhjetën, jo vetëm sepse është një ligj i Perëndisë, por sepse pres një bekim duke vepruar kështu. Duke mbajtur këtë dhe ligje të tjera, unë pres që të përparoj dhe të jem në gjendje që të siguroj për familjen time. (në Conference Report, prill 1900, 48). Çfarë mësimesh mund të mësojmë nga mamaja e Presidentit Smith mbi rëndësinë e pagimit të së dhjetës? Kërkojuni studentëve të lexojnë thënien nga Presidenti Gordon B. Hinkli në faqen 26 të manualit të studentit që fillon Unë nuk them Në çfarë mënyrash, përveç shtimit të pasurisë, mund të na bekojë Zoti kur paguajmë me besnikëri të dhjetat dhe ofertat tona? Shpjegoni se kur paguajmë të dhjetën, ne tregojmë besimin, dashurinë dhe përkushtimin tonë ndaj Zotit. Fondet e së dhjetës vëzhgohen me kujdes nga Presidencia e Parë dhe përdoren për të ndërtuar mbretërinë e Zotit këtu në tokë (shih (DeB 120). Tregojuni studentëve një monedhë që ka vlerën më të vogël të përdorshme aty ku jetoni ju. Si mundet një monedhë me kaq pak vlerë të ketë vlerë për Zotin? Gjatë shërbesës së Tij tokësore, Zoti vëzhgoi një të ve duke paguar një ofertë. Kërkojini një studenti të lexojë Lluka 21:1 4. Shpjegoni se një pare ishte monedha me vlerë më të vogël në përdorim në kohën e Jezusit. Çfarë do të thotë që pasanikët dhanë nga tepricat e pasurisë së tyre, por e veja dha gjithçka që kishte për të jetuar? Përse qëndrimi ynë kur japim është për Perëndinë më i rëndësishëm se madhësia e dhuratë sonë? Ndani çështjen e mëposhtme për studim: Stivi ishte regjistruar në një shkollë. Ai kishte një punë me orar të shkurtuar dhe s kishte borxhe për t u shqetësuar. Megjithatë, kur mori çekun e tij të pagesave, ai zbuloi se nuk kishte para mjaftueshëm për të paguar për qeranë dhe për të dhjetën e tij gjithashtu. Çfarë këshille do t i jepnit Stivit? Ndihmojini studentët të kuptojnë se ne e paguajmë të dhjetën pasi kemi besim, jo sepse kemi para (shih thënien nga Plaku Jozef B. Uirthlin në manualin e studentit, f. 26). Kërkojini një studenti të lexojë thënien nga Presidenti Xhejms E. Faust në faqen 26 të manualit të studentit. Lexoni me studentët Malakia 3:8 12 (Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë, Malakia 3:8 10).

24 MENAXHIMI I BURIMEVE FINANCIARE ME MENÇURI 17 Si mendoni, çfarë do të thotë t i hap pragjet e qiellit? (Përgjigjet mund të përfshijnë bekimet shpirtërore dhe tokësore.) A e mendoni të dhjetën si një dhuratë ndaj Perëndisë apo si pagimi i një borxhi? Përse? Ndani këshillën e mëposhtme nga Plaku Xhefri R. Holland, Anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Paguajini të dhjetat dhe ofertat tuaja me ndershmëri dhe integritet, pasi ato i përkasin me të drejtë Perëndisë. Pagimi i së dhjetës nuk është një dhuratë simbolike që i jepet Perëndisë për bamirësi. Pagimi i së dhjetës është shpagimi i një borxhi (në Conference Report, tetor 2001, 41; ose Ensign, nëntor 2001, 34). Në çfarë mënyrash mund të bekohemi shpirtërisht kur paguajmë të dhjetën? Kush ose çfarë mendoni se është gllabëruesi për të cilin flitet tek Malakia 3:11? Shpjegoni se gllabëruesi mund të jetë një pengesë në jetën tonë që përpiqet të hajë burimet tona, si p.sh. aksidentet e shtrenjta, shqetësimet për shëndetin dhe sjelljet mbi shpenzimet. Ndonjëherë gllabëruesi qortohet nga pasojat e veprimeve tona. Zoti mund të na mësojë si të shmangim ose të mposhtim ato sfida. Në çfarë mënyrash na ndihmon pagimi i së dhjetës të përgatitemi për Ardhjen e Dytë të Jezu Krishtit? (Kërkojuni studentëve të lexojnë DeB 64:23 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë] për të gjetur përgjigjen.) Ndani dy thëniet e mëposhtme dhe kërkojuni studentëve të identifikojnë bekimet që u jepen atyre që paguajnë të dhjetën dhe përse shumë nga këto bekime kanë më shumë vlerë se paratë. Plaku Hibër J. Grant, atëherë anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve dëshmoi: Unë dëshmoj dhe e di se dëshmia që jap është e vërtetë se burrat dhe gratë që kanë qenë krejtësisht të ndershëm me Perëndinë, që kanë paguar të dhjetën e tyre, i dëshmojnë të gjithë botës për bekimet e Perëndisë që u kanë ardhur atyre nga përmbushja e këtij ligji dhe se Perëndia u ka dhënë atyre urtësinë me anë të së cilës ata kanë qenë në gjendje të vënë në përdorim pjesën tjetër prej nëntë të dhjetave dhe se ajo ka qenë me vlerë më të madhe për ta dhe se ata kanë përmbushur më shumë me të nga ç do të mundnin nëse nuk do të kishin qenë të ndershëm me Zotin (në Conference Report, prill 1912, 30). Presideni N. Eldon Taner, i cili ishte këshilltar në Presidencinë e Parë, mësoi: Pagimi i së dhjetës është një urdhërim, një urdhërim me një premtim. Nëse i bindemi këtij urdhërimi, na është premtuar se do përparojmë në tokë. Përparimi ka të bëjë me më shumë se të mira materiale ai mund të përfshijë të gëzuarit e një shëndeti të mirë dhe një mendjeje të gjallëruar. Ai përfshin unitetin familjar dhe rritjen shpirtërore (në Conference Report, tetor 1979, 119; ose Ensign,nëntor 1979, 81).

25 18 MENAXHIMI I BURIMEVE FINANCIARE ME MENÇURI Ftoni një ose dy studentë të ndajnë përvojat e tyre me pagimin e së dhjetës dhe se si ky urdhërim ka forcuar besimin e tyre tek Shpëtimtari. Shmangia e borxhit të panevojshëm dhe kursimi i parave për të ardhmen na ndihmon të jemi të lirë nga robëria financiare. Shkruani në dërrasë: Në çfarë mënyrash mund të na kufizojë lirinë tonë borxhi? Ndajeni klasën në katër grupe dhe caktojini secilit grup një nga katër thëniet e para nga Autoritetet e Përgjithshëm tek seksioni Shmangia e borxhit të panevojshëm në faqet në manualin e studentit. Kërkojini secilit grup të gjejë pikën kyçe të thënies së tyre të caktuar. Pasi grupet të kenë pasur mundësinë për të diskutuar mbi thëniet, kërkojini një përfaqësuesi nga secili grup të shkojë në krye të klasës për një diskutim në panel. Bëjuni pyetjet e mëposhtme studentëve në panel dhe kërkojuni t u referohen, kur është e mundur, thënieve nga manuali i studentit: Cilat janë disa nga zakonet e mira financiare që duhet të formojmë në jetën tonë? Çfarë do të thotë të [jemi] modestë në shpenzimet tona? Përse është e lehtë të futemi në borxh dhe e vështirë të dalim prej tij? Cilët janë borxhet e pranueshme? Në çfarë mënyrash mund të kufizojë borxhi lirinë tonë? Kërkojuni studentëve të lexojnë Doktrina e Besëlidhje 104: Më pas rendisni në dërrasë parimet dhe këshillën e Zotit në lidhje me borxhin. Si mendoni, përse kjo është një këshillë e rëndësishme në lidhje me mposhtjen e borxhit? Në çfarë mënyrash mund të na ndihmojnë këto vargje të shmangim futjen në borxh? Ndani thënien e mëposhtme nga Presidenti Hibër J. Grant: Nëse ka ndonjë gjë që do të sjellë paqe dhe kënaqësi në zemrën e njeriut dhe në familje, ajo është të jetojmë brenda mundësive tona. Nëse ka ndonjë gjë që është e rëndë, shkurajuese dhe dëshpëruese, ajo është pasja e borxheve dhe detyrimeve që s mund t i plotësojmë (G. Homer Durham [1969], 111). Kërkojuni studentëve të shkojnë tek kalendari i tyre i eliminimit të borxheve në manualin e tyre të studentit (f. 27) dhe të lexojnë shpjegimin e plakut Marvin J. Eshton, që e paraprin kalendarin. Kërkojuni të shkruajnë në kalendar se kur borxhi i parë u pagua në korrik, pagesa mujore për atë borxh të paguar iu shtua pagesave në borxhin 2 në mënyrë që borxhi 2 të eliminohet më shpejt. Kërkojuni studentëve të shpjegojnë modelin siç vazhdon në pjesën tjetër të tabelës. Të qenit i/e ndershme në çështjet tona financiare tregon integritetin tonë personal. Shkruani fjalën ndershmëri në dërrasë. Kërkojuni studentëve të shpjegojnë se çfarë kuptimi ka fjala për ta.

26 MENAXHIMI I BURIMEVE FINANCIARE ME MENÇURI 19 Në ç mënyrë ndikon ndershmëria në marrëdhëniet tona me të tjerët, si për shembull prindërit tanë, bashkëshortin/bashkëshorten, kolegët në punë dhe miqtë? Shpjegoni se të qenit i ndershëm me të tjerët ndikon në mënyrën se si ndjekim Zotin. Zoti na ka quajtur populli i Tij i besëlidhjes. Arsyeja është sepse ne jemi të gatshëm të bëjmë dhe të mbajmë besëlidhje me Të. Ai na ka urdhëruar që të sillemi me ndershmëri me të dhe me të tjerët. Ndani përvojën e mëposhtme nga Plaku Xhejms E. Faust, atëherë anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Kur po shërbeja si Mbikqyrës i Zonës në Amerikën Jugore, një përvojë e paharrueshme ndodhi në Montevideo, Uruguai. Doja të këmbeja disa para pasi në atë kohë po jetoja në Brazil, kështu që vëllai Karlos Prat më çoi në një zyrë këmbimi valutor në qendër të Montevideos. Më prezantoi me një nga punonjësit dhe punonjësi tha se do të këmbente $. Unë nuk kisha 1000 $ para në dorë dhe kisha vetëm një çek të tërhequr nga një bankë në Solt Lejk Siti. Ajo zyrë këmbimi nuk kishtë kryer asnjëherë biznes me mua më parë. Në fakt, ata nuk më kishin parë kurrë më parë dhe nuk mund të prisnin të më shihnin përsëri. Nuk kishin asnjë mënyrë se si të dinin nëse kisha 1000 $ si depozitë në bankën nga e cila kisha tërhequr çekun. Por ata e pranuan çekun tim pa ngurruar bazuar vetëm nga fakti që isha mormon dhe se kishin bërë më parë biznes me mormonë të tjerë. Sinqerisht, isha njëkohësisht mirënjohës dhe i kënaqur me mirëbesimin e tyre (në Conference Report, tetor 1980, 53; ose Ensign, nëntor 1980, 36). Si anëtarë të Kishës, në çfarë mënyrash ndikon ndershmëria tek më shumë njerëz se vetëm vetja jonë? Në ç mënyrë të mos qenit i/e ndershme është një formë egoizmi? Ftoni studentët të ndajnë përvoja që japin shembuj ndershmërie në çështjet financiare. Ndani thënien e mëposhtme nga Presidenti N. Eldon Taner: Ideali i integritetit nuk do të dalë asnjëherë jashtë mode. Gjen zbatim në gjithçka që bëjmë. Si udhëheqës dhe anëtarë të Kishës, ne duhet të jemi mishërimi i integritetit (në Conference Report, tetor 1979, 121; ose Ensign, nëntor 1979, 82). Si mendoni, përse ndershmëria personale është një nga kërkesat për rekomandim tempulli? Këshillimi së bashku si familje na ndihmon të vendosim se si duhet të përdoren burimet. Vizatoni tre kolona në dërrasë dhe emërtojini Babai, Mamaja dhe Fisi. Ndërsa studioni thënien e mëposhtme nga Presidencia e Parë dhe Kuorumi i Dymbëdhjetë Apostujve, kërkojuni studentëve të identifikojnë atë që pritet nga secili dhe t i rendisin ato nën kategorinë e duhur:

27 20 MENAXHIMI I BURIMEVE FINANCIARE ME MENÇURI Nëpërmjet planit hyjnor, etërit duhet të kryesojnë familjet e tyre me dashuri e drejtësi dhe janë përgjegjës për të siguruar gjërat e nevojshme për jetën dhe mbrojtjen për familjet e tyre. Nënat janë kryesisht përgjegjëse për edukimin e fëmijëve të tyre. Në këto përgjegjësi të shenjta, etërit dhe nënat kanë detyrim të ndihmojnë njëri-tjetrin si partnerë të barabartë. Paaftësia, vdekja ose rrethana të tjera mund të bëjnë të nevojshme përshtatjen ose ndryshimin e këtyre roleve. Të afërm të tjerë duhet të ndihmojnë kur është e nevojshme ( Familja: Një Proklamatë drejtuar Botës, Ensign, nëntor, 1995, 102). Shpjegoni se në sigurimin e gjërave të nevojshme për jetën, një plan që tregon se sa para fitohen dhe ku do të shpenzohen ato para mund të jetë shumë i dobishëm. Një plan i tillë quhet buxhet. Përse është e rëndësishme që të dy partnerët në martesë të marrin pjesë në një buxhet familjar? Ndani këshillën e mëposhtme nga Plaku Marvin J. Eshton, i cili ishte anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve. Kërkojuni studentëve të kërkojnë mendime të tjera në thënien për t ia shtuar listës në dërrasë. Në shtëpi, menaxhimi i parave midis bashkëshortit dhe bashkëshortes duhet të jetë mbi baza ortakërie, ku të dy palët kanë të drejtë në marrjen e vendimeve dhe bërjen e rregullave. Menaxhimi i financave të familjes duhet të jetë i përbashkët midis burrit dhe gruas me një qëndrim të hapur dhe me besim. Kontrolli i parave nga një bashkëshort si burim fuqie dhe autoriteti shkakton pabarazi në martesë dhe është i papërshtatshëm. Nga ana tjetër, nëse një partner në martesë vullnetarisht shmanget plotësisht nga menaxhimi financiar familjar, ajo është dorëheqje nga një përgjegjësi e nevojshme (One for the Money: Guide to Family Finance [pamphlet, 1992], 2 3). DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Kërkojuni studentëve të kthehen në faqen 34 të manualit të studentit. Shpjegojini se qoftë nëse kanë të ardhura të shumta apo të pakta, ata mund të përfitojnë duke mësuar të administrojnë burimet e tyre. Një buxhet na ndihmon të planifikojmë dhe të vlerësojmë paratë që fitojmë dhe shpenzojmë. Kërkojuni studentëve të fillojnë një buxhet të përafërt duke përdorur fletën në librin e tyre. Ilustrojeni ndërsa shpjegoni duke mbushur buxhetin në dërrasë me shënime në formë shembulli për çdo kolonë. Nxitini studentët ta mbajnë buxhetin e tyre konfidencial. Për Të Ardhura kërkojuni studentëve të rendisin të ardhurat që presin për një muaj në kolonën Të Planifikuara. Këtu mund të përfshihen para nga burime të ndryshme, si për shembull punët, llogaritë e kursimeve dhe bursat. Për Shpenzime, kërkojuni të vlerësojnë shpenzimet që presin në kolonën Të Planifikuara. Nxitini të përfshijnë dhurime për Kishën dhe kursime për nevojat dhe rastet emergjente në të ardhmen.

28 MENAXHIMI I BURIMEVE FINANCIARE ME MENÇURI 21 Nxitini studentët të shkruajnë të ardhurat e tyre aktuale për një muaj dhe t i shkruajnë në kolonën Aktuale. Gjithashtu, kërkojuni të shkruajnë të ardhurat e tyre aktuale për një muaj për të parë se sa shpenzojnë. Kjo do të jetë një detyrë sfiduese, e cila kërkon ruajtjen e të dhënave të përditshme. Ka mundësi të zërë më shumë hapësirë nga ç jepet në faqen e buxhetit të manualit të studentit. Nëse duan, ata mund t i mbajnë këto numra të detajuar në një fletë tjetër të veçantë dhe më pas të përdorin fletën e buxhetit në manualin e studentit për të përmbledhur të ardhurat dhe shpenzimet e tyre në fund të muajit. Në fund të muajit, studentët duhet të krahasojnë shpenzimet e tyre me të ardhurat e tyre. Pas të ardhurave dhe shpenzimeve të tyre totale, ata duhet të jenë në gjendje të shqyrtojnë atë për të cilën në fakt kanë nevojë çdo muaj si edhe shpenzimet që duhet të pakësojnë. Krijimi i një buxheti të mençur do të thotë ekuilibrimi i të ardhurave me shpenzimet dhe të shpenzuarit më pak nga ç fitohet. (Nëse dëshironi, mund të rendisni një buxhet si shembull në dërrasë, me shembuj të ardhurash dhe shpenzimesh tipike për zonën tuaj.)

29 22 5 BESIMI TEK JEZU KRISHTI NA JEP FUQI PËR TË SIGURUAR PËR VETEN DHE TË TJERËT HYRJE Besimi tek Jezu Krishti është një parim fuqie dhe veprimi që mund të na udhëheqë në përmirësimin e jetës sonë dhe kur ndihmojmë të tjerët. Ndihmojini studentët të kuptojnë se ndërsa ushtrojnë besim tek Krishti dhe kërkojnë në mënyrë aktive të përmirësojnë situatën e tyre në jetë, Zoti do t i ndihmojë të sigurojnë për nevojat e tyre fizike dhe shpirtërore. PARIME PËR T U KUPTUAR Besimi tek Zoti Jezu Krisht na jep fuqi për t u rritur shpirtërisht dhe për t u bërë ballë çështjeve tokësore. Zoti ka premtuar se Ai do të na ndihmojë duke siguruar gjëra për ne. Zoti nuk do të na urdhërojë në të gjitha gjërat. Ne duhet të përfshihemi me zell duke bërë shumë të mira. Kur kthehemi me besnikëri nga Zoti, Ai do të na ndihmojë të kuptojmë si mund të përmirësojmë jetën tonë dhe të ndihmojmë të tjerët. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Besimi tek Zoti Jezu Krisht na jep fuqi për t u rritur shpirtërisht dhe për t u bërë ballë çështjeve tokësore. Pyesni nëse ndonjë student mund të citojë Fjalët e Urta 3:5 6 (Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë). Nëse po, jepini një studenti mundësinë ta thotë; më pas bëjeni klasën ta përsërisë së bashku një ose dy herë. Si mendoni, çfarë do të thotë ki besim tek Zoti me gjithë zemër? A ulet nevoja jonë për të zhvilluar të kuptuarin kur besojmë tek Zoti? Përse? Shkruani në dërrasë Besimi është një parim fuqie. Pyetini studentët se cili mendojnë se është kuptimi i shprehjes. Ndani thënien e mëposhtme nga Plaku Brus R. MekKonki, i cili ishte anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve:

30 B ESIMI TEK J EZU K RISHTI NA J EP F UQI PËR TË S IGURUAR PËR V ETEN DHE TË T JERËT 23 Besimi në kuptimin e tij të vërtetë është më shumë se arsye me anë të së cilës veprojnë njerëzit dhe engjëjt. Është gjitahshtu një parim fuqie. Besimi është fuqi. Dhe aty ku ka fuqi, ka besim; aty ku nuk ka fuqi, nuk ka besim. Kështu, Jozef Smithi vazhdon: Besimi nuk është vetëm parimi i veprimit, por i fuqisë gjithashtu, tek të gjitha qeniet inteligjente, qoftë në qiell a në tokë. Besimi gjen zbatim në të gjitha fushat. Të gjitha qeniet inteligjente qofshin perëndi, engjëj, shpirtra apo njerëz të gjithë funksionojnë sipas fuqisë së tij (A New Witness for the Articles of Faith [1985], 164). Cilët janë disa nga shembujt nga shkrimet e shenjta që ilustrojnë se besimi është fuqi? (Për shembull, shih Ethëri 12:7 22.) Në ç mënyrë e rrisin këta shembuj kuptimin tuaj mbi besimin? Ftoni studentët të ndajnë disa përvoja kur besimi ka bekuar jetën e tyre. Lexoni shpjegimin e mëposhtëm mbi besimin: Të kesh besim tek Krishti do të thotë të kesh një besim të tillë tek ai saqë i bindemi çfarëdo që ai urdhëron. Nuk ka besim aty ku nuk ka bindje. Po ashtu, ka bindje të vërtetë vetëm aty ku ka besim. Ndërsa vendosim besimin tonë tek Jezu Krishti, duke u bërë dishepujt e tij të bindur, Ati Qiellor do të na falë mëkatet dhe do të na përgatisë për t u kthyer tek ai (Gospel Principles [1997], 118). Çfarë ju mëson kjo mbi mënyrën se si të rrisni besimin tuaj? Në çfarë mënyrash një besim më i madh do t ju jepte fuqi për të përmirësuar rrethanat tuaja tokësore? Shkruani fjalët e mëposhtme në pjesën e sipërme të dërrasës: Arsimi, Punësimi dhe Familja. Në ç mënyrë rritja e besimit tek Jezu Krishti mund të na ndihmojë të përmirësohemi në secilën prej këtyre fushave? Rendisni përgjigjet e studentëve në dërrasë. (Ndihmojini studentët të kuptojnë se ndërsa u bindemi urdhërimeve të Perëndisë, ne marrim një sasi më të madhe të Shpirtit në jetën tonë për të na udhëhequr në përpjekjet tona tokësore. Zoti mund të na sigurojë mundësi që ne të mësojmë dhe të rrisim shprehitë, talentet dhe aftësitë tona.) Kërkojuni studentëve të shkruajnë tek seksioni Shënime dhe Përshtypje i manualit të tyre të studentit një përshkrim të shkurtër mbi mënyrën se si ata ndiejnë se besimi dhe bindja mund t u japë mundësi të përmirësohen si shpirtërisht, ashtu edhe në jetën e tyre tokësore. Ftoni disa studentë të ndajnë atë që shkruajnë. Ndani dëshminë tuaj se, ndërsa ata mundohen të jetojnë sipas ungjillit me maksimumin e aftësive të tyre, Zoti do t i bekojë në çështjet e tyre shpirtërore dhe tokësore.

31 24 B ESIMI TEK J EZU K RISHTI NA J EP F UQI PËR TË S IGURUAR PËR V ETEN DHE TË T JERËT Zoti ka premtuar se Ai do të na ndihmojë duke siguruar gjëra për ne. Shkruani në dërrasë: Duke u Lutur për Ndihmë në Çështjet Shpirtërore dhe Tokësore. Nën atë titull, në një kolonë të vetme, rendisni referencat e mëposhtme të shkrimeve të shenjta: Alma 34:20 Alma 34:21 Alma 34:22 Alma 34:23 Alma 34:24 Alma 34:25 Alma 34:26 Kërkojuni studentëve të lexojnë dhe të japin një zbatim bashkëkohor për çdo varg. Ftojini ata të rendisin në manualin e tyre të studentit atë për të cilën duan të luten gjatë disa javëve në vazhdim. Tregoni fotografitë e tokës dhe të disa nga kafshëve të saj (nëse mundësohet, përdorni Paketa e Fotografive Artsitike të Ungjillit [numri 34735] fotografitë nr. 100, Creation Living Creatures dhe nr. 600, The World ). Lexoni me studentët Doktrina e Besëlidhje 104:14 18 dhe pyesni: Çfarë na mësojnë këto vargje mbi marrëdhënien midis Zotit dhe tokës? Çfarë na mësojnë mbi aftësinë e Zotit për të siguruar për fëmijët e Tij? Cila është përgjegjësia jonë për t u kualifikuar për ndihmën e Zotit? Ftoni dy ose tre studentë të ndajnë shembuj nga jeta e tyre kur besimi i kombinuar me veprat çoi në bekime, si për shembull në mundësi punësimi apo arsimimi. Zoti nuk do të na urdhërojë në të gjitha gjërat. Ne duhet të përfshihemi me zell duke bërë shumë të mira. Kërkojuni studentëve të mendojnë për rastin e fundit që bënë një vepër të mirë për dikë pa u kërkuar ta bënin atë. Më pas pyesni: Përse e bëtë? Si u ndjetë pasi e bëtë? Kërkojuni studentëve të shkruajnë me fjalët e tyre mësimin tek Doktrina e Besëlidhje 58:26 27 (Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë). Kërkojuni dy ose tre vetëve të lexojnë atë që shkruan. Çdo të thotë të jesh [i përfshirë] me zell? Cilat janë disa nga kauzat e mira në jetë që do t ju bekojnë juve, familjen tuaj dhe të tjerët? Për cilat kauza të mira tokësore po punoni? Referojuni thënies së Plakut Brus R. MekKonki në faqen 37 të manualit të studentit. Çfarë udhëzimesh do të jepnit për të përcaktuar ekuilibrin midis besimit dhe veprave tona?

32 B ESIMI TEK J EZU K RISHTI NA J EP F UQI PËR TË S IGURUAR PËR V ETEN DHE TË T JERËT 25 Kujtojini studentëve se në ditët e para të Rivendosjes, Zoti i dha Oliver Kaudrit leje për të përkthyer nga fletët e arta. Lexoni me studentët Doktrina e Besëlidhje 9:7 8. Sipas gjysmës së parë të vargut 8, në vend që thjesht t i kërkonte Zotit ndihmë, çfarë tjetër duhet të kishte bërë Oliver Kaudri? Çfarë mund të mësojmë nga përvoja e Oliver Kaudrit kur i kërkojmë ndihmë Zotit? Kur kthehemi me besnikëri nga Zoti, Ai do të na ndihmojë të kuptojmë si mund të përmirësojmë jetën tonë dhe të ndihmojmë të tjerët. Ndani thënien e mëposhtme nga Plaku Jozef B. Uirthlin, anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, i cili ilustron dhembshurinë e Zotit për të tjerët: Mund të imagjinoj me lehtësi këmbët e deformuara të një njeriu që nuk është në gjendje të ecë që kur ka lindur apo lotët që rrjedhin në faqet e një të veje ndërsa ajo ndjek trupin e birit të saj të vetëm teksa çohet në varr. Shoh sytë e zbrazët të një të urituri, duart që dridhen të një të sëmuri, zërin lutës të një të dënuari, syrin e dëshpëruar të një të dëbuari. Të gjithë ata zgjaten drejt një njeriu të vetmuar, një njeriu pa pasuri, pa shtëpi, pa pozitë. E shoh këtë njeri, Birin e Perëndisë së gjallë, teksa sheh secilin prej tyre me një dhembshuri të pafundme. Me një prekje të dorës së Tij të shenjtë, Ai i sjell ngushëllim të dëbuarit, shërim të sëmurit dhe liri të dënuarit. Vetëm me një fjalë i vdekuri ngrihet nga varri i tij dhe e veja përqafon djalin e saj të ngjallur (në Conference Report, prill 1999, 98 99; ose Ensign, Maj 1999, 76). Çfarë prove shihni në Kishë që tregon se Zoti është i shqetësuar sot për nevojat tona tokësore? Përdorini pyetjet Çështje për t u Menduar në faqen 39 të manualit të studentit për diskutim në klasë. Presidenti Gordon B. Hinkli shpjegoi parimin në të cilin bazohet Fondi i Përhershëm Arsimor. Kërkojuni studentëve të lexojnë thënien e tij të parë në faqen 38 të manualit të studentit dhe të shohin se si Fondi i Përhershëm Arsimor mund të bekojë jetën e tyre dhe jetën e të tjerëve. DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Ftoni studentët të intervistojnë një ose dy njerëz në komunitetin e tyre të cilët e kanë përmirësuar arsimin ose karrierën e tyre me trajnim shtesë. Më pas studentët duhet të shkruajnë një paragraf për secilin person të intervistuar, duke përmbledhur se si personi ka përparuar që kur ka përfunduar arsimin e tij ose të saj dhe se si ka ndryshuar aftësia e personit për të ndihmuar të tjerët brenda dhe jashtë Kishës. Diskutoni me studenët mbi mënyrën e veçantë që ndiejnë se kur je i trajnuar dhe i punësuar në një punë fitimprurëse, ajo do të përmirësojë aftësinë e tyre për të shërbyer në Kishën e Zotit, si dhe për t u kujdesur për familjen e tyre. Diskutoni se si përdorimi i kohës sonë ka lidhje me parimin e të qenit të angazhuar me zell në kauza të mira.

33 26 6 SIGURIMI I JETESËS PËR VETEN, FAMILJEN DHE TË TJERËT HYRJE PARIME PËR T U KUPTUAR Përgjegjësitë tokësore kanë lidhje me rritjen shpirtërore. Për shembull, ka një lidhje midis mbajtjes së urdhërimeve të Zotit dhe sigurimit financiar për familjet tona. Ndihmojini studentët të mësojnë se si të përcaktojnë përparësitë dhe të vendosin qëllime të vlefshme. Zoti mund të na ndihmojë të përmbushim përgjegjësitë tona për të siguruar për ata që duam ndërsa bëjmë dhe ndjekim plane për të përmirësuar rrethanat tona tokësore. Tokësorja dhe shpirtërorja lidhen së bashku. Përparësitë tona duhet të pasqyrojnë parimet e ungjillit. Etërit janë përgjegjës për të siguruar gjërat e nevojshme për jetën dhe mbrojtjen për familjet e tyre. Nënat janë kryesisht përgjegjëse për edukimin e fëmijëve të tyre. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Tokësorja dhe shpirtërorja lidhen së bashku. Shkruani tokësore në dërrasë dhe pyetini studentët se çfarë mendojnë se do të thotë. Nëse dëshironi, mund të ndani me ta përkufizimin nga një fjalor. Ndihmojini të kuptojnë se ka lidhje me kohën dhe jetën tokësore si dhe me shqetësimet jofetare, e jo me ato shpirtërore apo të shenjta. Cilat urdhërime duken sikur janë tokësore nga natyra? (Rendisni përgjigjet në dërrasë.) Përse këto urdhërime duken tokësore dhe jo shpirtërore? Përse është e gabuar të besosh se ajo që bëjmë të dielën është shpirtërore dhe ajo që bëjmë ditët e tjera të javës është vetëm tokësore? Lexoni me studentët Doktrina e Besëlidhje 29:34 35 dhe diskutoni se si urdhërimet e renditura në dërrasë ndikojnë të dyja, si aspektet tokësore, ashtu dhe shpirtërore të jetës sonë. Ndani mësimin e mëposhtëm nga Presidenti Xhorxh Q. Kenon, i cili ishte këshilltar në Presidencinë e Parë:

34 SIGURIMI I JETESËS PËR VETEN, FAMILJEN DHE TË TJERËT 27 Plani i shpëtimit përqafon gjithçka që u përket njerëzve në mish në tokë. Në mendjen e Perëndisë sonë nuk ka dallim midis asaj që është shpirtërore dhe asaj që është tokësore. Ai e përdor këtë frazë në zbulesat drejtuar neve pasi e përshtat Veten sipas kushteve tona dhe sipas mënyrës se si ne i shohim çështjet; por me Të nuk ka dallim midis gjërave shpirtërore dhe tokësore. Nuk ka dallim midis shpëtimit shpirtëror dhe shpëtimit tokësor. Trupi ynë është po aq i shtrenjtë në sytë e Perëndisë sonë sa edhe shpirti ynë. Perëndia jep zbulesa për shpëtimin tokësor të fëmijëve të Tij që do të thotë, për shpëtimin e trupit të tyre dhe ato janë po aq të rëndësishme në vendin e tyre sa edhe zbulesat e Tij në lidhje me shpirtin e tyre (Gospel Truth: Discourses and Writings of President George Q. Cannon, përzgjedhur nga Jerreld L. Newquist, 2 volume [ ], 2:310). Në ç mënyrë na ndihmojnë pikat tona të forta shpirtërore në nevojat tona tokësore ose materiale? Në çfarë mënyre lidhet fitimi i jetesës me rritjen tonë shpirtërore? Përparësitë tona duhet të pasqyrojnë parimet e ungjillit. Ndani shembullin e mëposhtëm: Një misionar i kthyer kohët e fundit pati vështirësi në gjetjen e një pune. Më në fund gjeti dy punë që ishin të disponueshme. Puna që paguante më shumë kërkonte që ai të punonte të dielave. Ai arsyetoi: E di se të shkosh në kishë është shumë e rëndësishme, por kjo është një ofertë pune shumë e mirë. Dhe, edhe pse më duhet të punoj të dielave, kam frikë se nëse nuk e pranoj atë punë nuk do të jem kurrë në gjendje të marr përsipër përgjegjësitë e mia financiare. Cilat parime të rëndësishme të ungjillit duhet të marrë parasysh ky njeri? (Rendisni përgjigjet në dërrasë.) Kërkojuni studentëve të lexojnë Mateu 22:36 39 dhe pyetini se çfarë na mësojnë ato vargje mbi përparësitë. Rishikoni me studentët thënien e Plakut Rasëll M. Nelson në faqen 44 të manualit të studentit. Në ç mënyrë përparësitë e drejta mund të jenë një mbrojtje për ne? Si mund t i bëjmë tonat përparësitë e mira? Shpjegoni se përderisa Perëndia është i interesuar për mirëqenien tonë tokësore, ashtu edhe për atë shpirtërore, Ai do të na ndihmojë me të dyja aspektet e jetës sonë ndërsa e mbajmë Atë të parin në përparësitë tona. Ndani këshillën e mëposhtme nga Presidenti Ezra Taft Benson: Duhet ta vendosim Perëndinë në krye të gjithçkaje tjetër në jetën tonë. Ai duhet të jetë i pari, ashtu siç shpall në urdhërimin e Tij të parë ndër Dhjetë Urdhërimet: Nuk do të kesh Perëndi të tjerë para meje (Eksodi 20:3).

35 28 SIGURIMI I JETESËS PËR VETEN, FAMILJEN DHE TË TJERËT Kur vendosim Perëndinë të parin, të gjitha gjërat e tjera shkojnë në vendin e duhur ose largohen nga jeta jonë. Dashuria jonë për Zotin do të qeverisë pretendimet për vëmendjen tonë, detyrimet në kohën tonë, interesat që ndjekim dhe radhën e përparësive tona. Duhet ta vendosim Perëndinë në krye të gjithçkaje tjetër në jetën tonë. Nëse dikush kërkon të martohet me ju jashtë tempullit, cilin do të përpiqeni të kënaqni Perëndinë apo një të vdekshëm? Nëse këmbëngulni në një martesë në tempull, do të kënaqni Zotin dhe do bekoni palën tjetër. Përse? Pasi ai njeri ose do bëhet i denjë për të shkuar në tempull që do të ishte një bekim ose do të largohet që mund të jetë gjithashtu një bekim pasi asnjë nga ju nuk do të donte të mos ishte nën një zgjedhë të përbashkët (shih 2 Korintasve 6:14). Duhet të cilësoheni për në tempull. Atëherë do të dini se nuk ka asnjë aq të mirë për ju sa të martoheni me të jashtë tempullit. Nëse individë të tillë janë aq të mirë, ata do të përshtaten në një gjendje të tillë që edhe ata të mund të martohen në tempull. I bekojmë më shumë të tjerët kur e vendosim urdhërimin e parë në rend të parë. Perëndia na do; djalli na urren. Perëndia do që ne të kemi një plotësi të gëzimit siç Ai ka. Djalli do që të jemi po aq të mjerueshëm sa ç është ai. Perëndia na jep urdhërime për të na bekuar. Djalli do të kërkonte që ne të thyejmë këto urdhërime për të na mallkuar (në Conference Report, prill 1988, 3 5; ose Ensign, maj 1988, 4 6). Kërkojuni studentëve të japin shembuj se çfarë do të largonin nga jeta e tyre nëse vendosin Perëndinë të parin. Kërkojuni studentëve të shkruajnë tek seksioni Shënime dhe Përshtypje i manualit të tyre të studentit tre vendime të rëndësishme që e dinë se do t i bëjnë në të ardhmen e afërt. Kërkojuni të përshkruajnë se si përparësitë e duhura do të ndikojnë në çdo vendim. Etërit janë përgjegjës për të siguruar gjërat e nevojshme për jetën dhe mbrojtjen për familjet e tyre. Nënat janë kryesisht përgjegjëse për edukimin e fëmijëve të tyre. Kërkojuni studentëve të supozojnë se disa njerëz mendojnë se nuk është përgjegjësia e tyre për të siguruar dhe për t u kujdesur për veten dhe familjet e tyre. Ata besojnë se të tjerët duhet të jenë përgjegjës për të siguruar për ta. Lexoni me studentët Doktrina e Besëlidhje 42:42 dhe 56:17 dhe më pas pyesni: Përse mendoni se vetë-mbështetja është një parim i rëndësishëm i ungjillit? Shkruani në dërrasë Përgjegjësitë e Babait dhe Përgjegjësitë e Nënës. Ndajeni klasën në tre grupe. Kërkojini grupit të parë të studiojë këshillën nga Presidenti Gordon B. Hinkli në faqen 44 të manualit të studentit. Kërkojini grupit të dytë të studiojë thënien nga Presidencia e Parë dhe Kuorumi i Dymbëdhjetë Apostujve nga proklamata mbi familjen dhe mësimin nga Presidenti Spenser W. Kimball në f të manualit të studentit. Kërkojini

36 SIGURIMI I JETESËS PËR VETEN, FAMILJEN DHE TË TJERËT 29 grupit të tretë të studiojë thënien nga Plaku Brus R. MekKonki në faqen 45 të manualit të studentit. Kërkojini një përfaqësuesi nga çdo grup të rendisë në dërrasë përgjegjësitë e babait dhe nënës, siç mësohen në pjesët e tyre të caktuara për t u lexuar. Si ndryshojnë në përgjithësi këto përgjegjësi të një babai dhe të një nëne? Cilat nga përgjegjësitë e renditura në dërrasë janë të përbashkëta? Lexoni thënien e mëposhtme nga Presidenti Gordon B. Hinkli: Disa vite më parë Presidenti Benson u drejtoi një mesazh grave të Kishës. Ai i nxiti ta linin punën dhe t ia përkushtonin kohën e tyre fëmijëve të tyre. Unë e mbështes këtë pozicion që ai mbajti. Megjithatë, unë e kuptoj, siç ai e kuptoi, se ka disa gra (janë bërë shumë në fakt), të cilave u duhet të punojnë për të siguruar për gjërat e nevojshme për familjet e tyre. Juve ju them, bëni më të mirën që mundeni. Shpresoj se nëse jeni punësuar me kohë të plotë, po e bëni për t u siguruar se plotësohen nevojat bazë dhe jo vetëm për të kënaqur shijen për një shtëpi të rregulluar, për makina te shtrenjta apo lukse të tjera. Puna më e madhe që ndonjë nënë do të bëjë ndonjëherë do të jetë në ushqimin, mësimin, ngritjen, inkurajimin dhe rritjen e fëmijëve të saj në drejtësi dhe të vërtetë. Asnjë tjetër nuk mund ta zërë siç duhet vendin e saj. Është pothuajse e pamundur të jesh një shtëpiake me kohë të plotë dhe një punonjëse me kohë të plotë. E di se si disa nga ju mundohen me vendimet në lidhje me këtë çështje. E përsëris, bëni më të mirën që mundeni. Ju i njihni rrethanat tuaja dhe e di se shqetësoheni thellësisht për mirëqenien e fëmijëve tuaj. Secila prej jush ka një peshkop i cili do të këshillohet me ju dhe do t ju ndihmojë. Nëse ndjeni se keni nevojë të flisni me një grua mirëkuptuese, mos hezitoni të viheni në kontakt me presidenten tuaj të Shoqatës së Ndihmës (në Conference Report, tetor 1996, 93; ose Ensign,nëntor 1996, 69). DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Kërkojuni studentëve t u përgjigjen pyetjeve të mëposhtme në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit: Si mendoni, çfarë do të thotë të jesh një sigurues i mirë? Në ç mënyrë ndryshojnë rolet e një siguruesi midis babait dhe nënës? Çfarë siguron secili? Çfarë po bëni ju, gjë që do bëjë të mundur të bëheni një sigurues i mirë për veten dhe familjen tuaj?

37 30 7 NJOHJA DHE ZHVILLIMI I TALENTEVE DHE AFTËSIVE HYRJE PARIME PËR T U KUPTUAR Ne vijmë në tokë me kombinime të veçanta talentesh dhe aftësish të cilat i zhvillojmë më tej gjatë përvojave tona në jetën e vdekshme. Frika dhe dyshimet i kanë penguar disa njerëz të kuptojnë potencialin e plotë të talenteve dhe aftësive të tyre. Ndihmojini studentët të mësojnë të zbulojnë talentet dhe aftësitë e tyre individuale dhe të vendosin t i zhvillojnë ato nëpërmjet përkushtimit, vendosmërisë dhe punës pa pushim. Talentet dhe aftësitë e anëtarëve të Kishës janë rezervuarë bekimesh kur ndahen me dëshirë. Pjesërisht për shkak të zhvillimit tonë në jetën para lindjes, secili prej nesh vjen në tokë me një kombinim të veçantë talentesh dhe aftësish. Kur mbështetemi tek Shpirti, Zoti do të na ndihmojë të njohim dhe të zhvillojmë talentet dhe aftësitë tona. Zoti do të na ndihmojë të mposhtim dyshimet dhe frikën tonë kur kërkojmë ndihmën e Tij në zhvillimin e talenteve dhe aftësive tona. Zhvillimi i talenteve dhe aftësive kërkon punë individuale. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Pjesërisht për shkak të zhvillimit tonë në jetën para lindjes, secili prej nesh vjen në tokë me një kombinim të veçantë talentesh dhe aftësish. Kërkojuni studentëve të përmendin disa njerëz të talentuar ose të aftë dhe rendisni përgjigjet e tyre në dërrasë. Sa kohë kërkohet për të zhvilluar aftësi siç i kanë këta njerëz? Si mund të përdoren talentet dhe aftësitë për t u sjellë përfitim të tjerëve? Pse disa njerëz duken sikur kanë lindur me talente dhe aftësi të veçanta? Ndani mësimin e mëposhtëm nga Plaku Brus R. MekKonki, i cili ishte anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Çdo njeriu në këtë jetë i janë dhënë ato talente dhe kapacitete që jeta e tij paratokësore i jep mundësinë të marrë. Disa nga bindja ndaj ligjit e fituan një talent dhe disa një tjetër në para-ekzistencë dhe të gjithë marrin me vete këtu në vdekshmëri talentet dhe kapacitetet e fituara aty. (Abraham 3:22 23.) (Doctrinal New Testament Commentary, 3 volume [ ], 1:688).

38 N JOHJA DHE Z HVILLIMI I T ALENTEVE DHE A FTËSIVE 31 Pyetini studentët: Përse është e rëndësishme të zhvillojmë talentet që morëm me vete nga jeta jonë paratokësore? Në çfarë mënyrash mund të na ndihmojnë talentet tona të vendosim se ç lloj pune të kërkojmë? Si mund t i përdorim këto talente në profesionet tona? Si mund t i përdorim këto talente në rritjen e familjes? Çfarë talentesh mund t i duken një nëne veçanërisht të dobishme në rritjen e fëmijëve? Kur mbështetemi tek Shpirti, Zoti do të na ndihmojë të njohim dhe të zhvillojmë talentet dhe aftësitë tona. Si mund të përcaktojmë se cilat janë talentet dhe aftësitë tona? Përgjigjet mund të përfshijnë: Të njohim atë që mund të bëjmë mirë. Të pyesim të tjerët, si për shembull prindërit dhe miqtë, se cilat mendojnë se janë talentet tona. Të bëjmë një test vlerësimi të interesave ose aftësive, që shpesh jepen në shkolla ose në zyrat e punësimit. Të mësojmë mbi aftësi ose talente të ndryshme duke lexuar, vëzhguar ose duke biseduar me të tjerët. Të ndjekim disa fusha interesi me ndihmën e njerëzve që janë të talentuar në ato fusha dhe që mund të japin këshillë dhe sugjerime. Të lutemi për udhëheqjen e Zotit. Të lexojmë plot lutje bekimin tonë patriarkal. Të përdorim kohën e lirë për të eksploruar dhe zhvilluar aftësi të dobishme. Kërkojuni studentëve të rendisin disa nga talentet e tyre në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit dhe të përshkruajnë se si planifikojnë t i zhvillojnë ato. Kërkojuni studentëve të gjejnë dikë që është shumë i aftë ose i talentuar në fushat e mëposhtme dhe të shpjegojnë përse i ka bërë përshtypje ai njeri: Zanat ose profesion Muzikë, art ose talent tjetër Një hobi ose aftësi në shtëpi Kërkojuni studentëve të lexojnë 1 Nefi 17:7 11, 16 dhe 18:1 2. Çfarë talentesh dhe aftësish përdori Nefi për të përmbushur porosinë e Zotit? (Ai ishte në gjendje të përpunonte mineralet dhe të bënte veglat e tij.) Çfarë bëri Zoti për ta ndihmuar Nefin? (Zoti i tregoi Nefit ku të gjente mineralet dhe si të ndërtonte anijen.) Ndihmojini studentët të kuptojnë se duke u mbështetur tek Zoti, Nefi ishte në gjendje të përdorte dhe të zhvillonte talentet e tij.

39 32 N JOHJA DHE Z HVILLIMI I T ALENTEVE DHE A FTËSIVE Kërkojuni studentëve të lexojnë 2 Nefi 5: Si mendoni, përse ishte në gjendje Nefi t u mësonte njerëzve të tij që të bënin të gjitha ato gjëra? (Ai i kishte mësuar dhe zhvilluar më parë ato shprehi.) Zoti do të na ndihmojë të mposhtim dyshimet dhe frikën tonë kur kërkojmë ndihmën e Tij në zhvillimin e talenteve dhe aftësive tona. Kërkojuni studentëve të lexojnë Moisiu 6:31. Vizatoni shkallën e mëposhtme në dërrasë: (Plot frikë) (Me vetëbesim) Kërkojuni studentëve të zgjedhin një numër në shkallë që tregon se si mendojnë ata mbi mënyrën se si është ndjerë Enoku për aftësitë e tij. (Ka mundësi që ata të zgjedhin një numër të vogël.) Kërkojuni të ndajnë përvoja kur u përballën me një detyrë për të cilën nuk u ndjenë të aftë ta përmbushnin ose ta bënin mirë dhe të tregojnë se çfarë bënë për ta plotësuar detyrën. Kërkojuni studentëve të lexojnë Moisiu 7:13 dhe të gjejnë arritjet e Enokut. Kërkojuni studentëve të zgjedhin një numër në shkallë që tregon se çfarë mendojnë ata mbi nivelin e vetëbesimit të tij në atë kohë. Pyetini se çfarë mendojnë se solli ndryshim në vetëbesimin e Enokut. Kërkojini një studenti të lexojë Moisiu 6: Si e ndihmoi Zoti Enokun të mposhtë dyshimet dhe frikën e tij? Çfarë parimesh në këto shkrime të shenjta mund të zbatojmë në jetën tonë për të na ndihmuar të kemi vetëbesim? Pyetini studentët se çfarë këshille do të ofronin në situatat e mëposhtme: 1. Një djalë ose vajzë e re fituan vetëbesim ndërsa shërbyen në një mision të suksesshëm. Megjithatë, që kur është kthyer në shtëpi, ai ose ajo nuk ka ndjerë vetëbesimin e nevojshëm për të gjetur një punë domethënëse ose për të ndjekur një shkollë. 2. Një udhëheqës i ri i priftërisë është i pasigurt se si të ekuilibrojë thirrjen në Kishë me arsimin e tij. 3. Një çift i sapomartuar është i shqetësuar mbi aftësinë e tyre për të mbështetur financiarisht familjen. Shkruani në dërrasë Mos u dorëzo dhe Mos hiq dorë. Ndani përvojën e mëposhtme: Plaku Xhefri R. Holland, anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, tregoi se si kur ishte djalë i ri ai e mori familjen e tij të re përmes Shteteve të Bashkuara nga Seint Xhorxh, Juta, deri në Boston, Masaçusets, ku do të ndiqte shkollën pasuniversitare. Kishin bërë vetëm 55 km kur makina e tyre u prish. Plaku Holland la gruan e tij, Patin, dhe dy fëmijët e vegjël me makinën ndërsa shkoi në këmbë në një qytet aty afër për ndihmë. Pasi mori ndihmë dhe makina u riparua e u çua sërish për në Seint Xhorxh për kontroll, ata u nisën sërish, ku makina iu prish sërish rreth 5 metra nga vendi ku ishte prishur herën e parë. Tridhjetë vjet më vonë, me fëmijët të rritur dhe të martuar, Plaku Holland dhe gruaja e tij kaluan me makinë afër të njëjtit vend ku ai i kishte lënë për të kërkuar ndihmë. Duke rimenduar për atë incident, ai tha se në mendjen e tij ai e pa veten si një djalosh të shkurajuar. Ai tha: Shpatullat e tij dukej sikur u varën pak,

40 N JOHJA DHE Z HVILLIMI I T ALENTEVE DHE A FTËSIVE 33 dhe frika e një babai të ri ishte e dukshme në hapat e tij. Në atë çast imagjinar, nuk mund të rrija pa i thirrur: Mos u dorëzo djalosh. Mos hiq dorë. Vazhdo të ecësh. Vazhdo të provosh. Do gjesh ndihmë dhe lumturi përpara shumë 30 vjet që atëherë dhe do jesh ende duke numëruar. Mbaje kokën lart. Gjithçka do të shkojë mirë në fund. Beso tek Perëndia dhe tek gjërat e mira që do të vijnë. (në Conference Report, tetor 1999, 47 48; ose Ensign, nëntor 1999, 37 38). Në ç mënyrë mund të mposhtim frikën dhe dyshimet tona kur nuk heqim dorë? Kërkojini një studenti të lexojë këshillën nga Presidenti Gordon B. Hinkli në faqen 51 të manualit të studentit. Çfarë ju bën përshtypje nga këshilla e Presidentit Hinkli? Zhvillimi i talenteve dhe aftësive kërkon punë individuale. Tregojuni studentëve fotografinë e dikujt që admironi dhe shpjegoni pse e konsideroni atë person të talentuar. Ose tregojuni fotografinë e një sportisti, pianisti koncertesh ose të një njeriu tjetër të zotë. Një gazetë lokale mund të jetë një burim i mirë për fotografinë e dikujt që mund të përdorej si shembull. Në ç mënyrë individë të tillë bëhen kaq të zotë? (Ata shpesh i zhvillojnë talentet e tyre me shumë praktikë dhe përpjekje.) Çfarë pjese luajnë puna dhe praktika në zhvillimin e talenteve? Nëse do të praktikonim të gjithë mjaftueshëm, a do mund të bëheshim të gjithë pianistë koncertesh? Përse? Çfarë ndodh me talentin e dikujt nëse ai nuk e përdor ose nuk e zhvillon? Ndani thënien e mëposhtme nga Presidenti Xhejms E. Faust, këshilltar në Presidencinë e Parë: Presidenti [Hiber J.] Grant kishte një citim të preferuar nga Ralf Ualdo Emerson të cilin e ndiqte në jetë: Ajo për të cilën këmbëngulim ta bëjmë bëhet më e lehtë për t u bërë; jo se ndryshon natyra e vetë dukurisë, por fuqia për ta bërë rritet. (në Conference Report, prill 2000, 57; ose Ensign,maj 2000, 45). Dy historitë e mëposhtme nga jeta e Presidentit Grant tregojnë se si ai zhvilloi aftësi në fusha ku në fillim ai kishte pak talent: Kur Hibër J. Grant ishte vetëm një fëmijë, ai nuk kishte shumë përvojë me sportet. U bashkua me një klub bejsbolli, por i duhej të luante me lojtarë më të rinj. Ai shpjegoi: Një nga arsyet për këtë ishte se nuk mundesha ta hidhja topin nga një bazë në tjetrën; një arsye tjetër ishte se nuk kisha forcë fizikë për të vrapuar apo për të gjuajtur mirë. Kur e ngrija topin, djemtë në përgjithësi do të më thërrisnin: Hidhe këtu, qullash! Kaq shumë kënaqeshin duke u tallur me mua shokët e mi të rinj, saqë u betova solemnisht se do të luaja bejsboll në grupin e parë me nëntë lojëtarë që do të fitonte kampionatin në Territorin e Jutës. Mamaja ime po jepte shtëpinë me qera dhe gatuante për të fituar para, ndërsa unë lustroja këpucët e tyre derisa fitova një dollar, të cilin e investova për një top bejsbolli. Kalova orë e orë të tëra duke hedhur topin në hambarin e një komshiu. Shpesh krahu më dhimbte aq sa vështirë të shkoja e të flija natën. Por vazhdova të praktikoja dhe më në fund ia dola mbanë të hyja në nëntëshen

41 34 N JOHJA DHE Z HVILLIMI I T ALENTEVE DHE A FTËSIVE e dytë të klubit. Më vonë u bashkova me një klub më të mirë dhe më në fund luajta në nëntëshen që fitoi kampionatin në Territor. Pasi arrita të përmbushja premtimin që i kisha bërë vetes, u tërhoqa nga fusha e bejsbollit ( Work, and Keep Your Promises, Improvement Era, janar 1900, ). Si djalë i ri, Hibër J. Grant vendosi se një ditë do të ishte një llogaritar në bankën e Wells Fargo and Company. Në atë kohë të gjitha dokumentat dhe llogaritë e bankës shkruheshin me penë dhe një nga kërkesat e një llogaritari të mirë ishte aftësia për të shkruar mirë. Mësimi i të shkruarit mirë ishte prezantimi e tij i parë për sigurimin e kësaj pune dhe për përmbushjen e qëllimit të tij; kështu që ai ia nisi përpjekjeve për t u bërë një shkrues profesionist. Në fillim shkrimi i tij ishte aq i keq saqë kur dy prej shokëve të tij po e shihnin, njëri i tha tjetrit: Ai shkrim duket si këmbët e pulës. Jo, tha tjetri, duket sikur rrufeja ka goditur shishen e bojës. Kjo e preku krenarinë e Hibër Grantit dhe, duke goditur tavolinën me grusht, tha: Një ditë do të jem në gjendje t ju jap juve shokë një mësim mbi bukurshkrimin. Kur Hibëri, ende në moshën e adoleshencës po punonte si nëpunës sigurimesh në zyrën e H. R. Mann and Co. atij iu ofrua trefishi i rrogës që kishte për të shkuar në San Françiko si shkrues. Më vonë ai u bë mësues i bukurshkrimit dhe i mbajtjes së llogarive në Universitetin Deseret (Universiteti i Jutas) (Bryant S. Hinckley, Heber J. Grant: Highlights in the Life of a Great Leader [1951], 39 40). Në kohën që Hibëri ishte 19 vjeç, ai e kishte arritur qëllimin e tij për të punuar tek Wells Fargo and Company (shih Hinckley, Heber J. Grant, 42). Përse shumica e sukseseve janë rezultat i punës së parreshtur? Nxitini studentët të zhvillojnë talentet dhe aftësitë e tyre. Ndani thënien e mëposhtme nga Presidenti Gordon B. Hinkli: Nuk mund të uroja ndonjë gjë më të mirë për ju sesa që jeta juaj të jetë e frytshme, që shërbimi juaj të jetë i përkushtuar dhe të jepet lirshëm që të kontribuoni në njohurinë dhe mirëqenien e botës në të cilën jetoni dhe që ta bëni me përulësi dhe besnikëri para Perëndisë. Ai ju do. Ne ju duam. Ne duam që ju të jeni të lumtur e të suksesshëm, të bëni kontribute domethënëse për botën në të cilën do të jetoni dhe në vazhdimësinë e kësaj pune të madhe e madhështore të Zotit ( Këshilla dhe Lutja e Një Profeti për Rininë, Liahona, prill 2001). DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Kërkojuni studentëve të rendisin ose të rishikojnë në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit cilat mendojnë se janë talentet dhe aftësitë e tyre. Më pas kërkojini çdo studenti të pyesë dikë, të cilin ai ose ajo respekton, se cilat mendon se janë talentet dhe aftësitë e studentit. Kërkojuni studentëve të krahasojnë dy listat e tyre dhe të gjejnë dy talente ose aftësi për t u përqendruar për zhvillim të mëtejshëm. Pasi studentët të kenë gjetur disa nga talentet dhe aftësitë e tyre, kërkojini të përcaktojnë se cili prej tyre mund të çojë në një punësim domethënës. Më pas pyesni: Nëse asnjë nga talentet dhe aftësitë që ju gjetët nuk lidhet drejtpërdrejt me aftësitë e punësimit, a mundet të përdoret ndonjëri për një atmosferë pozitive në vendin e punës? Si?

42 35 8 SECILI PREJ NESH MUND TË NDIHMOJË NË NDËRTIMIN E MBRETËRISË SË PERËNDISË NË TOKË HYRJE PARIME PËR T U KUPTUAR Çdo anëtar i Kishës ka diçka për të ofruar në ndërtimin e mbretërisë së Perëndisë. Vendi më i mirë për ta bërë këtë është në shtëpinë tonë, në lagjet dhe kunjet tona të kishës. Ndihmojini studentët të kuptojnë se kur i shërbejnë Zotit nuk ka rëndësi ku shërbejmë, por si shërbejmë. Të qenit të angazhuar në mënyrë aktive në punën e mbretërisë, në çdo nivel, do të bekojë jetën tonë dhe do të sigurojë rritje në rrethana të panumërta. Ne ndihmojmë në ndërtimin e mbretërisë së Perëndisë duke jetuar me drejtësi. Individët dhe familjet forcohen nga të qenit aktivë në Kishë. Ne duhet të shërbejmë me zell kudo që jemi. Bekimet vijnë ndërsa shërbejmë në mbretërinë e Perëndisë. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Ne ndihmojmë në ndërtimin e mbretërisë së Perëndisë duke jetuar me drejtësi. Shkruani Mbretëria e Perëndisë në dërrasë. Kërkojuni studentëve të thonë se çfarë mendojnë se është mbretëria e Perëndisë. Më pas, kërkojini një studenti t i lexojë klasës hyrjen në kapitullin 8 në manualin e studentit (f. 52). Ndani ftesën e mëposhtme nga Presidenti Gordon B. Hinkli: Ftoj secilin prej jush, kudo që mund të jeni si anëtarë të kësaj kishe, të qëndroni me këmbët tuaja dhe me një këngë në zemrën tuaj të ecni përpara, duke jetuar sipas ungjillit, duke dashur Zotin dhe duke ndërtuar mbretërinë. Sëbashku do të qëndrojmë në udhë dhe do të ruajmë besimin, duke pasur të Plotëfuqishmin si forcën tonë (në Conference Report, shtator tetor 1995, 96; ose Ensign, nëntor 1995, 72). Përse çdo anëtar luan një rol të rëndësishëm në rritjen e Kishës? Ftoni studentët të sugjerojnë disa qëndrime dhe veprime të anëtarëve të veçantë të Kishës që ndihmojnë në forcimin e Kishës. Rendisni përgjigjet në dërrasë. Përgjigjet mund të përfshijnë:

43 36 S ECILI PREJ N ESH M UND TË N DIHMOJË NË N DËRTIMIN E M BRETËRISË SË P ERËNDISË NË T OKË Jini të lumtur. Jini pozitivë. Lutuni dhe studioni shkrimet e shenjta çdo ditë (shih Jozueu 1:8 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë]). Pendohuni për mëkatet (shih DeB 58:42 43 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë]). Jini të denjë për një rekomandim tempulli. Dëgjoni këshillën e profetit (shih DeB 1:38 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë, DeB 1:37 38]). Shërbeni me besnikëri në thirrjet e Kishës. Paguani një të dhjetë të plotë dhe të ndershme (shih Malakia 3:8 10 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë]). Merrni pjesë në mbledhjet e Kishës. Organizoni mbrëmje familjare. Në ç mënyrë secili prej këtyre aktiviteteve të renditura në dërrasë forcon Kishën? Pyetini studentët: Cilat janë disa nga mënyrat që mund të forcojmë vetveten si anëtarë të mbretërisë së Perëndisë? Shpjegoni se në një bisedë drejtuar të rinjve dhe të rinjve të rritur të pamartuar, Presidenti Gordon B. Hinkli dha gjashtë mënyra për të na ndihmuar në forcimin e vetvetes kundra sfidave me të cilat përballemi (shih Këshilla dhe Lutja e Një Profeti për të Rinjtë, Liahona, prill 2001). Rendisni gjashtë mënyrat në dërrasë dhe kërkojuni studentëve të ndajnë shembuj ose ide nga këshilla e profetit: 1. Për të qenë mirënjohës. 2. Për të qenë të zgjuar. 3. Për të qenë të pastër. 4. Për të qenë të vërtetë. 5. Për të qenë të përulur. 6. Për të qenë plot lutje. Individët dhe familjet forcohen nga të qenit aktivë në Kishë. Kërkojini një studenti t i lexojë klasës historinë nga Presidenti Tomas S. Monson në faqen 56 të manualit të studentit. Në ç mënyrë lidhen thëngjijtë e nxehtë me aktivizimin në Kishë? Çfarë mund të bëjmë për të qenë aktivë në Kishë dhe të jetojmë sipas zotimeve tona ndaj Zotit? Ndani dhe diskutoni listën e mëposhtme dhënë nga Presidenti Ezra Taft Benson (nëse dëshironi, mund të bëni prej saj një kopje për projektor ose kopje për t iu shpërndarë klasës): 1. Ne duhet të jemi një dritë e ungjillit të Jezu Krishtit për të tjerët. 2. Ne duhet të kërkojmë mundësi për të ndarë mesazhin e ungjillit me të tjerët.

44 S ECILI PREJ N ESH M UND TË N DIHMOJË NË N DËRTIMIN E M BRETËRISË SË P ERËNDISË NË T OKË Ne duhet të bëjmë gjithçka mundemi për të ndihmuar në përgatitjen e bijve dhe nipërve tanë për të shërbyer në mision. 4. Shtëpia jonë duhet të jetë vend strehe, dashurie dhe harmonie. 5. Ne duhet të kërkojmë bekimet dhe ordinancat e tempullit. 6. Ne kemi detyrim të bëjmë punën e tempullit për të afërmit tanë të vdekur. 7. Si familje ne duhet të mundohemi të jemi vetëmbështetës. 8. Mbajtësit e priftërisë duhet të sigurojnë mbikqyrje mbi anëtarët e kuorumit dhe familjet e tyre nëpërmjet mësimit të organizuar të shtëpisë. 9. Ne duhet të marrim pjesë në programet dhe aktivitetet e Kishës ta mbajmë Shabatin si ditë të shenjtë, të marrim pjesë në mbledhjet tona, të pranojmë thirrjet që na jepen dhe të lartësojmë ato thirrje. 10. Çdo anëtar i rritur duhet të jetë një pagues i plotë i së dhjetës dhe të kontribuojë në oferta bujare të agjërimit ( Strengthen Thy Stakes, Ensign, janar 1991, 5). Sugjerojuni studentëve të përzgjedhin dhe të punojnë për t u përmirësuar në tre fusha nga lista e Presidentit Benson gjatë disa javëve të ardhshme. Kërkojuni të shkruajnë në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit atë që planifikojnë të bëjnë për t u përmirësuar në çdo fushë të përzgjedhur. Nxitini të ndajnë përvojat e tyre në një orë të ardhshme mësimore. Ne duhet të shërbejmë me zell kudo që jemi. Ftoni një student të thotë përmendësh ose të lexojë Mosia 2:17 (Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë). Kërkojuni studentëve të shpjegojnë se çfarë kuptimi ka për ta. Në fillimet e Kishës, Zoti u kërkoi shenjtorëve të mblidheshin në vendet qendrore të Kishës, si në Kirtland, Ohajo; Xhekson Kaunti, Misuri; Nauvu, Ilinois; dhe në Juta. Në kohën tonë, ku duhet të mblidhen anëtarët e Kishës? Për të ndihmuar në përgjigjen e pyetjes së mësipërme, ndani thënien e mëposhtme nga Presidencia e Parë, nga një letër që mban datën 1 dhjetor 1999, në të cilën ata riaprovuan këshillën e qëndrueshme prej kohësh të udhëheqësve të prifërisë mbi rëndësinë e faktit që anëtarët të ndërtojnë Kishën në vendin e tyre: Ndërsa anëtarët në mbarë botën qëndrojnë në vendlindjen e tyre, duke punuar për të ndërtuar Kishën në vendin e tyre të lindjes, bekime të mëdha do t u vijnë atyre personalisht dhe Kishës në përgjithësi. Kunjat dhe lagjet në mbarë botën do të forcohen, duke bërë të mundur të ndajnë bekimet e ungjillit me një numër madje më të madh të fëmijëve të Atit tonë Qiellor. Ne jemi të sigurt se anëtarët e Kishës në mbarë botën do të bekohen ndërsa dëgjojnë këtë këshillë dhe punojnë për të forcuar njësitë e Kishës dhe komunitet e tyre lokalë ( Counsel about Immigration, Ensign, mars 2000, 79). Përse është e rëndësishme të ndërtojmë mbretërinë e Perëndisë në vendin tonë?

45 38 S ECILI PREJ N ESH M UND TË N DIHMOJË NË N DËRTIMIN E M BRETËRISË SË P ERËNDISË NË T OKË Lexoni thënien e mëposhtme nga Plaku Brus R. MekKonki, i cili ishte anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Kunjat e Sionit janë duke u organizuar deri në skajet e tokës. Në lidhje me këtë, le të meditojmë për këto të vërteta: Një kunj i Sionit është një pjesë e Sionit. Nuk mund të krijoni një kunj të Sionit pa krijuar një pjesë të Sionit. Sioni është të kulluarit në zemër; ne marrim pastërti zemre nëpërmjet pagëzimit dhe bindjes. Një kunj ka kufij gjeografikë. Të krijosh një kunj është si të themelosh një Qytet Shenjtërie. Çdo kunj në tokë është një vend mbledhjeje për delet e humbura të Izraelit që jetojnë në atë zonë. Vendi i mbledhjes për peruvianët është në kunjat e Sionit në Peru, ose në vendet që së shpejti do të bëhen kunja. Vendi i mbledhjes për banorët e Kilit është në Kili; për banorët e Bolivisë në Bolivi; për banorët e Koresë në Kore; dhe kështu vazhdon në gjithë gjatësinë dhe gjerësinë e tokës. Izraeli i shpërndarë në çdo komb është thirrur për t u mbledhur në tufën e Krishtit, në kunjat e Sionit, ndërsa ato themelohen në kombet e tyre. Kjo është pra këshilla e Vëllezërve: Ndërtoni Sionin, por ndërtojeni në zonën ku Perëndia ju lindi dhe ku ju dha kombësinë. Ndërtojeni aty ku ai ju ka dhënë shtetësinë, familjen dhe miqtë. Sioni është këtu në Amerikën e Jugut dhe shenjtorët që përbëjnë këtë pjesë të Sionit janë dhe duhet të jenë një ndikim frymëzues për mirë në të gjitha këto kombe. Dhe dijeni këtë gjë: Perëndia do ta bekojë atë komb i cili i rregullon çështjet e tij për ta çuar para veprën e tij ( Come: Let Israel Build Zion, Ensign, maj 1977, 118). Çfarë na mësoi plaku MekKonki rreth Sionit? Çdo të thotë të jesh një ndikim frymëzues? Në çfarë mënyrash mund të jetë Kisha një ndikim frymëzues në një vend? Ftoni anëtarët të ndajnë përvoja rreth anëtarëve të Kishës që njohin, të cilët janë një ndikim frymëzues në degën, lagjen, kunjin ose komunitetin e tyre, si sjellin ata një ndryshim dhe si bekojnë të tjerët. Bekimet vijnë ndërsa shërbejmë në mbretërinë e Perëndisë. Kërkojuni studentëve të lexojnë thënien nga plaku Derek A. Kuthbert në faqen 58 të manualit të studentit. Kërkojuni të gjejnë bekimet e shërbimit. Ftoni studentët të ndajnë shembuj nga përvojat e tyre. DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Kërkojuni studentëve të gjejnë fusha të ndryshme të jetës së tyre të cilat mund t i ndryshojnë për të jetuar në mënyrë më të drejtë. Kërkojuni studentëve të gjejnë tre mënyra me anë të të cilave mund të ndërtojnë mbretërinë e Zotit aty ku jetojnë dhe t i rendisin në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit. Kërkojuni të vendosin disa qëllime të veçanta që do t i ndihmojnë të përparojnë.

46 39 9 TË MBËSHTETEMI TEK VETJA SIPAS MËNYRËS SË ZOTIT HYRJE Nga ditët e para të Kishës, profetët i kanë mësuar shenjtorët e ditëve të mëvonshme që të jenë të pavarur, të mbështeten te vetja dhe të shmangin përtacinë. Shenjtorët e vërtetë të ditëve të mëvonshme nuk do ta heqin nga shpatullat me dashje barrën për mbështetjen e tyre. Për aq kohë sa janë të aftë, ata do të sigurojnë domosdoshmëritë e jetës për vete dhe familjet e tyre (Parimet e Ungjillit [1997], 182). Ndihmojini studentët tuaj të kuptojnë nevojën për të zhvilluar mbështetjen të vetja sipas mënyrës së Zotit. Ndërsa mësojmë mbështetjen te vetja, ne zhvillojmë besim të tillë tek Ai që do të na bëjë ta kërkojmë çdo ditë ndihmën e Tij. Ndërsa ekuilibrojmë ndihmën e Zotit, burimet dhe talentet që Ai na ka dhënë, ne mësojmë të kujdesemi për nevojat tona dhe t u japim ndihmë të tjerëve. PARIME PËR T U KUPTUAR Një mbështetje e drejtë tek vetja përfshin besim dhe varësi tek Shpëtimtari. Ungjilli na mëson të mbështetemi tek vetja nga ana tokësore, të rritemi shpirtërisht dhe të ndihmojmë që të tjerët të bëjnë të njëjtën gjë. Ne kemi një përgjegjësi për të përmirësuar veten. Mbështetja te vetja nënkupton zhvillimin e shprehive dhe aftësive në një shumëllojshmëri fushash. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Një mbështetje e drejtë tek vetja përfshin besim dhe varësi tek Shpëtimtari. Tregoni një pikturë të Jezu Krishtit. Kërkojuni studentëve të rendisin shembuj të asaj që Ai ka bërë për ta, të cilat ata s mund t i bënin për veten e tyre. Lexoni me klasën disa nga shkrimet e shenjta të mëposhtme dhe kërkojuni studentëve të shpjegojnë se çfarë na mësojnë mbi varësinë tonë tek Zoti: Fjalët e Urta 3:5 10 (Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë, Fjalët e Urta 3:5 6) 2 Nefi 4:34 2 Nefi 9:42 43 Ndani me studentët paragrafin e parë të hyrjes së mësipërme. Shkruani mbështetja tek vetja në dërrasë. Lexoni përshkrimin e plakut Brus R. MekKonkit mbi mbështetjen tek vetja në faqen 62 të manualit të studentit. Kërkojuni studentëve të gjejnë shpjegimet e plakut MekKonki mbi kuptimin e shprehjes mbështetja tek vetja.

47 40 T Ë M BËSHTETEMI TEK V ETJA SIPAS M ËNYRËS SË Z OTIT Kërkojuni studentëve të ndajnë përvoja kur morën iniciativën të bëjnë diçka dhe Zoti i mbështeti në përpjekjet e tyre. (Këto mund të përfshijnë studimin e një problemi dhe marrjen e një vendimi bazuar mbi atë studim dhe më pas marrjen e konfirmimit nga Zoti; marrjen e një trajnimi më të mirë profesional të disponueshëm dhe më pas marrjen e udhëheqjes së Zotit drejt një punësimi të përshtatshëm; ose puna me ndershmëri për të siguruar për familjen dhe më pas marrjen e ndihmës së Zotit për menaxhimin me mençuri të burimeve.) Ungjilli na mëson të mbështetemi te vetja nga ana tokësore, të rritemi shpirtërisht dhe të ndihmojmë që të tjerët të bëjnë të njëjtën gjë. Shkruani në dërrasë 24 korrik Pyetini studentët se çfarë domethënie ka kjo datë në historinë e Kishës. (Presidenti Brigam Jang dhe e fundit nga kompanitë e tij pionere hynë në Luginën e Madhe të Solt Lejkut.) Kur shenjtorët arritën në Luginën e Solt Lejkut ata punuan shumë për ta transformuar zonën e shkretë në një vendbanim të lulëzuar. Ndani përshkrimin e mëposhtëm të pionerëve nga Presidenti Gordon B. Hinkli, atëherë këshilltar në Presidencinë e Parë: Ata kishin udhëtuar nga lumi Misuri, duke kaluar tre muaj për të përshkruar atë distancë që ne sot e bëjmë për dy orë me aeroplan. Me besim në kapacitetin e tyre për të bërë atë që ishte e nevojshme të bëhej, ata ia filluan punës. Filozofia e tyre ishte mbi mbështetjen tek vetja. Nuk kishte qeveri për t i ndihmuar. Kishin burime natyrore, është e vërtetë. Por ata duhet t i rrëmonin e t u jepnin formë. Ata kishin aftësi, të përftuara me durim, në ndërtim, në punimin e drurit, në bërjen dhe përdorimin e suvasë, si dhe vendosjen e qelqit ( The Faith of the Pioneers, Ensign, korrik 1984, 3). Rreth 100 vjet pasi pionerët e parë hynë në luginë, një depresion i rëndë ekonomik po ndikonte në botë dhe papunësia ishte shumë e lartë. Presidencia e Parë organizoi një program të mirëqenies për Kishën. Ndani thënien e mëposhtme nga Presidenti Hibër J. Grant, në të cilën prezantoi parimet bazë të mirëqenies së Kishës: Qëllimi ynë parësor është të fillojmë, për aq sa të jetë e mundur, një sistem nën të cilin mallkimi i përtacisë do të largohet, të ligat e lëmoshës të hiqen dhe pavarësia, industria, kursimi dhe vetërespekti të vendoset përsëri tek njerëzit tanë. Qëllimi i Kishës është të ndihmojë njerëzit që ata të ndihmojnë vetveten. Puna duhet të rifronëzohet si parimi sundues i jetës së anëtarëve të Kishës sonë (në Conference Report, tetor 1936, 3). Çfarë mëson sistemi i mirëqenies së Kishës mbi mbështetjen tek vetja? Cilat janë disa nga mënyrat që njerëzit mund të ndihmojnë veten për të kapërcyer brezat e varfërisë? Përse është diçka e nderuar të kërkosh punësim fitimprurës? (Në mënyrë që të sigurojmë për veten dhe familjen tonë.) Lexoni me studentët shembullin në seksionin Zbatime dhe Shembuj në faqen 67 të manualit të studentit. Kërkojuni t i përgjigjen pyetjes që vjen më pas.

48 T Ë M BËSHTETEMI TEK V ETJA SIPAS M ËNYRËS SË Z OTIT 41 Lexoni me klasën dy thëniet nga Presidenti Spenser W. Kimball në faqen 63 të manualit të studentit. Cilat janë bekimet e punës? Ç kuptim ka për ju thënia puna duhet të jetë parimi sundues i jetës së anëtarëve të Kishës sonë? Ne kemi një përgjegjësi për të përmirësuar veten. Përse është përgjegjësia personale e rëndësishme në jetën tonë? Shkruani thënien e mëposhtme në dërrasë: Ne kemi një përgjegjësi personale për të përmirësuar veten. Ndajeni klasën në katër grupe. Caktojini çdo grupi një nga katër thëniet në faqen 65 në manualin e studentit nga Profeti Jozef Smith, Peshkopi Robert D. Hejls, Plaku Rasëll M. Nelson dhe Plaku Jozef B. Uirthlin. Kërkojini çdo grupi të krijojë një skicë për një bisedë dy minutëshe mbi një temë të shkruar në dërrasë. Kërkojuni të përfshijnë në bisedën e tyre thënien e caktuar nga manuali i studentit. Kërkojini një përfaqësuesi nga çdo grup të paraqesë bisedën para klasës. Mbështetja te vetja nënkupton zhvillimin e shprehive dhe aftësive në një shumëllojshmëri fushash. Rendisni kategoritë e mëposhtme në dërrasë: 1. Arsimi 2. Shëndeti 3. Punësimi 4. Menaxhimi i burimeve 5. Forca shoqërore, emocionale dhe shpirtërore Kërkojuni studentëve të rendisin mënyra se si mund të bëhen më të mbështetur tek vetja nëpërmjet arsimit. Më pas kërkojuni të lexojnë materialin poshtë nëntitullit Arsimi në faqen 0062 të manualit të studentit. Bëni të njëjtën gjë për secilën prej pesë kategorive të renditura në dërrasë. DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Kërkojuni studentëve të luten për nevojat e tyre dhe të diskutojnë qëllime të përshtatshme me një prind, bashkëshort/e, mik/e të besuar ose mësues/e. Kërkojuni të shkruajnë një ose më shumë qëllime nga secila prej pesë kategorive: arsimi; shëndeti; punësimi; menaxhimi i burimeve; dhe forca shoqërore, emocionale dhe shpirtërore. Kërkojuni të vendosin një kopje të qëllimeve të tyre në një vend ku mund t i rishohin rregullisht.

49 42 10 KËRKONI TË MËSONI ME ANË TË STUDIMIT DHE BESIMIT HYRJE Zoti mësoi se ne duhet të [kërkojmë] të [mësojmë], madje me anë të studimit dhe gjithashtu me anë të besimit (DeB 88:118). Ndërsa kërkojmë njohuri shpirtërore dhe laike, Zoti do të na bekojë. Arsimi është një çelës për mundësi dhe duhet të bëhet një përpjekje gjatë gjithë jetës. Ai mund të na përgatisë të mbështesim familjen tonë dhe të kontribuojmë në Kishë dhe në komunitet. Ndihmojini studentët të kuptojnë nevojën për të përfituar nga mundësitë për të përmirësuar veten dhe për ta çuar më tej arsimin e tyre. Ka gjithmonë të vërteta të reja dhe emocionuese për të mësuar dhe për të ndarë me të tjerët. PARIME PËR T U KUPTUAR Ne duhet të kërkojmë njohuri dhe urtësi. Njohuria shpirtërore është më e rëndësishme se njohuria laike. Arsimi është një çelës për mundësi. Zoti do të na udhëheqë në fusha nxënieje që do të na ndihmojnë t u shërbejmë më mirë të tjerëve. Mësimi është një përpjekje që zgjat gjithë jetën. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Ne duhet të kërkojmë njohuri dhe urtësi. Diskutoni pyetjet e mëposhtme me studentët. Ky është ndryshimi midis njohurisë dhe urtësisë? (Përgjigjet mund të pasqyrojnë idenë se njohuria ka të bëjë me të qenit i aftë të riprodhosh dhe të kuptosh fakte, ide ose parime, ndërsa urtësia është përdorimi i njohurisë në momentin e duhur për t u sjellë përfitim të tjerëve.) Në ç mënyrë kontribuon arsimi në njohurinë dhe urtësinë? Ndani thënien e mëposhtme nga Presidenti Gordon B. Hinkli: Unë besoj në vazhdimësinë e arsimimit. Çfarë është arsimi? I shkurtuar në përkufizimin më të thjeshtë ai është trajnim i mendjes dhe trupit. Arsimi është një proçes i madh i kthimit nëpërmjet të cilit njohuria abstrakte bëhet aktivitet i dobishëm dhe produktiv. Është diçka që nuk duhet të rreshtë

50 K ËRKONI TË M ËSONI ME A NË TË S TUDIMIT DHE B ESIMIT 43 kurrë pavarësisht sesa rritemi në moshë, ne mund të fitojmë njohuri dhe ta përdorim atë. Mund të fitojmë urtësi dhe të përfitojmë prej saj (Teachings of Gordon B. Hinckley [1997], 170). Në ç mënyrë kur jemi të arsimuar më mirë na ndihmon t i shërbejmë Perëndisë dhe të tjerëve? Rishikoni përvojën mbi mundësitë e humbura të arsimimit të ndara nga plaku Henri B. Ajring në faqet të manualit të studentit. Si do ta përmblidhnit këshillën e plakut Ajring? Kërkojuni studentëve të lexojnë Doktrina e Besëlidhje 88: Cilave fushave të përgjithshme të studimit i referohet vargu 79? (Përgjigjet mund të përfshijnë astronominë, gjeografinë, historinë, e kështu me radhë.) Lexoni mësimin e mëposhtëm nga Plaku Xhon A. Uitso, i cili atëherë ishte anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Teologjia nuk është tema e vetme për të cilën duhet të interesohen Pleqtë e Kishës. Ata duhet të studiojnë: Gjërat si në qiell Astronominë. Dhe në tokë Çdo gjë që ka lidhje me kultivimin e plehut. Dhe nën tokë Mineralogjinë, gjeologjinë, etj. Gjërat që kanë qenë Historinë, në të gjitha degët e saj. Gjërat që duhet të ndodhin së shpejti Profecitë. Gjërat që janë në vendin tuaj dhe jashtë Politikat e brendshme dhe të jashtme. Luftërat ngatërresat gjykimet Shenjat e kohëve, me anë të të cilave vëzhguesit mund të dijnë se dita e Zotit është afër. Një dije për vendet dhe mbretëritë Gjeografinë fizike dhe politike, gjuhët e huaja, etj. Këto studime, Zoti i konsideron të nevojshme. [Seksioni 88:80]. Perëndia nuk kërkon që të gjithë shërbëtorët e Tij të bëhen mjekë, apo profesorë, apo madje studentë të thelluar në këto lëndë, por Ai pret që ata të dinë mjaftueshëm për këto gjëra në mënyrë që të jenë në gjendje të lartësojnë thirrjet e tyre si ambasadorët e Tij në botë (Priesthood and Church Government in The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints [1939], 55 56). Cila është vlera e studimit të një shumëllojshmërie lëndësh? (shih DeB 88:80). Lexoni dhe diskutoni 2 Nefi 9:28 29 (Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë). Në ç mënyrë mund të na ndihmojë të mësuarit? Në ç mënyrë mund të na dëmtojë të mësuarit? Kërkojini një studenti të ndajë një përvojë kur ai ose ajo ishte shumë i/e uritur ose i/e etur. Çfarë e kënaqi urinë apo etjen tuaj?

51 44 K ËRKONI TË M ËSONI ME A NË TË S TUDIMIT DHE B ESIMIT Ndani thënien e mëposhtme nga Presidenti Gordon B. Hinkli, duke u kërkuar studentëve të vënë re atë për të cilën Presidenti Hinkli na kërkon të jemi të uritur: Nuk është e mjaftueshme thjesht të jetojmë, thjesht të mbijetojmë. Çdo anëtari të kësaj Kishe i është dhënë detyrimi të Zotit për ta pajisur veten për të bërë diçka të vlefshme në shoqëri. Zoti e ka bërë shumë të qartë tek Doktrina e Besëlidhje se ne duhet të arsimohemi nëpërmjet studimit dhe nëpërmjet besimit për gjërat nën tokë, në tokë dhe mbi tokë, për luftërat dhe ngatërresat e kombeve, për kohët dhe stinët e të gjitha gjërave të tokës. (Shih DeB 88:79.) Dua t i nxis të rinjtë tanë që të jenë të uritur për arsimim. Ju do të kryeni vullnetin e Zotit ndërsa arsimoni mendjen dhe duart tuaja për punë në të ardhmen që t i kontribuoni botës në të cilën bëni pjesë. Sakrifikoni për të, punoni për të, kurseni për të, planifikoni për të dhe bëjeni atë (Teachings of Gordon B. Hinckley, 172). Sipas Presidentit Hinkli, çfarë kemi nevojë të bëjmë që të shuajmë urinë për arsimim? Ndani thënien e mëposhtme nga Plaku Henri B. Ajring, anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve dhe vini re përdorimin e fjalës etje nga ai: Etja për arsimim që vjen me ndryshimin që sjell ungjilli mund të jetë një bekim ose një mallkim, në varësi të arsyeve tona. Nëse vazhdojmë të kërkojmë që të mësojmë për t i shërbyer Perëndisë dhe fëmijëve të Tij më mirë, ky është një bekim me vlerë të madhe. Nëse fillojmë të kërkojmë të mësojmë për të ekzaltuar vetëm veten tonë, kjo na çon në egoizëm dhe krenari, të cilat do të na largojnë nga jeta e përjetshme (Education for Real Life [bisedë drejtuar të rinjve të rritur, 6 maj, 2001], 2). Cili është çelësi për ta shuar siç duhet etjen tonë për arsimim? Njohuria shpirtërore është më e rëndësishme se njohuria laike. Lexojuni shembullin e mëposhtëm studentëve tuaj: Huani ishte 18 vjeç dhe ishte i interesuar të bëhej inxhinier. Kishte menduar seriozisht për të shërbyer në mision, por nuk ishte i sigurt se kur të shkonte. Do të mbushte 19 vjeç para se të fillonte kurset bazë për të hyrë në fushën e inxhinierisë. Pyeste veten nëse duhet t i shtynte studimet e tij për të shërbyer në mision, apo të përfundonte lëndët e detyrueshme e më pas të shërbente në mision: Çfarë rreziqesh të mundshme ka në shtyrjen e shërbimit misionar? Çfarë këshille do t i jepnit Huanit? Përse? Ndani thënien e mëposhtme nga Plaku Spenser W. Kimball, atëherë anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve:

52 K ËRKONI TË M ËSONI ME A NË TË S TUDIMIT DHE B ESIMIT 45 Të rinj, të dashur të rinj, a mund ta shihni përse duhet të lejojmë që trajnimi shpirtëror të zërë vendin kryesor? Përse duhet të lutemi me besim dhe të përsosim jetën tonë si jetën e Shpëtimtarit? A mund ta kuptoni se njohuria shpirtërore mund të plotësohet me atë laiken në këtë jetë dhe të vazhdojë për përjetësinë, por njohuria laike pa themelin e shpirtërores s është veçse si shkuma mbi qumësht, si hija që zhduket? Mos u mashtroni! Dikush nuk ka nevojë të zgjedhë midis të dyjave, por vetëm sipas radhës, pasi ka mundësi që dikush t i marrë të dyja njëkohësisht; por a mund të kuptoni se kurseve të seminarit duhet t u jepen vëmendje e përzgjedhur madje ndaj lëndëve të shkollës së mesme; institutit ndaj kursit të kolegjit; studimit të shkrimeve ndaj studimit të teksteve të shkruara nga njeriu; shoqërimi me Kishën më e rëndësishme se klubet, shoqërive vëllazërore apo të motërzuara; pagimit të së dhjetës më shumë rëndësi se pagimit të shkollës dhe tarifave? A mund ta kuptoni se ordinancat e tempullit janë më të rëndësishme se doktoratura apo ndonjë tjetër dhe se të gjitha diplomat e tjera akademike? ( Beloved Youth, Study and Learn, tek Life s Directions [1962], 190). Çfarë mësoi plaku Kimball mbi përparësitë në të mësuarin? Në ç mënyrë njohuria për Shpëtimtarin plotëson të mësuarin laik? Ndani thënien e mëposhtme nga Plaku Gordon B. Hinkli, atëherë anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Jezusi tha: mësoni nga unë. Sepse zgjedhja ime është e ëmbël dhe barra ime është e lehtë. (Mateu 11:29 30.) Do të doja t ju sugjeroja që ju të ndiqnit atë urdhërim të dhënë nga Biri i Perëndisë. Me gjithë ç mësoni, mësoni prej tij. Me gjithë ç studioni, kërkoni njohuri nga Mësuesi. Ajo njohuri do të plotësojë në mënyrë të mrekullueshme trajnimin laik që merrni dhe do t ju japë plotësi jetës dhe karakterit tuaj që mund të mos vijë në asnjë mënyrë tjetër (in Conference Report, tetor 1964, 118). Kërkojuni studentëve të lexojnë Doktrina e Besëlidhje 88:118. Kërkojuni të përshkruajnë dikë që njohin i cili mishëron një ekuilibër të duhur midis të mësuarit shpirtëror dhe atij laik. Arsimi është një çelës për mundësi. Tregoni (ose vizatoni në dërrasë) një çelës. Çfarë ndodh nëse dera është e mbyllur dhe nuk kemi çelës?

53 46 K ËRKONI TË M ËSONI ME A NË TË S TUDIMIT DHE B ESIMIT Shkruani në dërrasë: Arsimi është një çelës për mundësi. Në ç mënyrë është arsimi si një çelës? (Ai hap mundësi që në të kundërt nuk do të ishin të disponueshme.) Lexoni këshillën e mëposhtme nga Presidenti Gordon B. Hinkli: Është shumë e rëndësishme që ju të rinj dhe të reja të merrni të gjithë arsimin që mundeni. Zoti e ka thënë shumë qartë se populli i tij duhet të fitojë njohuri për vende, mbretëri dhe gjëra të botës me anë të proçesit të arsimimit, madje nëpërmjet studimit dhe nëpërmjet besimit. Arsimi është çelësi që do të hapë derën e mundësisë për ju. Ia vlen të sakrifikosh për të. Ia vlen të punosh për të dhe, nëse arsimoni mendjen dhe duart tuaja, ju do të jeni në gjendje t i jepni një kontribut të madh shoqërisë së cilës i përkisni dhe do të jeni në gjendje ta pasqyroni me nder veten dhe Kishën ku jeni anëtar. Vëllezërit dhe motrat e mia të dashura, përfitoni nga çdo mundësi arsimimi që mund t ia lejoni vetes ( Inspirational Thoughts, Ensign, qershor 1999, 4). Si mendoni, çfarë do të thotë të arsimojmë duart tona? (Të mësojmë aftësitë që kërkojnë të përdorim duart tona.) Çfarë çelësash për arsimin apo çfarë aftësish do të donit të fitonit? Jepuni studentëve kohë të rendisin disa nga dëshirat e tyre për arsim dhe për aftësitë e tyre në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit. Zoti do të na udhëheqë në fusha nxënieje që do të na ndihmojnë t u shërbejmë më mirë të tjerëve. Bëni një kopje për projektor ose bëni një fotokopje për t u shpërndarë të thënies së mëposhtme nga plaku Henri B. Ajring. Kërkojini një studenti t ia lexojë klasës. Kërkojini një studenti tjetër të përmbledhë me fjalët e tij ose të saj atë që tha plaku Ajring. Për jetën tuaj kujdesen me kujdes, ashtu si për timen. Zoti i di të dyja, atë që Ai ka nevojë që ju të bëni dhe atë të cilën ju keni nevojë të dini. Ai është i mirë dhe i gjithëditur. Kështu që, ju mund të prisni me besim se Ai ka përgatitur mundësi që ju të mësoni në përgatitjen për shërbimin që do të jepni. Nuk do t i kuptoni përsosmërisht ato mundësi, ashtu siç unë nuk i kuptova. Por kur vendosni gjërat shpirtërore të parat në jetën tuaj, do të bekoheni duke u ndjerë të drejtuar drejt një të mësuari të caktuar dhe do të nxiteni të punoni më shumë. Më vonë do të kuptoni se fuqia juaj për të shërbyer u rrit dhe do të ndiheni mirënjohës (Education for Real Life, 3 4).

54 K ËRKONI TË M ËSONI ME A NË TË S TUDIMIT DHE B ESIMIT 47 Çfarë mund të bëni për të qenë të sigurt se jeni përgatitur për mundësitë që Perëndia do t ju japë? Në ç mënyrë leximi i shkrimeve të shenjta çdo ditë mund të na ndihmojë për frymëzim në të gjitha vendimet tona? (shih 2 Nefi 32:3 5 [Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë, 2 Nefi 32:3]). Kur ishte rasti i fundit që një nga mësimet e Shpëtimtarit ju ndihmoi të merrni një vendim të caktuar? Kërkojini një studenti t i lexojë klasës thënien nga Presidenti Hauard W. Hanter në faqen 73 të manualit të studentit. Mësimi është një përpjekje që zgjat gjithë jetën. Përse duhet të jetë mësimi një përpjekje që zgjat gjithë jetën? Ndani këshillën e mëposhtme nga Plaku Gordon B. Hinkli, atëherë anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Vazhdoni të rriteni, vëllezërit dhe motrat e mia, qofshit tridhjetë apo qofshit shtatëdhjetë vjeç. Duke vepruar kështu përparimi do të bëjë që vitet të kalojnë më shpejt nga ç mund të dëshironi, por ato do të mbushen me një kënaqësi të mrekullueshme e të ëmbël që do t i japë shije jetës suaj dhe fuqi mësimdhënies suaj. Dhe gjithë kësaj ju mund t i shtoni premtimin se çfarëdo parimi inteligjence që fitojmë në këtë jetë, do të ngrihet me ne në ringjallje. (DeB 130:18.) (Four Imperatives for Religious Educators [bisedë drejtuar mësuesve të fesë, 15 shtator 1978], 2). Shpenzoni kohë si klasë për të diskutuar për bibliotekat, shkollat dhe mundësitë e arsimimit që do të jenë të disponueshme shumë kohë pas arsimit të tyre zyrtar. Diskutimi juaj mund të përfshijë referenca në lidhje me shkollat lokale dhe qendrat e trajnimit. Cilët janë disa individë në komunitetin tuaj që mund t ju ndihmojnë të vendosni se si të vazhdoni proçesin tuaj të të nxënit gjatë gjithë jetës? Kërkojuni studentëve të ndajnë shembuj nga individë që kanë vazhduar të mësojnë gjatë gjithë jetës së tyre. DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Nga shënimet e tyre të marra gjatë orës mësimore, kërkojuni studentëve të përzgjedhin një aftësi ose qëllim arsimor që do të donin ta fitonin. Kërkojuni që ta diskutojnë këtë qëllim jashtë klasës me dikë që mund t i ndihmojë të marrim vendime të rëndësishme mbi mënyrën si ta arrijnë atë qëllim.

55 48 11 TË ZGJEDHËSH DHE TË BËHESH NJË SHOK/SHOQE E PËRJETSHME 1999 nga Steve Bunderson HYRJE Hyrja në besëlidhjen e re dhe të përjetshme të martesës është thelbësore për të arritur në lavdinë më të lartë të mbretërisë çelestiale (shih DeB 131:1 4). Një nga vendimet më të rëndësishme që bëjmë është zgjedhja jonë për një shok/shoqe të përjetshme dhe është e rëndësishme, jo vetëm të gjejmë shokun e duhur, por të jemi shoku i duhur. Ndihmojini studentët të kuptojnë se mënyra se si jetojnë tërheq të tjerët me vlera, interesa, dëshira dhe qëllime të ngjashme. Përderisa zotimi midis një burri dhe një gruaje duhet të jetë i përjetshëm, kërkimi dhe marrja e një udhëheqjeje hyjnore në këtë çështje është kritike. Familja: Një Proklamatë drejtuar Botës jep këshillë mbi zgjedhjen dhe të bërin e një shoku/shoqeje të përjetshme. Ndërsa diskutoni këtë çështje mbi martesën e përjetshme, jini të vetëdijshëm se ka shumë njerëz të drejtë, veçanërisht motra, të cilat ende nuk kanë pasur mundësinë të gëzojnë bekimet e martesës. Disa nga studentët tuaj mund të vuajnë nga efektet e një martese të dështuar ose mund të kenë vështirësi në martesën e tyre. Edhe pse martesa është një kërkesë për shkallën më të lartë të mbretërisë çelestiale, ju lutemi, jini të ndjeshëm ndaj ndjenjave të studentëve tuaj. PARIME PËR T U KUPTUAR Martesa forcohet kur burri dhe gruaja ndajnë vlera dhe interesa të përbashkëta. Ne duhet ta përgatisim veten të bëhemi shoku/shoqja më e mirë që mundemi. Ne duhet të kërkojmë konfirmimin e Zotit në zgjedhjen e një partneri për martesë. Proklamata mbi familjen është një udhëheqëse për vlerësimin e sjelljes sonë dhe të bashkëshortit/es sonë të ardhshme. Bashkëshorti dhe bashkëshortja kanë një përgjegjësi solemne të duan dhe të kujdesen për njëri-tjetrin dhe për fëmijët e tyre. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Martesa forcohet kur burri dhe gruaja ndajnë vlera dhe interesa të përbashkëta. Ftoni studentët të mendojnë për një çift të martuar e të lumtur që njohin. Çfarë interesash dhe vlerash ndajnë burri dhe gruaja? Në ç mënyrë ndihmojnë këto ngjashmëri në forcimin e martesës së tyre? Kërkojuni studentëve të lexojnë thëniet nga Presidenti Spenser W. Kimball dhe Presidenti N. Eldon Taner në faqet të manualit të tyre të studentit.

56 T Ë Z GJEDHËSH DHE TË B ËHESH NJË S HOK/SHOQE E P ËRJETSHME 49 Ndihmojini të gjejnë karakteristika që ndihmojnë në ndërtimin e një martese të lumtur. Shkruani përgjigjet e tyre në dërrasë. Lista mund të përfshijë sa më poshtë: Situatë të ngjashme ekonomike, arsimore, fetare dhe shoqërore Interesa të përbashkëta Vlera të përbashkëta për paratë, fenë, punën, fëmijët, përdorimin e kohës së lirë dhe arsimin Aftësi komunikuese Denjësi për martesën në tempull Përse ngjashmëritë priren të forcojnë një martesë? Në çfarë mënyrash dallimet në vlera e dobësojnë martesën? Ndihmojini studentët të shohin listën e karakteristikave që ndërtojnë një martesë të lumtur dhe të mendojnë se cilat karakteristika janë më të rëndësishme. Kërkojuni disa studentëve të ndajnë ndjenjat e tyre për karakteristikat që zgjodhën. Ndani thënien e mëposhtme nga Plaku Spenser W. Kimball: Dallimet fetare janë dallimet më munduese dhe ndër dallimet më të pazgjidhshme ( Oneness in Marriage, Ensign, mars 1977, 5). Si mendoni, përse është e vërtetë kjo thënie? Si lidhet kjo me këshillën e udhëheqësve të Kishës për të dalë në takime vetëm me ata në Kishë që kanë standarde të larta? Në ç mënyrë shërben ungjilli si një lidhje bashkuese në martesë? Ne duhet ta përgatisim veten të bëhemi shoku/shoqja më e mirë që mundemi. Kërkojuni studentëve të rendisin pesë ose gjashtë cilësi që i mendojnë të rëndësishme tek bashkëshorti/ja e tyre e ardhshme. Si do ta gjeni një person me të gjitha ato cilësi? Deri në ç masë i keni zhvilluar ato cilësi në jetën tuaj? Shkruani thënien e mëposhtme nga Presidenti Ezra Taft Benson në dërrasë dhe diskutoni se si gjen zbatim në martesë: Mos prisni përsosmërinë në zgjedhjen tuaj për një shok/shoqe ( To the Single Adult Sisters of the Church, Ensign, nëntor 1988, 96). Përse është kjo thënie një këshillë e mirë? Ndihmojini studentët të kuptojnë se pasja e kërkesave të larta në mënyrë jorealiste për një bashkëshort ose bashkëshorte të ardhshme mund ta bëjë të pamundur gjetjen e dikujt me të cilin/cilën besojnë se do të jenë të lumtur në martesë. Ndani thënien e mëposhtme nga Plaku Spenser W. Kimball: Ndërsa çdo i ri dhe e re do të kërkojë me gjithë zell dhe plot lutje të gjejë një shok/shoqe me të cilin/cilën jeta të mund të jetë mjaft e përshtatshme dhe e bukur, megjithatë është e sigurt se pothuajse çdo burrë i mirë dhe

57 50 T Ë Z GJEDHËSH DHE TË B ËHESH NJË S HOK/SHOQE E P ËRJETSHME çdo grua e mirë mund të kenë një martesë të suksesshme nëse të dy janë të gatshëm të paguajnë çmimin (Ensign, mars 1977, 4). Çdo të thotë të paguash çmimin për të pasur lumturi dhe sukses në martesë? Kërkojuni studentëve të lexojnë thënien nga plaku Riçard G. Skot në faqen 80 të manualit të studentit që fillon Duke bërë zgjedhje dhe përcaktoni përgatitjen për martesë që ai sugjeroi. Ne duhet të kërkojmë konfirmimin e Zotit në zgjedhjen e një partneri për martesë. Si e zgjidhni një partner për martesë? Përse nuk duhet që thjesht të luteni dhe t i kërkoni Zotit që t ju tregojë se me kë të martoheni? Në zgjedhjen e një bashkëshorti/bashkëshorteje, përse është e rëndësishme që zgjedhja se me kë të martohemi duhet të bëhet nga ne? Kërkojuni studentëve të lexojnë thëniet nën Ne duhet të kërkojmë konfirmimin e Zotit në zgjedhjen e një partneri për martesë në faqen 80 të manualit të studentit. Ndihmojini studentët të kuptojnë se kanë përgjegjësinë të gjejnë dikë me të cilin mund të ndërtojnë një martesë të lumtur. Ata duhet të bëjnë gjithçka munden për të bërë zgjedhjen e duhur të një bashkëshorti/eje të përjetshëm/e dhe të kërkojnë konfirmimin e Zotit me agjërime e lutje. Proklamata mbi familen është një udhëheqëse për vlerësimin e sjelljes sonë dhe të bashkëshortit/es sonë të ardhshme. Kërkojuni studentëve të kthehen tek Familja: Një Proklamatë drejtuar botës, në faqen 118 të manualit të studentit. Shpjegoni se kjo proklamatë e frymëzuar mund të jetë një udhëheqëse për vlerësimin e sjelljes sonë dhe të bashkëshortit/es sonë të ardhshme. Lexoni me studentët thëniet e mëposhtme nga proklamata dhe diskutoni pyetjet që jepen pas çdo thënieje. Nëse dëshironi, mund të zgjidhni edhe pjesë të tjera nga proklamata që janë veçanërisht të përshtatshme për nevojat e studentëve tuaj. Kujtojuni studentëve tuaj se partnerë të mundshëm për martesë duhet të kenë pikëpamje të ngjashme mbi këto çështje të rëndësishme. Ne, Presidencia e Parë dhe Këshilli i të Dymbëdhjetë Apostujve të Kishës së Jezu Krishtit të Shenjtorëve të Ditëve të Mëvonshme, solemnisht shpallim se martesa midis një burri dhe një gruaje shugurohet nga Perëndia dhe se familja është thelbësore në planin e Krijuesit për destinacionin e përjetshëm të fëmijëve të Tij. Përse besoni se martesa shugurohet nga Perëndia? Në çfarë mënyrash është familja e rëndësishme në planin e Atit Qiellor për destinacionin e përjetshëm të fëmijëve të Tij?

58 T Ë Z GJEDHËSH DHE TË B ËHESH NJË S HOK/SHOQE E P ËRJETSHME 51 Të gjitha qeniet njerëzore, meshkuj dhe femra, janë krijuar sipas shëmbëlltyrës së Perëndisë. Secili është një bir ose bijë shpirtërore e dashur e prindërve qiellorë. Gjinia është një karakteristikë thelbësore e identitetit dhe qëllimit individual të jetës para lindjes, të jetës së vdekshme dhe asaj të përjetshme. Në ç mënyrë njohuria për gjendjen tonë të parë na bën të mundur që të kuptojmë më mirë rolin thelbësor të gjinisë në planin e Zotit? Ordinancat dhe besëlidhjet e shenjta që janë në dispozicion në tempujt e shenjtë, bëjnë të mundur që individët të kthehen në praninë e Perëndisë dhe që familjet të bashkohen përjetësisht. Çfarë cilësish mund të zhvillojmë brenda nesh dhe familjeve tona tani të cilat do të ishin me vlerë të përjetshme? Në ç mënyrë mund të na ndihmojë shërbimi i shpeshtë në tempull të mbajmë ordinancat dhe rëndësinë e tyre të freskët në mendje? Ne deklarojmë se urdhërimi i Perëndisë për fëmijët e Tij që të shumohen dhe të mbushin tokën, mbetet i vlefshëm. Ne më tej deklarojmë se Perëndia ka urdhëruar që fuqitë e shenjta të krijimit të jetës duhet të përdoren vetëm midis burrit dhe gruas, ligjërisht të martuar si bashkëshort e bashkëshorte. Si mendoni, përse na urdhëroi Zoti të shumohemi dhe të mbushim tokën? Ne pohojmë shenjtërinë e jetës dhe rëndësinë e saj në planin e përjetshëm të Perëndisë. Në ç mënyrë kjo thënie në lidhje me shenjtërinë e jetës i drejtohet abortit në përgjithësi? Lumturia në jetën familjare është e mundur të arrihet më mirë kur bazohet në mësimet e Zotit Jezu Krisht. Si mund të përdoret kjo thënie si udhëheqëse në përzgjedhjen e personit me të cilin do të martoheni? Si bashkëshort ose bashkëshorte, çfarë do të bëni për të ndërtuar dhe ruajtur jetën tuaj familjare në mësimet e Zotit Jezu Krisht? Ndani balsamin e mëposhtëm që Presidenti Gordon B. Hinkli këshilloi për të luftuar ndikimet shkatërruese mbi familjet: Ndërsa shoh drejt së ardhmes, nuk shoh shumë gjëra për të qenë entuziast në lidhje me familjen në Amerikë dhe në mbarë botën. Droga dhe alkooli po shkaktojnë shumë probleme, të cilat ka të ngjarë të mos zvogëlohen. Gjuha e ashpër ndaj njëri-tjetrit, indiferenca ndaj nevojave të njëri-tjetrit të gjitha duken sikur po rriten. Ka shumë abuzim mbi fëmijët. Ka shumë abuzim mbi bashkëshortet. Ka një abuzim në rritje për të moshuarit. Të gjitha këto do të

59 52 T Ë Z GJEDHËSH DHE TË B ËHESH NJË S HOK/SHOQE E P ËRJETSHME ndodhin dhe do të përkeqësohen, vetëm nëse ka një pranim thelbësor, po, një bindje të fortë dhe të zjarrtë, në lidhje me faktin se familja është një mjet i të Plotfuqishmit. Është krijimi i Tij. Është gjithashtu njësia bazë e shoqërisë. Ngre zërin paralajmërues për njerëzit tanë. Kemi shkuar shumë larg duke përqafuar standardet e botës në lidhje me këtë çështje. Sigurisht që ka familje të mira. Familje të mira ka kudo. Por ka shumë familje që janë në telash. Kjo është një sëmundje që e ka një kurë. Receta është e thjeshtë dhe mrekullisht efektive. Është dashuria. Është dashuria dhe respekti i qartë, i thjeshë dhe i përditshëm. Është një bimë delikate që ka nevojë për ushqim. Por ia vlen e gjithë përpjekja që mund të bëjmë për të. Tani, në mbyllje, unë shoh një të ardhme të mrekullueshme në një botë shumë të pasigurt. Nëse do të kapemi pas vlerave tona, nëse do të ndërtojmë mbi trashëgiminë tonë, nëse do të ecim me bindje para Zotit, nëse thjesht do të jetojmë ungjillin, do të bekohemi në një mënyrë madhështore dhe të mrekullueshme. Do të shihemi si një popull i veçantë që ka gjetur çelësin për një lumturi të veçantë (në Conference Report, tetor 1997, 94; ose Ensign, nëntor 1997, 69). Në ç mënyrë ndjekja e parimeve të mësuara në proklamatën e familjes do të ndihmojë shtëpitë tona të bëhen vende të sigurta për familjen tonë dhe mbrotje kundra tundimeve dhe mëkateve të botës? Bashkëshorti dhe bashkëshortja kanë një përgjegjësi solemne të duan dhe të kujdesen për njëri-tjetrin dhe për fëmijët e tyre. Në ç mënyrë dashuria dhe përkujdesja për njëri-tjetrin ndihmon një bashkëshort dhe bashkëshorte të përgatiten për të qenë baba dhe nënë? Kërkojini një studenti të lexojë thënien e mëposhtme nga Plaku Bojd K. Paker, anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Unë besoj tek martesa. Unë besoj se martesa është modeli ideal për jetën e njeriut. E di që është shuguruar nga Perëndia. Kufizimet në lidhje më të u bënë për të mbrojtur lumturinë tonë. Unë nuk di ndonjë kohë më të mirë në gjithë historinë e botës që një çift i ri të cilët kanë arritur moshën, janë të përgatitur dhe kanë rënë në dashuri, të mendojnë për martesë. Nuk ka kohë më të mirë, pasi është koha juaj. E di se kjo është një periudhë me shumë shqetësime. Shqetësimet si ato që kemi tani janë shumë të rënda për martesat. Mos humbisni besimin tek martesa, madje edhe nëse keni kaluar në fazën jo të lumtur të divorcit dhe jeni rrethuar me copa të një martese që është shkatërruar (në Conference Report, prill 1981, 16; ose Ensign, maj 1981, 15). Vazhdoni duke lexuar thëniet e mëposhtme nga Familja: Një Proklamatë drejtuar Botës (f. 118 në manualin e studentit) dhe duke diskutuar pyetjet që jepen pas çdo thënieje: Prindërit kanë një detyrë të shenjtë për të rritur fëmijët e tyre me dashuri dhe drejtësi, për të plotësuar nevojat e tyre fizike dhe shpirtërore, për t i

60 T Ë Z GJEDHËSH DHE TË B ËHESH NJË S HOK/SHOQE E P ËRJETSHME 53 mësuar ata të duan dhe t i shërbejnë njëri-tjetrit, për të zbatuar urdhërimet e Perëndisë dhe për të qenë qytetarë që u binden ligjeve kudo që jetojnë. Në çfarë mënyrash mund të plotësojmë nevojat fizike dhe shpirtërore të fëmijëve? Çfarë po bëni tani që të përgatiteni për përgjegjësitë e të qenit prind? Martesat dhe familjet e suksesshme ngrihen dhe ruhen me parimet e besimit, lutjes, pendimit, faljes, respektit, dashurisë, dhembshurisë, punës dhe aktiviteteve të shëndosha argëtuese. Çfarë mund të bëni për të siguruar që këto parime të jenë pjesë e martesës dhe marrëdhënies tuaj familjare? Çfarë jeni të gatshëm të bëni për të ndërtuar një martesë të suksesshme? Ne paralajmërojmë se individët që shkelin besëlidhjet e dëlirësisë, që abuzojnë me bashkëshorten ose fëmijët, apo që dështojnë në përmbushjen e përgjegjësive të tyre familjare, do të qëndrojnë një ditë përgjegjës përpara Perëndisë. Për më tepër, ne paralajmërojmë se shpërbërja e familjes do të sjellë mbi individët, komunitetet dhe kombet fatkeqësitë e parashikuara nga profetët e lashtë dhe modernë. Çfarë konsideroni si kërcënimet më serioze për familjen sot? Në ç mënyrë forcimi i familjes mund të kontribuojë në një komunitet dhe komb më të fortë? Kërkojuni studentëve që të mendojnë me lutje cilësitë që dëshirojnë në një bashkëshort/e. Nxitini të vendosin qëllime domethënëse për t u bërë ai bashkëshort ose ajo bashkëshorte që do të jetojë gjithmonë sipas standardeve nga Familja: Një Proklamatë drejtuar Botës. DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Kërkojuni studentëve të mendojnë për dy familje që admirojnë. Çfarë cilësish kanë ata, të cilët kontribuojnë në suksesin dhe lumturinë e tyre? Në çfarë mënyrash janë të ndryshëm dhe në ç mënyrë janë të ngjashëm? Si u bëjnë ballë ata situatave të vështira? Kërkojuni studentëve të intervistojnë një nga çiftet për të zbuluar: Çfarë tipare të karakterit u pëlqen nga njëri-tjetri. Një praktikë të rregullt që secili ka zbatuar personalisht e cila e ndihmon atë të jetë një bashkëshort/e më i/e mirë. Në ç mënyrë forcojnë ata besimin e tyre si çift. Kërkojuni të shkruajnë atë që mësojnë në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit dhe më pas të shtojnë një paragraf duke përshkruar se çfarë planifikojnë të bëjnë për t u përgatitur për martesë ose për t u bërë një bashkëshort/e më i/e mirë.

61 54 12 ZBATIMI I LIGJEVE TË SHËNDETIT FIZIK HYRJE PARIME PËR T U KUPTUAR Apostulli Pal mësoi se trupat tanë janë tempuj të Perëndisë, (shih 1 Korintasve 3:16 17) por shumë njerëz mendojnë dhe sillen ndryshe. Të jetuarit sipas ligjit të Zotit mbi shëndetin sjell bekime të panumërta. Ndihmojini studentët tuaj të kuptojnë si mund ta ruajnë dhe përmirësojnë shëndetin e tyre në një mori mënyrash. Shqyrtimi i praktikave të shëndetshme si dhe i efekteve të substancave të dëmshme ndihmon në forcimin e vendimit tonë për ta trajtuar trupin tonë me nderim dhe respekt. Zakone të mira për shëndetin janë të rëndësishme kur jetojmë sipas ungjillit. Fjala e Urtësisë është një pjesë e rëndësishme e ligjit të Zotit për shëndetin. Dieta e mirë, pushimi dhe ushtrimet sigurojnë përfitime shëndetësore domethënëse. Duhet të shmangim substanca dhe praktika që janë të dëmshme për trupin dhe mendjen tonë. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Zakone të mira për shëndetin janë të rëndësishme kur jetojmë sipas ungjillit. Tregoni disa fotografi të tempujve dhe diskutoni mbi disa prej tipareve të bukura të ndërtesave dhe ambjentit të tyre përreth. Nëse doni, kërkojuni studentëve të shkruajnë përgjigjet e pyetjeve të mëposhtme në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit: Çfarë dhe kë përfaqësojnë këto ndërtesa? Përse mbahen me aq shumë kujdes? Në çfarë mënyre i ndihmon përkujdesja për këto ndërtesa që të ndiejnë Shpirtin ata që shkojnë aty? Kërkojini një studenti të lexojë 1 Korintasve 3:16: Në çfarë mënyrash mund të krahasohet trupi ynë me tempujt? Lexoni me studentët thënien nga Presidenti Tomas S. Monson në faqen 86 të manualit të studentit. Përse është e rëndësishme të ekuilibrojmë si nevojat fizike ashtu edhe ato shpirtërore?

62 Z BATIMI I L IGJEVE TË S HËNDETIT F IZIK 55 Ftoni studentët të ndajnë shembuj mbi probleme shëndetësore që s mund t i kemi nën kontroll. Ndani këshillën e mëposhtme nga Plaku Rasëll M. Nelson, anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve dhe ish-kirurg i zemrës: Për arsye zakonisht të panjohur, disa njerëz lindin me kufizime fizike. Pjesë të veçanta të trupit mund të mos jenë normale. Sistemet rregullatore mund të mos jenë të ekuilibruara. Dhe trupat e të gjithë njerëzve i nënshtrohen sëmundjes dhe vdekjes. Megjithatë, dhurata e një trupi fizik është e paçmueshme. Pa të ne nuk mund të marrim plotësi të ungjillit [shih DeB 138:17]. Për të arritur një fat hyjnor nuk kërkohet një trup i përsosur. Në fakt, disa prej shpirtrave më të ëmbël gjenden brenda trupave të brishtë. Forca e madhe shpirtërore shpesh zhvillohet nga ata që kanë sfida fizike pikërisht sepse ata janë të sfiduar. Këta individë kanë të drejtën për të gjitha bekimet që Perëndia ka ruajtur për fëmijët e tij të bindur dhe besnikë [shih Abrahami 3:25 26]. Në fund koha do të vijë kur çdo [shpirt dhe trup] do të [bashkohet] përsëri në formën e përkryer; dhe si gjymtyrët ashtu dhe nyjet do të rivendosen në të njëjtin trup [Alma 11:43; shih gjithashtu Alma 40:23; Predikuesit 12:7; DeB 138:17]. Më pas, falë Shlyerjes së Jezu Krishtit, ne mund të përsosemi në Të. Si duhet të ndikojnë këto të vërteta në sjelljen tonë personale? Ne do ta konsiderojmë trupin tonë si vetë tempullin tonë [shih 1 Korintasve 3:16]. Nuk do të lejojmë të ç shenjtërohet ose prishet në ndonjë mënyrë. Ne do të kontrollojmë dietën tonë dhe do ushtrohemi për mirëqenie fizike (në Conference Report, tetor 1998, ; ose Ensign, nëntor 1998, 86 87). Në ç mënyrë mund të na ndihmojnë sfidat fizike të zhvillojmë forcë shpirtërore? Në ç mënyrë mund të ndikojë në potencialin tonë mungesa e kujdesjes për shëndetin tonë fizik? Në çfarë mënyrash ju kanë ndihmuar zakonet e mira të shëndetit që të përmbushni përgjegjësitë tuaja të përditshme? Fjala e Urtësisë është një pjesë e rëndësishme e ligjit të Zotit për shëndetin. Shkruani Fjala e Urtësisë në dërrasë dhe kërkojuni studentëve të thonë se çfarë kuptimi ka ajo frazë për ta. Si mendoni, përse na e dha Zoti Fjalën e Urtësisë? (shih DeB 89:4.) Vizatoni tre kolona në dërrasë. Shkruani një nga fjalët e mëposhtme në pjesën e sipërme të çdo kolone: paralajmërime, rekomandime dhe premtime. Ftoni studentët të lexojnë Doktrina e Besëlidhje 89:4 9. Kërkojuni të rendisin në dërrasë paralajmërimet që Zoti na ka dhënë, atë që na rekomandon dhe premtimet që Fjala e Urtësisë ofron. Për të theksuar bekimet fizike të mbajtjes së Fjalës së Urtësisë, ndani këtë pjesë të parë të një historie të treguar nga Presidenti Xhejms E. Faust, këshilltar në Presidencinë e Parë:

63 56 Z BATIMI I L IGJEVE TË S HËNDETIT F IZIK Kur isha president i kunjit Kotonud, një nga patriarkët tanë të kunjit ishte Dr. Krid Hajmond. Kur ishte i ri ai ishte kapiteni i skuadrës së vrapuesve në pistë të Universitetit të Pensilvanisë. Në vitin 1919 vëllai Hajmond dhe skuadra e tij ishin ftuar të merrnin pjesë në garën e përvitshme të vrapuesve në pistë në Shoqatën Ndër-Kolegjiale. Natën para garës të vrapimit në pistë, trajneri i tyre e udhëzoi skuadrën e tij të pinte pak verë sheri. Në ato kohëra, trajnerët kishin mendimin e gabuar se vera ishte një tonik për muskujt që sforcoheshin nga trajnimi rigoroz. Të gjithë pjesëtarët e tjerë të skuadrës pinë sheri, por vëllai Hajmon refuzoi pasi prindërit e tij i kishin mësuar Fjalën e Urtësisë. Vëllai Hajmond u ndie shumë i shqetësuar pasi nuk donte të tregohej i pabindur ndaj trajnerit të tij. Ai do të konkuronte kundra burrave më të shpejtë në botë. Po sikur të mos dilte mirë në garë ditën tjetër? Si mund t i dilte para trajnerit të tij? Nëse do të ishit shoku i vëllait Hajmond, çfarë do ta këshillonit të bënte? Presidenti Faust vazhdoi: Ditën tjetër gjatë garës në pistë pjesa tjetër e pjesëtarëve të skuadrës ishin shumë sëmurë dhe dolën dobët ose madje ishin shumë të sëmurë për të vrapuar. Megjithatë, vëllai Hajmond u ndie mirë dhe fitoi garat 90 dhe 200 metërshe. Trajneri i tij i tha: Ti sapo vrapove për 200 metra në kohën më të shpejtë që është bërë ndonjëherë nga ndonjë qenie njerëzore. Atë natë dhe gjithë jetën e tij, Krid Hajmond ishte mirënjohës për besimin e tij të thjeshtë në mbajtjen e Fjalës së Urtësisë (në Conference Report, tetor 2000, 59 60; ose Ensign, nëntor 2000, 44 45). A do ta shihnit ndryshe vendimin e tij për të mos pirë verë nëse do të kishte dalë dobët dhe nëse pjesëtarët e tij të skuadrës do të kishin dalë mirë? Pse, ose pse jo? A i shohim gjithmonë rezultatet pozitive të zgjedhjeve tona të drejta menjëherë pasi i bëjmë ato? Çfarë roli luan besimi në mbajtjen e urdhërimeve si për shembull në Fjalën e Urtësisë? Kërkojuni studentëve të lexojnë Doktrina e Besëlidhje 89:18 21 dhe të rendisin bekimet e mundshme që vijnë duke mbajtur Fjalën e Urtësië dhe duke mbajtur urdhërimet. Diskutoni për çdo bekim, si të jetë e përshtatshme. Dieta e mirë, pushimi dhe ushtrimet sigurojnë përfitime shëndetësore domethënëse. Ndani thënien e mëposhtme nga Presidenti Ezra Taft Benson, atëherë President i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve dhe kërkojuni studentëve të identifikojnë atë që ai tha se duhet të bëjmë për të qëndruar të shëndetshëm:

64 Z BATIMI I L IGJEVE TË S HËNDETIT F IZIK 57 Gjendja e trupit fizik mund të ndikojë tek shpirti. Kjo është arsyeja përse Zoti na dha Fjalën e Urtësisë. Ai gjithashtu tha se ne duhet të shkojmë në shtrat herët dhe të ngrihemi herët (shih DeB 88:124), se nuk duhet të vrapojmë më shumë nga ç kemi forcë (shih DeB 10:4) dhe se duhet të përdorim përmbajtje në të gjitha gjërat e mira. Në përgjithësi, sa më shumë ushqim që hamë në gjendjen e tij të natyrshme dhe sa më pak i përpunuar të jetë pa përbërës të tjerë, aq më i shëndetshëm do të jetë për ne. Ushqimi mund të ndikojë tek mendja dhe mangësia në disa elemente në trup mund të nxisë depresion mendor. Një ekzaminim i mirë fizik herë pas here është një mburojë e sigurt dhe mund të dallojë problemet që mund të shërohen. Pushimi dhe ushtrimet fizike janë thelbësore si dhe një ecje në ajër të pastër mund të rifreskojnë shpirtin. Aktivitete të shëndosha çlodhëse janë pjesë të fesë sonë dhe një ndryshim i rutinës është i nevojshëm, madje edhe pritja për të mund të të ngrejë shpirtërisht (në Conference Report, tetor 1974, 91 92; ose Ensign, nëntor 1974, 66). Përse do të ishin njerëzit më të aftë t i shërbenin Zotit nëse do të pushonin mjaftueshëm? Çfarë përfitimesh shpirtërore vijnë nga aktivitete të shëndosha çlodhëse? Përgatisni pyetsorin e mëposhtëm për çdo student: Duke përdorur një shkallë nga 1 në 5, ku 5 është më e larta, rendisni veten në secilën prej thënieve të mëposhtme: 1. Dieta ime përfshin fruta, perime dhe drithëra. 2. Unë ushtrohem rregullisht. 3. Unë bëj gjumë të mjaftueshëm shumicën e netëve. 4. Unë jam i/e informuar në lidhje me sëmundjet e zakonshme dhe kurat që janë të disponueshme kur është e nevojshme. 5. Unë shmang praktikat dhe substancat që janë të këqija për trupin dhe mendjen time. 6. Unë mundohem ta mbaj veten, familjen dhe shtëpinë të pastër dhe të rregullt. Pasi studentët të kenë përfunduar pyetsorin, kërkojuni të diskutojnë se si përmirësimi në çdo element mund të ndikojë në shëndetin e tyre. Kërkojuni të vendosin qëllime të arsyeshme që mund të përmirësojnë shëndetin e tyre dhe t i shkruajnë këto qëllime në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit. Në çfarë mënyre na ndihmojnë ushtrimet të kontrollojmë peshën dhe të ruajmë një shëndet të mirë? Shkurtimisht kujtoni studentët se ushtrimet djegin kalori; na ndihmojnë të kontrollojmë peshën tonë dhe të pakësojmë presionin tonë të gjakut; forcojnë muskujt; pakësojnë stresin, tensionin dhe lodhjen; rrisin enegjinë dhe përmirësojnë mirëqenien tonë mendore dhe emocionale.

65 58 Z BATIMI I L IGJEVE TË S HËNDETIT F IZIK Lexoni thënien e mëposhtme nga Presidenti Ezra Taft Benson: Trupi ka nevojë për përtëritjen që vjen nga ushtrimet. Ecja në ajër të pastër mund të jetë gjallëruese dhe rifreskuese. Kur bëhet sipas udhëzimeve të duhura, vrapimi mund të ketë disa efekte përfituese. Ulje-ngritje të thjeshta për barkun ose aktivitetet sportive mund të jenë të dobishme (The Teachings of Ezra Taft Benson [1988], 479). Nxisni studentët që nuk ushtrohen rregullisht të zgjedhin një ushtrim që mund ta bëjnë në muajt e ardhshëm. Shpjegoni se ata duhet të vendosin qëllime të arsyeshme. Nëse duan, ata mund të ndajnë qëllimet e tyre me njëri-tjetrin ose të punojnë për to sëbashku. Bërja e një tabele për të mbajtur shënim përparimin e tyre është gjithashtu e dobishme. Një ide tjetër për t i ndihmuar ata të qëndrojnë të motivuar është të gjejnë një partner me të cilin të ushtrohen. Duhet të shmangim substanca dhe praktika që janë të dëmshme për trupin dhe mendjen tonë. Pyetini studentët: Si do të përgjigjeshit nëse do të ishit një prind që kishte një fëmijë që do t ju thoshte: Është trupi im dhe unë mund të bëjë çfarë të dua me të? Shkruani ekuacionin e mëposhtëm në dërrasë: Drogat=Varësi=Mjerim. Përse varësia ndaj drogës nuk do të na çojë drejt lumturisë? Si mund të ndikojnë përdorimi i papërshtatshëm i drogave mbi atë se çfarë mund të përmbushin njerëzit me jetën e tyre? Ndani këshillën e mëposhtme nga Plaku Marvin J. Eshton, i cili ishte anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Po mendoj për një bashkëshort dhe baba të ri që po përballet me abuzimin ndaj drogës. Ai mund të humbë familjen, punën, krenarinë personale dhe jetën e tij. Vajtimi i tij Jam i varur pas drogës të bëjnë të të vijë keq për të. Përdorimi i kokainës dhe drogave të tjera bën që ata që janë të përfshirë të bëhen plotësisht të lidhur pas varësisë së tyre. Ata që shesin droga jo vetëm që bëjnë të tjerët të varur, por e bëjnë veten të varur gjithashtu me barrën e padrejtësisë. Për ata që nuk janë të përfshirë, shmangni drogat në çdo formë me gjithë fuqinë tuaj. Për ata që janë të përfshirë, kërkoni ndihmë për të hequr zinxhirët që do t ju tërheqin për poshtë dhe do t ju mbysin. Drogat nuk janë një zgjidhje e shpejtë e problemeve. Ato janë një rrugë e shpejtë drejt diçkaje që është vështirë t i shmangesh drejt dhembjes dhe vetëshkatërrimit. Më besoni kur ju them se disa nga pamjet më të trishtuara që kam parë ndonjëherë në jetë janë njerëzit që jetojnë të varur nga droga. Ata janë të burgosur brenda vetë trupit të tyre. Shumë ndihen plotësisht të pashpresë, të varur dhe të dëshpëruar. Por askush nuk duhet të ndihet i pashpresë. Hiqini ato zinxhirë dhe luftoni për dinjitetin, paqen dhe qëllimin personal. Çdokush që ju thotë se përdorimi i drogës është rruga e qejfit, gënjen (në Conference Report, tetor 1986, 16; ose Ensign, nëntor 1986, 15).

66 Z BATIMI I L IGJEVE TË S HËNDETIT F IZIK 59 Çfarë do t i thonit një personi që thotë se varësia e tij ndaj drogës dëmton vetëm veten e tij? Si mund të shkatërrojë varësia ndaj drogës familjen e një personi? Cilat janë disa hapa që mund të bëjë dikush për t u çliruar nga një varësi? Kërkojini gjysmës së klasës të lexojë thënien nga Presidenti Gordon B. Hinkli në faqen 89 të manualit të studentit dhe gjysmës tjetër të lexojë thënien e Plakut Bojd K. Paker në faqen të manualit të studentit. Kërkojini çdo grupi t i mësojë tjetrit se çfarë mësuan nga thënia e tyre. DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Kërkojuni studentëve të vëzhgojnë zakonet e tyre të të ngrënit për një javë dhe të përcaktojnë nëse po hanë vakte të ekuilibruara mirë. Ftojini studentët të fillojnë një program ushtrimesh nëse nuk e kanë një tashmë.

67 60 13 KËTO GJËRA DO TË TË JAPIN PËRVOJË HYRJE PARIME PËR T U KUPTUAR Sfidat dhe sprovat janë pjesë e jetës sonë të vdekshme të provës. Përballja me besnikëri me vështirësitë e jetës mund të kthehet në mundësi që ne të rritemi shpirtërisht. Ndihmojini studentët të kuptojnë se me ndihmën e Shpëtimtarit ne mund të kemi paqe gjatë mundimeve tona (shih Gjoni 16:33). Plaku Nil A. Maksuell, anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve mësoi se duhet të durosh vështirësitë dhe se duhet të mësosh prej tyre: Erërat e vërteta të stuhive kalojnë fuqishëm në jetën tonë, por ato nuk zgjasin përgjithmonë. Ne mund të mësojmë dallimin e madh midis një reje të lehtë kalimtare, një reje lokale që rri gjatë dhe errësirës së përgjithshme (Lord Increase Our Faith [1994], 43). Vështirësitë janë pjesë e përvojës sonë të vdekshme. Sfidat e jetës së vdekshme mund të na ndihmojnë të rritemi. Ruajtja e besimit tek Jezu Krishti na ndihmon të zgjidhim probleme dhe të mposhtim vështirësitë. Ne duhet të durojmë deri në fund. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Vështirësitë janë pjesë e përvojës sonë të vdekshme. Pyetini studentët se si do ta plotësonin fjalinë e mëposhtme: Jeta ime do të jetë më e lehtë kur unë më në fund të. Kujtojini se është e zakonshme të shpresojnë se jeta mund të ishte e lehtë dhe e kënaqshme, megjithatë për shumë vetë, jeta është e vështirë. Lexoni thënien e mëposhtme nga Presidenti Bojd K. Paker, President Veprues i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Ne si popull, si familje ose si individë nuk do të bëjmë përjashtim nga sfidat që do të vijnë. Askush nuk do të kursehet nga sfidat që janë të zakonshme për shtëpinë dhe familjen, punën, zhgënjimin, hidhërimin, shëndetin, moshën dhe në fund, vdekjen (në Conference Report, prill 2000, 8; ose Ensign, Maj 2000, 8).

68 KËTO G JËRA DO TË TË J APIN P ËRVOJË 61 Shpjegoni se tre kategoritë me të cilat mund t i dallojmë sfidat, janë: 1. Ato që krijohen nga vetë gabimet tona. 2. Ato që na ngarkohen për shkak të të tjerëve. 3. Ato që janë thjesht pjesë e jetës sonë të vdekshme. Ftoni studentët të ndajnë shembuj nga cilatdo prej tre kategorive: Lexoni këshillën e mëposhtme të thënë nga Presidenti Gordon B. Hinkli dhe kërkojuni studentëve të gjejnë mënyrën se si duhet t u përgjigjemi sfidave tona: Më kanë pëlqyer këto fjalë nga Xhenkins Llojd Xhons, të cilat i preva nga një gazetë disa vite më parë. Ai tha: Çdokush që mendon se lumturia është normale do të harxhojë shumë kohë duke u vërdallisur e duke bërtitur se e kanë vjedhur. [Fakti është se] pjesa më e madhe e mishit të lopës është vështirë të përtypet. Pjesa më e madhe e fëmijëve rriten dhe bëhen thjesht njerëz. Pjesa më e madhe e martesave të suksesshme kërkojnë një masë të madhe tolerimi të përbashkët. Pjesa më e madhe e punëve janë më shpesh të mërzitshme se të kënaqshme. Jeta është si një udhëtim me tren i kohëve të vjetra me vonesa, devijime, tym, pluhur, me hi e goditje, të ndërthurura vetëm me raste nga pamje të mrekullueshme dhe shpërthime emocionuese shpejtësie. Çelësi është të falenderosh Zotin që të lejoi të bëje atë udhëtim ( Big Rock Candy Mountains, Deseret News, 12 qershor 1973, A4) ( A Conversation with Single Adults, Ensign, mars 1997, 60). Lexoni me studentët Doktrina e Besëlidhje 122:7 dhe 136:31. Ftojini të nxjerrin në pah frazën në secilin varg që tregon përse Zoti lejon sfida në jetën e fëmijëve të Tij. Kërkojuni të rendisin në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit disa nga sfidat me të cilat janë përballur. Si jeni bërë një njeri më i mirë si rrjedhojë e sfidave tuaja? Tregoni një letër zmeril dhe një copë druri. Ndërsa hani drurin me letër, pyesni: Çfarë vlere mund të ketë kjo letër e ashpër? Me çfarë mund të krahasohet ngrënia me letër e këtij druri në jetën tonë? Lexoni thënien e mëposhtme nga Plaku Nil A. Maksuell, anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Në jetë, letra zmeril e rrethanave shpesh sheshon ashpërsinë tonë dhe rafinon në mënyrë të duruar anët tona të vështira. Megjithatë, nuk ka asgjë të kënaqshme rreth saj. Dhe Zoti do të punojë shumë në mënyrë që të na mësojë një mësim të caktuar dhe të na ndihmojë të mposhtim një dobësi të veçantë, veçanërisht nëse nuk ka mënyrë tjetër (Notwithstanding My Weakness [1981], 67 68). Si mund të na sheshojnë dhe të na përgatisin për jetën e përjetshme sfidat tona?

69 62 KËTO G JËRA DO TË TË J APIN P ËRVOJË Në ç mënyrë bën ndryshim sjellja jonë ndërsa përballemi me sfidat e jetë së vdekshme? Sfidat e jetës së vdekshme mund të na ndihmojnë të rritemi. Kërkojini një studenti që është në gjendje fizikisht të dalë para klasës dhe të bëjë dhjetë pompa. Më pas kërkojini një studenti tjetër të ngrihet dhe të bëjë lëvizjen e dorës dhe krahut sikur po bën pompa në ajër. Në ç mënyrë është rezistenca një faktor i rëndësishëm për rritjen e muskujve? Në çfarë mënyrash mund të krahasohet kjo me rritjen shpirtërore? Ndihmojini të kuptojnë se sfidat e jetës shpesh krijojnë rezistencën më anë të së cilës mund të rrisim forcën tonë si shenjtorë të ditëve të mëvonshme. Shkruani fjalitë e mëposhtme në dërrasë: Gurë kalimi apo blloqe penguese? Sfidat mund të na rafinojnë. Vuajtjet mund të jenë ndëshkime hyjnore. Ftoni studentët të lexojnë thëniet nga e Pleqtë Xhon B. Dikson, Riçard G. Skot dhe Nil A. Maksuell në faqen 95 në manualin e tyre të studentit. Kërkojuni të shpjegojnë se si fjalitë në dërrasë lidhen me çdo thënie. Cilat janë sfidat më tipike me të cilat përballen të rinjtë? Çfarë keni zbuluar se janë përgjigjet më të dobishme për këto lloj sfidash? Në çfarë mënyrash ju kanë ndihmuar vështirësitë tuaja të bëheni një njeri më i mirë? Ruajtja e besimit tek Jezu Krishti na ndihmon të zgjidhim probleme dhe të mposhtim vështirësitë. Kërkojuni studentëve të mendojnë një herë kur u përballën me pengesa të mundimshme dhe nuk ishin të sigurt se çfarë të bënin. Më pas kërkojini të gjejnë se cilat prej pyetjeve të mëposhtme janë më të dobishme për t u rritur gjatë sfidave serioze dhe shpjegoni se pse janë: Përse duhet të më ndodhë kjo mua? Çfarë mund të mësoj nga kjo përvojë? A ka ndonjë gjë që duhet të ndryshoj tek vetja ime? Përse duhet të vuaj për këtë gjë tani? A kam bërë ndonjë gjë për ta shkaktuar këtë? Si më ka ndihmuar dhe si më ka bekuar Zoti gjatë sfidave të fundit? Kërkojuni studentëve të lexojnë 2 Mbretërve 6:14 15 dhe të gjejnë pyetjen që bëri shërbëtori i Eliseut. Kërkojuni të lexojnë vargjet dhe më pas pyesni: Çfarë mësimi të madh i mësoi Eliseu shërbëtorit të tij mbi përballimin e vështirësive dhe sfidave? (shih vargun 16). Çfarë dinte Eliseu që nuk e dinte shërbëtori i tij? (shih vargun 17).

70 KËTO G JËRA DO TË TË J APIN P ËRVOJË 63 Si mendoni, si u ndie shërbëtori i ri kur ishte në gjendje të shihte kuajt dhe qerret e zjarrta? Si mund ta vëmë në zbatim këtë histori në jetën tonë? Ndani thënien e mëposhtme nga Plaku Xhefri R. Holland, që më vonë u bë anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: Në ungjillin e Jezu Krishtit ju keni ndihmë nga të dyja anët e velit dhe nuk duhet ta harroni kurrë këtë. Kur zhgënjimi dhe shkurajimi godasin dhe do të godasin kujtoni dhe mos harroni kurrë se, nëse sytë tuaj mund të hapeshin, ne do të shihnim kuaj dhe karroca me zjarr aq sa syri mund të shohë duke u ngarë me shpejtësi të madhe për të ardhur në mbrojtjen tonë. Ato do të jenë gjithmonë aty, këto ushtri të qiellit, në mbrojtje të farës së Abrahamit ( For Times of Trouble, New Era, tetor 1980, 15.) Përse është e rëndësishme të kujtojmë se kur jemi duke ndjekur parimet e ungjillit, ushtritë e qiellit do të na mbështesin? Ne duhet të durojmë deri në fund. Caktoni studentët të lexojnë tre shkrimet e shenjta të mëposhtme dhe të ndajnë se çfarë na mësojnë rreth durimit deri në fund: 2 Nefi 31:20; Doktrina e Besëlidhje 24:8; 121:7 8. Shpjegoni se nuk duhet të ndalemi asnjëherë së provuari kur problemet dhe dhimbjet që i shoqërojnë shumëfishohen. Ne mund të marrim fuqi nga Zoti, duke ditur se pasiguria jonë rreth problemeve tona është pjesë e provës sonë në jetën e vdekshme. Ne tregojmë besnikërinë dhe dashurinë tonë për Zotin duke jetuar parimet e ungjillit ndërsa përballemi me sfidat tona të papritura. Të durosh deri në fund nuk do të thotë thjesht të kalosh përmes pjesëve të vështira të jetës. Ndani thënien e mëposhtme nga Plaku Nil A. Maksuell: Përderisa nuk kishte asnjë përjashtim nga vuajtja për Krishtin, si mund të ketë përjashtim për ne? A duam vërtet mbrojtje nga kundërshtimi? Veçanërisht kur disa lloj vuajtjesh mund të ndihmojnë në rritjen tonë në këtë jetë? T ia heqim të drejtën vetes nga këto përvoja, pavarësisht sa mund të dëshirojmë momentalisht, do të thotë t i heqim vetes të drejtën nga pasojat për të cilat lëshuam britma gëzimi paraprak kur këto përvoja të jetës na u shpjeguan shumë kohë më parë, në botën para se të vinim këtu. Jeta është një shkollë në të cilën u regjistruam jo vetëm vullnetarisht, por edhe me gëzim, dhe nëse Drejtori i shkollës përdor një numër lëndësh të provuara sërish e sërish në planete të tjera, për t u sjellë lumturi pjesëmarrësve dhe nëse ramë dakord se sapo të regjistroheshim nuk do të kishte kthim mbrapa dhe gjithashtu për t iu nënshtruar shqyrtimeve që do të provonin me të vërtetë aftësinë dhe mprehtësinë tonë, çfarë do të bënte një Drejtor nëse, më vonë, do të kishte ankesa? Veçanërsht nëse, në mungesën e Tij të dukshme, shumë prej fëmijëve të shkollës do të grisnin fletoret e tyre udhëzuese dhe do të kërkonin që ai të ndalonte me shqyrtimet përderisa këto krijonin pak dhimbje? Dikush mëson duke e bërë gjithë kursin! (All These Things Shall Give Thee Experience [1979], 26 27).

71 64 KËTO G JËRA DO TË TË J APIN P ËRVOJË Lexoni ose këndoni me studentët vargun e pestë të himnit Sa i Fortë një Themel (Himne dhe Këngë të Fëmijëve, nr. 6.) Kërkojuni të dëgjojnë atë që na mëson rreth vështirësive: Kur mes provash t zjarrta udhën do ta kesh, ky hiri i im i mjaftueshëm do t jet. Flaka ty s të djeg, un atë e krijoj zgjyrën të ta heqë dhe arin tënd t pastroj. DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Kërkojuni studentëve të mendojnë dy njerëz që njohin, të cilët kanë duruar shumë sfida në jetën e tyre dhe, nëse është e mundur, t i pyesin se si u rritën nga përvojat e tyre. Nxitini studentët t u shprehin mirënjohjen e tyre atyre njerëzve dhe t u shprehin ndjenjat e tyre dhe admirimin për atë që ndanë me ta. U thoni të përgatiten për të ndarë në orën tjetër mësimore ndonjë mendim që morën mbi mënyrën se si të durojmë mirë sfidat me të cilat shpesh përballemi.

72 65 14 NDERIMI I BESËLIDHJEVE HYRJE PARIME PËR T U KUPTUAR Bërja dhe mbajtja e besëlidhjeve është një pjesë thelbësore e planit të shpëtimit. Ndërsa mundohemi të arrijmë potencialin tonë hyjnor, ne duhet të marrim ordinancat dhe besëlidhjet e ungjillit me anë të atyre që mbajnë autoritetin e duhur të priftërisë. Ndihmojini studentët të kuptojnë se, edhe pse jetojmë në një botë ku mbajtja e premtimeve shpesh shpërfillet, Zoti pret që ne të mbajnë premtimet dhe bekon ata që janë të gatshëm të bëjnë dhe të mbajnë besëlidhjet me Të. Kur bëjmë dhe mbajmë besëlidhjet me Zotin dhe durojmë deri në fund, ne marrim premtimin e jetës së përjetshme. Një besëlidhje është një premtim i shenjtë midis Perëndisë dhe fëmijëve të Tij. Duke nderuar besëlidhjet tona ne mund të përmbushim potencialin tonë hyjnor. Autoriteti i priftërisë është i nevojshëm për të marrë besëlidhjet dhe ordinancat e shpëtimit. Nderimi i besëlidhjeve tona na përgatit të marrim jetën e përjetshme. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Një besëlidhje është një premtim i shenjtë midis Perëndisë dhe fëmijëve të Tij. Tregoni një çertifikatë martese, një unazë martese ose një fotografi dasme. Pyesni se çfarë përfaqëson objekti. Më pas pyesni: Çfarë premtimesh bëhen midis dy njerëzve kur martohen? Çfarë bekimesh mund t u vinë atyre kur mbajnë këto premtime? Çfarë do të humbasin nëse nuk i mbajnë besëlidhjet e tyre? Shkruani besëlidhje në dërrasë. Pyetini studentët se çfarë kuptimi ka fjala. Kërkojuni studentëve të lexojnë thënien nga Udhëzuesi për Shkrimet e Shenjta në faqen 102 të manualit të studentit. Kërkojuni studentëve të shkruajnë përgjigjet e tyre për pyetjet e mëposhtme në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit: Cilat janë disa nga besëlidhjet që keni bërë? Në ç mënyrë lidhen fjalët si premtime, kontrata dhe zotime me besëlidhjet? Kush ndikohet kur nuk mbahen besëlidhjet? Në çfarë mënyrë janë ndryshe besëlidhjet që bëjmë me Perëndinë me marrëveshjet që bëjmë me njëri-tjetrin?

73 66 N DERIMI I B ESËLIDHJEVE Çfarë përgatitje duhet të paraprijë besëlidhjet e ungjillit? Shpjegoni se besëlidhjet janë të dyanshme. Kërkojuni studentëve të lexojnë thënien nga plaku Xhek H. Goslind i Riu në faqen 102 të manualit të studentit. Shkruani referencat e mëposhtme të shkrimeve të shenjta në dërrasë. Kërkojuni studentëve të lexojnë dhe të diskutojnë atë që mësojnë nga çdo shkrim i shenjtë mbi besëlidhjet. Moisia 18:13 Doktrina e Besëlidhje 42:78 Doktrina e Besëlidhje 101:39 Ndani thënien e mëposhtme nga Presidenti Xhejms E. Faust, këshilltar në Presidencinë e Parë: Besëlidhjet nuk janë thjesht rituale të dukshme; ato janë mënyra të vërteta dhe efektive ndryshimi. Të lindësh sërish vjen nga Shpirti i Perëndisë nëpërmjet ordinancave [Teachings of the Prophet Joseph Smith, përzgjedhur nga Joseph Fielding Smith (1976), 162]. Ne duhet të nderojmë gjithmonë dhe të mbajmë të shenjta besëlidhjet shpëtuese që bëjmë me Zotin (në Conference Report, prill 1998, 19; ose Ensign, maj 1998, 17). Në ç mënyrë na ndihmon t i rezistojmë tundimit mbajtja e besëlidhjeve? Duke nderuar besëlidhjet tona ne mund të përmbushim potencialin tonë hyjnor. Kërkojuni studentëve të këndojnë vargun nga Fëmi i Per ndis jam (Himne dhe këngë të fëmijëve, nr. 58). Çfarë mësimesh të rëndësishme mësojmë nga kjo këngë? Lexoni dhe diskutoni Abrahami 3:22 26 (Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë, Abraham 3:22 23). Çfarë mësoi Abrahami rreth potencialit të tij? Çfarë na ndihmon kjo të kuptojmë rreth vetes sonë? Ndani thëniet e mëposhtme nga Plaku Spenser W. Kimball: Kujtoni, në botën para se të vinim këtu, grave besnike iu dhanë detyra të caktuara ndërsa burrat besnikë u parashuguruan për detyra të veçanta priftërie. Ju jeni përgjegjës për ato gjëra që shumë kohë më parë priteshin prej jush siç priten nga ata që ne mbështesim si profetë dhe apostuj! - ( The Role of Righteous Women, Ensign, nëntor 1979, 102). Ne bëmë betime, betime solemne, në qiell para se të vinim në këtë jetë të vdekshme. Ne kemi bërë besëlidhje. I bëmë ato para se të pranonim pozicionin tonë këtu në tokë. Tani bëmë këtë zotim, të gjitha gjërat që Zoti, Perëndia [jonë], do [të na] urdhërojë. Ne ia përkushtuam veten Atit tonë Qiellor se, nëse do të na dërgonte në tokë, do të na jepte trup dhe se, nëse do të na jepte mundësitë e paçmuara që jeta në tokë siguronte, ne do të mbanim jetën tonë të pastër,

74 N DERIMI I B ESËLIDHJEVE 67 do të martoheshim në tempullin e shenjtë, do të rrisnim një familje dhe do t i mësonim atyre drejtësinë. Ky ishte një betim solemn, një premtim solemn ( Be Ye Therefore Perfect [bisedë në një mbrëmje shpirtërore në Institutin e Solt Lejkut të Fesë, janar 10, 1975], 2). Në ç mënyrë ndikon në vendimet tona këtu në jetën e vdekshme fakti se kuptojmë se kemi bërë besëlidhje në jetën tonë para lindjes? Në ç mënyrë bërja e besëlidhjeve na ndihmon të jetojmë plotësisht sipas potencialit tonë? Autoriteti i priftërisë është i nevojshëm për të marrë besëlidhjet dhe ordinancat e shpëtimit. Ndani thënien e mëposhtme mbi priftërinë nga Presidenti Gordon B. Hinkli, atëherë këshilltar në Presidencinë e Parë, dhe kërkojuni studentëve të dëgjojnë atë që ai thotë se është kërkesa për denjësi : Zoti ua ka dhënë [priftërinë] burrave që janë konsideruar të denjë për ta marrë atë, pavarësisht nga shkalla e tyre shoqërore, ngjyra e lëkurës apo kombi ku ata jetojnë. Ajo është fuqia dhe autoriteti për të qeverisur punët e mbretërisë së Perëndisë. Jepet vetëm nëpërmjet shugurimit me anë të vendosjes së duarve nga ata që kanë autoritetin për ta bërë këtë. Kërkesa për denjësi është bindja ndaj urdhërimeve të Perëndisë. Nuk ekziston asnjë fuqi si ajo mbi tokë. Autoriteti i saj e kapërcen këtë jetë, përmes velit të vdekjes deri në përjetësitë që shtrihen përpara. Është e përjetshme në pasojat e saj (në Conference Report, tetor 1984, 69 70; ose Ensign, nëntor 1984, 52 53). Pyetini studentët: Çfarë janë çelësat e priftërisë? Ndani shpjegimin e mëposhtëm nga Udhëzuesi për Shkrimet e Shenjta rreth çelësave të Priftërisë: Çelësat janë të drejtat e kryesimit ose fuqia e dhënë nga Perëndia njeriut për të drejtuar, kontrolluar dhe qeverisur priftërinë e Perëndisë në tokë. Mbajtësit e priftërisë të thirrur në detyra të kryesimit marrin çelësa prej atyre në autoritet mbi ta. Mbajtësitë e priftërisë e përdorin priftërinë vetëm brenda kufijve të përcaktuar nga ata që mbajnë çelësat. Presidenti i Kishës mban të gjithë çelësat e priftërisë ( çelësa të priftërisë, 23). Kërkojuni studentëve të lexojnë Doktrina e Besëlidhje 132:7 14. Më pas pyesni: Çfarë premtimesh dhe paralajmërimesh gjenden në këto vargje? Kërkojuni të lexojnë Doktrina e Besëlidhje 138:58. Më pas pyesni: Si mund të ndikojnë tek ata që kanë vdekur ordinancat mëkëmbëse?

75 68 N DERIMI I B ESËLIDHJEVE Nderimi i besëlidhjeve tona na përgatit të marrim jetën e përjetshme. Si do të ndiheshit po të paguanit për një kalë dhe të përfundonit duke marrë gjithë tufën? Në ç mënyrë ngjason kjo me bekimet që Perëndia u jep fëmijëve të Tij? Vizatoni dy kolona në dërrasë. Emërtojeni njërën Ordinancat dhe tjetrën Premtimet. Rendisni ordinancat e mëposhtme në kolonën Ordinancat : pagëzimi, sakramenti, priftëria, indaumenti në tempull, martesa në tempull. Kërkojuni studentëve të lexojnë referencat e shkrimeve të shenjta të mëposhtme të renditura me ordinancat dhe të gjejnë premtimet që bëjmë. Rendisni premtimet në kolonën Premtimet. Kërkojuni studentëve të kuptojnë përse marrja e ordinancave dhe bërja e besëlidhjeve është një pjesë e rëndësishme e jetës së tyre. Nëse dëshironi, mund t u kërkoni ta plotësojnë këtë ushtrim në seksionin Shënime dhe Përshtypje të manualit të tyre të studentit në mënyrë që t i referohen më vonë. Pagëzimi. Lexoni Mosia 18:8 10 dhe Doktrina e Besëlidhje 20:37. (Ne premtojmë [të mbajmë] barrat e njëri-tjetrit, të [qëndrojmë] si dëshmitarë të Perëndisë në të gjitha gjërat dhe në të gjitha vendet, t i [shërbejmë Perëndisë] dhe [të zbatojmë] urdhërimet e tij, të pendohemi, të [marrim] mbi vete emrin e Jezu Krishtit dhe [t i shërbejmë] atij deri në fund.) Sakramenti. Lexoni Doktrina e Besëlidhje 20:77, 79. (Ne marrim sakramentin në kujtim të Shlyerjes së Jezu Krishtit dhe ne rinovojmë premtimet që bëmë në pagëzim. Midis atyre premtimeve, ne premtojmë të marrim mbi vete emrin e Jezu Krishtit, gjithmonë ta kujtojmë Atë, të mbajmë urdhërimet e Tij dhe të jemi dëshmitarë për Të për të treguar që e kujtojmë Atë.) Priftëria. Lexoni Doktrina e Besëlidhje 84:33 42 (Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë, DeB 84:33 39) dhe 121:34 36 (Mjeshtëria e Shkrimit të Shenjtë). (Ata që marrin priftërinë, premtojnë për të lartësuar thirrjet e tyre të priftërisë, u binden urdhërimeve dhe jetojnë me çdo fjalë të Perëndisë [shih bisedën e plakut Karlos E. Esei në konferencë në Conference Report, tetor 1985, 56 60; ose Ensign, nëntor 1985, 43 45].) Indaumenti në tempull dhe martesa në tempull. Ndani mësimin e mëposhtëm nga plaku Xhejms E. Talmixh, i cili ishte anëtar i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve. (Bëni kujdes nëse diskutoni premtimet që bëjmë në indaumentin e tempullit me më shumë detaje nga ato që jepen nga thënia e plakut Talmixh.) Ordinancat e indaumentit mishërojnë detyrime të caktuara nga ana e individit, si për shembull besëlidhja dhe premtimi për të mbajtur ligjin e dëlirësisë dhe virtytit të rreptë, për të qenë të dashur, mirëdashës, zemërgjerë dhe të pastër; për të përkushtuar talentet dhe mjetet materiale për përhapjen e së vërtetës dhe ngritjen shpirtërore të racës [njerëzore]; për të ruajtur përkushtimin ndaj kauzës së të vërtetës; dhe për të kërkuar në çdo mënyrë që të kontribuojmë në përgatitjen e madhe që toka mund të përgatitet për të pritur Mbretin e saj Zotin Jezu Krisht. Me bërjen e çdo besëlidhjeje dhe marrjen e çdo detyrimi, jepet një bekim i premtuar, në varësi të mbajtjes në mënyrë besnike të kushteve (The House of the Lord [1968], 84).

76 N DERIMI I B ESËLIDHJEVE 69 Ndani dëshminë tuaj për mundësinë dhe bekimin e madh që është të marrësh ordinancat dhe të bësh besëlidhje me Zotin. DETYRA TË SUGJERUARA PËR STUDENTËT Ftoni studentët të mendojnë mbi besëlidhjet që kanë bërë deri tani në jetën e tyre. Rekomandoni që gjatë lutjeve të tyre dhe gjatë mbledhjes së tyre të ardhshme të sakramentit t i kërkojnë Zotit që të kuptojnë se çfarë do t i kërkonte Ai të bënin për të nderuar dhe lartësuar besëlidhjet që kanë bërë.

77 70 15 SHËRBIMI NDAJ NJËRI-TJETRIT HYRJE Shërbimi është një pjesë e rëndësishme e përparimit tonë të përjetshëm. Ne rritemi duke u shërbyer të tjerëve dhe duke lënë të tjerët të na shërbejnë. Nxitini studentët tuaj të planifikojnë për një shërbim kuptimplotë gjatë gjithë jetës dhe ndihmojini të kuptojnë se nuk duhet të ndihen fajtorë ose me turp për marrjen e ndihmës. Ata të cilët marrin shërbim nga të tjerët vazhdojnë t u shërbejnë të tjerëve në shumë mënyra të ndryshme. PARIME PËR T U KUPTUAR Shërbëtorët e Zotit dhe shkrimet e shenjta na mësojnë t i shërbejmë njëri-tjetrit. Çdo njeri ka nevojë për ndihmë ndonjëherë. Ne mund t i shërbejmë njëri-tjetrit në shumë mënyra të ndryshme. Shërbimi ndaj njëri-tjetrit duhet të jetë një përpjekje gjatë gjithë jetës. SUGJERIME PËR MËSIMDHËNIE Shërbëtorët e Zotit dhe shkrimet e shenjta na mësojnë t i shërbejmë njëri-tjetrit. Tregojuni studentëve historinë e mëposhtme: Endrju ishte një sportist i njohur në shkollën e tij. Ai ishte gjithashtu disi krenar për arritjet e tij. Një ditë peshkopi i tij i kërkoi të harxhonte dy orë në javë duke ndihmuar në një jetimore aty pranë. Ai u mërzit nga kërkesa e peshkopit. Kërkojuni studentëve të përdorin ndihmat për studim në shkrimet e tyre të shenjta për të gjetur vargje që mund t i ndajnë me Endrjun në lidhje me kërkesën e peshkopit për shërbimin e tij. Ftoni disa studentë të ndajnë një shkrim që kanë gjetur dhe të thonë përse gjen zbatim për Endrjun. Kërkojuni studentëve të lexojnë thëniet nga Autoritetet e Përgjithshme nën titullin Shërbëtorët e Zotit dhe shkrimet e shenjta na mësojnë t i shërbejmë njëri-tjetrit në faqet të manualit të tyre të studentit dhe të gjejnë parimet dhe idetë që mund të ndajnë, të cilat do të kishin lidhje gjithashtu me kërkesën e peshkopit. Në çfarë mënyrash mund të rritet Endrju nga kjo përvojë? Çfarë vlere mund të ketë shërbimi i tij për ata në jetimore? Përse mendoni se tema e shërbimit përmendet vazhdimisht në shkrimet e shenjta dhe nga shërbëtorët e Zotit? Në çfarë mënyrash shërbimi ndaj të tjerëve ju afron më shumë me Shpëtimtarin?

NDËRMJETËSIMI I GRUPEVE

NDËRMJETËSIMI I GRUPEVE NDËRMJETËSIMI I GRUPEVE TË MBËSHTETJES TE VETJA Ndërmjetësimi i Grupeve MIRËSEARDHJA Koha Maksimale: 5 Minuta SI TË PËRDORET KJO FLETORE PUNE KUR JU I SHIHNI KËTO NXITJE, NDIQINI KËTO DREJTIME Lexoni Shihni

More information

NJË MËNYRË. e RE JETESE

NJË MËNYRË. e RE JETESE NJË MËNYRË e RE JETESE NJË MËNYRË e RE JETESE Të Kuptosh se Çfarë do të Thotë të Pranosh Krishtin JOYCE MEYER NJË MËNYRË e RE JETESE Joyce Meyer Citimet biblike janë marrë nga Bibla, Versioni ABS. E drejta

More information

UNIVERSITETI I PRISHTINËS FAKULTETI EKONOMIK Studime postdiplomike. BDH Relacionale. Pjesa 2: Modelimi Entity-Relationship. Dr.

UNIVERSITETI I PRISHTINËS FAKULTETI EKONOMIK Studime postdiplomike. BDH Relacionale. Pjesa 2: Modelimi Entity-Relationship. Dr. UNIVERSITETI I PRISHTINËS FAKULTETI EKONOIK Studime postdiplomike BDH Relacionale Pjesa 2: odelimi Entity-Relationship Dr. ihane Berisha 1 Qëllimi Pas kësaj ligjërate do të jeni në gjendje : Të përshkruani

More information

Gara Math Kangaroo Kosovë Klasa 3-4

Gara Math Kangaroo Kosovë Klasa 3-4 PJESA A: Çdo përgjigje e saktë vlerësohet me 3 pikë 1. Cila nga pjesët A - E duhet të vendoset në mes të dy pjesëve të dhëna ashtu që tëvlejë barazia? 2. Ardiani shikoi në dritare. Ai sheh gjysmën e kengurave

More information

Rapsodia e Realiteteve...devotshmëri e përditshme

Rapsodia e Realiteteve...devotshmëri e përditshme Rapsodia e Realiteteve...devotshmëri e përditshme Chris Oyakhilome LOVEWORLD PUBLISHING (Believers LoveWorld Inc.) Të gjitha shkrimet e cituara janë marr nga versioni King Jakobi Shkrimet e përdorura në

More information

Rapsodia e Realiteteve...devotshmëri e përditshme

Rapsodia e Realiteteve...devotshmëri e përditshme Rapsodia e Realiteteve...devotshmëri e përditshme Chris & Anita Oyakhilome LOVEWORLD PUBLISHING Të gjitha shkrimet e cituara janë marr nga versioni King James Shkrimet e përdorura në shqip janë marr nga

More information

Të Jetuarit e Jetës së Pasur

Të Jetuarit e Jetës së Pasur MESAZHI I PRESIDENCËS SË PARË, JANAR 2012 Nga Presidenti Tomas S. Monson Të Jetuarit e Jetës së Pasur Me fillimin e vitit të ri, unë i ftoj shenjtorët e ditëve të mëvonshme kudo që janë të ndërmarrin një

More information

Islami dhe Krishterizmi

Islami dhe Krishterizmi Islami dhe Krishterizmi اإلسالم وانلرصانية [ أبلاين Albanian ] Shqip Halil Ibrahimi Redaktoi: Mexhid Uvejsi, Fehim Gashi 2010-1431 اإلسالم وانلرصانية «باللغة األبلانية» خليل إبراهيم مراجعة: جميد أويس فهيم

More information

ESHTRA TË THARA. Nga Toni Alamo

ESHTRA TË THARA. Nga Toni Alamo ESHTRA TË THARA Nga Toni Alamo Profetit Ezekiel të Dhjatës të Vjetër i dërgoi Zoti një vizion. I doli përpara syve një luginë e shtruar me eshtra të thara, që simbolizonin vdekësirën shpirtërore të Izraelit

More information

Albanian: Introducing Bible Basics HYRJE PËR BAZAT E BIBLËS

Albanian: Introducing Bible Basics HYRJE PËR BAZAT E BIBLËS Albanian: Introducing Bible Basics HYRJE PËR BAZAT E BIBLËS STUDIME FILLESTARE ju japin mundësi të studioni Biblën sistematikisht Përmbajtja 1) Bibla 2) Zoti 3) Qëllimi i Zotit 4) Vdekja 5) Premtimet e

More information

MJET FRYMËZIMI DHE UDHËRRËFYES PËR PASTORËT DHE SHËRBYESIT. numri 3 / vjeshtë Tema e këtij numri: Duke i besuar Zotit për gjëra të mëdha

MJET FRYMËZIMI DHE UDHËRRËFYES PËR PASTORËT DHE SHËRBYESIT. numri 3 / vjeshtë Tema e këtij numri: Duke i besuar Zotit për gjëra të mëdha THESARE MJET FRYMËZIMI DHE UDHËRRËFYES PËR PASTORËT DHE SHËRBYESIT numri 3 / vjeshtë 2014 Editorri iall 2 GGëëzzi iimm SSppaahhi iij jjaa Çelësii përr Shumëfishim: : Forrmi imii i Një Lëvizzj jeje Dinamike

More information

KISHA E JEZU KRISHTIT E SHENJTORËVE TË DITËVE TË MËVONSHME NËNTOR Fjalime në Konferencën e Përgjithshme

KISHA E JEZU KRISHTIT E SHENJTORËVE TË DITËVE TË MËVONSHME NËNTOR Fjalime në Konferencën e Përgjithshme KISHA E JEZU KRISHTIT E SHENJTORËVE TË DITËVE TË MËVONSHME NËNTOR 2017 Fjalime në Konferencën e Përgjithshme MARK MISSMAN AND MARK MABRY, NUK LEJOHET TË KOPJOHET Si vijmë tek Ai? Prillin e shkuar, Presidenti

More information

Jezus: Unë isha refugjat

Jezus: Unë isha refugjat P. Vimalasekaran Jezus: Unë isha refugjat Përktheu: Florenc MENE Perëndia i qiellit hyri në një botë të huaj! Rreth dy mijë vjet më parë, siç kishin parathënë profetët, Jezusi lindi në Izrael, në një

More information

Shërim për Zemrat e Thyera

Shërim për Zemrat e Thyera Shërim për Zemrat e Thyera Shërim për Zemrat e Thyera Përjeto Ripërtëritje Përmes Fuqisë së Fjalës së Perëndisë JOYCE MEYER Tiranë Citimet biblike janë marrë nga Bibla, Versioni ABS. E drejta autorit

More information

Papunësia. Unemployment. Copyright c 2004 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

Papunësia. Unemployment. Copyright c 2004 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Papunësia Unemployment Pytjet Hulumtuese Çka është papunësia? Kush llogaritet si i papunë? Kush llogaritet si i punësuar? Kush e përbënë fuqinë punëtore? Kush nuk bën pjesë në fuqinë punëtore? Çka thotë

More information

ASOCIACIONI KANGOUROU SANS FRONTIÈRES (AKSF) TESTI Testi për Klasat 1-2

ASOCIACIONI KANGOUROU SANS FRONTIÈRES (AKSF) TESTI Testi për Klasat 1-2 ASOCIACIONI KANGOUROU SANS FRONTIÈRES (AKSF) GARA NDËRKOMBËTARE E MATEMATIKËS KANGAROO K O S O V Ë TESTI 2017 Testi për Klasat 1-2 Emri dhe mbiemri: Datëlindja: Math Kangaroo Contest Kosovo (MKC-K) www.kangaroo-ks.org

More information

Program Edukimi I Individualizuar

Program Edukimi I Individualizuar Emri I Distrktit Shkollor: Adresa e Distriktit Shkollor : # I Telefonit të Personit Kontaktues të Distriktit Shkollor: Program Edukimi I Individualizuar Datat e PEI-së: nga Emri i Studentit: Data e Lindjes:

More information

1. A ekziston Perëndia? Në të gjithë historinë, në të gjitha kulturat e botës, njerëzit kanë qenë të bindur se ka një Perëndi.

1. A ekziston Perëndia? Në të gjithë historinë, në të gjitha kulturat e botës, njerëzit kanë qenë të bindur se ka një Perëndi. A ekziston Perëndia? A ekziston Perëndia? A ka prova për Të? Materiali i mëposhtëm ofron arsye të sinqerta e të drejtpërdrejta për të besuar në ekzistencën e Perëndisë... nga Marilyn Adamson Vetëm një

More information

BAZAT E BIBLËS. Bible Basics by Duncan Heaster- Albanian Version.

BAZAT E BIBLËS. Bible Basics by Duncan Heaster- Albanian Version. 1 BAZAT E BIBLËS Bible Basics by Duncan Heaster- Albanian Version www.carelinks.net email: info@carelinks.net 1 1.1 Egzistenca e Zotit "Ai që i afrohet Perëndisë duhet të besojë se Perëndia është dhe se

More information

APLIKACIONI. Projekti: Trajnimi Rajonal për Zhvillimin e Aftësive për Punësim (RED-T)

APLIKACIONI. Projekti: Trajnimi Rajonal për Zhvillimin e Aftësive për Punësim (RED-T) APLIKACIONI Projekti: Trajnimi Rajonal për Zhvillimin e Aftësive për Punësim (RED-T) Emri: Mbiemri Gjinia: F M Datëlindja: Vendi i lindjes: (Shënoni fshatin/qytetin ku keni lindur) Vendbanimi (Shënoni

More information

Pjesa 3. Pjesëmarrja në politikë: Pjesëmarrja përmes komunikimit

Pjesa 3. Pjesëmarrja në politikë: Pjesëmarrja përmes komunikimit Pjesa 3 Pjesëmarrja në politikë: Pjesëmarrja përmes komunikimit Kapitulli 8: Liria Debati në publik Pse liria (e fjalës) nuk vepron pa rregulla strikte? Kapitulli 9: Mediat Pjesëmarrja në demokraci përmes

More information

Louise Hay. Pa stres. Afirmime pozitive. të miratuara dhe të rekomanduara. nga Daut Demaku. përkthyer nga Ridvan Bunjaku :( :)

Louise Hay. Pa stres. Afirmime pozitive. të miratuara dhe të rekomanduara. nga Daut Demaku. përkthyer nga Ridvan Bunjaku :( :) Louise Hay Pa stres Afirmime pozitive të miratuara dhe të rekomanduara nga Daut Demaku përkthyer nga Ridvan Bunjaku :( :) Prishtinë, nëntor 2012 Përshëndetje, unë jam Luiz Hej. Mirë se vini në këtë tekst

More information

Autore: Maliqe Mulolli Jahmurataj Ilustrues: Leopard Cana

Autore: Maliqe Mulolli Jahmurataj Ilustrues: Leopard Cana Autore: Maliqe Mulolli Jahmurataj Ilustrues: Leopard Cana Autore: Ilustrues: Maliqe Mulolli Jahmurataj Leopard Cana PARA LEXIMIT Bisedoni së bashku Lexoni titullin së bashku. Pyesni: A ju pëlqen të maskoheni,

More information

MJET FRYMËZIMI DHE UDHËRRËFYES PËR PASTORËT DHE SHËRBYESIT. numri 12 / vjeshtë Tema: Pastor i Shëndetshëm, Kishë e Shëndetshme

MJET FRYMËZIMI DHE UDHËRRËFYES PËR PASTORËT DHE SHËRBYESIT. numri 12 / vjeshtë Tema: Pastor i Shëndetshëm, Kishë e Shëndetshme THESARE MJET FRYMËZIMI DHE UDHËRRËFYES PËR PASTORËT DHE SHËRBYESIT numri 12 / vjeshtë 2017 Editorial 2 Gëzim Spahija Të Pasqyroni Modelin e Krishtit 3 Almon M. Bartholomew Nevojiten: Kisha të Shëndetshme

More information

A.U.K Training and Development Institute. OFERTË Menaxhimi i Marketingut Workshop

A.U.K Training and Development Institute. OFERTË Menaxhimi i Marketingut Workshop A.U.K Training and Development Institute OFERTË Menaxhimi i Marketingut Workshop Rreth Trajnimit Menaxhimi i marketingut është disiplina organizative e cila fokusohet në zbatimin praktik të marketingut,

More information

HISTORIA E MARTESËS JOHN & LISA BEVERE

HISTORIA E MARTESËS JOHN & LISA BEVERE HISTORIA E MARTESËS JOHN & LISA BEVERE The Story of Marriage (Albanian) by John P, Bevere and Lisa Bevere 2016 Messenger International www.messengerinternational.org Originally published in English as

More information

Universiteti i Gjakovës Fehmi Agani Fakulteti i Edukimit Program Fillor PUNIM DIPLOME

Universiteti i Gjakovës Fehmi Agani Fakulteti i Edukimit Program Fillor PUNIM DIPLOME Universiteti i Gjakovës Fehmi Agani Fakulteti i Edukimit Program Fillor PUNIM DIPLOME Planifikimi i punës mësimore sipas kurrikulës së re të Kosovës shikuar nga perspektiva e mësimdhënësve MENTORI: Prof.ass.dr.

More information

SHKAQET DHE PASOJAT E PËRFSHIRJËS SË FËMIJËVE NË TREGUN E PUNËS - RASTI I KOSOVËS

SHKAQET DHE PASOJAT E PËRFSHIRJËS SË FËMIJËVE NË TREGUN E PUNËS - RASTI I KOSOVËS 331.5-053.2(497.115) C E N T R U M 5 Donjeta Morina, MSc 1 SHKAQET DHE PASOJAT E PËRFSHIRJËS SË FËMIJËVE NË TREGUN E PUNËS - RASTI I KOSOVËS ПРИЧИНИТЕ И ПОСЛЕДИЦИТЕ НА ВКЛУЧУВАЊЕТО НА ДЕЦАТА ВО ПАЗАРОТ

More information

LETËRSIA NË MËSIMIN E GJUHËS SË HUAJ

LETËRSIA NË MËSIMIN E GJUHËS SË HUAJ UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I GJUHËVE TË HUAJA DEPARTAMENTI I GJUHËS ANGLEZE LETËRSIA NË MËSIMIN E GJUHËS SË HUAJ Punim për Gradën Doktor i Shkencave Specialiteti: Letërsia Punoi: MUSTAFA ERDEM Udhëheqës

More information

Universiteti i Gjakovës Fehmi Agani Fakulteti i Edukimit Programi: Fillor PUNIM DIPLOME MENAXHIMI I KLASËS DHE DISIPLINA

Universiteti i Gjakovës Fehmi Agani Fakulteti i Edukimit Programi: Fillor PUNIM DIPLOME MENAXHIMI I KLASËS DHE DISIPLINA Universiteti i Gjakovës Fehmi Agani Fakulteti i Edukimit Programi: Fillor PUNIM DIPLOME MENAXHIMI I KLASËS DHE DISIPLINA Mentori: Prof.Ass. Dr. Shefqet Mulliqi Kandidati/ja Jehona Bërdynaj Gjakovë, 2017

More information

A ka vertet rendesi se si besoni?

A ka vertet rendesi se si besoni? A ka vertet rendesi se si besoni? A ka vertet rendesi sesi ju besoni? Sipas autorit, pergjigja eshte po. Besimet tona jane, ne fakt, baza sesi ne jetojme. Ne ia perkushtojme veten tone dhe jeten tone asaj

More information

UNIVERSITETI I GJAKOVËS Fehmi Agani FAKULTETI I EDUKIMIT GJAKOVË Programi: Parashkollor

UNIVERSITETI I GJAKOVËS Fehmi Agani FAKULTETI I EDUKIMIT GJAKOVË Programi: Parashkollor UNIVERSITETI I GJAKOVËS Fehmi Agani FAKULTETI I EDUKIMIT GJAKOVË Programi: Parashkollor PUNIM DIPLOME Tema: FËMIJËT NË EDUKIMIN E TYRE ME PËRKRAHJEN E PRINDËRVE Mentor: Prof. Ass. Dr. Shefqet MULLIQI Kandidatja:

More information

Ji Gjigand ne biznes dhe ne jete. Donald J. Trump dhe Bill Zanker. Përktheu: LORENC Rabeta

Ji Gjigand ne biznes dhe ne jete. Donald J. Trump dhe Bill Zanker. Përktheu: LORENC Rabeta Ji Gjigand ne biznes dhe ne jete Donald J. Trump dhe Bill Zanker Përktheu: LORENC Rabeta Titulli i origjinalit: Think big and kick ass in business and life Copyright 2007 by Donald J. Trump and Bill Zanker

More information

Autore: Maliqe Mulolli Jahmurataj Ilustrues: Leopard Cana

Autore: Maliqe Mulolli Jahmurataj Ilustrues: Leopard Cana Autore: Maliqe Mulolli Jahmurataj Ilustrues: Leopard Cana Autore: Ilustrues: Maliqe Mulolli Jahmurataj Leopard Cana PARA LEXIMIT Bisedoni së bashku Lexoni titullin së bashku. Pyesni: Ku keni dëshirë t

More information

Published by GoodSeed International

Published by GoodSeed International Published by GoodSeed International ii I Panjohuri Në Rrugën Për Në Emaus Botimi 1 Copyright 2012 by GoodSeed International Botimi i pare në anglisht: Dhjetor 1996 Të gjitha të drejtat e rezervuara. Asnjë

More information

UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI FAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAM FILLOR

UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI FAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAM FILLOR UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI FAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAM FILLOR PUNIM DIPLOME Zbatimi i teknikave për menaxhimin e sjelljeve të padëshiruara të fëmijeve në klasë në shkollat e Komunës së Gjakovës

More information

Mishevska. Autore: Gordana. Ilustrimet: Aleksandar. Sotirovski

Mishevska. Autore: Gordana. Ilustrimet: Aleksandar. Sotirovski Autore: Gordana Mishevska Ilustrimet: Aleksandar Sotirovski Origjinali u botua nga: International Step By Step Association Keizersgracht 62-64 1015 CS Amsterdam The Netherlands www.issa.nl This book is

More information

Korniza Ligjore për të Drejtat e Fëmijëve në Kosovë. Studim mbi pajtueshmërinë e legjislacionit në fuqi me Konventën për të Drejtat e Fëmijëve

Korniza Ligjore për të Drejtat e Fëmijëve në Kosovë. Studim mbi pajtueshmërinë e legjislacionit në fuqi me Konventën për të Drejtat e Fëmijëve Korniza Ligjore për të Drejtat e Fëmijëve në Kosovë Studim mbi pajtueshmërinë e legjislacionit në fuqi me Konventën për të Drejtat e Fëmijëve Korniza Ligjore për të Drejtat e Fëmijëve në Kosovë Studim

More information

SHPALLJE. Bursat e hyrjes për studentët nga Kosova në Universitetin e Sheffield-it, fakultetin ndërkombëtar CITY College,

SHPALLJE. Bursat e hyrjes për studentët nga Kosova në Universitetin e Sheffield-it, fakultetin ndërkombëtar CITY College, Republika e Kosovës Republika Kosova -Republic of Kosovo Qeveria-Vlada-Government MINISTRIA E ARSIMIT, SHKENCËS DHE E TEKNOLOGJISË SHPALLJE Bursat e hyrjes për studentët nga Kosova në Universitetin e Sheffield-it,

More information

UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI. Fakulteti i edukimit ( Programi Fillor)

UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI. Fakulteti i edukimit ( Programi Fillor) UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI Fakulteti i edukimit ( Programi Fillor) STUDIME BACHELOR TEMA: TEKNIKA MONTESSORI, Roli, funksioni dhe ndikimi i saj në edukimin e fëmijës Udhëheqësi shkencor: Kandidate

More information

Roli i arsimit në zhvillimin ekonomik të vendit

Roli i arsimit në zhvillimin ekonomik të vendit Roli i arsimit në zhvillimin ekonomik të vendit Anemonë Zeneli Gusht, 2013 Arsimi është një ndër shtyllat kryesore të një shoqërie të shëndoshë dhe të zhvilluar. Në mënyrë që një shtet të zhvillohet në

More information

Botues Instituti Pedagogjik i Kosovës. Kryeredaktor Nezir Çoçaj. Përgatitja elektronike Luljeta Bajrami Shala

Botues Instituti Pedagogjik i Kosovës. Kryeredaktor Nezir Çoçaj. Përgatitja elektronike Luljeta Bajrami Shala Botues Instituti Pedagogjik i Kosovës Kryeredaktor Nezir Çoçaj Përgatitja elektronike Luljeta Bajrami Shala Konsulentë të projektit Ismet Potera Irida Sina Lektore Zehrije Plakolli Ky material është produkt

More information

Mbajtja e fëmijëve sigurtë

Mbajtja e fëmijëve sigurtë The Koalicioni Keeping Mbajtja Children e fëmijëve Safe Coalition të Sigurt Member Agjencit Agencies ë Anëtare Consortium Partneritieti për for Street Children ( Fëmijët e rrugës) The Partneritieti Consortium

More information

Komunikimi Bindës Le të dëgjohet zëri i biznesit

Komunikimi Bindës Le të dëgjohet zëri i biznesit Organizata Efektive e Punëdhënësve A series of hand-on guides to building and managing effective employers organizations Komunikimi Bindës Le të dëgjohet zëri i biznesit Si të hartohen dhe zbatohen strategjitë,

More information

Sfidat e arsimimit të të rriturve në Kosovë

Sfidat e arsimimit të të rriturve në Kosovë Venera Llunji* Abstrakt Shekulli 21 kërkon përpjekje serioze në të rishikuarit, zgjerimin, dhe pranimin në tërësi të nocionit të arsimimit të të rriturve. Arsimimi i të rriturve duhet t i sigurojë secilit

More information

SPECIALE #LIDERSHIP #SUKSES #FILANTROPIA #STARTUP #BIZNES #MARKETING #SOCIAL #CEO TRENDING: >> Revista e parë Online, nga Infoalbania.

SPECIALE #LIDERSHIP #SUKSES #FILANTROPIA #STARTUP #BIZNES #MARKETING #SOCIAL #CEO TRENDING: >> Revista e parë Online, nga Infoalbania. SPECIALE #FILANTROPIA n/6 >> Revista e parë Online, nga Infoalbania.al TRENDING: #LIDERSHIP #SUKSES #FILANTROPIA #STARTUP #BIZNES #MARKETING #SOCIAL #CEO Copyright InfoAlbania 2015. All rights reserved.

More information

Titulli projektit: Përmirësimi i cilësisë së arsimit në përgjithësi në komunat e synuara.

Titulli projektit: Përmirësimi i cilësisë së arsimit në përgjithësi në komunat e synuara. Titulli projektit: Përmirësimi i cilësisë së arsimit në përgjithësi në komunat e synuara. Emërtimi i aktivitetit: Përkrahje me bursa shkollore Objektivi kryesor i aktivitetit: Arsimimi është i lidhur ngushtë

More information

AIR PASSENGER RIGHTS (TE DREJTAT AJRORE TE PASAGJEREVE) EU COMPLAINT FORM (FORMULAR I ANKIMIMIT)

AIR PASSENGER RIGHTS (TE DREJTAT AJRORE TE PASAGJEREVE) EU COMPLAINT FORM (FORMULAR I ANKIMIMIT) AIR PASSENGER RIGHTS (TE DREJTAT AJRORE TE PASAGJEREVE) EU COMPLAINT FORM (FORMULAR I ANKIMIMIT) THIS FORM CAN BE USED TO LODGE A COMPLAINT WITH AN AIRLINE AND/OR A NATIONAL ENFORCEMENT BODY. KY FORMULAR

More information

1 QERSHORI. 1 Qershori Dita e fëmijëve. Prishtinë. Ese. Poezi. Kuriozitete. Aktivitete SH.F.M.U PJETËR BOGDANI. Rr. Antigona Fazliu

1 QERSHORI. 1 Qershori Dita e fëmijëve. Prishtinë. Ese. Poezi. Kuriozitete. Aktivitete SH.F.M.U PJETËR BOGDANI. Rr. Antigona Fazliu 1 Qershori Dita e fëmijëve Ese Poezi Kuriozitete Aktivitete Redaksia: Krenare Basha Fitore Berisha 1 QERSHORI Vlora Bilalli Rea Mehmeti Njomza Hajredini Erisa Mehmeti SH.F.M.U PJETËR BOGDANI Prishtinë

More information

Pse mund ta besosh Biblën

Pse mund ta besosh Biblën Pse mund ta besosh Biblën Cila është historia e Biblës dhe si mund ta dimë që Bibla që kemi sot është e besueshme? Bibla vs. librave të tjerë të shenjtë A janë ungjijtë të besueshëm? A e konfirmojnë historianët

More information

EDIcIoNI NJË MUNDËSI MË TEPËR PëRMBLEDHJE E PUNIMEVE Më Të MIRA. NGA KONKURSI ME ESE PëR NXëNëSIT E SHKOLLAVE Të MESME

EDIcIoNI NJË MUNDËSI MË TEPËR PëRMBLEDHJE E PUNIMEVE Më Të MIRA. NGA KONKURSI ME ESE PëR NXëNëSIT E SHKOLLAVE Të MESME EDIcIoNI 2008 NJË MUNDËSI MË TEPËR PëRMBLEDHJE E PUNIMEVE Më Të MIRA NGA KONKURSI ME ESE PëR NXëNëSIT E SHKOLLAVE Të MESME moving forward Një mundësi më tepër është një konkurs mbarë-kombëtar organizuar

More information

SIGURIA NË INTERNET. Rezultatet kryesore nga opinionet e fëmijëve

SIGURIA NË INTERNET. Rezultatet kryesore nga opinionet e fëmijëve SIGURIA NË INTERNET Rezultatet kryesore nga opinionet e fëmijëve SIGURIA NË INTERNET REZULTATET KRYESORE NGA OPINIONET E FËMIJËVE 2012 1 "Ky projekt u financua përmes grantit të Ambasadës Amerikane në

More information

Shkaqet dhe pasojat e shkurorëzimeve në Komunën e Ferizajt

Shkaqet dhe pasojat e shkurorëzimeve në Komunën e Ferizajt Shkaqet dhe pasojat e shkurorëzimeve në Komunën e Ferizajt KDU 314.55(496.51-2) Shqipe Shaqiri Abstrakt Shkaqet dhe pasojat e shkurorëzimeve në Komunën e Ferizajt kanë qenë objekt i studimit në këtë hulumtim.

More information

INSTRUMENTET PËR MBLEDHJE TË TË DHËNAVE

INSTRUMENTET PËR MBLEDHJE TË TË DHËNAVE Kreu i shtatë INSTRUMENTET PËR REGJISTRIM DHE MBLEDHJE TË TË DHËNAVE Qëllimet Kuptimi i instrumenteve për regjistrim dhe mbedhje të të dhënave, Njohja e llojeve të instrumenteve sipas llojit të metodës

More information

Programi Arsimor i Individualizuar Kalimtar (IEP)

Programi Arsimor i Individualizuar Kalimtar (IEP) Programi Arsimor i Individualizuar Kalimtar (IEP) Zyra e Arsimit të Veçantë dhe e Shërbimeve të Ndërhyrjes së Hershme 2 Prill 2003 Departamenti i Arsimit të Michigan-it/Zyra e Arsimit të Veçantë dhe e

More information

DËBIMI I SHQIPTARËVE

DËBIMI I SHQIPTARËVE DËBIMI I SHQIPTARËVE (Memorandumi i Çubrilloviqit bazë mbi spastrimin etnik të shqiptarëve) Dr. Vaso Çubriloviç ka qenë këshilltar i regjimit monarkist gjatë Luftës së Dytë Botërore, pastaj ministër, akademik,

More information

Gara Math Kangaroo Kosovë Klasat 9-10

Gara Math Kangaroo Kosovë Klasat 9-10 PJESA A: Çdo përgjigje e saktë vlerësohet me 3 pikë 1. Në një familje secili fëmijë ka së paku dy vëllezër dhe së paku një motër. Sa është numri më i vogël i mundshëm i fëmijëve në atë familje? (A) 3 (B)

More information

Kontabilisti në biznes Accountant in business

Kontabilisti në biznes Accountant in business Shoqata e Kontabilistëve të Çertifikuar dhe Auditorëve të Kosovës Society of Certified Accountants and Auditors of Kosovo Kontabilisti në biznes Accountant in business P3 Nr. Zgjidhjet FLETË PROVIMI Exam

More information

Vlerësimi sipas kurrikulës së bazuar në kompetenca

Vlerësimi sipas kurrikulës së bazuar në kompetenca Vlerësimi sipas kurrikulës së bazuar në kompetenca Udhëzues për mësimdhënës Prishtinë 205/206 The Basic Education Program (BEP) is funded by USAID and the Government of Kosovo and implemented by FHI 360,

More information

PËRGJEGJSHMËRIA E INSTITUCIONEVE QEVERISËSE TË KOSOVËS NË DREJTIM TË RESPEKTIMIT TË TË DREJTAVE TË NJERIUT: AKTUALITETI DHE E ARDHMJA

PËRGJEGJSHMËRIA E INSTITUCIONEVE QEVERISËSE TË KOSOVËS NË DREJTIM TË RESPEKTIMIT TË TË DREJTAVE TË NJERIUT: AKTUALITETI DHE E ARDHMJA PËRGJEGJSHMËRIA E INSTITUCIONEVE QEVERISËSE TË KOSOVËS NË DREJTIM TË RESPEKTIMIT TË TË DREJTAVE TË NJERIUT: AKTUALITETI DHE E ARDHMJA * Gentian ZYBERI 1 Abstrakt: Ky artikull fokusohet në çështjen e përgjegjshmërisë

More information

UNIVERSITETI I TIRANЁS FAKULTETI I GJUHЁVE TЁ HUAJA DEPARTAMENTI I GJUHЁS ANGLEZE

UNIVERSITETI I TIRANЁS FAKULTETI I GJUHЁVE TЁ HUAJA DEPARTAMENTI I GJUHЁS ANGLEZE UNIVERSITETI I TIRANЁS FAKULTETI I GJUHЁVE TЁ HUAJA DEPARTAMENTI I GJUHЁS ANGLEZE TE MËSUARIT E BAZUAR NË ZGJIDHJEN E PROBLEMEVE ( ROLI I GJUHËS ANGLEZE. MËSUESI. INTERNETI.) Punim për gradën Doktor në

More information

NDIKIMI I KAPITALIT SOCIAL NË PERFORMANCËN ARSIMORE SI FAKTOR I ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM

NDIKIMI I KAPITALIT SOCIAL NË PERFORMANCËN ARSIMORE SI FAKTOR I ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM Mendim Zenku, МA C E N T R U M 6 UDC: 37.014.54:316.43 NDIKIMI I KAPITALIT SOCIAL NË PERFORMANCËN ARSIMORE SI FAKTOR I ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM ВЛИЈАНИЕТО НА СОЦИЈАЛНИОТ КАПИТАЛ ВО ОБРАЗОВНАТА ПЕРФОРМАНСА

More information

LOJËRA DHE USHTRIME PËR TRAJNERË

LOJËRA DHE USHTRIME PËR TRAJNERË 1 50 LOJËRA DHE USHTRIME PËR TRAJNERË Ky botim është shkëputur nga Participatory Methodology Series e International Institute for Environment and Development, UK. 50 lojëra dhe ushtrime për trajnerë Ky

More information

PËRGJEGJËSIA JURIDIKE-CIVILE E SIGURUESIT NË MBULIMIN E DISA RREZIQEVE PËRKITAZI ME JETËN DHE AKSIDENTET PERSONALE

PËRGJEGJËSIA JURIDIKE-CIVILE E SIGURUESIT NË MBULIMIN E DISA RREZIQEVE PËRKITAZI ME JETËN DHE AKSIDENTET PERSONALE UDC 368.91:368.941.4 Rrustem Qehaja, PhD 542 PËRGJEGJËSIA JURIDIKE-CIVILE E SIGURUESIT NË MBULIMIN E DISA RREZIQEVE PËRKITAZI ME JETËN DHE AKSIDENTET PERSONALE ПРАВНО-ЦИВИЛНА ОДГОВОРНОСТ НА ОСИГУРИТЕЛОТ

More information

EDUKATË QYTETARE HYRJE

EDUKATË QYTETARE HYRJE EDUKATË QYTETARE HYRJE Programi i edukatës qytetare për klasën VIII është hartuar duke pasur parasysh moshën e nxënësve, njohuritë dhe shkathtësitë e fituara nga mësimi i kësaj lënde në klasat e mëparshme,

More information

Siguria e fëmijëve në internet

Siguria e fëmijëve në internet Siguria e fëmijëve në internet SIGURIA E FËMIJËVE NË INTERNET Prishtinë, Qershor, 2014 Autorët: Besianë Musmurati Teuta Zymeri Editorët: Hamit Qeriqi Bedri Zymeri Liridon Latifi Implementuar nga: Qendra

More information

Migrimi dhe Zhvillimi Ekonomik në Kosovë

Migrimi dhe Zhvillimi Ekonomik në Kosovë Raport Nr. 60590 - XK Migrimi dhe Zhvillimi Ekonomik në Kosovë 25 maj 2011 Njësia për zvogëlimin e varfërisë dhe menaxhimin ekonomik Rajoni i Evropës dhe Azisë Qendrore Dokument i Bankës Botërore REPUBLIKA

More information

instituti kosovar për kërkime dhe zhvillime të politikave Seria e kërkimeve politike STUDIMI # 7

instituti kosovar për kërkime dhe zhvillime të politikave Seria e kërkimeve politike STUDIMI # 7 instituti kosovar për kërkime dhe zhvillime të politikave Seria e kërkimeve politike STUDIMI # 7 QEVERISJA DHE KONKURRENCA NË ARSIM TË LARTË Prishtinë, mars 2007 INSTITUTI KOSOVAR PËR KËRKIME DHE ZHVILLIME

More information

Gjendja e demokracisë shqiptare në prag të zgjedhjeve parlamentare Perceptime 2013

Gjendja e demokracisë shqiptare në prag të zgjedhjeve parlamentare Perceptime 2013 Gjendja e demokracisë shqiptare në prag të zgjedhjeve parlamentare 2013 Perceptime 2013 Tiranë, 2013 Editor: Shkrimi dhe analiza: Përkthimi: Redaktimi anglisht: Redaktimi shqip: Grafika: Albert Rakipi,

More information

TRENDING: #BANKA #INOVACION #TOP10THENIE #INVESTIME #SHQIPERIA #SUKSES #4G INTERNET #MARKA #BANKAT. >> Revista e parë Online, nga Infoalbania.

TRENDING: #BANKA #INOVACION #TOP10THENIE #INVESTIME #SHQIPERIA #SUKSES #4G INTERNET #MARKA #BANKAT. >> Revista e parë Online, nga Infoalbania. #BANKAT n/3 >> Revista e parë Online, nga Infoalbania.al TRENDING: #BANKA #INOVACION #TOP10THENIE #INVESTIME #SHQIPERIA #SUKSES #4G INTERNET #MARKA Copyright InfoAlbania 2015. All rights reserved. PUBLIKUAR:

More information

ADMINISTRIM BIZNESI DOKUMENT PUNUES PËR REZULTAT E MËSIMIT

ADMINISTRIM BIZNESI DOKUMENT PUNUES PËR REZULTAT E MËSIMIT ADMINISTRIM BIZNESI DOKUMENT PUNUES PËR REZULTAT E MËSIMIT The publication has been produced with the financial assistance of the European Union. The contents of the publication are the sole responsibility

More information

Koncepti i Republikës Islamike të Iranit

Koncepti i Republikës Islamike të Iranit Murteza Mutahhari Koncepti i Republikës Islamike të Iranit Një analizë e Revolucionit Islamik në Iran Tiranë, 2014 1 Koncepti i Republikës Islamike të Iranit Koncepti i Republikës Islamike të Iranit Një

More information

268 F. ENGELS. Po aq i cekët na duket Fojerbahu në krahasim me Hegelin edhe kur flet për kundërtinë midis së mirës dhe së keqes.

268 F. ENGELS. Po aq i cekët na duket Fojerbahu në krahasim me Hegelin edhe kur flet për kundërtinë midis së mirës dhe së keqes. 268 F. ENGELS moralin këtu përfshihet tërë sfera e së drejtës, e ekonomisë dhe e politikës. Te Fojerbahu ndodh krejt e kundërta. Nga pikëpamja e formës, ai është realist, ai merr si pikënisje njerinë,

More information

Sigurimi i Cilësisë Mjet për Ngritjen e Besueshmërisë së Pasqyrave Financiare

Sigurimi i Cilësisë Mjet për Ngritjen e Besueshmërisë së Pasqyrave Financiare 1 Sigurimi i Cilësisë Mjet për Ngritjen e Besueshmërisë së Pasqyrave Financiare Arbër Hoti Sesioni Paralel Nr. 2 Prishtinë 27.06.2016 Tesla Motors 2015 2 2008 Prentice Hall Business Publishing, Auditing

More information

Libër mësuesi Edukata shoqërore 6,7,8,9

Libër mësuesi Edukata shoqërore 6,7,8,9 Libër mësuesi Edukata shoqërore 6,7,8,9 Përgatitur nga: Anila Tabaku Lumnije Hasaj Meridiana Nepravishta Botime shkollore Albas Libër mësuesi për tekstin Edukata shoqërore 6 Botues: Latif AJRULLAI Rita

More information

Analizë politikash 05/2016

Analizë politikash 05/2016 Analizë politikash 05/2016 Standardet për Memorandume Shpjeguese të Projektligjeve dhe Roli i Kuvendit të Kosovës në përmirësimin e tyre Ky botim është realizuar me përkrahjen e projektit Promovimi i Shoqërisë

More information

Raporti Final Korrik, QEAP Heimerer në Prishtinë

Raporti Final Korrik, QEAP Heimerer në Prishtinë Raporti Final Korrik, 2014 QEAP Heimerer në Prishtinë Aplikimi për akreditimin e programit Master në Menaxhimi në Shërbimet Shëndetësore dhe Institucionet Shëndetësore (MSc) Vizita: 11 Shkurt 2014 Në lokacionet

More information

A është doktrina e. Trinitetit frymëzim. hyjnor?

A është doktrina e. Trinitetit frymëzim. hyjnor? A është doktrina e Trinitetit frymëzim hyjnor? Autori: M.A.C. Cave Përktheu: Vullnet Mehmeti www.islamic-invitation.com Kushtim Këtë punë modeste të hulumtimit shkencor ia kushtoj Zotit xh.sh. për atë

More information

Shpresë në Kohë të Vështira Perdja e Fundit: Zbulesa

Shpresë në Kohë të Vështira Perdja e Fundit: Zbulesa TI MUND TA KUPTOSH BIBLËN! Shpresë në Kohë të Vështira Perdja e Fundit: Zbulesa Nga Dr. Bob Utley, Profesori i Hermeneutikës (i dalë në pension) (Interpretimi Biblik) Copyright 2012 Bible Lessons International.

More information

Përgaditja e punimit shkencor dhe temës master

Përgaditja e punimit shkencor dhe temës master (Master) Ligjerata 11 Metodologjia hulumtuese Përgaditja e punimit shkencor dhe temës master Prof.asc. Avdullah Hoti 1 Literatura relevante 1. Bourner, T. (1996): The research process: four steps to success;

More information

Fitorja e Islamit. Hazret Mirza Ghulam Ahmed as. Mesih i Premtuar dhe Imam Mehdi Themelues i Xhematit Musliman Ahmedia

Fitorja e Islamit. Hazret Mirza Ghulam Ahmed as. Mesih i Premtuar dhe Imam Mehdi Themelues i Xhematit Musliman Ahmedia Hazret Mirza Ghulam Ahmed as Mesih i Premtuar dhe Imam Mehdi Themelues i Xhematit Musliman Ahmedia Hazret Mirza Ghulam Ahmed paqja qoftë mbi të Mesih i Premtuar dhe Imam Mehdi Themelues i Xhematit Musliman

More information

ENT OF KOSOVA MINISTRY. Fusha RËS

ENT OF KOSOVA MINISTRY. Fusha RËS REPUBLIKA E KOSOVËS/REPUBLIKA KOSOVA/ REPUBLIC OF KOSOVA QEVERIA E KOSOVËS / VLADA KOSOVA /GOVERNME ENT OF KOSOVA MINISTRIA E ARSIMT, SHKENCËSS DHE TEKNOLOGJISË MINISTARSTVO ZA OBRAZOVANJE, NAUKU I TEHNOLOGIJU

More information

MË PAK PENGESA E MË SHUMË MUNDËSI PËR NËNAT VETUSHQYESE! MË PAK PENGESA E MË SHUMË MUNDËSI PËR NËNAT VETUSHQYESE!

MË PAK PENGESA E MË SHUMË MUNDËSI PËR NËNAT VETUSHQYESE! MË PAK PENGESA E MË SHUMË MUNDËSI PËR NËNAT VETUSHQYESE! MË PAK PENGESA E MË SHUMË MUNDËSI PËR NËNAT VETUSHQYESE! Prizren - 2017 21 COPYRIGHT 2017. Kosova Democratic Institute (KDI). Instituti Demokratik i Kosovës i ka të gjitha të drejtat të rezervuara dhe

More information

Prania e dhunës në marrëdhëniet e adoleshentëve

Prania e dhunës në marrëdhëniet e adoleshentëve Prania e dhunës në marrëdhëniet e adoleshentëve Botues: Qendra Kosovare për Studime Gjinore (QKSGJ) Menaxhere Projekti dhe Redaktore: Luljeta Vuniqi Hulumtimi është jetësuar nga: IQ Consulting Shkruar

More information

Kostoja e ciklit të jetës

Kostoja e ciklit të jetës Udhëzimi 34 Shtator 2016 Prokurimi publik Kostoja e ciklit të jetës PËRMBAJTJA Hyrje Çfarë është Kostoja e Ciklit të Jetës (LCC) dhe pse përdoret ajo? Çfarë thotë Direktiva për LCC-në dhe si duhet të zbatohen

More information

TRENDING: #SUKSES #ICT #START UP #PERFORMANCE #CEO YOUTUBE #TOP RATED INFO

TRENDING: #SUKSES #ICT #START UP #PERFORMANCE #CEO YOUTUBE #TOP RATED INFO #SHQIPËRIA n/2 >> Revista e parë Online, nga Infoalbania.al TRENDING: #SUKSES #ICT #START UP #PERFORMANCE #CEO YOUTUBE #TOP RATED INFO Copyright InfoAlbania 2015. All rights reserved. PUBLIKUAR: SHKURT

More information

QEVERISJA KORPORATIVE NË BIZNESET FAMILJARE NË KOSOVË INSTITUTI RIINVEST PËR KËRKIME ZHVILLIMORE QENDRA PËR NDËRMARRJE NDËRKOMBËTARE PRIVATE

QEVERISJA KORPORATIVE NË BIZNESET FAMILJARE NË KOSOVË INSTITUTI RIINVEST PËR KËRKIME ZHVILLIMORE QENDRA PËR NDËRMARRJE NDËRKOMBËTARE PRIVATE INSTITUTI RIINVEST PËR KËRKIME ZHVILLIMORE QENDRA PËR NDËRMARRJE NDËRKOMBËTARE PRIVATE Rregullatorët dhe ligji Monitorimi Komunikimi Bordi i drejtorëve dhe komitetet Transparenca Praktikat e afarizmit

More information

SUPREME COURT OF KOSOVO GJYKATA SUPREME E KOSOVËS VRHOVNI SUD KOSOVA

SUPREME COURT OF KOSOVO GJYKATA SUPREME E KOSOVËS VRHOVNI SUD KOSOVA SUPREME COURT OF KOSOVO GJYKATA SUPREME E KOSOVËS VRHOVNI SUD KOSOVA KOSOVO PROPERTY AGENCY (KPA) APPEALS PANEL KOLEGJI I APELIT TË AKP-së ŽALBENO VEĆE KAI GSK-KPA-A-016/14 Prishtinë 2 Dhjetor 2014 Në

More information

COURSE FOR BUSINESS SUPPORT ORGANIZATIONS ALBANIAN LANGUAGE AGRO-START PROJECT

COURSE FOR BUSINESS SUPPORT ORGANIZATIONS ALBANIAN LANGUAGE AGRO-START PROJECT COURSE FOR BUSINESS SUPPORT ORGANIZATIONS ALBANIAN LANGUAGE AGRO-START PROJECT PLATFORMA E-LEARNING DHE KURSET KURSET E-LEARNING Platforma E-learning është një mjet bazuar ne platformen web vendosur në

More information

MANUAL P R NX N SIT E SHKOLL S FILLORE T

MANUAL P R NX N SIT E SHKOLL S FILLORE T MANUAL P R NX N SIT E SHKOLL S FILLORE T 2016/2017 LART DHE SHKOLL S S MESME Duke arsimuar liderët e së nesërmes. Për një të ardhme më të mirë. www.askosova.org Educating the leaders of tomorrow. For a

More information

Arsimi inkluziv në kuadër të Shkollës mike të fëmijës. Rezultatet dhe rekomandimet për Maqedoninë

Arsimi inkluziv në kuadër të Shkollës mike të fëmijës. Rezultatet dhe rekomandimet për Maqedoninë Arsimi inkluziv në kuadër të Shkollës mike të fëmijës Rezultatet dhe rekomandimet për Maqedoninë Arsimi inkluziv në kuadër të Shkollës mike të fëmijës Rezultatet dhe rekomandimet për Maqedoninë CIP Каталогизација

More information

Syllabusi për lëndën: Ekzekutimi i dënimeve alternative

Syllabusi për lëndën: Ekzekutimi i dënimeve alternative Syllabusi për lëndën: Ekzekutimi i dënimeve alternative Të dhëna bazike të lëndës Njësia akademike: Fakulteti Juridik Titulli i lëndës: Ekzekutimi i dënimeve alternative Niveli: Master Statusi lëndës:

More information

VLERËSIMI I LEXIMIT NË KLASAT E HERSHME (A-EGRA)

VLERËSIMI I LEXIMIT NË KLASAT E HERSHME (A-EGRA) Pikëpamjet e autorit të shprehura në këtë doracak nuk i reflektojnë medoemos pikëpamjet e Agjencionit të Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar apo të Qeverisë së Shteteve të Bashkuara. Ky doracak

More information

VLERAT THEMELORE QË MBRON KUSHTETUTA E KOSOVËS

VLERAT THEMELORE QË MBRON KUSHTETUTA E KOSOVËS VLERAT THEMELORE QË MBRON KUSHTETUTA E KOSOVËS K.D.U. 342.4(496.51) Phd. Cand. Zahir ÇERKINI VLERAT THEMELORE QË MBRON KUSHTETUTA E KOSOVËS Përmbledhje Punimi me titull Vlerat themelore që mbron kushtetuta

More information

LEKSION I HAPUR I KRYETARIT TË PREZENCËS SË OSBE-SË NË SHQIPËRI NË UNIVERSITETIN ALEXANDER XHUVANI Elbasan, 17 prill 2012

LEKSION I HAPUR I KRYETARIT TË PREZENCËS SË OSBE-SË NË SHQIPËRI NË UNIVERSITETIN ALEXANDER XHUVANI Elbasan, 17 prill 2012 LEKSION I HAPUR I KRYETARIT TË PREZENCËS SË OSBE-SË NË SHQIPËRI NË UNIVERSITETIN ALEXANDER XHUVANI Elbasan, 17 prill 2012 I nderuar profesor Varoshi, I nderuar Kryetar i Bashkisë, Mirëmëngjesi, Së pari,

More information

ASOCIACIONI KANGOUROU SANS FRONTIÈRES (AKSF) TESTI Testi për Klasat 11-12

ASOCIACIONI KANGOUROU SANS FRONTIÈRES (AKSF) TESTI Testi për Klasat 11-12 ASOCIACIONI KANGOUROU SANS FRONTIÈRES (AKSF) GARA NDËRKOMBËTARE E MATEMATIKËS KANGAROO K O S O V Ë TESTI 2017 Testi për Klasat 11-12 Emri dhe mbiemri: Datëlindja: Math Kangaroo Contest Kosovo (MKC-K) www.kangaroo-ks.org

More information

RAHOVEC. Strategjia e veprimit për komunitetin serb në komunën e Rahovecit

RAHOVEC. Strategjia e veprimit për komunitetin serb në komunën e Rahovecit RAHOVEC RAHOVEC Strategjia e veprimit për komunitetin serb në komunën e Rahovecit 2012-2014 Pejë, Dhjetor 2011 Strategjia e veprimit për komunitetin serb në komunën e Rahovecit 2012-2014 Publikuar nga:

More information

PUNIM DIPLOME Tema: Fëmijët me nevoja të veҫanta Tretmani pedagogjik

PUNIM DIPLOME Tema: Fëmijët me nevoja të veҫanta Tretmani pedagogjik UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI FAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAMI FILLOR PUNIM DIPLOME Tema: Fëmijët me nevoja të veҫanta Tretmani pedagogjik Mentori: Prof. Ass. Dr. Shefqet Mulliqi Kandidati: Fatlind

More information

ANALIZË E SHKURTËR MBI SINDIKATAT

ANALIZË E SHKURTËR MBI SINDIKATAT ANALIZË E SHKURTËR MBI SINDIKATAT Pjesëmarrja e grave në sindikata dhe respektimi i të drejtave të tyre në tregun e punës në Kosovë Autore: Nida Krasniqi Përmbledhje Ekzekutive Kjo analizë e shkurtër e

More information

Ndikimi dhe Zhvillimi i Turizmit ne Ekonominë Shqiptare

Ndikimi dhe Zhvillimi i Turizmit ne Ekonominë Shqiptare UNIVERSITETI FAKULTETI PROFILI ALEKSANDËR MOISIU SHKENCAVE POLITIKE JURIDIKE DREJTIM TURIZMI Ndikimi dhe Zhvillimi i Turizmit ne Ekonominë Shqiptare Pedagogu Udheheqes : Ph.D. Candidate LEIDA MATJA Punoi

More information