Hagvísar Seðlabanka Íslands Yfirlit um þróun efnahagsmála

Transcription

1 Hagvísar Seðlabanka Íslands Yfirlit um þróun efnahagsmála Seðlabanki Íslands Nóvember

2 Yfirlit efnahagsmála Verðbólga jókst töluvert í nóvember. Tólf mánaða verðbólga mældist, eftir hækkun vísitölu neysluverðs um, frá fyrri mánuði. Kjarnavísitölurnar hækkuðu um, og, eða um u.þ.b. ½ sl. tólf mánuði. Undirliggjandi verðbólga var rúmlega, þ.e.a.s. ef áhrif sveiflukenndra þátta og breytinga á verði opinberrar þjónustu, vaxta og óbeinna skatta eru undanskilin. Hækkun kostnaðar vegna eigin húsnæðis um,9 (vísitöluáhrif,) hafði mest áhrif á vísitöluna ásamt rúmlega verðhækkun bensíns og olíu. Frá áramótum hefur bensínverð hækkað um,. Verð á almennri þjónustu hækkaði um, í nóvember, einkum vegna hækkunar flugfargjalda til útlanda og þjónustu veitinga- og kaffihúsa. Árshækkun vísitölu neysluverðs án húsnæðis var,9. Vísbendingar um einkaneyslu í október benda til svipaðs vaxtar og á þriðja fjórðungi ársins. Í október nam árshækkun dagvöruveltu rúmlega að raunvirði, en tæpum á þriðja fjórðungi ársins. Greiðslukortavelta einstaklinga innanlands í október var að raungildi ½ meiri en fyrir ári, en á þriðja fjórðungi ársins var ársvöxturinn tæplega. Nýskráningum bifreiða fjölgaði í október um rúmlega frá sama tíma í fyrra en höfðu aukist um tæplega fimmtung á þriðja fjórðungi ársins eftir samdrátt á fyrri helmingi ársins. Nánast jafnmargar bifreiðar voru skráðar fyrstu tíu mánuði ársins og á sama tíma í fyrra. Heildarsala sements var u.þ.b. jafnmikil fyrstu tíu mánuði ársins og á sama tímabili í fyrra, þrátt fyrir samdrátt í sölu til stóriðju. Í október var sementssala án stóriðju ½ meiri en á sama tíma í fyrra, sem er ívið meiri vöxtur en á þriðja fjórðungi ársins. Væntingavísitalan hækkaði í október eftir að hafa verið nokkuð stöðug síðan í júlí. Gildi vísitölunnar er nokkru lægra en fyrir ári. Mat á efnahagslífinu hækkaði mest milli mánaða eftir samfellda lækkun síðan í maí. Eina undirvísitalan sem lækkaði var mat á atvinnuástandinu. Ársvöxtur virðisaukaskattsskyldrar veltu í heild- og smásölu var rúmlega helmingi meiri að raungildi í júlí og ágúst en á sama tíma í fyrra, eða tæplega. Hins vegar var ársvöxtur veltu í þjónustu-, veitinga- og hótelstarfsemi um helmingi minni (,) og í bygginga- og mannvirkjagerð jókst velta þriðjungi minna en á sama tíma árið (9,). Velta í iðnaði dróst saman um tæplega milli ára, en jókst um, að fiskvinnslu og stóriðju undanskilinni. Vöruviðskipti við útlönd í september voru óhagstæð um tæplega ma.kr. Verðmæti vöruinnflutnings á föstu gengi dróst saman um, frá sama mánuði í fyrra vegna minni innflutnings flugvéla og rekstrar- og fjárfestingavöru. Verðmæti vöruútflutnings á föstu gengi var í september minna en í sama mánuði í fyrra. Fyrstu mánuði ársins dróst heildarverðmæti vöruinnflutnings á föstu gengi saman um, frá sama tíma árið en heildarverðmæti útflutnings jókst um,. Bráðabirgðatölur Hagstofunnar fyrir október benda til þess að halli á vöruskiptajöfnuði hafi verið töluvert minni en í mánuðinum á undan sökum aukins útflutnings eða um ½ ma.kr. Fyrstu tvær vikur nóvember var álverð að meðaltali tæplega hærra en í október. Olíuverð á alþjóðamarkaði hækkaði um rúmlega á sama tíma, en framvirkt verð bendir til árshækkunar á næsta ári. Hægt hefur á hækkun matvælaverðs frá lokum ágústmánaðar. Atvinnuleysi að teknu tilliti til árstíðarsveiflu hefur staðið í stað frá júlímánuði og verið u.þ.b.. Launavísitala fyrir vinnumarkaðinn í heild hækkaði um, í október og nam árshækkun vísitölunnar,. Tekjuafgangur ríkissjóðs nam ma.kr. í september og var ma.kr. fyrstu níu mánuði ársins ef litið er framhjá eignasölu og óreglulegum liðum. Á sama tíma í fyrra var afgangurinn ma.kr. Sé horft til tímabilsins júní til september var afkoman hins vegar verri í ár, afgangurinn var ma.kr. en ma.kr.

3 á sama tíma í fyrra. Á fjórum mánuðum til septemberloka var ársvöxtur tekna ½, samanborið við vöxt fyrstu fjóra mánuði ársins. Vöxtur útgjalda ríkissjóðs að frádregnum vöxtum jókst hins vegar úr í á sama tímabili. Því stefnir í heldur lakari afkomu í ár en á síðasta ári. Í október hækkaði staðgreiðsluverð íbúðarhúsnæðis á höfuðborgarsvæðinu um, milli mánaða að teknu tilliti til árstíðar. Árshækkun íbúðaverðs nam,. Úrvalsvísitala hlutabréfa var að meðaltali lægri fyrstu þrjár vikur nóvember en í október. Í október jukust gengisbundin skuldabréfalán til heimila um, milli mánaða, að frádregnum gengisáhrifum. Hlutfall gengisbundinna skulda af skuldum heimila við innlánsstofnanir var,9. Það hefur ekki áður verið jafnhátt. Verðtryggð útlán innlánsstofnana til heimila að áhrifum vísitöluhækkunar frátöldum drógust saman um, milli mánaða í októbermánuði. Hlutfall verðtryggðra útlána af heildarútlánum til heimila hefur dregist lítillega saman undanfarna þrjá mánuði og er nú,. Sjóðfélagalán lífeyrissjóða jukust um, milli mánaða í september. Verðtryggð útlán innlánsstofnana til fyrirtækja jukust um,9 milli mánaða í október að áhrifum vísitölubreytingar frádreginni, yfirdráttarlán til þeirra jukust um,9 og óverðtryggð útlán um,. Hlutfall óverðtryggra lána af heildarútlánum til fyrirtækja var 9, og hefur ekki áður verið hærra. Á vaxtaákvörðunardegi samhliða útgáfu Peningamála hinn. nóvember tilkynnti bankastjórn Seðlabankans að hún hefði ákveðið að hækka stýrivexti um, prósentur í,. Frá því fyrir hækkunina hafa raunstýrivextir miðað við verðbólguálag ríkisbréfa hækkað um, en raunstýrivextir miðað við liðna verðbólgu hins vegar lækkað um rúmlega,. Vaxtamunur þriggja mánaða millibankavaxta við útlönd hefur aukist það sem af er nóvember vegna hækkunar innlendra millibankavaxta. Ávöxtunarkrafa óverðtryggðra ríkisbréfa hefur frá hækkun stýrivaxta verið að meðaltali,-, prósentum hærri en í októbermánuði. Ávöxtunarkrafa verðtryggðra íbúðabréfa hefur á sama tíma verið,-, prósentum hærri og hækkuðu tveir stystu flokkarnir mest. Verðtryggðir vextir til íbúðakaupa hjá Íbúðalánasjóði, bönkum og sparisjóðum hafa hækkað um,-, það sem af er nóvember en flestir lífeyrissjóðir hafa haldið vöxtum íbúðalána óbreyttum. Vísitala meðalgengis miðað við víða vöruviðskiptavog hefur að meðaltali verið rúmlega, hærri í nóvember en í október. Skuldatryggingarálag íslensku bankanna á alþjóðamarkaði hefur haldið áfram að hækka frá því í byrjun október og töluvert umfram hækkun vísitölu evrópskra fjármálafyrirtækja. Verðbólga jókst talsvert víða í heiminum í októbermánuði, einkum sökum hækkandi hrávöru- og orkuverðs. Verðbólga jókst úr, í, í Bandaríkjunum, úr, í, á evrusvæðinu, úr, í, í Bretlandi og úr, í, í Svíþjóð. Seðlabanki Bandaríkjanna lækkaði stýrivexti um, í október, í,. Var það önnur lækkunin á tveimur mánuðum. Seðlabanki Tyrklands lækkaði einnig stýrivexti, um, prósentur í,. Sænski seðlabankinn hækkaði hins vegar stýrivexti í október annan mánuðinn í röð um, og eru þeir nú. Í Hagvísum er notast við talnagögn sem tiltæk voru. nóvember.

4 Yfirlitstafla Hagvísa Breyting () Áhrif á mán. Nýjasta Nýjasta frá fyrri yfir yfir VNV sl. br. fyrir I Verðlagsþróun og verðbólguvæntingar tímabil gildi mánuði mánuði mánuði mán () ári () Vísitala neysluverðs (VNV) (maí 9=)... nóvember 9,9,,,., Kjarnavísitala (VNV án búvöru, grænmetis, ávaxta og bensíns)... Kjarnavísitala (kjarnavísitala án opinberrar þjónustu)... Innlendar vörur án búvöru og grænmetis... Búvörur og grænmeti... Innfluttar vörur án áfengis og tóbaks... - mat- og drykkjarvörur... - nýr bíll og varahlutir... - bensín... - innfluttar vörur aðrar... Húsnæði... Opinber þjónusta... Önnur þjónusta... Dagvara... Innflutningsgengisvísitala (. des. 99=)... nóvember,,,,,9, nóvember 9,9,,,,, nóvember,,, -, -,, nóvember 9, -,, -, -,, nóvember,,,,,, nóvember, -, -, -, -,, nóvember,,,,,, nóvember,,,,,,9 nóvember,9, -, -, -,, nóvember,,,,,, nóvember,,,,,, nóvember,,,,,, nóvember, -,, -, -, 9,. október 9, -, -, -,., Vænt Breyt. frá Vænt m. Vænt verðbólga á Hugmynd Nýjasta mán. síðustu verðbólga árskvarða næstu um verðb. tímabil verðbólga könnun fyrir ári ár ár sl. mán. Verðbólguvæntingar fyrirtækja... Verðbólguvæntingar almennings... september,,,,9.. október,,,9..,. Grunntímabil vísitalna: Vísitala neysluverðs: maí 9; aðrar verðvísitölur undirflokka: mars 99=.. Umreiknað til árshraða. Gildi Breyting í frá Frá ársbyrjun Nýjasta Nýjasta fyrir næsta tíma- fyrra Breyt. frá II Framleiðsla og eftirspurn tímabil gildi ári bili á undan ári Gildi f. ári () Landsframleiðsla (ma.kr.)... Þjóðarútgjöld (ma.kr.)... Einkaneysla (ma.kr.)... Samneysla (ma.kr.)... Fjármunamyndun (ma.kr.)... Útflutningur vöru og þjónustu (ma.kr.)... Innflutningur vöru og þjónustu (ma.kr.)... Velta innanlandsgr. skv. virðisaukask.skýrslum (ma.kr.)... Dagvöruvelta (nóv. =)... Greiðslukortavelta (ma.kr.)... Velta skráðra fyrirtækja (ma.kr.)... Sementssala (þús. tonn)... Nýskráning bifreiða (stk.).... ársfj., 9,,,,,. ársfj.,,9,,, -,. ársfj. 9,,9,,9,,. ársfj.,,,,,9,. ársfj., 9,9, -,, -,. ársfj. 9,, -, -,,9,. ársfj. -,9 -,9,9 -, -, -, júlí-ágúst 9,,,,.,, október,,9,,,, október,,,,,,. ársfj. 9,,,, 9,, október, 9,,,, -,9 október.9.9,, 9. -, Skýring: Allar breytingar fjárhæða á milli tímabila eru raunbreyting ar.. Breytingar eru reiknaðar út frá árstíðarleiðréttum tölum. Gildi Breyting í frá Frá ársbyrjun Nýjasta Nýjasta fyrir næsta tíma- fyrra Breyt. frá III Utanríkisviðskipti og ytri skilyrði tímabil gildi ári bili á undan ári Gildi f. ári () Verðlag sjávarafurða í erlendum gjaldmiðli (jan. = )... Verðlag áls á heimsmarkaði ($/tonn)... Verð olíu á heimsmarkaði ($/fat)... Botnfiskafli (þús. tonn)... Uppsjávarafli (þús. tonn)... Vöruútflutningur (án skipa og flugvéla, ma.kr.)... - sjávarafurðir (ma.kr.)... - ál (ma.kr.)... - aðrar iðnaðarvörur (ma.kr.)... Vöruinnflutningur (án skipa og flugvéla, ma.kr.)... Vöruskiptajöfnuður (án skipa og flugvéla, ma.kr.)... Útflutningur þjónustu (ma.kr.)... Innflutningur þjónustu (ma.kr.)... Raungengi m.v. verðlag (=).... Breytingar á vöru- og þjónustuviðskiptum við útlönd eru á föstu gengi. september,,,,,, nóvember.., -,., nóvember 9,,,,,9, október,9,9, -,, -, október 9,,9,,,, september,,, -,,, september,,, -, 9, -, september,9, -,,,, september,,, -,, -, september, 9,9 -, -,,9 -, september -, -,.. -,.. ársfj.,9,,,,9,. ársfj.,,,,,,. ársfj.,,,,,,

5 Gildi Breyting frá Frá ársbyrjun Nýjasta Nýjasta fyrir næsta tíma- fyrra Breyt. frá IV Vinnumarkaður og tekjur tímabil gildi ári bili á undan ári Gildi f. ári () Fjöldi atvinnulausra... Hlutfall atvinnulausra, árstíðarleiðrétt ( af mannafla)... Atvinnuleysi skv. vinnumarkaðskönnun ( af mannafla)... Laus störf á vinnumiðlunum... Útgáfa atvinnuleyfa alls... Ný tímab. leyfi á nýjum vinnustað og framlengd tímab. leyfi... Launavísitala (des. 9=)... Kaupmáttur launa m.v. launavísitölu (99=)... október , október,,, -,, -,. ársfj.,,, -,, -, október 9 -, -, -, október,,. -, október 9 -,,.9, október,,,,, 9, október,,,,,,9. Breytingar á fjölda atvinnulausra sýna fjölgun/fækkun; breytingar á hlutfalli atvinnulausra sýna hækkun/lækkun (einingin prósenta); allar breytingar vísitalna og breyting ar á útgáfu atvinnuleyfa og fjölda lausra starfa eru hlutfallslegar ().. Meðal mánaðarlegur fjöldi atvinnulausra og lausra starfa það sem af er árinu, meðaltal atvinnu leysishlutfalls en uppsafnaður fjöldi atvinnuleyfa. Breytingar á hlutfalli atvinnulausra sýna hækkun/lækkun (einingin prósenta); allar aðrar breytingar eru hlutfallslegar (). Gildi Raunbreyting í frá Frá ársbyrjun Nýjasta Nýjasta fyrir næsta tíma- fyrra Raunbr. frá V Opinber fjármál tímabil gildi ári bili á undan ári Gildi f. ári () Tekjuafgangur ríkissjóðs (ma.kr.)... Tekjuafgangur ríkissjóðs, hlutfall af tekjum ()... Hrein lánsfjárþörf (ma.kr.)... Hrein lánsfjárþörf ( af tekjum)... Tekjur ríkissjóðs (ma.kr.)... - án eignasölu og óreglulegra tekna (ma.kr.)... - af virðisaukaskatti (ma.kr.)... - af staðgreiddum tekjuskatti & tryggingargj. (ma.kr.)... - af innflutningi (ma.kr.)... september,,.., september,,..,. september,,9.. -,. september,9,9.. -,. september,, -,, 9, 9, september,,,,,, september,,,,,, september 9, 9, -, -, 9,, september,,,,9,, Útgjöld ríkissjóðs (ma.kr.)... - leiðrétt fyrir óreglulegum gjöldum (ma.kr.)... september september,,,9,9 -, -,,,,9,9 9, 9, Skýring: Fyrstu fjórir dálkarnir vísa til ra mánaða meðaltala, hinir tveir til heildartalna frá byrjun árs. Gildi Breyting í frá Frá ársbyrjun Nýjasta Nýjasta fyrir næsta tíma- fyrra Meðal- Breyt. frá VI Eignamarkaðir tímabil gildi ári bili á undan ári tal f. ári () Úrvalsvísitala, mánaðarmeðaltal (des. 99=.)... Velta, mánaðarleg (ma.kr.)... Verð íbúða í fjölbýli á höfuðb.svæði (jan. 99=)... Raunverð íbúða alls á höfuðb.svæði (jan. 99=)... Aflahlutdeild (kr./kg.)... október.9,.,, 9,9.,, október, 9, -9, -,.,, október, 9,,9,,, október, 9,,,,, nóvember 9, 9,,, Gildi Breyting í frá Frá ársbyrjun Nýjasta Nýjasta fyrir næsta tíma- fyrra Meðal- Breyt. frá VII Fjármálamarkaðir tímabil gildi ári bili á undan ári tal f. ári () Útlán innlánsstofnana til innlendra aðila (ma.kr.)... Útlán lánakerfisins (ma.kr.)... október júní.9,.,.,.,,,,,.... M (ma.kr.)... Stýrivextir Seðlabankans ()... Peningamarkaðsvextir, ja mán. ()... Peningamarkaðsvextir, mán. ()... Ávöxtunarkrafa ríkisbréfa (RIKB ) ()... Ávöxtunarkrafa ríkisbréfa (RIKB ) ()... Ávöxtunarkrafa íbúðabréfa (HFF ) ()... Ávöxtunarkrafa íbúðabréfa (HFF ) ()... Ávöxtunarkrafa íbúðabréfa (HFF ) ()... Ávöxtunarkrafa spariskírteina (RIKS ) ()... Meðalvextir óverðtryggðra útlána banka og sparisj. ()... Meðalvextir verðtryggðra útlána banka og sparisj. ()... Gengisvísitala krónunnar (. des. 99=)... september. nóvember. nóvember. nóvember. nóvember. nóvember. nóvember. nóvember. nóvember. nóvember. nóvember. nóvember. nóvember.,,,,,,,,,, 9, 9,,,,9,, 9,,,,,, 9,, 9,,,,,,,,,,,,, -,,,,,,,,,, -,,, -9,.,,9,,,9,,,, 9,,,.,,,,9,... -,,, -,. Allar tölur nema í tveimur öftustu dálkum miðast við vikna meðaltöl, til þess dags sem tilgreindur er.

6 I Verðlagsþróun og verðbólguvæntingar I- Verðbólga Heildarvísitala og mælikvarðar á undirliggjandi verðbólgu I- Verðlagsþróun Vörur 9 mánaða breyting () Kjarnavísitala Kjarnavísitala Vísitala neysluverðs Vísitala án beinna áhrifa lækkunar óbeinna skatta Verðbólgumarkmið SÍ mánaða breyting () - Innfluttar vörur án áfengis og tóbaks Innlendar vörur án búvara og grænmetis Vísitala neysluverðs I- Verðlagsþróun Húsnæði og þjónusta I- Verðlagsþróun Ýmsir undirliðir mánaða breyting () Húsnæði Almenn þjónusta Vísitala neysluverðs Opinber þjónusta mánaða breyting () Nýir bílar og varahlutir Bensín Dagvara I- Innflutningsverðlag og gengisþróun Vöruskiptavegin innflutningsgengisvísitala og verð innfl. vöru í VNV I- Undirliðir verðbólgu Áhrif á þróun vísitölu neysluverðs sl. mánuði Meðaltal tímabilsins frá mars 9 = Innflutt vara án 9 áfengis og tóbaks 9 Gengisvísitala (mars 9 = ) Húsnæði Opinber þjónusta Almenn þjónusta Innlendar vörur án búvöru og grænmetis Innfluttar vörur án áfengis og tóbaks Vísitala neysluverðs I- Verðbólga á Íslandi og í viðskiptalöndunum Samræmd vísitala neysluverðs mánaða breyting () 9 Ísland EES Viðskiptalöndin I- Verðbólguvæntingar Verðbólguálag í lok mánaðar og verðbólguvæntingar skv. könnunum Nýjast:. nóvember Verðbólgumarkmið SÍ Verðbólguálag ríkisbréfa Verðbólguvæntingar: almennings fyrirtækja. Verðbólguálag reiknað út frá ávöxtunarkröfu RIKB og RIKS.. Verðbólguálag reiknað út frá ávöxtunarkröfu RIKB og HFF9. Verðbólguálag ríkisbréfa

7 II Framleiðsla og eftirspurn II- Hagvöxtur og þjóðarútgjöld Ársfjórðungslegar tölur II- Einkaneysla og fjármunamyndun Ársfjórðungslegar tölur Magnbreyting frá sama fjórðungi fyrra árs () Hagvöxtur Magnbreyting frá sama fjórðungi fyrra árs () Fjármunamyndun Einkaneysla Samneysla Þjóðarútgjöld II- Landsframleiðsla Framlag einstakra liða til hagvaxtar II- Utanríkisviðskipti Ársfjórðungslegar tölur Magnbreyting frá sama fjórðungi fyrra árs () - - Fjármunamyndun Utanríkisviðskipti Samneysla Einkaneysla VLF () Magnbreyting frá sama fjórðungi fyrra árs () Útflutningur - - Innflutningur II- Velta samkvæmt virðisaukaskattskýrslum Árstíðarleiðréttar tölur II- Velta samkvæmt virðisaukaskattskýrslum Nokkrir undirflokkar Raunbreyting frá sama tímabili á fyrra ári () Raunbreyting frá sama tíma á fyrra ári () - Velta innanlandsgreina Heildarvelta - - Þjónustugreinar Byggingarstarfsemi Smásöluverslun - - II- Dagvöruvelta Raunvirt með verðvísitölu dagvöru II- Greiðslukortavelta Velta debet- og kreditkorta, staðvirt með VNV án húsnæðis og gengisvísitölu Nóv. = Breyting frá sama tímabili á fyrra ári () Uppsafnað meðaltal Árstíðarleiðrétt velta. mán. árs (h. ás) hreyfanlegt meðaltal (v. ás) 9 mánaða br. milli ára (h. ás) mánaða breyting () Debet- og kreditkortavelta einstakilnga innanlands Velta erlendis Debet-og kreditkortavelta einstaklinga innanlands frá ársbyrjun Debetkortavelta í verslun Kreditkortavelta einstaklinga innanlands

8 II Framleiðsla og eftirspurn II-9 Velta og afkoma skráðra atvinnufyrirtækja Janúar-júní - II- Innfl. og nýskráningar bifreiða og sementssala Mánaðarlegar tölur Hlutfall af veltu - Veltuaukning milli ára Fjármagnsgjöldfjáreignatekjur/velta Rekstrarhagnaður án afskrifta Hagnaður Eiginfjárhlutfall Handbært fé frá rekstri/ velta mán. breyting () Nýskráning bifreiða Sementssala (árstíðaleiðrétt) Innflutningur fólksbíla II- Væntingavísitölur Gallup Mat á núverandi ástandi og væntingar til mánaða Vísitala Væntingavísitala Væntingar til mánaða Mat á núverandi ástandi III Utanríkisviðskipti og ytri skilyrði III- Viðskiptajöfnuður Ársfjórðungslegar tölur III- Vöruskiptajöfnuður sem hlutfall af vöruútflutningi Hreyfanlegt mánaða hlutfall af VLF af útflutningi Sem hlutfall af VLF (v. ás) - - Sem hlutfall af útflutningi vöru og þjónustu (h. ás) Án skipa og flugvéla Alls III- Vöruinnflutningur og -útflutningur og mánaða hreyfanleg meðaltöl, á föstu gengi III- Vöruútflutningur mánaða hreyfanlegt meðaltal, á föstu gengi mán. breyting () Innflutningur, mán. hr. meðaltal - - Útflutningur, mán. hr. meðaltal Innflutningur, mán. hr. meðaltal 99 Útflutningur, mán. hr. meðaltal Ma.kr. 9 9 Alls Án skipa og flugvéla

9 III Utanríkisviðskipti og ytri skilyrði III- Vöruútflutningur eftir vöruflokkum mán. hreyfanleg meðaltöl útflutningsverðmætis, á föstu gengi Janúar = III- Ma.kr. Árstíðarleiðréttur vöruinnflutningur mánaða hreyfanlegt meðaltal, á föstu verði og gengi Aðrar iðnaðarvörur 9 Sjávarafurðir Ál og kísiljárn Alls Án skipa og flugvéla III- Vöruviðskipti janúar-september - III- Þjónustujöfnuður Á föstu gengi -br. milli ára Verð -br. milli ára Magn -breyting frá sama fjórðungi fyrra árs Innflutt þjónusta - Útflutt þjónusta Alm. innflutn. Innfl. neysluv. Útflutn. Alm. sjávarútv. útfl. - Alm. innflutn. Innfl. neysluv. Útflutn. Alm. sjávarútv. útfl III-9 Undirþættir viðskiptajafnaðar Rekstrarframlög talin með þáttatekjum III- Aflatölur Mánaðarlegur afli Ma. kr. 9 Vöruskiptajöfnuður Þjónustujöfnuður Þáttatekjujöfnuður Þús. tonn Uppsjávarfiskur (v. ás) Botnfiskur (h. ás) Þús. tonn III-. Þús. tonna... Magn afla Janúar-október Skelfiskur Uppsjávarfiskur Botnfiskur Útfl.verðmæti sjávarafurða Janúar-september Ma.kr. 9 Annað Mjöl og lýsi Saltað Fryst Ferskt III- Útflutningsverðlag Verð á sjávarafurðum í erlendri myntvog og áli í dollurum Jan. = Álverð (h. ás) Verð sjávarafurða alls (v. ás) Ál, $/tonn Verð botnfisks án ísfisks (v. ás) */.. *

10 III Utanríkisviðskipti og ytri skilyrði III- Olíu- og bensínverð á heimsmarkaði Spá er byggð á framvirku verði á Rotterdammarkaði III- Hrávöruverð á heimsmarkaði Vikulegar tölur $/tonn 9 $/fat 9 = Hrávara án eldsneytis (í USD) Bensín 9 (v. ás) - Spá - Matvara (í USD) Hrávara án eldsneytis (í EUR) Hráolía (h. ás) Matvara (í EUR) III- Raungengi Ársfjórðungslegar tölur III- Raungengi m.v. verðlag Mánaðarlegar tölur = = Miðað við verðlag 9 9 Miðað við laun IV Vinnumarkaður og tekjur IV- Atvinnuleysi Hlutfall af mannafla IV- Erlendir starfsmenn mánaða hreyfanleg meðaltöl,,,,,,,,, Mælt atvinnuleysi Árstíðarleiðrétt atvinnuleysi Fjöldi starfa Ný leyfi á nýjum vinnustað, framlengd leyfi og starfsmenn frá E- áður á vinnumarkaði Störf í boði Skráðir nýir starfsmenn frá E- Nýir starfsm. á vegum starfsmannaleiga Ný tímabundin leyfi IV- Atvinnuleysi og -þátttaka Skv. könnun Hagstofu IV- Fjöldi starfandi Staðgreiðslugögn 99-, vinnumarkaðskönnun frá af mannafla af mannafla Atvinnuþátttaka (h. ás) Atvinnuleysi (v. ás) Fjöldi (í þús.) 9 Árstíðarleiðrétt Staðgreiðslugögn Vinnumarkaðskönnun

11 IV Vinnumarkaður og tekjur IV- Breytingar á vinnuafli Skv. vinnumarkaðskönnun IV- Breytingar á vinnuafli Framlag aldurshópa til breytingar heildarvinnustundafjölda Breyting frá fyrra ári () Heildarvinnustundafjöldi Meðalvinnutími Fjöldi við vinnu Breyting frá fyrra ári () ára 9 9 Heildarvinnustundir - ára - ára IV- Laun og kaupmáttur Launavísitala Hagstofu IV- Launabreytingar eftir geirum Launavísitala Hagstofu 9 Launavísitala (-br. milli ára) Kaupmáttur launa (-br. milli ára) 99: = Opinberir starfsmenn (br. milli ára) Alm. vinnumarkaður (br. milli ára) Alm. vinnumarkaður (br. milli ársfj.) Opinb. starfsmenn (br. milli ársfj.) Launavísitala (-br. milli mánaða) IV-9 () Vísitala launa á almennum vinnumarkaði eftir atvinnugreinum Breyting frá fyrra ári () Fjármálaþjónusta, lífeyrissjóðir og vátryggingar Samgöngur og flutningar IV- Vísitala launa á almennum vinnumarkaði eftir starfstéttum Breyting frá fyrra ári () () Sérfræðingar Tæknar og sérmenntað starfsfólk Verkafólk Iðnaður.ársf..ársf..ársf. Verslun og ýmis viðgerðarþjónusta Byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð.ársf..ársf..ársf. Stjórnendur Iðnaðarmenn Skrifstofufólk Þjónustu-, sölu- og afgreiðslufólk.ársf..ársf..ársf..ársf..ársf..ársf. V Opinber fjármál V- Tekjuafgangur og hreinn lánsfjárafgangur ríkissjóðs Raunvirt mánaða hreyfanleg meðaltöl V- Reglulegar tekjur og gjöld ríkissjóðs Raunvirt mánaða hreyfanleg meðaltöl af tekjum mánaða breyting () Lánsfjárafgangur Útgjöld Tekjuafgangur Tekjur

12 V Opinber fjármál V- Reglulegar tekjur án eignasölu og gjöld án vaxta Raunvirt mánaða hreyfanleg meðaltöl V- Þróun skatttekna ríkissjóðs Raunvirt mánaða hreyfanleg meðaltöl mánaða breyting () Útgjöld án vaxta mánaða breyting () Skattar á innflutning Virðisaukaskattur (leiðr. sept. ) - Tekjur án eignasölu - - Tekjuskattur einstaklinga og tryggingagjöld - - V- Þróun ríkisútgjalda, helstu málaflokkar Raunvirt mánaða hreyfanleg meðaltöl V- Ríkisútgjöld eftir tegundum Raunvirt mánaða hreyfanleg meðaltöl mánaða breyting () Félagsmál Almenn mál og löggæsla Efnahags- og atvinnumál mánaða breyting () Fjárfesting og viðhald - Tilfærslur Rekstrargjöld VI Eignamarkaðir VI- Hlutafjármarkaður Mánaðarleg velta og verðþróun VI- Fasteignaverð á höfuðborgarsvæði Fermetraverð íbúðarhúsnæðis, mán. meðaltöl // 9 =. 9. Úrvalsvísitala aðallista (v. ás).. Heildarvísitala aðallista (v. ás) Heildarvelta (h. ás) Ma.kr. Nýjast:. nóv. -m. br. Jan. 9 = breyting nafnverðs (v. ás) Raunverð (h. ás) 9 VI- Íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu Mánaðarlegar tölur VI- Raunverð atvinnuhúsnæðis á höfuðborgarsvæðinu Vegið meðaltal iðnaðar-, verslunar- og skrifstofuhúsnæðis mánaða breyting () mánaða breyting () Íbúðaverð (h. ás) Velta á íbúðarmarkaði (v. ás) = 9 Vegið eftir stærð Einfalt meðaltal kaupsamninga

13 VII Fjármálamarkaðir VII- Útlánaaukning lánakerfisins Ársfjórðungslegar tölur VII- Skuldir heimila við helstu lánastofnanir Mánaðarlegar tölur Breyting frá sama ársfjórðungi fyrra árs () Vegna breytingar á lánaflokkun eru tölur frá og með þriðja ársfjórðungi ekki fyllilega sambærilegar við eldri tölur Alls Heimili Fyrirtæki Ma.kr. mánaða breyting ().... Alls (v. ás) Innlánsstofnanir (v. ás) Raunvöxtur alls (h. ás) Fjárfestingarlánaog lífeyrissjóðir (v. ás) VII- M og innlend útlán innlánsstofna Mánaðarlegar tölur VII- Raungildi M og innlendra útlána innlánsstofnana Mánaðarlegar tölur mánaða breyting () Útlán án gengis- og verðuppfærslu M Raungildi útlána - Útlán Janúar = M (árstíðarleiðrétt) Útlán VII- Grunnfé og lán gegn veði við Seðlabankann Þriggja mánaða hreyfanleg meðaltöl VII- Stýrivextir SÍ og vextir á peningamarkaði Vikulegar tölur mánaða breyting () mánaða breyting () - Lán gegn veði (h. ás) Grunnfé (v. ás) - Stýrivextir Seðlabankans Eins dags vextir Nýjast:. nóvember mán. vextir - - VII- Raunstýrivextir Vikulegar tölur VII- Vaxtamunur við útlönd Vikulegar tölur 9 M.v. verðbólgu 99 Verðbólguvæntingar almennings Verðbólguvæntingar fyrirtækja M.v. verðbólguálag ríkisbréfa M.v. verðbólguálag ríkisbréfa Nýjast:. nóvember 9 99 Skammtímavaxtamunur við útlönd (m.v. ríkisvíxla) Skammtímavaxtamunur við útlönd (m.v. millibankavexti) Nýjast:. nóvember Langtímavaxtamunur til u.þ.b. ára (m.v. RIKB ). Verðbólguálag reiknað út frá ávöxtunarkröfu RIKB og RIKS.. Verðbólguálag reiknað út frá ávöxtunarkröfu RIKB og HFF 9.

14 VII Fjármálamarkaðir VII-9 9 Ávöxtunarkrafa óverðtryggðra skuldabréfa Daglegar tölur RIKB RIKB RIKB 9 RIKB RIKB RIKB 9 Nýjast:. nóvember,,,,, VII- Tímaróf óverðtryggðra vaxta. nóvember Ávöxtun á peningamarkaði fyrir ári fyrir mánuði nýjast, Dagar til innlausnar Ávöxtun ríkisverðbréfa nýjast fyrir ári fyrir mánuði Dagar til innlausnar VII- Ávöxtunarkrafa verðtryggðra langtímaskuldabréfa Daglegar tölur VII- Óverðtryggðir meðalvextir Útlán banka og sparisjóða, ávöxtun ríkisbréfa og stýrivextir, IBH,,,, RIKS,,, Nýjast:. nóvember HFF Ávöxtunarkrafa ríkisbréfa Meðalkjörvextir skuldabr. b.& spsj. Meðalútlánsvextir skuldabréfa b.& spsj. Stýrivextir SÍ Nýjast:. nóvember VII- Verðtryggðir meðalvextir Útlán banka og sparisjóða, ávöxtun ríkisbréfa og stýrivextir Nýjast:. nóvember Meðalkjörvextir Meðalútlánsvextir 9 útlána banka & sparisjóða banka & sparisjóða Ávöxtunarkrafa Ávöxtunarkrafa spariskírteina íbúðabréfa VII- Vaxtamunur Milli meðalkjörvaxta og stýrivaxta, útlánavaxta banka og ávöxtunar spariskírteina Nýjast:. nóvember,,, Mismunur meðalútlánsvaxta banka (verðtr.) og ávöxtunar spariskírteina (til u.þ.b. ára),,,, Mismunur meðalkjörvaxta (óverðtr.) og stýrivaxta,, Mismunur meðalútlánsvaxta banka (verðtr.) og ávöxtunar HFF9, VII- Út- og innlánsvextir banka og sparisjóða Verðtryggð kjör VII- Skuldatryggingar íslenskra banka og vísitala evrópskra fjármálafyrirtækja Daglegar tölur. maí -. nóvember 9 Meðalvextir verðtryggðra innlánsreikninga til ára Mismunur verðtryggðra innlánsvaxta og útlánsvaxta Meðalvextir verðtryggðra útlána Nýjast:. nóvember Punktar Vísitala evrópskra fjármálafyrirtækja Landsbanki Kaupþing Glitnir

15 VII Fjármálamarkaðir VII- Gengi krónu gagnvart erlendum gjaldmiðlum Daglegar tölur VII- Meðalgengi og raungengi krónu Mánaðarleg meðaltöl Kr./evra, kr./dalur, kr./pund. janúar = Breskt pund (v. ás) Vísitala meðalgengis - viðskiptavog víð (h. ás) 9 Bandaríkjadalu r (v. ás) Evra (v. ás) VIII Alþjóðleg efnahagsmál 9 Nýjast:. nóv = Janúar = Vísitala meðalgengis - viðskiptavog víð (h. ás) Raungengi (v. ás) 9 9 VIII- Verðlagsþróun M.v. neysluverðsvísitölu VIII- Atvinnuleysi Árstíðarleiðrétt mánaða breyting () Hlutfall af mannafla () Evrusvæðið Bandaríkin 9 Evrusvæðið - - Japan Bretland Bandaríkin Bretland Japan VIII- Iðnaðarframleiðsla Árstíðarleiðréttar magnvísitölur VIII- Hagvöxtur Magnbreyting vergrar landsframleiðslu 9 9 = Evrusvæðið Bandaríkin Japan Bretland Breyting frá sama ársfjórðungi árið áður () Bandaríkin Bretland Evrusvæðið Japan VIII- Vöxtur breiðs peningamagns M VIII- Útlánavöxtur innlánsstofnana Mánaðarlegar tölur mánaða breyting () Bandaríkin (M) Japan Bretland Evrusvæðið mánaða breyting () mánaða breyting () Bandaríkin (v. ás) Bretland (v. ás) Evrusvæðið (v. ás) Japan (h. ás)

16 VIII Alþjóðleg efnahagsmál VIII- VIII- Hlutabréfaverð Daglegar tölur Hlutabréfaverð á Norðurlöndunum Daglegar tölur. janúar = Nýjast:. nóvember. janúar = Nýjast:. nóvember 9 S&P FTSE EURO STOXX Nikkei Danmörk (OMXC) Ísland (OMXI) Noregur (OSEBX) Svíþjóð (OMXS) VIII-9 Stýrivextir seðlabanka Daglegar tölur VIII- Vextir á peningamarkaði Til ja mánaða Nýjast:. nóvember Nýjast:. nóvember, Bretland Bandaríkin Japan Evrusvæði Bretland (v. ás) Evrusvæði (v. ás) Bandaríkin (v. ás) Japan (h. ás),,,,,,, VIII- Vextir ára ríkisskuldabréfa Daglegar tölur VIII- Gengi evru gagnvart jeni, Bandaríkjadal og sterlingspundi Daglegar tölur Bretland Bandaríkin Japan Nýjast:. nóvember Evrusvæði. des. = Bandaríkjadalur Nýjast:. nóvember Jen Pund VIII- Hagvaxtarspár fyrir evrusvæðið, Bretland og Þýskaland Tímaás sýnir mánuðinn sem spáin er gerð í VIII- Hagvaxtarspár fyrir Bandaríkin og Japan Tímaás sýnir mánuðinn sem spáin er gerð í,, Bretland Bretland Þýskaland,, Bandaríkin Bandaríkin,,,,, EMU Þýskaland EMU Þýskaland EMU Bretland Fyrsta spá um hagvöxt ársins var birt í janúar.,,,,, Bandaríkin Japan Japan Japan Fyrsta spá um hagvöxt ársins var birt í janúar

17 VIII Alþjóðleg efnahagsmál VIII- Leiðandi hagvísar (Leading Indicators) OECD VIII- Væntingavísitölur á evrusvæði og í Bandaríkjunum mánaða breyting á árskvarða () Bandaríkin OECD alls 9 Japan Evrusvæðið Bandaríkin (vísitölur) Bandaríkin, neytendur Evrusvæði, fyrirtæki Evrusvæði (mismunur) Bretland Evrusvæði, neytendur Bandaríkin, fyrirtæki - -

18 Skýring ar við mynd ir í Hag vís um Seðla banka Ís lands Mynd I-. Verðbólga (VNV og kjarnavísitölur) Heimild: Hagstofa Íslands. Sýndar eru mánaða -breytingar vísitölu neysluverðs (VNV) og kjarnavísitalna og. Kjarnavísitölurnar eru byggðar á sama grunni og VNV en hin fyrri undanskilur verð búvöru, grænmetis, ávaxta og bensíns og hin síðari til viðbótar verð opinberrar þjónustu. Einnig er sýnt verðbólgumarkmið Seðlabanka Íslands sem tekið var upp í mars. Mynd I-. Verðlagsþróun: vörur Heimild: Hagstofa Íslands. Sýndar eru mánaða -breytingar vísitölu neysluverðs og tveggja undirliða hennar; innlendra vara án búvara og grænmetis og innfluttra vara án áfengis og tóbaks. Mynd I-. Verðlagsþróun: húsnæði og þjónusta Heimild: Hagstofa Íslands. Sýndar eru mánaða -breytingar vísitölu neysluverðs og þriggja undirliða hennar; húsnæðis, opinberrar þjónustu og annarrar þjónustu. Mynd I-. Verðlagsþróun: ýmsir undirliðir Heimild: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Sýndar eru mánaða -breytingar í verðvísitölum fjögurra undirflokka vísitölu neysluverðs; dagvöru, bensíns og nýrra bíla og varahluta. Mynd I-. Innflutningsverðlag og gengisþróun Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Verð á innfluttum vörum án áfengis og tóbaks í vísitölu neysluverðs. Vísitala með meðaltal tímabilsins sem myndin sýnir sem grunngildi. Vöruskiptavegin innflutningsgengisvísitala, meðaltal mánaðar, mars 99 =. Mynd I-. Undirliðir verðbólgu Heimild: Hagstofa Íslands. Sýnd eru áhrif breytinga í nokkrum helstu undirflokkum vísitölu neysluverðs á þróun hennar sl. mánuði. Flokkarnir eru fimm: innlendar vörur án búvöru og grænmetis, innfluttar vörur án áfengis og tóbaks, húsnæði, opinber þjónusta og almenn þjónusta. Mynd I-. Verðbólga á Íslandi og í viðskiptalöndunum Heimildir: Hagstofa Íslands, Eurostat. Verðbólga á Íslandi og á EES-svæðinu miðað við mánaða breytingu samræmdrar vísitölu neysluverðs (HICP). Verðbólga í viðskiptalöndunum er miðuð við mánaða breytingu vísitölu neysluverðs í Bandaríkjunum, Japan og Sviss en mánaða breytingu samræmdrar vísitölu neysluverðs í öðrum viðskiptalöndum. Mynd I-. Verðbólguvæntingar Heimild: Seðlabanki Íslands. Mælikvarðar á verðbólguvæntingar eru annars vegar verðbólguvæntingar almennings og fyrirtækja og hins vegar verðbólguálag ríkisskuldabréfa. Væntingar eru skv. könnunum sem Gallup gerir fyrir Seðlabankann. Spurt er hver verðbólgan muni verða næstu tólf mánuði. Verðbólguálag ríkisskuldabréfa er annars vegar reiknað út frá ávöxtunarkröfu ríkisbréfa (RIKB ) og spariskírteina (RIKS ) og hins vegar út frá ávöxtunarkröfu ríkisbréfa (RIKB ) og íbúðabréfa í flokki HFF9. Tölur eru í mánaðarlok. Mynd II-. Hagvöxtur og þjóðarútgjöld Heimild: Hagstofa Íslands. Magnbreyting vergrar landsframleiðslu og þjóðarútgjalda frá sama fjórðungi fyrra árs. Í september var tekin upp árleg keðjutenging við útreikning magnbreytinga og tölur aftur til ársins 99 endurreiknaðar á þann hátt. Mynd II-. Neysla og fjármunamyndun Heimild: Hagstofa Íslands. Magnbreyting einkaneyslu, samneyslu og fjármunamyndunar frá sama fjórðungi fyrra árs. Í september var tekin upp árleg keðjutenging við útreikning magnbreytinga og tölur aftur til ársins 99 endurreiknaðar á þann hátt. Mynd II-. Landsframleiðsla Heimild: Hagstofa Íslands. Magnbreyting vergrar landsframleiðslu frá sama fjórðungi á fyrra ári og hlutdeild undirþátta í hagvexti. Í september var tekin upp árleg keðjutenging við útreikning magnbreytinga og tölur aftur til ársins 99 endurreiknaðar á þann hátt. Mynd II-. Utanríkisviðskipti Heimild: Hagstofa Íslands. Magnbreyting útflutnings og innflutnings frá sama fjórðungi fyrra árs. Í september var tekin upp árleg keðjutenging við útreikning magnbreytinga og tölur aftur til ársins 99 endurreiknaðar á þann hátt. Mynd II-. Velta samkvæmt virðisaukaskattskýrslum Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Sýndar eru tölur um heildarveltu og veltu innanlandsgreina. Tölur eru raunvirtar með vísitölu neysluverðs, vísitölu neysluverðs án húsnæðis eða vísitölu neysluverðs án bensíns og húsnæðis, eftir því sem við á, og árstíðarleiðréttar.

19 Mynd II-. Velta samkvæmt virðisaukaskattskýrslum: nokkrir undirflokkar Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Sýndar eru tölur um þrjá undirflokka; byggingarstarfsemi, smásöluverslun og þjónustugreinar. Tölur eru raunvirtar með vísitölu neysluverðs, vísitölu neysluverðs án húsnæðis eða vísitölu neysluverðs án bensíns og húsnæðis, eftir því sem við á, en ekki árstíðarleiðréttar. Mynd II-. Dagvöruvelta Heimild: Samtök verslunar og þjónustu (SVÞ)/Rannsóknarsetur verslunar (RSV). Velta dagvöru í smásölu samkvæmt smásöluvísitölu RSV. Raunvirt með verðvísitölu dagvöru frá Hagstofu. Nóvember =. Reiknað er árstíðarleiðrétt hreyfanlegt þriggja mánaða meðaltal veltu, mánaða breyting milli ára og uppsöfnuð velta frá áramótum.vísitalan er reiknuð af RSV skv. upplýsingum sem berast beint frá fyrirtækjum og er miðað við að a.m.k. fyrirtækja í greininni skili upplýsingum. Mynd II-. Greiðslukortavelta Heimild: Seðlabanki Íslands. Velta greiðslukorta (velta kreditkorta einstaklinga, debetkortanotkun í verslun, samanlögð velta debetkorta og kreditkorta einstaklinga) innanlands og greiðslukortanotkun einstaklinga erlendis. Staðvirt er með vísitölu neysluverðs án húsnæðis (velta innanlands) og meðalgengisvísitölu (velta erlendis). Sýnd er breyting veltu frá fyrra ári í, annars vegar í einum mánuði og hins vegar á tímabilinu frá ársbyrjun til loka hvers mánaðar. Mynd II-9. Velta og afkoma skráðra atvinnufyrirtækja Heimild: Seðlabanki Íslands. Sýnd er raunveltuaukning og eftirfarandi hlutföll af veltu: hagnaður fyrir afskriftir og fjármagnsliði (framlegð), hagnaður eftir skatta, fjármagnsliðir og veltufé. Úrtak er parað í samanburði tveggja seinni áranna. Mynd II-. Innflutningur og nýskráningar bifreiða og sementssala Heimildir: Aalborg Portland Ísland hf., BM Vallá, Bílgreinasambandið, Hagstofa Íslands og Sementsverksmiðjan hf. Samanlögð sementssala þriggja seljenda. Sementssala í hverjum mánuði er árstíðarleiðrétt. Tölur um innflutning bifreiða eru frá Hagstofu og ná yfir fólksbíla eingöngu. Tölur um nýskráningu bifreiða eru frá Bílgreinasambandinu og ná yfir bæði nýjar og notaðar bifreiðir í öllum flokkum (fólks-, hópferða-, vöru- og sendibifreiðir). Í öllum tilvikum er reiknað er þriggja mánaða hreyfanlegt meðaltal og sýnd mánaða breyting þess. Mynd II-. Væntingavísitölur Gallup Heimild: Capacent Gallup. Væntingavísitala Gallup ásamt vísitölum um mat á núverandi ástandi og væntingar til mánaða. Mynd III-. Viðskiptajöfnuður Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Viðskiptajöfnuður sýndur sem hlutfall af (i) vergri landsframleiðslu og (ii) útflutningi vöru og þjónustu í sama ársfjórðungi. Mynd III-. Vöruskiptajöfnuður sem hlutfall af vöruútflutningi Heimild: Hagstofa Íslands. Hreyfanlegt mánaða hlutfall. Mynd III-. Vöruinnflutningur og vöruútflutningur Heimild: Hagstofa Íslands. Innflutningur eða útflutningur síðustu og mánaða sem hlutfall af mánuðum þar á undan. Mynd III-. Vöruútflutningur Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Verðmæti vöruútflutnings, reiknað á föstu gengi m.v. útflutningsvegna meðalgengisvísitölu. Sýnt er mánaða hreyfanlegt meðaltal, fyrir heildarvöruútflutning og vöruútflutning að undanskildum skipum og flugvélum. Mynd III-. Vöruútflutningur eftir vöruflokkum Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Sýnt er útflutningsverðmæti þriggja flokka útflutningsvara (sjávarafurðir, ál og kísiljárn og iðnaðarvörur), reiknað á föstu gengi. Þriggja mánaða hreyfanlegt meðaltal sýnt sem vísitala, janúar =. Mynd III-. Árstíðarleiðréttur vöruinnflutningur Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Hreyfanlegt mánaða meðaltal vöruinnflutnings er árstíðarleiðrétt. Sett á fast verð og gengi með vísitölu erlends verðlags og meðalgengisvísitölu m.v. innflutning. Vísitala erlends verðlags er fengin með því að vega saman með gengisvog vísitölur verðlags í helstu viðskiptalöndum. Mynd III-. Verð- og magnþróun í vöruviðskiptum Heimild: Hagstofa Íslands. Verð og magnþróun innflutnings og útflutnings. Almennur innflutningur jafngildir heildarvöruinnflutningi að frátöldum skipum flugvélum og ýmsum vörum (afgangsliður). Almennur útflutningur jafngildir heildarvöruútflutningi að frádregnum skipum, flugvélum og ýmsum vörum (afgangsliður). Mynd III-. Þjónustujöfnuður Heimild: Seðlabanki Íslands. Sýnd er breyting verðmætis útfluttrar og innfluttrar þjónustu frá sama fjórðungi fyrra árs, reiknað á föstu gengi. 9

20 Mynd III-9. Undirþættir viðskiptajafnaðar Heimild: Seðlabanki Íslands. Viðskiptajöfnuður í hverjum ársfjórðungi í ma.kr., skipt eftir helstu undirþáttum (vöruskiptajöfnuður, þjónustujöfnuður og þáttatekjujöfnuður). Rekstrarframlög eru talin með þáttatekjum. Mynd III-. Aflatölur Heimild: Fiskistofa. Mánaðarlegt aflamagn (í tonnum) botnfisks og uppsjávarfisks. Mynd III-. Afli og útflutningsverðmæti sjávarafurða Heimildir: Fiskistofa og Hagstofa Íslands. Afli íslenskra skipa á heimamiðum og fjarmiðum. Sýnt er aflamagn eftir helstu flokkum, uppsafnað frá ársbyrjun til loka næstliðins mánaðar. Verðmæti útfluttra sjávarafurða eftir helstu flokkum eru f.o.b.-tölur á nafnvirði, uppsafnaðar frá áramótum, en ná oftast mánuði styttra fram en tölur um aflamagn. Mynd III-. Verð á sjávarafurðum og áli Heimildir: Hagstofa Íslands, London Metal Exchange (LME). Verð sjávarafurða mælt í íslenskum krónum skv. mánaðarlegum verðvísitölum Hagstofu Íslands Það er umreiknað yfir í erlendan gjaldmiðil með því að deila með vöruskiptavog m.v. útflutning. Verð áls frá LME í Bandaríkjadölum. Sýnd eru mánaðarleg meðaltöl og auk þess nýjasta álverð. Ekki er árstíðarleiðrétt. Mynd III-. Olíu- og bensínverð Heimild: Bloomberg.,. Sýnd eru mánaðarleg meðaltöl, seinustu dagverð og framvirkt verð næstu mánaða í Banda ríkjadölum. Mynd III-. Hrávöruverð á heimsmarkaði Heimild: Reuters EcoWin. Vikulegar tölur. Sýndar eru tvær vísitölur; hrávöruverð í heild án eldsneytis og verð matvæla, bæði í Bandaríkjadölum og evrum. Mynd III-. Raungengi Heimild: Seðlabanki Íslands. Ársfjórðungslegar tölur. Raungengi miðað við hlutfallslegt neysluverð annars vegar og hlutfallsleg laun hins vegar. Mynd III-. Raungengi m.v. verðlag Heimild: Seðlabanki Íslands. Mánaðarlegar tölur. Raungengi miðað við hlutfallslegt neysluverð. Mynd IV-. Atvinnuleysi Heimildir: Vinnumálastofnun, Seðlabanki Íslands. Mánaðarlegar tölur. Skráð atvinnuleysi sem hlutfall af mannafla, mælt og árstíðarleiðrétt. Skráð atvinnuleysi er meðalfjöldi einstaklinga sem skráðir eru á atvinnumiðlunum á öllu landinu, sem hlutfall af áætluðum mannafla á vinnumarkaði í hverjum mánuði. Mynd IV-. Erlendir starfsmenn Heimild: Vinnumálastofnun. Sýndur er fjöldi nýrra og framlengdra atvinnuleyfa, skráningar starfsmanna hjá Vinnumálastofnun frá E- löndunum (E- löndin eru Eistland, Lettland, Litháen, Pólland, Slóvakía, Slóvenía, Tékkland og Ungverjaland), nýir starfsmenn á vegum starfsmannaleiga og framboð á lausum störfum hjá vinnumiðlunum í lok hvers mánaðar. Þriggja mánaða hreyfanleg meðaltöl. Mynd IV-. Atvinnuleysi og atvinnuþátttaka Heimild: Hagstofa Íslands. Byggt er á upplýsingum úr vinnumarkaðsrannsókn Hagstofu. Fram til ársins náði vinnumarkaðsrannsóknin einungis til sinnar hvorrar vikunnar í apríl og nóvember en frá og með janúar er rannsóknin samfelld, hverju ársfjórðungsúrtaki skipt jafnt á vikur og niðurstöður birtar ársfjórðungslega. Niðurstöður frá og með janúar eru því ekki fyllilega sambærilegar við fyrri niðurstöður. Mynd IV-. Fjöldi starfandi Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Frá er byggt á upplýsingum úr ársfjórðungslegri vinnumarkaðsrannsókn Hagstofu. Fram til ársins var byggt á upplýsingum úr staðgreiðslugögnum. Niðurstöður frá og með janúar eru því ekki fyllilega sambærilegar við fyrri niðurstöður. Mynd IV-. Vinnuaflsnotkun Heimild: Hagstofa Íslands. Byggt er á upplýsingum úr vinnumarkaðsrannsókn Hagstofu. Fram til ársins náði vinnumarkaðsrannsóknin einungis til sinnar hvorrar vikunnar í apríl og nóvember en frá og með janúar er rannsóknin samfelld, hverju ársfjórðungsúrtaki skipt jafnt á vikur og niðurstöður birtar ársfjórðungslega. Niðurstöður frá og með janúar eru því ekki fyllilega sambærilegar við fyrri niðurstöður. Heildarvinnutími er margfeldi fjölda þeirra sem voru við vinnu í viðmiðunarviku og meðalvinnutíma þeirra. Mynd IV-. Vinnuaflsnotkun Heimild: Hagstofa Íslands. Byggt er á upplýsingum úr vinnumarkaðsrannsókn Hagstofu. Fram til ársins náði vinnumarkaðsrannsóknin einungis til sinnar hvorrar vikunnar í apríl og nóvember en frá og með janúar er rannsóknin samfelld, hverju ársfjórðungsúrtaki skipt jafnt á vikur og niðurstöður birtar ársfjórðungslega. Niðurstöður frá og með janúar

21 eru því ekki fyllilega sambærilegar við fyrri niðurstöður. Sýnd er breyting á heildarvinnustundafjölda og framlag aldurshópa til hennar. Mynd IV-. Laun og kaupmáttur Heimild: Hagstofa Íslands. mánaða breyting launavísitölunnar, tímabil miðast við útreikningstíma. Kaupmáttur sem launavísitala staðvirt með vísitölu neysluverðs. Mynd IV-. Launabreytingar eftir geirum Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Ársfjórðungslegar tölur. Fram til ársins eru annars vegar laun á almennum markaði og hins vegar laun hjá opinberum starfsmönnum og bankamönnum undirliðir launavísitölunnar, en frá og með eru laun bankamanna reiknuð með launum á almennum markaði. Mynd IV-9 Launabreytingar eftir starfsstétt Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Ársfjórðungslegar tölur. Vísitala launa er birt fyrir eftirfarandi starfsstéttir á almennum vinnumarkaði: Stjórnendur, sérfræðinga, tækna og sérmenntað starfsfólk, skrifstofufólk, þjónustu-, sölu- og afgreiðslufólk, iðnaðarmenn og verkafólk. Starfsstéttir eru skilgreindar samkvæmt ÍSTARF 9 flokkunarkerfinu. ÍSTARF 9 er flokkunarstaðall sem byggður er á starfaflokkunarkerfi Alþjóðavinnumálastofnunarinnar, ISCO-. Mynd IV- Launabreytingar eftir atvinnugrein Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Ársfjórðungslegar tölur. Vísitala launa nær til eftirfarandi atvinnugreina á almennum vinnumarkaði: Iðnaðar (D), byggingarstarfsemi og mannvirkjagerðar (F), verslunar og ýmisrar viðgerðarþjónustu (G), samgangna og flutninga (I), og fjármálaþjónustu, lífeyrissjóða og vátrygginga (J). Tímabil miðast við útreikningstíma vísitölunnar. Atvinnugreinar eru skilgreindar samkvæmt ÍSAT 9 atvinnugreinaflokkun. ÍSAT 9 er flokkunarstaðall sem byggður er á atvinnugreinaflokkunarkerfi Evrópusambandsins. Mynd V-. Tekjuafgangur og hreinn lánsfjárafgangur ríkissjóðs Heimild: Mánaðaryfirlit Fjársýslu ríkisins í úrvinnslu Seðlabanka Íslands. Tekjuafgangur síðustu fjögurra mánaða sem hlutfall af tekjum sömu mánaða, hvort tveggja raunvirt. Lánsfjárafgangur síðustu fjögurra mánaða sem hlutfall af tekjum sömu mánaða, hvort tveggja raunvirt. Raunvirðing miðað við vísitölu neysluverðs. Leiðrétt er aftur í tímann fyrir bókhaldsbreytingu í janúar og aðaluppgjör skatta og bóta í júlí-ágúst er látið falla á ágúst til að komast hjá innihaldslausum sveiflum. Eignasölutekjur meðtaldar Mynd V-. Tekjur og gjöld ríkissjóðs Heimild: Mánaðaryfirlit Fjársýslu ríkisins í úrvinnslu Seðlabanka Íslands. Innheimtar tekjur og greidd gjöld, mánaða raunbreyting milli fjögurra mánaða hreyfanlegra meðaltala. Raunvirðing miðað við vísitölu neysluverðs. Leiðrétt er aftur í tímann fyrir bókhaldsbreytingu í janúar og aðaluppgjör skatta og bóta í júlí-ágúst er látið falla á ágúst til að komast hjá innihaldslausum sveiflum. Eignasölutekjur meðtaldar. Mynd V-. Tekjur ríkissjóðs án eignasölu og gjöld án vaxta Heimild: Mánaðaryfirlit Fjársýslu ríkisins í úrvinnslu Seðlabanka Íslands. Tekjur ríkissjóðs án eignasölu og gjöld ríkissjóðs án vaxta. mánaða raunbreyting milli fjögurra mánaða hreyfanlegra meðaltala. Raunvirðing miðað við vísitölu neysluverðs. Leiðrétt er aftur í tímann fyrir bókhaldsbreytingu í janúar og aðaluppgjör skatta og bóta í júlí-ágúst er látið falla á ágúst til að komast hjá innihaldslausum sveiflum. Mynd V-. Þróun skatttekna ríkissjóðs Heimild: Mánaðaryfirlit Fjársýslu ríkisins í úrvinnslu Seðlabanka Íslands. Þrír flokkar skatttekna; tekjuskattur einstaklinga og tryggingagjöld, virðisaukaskattur og gjöld tengd innflutningi og áfengi. mánaða raunbreyting milli fjögurra mánaða hreyfanlegra meðaltala. Raunvirðing miðað við vísitölu neysluverðs. Leiðrétt er aftur í tímann fyrir bókhaldsbreytingu í janúar og aðaluppgjör skatta og bóta í júlí-ágúst er látið falla á ágúst til að komast hjá innihaldslausum sveiflum. Mynd V-. Þróun ríkisútgjalda, helstu málaflokkar Heimild: Mánaðaryfirlit Fjársýslu ríkisins í úrvinnslu Seðlabanka Íslands. Þrír tegundaflokkar útgjalda ríkis (eftir málaflokkum); almenn mál, atvinnumál og félagsmál. mánaða raunbreyting milli fjögurra mánaða hreyfanlegra meðaltala. Raunvirðing miðað við vísitölu neysluverðs. Ekki var hægt að leiðrétta aftur í tímann fyrir bókhaldsbreytingum líkt og gert er í öðrum myndum í V kafla. Mynd V-. Þróun ríkisútgjalda, megintegundir Heimild: Mánaðaryfirlit Fjársýslu ríkisins í úrvinnslu Seðlabanka Íslands. Þrír tegundaflokkar ríkisútgjalda, stjórnsýsla, atvinnumál og félagsmál. mánaða raunbreyting milli fjögurra mánaða hreyfanlegra meðaltala. Raunvirðing miðað við vísitölu neysluverðs. Rekstrargjöld og tilfærslur leiðrétt eftir föngum fyrir bókhaldsbreytingum og tímasetningu aðalútgreiðslu vaxtaog -barnabóta. Mynd VI-. Hlutafjármarkaður Heimild: Kauphöll Íslands. Sýnd er mánaðarleg heildarvelta skráðra hlutabréfa og mánaðalegt meðaltal úrvalsvísitölu. Nýjasta tala um veltu er velta yfirstandandi mánaðar til og með föstudegi fyrir útgáfu Hagvísa en nýjasta gildi vísitölu er lokagildi föstudags fyrir útgáfu Hagvísa

22 Mynd VI-. Fasteignaverð: íbúðaverð á höfuðborgarsvæði Heimildir: Fasteignamat ríkisins, Hagstofa Íslands. Núvirt fermetraverð (staðgreiðsluverð) íbúðarhúsnæðis á höfuðborgarsvæðinu miðað við vísitölu Fasteignamats ríkisins. Sýnd er vísitala raunverðs og mánaða breyting nafnverðs. Mánaðargildin eru hreyfanleg þriggja mánaða meðaltöl. Mynd VI-. Íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu Heimild: Fasteignamat ríkisins. Staðgreiðsluverð íbúðarhúsnæðis á höfuðborgarsvæðinu miðað við vísitölu Fasteignamats ríkisins. Velta er miðuð við kaupdag íbúða. Mánaðarlegar tölur. Mynd VI-. Raunverð atvinnuhúsnæðis á höfuðborgarsvæði Heimildir: Fasteignamat ríkisins, Seðlabanki Íslands. Ársfjórðungstölur. Vegið meðaltal iðnaðar, verslunar og skrifstofuhúsnæðis, 99=. Sýnt er bæði einfalt meðaltal samninga og vegið eftir stærð húsnæðis. Mynd VII-. Útlánaaukning lánakerfisins Heimild: Seðlabanki Íslands. Breyting frá sama ársfjórðungi síðasta árs. Útlán til heimila, fyrirtækja og útlán alls. Mynd VII-. Skuldir heimilanna við helstu lánastofnanir Heimild: Seðlabanki Íslands. Skuldir einstaklinga í lok hvers mánaðar við innlánsstofnanir, við lífeyrissjóði og fjárfestingarlánasjóði samanlagt, og við allar framangreindar stofnanir samanlagt. Einnig er sýnd raunbreyting samanlagðra skuldanna frá sama tíma á fyrra ári, raunvirt er með vísitölu neysluverðs. Mynd VII-. M og innlend útlán innlánsstofnana Heimild: Seðlabanki Íslands. mánaða -breytingar á mánaðarlokatölum. Útlánaþróun er einnig sýnd leiðrétt fyrir áætluðum áhrifum verðlags- og gengisbreytinga á stofn verðtryggðra og gengistryggðra lána. Við útreikning á breytingum milli ára er leiðrétt fyrir innkomu Kaupþings banka og Glitnis í reikninga innlánsstofnana með því að bæta útlánum þeirra við útlán innlánsstofnana á fyrra tímabilinu. Einnig er sýnt raungildi útlána, reiknað miðað við vísitölu neysluverðs. Mynd VII-. Raungildi M og innlendra útlána innlánsstofnana Heimild: Seðlabanki Íslands. Útlán og peningamagn (M) í lok hvers mánaðar er fært til fasts verðs með vísitölu neysluverðs. Peningamagn er árstíðarleiðrétt. Janúar =. Mynd VII-. Grunnfé og endurhverf viðskipti við Seðlabankann Heimild: Seðlabanki Íslands. Grunnfé Seðlabankans og staða endurhverfra viðskipta lánastofnana við Seðlabankann. Sýnd er mánaða breyting þriggja mánaða meðaltala. Mynd VII-. Stýrivextir Seðlabanka Íslands og vextir á peningamarkaði Heimild: Seðlabanki Íslands. Vikulegar tölur um ávöxtun í endurhverfum verðbréfasamningum Seðlabankans við lánastofnanir og ávöxtun á peningamarkaði á skuldbindingum til eins dags og þriggja mánaða. Mynd VII-. Raunstýrivextir Heimildir: Hagstofa Ísland, Seðlabanki Íslands. Raunstýrivextir eru reiknaðir á fimm vegu sem vextir í endurhverfum verðbréfakaupum Seðlabankans að teknu tilliti til verðbólgu og verðbólguvæntinga. Verðbólguvæntingar er metnar annars vegar út frá verðbólguvæntingum almennings og fyrirtækja og hins vegar verðbólguálagi ríkisskuldabréfa. Væntingar eru skv. könnunum sem Gallup gerir fyrir Seðlabankann. Spurt er hver verðbólgan muni verða næstu tólf mánuði. Verðbólguálag ríkisskuldabréfa er annars vegar reiknað út frá ávöxtunarkröfu ríkisbréfa (RIKB ) og spariskírteina (RIKS ) og hins vegar út frá verðbólguálagi ríkisskuldabréfa út frá ávöxtunarkröfu ríkisbréfa (RIKB ) og íbúðabréfa í flokki HFF9. Tölur eru í mánaðarlok. Vikulegar tölur. VII-. Vaxtamunur við útlönd Heimild: Seðlabanki Íslands. Skammtímavaxtamunur við útlönd miðað við ríkisvíxla er munur þriggja mánaða ríkisvíxlavaxta á Íslandi og í viðskiptalöndunum. Skammtímavaxtamunur við útlönd miðað við millibankavexti er munur þriggja mánaða millibankavaxta á Íslandi og í viðskiptalöndunum. Langtímavaxtamunur við útlönd miðað við ríkisbréf er munur u.þ.b. fimm ára ríkisbréfa á Íslandi og í viðskiptalöndunum. Vikulegar tölur. Mynd VII-9. Ávöxtunarkrafa óverðtryggðra skuldabréfa Heimild: Seðlabanki Íslands. Ávöxtun ríkisbréfa miðað við hagstæðasta kauptilboð í flokkana RIKB 9, RIKB og RIKB. Daglegar tölur. Mynd VII-. Tímaróf óverðtryggðra vaxta Heimild: Seðlabanki Íslands. Myndin vinstra megin sýnir REIBOR-vexti á lánum til mislangs tíma. Myndin hægra megin sýnir vexti í kauptilboðum á ríkisvíxlum og ríkisbréfum. Mynd VII-. Ávöxtunarkrafa verðtryggðra langtímaskuldabréfa Heimild: Seðlabanki Íslands. Ávöxtun miðað við hagstæðasta kauptilboð viðskiptavaka í spariskírteini, húsbréf og íbúðabréf. Sýndir eru flokkarnir RIKS, IBH og HFF. Daglegar tölur.