INNFORM rannsóknin: Árangur, stefna og alþjóðavæðing!

Transcription

1 INNFORM rannsóknin: Árangur, stefna og alþjóðavæðing! Erindi á morgunverðarfundi ParX og Viðskipta- og hagfræðideildar Háskóla Íslands 29. maí 2008.

2 INNFORM á Íslandi: 1. Aðdragandinn Fyrirmyndin: Innovative Forms of Organizing Spurningakönnunin hérlendis Framhaldið: Rannsóknarmiðstöð stefnu og samkeppnishæfni Einar Svansson og Hildur Árnadóttir

3 INNFORM á Íslandi aðdragandi (1) Aðdragandinn að þessari rannsókn og vangaveltum um stefnu, skipulag og árangur nær til ársins Þá um haustið kom prófessor Andrew M. Pettigrew til Íslands og var gestafyrirlesari í námskeiðinu Stefnumiðuð stjórnun í MBA náminu í Háskóla Íslands... Hann kom færandi hendi með eintak af nýjustu bók sinni Innovative Forms of Organizing og hvatti til þess að fyrirbærið yrði rannsakað hér...

4 INNFORM á Íslandi aðdragandi (2) Framlag Andrews M. Pettigrews og samstarfsmanna hans (gegnum tíðina) til stefnumiðaðrar stjórnunar er mikið og því hefur verið miðlað til meistaranema í viðskiptafræði... Vorið 2004 voru Einar Svansson og Hilmar Sigurbjörnsson meðal nemenda í námskeiðinu Stefnumiðuð stjórnun og þeir sýndu áhuga... Rannsóknarverkefnið INNFORM á Íslandi varð til í framhaldinu og var m.a. kynnt á málstofu Viðskipta- og hagfræðideildar 26. apríl

5 INNFORM á Íslandi aðdragandi (3) Verkefnið er vistað hjá Viðskiptafræðistofnun: INNFORM stendur fyrir Innovative Forms of Organizing. Um er að ræða alþjóðlega rannsókn á þróun í skipulagi fyrirtækja, stefnu þeirra og starfsáherslum sem unnin var frá University of Warwick undir forystu dr. Andrew Pettigrew, sem nú starfar sem prófessor og deildarforseti Viðskiptaháskólans við University of Bath. Að rannsókninni kom fjöldi fræðimanna frá ýmsum löndum. Andrew Pettigrew hefur gefið leyfi fyrir því að rannsóknarsniðið og INNFORM spurningakönnunin sé notuð hér á landi og verkefnið miðar að því afla þekkingar á þróun fyrirtækja á Íslandi og setja þá þekkingu í samhengi við niðurstöður rannsóknanna erlendis.

6 INNFORM á Íslandi framvindan! Vinnan sem tengist verkefninu til þessa (gróft): Ýmsar fræðilegar pælingar um stefnuhugtakið, sjá t.d. ritverk RSS sem birt hafa verið í ritum frá ráðstefnunni Rannsóknir í félagsvísindum... Unnið (óbein tengsl) að málefnum og rannsóknum sem tengjast stefnu, m.a. rannsóknarverkefni um Stefnu í raun og veru (2005), stefnumótun fyrir Háskóla Íslands (2006) og stofnun Rannsóknarmiðstöðvar stefnu og samkeppnishæfni í janúar Fjölmörg viðtöl við íslenska stjórnendur hafa verið tekin, bæði hérlendis og erlendis flest vorið Spurningakönnunin í samstarfi við ParX, vorið Meistararitgerð Einars Svanssonar, janúar Verk í vinnslu......vinnubúðir framundan...

7 Innovative Forms of Organizing... Meginspurningarnar: Varðandi þróun á skipulagi fyrirtækja: Að hvaða marki hefur verið tekin upp (veruleg) nýbreytni í skipulagi fyrirtækja? Varðandi frammistöðu? Hverju hefur það breytt um árangur? Varðandi ferli athafna? Hverjir eru lykilferlarnir í stjórnun?

8 Innovative Forms of Organizing... Rannsóknaraðferðir: Spurningakannanir þróun og árangur: Bretland; Meginland Evrópu, Japan, USA Ísland...? Raundæmisrannsókn ferli athafna: Aðalrannsóknin 18 raundæmi Ísland...?

9 Innovative Forms of Organizing... Þrjár víddir breytinga í fókus: Breytingar á skipulagi structures Breytingar á ferlum processes Byggt á glæru frá Andrew Pettigrew (2003) Breytingar á mörkum boundaries

10 INNFORM... Fækkun þrepa...dregur fram: structures Mannauðsstjórnun Valddreifing Verkefnaskipulag processes Sam(boð)- skipti Upplýsingatækni Úthýsing Umfang rekstrar Bandalög boundaries Byggt á glæru frá Andrew Pettigrew (2003)

11 Innovative Forms of Organizing... Meginniðurstöður: Þróunin í Evrópu, USA og Japan virðist í sömu átt en á mismunandi hraða... Miklar breytingar í gangi samtímis í fyrirtækjum J kúrfa... Breytingar á ferlum og umfangi (stærð) mælast meiri en breytingar á skipulagi... Heimild: Andrew Pettigrew (2003)

12 Innovative Forms of Organizing... Meginniðurstöður m.a.: Í Japan voru fleiri þrep í skipulagi, meiri áhersla á verkefni og meiri valddreifing en í Evrópskum fyrirtækjum á sama tíma... Bandarísk fyrirtæki höfðu fleiri þrep í skipulagi, fjárfestu meira í upplýsingatækni og lögðu meiri áherslu á stefnumiðuð bandalög en fyrirtæki í Evrópu á sama tíma... Evrópsk og Bandarísk fyrirtæki sýndu miklu hærra hlutfall af róttækum breytingum en tilfellið var með Japönsk fyrirtæki yfir tímabilið sem rannsóknin náði til... Það reyndist ekki stuðningur við eina af megintilgátum rannsóknarinnar um að afurðaskipulagið, M-formið svokallaða, væri tekið að víkja fyrir nýju meginformi af skipulagi fyrirtækja, N-formi. Fyrir Evrópsk og Bandarísk fyrirtæki kom í ljós varðandi valddreifingu og stefnumiðuð bandalög að það var jákvæð og marktæk fylgni við þekkingarþyngd og alþjóðleg umsvif fyrirtækja. Heimild: Andrew Pettigrew (2003)

13 Innovative Forms of Organizing... Meginniðurstöður í stjórnun þarf að takast á við tvenndir (dualities): Að samtímis byggja á píramídaskipulagi og netskipulagi Vaxandi krafa um ábyrgð og árangur gagnvart yfirstjórn (lóðrétt) og virka samræmingu eininga á sama stigi (lárétt) Samtímis veita meira umboð og halda utan um starfsemina Miðstýra stefnu og dreifstýra starfsemi Samtímis byggja á stöðluðum lausnum og aðlöguðum lausnum Heimild: Andrew Pettigrew (2003)

14 Innovative Forms of Organizing... Meginniðurstöður í stjórnun þarf að takast á við tvenndir (dualities): Ögun til að skapa þekkingu og samhug til að deila þekkingu Finna og vinna með jafnvægið á milli þess þekkta sem er fyrirliggjandi (continuity) og þess óþekkta sem talin er þörf á (change) to change the world one must live with it Sívirk nýsköpun kallar á grundvöll sem er tiltölulega stöðugur Nýsköpun byggir á samvirkni þátta og samhengi þeirra (ekki á nýjustu tísku) Heimild: Andrew Pettigrew (2003)

15 INNFORM á Íslandi - Spurningakönnunin... Átta atriði til árangurs ( ): Þróun á stjórnskipulagi? stigveldið, rekstrareiningar, formfesta, verkefni Umboðsveiting? miðstýring, dreifstýring, umboð til ákvarðana, árangursmat Innri samskipti og tengsl?...boðskipti og tengsl bæði lóðrétt og lárétt... Stjórnun upplýsinga? upplýsingatækni, upplýsingamiðlun Mannauðsstjórnun? fjöldi, fjárfesting, samskiptaaðferðir, framleiðni Stjórnun ytri tengsla?...úthýsing starfsþátta, samstarf og bandalög... Stjórnun stefnumiðaðra breytinga?...umfang og fjölbreytni, stærð, útbreiðsla... Samkeppni?... hlutdeild, keppinautar, þróun á markaði, nýsköpun, árangur...

16 Rannsóknarmiðstöð stefnu og samkeppnishæfni (CSC)... Rannsóknarmiðstöðin er vettvangur rannsókna- og þróunarstarfs á sviði stefnumiðaðrar stjórnunar og samkeppnishæfni í víðum skilningi. Hlutverk rannsóknarmiðstöðvarinnar er: Stunda rannsóknir á sviði stefnumiðaðrar stjórnunar og samkeppnishæfni í sterkum tengslum við atvinnu- og þjóðlíf og kynna þær, Vera bakland kennslu í stefnumiðaðri stjórnun og samkeppnishæfni og eiga þátt í þjálfun meistara- og doktorsnema í rannsóknum á sviðinu, Byggja upp tengsl og efla samstarf við innlenda og erlenda rannsóknaraðila á sviði stefnu og samkeppnishæfni, Vinna þjónustuverkefni á sviði stefnu og samkeppnishæfni, Gangast fyrir atburðum sem varða stefnu og samkeppnishæfni.

17 INNFORM á Íslandi: 1. Aðdragandinn Fyrirmyndin: Innovative Forms of Organizing Spurningakönnunin hérlendis Framhaldið: Rannsóknarmiðstöð stefnu og samkeppnishæfni Einar Svansson og Hildur Árnadóttir