ÇKA DUHET TË DINI. Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Si të jeni i suksesshëm në Tregun Kosovar të Prokurimit Publik

Transcription

1 Përmirësimi i kapaciteteve administrative në fushën e prokurimit publik në Kosovë ÇKA DUHET TË DINI Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Si të jeni i suksesshëm në Tregun Kosovar të Prokurimit Publik Projekt i financuar nga BE-ja dhe menaxhuar nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë. Implementuar nga

2

3 ÇKA DUHET TË DINI Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Si të jeni i suksesshëm në Tregun Kosovar të Prokurimit Publik

4 Mbështetur dhe Financuar: Ky udhëzues është publikuar me ndihmën e projektit; Përmirësimi i kapaciteteve administrative në fushën e Prokurimit Publik në Kosovë. Projekt i financuar nga BE-ja dhe menaxhuar nga zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë. Implementohet nga një konsorcium ndërkombëtar i udhëhequr nga kompania; PLANET. SA Këndvështrimet e shprehura në këtë udhëzues janë të zyrtarëve te KRPPsë dhe ekspertëve të projektit dhe në asnjë rrethanë nuk i paraqesin pikëpamjet e Bashkimit Evropian. Përgaditur nga: Dr. Safet Hoxha Erzsébet GÁL Vlora Ferizi Skënder H. Bucolli Dizajni; Taulant Çarkaxhiu Rilind Kabashi Publikuar nga: Komisionit Rregullativ i Prokurimit Publik të Kosovës dhe PLANET. SA Sheshi Nëna Terezë pa numër, ish Ndërtesa e Gërmisë, Zona B Prishtinë Kosovë

5 PËRMIRËSIMI I KAPACITETEVE ADMINISTRATIVE NË FUSHËN E PROKURIMIT PUBLIK NË KOSOVË Public Procurement Regulatory Commission Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik Regulativna komisija za javne nabavke Contact Information: Tel: info.krpp@rks-gov.net web: Central Procurement Agency Agjencia Qendrore e Prokurimit Centralna agencia nabavke Contact Information: Tel: infoaqp@rks-gov.net web: Procurement Review Body Organi Shqyrtues i Prokurimit Telo za razmatranje nabavk e Contact Information: Tel: oshp@rks-gov.net web: oshp.rks-gov.net PLANET Contact Information for Project: Tel: planetkosovo@gmail.com Projekt i financuar nga BE-ja dhe menaxhuar nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë. Implementuar nga

6 PËRMBAJTJA A. INFORMATA TË PËRGJITHSHME MBI PROKURIMIN PUBLIK NË KOSOVË Çka është prokurimi publik? Cili është sfondi ligjor i prokurimit publik? Cili është qëllimi i prokurimit publik? Cilat janë parimet kryesore të prokurimit publik në kosovë?...11 B. INSTITUCIONET KRYESORE QË LIDHEN ME PROKURIMIN PUBLIK Kush janë aktorët në prokurimin publik? Cili është roli dhe funksioni i komisionit rregullativ të prokurimit publik? Cili është roli dhe funksioni i organit shqyrtues të prokurimit? Cili është roli dhe funksioni i agjencisë qendrore të prokurimit? Kush janë autoritetet kontraktuese dhe zyrtarët e prokurimit?...17 C. RREGULLAT E PROKURIMIT PUBLIK Ku mund ti gjeni mundësitë për biznes? Çfarë duhet të bëje nëse kompania nëse gjen një njoftim të kontratës që duket i vlefshëm për të aplikuar? Çfarë do të thotë kontrate me vlere të madhe, mesme, vogël dhe minimale? A ka ndonjë mundësi qe te dihet vlera e parashikuar e kontratës? A mund te parashtroj pyetje një kompani gjatë periudhës së tenderimit për të sqaruar cilindo kusht? Si të kalkulohen afatet kohore? Si trajtohen informatat sekrete afariste në procedurat e prokurimit publik? Çfarë do te thotë konflikti i interesit në rastin e prokurimit publik? A lejohet që një operator ekonomik te dorëzon një ofertë në të njëjtën procedurë të prokurimit publik, si pjesë e një konsorciumi dhe individualisht? A mund të ketë qasje një operator ekonomik në tenderin e ofertuesve te tjerë, pas njoftimit për dhënie të kontratës? Në rast të procedurës së kufizuar, si të trajtohet një grupi i operatorëve ekonomik, që është kualifikuar në fazën e parë dhe në fazën e dytë një nga anëtarët e konsorciumit të rhiqet? Çfarë është sigurimi i ofertës? A mund të dorëzohet sigurimi i tenderit nga nënkontraktori? A është operatori ekonomik ai i cili vendos se në të cilin format dëshiron të dorëzoj sigurimin e tenderit ose sigurimin e ekzekutimit? Cili është afati kohor për të kërkuar dokumentet e tenderit? A është afati i dorëzimit te tenderit date strikte apo fleksibile? Cilat janë hapat e një procedure të hapur? ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

7 D. VLERËSIMI I TENDERIT Cilat janë hapat e vlerësimit të ofertave? Cilat janë dokumentet që operatori ekonomik duhet të dorëzoj së bashku me ofert ën? Kush do të informojë ofertuesin nëse oferta e tij është refuzuar, dhe kur?...37 E. PROCEDURA E SHQYRTIMIT Ku dhe kur mund te parashtroje një ankese një operator ekonomik kundër vendimit te autoritetit kontraktues? Cili është afati kohor për dorëzimin e ankesës?...40 F. FAZA E ZBATIMIT TE KONTRATËS Çfarë është siguria e ekzekutimit? Cila është procedura që duhet ndjekur nëse operatori ekonomik nuk përmbush kontratën në kohë? Cila është procedura që duhet ndjekur nëse kontrata i jepet një operatori ekonomik ndërkombëtar i cili nuk i regjistruar në shoqatën e regjistrit tregtar të kosov ës? Brenda cilit afat kohor autoriteti kontraktues duhet ta bëj pagesën e operatorit ekonomik për mallrat e pranuara? A lejohet që operatori ekonomik, i cili nënshkroi kontratën me autoritetin kontraktues, te nënkontraktoj kontratën?...43 G. PERSPEKTIVAT E PROKURIMIT ELEKTRONIK Çka është prokurimi elektronik? Sa është i rëndësishëm prokurimi elektronik për ekonominë evropiane? Cilat janë përfitimet e prokurimit elektronik për autoritetet kontraktuese? Cilat janë përfitimet e prokurimit elektronik për nvm? Cilat janë kostot e zbatimit te prokurimit elektronik? Si do të duket sistemi i prokurimit në Kosovë?...48 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik 7

8 Çka duhet të dini? 8 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

9 A. INFORMATA TË PËRGJITHSHME MBI PROKURIMIN PUBLIK NË KOSOVË 1. Çka është Prokurimi Publik? autoriteti kontraktues i cili është blerësi, dhe operatorët ekonomikë të cilët janë shitësit. 2. Cili është sfondi ligjor i Prokurimit Publik? Prokurimi Publik është një procedurë për blerje e cila rregullohet me ligjin e prokurimit publik. Rëndësia e prokurimit publik është se blerësi shpenzon paratë publike, paratë e tatimpaguesve. Ligji i prokurimit publik rregullon blerjen (përmbushjen e një nevoje) e mallrave, punëve dhe shërbimeve nga autoritetet kontraktuese. Ligji është projektuar për të hapur tregun Kosovar të prokurimit publik për konkurrencë, për të parandaluar politikat blejë produkte vendore dhe diskriminimin e tenderuesit, dhe për të nxitur lëvizjen e lirë të mallrave dhe shërbimeve. Qëllimi i rregullave të prokurimit është për të siguruar që autoritetet kontraktuese të përdorin fondet publike për të financuar blerjet publike (nevojat) në mënyrë transparente duke kërkuar dhe duke përfituar nga konkurrenca në tregun përkatës në mënyrë që të arrihet një marrëveshje e mirë. Në procedurat e prokurimit publik gjithmonë ka minimum dy lojtarë: ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Prokurimi Publik në Kosovë është i rregulluar me Ligjin Nr. 04/L-042 për Prokurimin Publik në Republikën e Kosovës (LPP), Rregulloren për Prokurimin Publik dhe Udhëzuesin Operativ te Prokurimit Publik nga janari Aktet nënligjore plotësojnë dhe sqarojnë dispozitat e Ligjit të Prokurimit Publik, Ligji Nr. 04 / L-042 dhe janë te projektuara për të ndihmuar stafin e prokurimit në menaxhimin e aktiviteteve të prokurimit. Të gjithë personat, operatorët ekonomik, ndërmarrjet, dhe Autoritetet Kontraktuese janë të obliguar me politikat, procedurat dhe praktikat që shfaqen në udhëzues. 9

10 Legjislacioni sekondar përbëhet nga 5 pjesë kryesore: Pjesa A: Rregullorja e Prokurimit Publik o A01 Rregullat e Prokurimit Publik o A02 Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik Kjo pjesë, veçanërisht Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik përfshin rregullat e detajuara dhe më të lehta që duhet të zbatohen gjatë konkludimit të prokurimit publik. Pjesa B: Rregullat mbi procedurat e prokurimit Kjo pjesë përmban të gjitha format standarde që duhet të përdoren nga autoritetet kontraktuese në çdo hap të llojeve të ndryshme të procedurave të prokurimit Pjesa C: Menaxhimi i kontratës Pjesa D: Kodi Etik i Prokurimit Pjesa E: Rregullat për shitjen e aseteve Pjesa F: Rregullat e procedurave të shqyrtimit Pjesa G: Dokumentet për Misionet Diplomatike Konsullore të Republikes së Kosovës Përveç Ligjit të Prokurimit Publik dhe legjislacionit sekondar të ndërlikuar, KRPP-ja ka të drejtë të nxjerrë të ashtuquajturit udhëzime administrative në qoftë se disa çështje nuk kuptohen ose nuk zba- 10 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik tohen në mënyrë korrekte nga ana e autoriteteve kontraktuese. 3. Cili është qëllimi i prokurimit publik? Qëllimi i LPP është që të sigurojë përdorimin më efikas, kosto-efektive, transparent dhe te drejtë të fondeve publike, burimeve publike dhe fondeve dhe burimeve tjera të autoriteteve kontraktuese në Kosovë.

11 Ligji i Prokurimit Publik është në dispozicion në faqen e internetit te mëposhtëm: http: /krpp.rks-gov.net/legislation Legjislacioni dytësor: http: /krpp.rks-gov.net/legjislacioni sekondar Udhëzimet Administrative http: /krpp.rks-gov.net/legislation - ne fund te faqes 4. Cilat janë parimet kryesore të prokurimit publik në Kosovë? Prokurimi Publik në Kosovë udhëhiqet duke respektuar parimet e Prokurimit Publike te BE-së. Të gjithë personat dhe institucionet e përfshira në prokurimin publik duhet të respektojnë parimet e mëposhtme: Kosto-efikasitetin Efikasitetin Barazinë e trajtimit Mos-diskriminimin Transparencën Më shumë informacion për parimet: Ligji i prokurimit publik, Neni 7 Udhëzuesi Operativ i Prokurimit Publik, Seksioni 3 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik 11

12

13 B. INSTITUCIONET KRYESORE QË LIDHEN ME PROKURIMIN PUBLIK 1. Kush janë aktorët në prokurimin publik? KRPP-ja ka katër lloje kryesore të detyrave: Janë 4 lloje kryesore të institucioneve që mund të jenë të rëndësishme për një operator ekonomik i cili synon që të merr pjesë në një procedurë të prokurimit publik. Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP) Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP) Agjencia Qendrore e Prokurimit (AQP) Autoritetet Kontraktuese (AK) Detyrat legjislative: të përgatis dhe të nxjerrë akte nënligjore, opinione, interpretime ligjore, udhëzime administrative, udhëzues, manuale, forma standarde për autoritetet kontraktuese dhe operatorët ekonomik, dhe në përgjithësi siguron zbatimin e duhur të ligjit të prokurimit publik. 2. Cili është roli dhe funksioni i Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik? Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik është një agjenci e pavarur rregullatore, një autoritet publik dhe organizatë buxhetore. KRPP është përgjegjëse për zhvillimin, funksionimin dhe mbikëqyrjen e sistemit të prokurimit publik në Kosovë. ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Detyrat e monitorimit: të kryej hetimet e aktiviteteve të prokurimit dhe menaxhimit të kontratave për qëllim të monitorimit të zbatimit të ligjit të prokurimit publik në Kosovë 13

14 Detyrat e Trajnimit dhe ndërgjegjësimit publik: të mbështesë autoritetet e trajnimit për të siguruar trajnime të nivelit te larte ne lidhje me prokurimin publik, dhe ndërveprojë dhe të bashkëpunojë me organizata të tjera brenda dhe jashtë vendit, të mirëmbajë një faqe informative në internet në lidhje me të gjitha aspektet e prokurimit publik në Kosovë, dhe të sigurojë asistencë teknike për palët e interesuara. Detyrat statistikore: të përpilojë dhe mbajë një listë të autoriteteve kontraktuese që janë subjekt i ligjit të prokurimit publik, të mirëmbaj faqen e internetit ku të gjitha njoftimet e kontratave të të gjitha autoriteteve kontraktuese publikohen. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni 54 Website i përgjithshëm i KRPP-së: http: /krpp.rks-gov.net/ Kontakt: Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik Ndërtesa e Gërmisë, zone B Prishtina Tel.: (0) info.krpp@rks-gov.net 14 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

15 3. Cili është roli dhe funksioni i Organit Shqyrtues të Prokurimit? Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP) është organ i pavarur shqyrtues, që ka të bëjë me ankesat e tenderëve të prokurimit publik të parashtruara nga ndonjë palë e interesuar. OSHP-ja është përgjegjëse për zbatimin e procedurave për shqyrtimin e prokurimit. Pas kërkesës me shkrim të autoritetit kontraktues në lidhje me paraqitjen, nga një operator ekonomik, të informacionit të rremë ose dokumenteve të falsifikuara, OSHP-ja është e detyruar dhe është e autorizuar të shqyrtojë dhe të diskualifikojë operatorin ekonomik nga pjesëmarrja në prokurim publik deri në një periudhë prej një viti. OSHP-ja ka kompetenca ndër të tjera : Të shqyrtoj ankesat nga palët e interesuara lidhur me shkeljet e ligjit të prokurimit publik; ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Të marr çfarëdo masë tjetër të nevojshme dhe të përshtatshme për të verifikuar argumentet apo pretendimet e bëra nga palët; në rast se autoriteti kontraktues ka shkelur LPP, të lëshojë një urdhër autoritetit kontraktues, duke kërkuar që të suspendojë ose përfundoj zbatimin e aktivitetit të prokurimit; t i jap urdhër autoritetit kontraktues duke e detyruar autoritetin e tillë që të paguajë kompensimin parashtruesit të ankesës; t i jap urdhër autoritetit kontraktues duke e detyruar autoritetin e tillë që të korrigjojë shkeljen e pretenduar dhe / ose parandaloj dëmtimin e mëtejmë të parashtruesit të ankesës dhe / ose të ndonjë pale tjetër të interesuar; t i jap urdhër autoritetit kontraktues që të mënjanojë specifikimet diskriminuese teknike, 15

16 ekonomike, financiare ose të përzgjedhjes, kërkesat ose kriteret e përfshira në njoftim, ftesë, dosjen e tenderit ose dokumentet e tjera të kontratës lidhur me aktivitetin e prokurimit Të gjitha vendimet e nxjerra nga OSHP-ja mund të shqyrtohen nga Gjykata kompetente në pajtim me ligjin për shqyrtimin gjyqësor të çështjeve administrative. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni Udhëzimi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni 54 Faqja e internetit te OSHP-së: http: /oshp.rks-gov.net/ Kontakt: Organi Shqyrtues i Prokurimit Rruga Garibaldi, 10000, Prishtine Tel.: Fax: Cili është roli dhe funksioni i Agjencisë Qendrore të Prokurimit? Agjencia Qendrore e Prokurimit (AQP) është themeluar në kuadër të Ministrisë së Financave të Kosovës. AQP është autoriteti përgjegjës kontraktues për kryerjen e aktiviteteve qendrore të prokurimit në Kosovë. Qeveria sipas propozimit të Ministrisë së Financave mund të krijojë një listë të mallrave ose artikujve të përdorimit të përbashkët dhe AQP të kryejë procesin e prokurimit në emër të autoriteteve kontraktuese. Autoriteti kontraktues me pas do të lëshoj urdhër-blerjet tek tenderuesi i përzgjedhur për mallrat, punët ose shërbimet e prokuruara nga AQP. Një ose më shumë autoritete kontraktuese mund të caktojnë AQP-në për të kryer një aktivitet të prokurimit në emër të tyre. Autoriteti kontraktues gjithashtu mund të kërkojë nga AQP për të asistuar autoritetin kontraktues në kryerjen e aktivitetit të prokurimit që kryhet nga ky autoritet kontraktues. 16 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

17 Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni Faqja e internetit te AQP-së: aqp.rks-gov.net Kontakt: SHESHI NËNA TEREZË NDËRTESA E GËRMIS ZONA A - KATI IV INFO.AQP@RKS.NET Tel.:+38(0) , +38(0) Kush janë Autoritetet Kontraktu- -ese dhe zyrtarët e prokurimit? Sipas Ligjit për Prokurim Publik të Kosovës, Autoriteti Kontraktues është një autoritet publik, operator i shërbimeve publike, ndërmarrje publike dhe/ose personi, komisioni, ose kompania private e cila operon në bazë të të drejtave të veçanta apo ekskluzive, ose ndërmarrja që ushtron aktivitete të prokurimit në emër të/ose për llogari të autoritetit publik ose operatorit të shërbimeve publike ose një ndërmarrje publike. Praktikisht, autoriteti kontraktues është organi që publikon njoftimin për kontratë dhe që zbaton tërë procedurën e prokurimit publik dhe menaxhon kontratën e nënshkruar si rezultat i procedurës së prokurimit publik. Shembuj për autoritetet kontraktuese: ministritë, komunat, KEK-u, PTK-ja, universitetet, spitalet. Autoriteti Kontraktues është blerësi në procedurën e prokurimit publik. ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Në Kosovë, ka gjithsej 173 autoritete kontraktuese. Lista e autoriteteve kontraktuese është ne dispozicion në faqen e internetit të KRPP-së. Secili autoritet kontraktues ka së paku një Zyrtar të Prokurimit i cili është personi përgjegjës për çështjet e prokurimit. Zyrtari i Prokurimit Publik funksionon në bazë të një të drejte të veçantë ekskluzive për të kryer një aktivitet të prokurimit në emër të autoritetit kontraktues. Zyrtari përgjegjës i prokurimit duhet të ketë diplomë universitare, dhe një certifikatë valide, bazike apo të avancuar të prokurimit. Dy ose më shumë autoritete kontraktuese që kane një numër të 17

18 kufizuar të prokurimeve mund të caktojnë një person të vetëm si Zyrtar të Prokurimit. Asnjë person nuk mund të shërbejë si Zyrtar i Prokurimit ose si punonjës i njësisë së Prokurimit përveç dhe përderisa ai të ketë dorëzuar një deklaratë me shkrim nën betim se ai: është i kualifikuar për të shërbyer si Zyrtar i Prokurimit dhe do të ushtrojë aktivitetet e prokurimit të autoritetit kontraktues në mënyrë të ndershme dhe të ndërgjegjshme dhe në pajtim të plotë me ligjin e Prokurimit publik në Kosovë. Deklarata nën betim regjistrohet dhe mbahet në KRPP. Nëse një Zyrtar i Prokurimit humb të drejtën për të mbajtur këtë pozite, menjëherë do ta largojë personin në fjalë nga kjo pozitë. 18 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

19 C. RREGULLAT E PROKURIMIT PUBLIK 1. Ku mund t i gjeni mundësitë për biznes? Në Kosovë, të gjitha njoftimet e kontratës nga të gjitha autoritetet kontraktuese duhet të publikohen në faqen e internetit të KRPP-së: http: /krpp.rks-gov.net/ Nga pikëpamja e operatorit ekonomik, si rregull i përgjithshëm, hapi i parë i dukshëm i procedurës së prokurimit publik është publikimi i njoftimit të kontratës. Operatorët ekonomikë mund të zgjedhin cilindo tenderë nga lista në dispozicion në faqen e internetit të dhënë, me kusht që nuk ka skaduar afati i dorëzimit të tenderit. Në faqen e internetit ka një search funksion, kështu që lehtë mund te gjenden njoftimet përkatëse. ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik 19

20 Megjithatë, duhet të theksohet se ka disa raste të veçanta kur fillon procedura e prokurimit pa publikim të njoftimit. Në këto raste është gjithmonë autoriteti kontraktues ai që vendos për operatorët ekonomikë që do të përfshihen në konkurrencë. Operatori ekonomik që nuk e ka marrë kërkesën për kuotimin e çmimeve që u është dërguar operatorëve të tjerë ekonomik gjithashtu ka të drejtë që të dorëzojë një kuotim të çmimeve si përgjegje ndaj kërkesës së tillë, edhe nëse operatori ekonomik e ka marrë kopjen e kërkesës ose informacion në lidhje me kërkesën e tillë për çmim, citatet nga dikush tjetër dhe jo nga autoriteti kontraktues. Operatori ekonomik që nuk e ka marrë kërkesën për kuotimin e çmimeve që u është dërguar operatorëve të tjerë ekonomik, ka të drejtë që, menjëherë pasi që ta kërkojë, të marrë kërkesën e tillë për kuotimin e çmimeve nga autoriteti përkatës kontraktues. Operatori ekonomik që nuk e ka marrë kërkesën për kuotimin e çmimeve, kërkesë kjo që u është dërguar operatorëve të tjerë ekonomik, gjithashtu ka të drejtë që të dorëzojë një kuotim të çmimeve si përgjigje ndaj kërkesës së tillë, edhe nëse operatori ekonomik e ka marrë kopjen e kërkesës ose informacion mbi kërkesën për kuotimin e çmimeve nga dikush tjetër dhe jo nga autoriteti kontraktues. Më shumë informacion: Ligji i Prokurimit Publik, Neni 36 (Procedurat për kuotimin e Çmimeve) Njoftimet e kontratës: http: /krpp.rks-gov.net/ Njoftimet e publikuara 2. Çfarë duhet të bëni nëse kompania gjen një njoftim të kontratës që duket i vlefshëm për të aplikuar? Operatorët ekonomik duhet të lexojnë me kujdes njoftimin e kontratës së përzgjedhur. Nëse kompania beson se objekti i kontratës i përshtatet profilit të kompanisë dhe plotëson të gjitha kriteret e pranueshmërisë dhe kriteret e përzgjedhjes, atëherë operatori ekonomik duhet që të kërkoj Dosjen e Tenderit nga Autoriteti Kontraktues. Pa pasur dosjen e tenderit është e pamundur që të dorëzohet një ofertë e suksesshme. Nëse kompania nuk mund të përmbushë ndonjë prej kritereve të përshkruara në pjesën III.2.1-III.2.4 te Njoftimit për Kontratë (KUSHTET PËR PJESËMARRJE) autoriteti kontraktues do të refuzojë ofertën. Gjithmonë ekziston një mundësi për të formuar konsorcium me kompani të tjera në mënyrë që të jetë në 20 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

21 gjendje për të përmbushur të gjitha kriteret, dhe në fund, për të qenë në gjendje për të zbatuar kontratën! 3. Çfarë do të thotë kontratë me vlerë të Madhe, Mesme, Vogël dhe Minimale? të mjaftueshme mbi rregullat që duhet ndjekur. Megjithatë, është gjithmonë e dobishme që të kontrolloni gjithashtu LPP. Në prokurimin publik, ka 4 kategori të kontratave në varësi të vlerës së kontratave. Ka rregulla të ndryshme të zbatueshme për çdo lloj kontrate. Operatori ekonomik nuk ka nevojë që të di procedurat e hollësishme të çdo lloji të prokurimit publik sepse njoftimi i kontratës dhe dosja e tenderit duhet të japin informata Kuptimi i vlerave të ndryshme është si më poshtë: Furnzim Sherbim Pune VLERË TË MADHE 125, , ,000 VLERË TË MESME VLERË TË VOGËL < 125,000 10,000 < 10,000 1,000 < 125,000 10,000 < 10,000 1,000 < 500,000 10,000 < 10,000 1,000 VLERË MINIMALE < 1,000 < 1,000 < 1,000 Vlera e parashikuar përcakton: Procedurën që do të përdoret; afatet kohore minimale; Kërkesën për publikim; Gjuhët që do të përdoren; Numrin e ofertave të përgjegjshme; Periudhën e pritjes etj ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik 21

22 Kontrata Procedura Afatet kohore në dite Publikimi Gjuha Vlefshmëria e tenderit Sigurimi i ofertës dhe i performancës Numri i ofertave E hapur -40 dite E madhe E hapur E kufizuar E negociuar pa publikim E kufizuar 20 ditë për KPP Po Shqip, serbe dhe anglisht min 90 ditë Po 2 40 ditë per tender E hapur - 20 ditë E mesme E hapur E kufizuar E negociuar pa publikim E kufizuar 15 ditë për KPP Po Shqip dhe serbe min 60 ditë Po 2 20 ditë për tender E vogël Kuotimi i çmimit 5 ditë Jo vetëm NDHK Shqip dhe serbe min 30 ditë Jo 3 Minimale Procedura për vlera minimale 1 ditë Jo Shqip dhe serbe - Jo 1 22 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

23 4. A ka ndonjë mundësi që të dihet vlera e parashikuar e kontratës? Nëse vlera e sigurimit të ofertës është 5000 euro, operatori i zgjuar ekonomik mund të llogaris se vlera e parashikuar e kontratës është midis 100,000 EUR dhe 166,000 EUR. Më shumë informacion: Ligji i Prokurimit Publik, Neni 57 (Sigurimi i tenderit) Të gjitha informatat në lidhje me përllogaritjen specifike ose të përgjithshme të vlerës së një kontrate publike ose një konkursi të projektimit, si dhe të gjitha informatat mbi fondet në dispozicion për financimin e kontratës ose konkursit të projektimit, nuk duhet të zbulohen para asnjë personi deri në përmbylljen e aktivitetit të prokurimit. Megjithatë, logjika e rregullave të prokurimit lejon që operatorët ekonomik të gjejnë vlerën e parashikuar. Vlera e sigurisë së ofertës është 3% -5% i vlerës së kontratës, por jo më pak se 1000 euro. Vlera e kërkuar e sigurimit të ofertës gjithmonë paraqitet në njoftimin e kontratës. Nga kjo vlere Operatorët e zgjuar Ekonomik mund të llogarisin vlerën e parashikuar të kontratës. Në çdo Njoftim të Kontratës në fillim ka një numër të prokurimit. Numri i prokurimit jep informacion mbi procedurën e caktuar dhe gjithashtu vlerën e parashikuar. Çdo aktivitet i prokurimit ka një numër të prokurimit për identifikim të shpejtë dhe për aktivitetet e monitorimit, qëllime statistikore etj Numri i prokurimit përbëhet nga: Identifikimi i AK Identifikimi i vitit të prokurimit Një numër serik prej 3 shifra, që ristarton në 1 çdo vit të prokurimit Kodi për llojin e prokurimit Kodi për parametrat e vlerës së parashikuar të kontratës së planifikuar ose konkursit të projektimit; dhe Kodi i procedurës që është përdorur. Numri i prokurimit: Në të gjithë formularët numri i identifikimit të prokurimit formohet si në vijim: ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik 23

24 Nr. i prokurimit: x x x x x x Identifikimi i Autoritetit Kontraktues [3.4 apo 5 numrat e parë të kodit të Buxhetit/Thesarit (?)] 2 numrat e fundit të vitit (11 për 2011) Numri serik i aktivitetit prokurues (që rifillon më 1 çdo vit) Kodi i procedurës 1 Procedurë e hapur 2 Procedurë e Kufizuar 3 Konkurs Projektimi 4 Procedurë e negociuar Pas Publikimit të Njoftimit të Kontratës 5 Procedurë e negociuar Pa Publikim të Njoftimit të Kontratës 6 Procedurë e Kuotimit të Çmimit 7 Procedurë e Vlerës Minimale Kodi i llojit të prokurimit 1 Furnizim 2 Shërbime 3 Shërbime këshilluese 4 Konkurs projektimi 5 Punë 6 Koncesion të punëve Kodi i vlerës së parashikuar 1 Vlerë e madhe 2 Vlerë e mesme 3 Vlerë e ulët 4 Vlerë e minimale 24 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

25 5. A mund të parashtroj pyetje një kompani gjatë periudhës së tenderimit për të sqaruar cilindo kusht? Çdo operatorë ekonomik mund të bëjë kërkesë me shkrim te autoriteti përkatës kontraktues për çfarëdo informate apo sqarim shtesë që operatori ekonomik beson se është e nevojshme për përgatitjen ose dorëzimin e një tenderi përkatës. Ka afate strikte për kërkimin e një informacion të tillë. Një kërkesë e tillë me shkrim mund të dërgohet në mënyrë elektronike dhe do të pranohet nga AK brenda afatit kohorë të specifikuar në DT. Nëse kërkesa për sqarime pranohet pas ditës së fundit të paraparë për sqarime, kërkesa mund të refuzohet dhe OE do të informohet për arsyen e refuzimit. Afatet kohore për operatoret ekonomik për te dërguar pyetjet për sqarime tek autoriteti kontraktues: Nëse afati kohorë për pranimin e tenderëve është 40 ditë 30 ditë por < 40 ditë 20 ditë por < 30 ditë 5 ditë por < 20 ditë Jo më pak se 20 ditë Para pranimit të tenderëve 15 ditë Para pranimit të tenderëve 10 ditë Para pranimit të tenderëve 3 ditë Para pranimit të tenderëve Më shumë informacion: Ligji i Prokurimit Publik, neni 53 (Sigurimi i informatave shtesë për kandidatët dhe tenderuesit) 6. Si të kalkulohen afatet kohore? Afatet kohore të këtij ligji duhet të fillojnë në një ditë pune dhe të përfundojnë në një ditë pune. Afati kohor i shkon deri në 16:00 në ditën e skadimit. ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik 25

26 Autoriteti kontraktues mund të vendosë që të caktojë një kohë tjetër me kusht që ai është jo më herët se në ora 12:00 të ditës së skadimit. Të shtunat, të dielat dhe festat zyrtare do të llogariten gjatë kalkulimit të afateve kohore. Megjithatë, kur dita e fundit e afatit bie në një të shtunë, një të diel ose në një festë zyrtare afati kohor do të zgjatet për të përfshirë ditën e parë të punës pas kësaj. Më shumë informacion: Ligji i Prokurimit Publik, neni. 5 (Llogaritja e afateve kohore) 7. Si trajtohen Informatat sekrete afariste në procedurat e proku- -rimit publik? Operatori ekonomik mund të kërkojë nga AK që disa nga dokumentet e paraqitura të klasifikohen si informata sekrete afariste. Informacioni, i cili nuk mund të klasifikohen si informata sekrete afariste është: Emri dhe vendi i tenderuesit, çmimi i përgjithshëm i tenderit i specifikuar në tenderin e tillë Informacionet të cilat mund të klasifikohen si informacione sekrete të biznesit janë: informacionet në lidhje me pasqyrat ekonomike dhe financiare; dhe informacionet në lidhje me mundësitë teknike dhe/ose profesionale Informacionet mund të klasifikohen si konfidenciale vetëm nëse: është në përputhje me kërkesën e përcaktuar nga autoriteti kontraktues sipas nenit 68 ose 69 të ligjit; një kërkesë me shkrim dorëzohet nga tenderuesi potencial (operatori ekonomik) kërkesa e tillë me shkrim përmban një deklaratë me shkrim aprovohet nga AK. Formulari Standard Kërkesë për konfidencialitet, një Aneksi në Dosjen e Tenderit Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni (Mjetet për promovimin e transparencës, Informatat sekrete afariste) Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni 6 26 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

27 8. Çfarë do të thotë Konflikti i Interesit në rastin e prokurimit publik? Asnjë personel i operatorit ekonomik nuk mund të merr pjesë në përgatitjen e dosjes së tenderit. Një Konflikti i Interesit ndodh kur një individ ose organizatë ka më shumë se një interes në një kontratë, që shpie në një mundësi të njëanshme ose të korruptuar të aktivitetit apo vendimmarrjes. Shembujt përfshijnë cilëndo marrëdhënie financiare ose personale në mes të kujtdo të përfshirë në përgatitjen e dokumenteve të tenderit apo vlerësimin e ofertave dhe / ose tenderuesve potencialë. Për të siguruar se nuk ka konflikt interesi, anëtarët e Komisionit të Vlerësimit të Ofertave duhet të jenë anëtarë të cilët nuk janë përfshirë në përgatitjen e specifikimeve ose TER. Në të gjitha tenderëve, një nga kriteret e përshtatshmërisë është si në vijim: Në të gjitha tenderët, një nga kriteret e përshtatshmërisë është si në vijim: ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Asnjë personel i operatorit ekonomik nuk mund të merr ndihmë për përgatitjen e tenderit të tij nga personeli i autoritetit kontraktues që ka përgatitur dosjen e tenderit Përveç kritereve të përjashtimit të kandidatëve apo tenderuesve të përcaktuara në LPP, Autoriteti Kontraktues duhet t i përjashtojë kandidatët në rrethanat e përshkruara më poshtë. Konflikti ndërmjet aktiviteteve konsulente dhe prokurimit të mallrave, punimeve ose shërbimeve: një firmë që është angazhuar nga Autoriteti Kontraktues për furnizimin e mallrave, punimeve apo shërbimeve (përveç shërbimeve konsulente) për një projekt, dhe çdo filial i saj, do të diskualifikohet nga ofrimi i shërbimeve konsulentë që kanë të bëjnë me ato mallra, punime, apo shërbime. Anasjelltas, një firmë që është punësuar për të ofruar shërbime konsulente për përgatitjen ose zbatimin e një projekti, dhe çdo filial i saj, do të diskualifikohet nga furnizimi i mallrave, punimeve apo shërbimeve lidhur me shërbimet konsulentë të firmës (përveç shërbimeve konsulente) që rezultojnë nga ose janë drejtpërdrejtë të lid- 27

28 hura me shërbimet konsulentë të firmës për përgatitjen e tillë apo zbatimin. Konflikti ndërmjet detyrave konsulente: as konsulentët as ndonjëri prej filialeve të tij nuk do të punësohen për ndonjë detyrë që për nga natyra mund të jetë në konflikt me ndonjë detyrë tjetër të konsulentëve. Marrëdhënia me personelin e Autoritetit Kontraktues: konsulentët (përfshirë personelin e tyre dhe nën-konsulentët) që kanë një biznes ose marrëdhënie familjare me një anëtar të personelit të Autoritetit Kontraktues, të cilët janë në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthorë të përfshirë në përgatitjen e termave të kontratës, dhe/ose procesin e përzgjedhjes për atë kontratë, dhe/ ose mbikëqyrjen e kontratës, do të diskualifikohen nga ofrimi i shërbimeve konsulentë lidhur me këtë kontratë. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni 23-26, Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, seksioni 34, 53 Legjislacioni dytësor, Kodi i Etikës 9. A lejohet që një operator ekonomik të dorëzon një ofertë në të njëjtën procedurë të prokurimit publik, si pjesë e një konsorciumi dhe individualisht? Në të gjitha dokumentet standarde të tenderimit në formularin e dorëzimit të tenderit përfshihet deklarata e mëposhtme: Ne e bëjmë këtë kërkesë, për këtë tender [shëno numrin e Pjesës, nëse aplikohet], me të drejtën tonë të udhëhequr nga ne. Ne konfirmojmë që nuk jemi duke tenderuar për të njëjtën kontratë me ndonjë formë tjetër [Në rast të konsorciumit] [Ne e bëjmë këtë kërkesë, për këtë tender [shëno numrin e Pjesës, nëse aplikohet] si partner në konsorcium të udhëhequr nga [shëno emrin e udhëheqësit]. Ne konfirmojmë që nuk jemi duke tenderuar për të njëjtën kontratë me ndonjë formular tjetër. Konfirmojmë, si partner në konsorcium, se të gjithë partnerët, bashkërisht dhe veç e veç, janë të detyruar me ligj për real- 28 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

29 izim të kontratës; se partneri kryesor është i autorizuar të obligojë dhe të marrë udhëzime për secilin anëtar dhe në emër të secilit anëtar që realizimi i kontratës, duke përfshirë edhe pagesat, është përgjegjësia e partnerit kryesor, dhe se të gjithë partnerët në ndërmarrjen e përbashkët/konsorcium janë të obliguar të mbeten në ndërmarrjen e përbashkët/konsorcium gjatë tërë periudhës së realizimit të kontratës]. Prandaj operatori ekonomik nuk mund të paraqesë ofertë për të njëjtin aktivitet të prokurimit me dy tenderë. Në rast se kjo ndodh, komisioni i vlerësimit do të eliminojë të dy ofertat. 10. A mund të ketë qasje një operator ekonomik në tenderin e ofertuesve të tjerë, pas njoftimit për dhënie të kontratës? Autoriteti kontraktues mban një përmbledhje të rregulluar dhe gjithëpërfshirëse të të dhënave për secilin aktivitet të prokurimit që e kryen, pa marrë parasysh nëse aktiviteti i tillë rezulton në dhënien e kontratës ose konkursit të projektimit. Shënimet për secilin aktivitet të prokurimit duhet të përmbajnë së paku: të gjitha dokumentet që kanë të bëjnë me një aktivitet të prokurimit ose që janë zhvilluar apo pranuar gjatë, ose që janë mbledhur ose shfrytëzuar për të filluar ose përmbyllur një aktivitet të prokurimit, pa marrë parasysh nëse aktiviteti i tillë rezulton në një kontratë ose në dhënien e konkursit të projektimit, nëse aktiviteti i prokurimit ka rezultuar në dhënien e një kontrate ose konkursi të projektimit, atëherë të gjitha dokumentet që kanë të bëjnë me dhënien e tillë, dhe nëse aktiviteti i prokurimit ka rezultuar në ekzekutimin e një kontratë publike, atëherë një kopje të kontratës publike dhe të të gjitha dokumenteve që kanë të bëjnë me kontratën dhe/ose ekzekutimin e saj. Dokumentacioni në lidhje me ekzekutimin e kontratës përfshinë në veçanti planin e menaxhimit të kontratës i kërkuar sipas nenit 81 të LPP. Me kërkesën e cilitdo operator ekonomik që ka dorezuar një ofertë, autoriteti kontraktues i siguron qasje të menjëhershme dhe të arsyeshme, përveç informatave sekrete afariste, që kanë të bëjnë me çfarëdo aktiviteti të prokurimit që është mbyllur. ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik 29

30 Autoriteti kontraktues do të sigurojë qasjen në mënyrë të rregullt, të qetë, dhe pa pengesa. Sidoqoftë, autoriteti kontraktues mundet që të mbikëqyrë qasjen në fjalë ose të marrë masa të arsyeshme për të ruajtur integritetin e të dhënave. Autoriteti kontraktues, me kërkesë të një personi ose pale të interesuar, do të bëjë dhe do t i sigurojë personit ose palës së tillë të interesuar një kopje të çfarëdo materiali në të cilin personi ose pala e tillë e interesuar ka të drejtë qasjeje. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni Në rast të procedurës së kufizuar, si të trajtohet një grupi i operatorëve ekonomik, që është kualifikuar në fazën e parë dhe në fazën e dytë një nga anëtarët e konsorciumit tërhiqet? Një tender mund të dorëzohet nga një grup i operatorëve ekonomik. Nese një tender dorëzohet nga nje grup i operatorëve ekonomik, grupi duhet të dorëzoj me tenderin e tyre, një deklaratë të nënshkruar nga secili nga anëtarët, që konfirmon pjesëmarrjen e tyre në grup dhe se nuk janë duke marrë pjesë individualisht dhe/ose në grupe tjera në procedurën e njëjtë të prokurimit. Në rast të se një anëtar merr pjesë në disa grupe, secili nga grupet në fjalë do të konsiderohet i papërshtatshëm. Të gjithë anëtarët e grupit në fjalë duhet të jenë së bashku dhe veçmas të përgjegjshëm para autoritetit kontraktues për përmbajtjen e tenderit të grupit dhe, nëse kontrata përkatëse i ipet grupit në fjalë, në përmbushjen e asaj kontrate. Një njoftim i tillë është i përfshire në dosjen e tenderit (Fleta e të dhënave, seksioni 11.1). Nëse një prej anëtarëve të konsorciumit tërheq ofertën, i tërë konzorciumi duhet të refuzohet. Kjo është e përcaktuar në të gjitha dokumentet standarde të tenderimit, në formularin e dorëzimit të tenderit, ku deklarohet: [Ne e bëjmë këtë kërkesë, për këtë tender [shëno numrin e Pjesës, nëse aplikohet] si partner në konsorcium të udhëhequr nga [shëno emrin e udhëheqësit]. Ne konfirmojmë që nuk jemi duke tenderuar për të njëjtën kontratë me ndonjë formular tjetër. Konfirmojmë, si partner në konsorcium, se të 30 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

31 gjithë partnerët, bashkërisht dhe veç e veç, janë të detyruar me ligj për realizim të kontratës; se partneri kryesor është i autorizuar të obligojë dhe të marrë udhëzime për secilin anëtar dhe në emër të secilit anëtar që realizimi i kontratës, duke përfshirë edhe pagesat, është përgjegjësia e partnerit kryesor, dhe se të gjithë partnerët në ndërmarrjen e përbashkët/konsorcium janë të obliguar të mbeten në ndërmarrjen e përbashkët/konsorcium gjatë tërë periudhës së realizimit të kontratës]. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni 71, Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni Çfarë është Sigurimi i ofertës? Sigurimi i tenderit është opsional nga ana e autoritetit kontraktues. Në rast të kontratave me vlerë të madhe dhe të mesme Autoriteti Kontraktues mund të imponoj kërkesën e sigurimit të tenderit. Nëse autoriteti kontraktues kërkon sigurimin e tenderit, operatori ekonomik duhet të dorëzojë së bashku me ofertën sigurimin e ofertes në vlerën e kërkuar ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik nga autoriteti kontraktues. Në rast se operatori ekonomik nuk arrin të dorezoj sigurimin e ofertës, oferta do të refuzohet automatikisht. Shuma e sigurimit të tenderit do të jetë 3-5% të vlerës së parashikuar të kontratës (por jo më pak se 1000 Euro). Shuma e saktë e sigurimit të ofertës theksohet gjithmonë në njoftimin e kontratës. Sigurimi i tenderit do të qëndroj valid për një periudhë prej tridhjetë (30) ditë pas skadimit të periudhës së validitetit të tenderit. AK do të konfiskoj sigurimin e tenderit në situatat e mëposhtme: AK konstaton që OE ka dorëzuar informata të pavërteta ose mashtruese; OE tërheq tenderin e tij pas afatit të fundit për dorëzim të tenderëve, por para skadimit të periudhës së validitetit të tenderit; dhe OE fiton kontratën por refuzon ose dështon: o Të ofroj sigurimin e ekzekutimit; o Të respektoj kushtet tjera që paraprijnë nënshkrimin e kontratës; ose o Të performoj kontratën. Sigurimet e tenderëve do të lirohen dhe kthehen të OE, brenda 5 ditëve, në situatat në vijim: Data e skadimit të validitetin të tenderit; 31

32 Kontrata është dhënë dhe ka hyrë në fuqi; Anulim ose përfundim të aktivitetit të prokurimit; ose Pas tërheqjes së një tenderi para afatit të fundit për dorëzim të tenderit. Nëse AK imponon kërkesën e sigurimit të tenderit, kërkesa e tillë do të parashtrohet në dosjen e tenderit. Sigurimi i tenderit do të dorëzohet nga tenderuesit, sipas diskrecionit te tyre, në cilindo nga formatet në vijim: në para të gatshme ose të barasvlershëm, siç është transfero bankarë çek i certifikuar nga një bankë letër krediti të pakushtëzuar të hapur dhe të konfirmuar nga një bankë bono të përformancës, të zbatueshme me kërkesë, të lëshuara nga një kompani e sigurimeve garanci Bankare të pakushtëzuar të lëshuar nga një bankë. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni 57 Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni 26 Udhëzuesi Administrativ për sigurimin e tenderit, sigurimi e ekzekutimit, dhe aplikimin e kriterit te përzgjedhjes ekonomik financiar, UA nr. 02/ A mund të dorëzohet sigurimi i tenderit nga nënkontraktori? Jo. Kontraktori kryesor ose Ofertuesi duhet gjithmonë të depozitojë sigurinë e tenderit dhe sigurinë e ekzekutimit. 14. A është Operatori Ekonomik ai i cili vendos se në të cilin format dëshiron të dorëzoj sigurimin e tenderit ose sigurimin e ekzekutimit? Autoritetet kontraktuese nuk do të kufizojnë në dokumentet e tenderit diskrecionin e ofertuesve për të dorëzuar sigurimin e tenderit apo sigurimin e ekzekutimit në ndonjë nga format e mëposhtme. në para të gatshme ose të barasvlershëm, siç është transfero bankarë 32 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

33 çek i certifikuar nga një bankë letër krediti të pakushtëzuar të hapur dhe të konfirmuar nga një bankë bono të përformancës, të zbatueshme me kërkesë, të lëshuara nga një kompani e sigurimeve garanci Bankare të pakushtëzuar të lëshuar nga një bankë. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni 57, 63 Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni Udhëzuesi Administrativ për sigurimin e tenderit, sigurimi e ekzekutimit, dhe aplikimin e kriterit të përzgjedhjes ekonomik financiar, UA nr. 02/ Cili është afati kohor për të dorëzimin e dokumenteve te tenderit? 16. A është afati i dorëzimit te tenderit date strikte apo fleksibile? Nga data e publikimit të tenderit në varësi të llojit të procedurës së tenderit, një afat kohor për të përgatitur dhe dorëzuar tender ceket në njoftimin e kontratës dhe dokumentet e tenderit. LPP Nenet paraqesin numrin specifik te ditëve për të përgatitur dhe dorëzuar tenderin e cila ndryshon nga procedura e tenderit. Numri i ditëve mund te reduktohet, nëse autoriteti kontraktues mund të justifikojë përdorimin e procedurës urgjente. Nëse afati kohorë për pranim është Më shumë se 30 ditë Më shumë se 20 ditë por më pak se 30 ditë Më pak se 20 ditë ÇKA DUHET TË DINI? Jo më vonë se 6 ditë nga kërkesa e tillë 4 ditë nga kërkesa e tillë 3 ditë nga kërkesa e tillë Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Pasojat ne rast se tenderi/oferta nuk dorëzohet me kohe: Nëse ndonjë tenderues ka dorëzuar tenderin / ofertën me vonese, do të thotë dorëzimi i tenderit / ofertës pas datës dhe kohës të saktë te përcaktuar ne njoftimin për kontrate tenderi / oferta DO të refuzohet nga autoriteti kontraktues. 33

34 Cilido tender / ofertë i dorëzuar me vonese nuk do të pranohet nga autoriteti kontraktues. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni 44-48, 53 Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni 19 22, Autoriteti kontraktues mund të parashtroj pyetje për sqarim 12. Shpërblimi i kontratës 13. Nënshkrimi i kontratës Secili hap ka rregullat e veta të hollësishme të cilat janë të rregulluara në LPP. 17. Cilat janë hapat e një procedure të hapur? 1. Autoriteti kontraktues publikon njoftimin e kontratës 2. Operatoret Ekonomik kerkojne dosjen e tenderit 3. Autoriteti kontraktues dërgon dosjen e tenderit të operatorit ekonomik 4. Operatori ekonomik mund të kërkojë sqarime 5. Autoriteti kontraktues përgjigjet ne pyetje 6. Konferenca Para-ofertuese (optional) 7. Operatori ekonomik përgatit ofertën 8. Dorëzimi i ofertës 9. Hapja e tenderëve 10. Vlerësimi 34 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

35 D. VLERËSIMI I TENDERIT 1. Cilat janë hapat e vlerësimit të ofertave? Hapi i 1: Hapja e tenderëve Hapi i 2: Ekzaminimi, Vlerësimi dhe Krahasimi i Tenderëve 1. Tenderët duhet të plotësojnë substancialisht kërkesat formale administrative të specifikuara. Në rast të procedurave të hapura ose të kufizuara hapja gjithmonë është publike. Koha e saktë e hapjes së tenderit është e cekur në Njoftimin e Kontratës. Operator ekonomik mund të marrin pjesë, pa marrë ndonjë ftesë. Tenderët që janë dorëzuar pas afatit nuk do të hapen ose shqyrtohen dhe do të kthehen menjëherë te pa hapur. Çdo tenderues ka të drejtë të ketë një përfaqësues që të vëzhgojë hapjen e tenderëve Gjatë hapjes autoriteti kontraktues lexon (i) emrin dhe vendin e tenderuesit, (ii) çmimin e përgjithshëm të tenderit të specifikuar në tenderin e tillë Autoriteti kontraktues përgatit procesverbalin e hapjes se tenderit dhe dërgon kopjet e procesverbalit në fjalë menjëherë tek të gjithë tenderuesit. ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik 2. Tenderët duhet ët jenë të pranueshëm dhe duhet të përmbushin kërkesat minimale të kualifikimit (nëse janë përcaktuar). 3. Tenderët duhet të plotësojnë substancialisht kushtet obligative teknike të specifikuara. 4. Tenderët e përgjegjshëm do të vlerësohen në bazë të kritereve të specifikuara të dhënies së kontratës. 5. Vetëm kërkesat dhe kritere e dhënies së kontratës të specifikuara në njoftim për kontratë/ dosje të tenderit mund të përdorën si bazë për vlerësim. 6. Asnjë komunikim, diskutim ose negocim nuk duhet të ndodhë në mesë të autoritetit kontraktues dhe tenderuesve gjatë procedurës së vlerësimit. 7. Megjithatë, vetëm sqarimi i tenderëve mund të ndodhë pa ndonjë ndryshim të kushteve materiale ose aspekte të tenderit. 35

36 2. Cilat janë dokumentet që operatori ekonomik duhet të dorëzoj së bashku me ofertën? Dhënia e kontratës do të bëhet në pajtim rigoroz me vlerësimin e kryer sipas 7 parimeve të cekura më lartë. Tenderi konsiderohet të jetë i përgjegjshëm kur:: a. është në pajtueshmëri nga aspekti administrativ me kërkesat formale të dosjes së tenderit; c. është dorëzuar nga operatori ekonomik që përmbush kriteret e përzgjedhjes të përcaktuara në këtë dosjeje të tenderit; dhe d. është në pajtueshmëri në termet teknike me përshkrimin, kërkesat dhe specifikimet e përcaktuara në këtë dosje të tenderit. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni 58 (hapja e tenderëve), (Kriteret e përzgjedhjes) Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni 35 Në mënyrë që të përgatitet një oferte e suksesshme, hapi i parë është qe të lexohet njoftimi i kontratës me kujdes. Në Njoftimin e Kontratës te gjitha informatat relevante mund të gjenden. Dokumentet që duhet të dorëzohen janë të ndryshon në çdo rast, kështu që nuk ka asnjë rregull te përgjithshme për dokumentet. Ka disa rregulla që vlen të dine të gjithë operatorët ekonomik: Periudha kohore e historikut për evidencën dokumentuese nën kërkesat e përshtatshmërisë kalkulohet nga data e publikimit të Njoftimit të Kontratës ose në rast të procedurës së negociuar pa publikim paraprak të njoftimit të kontratës, data kur ftesa për pjesëmarrje është dërguar. 36 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

37 Në raste kur lëshimi i dokumenteve ose certifikatave, nën kërkesat e përshtatshmërisë ose përshtatjes profesionale nuk janë të arritshme për arsye objektive, ose kur këto dokumente nuk mbulojnë të gjitha rastet për të cilat evidenca duhet të prodhohet, një deklaratë e shkruar në betim nga OE mund të pranohet si evidencë e mjaftueshme por OE do të pranojë mundësinë e sanksioneve penale dhe civile, gjobave dhe dëmeve, nëse OE dorëzon dokument me qëllim ose me neglizhencë, deklarata ose shënime që përmbajnë informata mashtruese ose të rrejshme. Vërtetim në lidhje me kërkesat e përshtatshmërisë do të kërkohet të dorëzohet nga tenderuesi të cilit autoriteti kontraktues ka për qëllim dhënien e kontratës. Këto dokumente duhet të dorëzohen nga tenderuesi para dhënies së kontratës. Dështim në dorëzim të dokumenteve të tilla, tenderi i tyre do të refuzohet dhe AK do të vazhdoj me tenderuesin e listuar në vendin e dytë. Deshmite për gjendjen Ekonomike dhe Financiare dhe aftësive Teknik /Profesionale duhet të dorëzohen gjithmonë së bashku me ofertën! Në rast të procedurës së kufizuar ose të negociuar pas publikimit të dhënies së kontratës, vërtetim në lidhje me kërkesat e përshtatshmërisë do të kërkohen që të dorëzohen nga aplikanti të cilit autoriteti kontraktues ka për qëllim të ftoj për tenderim (listë të shkurtë). Këto dokumente duhet të dorëzohen nga Aplikantët para vendimit final të parakualifikimit nga Autoriteti Kontraktues. Dështimi në dorëzimin e dokumenteve të tilla, do të thotë aplikacioni do të refuzohet. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni Kush do të informojë Ofertuesin nëse oferta e tij është refuzuar, dhe kur? Kurdo që një autoritet kontraktues e eliminon një kandidat ose tenderues nga pjesëmarrja e mëtutjeshme në aktivitetin e prokurimit, autoriteti kontraktues duhet që menjëherë të njoftojë kandidatin ose tenderuesin me shkrim. ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik 37

38 Njoftimi i tillë duhet që së paku të përmbaje informatat e meposhtme: në rast të eliminimit të kandidatit, njoftimi do të shpjegojë arsyet për refuzimin e kërkesës për pjesëmarrje të atij kandidati. në rast të eliminimit të një tenderuesi që është eliminuar për shkak të parregullsive ose përndryshe tenderit të papërshtatshëm, njoftimi do të saktësojë mungesat në një tender të tillë. në rast të një tenderuesi të pa-suksesshëm, që ka paraqitur tender të përgjegjshëm, njoftimi do të saktësojë karakteristikat Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni 54, Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni 17, 18, 23-24, ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

39 E. PROCEDURA E SHQYRTIMIT 1. Ku dhe kur mund te parashtroje një ankese një operator ekonomik kundër vendimit te Autoritetit kontraktues? Të gjitha palët e interesuara kanë qasje të barabartë në procedurat për shqyrtimin e prokurimit dhe në mjetet juridike sipas Ligjit për Prokurim Publik të Kosovës. Të gjitha ankesat duhet të dorëzohen tek Organi Shqyrtues i Prokurimit. Formulari standard për paraqitjen e një ankese mund të gjendet në Pjesën F të legjislacionit sekondar. (Formulari F01 për paraqitjen e një ankese në OSHP) Ankesa do të përmbajë: emrin, adresën dhe informatat e kontaktit të parashtruesit të ankesës; emrin e autoritetit kontraktues në fjalë; një përshkrim specifik të arsyeshëm te aktivitetit të prokurimit; bashkëngjitur një kopje të njoftimit të dhenies se kontratës ose njoftimit të rezultatit të konkursit për projektim, nëse një e tillë është nxjerrë apo publikuar; Demonstron se parashtruesi i ankesës kualifikohet si një palë e interesuar, ; Përshkruan rrethanat faktike që përbejnë apo prodhojnë shkeljen e pretenduar; Specifikon dispozitën apo dispozitat e LPP-së që pretendohet se janë shkelur; dhe Përshkruan se si është shkaktuar shkelja e pretenduar, apo kërcënon të shkaktojë, dëm material parashtruesit të ankesës në rastet ku parashtruesi i ankesës përfshin një padi për kompensim. Parashtruesi i ankesës, origjinalin e ankesës në fjalë, do të ia dërgojë OSHP-së dhe njëkohësisht do të ia dërgojë, në mënyrën e njëjtë, apo përmes postës së rregullt, një kopje edhe autoritetit kontraktues. ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Të gjitha ankuesit duhet të paguajnë një tarifë të ankesave në OSHP 39

40 në vlerë prej 500 euro së bashku me dorëzimin e ankesës. Pagesa do të bëhet në para të gatshme ose në ekuivalent të parave të gatshme në një llogari të hapur nga OSHP-ja në përputhje me Rregullat Financiare. 2. Cili është afati kohor për dorëzimin e ankesës? Nëse kontrata është dhënë ankesa mund të dorëzohet vetëm brenda afatit prej 10 ditëve pas datës së njoftimit për dhënien e kontratës. Nëse aktiviteti i prokurimit është anuluar zyrtarisht apo përndryshe përfunduar para dhënies së kontratës apo zgjedhjes së fituesit, afati kohorë është prej datës kur aktiviteti i prokurimit ishte anuluar zyrtarisht përmes njoftimit për an- 40 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik ulim apo datës kur aktivitetet ishin përfunduar. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni 54 http: /oshp.rks-gov.net Ankesa mund të dorëzohet nga cilado palë e interesuar në çdo fazë të aktiviteteve ose procedurave të prokurimit dhe në lidhje me çfarëdo aktiviteti ose lëshimi të autoritetit kontraktues që supozohet të ketë bërë shkelje të këtij ligji.

41 F. FAZA E ZBATIMIT TE KONTRATËS 1. Çfarë është siguria e ekzekutimit? Sigurimi i ekzekutimit është një mjet i kërkuar nga autoriteti kontraktues dhe i dorëzuar nga operatori ekonomik. Eshtë paraparë të mbështetë përmbushjen e kontratës. Një sigurim i ekzekutimit të performancës do të kërkohet që të postohet, si parakusht për nënshkrim dhe hyrje në fuqi të kontratës, në cilindo rast në vijim: Një kontratë e punëve; Një kontratë për shërbime të zhvillimit të softuerit; ose Ekziston rreziku që shkelja e kontratës do të shkaktoj dëme substanciale dhe shpenzime të mëtutjeshme të AK; ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Shuma e sigurimit të ekzekutimit do të jetë e barabartë me të paktën 10% të vlerës së kontratës. Kur përcaktohet përqindja e sigurimit të ekzekutimit, në rast të kontratave me vlerë të mesme ose të madhe, AK do të siguroj që përqindja mjafton për mbulim të dëmeve dhe shpenzimeve që AK mund të parasheh që do të ndodhin nëse shkëputet kontrata. Sigurimi i ekzekutimit mund të dorëzohet në secilin nga format e mëposhtme: në para të gatshme ose të barasvlershëm, siç është transferi bankarë; çek i certifikuar nga një bankë me reputacion; letër krediti të pakushtëzuar të hapur dhe të konfirmuar nga një bankë me reputacion; bono të performancës, të zbatueshme me kërkesë, të lëshuara nga një kompani me e sigurimeve me reputacion; garanci Bankare të pakushtëzuar të lëshuar nga një bankë me reputacion. Sigurimi i ekzekutimit do të mbetet valid për një periudhë prej 30 ditëve pas kompletimit të kontratës. Sigurimi i ekzekutimit do të lirohet dhe do ti kthehet OE, brenda 30 ditë, pas kompletimit të kontratë. 41

42 AK do të konfiskoj sigurimin e ekzekutimit në situatat e mëposhtme: Në rast të shkeljes së kontratës së nënshkruar, e cila shkakton dëme materiale për AK dhe/ose kërkon që AK të shkaktoj shpenzime të konsiderueshme në përfundimin e kontratës së tillë; ose Për shkelje të kontratës së nënshkruar shumë punëtorë, nën-kontraktues dhe/ose furnizues kanë mbetur të pa-paguar. Më shumë informacion: Ligji i prokurimit publik, Neni 63 Udhëzuesi Operativ për Prokurimin Publik, Seksioni 27 Dosja e tenderit, Kushtet e përgjithshme dhe te veçanta te Kontratës 2. Cila është procedura që duhet ndjekur nëse operatori ekonomik nuk përmbush kontratën në kohë? Kushtet e Përgjithshme të Kontratës jepin përgjigje për raste të tilla. Në raste shumë të kufizuara, ekziston mundësia e zgjatjes së periudhës së ekzekutimit. Ne rastin e kontratave për furnizime, nëse Furnizuesi me përgjegjësinë e tij nuk arrin t i dorëzojë ndonjë ose të gjitha mallrat ose të realizojë shërbimet brenda limiteve kohore të specifikuara në kontratë, Autoriteti kontraktues, pa njoftim zyrtar dhe pa paragjykim ndaj kompensimeve tjera të tij sipas kontratës, do të ketë të drejtë, për secilën ditë që kalon ndërmjet skadimit të periudhës së kontratës dhe datës aktuale të përfundimit, t i marrë dëmet e likuiduara të barabarta me 0,25% në ditë të vlerës së furnizimeve të pa dorëzuara deri në një maksimum prej 10 % të vlerës totale të kontratës. Nëse mosdorëzimi i mallrave parandalon përdorimin e zakonshëm të furnizimeve në tërësi, dëmet e likuiduara të parapara do të llogariten në bazë të vlerës totale të kontratës. Ne rastin e kontratave për pune/ shërbime, Kontraktuesi/Ofruesi i shërbimeve do të paguaj dëmet e likuiduara Autoritetit Kontraktues në normën ditore të cekur në Kushtet e Veçanta te Kontratës për çdo ditë që Data e Përfundimit është me vonë se Data e Kërkuar e Përfundimit. Shuma totale e dëmeve të likuiduara nuk duhet të tejkaloj shumën e përcaktuar në Kushtet e Veçanta te Kontratës. Autoriteti Kontraktues mund të zbres dëmet e likuiduara nga pagesat për shkak 42 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

43 të Kontraktuesit. Pagesa e dëmeve të likuiduara nuk do të ndikoj në detyrimet e Kontraktuesit. Më shumë informacion: Dosjet e tenderit, Kushtet e përgjithshme dhe te veçanta te Kontratës 3. Cila është procedura që duhet ndjekur nëse kontrata i jepet një operatori ekonomik ndërkombëtar i cili nuk është i regjistruar në Shoqatën e Regjistrit Tregtar të Kosovës? Parimet të përgjithshme të pagesave rregullohen me Kushtet e Përgjithshme të Kontratës. Shumat duhet të paguhen brenda jo më shumë se 30 ditësh kalendarike nga data në të cilën kërkesa e pranueshme për pagesë është regjistruar nga departamenti përkatës. Data e pagesës do të jetë data në të cilën debitohet llogaria e institucionit. Kërkesa për pagesë nuk do të jetë e pranueshme nëse nuk plotësohen një ose më shumë nga kërkesat thelbësore. Më shumë informacion: Dosjet e tenderit për furnizime, Kushtet e përgjithshme, Neni 20 Operatoret ekonomik jorezident në Kosovë te shpërblyer me kontratë, pas nënshkrimit të kontratës dhe para dorëzimit të mallit janë te detyruar të regjistrojnë zyrën e tyre përfaqësuese të biznesit në Republikën e Kosovës. 4. Brenda cilit afat kohor autoriteti kontraktues duhet ta bëj pagesën e operatorit ekonomik për mallrat e pranuara? ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik 5. A lejohet që operatori ekonomik, i cili nënshkroi kontratën me autoritetin kontraktues, të nënkontraktoj kontratën? Tenderuesi = Operatori Ekonomikë ne tenderin e tij duhet të deklaroj cilëndo pjese te kontratës ka për qëllim të nënkontraktojë palën e tretë dhe nenkontrakoret e propozuar. Një deklarate e tillë nuk ka efekt mbi detyrimin kontraktual të tenderuesit në lidhje me autoritetin 43

44 kontraktues apo të tjerët. Autoriteti Kontraktues do të deklaron gjithashtu në Dosjen e Tenderit se Operatori Ekonomik duhet të tregoj në tenderin e tij çdo pjesë të kontratës që Operatori Ekonomik ka për qëllim të nënkontraktoj te palët e treta. Nenkontraktimi nuk bene te tejkaloje 40% te vlerës totale te kontratës. Më shumë informacion: Dosja e tenderit, Kushtet e përgjithshme Neni, 4 Ligji i prokurimit publik, Neni 30, Nëse operatori ekonomik nuk deklaron se ai do të përfshijë nën-kontraktore, me pas, pas nënshkrimit të kontratës ai nuk lejohet të nën-kontraktoj ndonjë pjesë të kontratës. Neni 4 i kushteve të përgjithshme rregullon procedurën që duhet ndjekur në rast se operatori ekonomik deklaron nënkontraktohet në ofertën e tij. Ne rast se operatori ekonomik ka për qëllim qe të nënkontraktojë ai duhet të deklaroj emrat e kompanive DHE nënkontraktuesit duhet të nënshkruajnë Deklaratën nën betim dhe operatori ekonomik duhet ti dorëzojë ato se bashku me tenderin. 44 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

45 G. PERSPEKTIVAT E PROKURIMIT ELEKTRONIK 1. Çka është prokurimi elektronik? vlerësohet të ketë qenë me vlerë më të madhe se 2 trilion (ose pak me pak se 20% i BPV të BE-së) në vitin Kështu, prokurimi publik është një nga pikat kryesore të shpenzimeve për Shtetet Anëtare dhe një element i rëndësishëm i Tregut Evropian. Prokurimi elektronik i referohet përdorimit të komunikimeve elektronike nga organizatat e sektorit publik, gjate blerjeve te furnizimeve dhe shërbimeve apo tenderimit të punëve publike. Rritja e shfrytëzimit te prokurimit elektronik në Evropë mund të gjenerojë kursime të rëndësishme për taksapaguesit evropianë. Këto kursime do të maksimizojnë efikasitetin e shpenzimeve publike në kontekstin aktual të kufizimeve fiskale. Prokurimi elektronik mund të sigurojë gjithashtu një burim të ri të rritjes ekonomike dhe vendeve të punës, duke përfshirë edhe lehtësimin e qasjes se NVM ne kontratat e prokurimit publik nga ana e NVM. 2.Sa është i rëndësishëm prokurimi elektronik për ekonominë evropiane? Tregu i prokurimit publik te BE-së ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Në kontekstin aktual të kufizimeve fiskale, autoritetet publike përballen me gjetjen e një zgjedhjeje në mes të zvogëlimit te nivelit te shërbimeve që ato ofrojnë për qytetarët apo sigurimin e këtyre shërbimeve në mënyrë më efikase. Prokurimi elektronik mund të lehtësoj ndjeshëm mënyrën e konkludimit te prokurimit, zvogëloj mbeturinat dhe të japë rezultate më të mira të prokurimit (çmim më të ulët, cilësi më të mirë) duke stimuluar konkurrencë më të madhe në të gjithë Tregun e vetëm. Pra në këtë mënyrë mund të kontribuojë në ofrimin e shërbimeve më efikase pa prezantimin e shkurtimeve të mëtejme te rezultateve të qeverisë për shërbimet e qytetarëve. 45

46 Autoritetet kontraktuese dhe entitetet që tashmë kanë bërë tranzicionin në prokurimin elektronik zakonisht raportojnë kursimet ne mes 5 dhe 20% të shpenzimeve të tyre të prokurimit. Duke pasur parasysh madhësinë e tregut total të prokurimit në BE, çdo 5% i shpëtuar do të mund të kthehet ne kursime publike prej rreth 100 biliard (ekuivalent për ndërtimin e më shumë se 150 spitaleve të mëdha). 3. Cilat janë përfitimet e prokurimit elektronik për autoritetet kontraktuese? Nuk është dëshmi se Prokurimi elektronik mund të bëjë me të thjeshtë procesin e prokurimit, se kontratat mund të konkludohen më shpejt dhe se kostot e procesimit për autoritetet kontraktuese mund të ulen. Për më tepër, rritja e transparencës dhe qasja më e lehtë për mundësitë e tenderit të ofruara nga prokurimi elektronik sjell pjesëmarrje më të lartë në tenderë, e cila shpie në çmime me te ulëta dhe rezultate më të mira. Storie suksesi: Portugali - Pas prezantimit te prokurimit elektronik, spitalet e Portugalisë ishin në gjendje qe të arrijnë reduktimin e çmimeve në 18% në kontratat e tyre të prokurimit. Në total, kalimi ne prokurim elektronik në Portugali vlerësohet të ketë gjeneruar kursime prej rreth 650 milion në vitin e parë. Wales - program i prokurimit elektronik te Welsh-it- ka sjell përfitime prej 58 milion (dhjetor 2011), tre vjet pasi ai ishte nisur. Francë - UGAP (Union des groupements d ACHATS publiku) - organ i blerjeve qendrore te Francës - vlerëson se kalimi progresiv ne prokurimin elektronik la zvogëluar barrën administrative për blerësit për 10% (p.sh. nëpërmjet analizave më të shpejta të ofertave dhe qasje të lehtë në dokumente) dhe edhe për një 10% për shërbimet ligjore të përfshira (pasi qe kontroll me i vogël ligjor ishte i nevojshme pas shfrytëzimit te prokurimit elektronik). 4. Cilat janë përfitimet e prokurimit elektronik për NVM? Prokurimi elektronik e bën jetën e NVM më të lehtë pasi qe procesi 46 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik

47 bëhet më i thjeshtë dhe më i lirë se sa kur përdoren kopjet fizike l. Prokurimi elektronik redukton kostot e pjesëmarrjes në tenderët publik për NVM (më pak shtypje, nuk ka shpenzime postare etj). Për më tepër, NVM mund të identifikojnë më lehtë mundësitë e tenderit përkatës (të gjitha dokumentet e tenderit mund të shkarkohen drejtpërdrejt nga interneti) dhe për këtë arsye mund të zgjerojnë mundësitë e tyre të biznesit. Për shembull, në Irlandë politikëbërësit rekomandojmë që autoritetet kontraktuese te përdorin tenderimin elektronik në platformën kombëtare (e-tenderët) për të lehtësuar përfshirjen e NVM në prokurimin publik. Shumica e NVM tashmë janë të pajisura me mjetet e nevojshme për të kryer prokurimin elektronik. Sipas shifrave të Eurostatit të publikuara në janar te vitit 2012, në vitin 2011 vetëm 1,4% i NVM nuk kanë qasje në internet dhe vetëm 5,29% nuk kanë qasje në broadband. 5. Cilat janë kostot e zbatimit te prokurimit elektronik? Këto përfitime janë duke u realizuar në praktikë. Në shumë vende, zhvillimi i një vendi të tregut të prokurimit on-line ka rritur pjesëmarrjen e NVM në oferta, dhe në të njëjtën kohë ka nxitur zhvillimin e tregtisë elektronike, duke ndihmuar në ngushtimin e hendekut dixhital për bizneset, shumica e të cilave janë NVM. Në disa shtete anëtare, Prokurimi elektronik njihet si një mënyrë e lehtësimit te pjesëmarrjes se NVM në prokurimin publik. ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik Implementimi i zgjidhjeve të prokurimit elektronik në mënyrë të pashmangshme krijon disa shpenzime fillestare, por përvoja tregon se këto mund të kompensohen në një periudhë relativisht të shkurtër kohore. Në shumë vende zgjidhje e prokurimit elektronik tashmë ekziston. Nuk ka nevojë qe një autoritet i vogël kontraktues të ndër- 47

48 toj zgjidhjen e tij pasi qe mund të përdor shërbimet e një Organi Qendror Blerës ose te regjistrohet për një shërbim te prokurimit elektronik tashmë në dispozicion në treg, për një çmim të arsyeshëm. Edhe kur te themelohet infrastruktura e re për prokurimin elektronik, kostot kompensohen me shpejtësi. Kostot e investimeve për ngritjen e programit te prokurimit elektronik te Welsh-it u kompensuan në vitin e pare. 6. Si do të duket sistemi i prokurimit në Kosovë? platformat e ndryshme, të cilat janë larg nga arritja e një përdorimi shiko-dhe-ndjej, ndryshe nga mjetet tjera të tregut elektronik te tilla si faqet e internetit për rezervim te biletave. Në Kosovë një kompani konsulente do të zhvillojë sistemin e prokurimit elektronik. Natyrisht, prokurimi elektronik si i tillë ka nivele të ndryshme. Kosova si vendet tjera evropiane po fillon të ndërtojë gradualisht sistemin e prokurimit elektronik. Qëllimi final është qe të mbështes ndërmarrjet e vogla dhe të mesme qe të kenë qasje në tenderët publik dhe të bëjnë prokurimin publik më dinamik, me të lirë dhe me te shfrytëzueshëm. Aktualisht ka rreth 300 sisteme te prokurimit elektronik në Evropë. Disa sisteme kanë arritur përsosmëri në performancë, besueshmëri, siguri. Megjithatë, disa sisteme nuk janë lehtë të arritshme për përdoruesit e huaj, të cilët mund të kenë nevojë qe të përdorin mjetet e vendeve specifike për të pasur qasje në to. Për më tepër, përhapja e user interfaces e bën të vështirë qe kompanitë te përgjigjen ne thirrjet e tenderëve ne platforma të shumëfishta. Kompanitë shpesh duhet të mësojnë se si të përdorin 48 ÇKA DUHET TË DINI? Libër Informacioni për Operatorët Ekonomik