Lično okruženje za učenje

Transcription

1 Lično okruženje za učenje Personal Learning Environments (PLE) Enisa Jusufović Fakultet tehničkih nauka, Čačak Tehnika i informatika, Master za elektronsko učenje, 2013/2014. enisaj@hotmail.com Mentor rada: Dr Radojka Krneta, vanr.prof. Rezime - Ovаj rаd istrаžuje personalno okruženje za učenje i rаzmаtrа zаšto PLE može biti korisno u budućnosti. Rаd razmatra promene u obrаzovаnju i nаstаvljа dа rаzmatra rаzličite nаčine učenja u tаkozvаnoj Internet generаciji koja koristi IT tehnologiju zа učenje. U rаdu se, tаkođe, posmаtrаju promene tehnologije, posebno pojаvа prisustva rаčunаrstva i rаzvoj drustvenih softvera. Rаd objašnjava da nije moguće jednostavno reprodukovati tradicionalne forme učenja, učionice i univerzitete i implementirati ih u softver. Umesto toga, moraju se traziti načini da se iskoriste novi stilovi učenja koje nude nove tehnologije. Socijalne mreže nude mogućnost smanjenja jaza između onih koji nude usluge i korisnika. Korisnici postaju i oni koji nude usluge, kroz kreiranje i deljenje sadržaja. Jedna implikacija je šansa za novo okruženje sa otovrenim sadržajem, materijalom za učenje i multimedijom, tako da stundeti (učenici) kroz njih postaju kreatori materijala za učenje. Socijalni softver je već došao do nivoa široko rasprostranjene prihvaćenosti portfolia za učenike, donoseći zajedno učenje različitih sadržaja i resursa za učenje i pružanje evedencije o toku doživotnog učenja, uzmogućnost izražavanja kroz različite forme. U radu se diskutuje kako se lično okruženje za učenje razvijalo kroz agregaciju (pridruživanje) različitih servisa. Ključne reči: lično okruženje za učenje, društveni softver, Internet generаcije 1 Uvod Personalno (lično) okruženje za učenje (engl. Personal Learning Environments- PLE) definiše sisteme koji omogućavaju onima koji uče da kontrolišu i upravljaju tempom i načinom na koji uče, i predstavlja integraciju različitih tehnologija kao što su blogovi, RSS feed-ovi, Twitter, Facebook, Google Schoolar, forumi,chat-ovi i mnoge druge. Personalno okruženje za učenje predstavlja sisteme koji pomаžu učenicimа dа preuzmu kontrolu nаd učenjem i uprаvljаnje sopstvenim učenjem. Ovo uključuje podršku zа učenike da postаve svoje ciljeve učenjа i uprаvljаju sopstvenim učenjem; uprаvljаnje kаko sаdržаjem tako i procesom komunicirаnja sа drugimа u procesu učenjа i time ostvаre ciljeve učenjа. Vаžni pojmovi u PLEu uključuju integrаciju i formаlnog i neformаlnog učenja, korišćenje socijаlnih mrežа koje mogu dа prelаze grаnice institucije i upotrebu mrežnih protokolа (peer-to-peer, Web servisi, sindikаcijа i RSS datoteke) zа povezivаnje opštih resursа i sistemа.

2 2 Personalno okruženje za učenje Tokom prethodne decenije, upotreba virtuelno okruženja za učenje ili sistema za upravljanje učenjem je postala uobičajna pojava na univerzitetima i školama. Često potičući iz zahteva da isporuče nastavne materijale na bazi udaljenosti, takve platforme učenja su počele da preuzimaju središnje mesto u Web 2.0 obrazovnom radnom okruženju, često u obliku mešovitih sistema koji kombinuju onlajn pristup kod školskih aktivnosti. Pojavu ideje o konceptu personalnog okruženja za učenje omogućio je E-learning 2.0. O samom konceptu PLE od godine pa do danas traju stručne rasprave, organizuju se okrugli stolovi i međunarodne konferencije, izvode se brojni projekti u akademskoj zajednici razvijenih zemalja. Personalno okruženje za učenje je izbilo u prednji plan kao novi pristup razvoju alata za elektronsko učenje koji nije više fokusiran na integrisanoj platformi učenja kakva je LMS. Nasuprot njoj, personalno okruženje sastoji se iz kolekcije alata, tehnologije Web 2.0, koji omogućavaju rad, učenje, razmenu mišljenja i kolaboracijusa drugima. Personalno okruženje učenja po definiciji je individualno. Međutim, mogu se obezbediti alati i servisi za podršku pojedincu u razvijanju njegovog okruženja za kreiranje znanja i komunikacije. Na osnovu inicijalnog uvida u potrebe širenja znanja, može se sastaviti inicijalni popis mogućih funkcija za PLE. PLE se može predstaviti kao tehnologija, sa aplikacijama i servisima (Slika 1) Slika 1. Anatomija PLE Međutim, značajna je i ideja podrške individualnom i grupnom učenju u konkretnom kontekstu i unapređivanju autonomije studenta i njegovoj kontroli učenja. 3 Sistemi personalnih okruženja za učenje PLE mogu biti sastavljen i od jednog ili više podsistema. Obično su to desktop aplikacije, ili jedan ili više servisa zasnovanih na Webu. Važni pojmovi u personalnim okruženjima za učenje uključuju integraciju formalnog i neformalnog oblika učenja u jedno iskustvo, korišćenjem socijalnih mreža koje mogu da prelaze granice institucionalnog i mrežnih protokola (peer-to-peer, Web servisi, deljenje sadržaja) za povezivanje niza resursa i sistema u okviru personalno upravljanog prostora. Mada je PLE vrlo novi pojam, koncept predstavlja najnoviji korak u alternativnom pristupu e-učenju koji može pratiti svoje korene do sistema poput: Colloquia,

3 Epsilen okruženje, Elgg, PebblePAD. 3.1 Colloquia Colloquia 1 je softverski sistem koji podržava grupni rad i grupno učenje. Colloquia je peer-to-peer mreža za upravljanje znanjem i sistem za grupni rad podržava i podstiče samoorganizovane grupe, obezbeđuje asinhrone grupne i lične objekte konverzacije, omogućava deljenje ličnih podataka između korisnika, omogućava učenje i referenciranje i pristup drugim onlajn resursima, ima ugrađen Web pretraživač i radi na svim Java platformama. 3.2 Epsilen okruženje Epsilen 2 je najveća svetska K-20 zajednica za učenje, sve je besplatno za sve učenike i nastavnike sa.edu ili.k12 adresama i za sve korisnike u ustanovama koje su licencirale Epsilen okruženja za nastavu i učenje. Dr Ali Jafari, profesor računarskih i informacionih tehnologija i vanredni profesor informatike na IUPUI 3 sa timom studenata su fokusirali svoja istraživanja pametnih okruženja za učenje i inteligentnih agenata za angažovanje polaznika. Od tog istraživanja je nastao Epsilen. 3.3 Elgg Elgg 4 je softver otvorenog koda namenjen za društveno umrežavanje koji pruža pojedincima i organizacijama komponente potrebne da kreiraju onlajn društveno okruženje.autori Elgg-a su Ben Verdmuler i Dejvid Toš.Elgg znači "los" ili "mus" u Skandinaviji. Elgg omogućava korisnicima da naprave onlajn identitet, da objavljuju svoje misli, upoznaju nove ljude, pridružuju se zajednicama, razgovaraju sa drugima i dele tekstualne, foto, audio i video fajlove. Upotreba Elgg-a u kombinaciji sa učenjem gramatike, rečnika i sintakse u učionici daje studentima priliku da redovno beleže svoj napredak, tako što će objavljivati šta uče i šta su naučili. Elgg radi u kombinaciji sa Apache Web serverom, MySQL bazom podataka i PHP interpretiranim skript jezikom. 3.4 PebblePAD PebblePad 5 su komercijalna personalna okruženja za učenje zasnovana naweb-u ili e-portfolio sistemima. Softver koristi Adobe Flash da obezbedi prilagodljiv vizuelno orijentisan niz alata za uređivanje arhive. Sistem se prvenstveno koristi u sektoru visokog obrazovanjau Velikoj Britaniji i uključen je u brojnim istraživačkim projektima koje finansira JISC uključujući Epistle 6, filepass 7 i elp

4 PebblePad koristi pokretne "pločice" koji vode korisnika kroz proces stvaranja različitih tipova zapisa.zapisi mogu biti prikazani u Webfolio (koji su vrsta Web stranice) i navoda kao deo bloga.video i fotografije mogu da se uvezu iz sajtova za društveno umrežavanje kao što su YouTube 9 i Flickr 10. Sredstva mogu biti označena, što će im omogućiti da se ponovo koriste u različitim delovima softvera, npr. isto sredstvo može biti deo Webfolio i časopisa. 4 Web servisi za kreiranje personalnih okruženja za učenje Postoji niz Web servisa koji omogućavaju korisnicima da u njima kreiraju personalno okruženje za učenje. Neki od tih servisa su: igoogle Portal, Protopage, Symbaloo EDU. 4.1 igoogle Portal igoogle Portal 11, ili kako je u početku nazivan samo igoogle ili Google Personalizovana početna stranica (engl. Google Personalized Homepage) je prilagodljiva početna stranica na bazi Ajaksa (engl. Ajax) ili lični Web portal pokrenut od strane Google-a u maju Iako je projekat obustavljen 1.novembra godine, igoogle je moguće i dalje koristiti i projekat je preimenovan u igoogel Portal. Google Gadgets API je javan i omogućava svakome da razvije gedžet za svoje potrebe.google, takođe, omogućava svim korisnicima da kreiraju specijalne gedžete koji ne zahtevaju upotrebu Google Gadgets API. Gadžeti su dizajnirani da se delesa prijateljima i porodicom. 4.2 Protopage Protopage 12 je RSS čitač, virtuelni desktop i početna Internet stranica koja je pokrenuta 15.maja godine u Londonu, Ujedinjeno Kraljevstvo. Dizajn nudi obojene kartice i kategorije za organizaciju podataka, audio i video podcast funkciju, čitač vesti, mogućnost dodavanja crtaća i izbor widgeta, koji se može povući na radnoj površini, urediti i podesiti prema željenoj veličini. Vrlo je prilagodljiv, te je opisan kao "jednostavan za korišćenje". Jedna od kritika je da ima samo jedan mail vidžet, koji zahteva vezu preko IMAP (engl. Internet Message Access Protocol). 9 YouTube je sajt da deljenje video sadržaja, kreirano od strane trojice bivših Pay Pay zaposlenih radnika u februaru godine, a u vlasništvu je Google-a od kraja godine, i na njemu korisnici mogu da postavljaju, gledaju i dele video snimake Flickr je Web sajtza hosting slikavidea i Web servis paket koji je kreiraoludicorp 2004.godine a Yahoo ga je kupio godine

5 4.3 Symbaloo EDU Symbaloo EDU 13 je okruženje koje omogućava korisnicima da organizuju, integrišu i deleonlajn resurse korišćenjem jednostavnog vizuelnog interfejsa. S obzirom na činjenicu da mladi korisnici, uglavnom, pokazuju posebnu sklonost za dobijanje različitih usluga putem mobilnih uređaja, interfejs Symbaloo EDU je dizajniran da simulira izgled tableta ili smartphona. Ovo je, takođe, glavna razlika između ovog softvera i ostatka početnih stranica. Dizajn njegovog interfejsa ne koristi kolone ili kartice već ikone (pločice) kutija preko kojih se sve funkcije obavljaju. Korišćenje ovih pločica (koje su povezane sa različitim izvorima) korisnici mogu da kreiraju svoje personalno okruženje.iako je početna stranica ("Web miks") koja je kreirana u Simbaloo EDU, laka za korišćenje, Symbaloo Edu funkcioniše više kao polazna tačku ka Web sajtovima i uslugama za koje je korisnik zainteresovan. 5 Analiza personalnih okruženja za učenje Inspirisan uspehom nove tehnologije u sveprisutnom računarstvu i društvenom softveru, PLE se karakteriše kao visoko personalizovan, servisno orijentisan, slobodan i otvoren. Kada se govori o visokoj personalizaciji, PLE je usmeren ka studentu i služi kao radni ili prostor za učenje. Studenti mogu da preuzmu kontrolu nad svojim sadržajem učenja, ciljevima ili rasporedu kasamostalnom pristupanju i prijavljivanju na razne servise, deljenju, komunikaciji, kreiranju itd.ple kao servisno orijentisan zagovara koncept personalne usluge kako bi se zadovoljile lične potrebe, uključujući usluge skladištenja, komunikacione usluge i usluge korisničkog profila itd., koje menjaju ulogu studenta od potrošača informacija do kreatora i aktivnog učesnika. Komparativna analiza PLE tehnologija Tehnologije Stavke koje su upoređivane Colloquia Epsilen Elgg PebblePad igoogle Protopage SymbalooEDU Sadržaj Sadržaj učenja Google search RSS subscription E-Calendar Network digest Interakci Upravljanje ja u učenju Tag Zhuaxia Xianguo QQ Wiki Microblogging 13

6 Soba za ćaskanje u realnom vremenu Obaveštenja Smernice u učenju Podrška mentorstva Postavljanje resursa Redovne i pravovremene povratne informacije Podrška za sinhrono ažuriranje resursa Omiljena kolekcija Omiljena klasifikacija Tehnička podrška Omiljena deljenja Integracija multimedijalnih resursa Prilagođavanje modula / plug-in 6 Zaključak Postavlja se pitanje da li je PLE koncept ili sistem. Iako pojedinci PLE definišu kao sisteme koji pomažu učenicima da preuzmu kontrolu i upravljaju sopstvenim učenjem, PLE se ipak definiše kao koncept, a ne sistem. Različite aplikacije (posebno Web servisi) mogu se integrisati i koristiti kao PLE. Koncept okruženja PLE je u svojoj ranoj fazi razvoja i teško je predvideti njegov uticaj u budućoj praksi visokog obrazovanja. Stiven Dauns smatra da će, vremenom, sistemi za upravljanje učenjem (LMS) koje isporučuju obrazovne institucije evolvirati u sisteme za isporuku obrazovnih sadržaja (engl. educational delivery systems) upotrebljivih za personalno okruženje učenja (PLE). Personalna okruženja za učenje su sve više u širokoj upotrebi od strane vaspitača koji su odgovorili na potrebe svojih učenika. Ideja personalnog okruženja za učenje prepoznaje učenje kao proces u toku i nastoji da obezbedi alate za podršku učenja i time da omogući individualizovano učenje. PLE je kombinacija formalnih i neformalnih alata i procesa koji se koriste da odraze i kritički procenjuju dobijene informacije. PLE dakle predstavlja neformalno učenje u okviru konteksta za formalno učenje. 7 Literatura: [1] Michael G. Moore, "Theory of transactional distance," Theoretical Principles of Distance Education, pp , [2] (2014, Januar) Online kursevi, testovi, obuka i edukacija Link elearning. [Online]. [3] Radojka Krneta, Mirjana Brković, and Marjan Milošević, Sistemi za upravljanje elektronskim učenjem. Čačak, [4] (2014, April) Prezi - Presentation Software. [Online]. [5] (2014, April) Home City & Guilds Kineo - Quality & Innovation in Learning. [Online]. [6] Oleg Liber,.: Campus Wide Information Systems, 2000, pp [7] Fridolin Wild, Felix Moedritscher, and Steinn Sigurdarson, "Designing for Change: Mash-Up Personal Learning Environments," elearning Papers, no. 09, pp. 1-15, [8] Steve Wheeler. (2014, Januar) Learning with 'e's. [Online]. [9] Steve Wheeler. (2014, Januar) Learning with 'e's. [Online].