بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه

Transcription

1 بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه 1 احمد خدامی پور 2 میثم امینی نیا تاریخ دریافت: 1932/1/21 تاریخ پذیرش: 1932/6/22 چکیده هدف اصلی این تحقیق شناسایی وجود ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دورۀ زمانی 0831 تا 0831 است و اینکه آیا سطح مالکیت نهادی این رابطه را تعدیل می کند یا خیر. برای آزمون فرضیههای پژوهش از رگرسیون حداقل مربعات تعمیم یافته )GLS( برای دادههای پانل استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که رابطۀ منفی بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی وجود دارد. این رابطۀ منفی نشان میدهد که اثر مناسب مالیاتی ناشی از اجتناب از پرداخت مالیات میتواند به عنوان بدهی برای شرکت به کار رود از این- رو اجتناب از پرداخت مالیات میتواند به عنوان جانشین استفاده از بدهی باشد. عالوه بر این نتایج حاکی از این است که سطح مالکیت نهادی بر ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی تاثیر معناداری ندارد. واژههای کلیدی: هزینۀ بدهی تفاوت سود حسابداری و سود مشمول مالیات مالکیت نهادی 0- عضو هیات علمی حسابداری دانشگاه شهید باهنر کرمانKhodamipour@uk.ac.ir 2- دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه شهید باهنر کرمان )نویسنده مسئول(

2 مقدمه مالیات به پژوهشنامه مالیات/شماره نوزدهم )مسلسل 17( پاییز 6331 عنوان اصلیترین ابزار کسب درآمد برای دولتها جهت رسیدن به اهداف اقتصادی و اجتماعی مطرح است. گسترش و تنوع فعالیتهای اقتصادی و همچنین نقش فزایندۀ دولتها در ایجاد و گسترش خدمات عمومی تامین اجتماعی و گسترش تعهدات دولت در عرصههای اقتصادی و اجتماعی و تالش در جهت تحقق رشد اقتصادی و توزیع عادالنه درآمد پرداخت و دریافت مالیات را به مسالهای مهم و موثر تبدیل نموده است. در هر کشوری مالیات به عنوان یکی از ابزارهای اصلی دولت در اقتصاد نقش بسیار مهمی را ایفا میکند به گونهای که امروز در کشورهای صنعتی بهبود و توسعۀ کارایی و اثربخشی اظهار مالیات مودیان و مطالبه آن توسط کارشناسان امور مالیاتی ضمن رعایت اصل عدالت مالیاتی از اهمیت زیادی برخوردار گردیده است )پژویان 0831(. اجتناب از پرداخت مالیات به عنوان استفادۀ قانونی از نظام مالیاتی برای منافع شخصی برای کاهش میزان مالیات قابل پرداخت به وسیلۀ ابزارهایی که در خود قانون است تعریف میشود )پاسترناک و ریکو 8113(. اجتناب از پرداخت مالیات به فعالیت غیر قانونی که موجب کاهش درآمدهای دولت که برای امور زیربنایی و خدمات رفاهی و عمومی نیاز است مربوط نمیشود)اتسانیا 8100(. از آنجاییکه هزینۀ مالیات سود شرکتها را کاهش میدهد بسیاری از شرکتها به میزان زیادی فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات را با هدف کاهش درآمد مشمول مالیاتشان به کار میبرند )نور و دیگران 8101(. در نتیجه اجتناب از پرداخت مالیات در حال تبدیل شدن به نگرانی اصلی دولتهاست )گراویل تصور نتایج 8111(. اجتناب از پرداخت مالیات می تواند مهم ترین بحث در تحقیقهای پیرامون این موضوع باشد. یکی از دالیلی که شرکتها فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات را انجام می دهند ویژگی جانشین بدهی بودن آن است )گراهام و توکر 8112 لیم 8100(. به عبارت دیگر صرفه جویی مالیات شرکتها که از فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات حاصل میشود میتواند برای تامین مالی پروژههای شرکت استفاده شود. از طرف دیگر از آنجایی که مالکان نهادی انگیزۀ نظارت بیشتری دارند میتوانند بر رابطۀ بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی تاثیر بگذارند. در این تحقیق تالش میشود که به دو سوال پاسخ داده شود: اولین سوال تحقیق این است که آیا فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات با هزینۀ بدهی رابطۀ معناداری دارد دوم اینکه آیا سطح مالکیت نهادی رابطۀ بین اجتناب از پرداخت مالیات وهزینۀ مبانی نظری تحقیق بدهی را تعدیل میکند. ادامه تحقیق شامل قسمت های زیر میباشد: در بخش 8 بسط داده میشود در بخش 8 پژوهشهای قبلی مرور میشود در بخش 4

3 بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه 637 فرضیههای تحقیق بیان میشود در بخش 5 شرایط انتخاب نمونه بیان میشود در بخش 2 مدلها و متغیرهای استفاده شده برای بررسی تاثیر اجتناب از پرداخت مالیات بر هزینۀ بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه تشریح میشود و در بخش 7 یافتههای تحقیق بیان میشود. 2- مبانی نظری رگو )8118( اجتناب از پرداخت مالیات را به عنوان استفاده از روشهای برنامهریزی مالیاتی که به طور قانونی پرداخت مالیات بر درآمد شرکتها را کاهش میدهد تعریف کرده است. اجتناب از پرداخت مالیات به طور کلی کاهش آشکار مالیات تعریف شده است )هانلون و هتزمن 8111(. فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات به طور متداول به ابزارهای صرفه جویی مالیات که منابع را از دولت به سهامداران انتقال میدهد و بنابراین ارزش بعد از مالیات شرکت را افزایش میدهد مربوط میشود )دسایی و دارماپاال 8111(. بسیاری از پژوهشها در پاسخ به این سوال انجام شده است که چرا بعضی از شرکتها بیش از بقیه از پرداخت مالیات اجتناب میکنند بعضی از محققان عوامل مختلفی را به عنوان محرک و منافع برای فعالیتهای اجتناب از پرداخت برای پاسخ به سوال مورد نظر مطرح کرده اند. زیمرمن )0138( گوپتا و نیوبری )0117( و رگو )8118( بر ویژگیهای شرکت مثل نوع صنعت اندازه شرکت عمر شرکت و غیره و دیگر پژوهشها انگیزههایی مثل پاداش ساختار مالکیت و شکل سازمانی را به عنوان عوامل محرک بر فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات ذکر کرده اند )گراهام و توکر 8112 لیم 8101 و 8100(. صرفه جویی هزینه ناشی از فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات میتواند مبلغی ارزشمند برای ضعف مالی شرکت باشد و تامین مالی از طریق بدهی یا وجه نقد را کاهش دهد )کیم و همکاران 8115(. از آنجایی که سپر مالیاتی شکلی از حمایت مالیاتی می باشد شرکتهایی که سپر مالیاتی را به کار می برتد بدهی کمتری دارند و صرفه جویی جریان نقدی ناشی از سپر مالیاتی می تواند جانشینی برای میزان بدهی شرکت باشد )گراهام و توکر 8112(. به طور خالصه وجود سپر مالیاتی غیر بدهی ممکن است سبب استفادۀ کم تر از بدهی شود )دی انجلو و مازولیس 0131(. اگر فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات جانشینی برای استفاده از بدهی باشد این امر میتواند کیفیت بدهی را افزایش هزینۀ مورد انتظار ورشکستگی و ریسک ناتوانی در پرداخت بدهی و در نهایت هزینه بدهی را کاهش دهد )لیم 1122).

4 631 پژوهشنامه مالیات/شماره نوزدهم )مسلسل 17( پاییز 6331 مسئلۀ نمایندگی مفاهیم اجتناب از پرداخت مالیات را تایید میکند و نشان میدهد که اجتناب از پرداخت مالیات همیشه ممکن نیست که ثروت سهامداران بیرونی را افزایش دهد. مطابق با این نظریه فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات ممکن است در انحراف منافع به سمت خود مدیران نقش داشته باشد که دامنۀ آن از دستکاری و سرقت سود شرکت تا پاداش بیش از اندازۀ مدیران در شکلهای مختلف متغیر است. اجتناب از پرداخت مالیات ممکن است به طور بالقوه ارزش بعد از مالیات شرکت را کاهش دهد. از اینرو هزینههایی که به طور مستقیم به فعالیتهای برنامهریزی مالیاتی مربوط می- شود هزینههای اضافی رعایت قوانین و مقررات و هزینههای غیر مالیاتی یعنی هزینههای نمایندگی ممکن است بهتر از منافع مالیاتی برای سهامداران باشد )وانگ 8101(. ترکیب سهامداران شرکتهیا مختلف متفاوت است. بخشی از مالکیت در اختیار شرکتها سهامداران جزء و اشخاص حقیقی قرار دارد. این گروه برای نظارت بر عملکرد مدیران شرکت عمدتا به اطالعات در دسترس عموم همانند صورتهای مالی منتشره اتکا می کنند. این در حالی است که بخش دیگری از مالکیت شرکتها در اختیار سهامداران حرفهای عمده قرار دارد که بر خالف گروه سهامداران نوع اول اطالعات داخلی با ارزش دربارۀ چشم اندازهای آتی و راهبردهای تجاری و غیره شرکت از طریق ارتباط مستقیم با مدیران شرکت در اختیار ایشان قرار می گیرد )نوروش و ابراهیمی 0834(. از منظر مالکیت نهادی به عبارت دیگر از منظر نمایندگی که بر ارتباط بین حاکمیت شرکتی و فعالیت- های اجتناب از پرداخت مالیات تاکید میکند چنین فعالیتهایی میتواند سپری برای فرصت طلبی مدیران ایجاد کند و در نتیجه منافع را منحرف کنند )دسایی و همکاران 8117 ویلسون 8111 چن و همکاران 8101 (. از آنجایی که سپر مالیاتی شرکت و انحراف منافع به وسیلۀ مدیران با یکدیگر زمینه- های مشترک دارند ارتباط مکمل قوی ممکن است بین دو فعالیت وجود داشته باشد. این امر به این دلیل است که پنهان کردن درآمد از ماموران مالیاتی از طریق معاملههای پیچیده توانایی سهامداران یا سرمایه گذاران را برای نظارت بر رفتارهای مدیریتی را کاهش میدهد بنابراین انحراف منافع برای مدیران کم هزینه تر میشود ( دسایی و دیگران 8117(. سطح مالکیت نهادی میتواند بر ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی تاثیر گذار باشد. این امر به این دلیل است که سهامداران نهادی انگیزۀ بیشتری دارند که بر عملکرد شرکت نظارت کنند )شلیفر و ویشنی 0132(. به عالوه مسئلۀ نمایندگی بین مدیران و سهامداران ممکن است با افزایش مالکیت سهامداران نهادی کاهش یابد )چانگ و دیگران 8118(. سهامداران نهادی یک نقش نظارتی در ارتباط با قرارداد پاداش مدیران

5 بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه 633 اجرائی بازی میکند )هارتزل و استارک 8118(. کیفیت مناسب حاکمیت شرکتی سبب میشود که فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات سبب ایجاد ارزش برای شرکت شوند )دسایی و داراماپاال 8111(. همچنین سپر مالیاتی میتواند به عنوان ابزاری برای ایجاد ارزش در شرکتهای با حاکمیت شرکتی خوب به کار رود )ویلسون 8111(. مالکیت نهادی سبب ایجاد نتیجۀ مناسب از فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات میشود )دسایی و داراماپاال 8111( از طرفی اجتناب از پرداخت مالیات با هزینۀ بدهی شرکت رابطۀ منفی دارد بنابراین سطح مالکیت نهادی میتواند از طریق کمتر کردن مسئلۀ نمایندگی اثر منفی بر هزینۀ بدهی داشته باشد همچنان که سبب کاهش فرصتهای انحراف منافع مدیران که به فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات مربوط است میشود. بنابراین انتظار میرود رابطۀ منفی بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی با وارد شدن مالکیت نهادی منفی تر شود. 9- پیشینۀ پژوهش باباجانی و عبدی) 0831 ( به بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و سود مشمول مالیات شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. این ارزیابی از طریق بررسی رابطه بین برخی از معیارهای مهم حاکمیت شرکتی با درصد اختالف بین سود مشمول مالیات ابرازی و قطعی صورت گرفت. آنها با در نظر گرفتن 38 شرکت به عنوان نمونه به این نتیجه رسیدند که تفاوت معنیداری بین میانگین درصد اختالف سود مشمول مالیات ابرازی و قطعی در شرکت هایی که معیارهای حاکمیت شرکتی را دارا هستند با گروه شرکت هایی که فاقد معیار های مزبور هستند وجود ندارد. این در حالی بود که در هر دو گروه شرکت ها درصد اختالف بین سود مشمول مالیات ابرازی و قطعی معنیدار بوده است. ایزدینیا و رسائیان )0837( به بررسی رابطه بین ساختار سرمایه و مالیات شرکتها پرداختند. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر عدم وجود رابطۀ معنیدار بین ساختار سرمایه و مالیات شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. عرب مازار و دیگران) 0811 ( به تبیین رابطه بین شفافیت گزارشگری مالی با گزارشگری مالیاتی در ایران پرداختند. نتایج تحقیق آنها بیانگر وجود یک رابطه مثبت بین گزارشگری مالیاتی و شفافیت گزارشگری مالی بوده است به طوری که در صورت تهیه گزارشگری مالیاتی به ضمیمه گزارشگری مالی شفافیت گزارشگری مالی تا حدود زیادی تامین خواهد شد.

6 641 پژوهشنامه مالیات/شماره نوزدهم )مسلسل 17( پاییز 6331 خدامی پور و ترک زاده )0811( رابطۀ بین مالیات و محافظه کاری در گزارشگری مالی و مربوط بودن اطالعات حسابداری را مورد بررسی قرار دادند. نمونه مورد بررسی آنها متشکل از 088 شرکت در یک دوره 5 ساله بود. نتایج این تحقیق نشان داد شرکتهایی که خالص جریان نقدی عملیاتی آنها بسیار بزرگتر از درآمد مشمول مالیات آنهاست محافظه کاری بیشتری نسبت به سایر شرکتها دارند اما در مورد شرکتهایی که خالص جریان نقدی عملیاتی آنها بسیار کوچکتر از درآمد مشمول مالیات آنهاست کمتری نسبت کاری محافظه که گفت نمیتوان به سایر شرکتها دارند. عالوه بر این یافتههای پژوهش نشان داد که مالیات نه تنها مربوط بودن اطالعات حسابداری را که شرکتها ارائه میکنند کاهش نمیدهد بلکه باعث مرتبط تر شدن اطالعات نیز میگردد. دی آنجلو و مازولیس )0131( در ارتباط با تأثیر مالیات بر ساختار سرمایه بیان میدارند که بسته به توازن موجود بین منافع مالیاتی ناشی از ایجاد بدهی و پیامدهای مالی مربوط میتوان ساختار سرمایه مطلوب را تعیین نمود. شرکتهایی که منافع مالیاتی ناشی از ایجاد بدهی آنها کمتر از هزینه- های ریسک مالی ناشی از ایجاد بدهی باشد کمتر به تأمین مالی از طریق ایجاد بدهی میپردازند. دیرنگ و همکاران )8101( در تحقیق خود از نرخ موثر مالیاتی نقدی بلندمدت برای آزمون میزان اجتناب از مالیات شرکتها در طی دورۀ 01 ساله استفاده کردند. نتایج حاصل از تحقیق آنها نشان داد که اختالف مقطعی قابل مالحظه ای در اجتناب از پرداخت مالیات توسط شرکتها وجود دارد و تقریبا 85 درصد شرکتها توانایی این را دارند که نرخ موثر مالیاتی نقدی را زیر 81 درصد نگه دارند. آرمسترانگ و همکاران) 8100 ( در تحقیقی به تبیین مشوقهای موثر بر برنامه ریزی مالیاتی پرداختند. افراد مذکور از یک مجموعه داده اختصاصی که حاوی اطالعات مربوط به طرحهای پاداش به صورت جزیی بود استفاده نمودند. همچنین از معیارهایی همچون نرخ موثر مالیاتی بر مبنای استانداردهای حسابداری نرخ موثر مالیاتی نقدی و اختالف بین درآمد دفتری و درآمد مشمول مالیات استفاده نمودند. یافته های این تحقیق بیانگر آن بود که بین طرح های تشویقی پاداش مدیران مالیاتی با نرخ موثر مالیاتی محاسبه شده بر اساس استانداردهای حسابداری رابطه ای منفی و معنادار وجود دارد اما بین طرح های مذکور با سایر معیارهای استفاده شده ارتباطی ضعیف وجود دارد. محققان در توجیه نتایج حاصله بر این باور بودند که مدیران فعال در امور مالیاتی شرکت ها با مشوق هایی سرو کار دارند که در صورت کاهش هزینه مالیات گزارش شده در صورت های مالی محقق خواهد شد.

7 بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه فرضیه های تحقیق بر اساس چارچوب ارائه شده در مبانی نظری و بر اساس پژوهشهای قبلی فرضیههای تحقیق به صورت زیر بیان میشود: 0- بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی رابطۀ معنیدار منفی وجود دارد. 8- رابطۀ بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی به وسیلۀ سطح مالکیت نهادی تعدیل میشود. 5- جامعه و نمونه آماری جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که از ابتدای فروردین 0831 تا پایان اسفند 0831 در بورس اوراق بهادار تهران فعال بودهاند. نمونه آماری با استفاده از روش نمونهگیری حذفی و با اعمال شرایط زیر انتخاب شده است. به این صورت که شرکتهایی که دارای ویژگی های مذکور در ذیل بودند انتخاب شدهاند: 0- داده های مورد نظر این پژوهش برای آنها در دسترس باشد. 8- جزو شرکتهای بیمه و واسطه گری مالی نباشد به این دلیل که ساختار مالی این نوع شرکتها متفاوت میباشد. 8- شرکتها در پایان سال مالی سودآور باشند. با توجه به معیار اجتناب از پرداخت مالیات که از تفاوت سود حسابداری و سود مشمول مالیات بدست میآید شرکتهایی انتخاب شدند که سودآور بودند. پس از حذف شرکتهای فاقد شرایط مذکور تعداد 27 شرکت به به عنوان نمونه باقی مانده است و با توجه به ماهیت ترکیبی دادهها تعداد مشاهدههای این پژوهش 287 سال-شرکت میباشد. 6- مدلهای تحقیق برای آزمون فرضیههای تحقیق از دو مدل رگرسیون به شرح زیر استفاده شده است: مدل اول: مدل دوم:

8 641 در ادامه تعریف عملیاتی متغیرها و نحوه محاسبه آنها تبیین میگردد: متغیر وابسته پژوهشنامه مالیات/شماره نوزدهم )مسلسل 17( پاییز 6331 هزینه بدهی ( 1 :)COD از تقسیم هزینۀ بهره بر متوسط بدهی بلند مدت و کوتاه مدت بدست آمده است. متغیر های مستقل تفاوت سود حسابداری و سود مشمول مالیات : نمایندۀ )BTD 2 ( سنجش فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات میباشد که از تفاوت بین سود قبل از مالیات شرکت و سود مشمول مالیات بدست میآید. پژوهشهای به منظور از بین بردن اثر مقیاس بر داراییهای اول دوره تقسیم گردیده است. در صورت گرفته پیرامون اجتناب از پرداخت مالیات از معیارهای متفاوتی برای سنجش اجتناب از پرداخت مالیات استفاده شده است. در این تحقیق به پیروی از کار پلسکو )8114( و دسای و دارماپاال ) ( از تفاوت بین سود حسابداری )سود قبل از مالیات( و سود مشمول مالیات به عنوان معیار اجتناب از پرداخت مالیات و از اطالعات صورت سود و زیان برای تخمین سود مشمول مالیات استفاده شده است. سود مشمول مالیات از طریق تقسیم هزینه مالیات بر نرخ مالیات قانونی محاسبه شده است. هانلون و همکاران) 8115 ( و دسای و همکاران )8112( اظهار کردند که استفاده از سود مشمول مالیات برآوردی معیاری مناسب تر از سود مشمول مالیات واقعی است به این دلیل که بازار فقط از اطالعات عمومی موجود برای ارزیابی قیمت سهام استفاده میکند. قوانین و مقررات مالیاتی انواع درآمدهای مشمول مالیات یا معاف از مالیات را تعریف میکند. برای یک واحد تجاری ممکن است درآمدهایی ارائه کند که متفاوت از درآمدهای گزارش شده برای مقاصد مالیاتی باشد. در ایران معافیت های موضوع مواد 088 تا 045 قانون مالیاتهای مستقیم از جمله معافیت هایی است که موجب تفاوت دائمی بین سود حسابداری و مشمول مالیات میشود. برای نمونه طبق ماده % درآمد حاصل از صادرات کاالهای صنعتی و یا طبق مادۀ 045 سود حاصل از سپرده های بانکی از مالیات معاف است. این مواد مربوط به درآمدهاست. در مورد هزینه های قابل پذیرش در مادۀ 043 هزینه های مازاد بر معافیت های تعیین شده از این دست است. 1. Cost of Debt 2. Book-Tax Differences

9 بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه 643 مالکیت سهامداران نهادی :)Inst( در تحقیق حاضر طبق تعریف پورحیدری و همتی) 0838 ( مجموع سهام شرکتهای سرمایه گذاری صندوقهای بازنشستگی بنیادها نهادها و سازم نا های دولتی به دلیل اینکه از افق دید بلندمدت برخوردارند به عنوان سهامداران نهادی در نظر گرفته شده است. این تعریف از سرمایه گذاران نهادی در پژوهش نهندی و همکاران )0833( و سایر پژوهشها نیز استفاده شده است و به تعاریف ارائه شده در پژوهشهای غربی نیز نزدیک است. مطابق با تعریف بوشی )0113( سرمایهگذاران نهادی سرمایهگذاران بزرگ نظیر بانکها شرکتهای بیمه شرکتهای سرمایهگذاری موسسات بازنشستگی و... هستند. متغیر های کنترلی: اقالم تعهدی :)TA( از تفاوت بین سود و جریان نقدی حاصل از عملیات بدست میآید. تفاوت بین سود دفتری و مشمول مالیات به دو دلیل می تواند ایجاد شود به خاطر مدیریت سود که مدیران سود حسابداری را دستکاری میکنند و دیگری فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات که به طور عمدی درآمد مشمول مالیات را کاهش میدهند. بنابراین تفاوت سود دفتری و مشمول مالیات الزاما اجتناب از پرداخت مالیات را منعکس نمیکند )دسایی و دارماپاال 8112 و 8111(. بنابراین اقالم تعهدی برای کنترل سایر عوامل یعنی مدیریت سود به کار می رود. به منظور از بین بردن اثر مقیاس بر داراییهای اول دوره تقسیم گردیده است. جریان نقدی عملیاتی :)CFO( بیانگر سودآوری شرکت میباشد. وقتی که شرکت جریان نقدی بیشتری تولید کند در وضعیت بهتری از نظر ایفای تعهد قرار دارد. به منظور از بین بردن اثر مقیاس بر داراییهای اول دوره تقسیم گردیده است. اندازه شرکت :)Size( از لگاریتم طبیعی کل داراییها بدست میآید. از دید سرمایه گذاران شرکتهای بزرگتر ریسک کمتری خواهند داشت در نتیجه نرخ بهرۀ شرکت کاهش خواهد یافت. متغیر موهومی) Group ( : اگر شرکت عضو گروه تجاری باشد عدد یک در غیر اینصورت صفر می پذیرد. شرکتهای عضو گروه به دلیل دسترسی به بازار سرمایه داخلی با محدودیتهای مالی کم تری نسبت به شرکتهای مستقل برخوردارند بنابراین انتظار میرود هزینۀ بدهی کم تری داشته باشند.

10 یافته های پژوهش 1-2- آمار توصیفی پژوهشنامه مالیات/شماره نوزدهم )مسلسل 17( پاییز 6331 اطالعات مربوط به آمار توصیفی متغیرهای مورد استفاده در این پژوهش در جدول شماره )0( منعکس گردیده است. همانگونه که مشاهده میشود تعداد سال- شرکت بررسی شده 287 مورد میباشد. هزینه بدهی) COD ( شرکتها به طور متوسط 1/11 و میانگین تفاوت سود حسابداری وسود مشمول مالیات) BTD ( 1/0 میباشد که نشان دهندۀ این است که به طور متوسط سود قبل از مالیات شرکتها بیشتر از سود مشمول مالیات آنها میباشد. حداقل تفاوت سود حسابداری و سود مشمول مالیات 1/11- میباشد که بیانگر این است که در بعضی از شرکتها سود حسابداری کمتر از سود مشمول مالیات میباشد. جدول )1(- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق متغیر تعداد مشاهدات میانگین انحراف معیار میانه ماکزیمم مینیمم 1-1/11-8/13 01/11-1/8 1-7/78 1 1/4 1/7 0/00 03/88 1/ /17 0 1/13 1/12 1/ /00 1/74 8/33 0 1/12 1/08 1/8 0/54 1/08 88/48 01/48 1/41 1/11 1/0 1/18 08/08 1/08 1/21 7/72 1/ COD BTD TA SIZE CFO Inst InstBTD Group منبع: یافتههای محقق 2-2- نتایج آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی وجود رابطه خطی و شدت همبستگی بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. این ضرایب به همراه سطح معنیداری ارائه گردیدهاند. نتایج این آزمون در جدول )8( ارائه شده است. همبستگی بین هزینۀ بدهی و تفاوت سود حسابداری و مشمول مالیات 1/8- منفی و در سطح 11 درصد معنیدار است که نشاندهندۀ این است که شرکتهایی که فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات را به کار میبرند به طور معنیداری هزینۀ بدهی کم تری را تجربه میکنند. بهعالوه هزینۀ بدهی رابطۀ منفی و معنیداری با مالکیت نهادی دارد. همبستگی معنیداری بین هزینۀ بدهی با

11 بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه 641 متغیرهای کنترلی جریان نقدی عملیاتی و اقالم تعهدی وجود دارد و در اندازۀ شرکت و گروه تجاری همبستگی معنیداری وجود ندارد. ضمن بین هزینه بدهی با جدول )2(- نتایج آزمون همبستگی پیرسون GROUP BTDInst INST SIZE CFO TA BTD COD 0 COD 0-1/81 ** BTD 0 1 /84-1/0 ** TA 0-1/54 ** 1/80 ** -1/88 ** CFO 0-1/ 75-1/ 17 1/00 ** -1/84 SIZE 0 1/00 ** 1 /10 1/08 * -1/ 05-1/05 ** INST 0 1/81 ** 1/00 ** 1/88 ** 1/80 ** 1/15 * -1/88 ** BTDInst 0 1/07 ** 1/80 ** 1/47 ** -1/13 * 1 /17 1 /07* * 1 /15 GROUP ** * به ترتیب معنیداری در سطح 11 و 15 درصد منبع: یافتههای محقق 9-2- تجزیه تحلیل داده ها و انتخاب الگو برای مدل های تحقیق دادههای مربوط به متغیرها از صورتهای مالی شرکتها و نرم افزار تدبیر پرداز استخراج شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Eviews 6 استفاده شده است. برای آزمون فرضیهها از مدل رگرسیون حداقل مربعات تعمیم یافته) GLS ( و برای آزمون همبستگی بین پسماندها از آزمون دوربین- واتسون استفاده شده است. ضمنا برای رفع ناهمساتی واریانس از تصحیح وایت استفاده شده است. در بررسی دادههای مقطعی و سری زمانی اگر ضرایب اثرات مقطعی و اثرات زمانی معنیدار نشود میتوان دادهها را با یکدیگر ترکیب کرده و به وسیله یک رگرسیون حداقل مربعات معمولی تخمین بزنیم. از آنجایی که در اکثر دادههای ترکیبی اغلب ضرایب مقاطع یا سریهای زمانی معنیدار هستند این مدل که به مدل رگرسیون ترکیب شده معروف است کمتر مورد استفاده قرار می گیرد ) یافی 8118 (. با توجه به ساختار ترکیبی دادهها برای بررسی ترکیب پذیری از آزمون چاو و برای بررسی وجود اثر ثابت از آزمون هاسمن استفاده شده است.

12 641 پژوهشنامه مالیات/شماره نوزدهم )مسلسل 17( پاییز 6331 برای بررسی ترکیب پذیری از آزمون چاو استفاده شده است. با توجه به نتایج بدست آمده در جدول شماره )8( مدل اثر ثابت به عنوان مدل ارجح انتخاب شد. جدول )9(- نتایج حاصل از آزمون چاو برای مدل های تحقیق مدل مقدار آماره F درجه آزادی نتیجه روش تائید شده P-Value مدل شماره 0 مدل شماره 8 برای انتخاب بین مدل اثر ثابت و تصادفی از آزمون هاسمن استفاده شده است که نتایج آن درجدول شماره )4( آمده است. سطح معنیداری بدست آمده نشان میدهد که برای برآورد مدل باید از آزمون اثر ثابت استفاده شود. 1/1111 1/1111 )28/551( )28/557( 75/5 5/21 رد رد روش داده های پانل روش داده های پانل جدول )4(- نتایج حاصل از آزمون هاسمن برای مدل های تحقیق P-value مدل مقدار آماره درجه آزادی نتیجه روش تائید شده H 0 H 0 رد رد روش اثر ثابت روش اثر ثابت 1/1111 1/ /31 03/70 مدل شماره 0 مدل 0 شماره نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها قبل از پرداختن به آزمون فرضیهها ذکر این نکته ضروری است که در تمامی مدلها برای آزمون فرضیههای اول و دوم مقدار آماره دوربین- واتسون بدون در نظر گرفتن وقفه بهینه به ترتیب مقادیر 0/81 0/81 را نشان میداد که بیانگر وجود خودهمبستگی بین خطاهای مدل بود. برای رفع این مشکل ابتدا وقفه بهینه با استفاده از معیارهای خطای نهایی پیش بینی شده 0 معیار آکائیک 8 4 تعیین گردید و سپس در مدل رگرسیون لحاظ گردید. از آنجا که در کلیه مدل- 8 و حنان -کوئین شوارز ها همۀ معیارهای فوق وقفه زمانی یک را به عنوان وقفه بهینه انتخاب نمودند لذا در تمامی مدلها از خود رگرسیون مرتبه اول در مدلها استفاده گردیده است. همچنین برای برآورد این مدلها در قالب 1. Final Prediction Error 2. Akaike 3. Schwarz 4. Hannan-Quinn

13 647 )8( و) 4 ( بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه مدل دادههای ترکیبی با توجه به نتایج حاصل شده از آزمون چاو و هاسمن که در جداول نمایان است در تمامی مدل ها از روش دادههای پانل به صورت اثر ثابت استفاده شده است. جدول )5(- نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول منبع: یافتههای محقق متغیر ضریب معناداری 1 /178 1 / 111 مقدار ثابت 1 /118-1/ 184 تفاوت سود دفتری و مشمول مالیات (BTD) 1 /184-1/ 185 اقالم تعهدی )TA( 1 /111 1/ 117 اندازه )SIZE( 1 /111 1 / 150 جریان نقدی عملیاتی )CFO( 1 /302-1/ 110 متغیر موهومی )GROUP( آماره 81/02 1/111 1/21 8 / نتایج آزمون فرضیه اول: فرضیه اول به بررسی رابطۀ بین اجتناب از پرداخت مالیات و F سطح معنی داری آماره F ضریب تعیین تعدیل شده آماره ی دوربین واتسون هزینۀ بدهی پرداخته است. همانطور که در جدول شماره )5( مشاهده میشود آماره F بدست آمده در مدل فوق در سطح اطمینان 1/11 معنیدار است بنابراین کل مدل از لحاظ آماری معنیدار است. آمارۀ دوربین- واتسون 8/11 میباشد که بیانگر عدم وجود خودهمبستگی بین متغیرهای تحقیق میباشد. ضریب تعیین تعدیل شده 1/7 میباشد که بیانگر این است که 71 درصد تغییرات متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل توضیح داده میشود. بر اساس نتایج حاصل از آزمون فرضیه که در جدول شماره )5( مشاهده میشود ضریب تفاوت سود دفتری و مشمول مالیات 1/184 - منفی و معنیدار میباشد که به این معنی است که فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات بیشتر نرخ بهرۀ شرکت را به طور میانگین به اندازۀ )%8/4( کاهش میدهد. این رابطۀ منفی نشان دهندۀ این است که اثر مناسب اجتناب از پرداخت مالیات شرکت میتواند به عنوان یک بدهی برای شرکت به کار رود از اینرو اجتناب از

14 641 پژوهشنامه مالیات/شماره نوزدهم )مسلسل 17( پاییز 6331 پرداخت مالیات به عنوان یک جانشین برای استفاده از بدهی به کار رود. این نتیجه با نتایج گراهام و توکر )8112( و لیم )8100( مطابقت دارد. جدول )6(- نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم منبع: یافتههای محقق نتایج آزمون فرضیه دوم: در این فرضیه به بررسی تاثیر مالکیت نهادی بر رابطۀ بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی پراخته شده است. آماره F بدست آمده از مدل دوم )جدول شماره 2 ( در سطح اطمینان 1/11 معنیدار است بنابراین کل مدل از لحاظ آماری معنیدار است. آمارۀ دوربین- 8 واتسون ضریب تعیین تعدیل شده میباشد که بیانگر عدم وجود خودهمبستگی بین متغیرهای تحقیق میباشد. 1/21 توسط متغیرهای مستقل توضیح داده میشود. میباشد که بیانگر این است که همانطور که در درصد 21 جدول شماره تغییرات متغیر وابسته )2( مشاهده میشود ضریب اثر متقابل اجتناب از پرداخت مالیات و مالکیت نهادی معنیدار نمیباشد. در نتیجه فرضیه دوم تحقیق رد میشود. متغیر ضریب معناداری 1 /87 1 / 184 مقدار ثابت 1 /501 1 / 180 تفاوت سود دفتری و مشمول مالیات( BTD ) 1 /185-1/ 184 اقالم تعهدی )TA( مالکیت نهادی) Inst ( مالکیت نهادی*تفاوت سود حسابداری و مشمول مالیات) BTDInst ( بر اساس تحقیقات قبلی انتظار میرود 1 /111 1 /034 1/1115-1/ /111 1 / 113 اندازه )SIZE( آماره 1 /111-1/ 145 جریان نقدی عملیاتی )CFO( 1 /204 1 / 118 متغیر موهومی )GROUP( 01/51 1/111 1/21 8 F سطح معنی داری آماره F ضریب تعیین تعدیل شده آماره ی دوربین واتسون که نظارت مالکیت نهادی سبب نتیجۀ

15 بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه 643 مناسب از فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات شود و منافع ناشی از اجتناب از پرداخت مالیات سبب کاهش بیشتر هزینۀ بدهی شود. اما بر اساس آزمون فرضیۀ تحقیق سطح مالکیت نهادی بر رابطۀ بین اجتناب از پرداخت و هزینۀ بدهی تاثیر معنیداری ندارد این نتیجه با نتیجه لیم )8100( مطابقت ندارد. 8- نتیجه گیری و پیشنهادها مالیات هزینهای است که بر کلیه واحدهای انتفاعی که به نوعی درآمدزایی میکنند از جانب دولت تحمیل میشود. چنانچه شرکتها و اشخاص حقوقی به عنوان واحدهایی تلقی شوند که در راستای کسب سود و انتفاع فعالیت میکنند میتوان انتظار داشت که به دنبال راهکارهایی در جهت کاهش مالیات پرداختی خود باشند. در ادبیات مالی در کشورهای خارجی تالشها و راهکارهای قانونی شرکتها به منظور کاهش هزینه مالیات خود را به نامهای متفاوتی از قبیل مدیریت مالیات اجتناب از پرداخت مالیات و رویه مالیاتی جسورانه میشناسند. فعالیت های اجتناب از پرداخت مالیات به طور متداول به ابزارهای صرفه جویی مالیات که منابع را از دولت به سهامداران انتقال می دهد و بنابراین ارزش بعد از مالیات شرکت را افزایش می دهد اتالق می شود )دسایی و دارماپاال 8111(. در این پژوهش ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه مورد بررسی قرار گرفته است. معیارهای متفاوتی جهت سنجش اجتناب از پرداخت مالیات استفاده میشود. در این تحقیق از تفاوت سود گزارش شده به سهامداران و سود مشمول مالیات استفاده شده است. بر طبق فرضیه اول پیش بینی شد که یک رابطۀ منفی بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی وجود دارد. نتایج تحقیق بیانگر تایید فرضیه اول بود به این معنی که فعالیت اجتناب از پرداخت مالیات هزینۀ بدهی شرکت را کاهش میدهد به عبارت دیگر صرفه جویی مالیاتی که از فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات ایجاد میشود میتواند در پروژههای شرکت سرمایهگذاری شود و در نهایت تامین مالی از طریق بدهی را کاهش دهد. فرضیه دوم تحقیق تاثیر مالکیت نهادی بر رابطۀ بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی را مورد بررسی قرار میدهد. نتایج حاصل از آزمون این فرضیه نشان داد که مالکیت نهادی تاثیر معنیداری بر این رابطه ندارد. بر اساس مبانی نظری تحقیق و نتایج تحقیقات پیشین فعالیتهای اجتناب از پرداخت مالیات زمینۀ انحراف منافع به وسیلۀ مدیران را ایجاد میکند که در شرکتهای با حاکمیت شرکتی خوب ناشی از سرمایه گذاران نهادی مسئلۀ تضاد منافع باید کاهش پیدا کند. اما بر اساس نتیجۀ تحقیق مالکان نهادی تاثیری بر ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی ندارند که این موضوع می تواند ناشی از این باشد که احتماال سرمایهگذاران

16 611 پژوهشنامه مالیات/شماره نوزدهم )مسلسل 17( پاییز 6331 نهادی بررسی دقیق و کافی در مورد فعالیتهای مدیریتی مربوط به عملکرد شرکت را فراهم نمی- آورند. مالکان نهادی میتوانند با کاهش فرصتهای انحراف منافع ناشی از فعالیتهای پرداخت مالیات هزینۀ بدهی شرکت را کاهش دهند. بر مبنای یافتههای حاصل از این پژوهش پیشنهادهای زیر ارائه میگردد یابد. اجتناب از 0- بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد میشود سیاستگذاران سیستمهای مالیاتی آینده و استاندارد- های حسابداری را به گونهای طراحی کنند که شکاف بین سود حسابداری و مشمول مالیات کاهش 8- نتایج این تحقیق نشان داد که سهامداران نهادی بر رابطۀ بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی تاثیری معنیدار ندارند بنابراین پیشنهاد میشود که سهامداران نهادی با دقت بیشتری بر فعالیتهایی که مدیران در این زمینه انجام میدهند نظارت کنند. 8- از آنجایی که هزینۀ بدهی بر عملکرد و ریسک ورشکستگی شرکت تاثیر گذار میباشد پیشنهاد میشود مدیران به نتایج این تحقیق توجه کنند و شرایطی را فراهم کنند که بتوانند از صرفهجویی ناشی از معافیتها و طرحهای تشویقی بدهی را کاهش دهند. مالیاتی پیشنهادهایی برای تحقیق های آتی نیز در زیر ارائه می شود: و تامین استفاده کنند مالی از طریق 0- پیشنهاد میشود محققان آتی تحقیق حاضر را با استفاده از سایر معیارهای اجتناب از پرداخت مالیات مثل نرخ موثر مالیاتی نقدی یا نرخ موثر مالیاتی بر اساس استانداردهای حسابداری انجام دهند. 8- نتایج برخی از پژوهشها در سایر کشورها حاکی از آن است که اجتناب از پرداخت مالیات بر محیط اطالعاتی شرکت تاثیر میگذارد و زمینۀ انحراف منافع مدیریتی را فراهم میکند. پیشنهاد میگردد تحقیقات آتی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و شفافیت شرکتها را مورد بررسی قرار دهند. محدودیتهایی که در اجزای تحقیق وجود داشته و در تعبیر و تفسیر یافته های تحقیق و قابلیت تعمیم آن باید مورد لحاظ قرار گیرند عبارتند: 4- جهت سنجش اجتناب از پرداخت مالیات از تفاوت بین سود حسابداری و سود مشمول مالیات استفاده شده است در صورت استفاده از معیارهای دیگر مانند نرخ موثر مالیاتی ممکن است

17 بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه 616 نتایجی متفاوت با یافتههای بدست آمده در این تحقیق حاصل شود. از اینرو در تفسیر و بسط نتایج باید احتیاط کافی نمود. 5- جهت برآورد سود مشمول مالیات از هزینه مالیات ابرازی استفاده شده است که ممکن است شامل اقالم معوقی باشد که مربوط به سالهای قبل است. با توجه به اینکه اطالعات افشا شده در مورد مالیات توسط شرکتها محدود میباشد و اقالم معوق را مشخص نمیکنند از اینرو تعدیل هزینه مالیات ابرازی از این بابت امکانپذیر نبود.

18 611 فهرست منابع پژوهشنامه مالیات/شماره نوزدهم )مسلسل 17( پاییز احمد پور احمد کاشانی پور محمد و شجاعی محمد رضا )0831(. بررسی تاثیر حاکمیت شرکتی و کیفیت حسابرسی بر هزینۀ تامین مالی از طریق بدهی. بررسی حسابداری و حسابرسی. دوره 07. شماره 28.ص ایزدی نیا ناصر و رسائیان امیر )0833(. ساختار سرمایه و مالیات بر درآمد شرکتها. فصلنامه تخصصی مالیات شماره چهارم. 8- باباجانی جعفر و عبدی مجید )0831(. رابطه حاکمیت شرکتی و سود مشمول مالیات شرکت ها پژوهش های حسابداری مالی سال دوم شماره 8 ص : بادآور نهندی یونس برادران حسن زاده یونس و محمودزاده باغبانی سعید )0833(. بررسی رابطه بین برخی مکانیسمهای حاکمیت شرکتی و محافظهکاری در گزارشگری مالی. تحقیقات حسابداری شماره پژویان جمشید )0831(. اقتصاد بخش عمومی(مالیات ها) تهران دانشگاه تربیت مدرس. 2- پورحیدری امید و همتی داوود )0838(. بررسی اثر قراردادهای بدهی هزینههای سیاسی طرح- های پاداش و مالکیت بر مدیریت سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی های حسابداری و حسابرسی. سال یازدهم شماره خدامیپور احمد و ترک زاده علی )0811(. رابطه بین مالیات و محافظه کاری در گزارشگری مالی و مربوط بودن اطالعات حسابداری. مجله پژوهش های حسابداری مالی. سال سوم. شماره سوم. ص سعیدی پرویز و کالمی عبدالحکیم )0837(. تاثیر تغییر قانون مالیات بر درآمد شرکتها بر سرمایه- گذاری شرکتهای تولیدی. فصلنامه تخصصی مالیات.شماره سوم.بهار. 1- عرب مازار محمد طالب نیا قدرت اله وکیلی فرد حمیدرضا و صمدی محمود )0811(. تبیین رابطه بین شفافیت گزارشگری مالی و گزارشگری مالیاتی در ایران. مجله تحقیقات حسابداری. شماره موسوی جهرمی یگانه خداداد کاشی فرهاد و زیارتی مینو )0833(. بررسی رابطۀ بین درجۀ تمرکز بازار و نرخ موثر مالیات بر درآمد شرکتها. فصلنامه تخصصی مالیات. شماره هفتم.

19 بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه نوروش ایرج و ابراهیمی کردلر علی )0834(. بررسی و تبیین رابطۀ ترکیب سهامداران با تقارن اطالعات و سودمندی معیارهای حسابداری عملکرد. ش 48.ص بررسی های حسابداری و حسابرسی. 12. Armstrong, S,C. Blouin, L,J. Larker, F.D. (2012). The Incentives for Tax Planing. Journal of Accounting and Economics. Vol. 53,pp Bhojraj, S., and P. Sengupta (2003). The Effect of corporate governance on bond ratings and yields: The Role of Institutional Investors and Outside Directors. Journal of Business 76 (3): Bushee, B. (1998). The influence of Institutional Investors on Myopic R&D Investment Behavior. Accounting review, Chen, S., Chen, X., Cheng, Q., Shevlin, T (2010). Are Family Firm more Tax Aggressive than Non-family Firm? Journal of financial Economics 20, Chung, R., Firth, M., Kim, J (2002). Institutional Monitoring and Opportunistic Earnings Management. Journal of Corporate Finance Dyreng, S. D., Hanlon, M., Maydew, E. L (2009). The Effects of Executives on Corporate Tax Avoidance. Working Paper. 18. Desai, M.A., Dharmapala, D (2006). Corporate Tax Avoidance and High Powered Incentives. Journal of Financial Economics, 79, Desai, M.A., Dharmapala, D. (2009). Corporate Tax Avoidance and Firm Value Review of Economics and Statistics, 91, Deangelo, H. & Masulis, R. W. (1980). Optimal Capital Structure under Corporate and Person Taxation. Journal of Financial Economics. 21. Gravile, J. G (2009). Tax Havens: International Tax Avoidance and Evasion. Congressional Research Service Report for US Congress.

20 پژوهشنامه مالیات/شماره نوزدهم )مسلسل 17( پاییز Graham, J.R., Tucker, A (2006). Tax Shelters and Corporate Debt Policy. Journal of Financial Economics. 81, Gupta, S., and K. Newberry (1997). Determinants of the Variability in Corporate Effective Tax Rates: Evidence from Longitudinal Data. Journal of Accounting and Public Policy 16: Hanlon, M., and S. Heitzman (2009). A Review of Tax Research. Working Paper. Massachusetts Institute of Technology. 25.Hartzell, J.C., Starks, L.T (2003). Institutional Investors and Executive Compensation. Journal of Finance 58, Kim B, Jung K, Kim I (2005). Internal Funds Allocation and the Ownership Structure: Evidence from Korean Business Groups. Rev Quant Finance Acc 25: Lim, Y.D (2011). Tax Avoidance, Cost of Debt and Shareholder Activism : Evidence from Korea. Journal of Banking and Finance Lim, Y.D (2010). Tax Avoidance and Underleverage: Korean Evidence. Working Paper. University of New South Wales. 29. Noor, R. M., Fadzillah, N. S., Mastuki, N. A (2010). Corporate Tax Planning: A Study on Corporate Effective Tax Rates of Malaysian Listed Companies. International Journal of Trade, Economics and Finance, 1(2), Otusanya, O. J (2011). The Role of Multinational Companies in Tax Evasion and Tax Avoidance: The Case of Nigeria. Critical Perspectives on Accounting, 22(3), Pasternak, M., Rico, C (2008). Tax Interpretation, Planning, and Avoidance: Some Linguistic Analysis. Akron Tax Journal, Plesko G. A.,( 2004). Corporate Tax Avoidance and the Properties of Corporate Earnings. National Tax Journal, 7, Rego, S. O. (2003). Tax-avoidance Activities of U.S. Multinational Corporation Contemporary. Accounting Research 20:

21 بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تاثیر مالکیت نهادی بر این رابطه Shleifer, A., Vishny, R (1986). Large shareholders and corporate control. Journal of Political Economy, 94, Slemrod, J. (2004). The Economics of Corporate Tax Selfishness. National Tax Journal, 57, Wang ) 9202(. Tax Avoidance, Corporate Transparency, and Firm Value. Working Paper. 37.Wilson, R. J (2009). An Examination of Corporate Tax Shelter Participation.Accounting Review, 84, Zimmerman, J (1983). Taxes and Firm Size. Journal of Accounting & Economic , Yaffee, R. (2003)."A Primer for Panel Data Analysis", New York University, Information Technology Services.