MJESEČNA PUBLIKACIJA POMORSKOG MUZEJA CRNE GORE KOTOR, AVGUST

Transcription

1 MJESEČNA PUBLIKACIJA POMORSKOG MUZEJA CRNE GORE KOTOR, AVGUST 2017 Uavgustu u Pomorskom muzeju Crne Gore Kotor nije bilo događaja poput otvaranja izložbi, prezentacije knjiga ili sličnih kulturnih manifestacija. Ipak, tokom avgusta se intenzivno radilo na pripremi događaja čiji će se finale videti u septembru i u oktobru. Tako smo sproveli foto konkurs na temu Kulturne i prirodne ljepote Crnogorskog primorja (strana 3). Preko Ministarstva kulture Crne Gore Muzej se uključio i međunarodni projekat Međunarodna biblioteka (strana 3). Započeli smo realizaciju projekta pomoći Bokeljskoj mornarici u obnavljanju uniformi koje nose mornari i oficiri Mornarice i opravci njihovog trofejnog oružja iza koga stoji Ministarstvo kulture (strana 5). Nabavili smo novu opremu i sredstva za restauratorsko-konzervatorsku radionicu. Završena je restauracija i konsolidacija nekoliko starih slika (strana 4). Viši savjetnik Muzeja Radojka Abramović intenzivno je radila na pripremi knjige Lav Svetog Marka, Simbol Serenisime, predstavljen u umjetnosti Grada Kotora. Nastavili smo sa pripremom projekta prezentacije dijelova sadržaja starih brodskih dnevnika koji se čuvaju u Palati Grgurina. U Muzej je stigao projekat tehničke dokumentacije za uređenje unutrašnjeg prostora galerije i laboratorije za konzervaciju, te projekat za sanaciju dijela krovne konstrukcije Palate Grgurina. Projekat je izradio dipl. ing. arhitekture Dejan Palibrk, konzervator. Foto: D. Brdar

2 Jedra Boke MJESEČNA PUBLIKACIJA POMORSKOG MUZEJA CRNE GORE Jedra Boke je mjesečna publikacija Pomorskog muzeja Crne Gore Kotor Avgust godine Direktor Pomorskog muzeja Andro Radulović Savjet Pomorskog muzeja Odlukom Vlade od 18. decembra g. formiran je Savjet Pomorskog muzeja koji će naredne 4 godine raditi u sljedećem sastavu: Ljiljana Zeković, predsjednik mr Milena Martinović,član Maja Ćetković, član Slavko Dabinović, član Jedra Boke sadržajno i tehnički oblikuje Drago Brdar Prijatelji i saradnici Mr Mileva Pejaković Vujošević Prof. dr Antun Sbutega Prof. dr Gracijela Čulić Don Anton Belan mr Stevan Kordić Prof. dr Milenko Pasinović Milan Sbutega Zoran Radimiri Željko Brguljan Petar Palavršić Slavko Dabinović Radojka Abramović Jelena Karadžić Ilija Mlinarević Milica Vujović Smiljka Strunjaš Danijela Nikčević Pomorski muzej Crne Gore Kotor Trg Bokeljske Mornarice 391 Kotor, Telefon: +382 (0) Fax: +382 (0) Website: e mail: pom.muzej.dir@t com.me Amerčka senatorka Suzan Kolins i ambasadorka SAD Suzan En Ujehara u Palati Grgurina POSJETE Tokom trodnevne posjete Crnoj Gori šestočlane delegacije američkog Senata, Pomorski muzej Crne Gore Kotor 12. avgusta obišli su članica te delegacije, senatorka Suzan Kolins (Susan Collins) sa suprugom Tomasom Dafronom (Thomas Daffron) i gospođa Margaret En Ujehara (Margaret Ann Uyehara), ambasadorka SAD u našoj državi. Suzan Kolins (desno), Margaret Ujehara (lijevo) Uvažene gošće je u Palati Grgurina dočekala Milica Vujović, viša restauratorka Muzeja. Vodič kroz Muzej i bogatu istoriju Boke Kotorske bila je Dolores Fabian, službeni prevodilac i stalni saradnik našeg muzeja. Senatorka Kolins, koja u Senatu SAD predstavlja državu Mejn, pokazala je zapaženo interesovanje za istorijat Boke Kotorske i baštinu koju njegujemo u Pomorskom muzeju. Njenu pažnju posebno su privukle bokeške nošnje, nakit, dragocjenosti koje su stari pomorci ovog kraja donosili iz svijeta, pa i staro oružje. Za ambasadorku Ujeharu ovo je bio ponovni susret sa Muzejom u kome je bila odmah po imenovanju na funkciju. Uvažene gošće su u knjizi utisaka Pomorskog muzeja ostavile sljedeće poruke: Predivan muzej (Suzan Kolins) i Hvala veoma mnogo za predivnu turu ovim izuzetnim muzejom (Margaret En Ujehara). Na kraju posjete koja je počela oko 15 sati i završila se oko 15 i 30 sati, koleginica Vujović je gošćama uručila prigodne poklone, knjige u izdanju naše institucije: Graditeljstvo Kotora i Plovidba kapetana Iva Visina oko svijeta. Američki senatori boravili su u Crnoj Gori od 11. do 13. avgusta. Delegaciju je predvodio senator Roj Blant (Roy Blunt), a pored senatorke Suzan Kolins u njoj su bili senatori Džon Kornin (John Cornyn), Ted Kokran (Thad Cochran), Tom Koton (Tom Cotton) i Tom Tilis (Thom Tillis). Pomorski muzej Crne Gore u Kotoru nastao je postepenim razvitkom prvobitne zbirke Bratovštine "Bokeljska mornarica", utemeljene oko godine, koja je od godine otvorena za javnost, a godine preuređena i otvorena na prvom spratu sadašnje muzejske zgrade, barokne palate plemićke porodice Grgurina iz početka XVIII vijeka, koja je od godine kompletno restaurirana i adaptirana za potrebe Muzeja. Danas je Pomorski muzej institucija kulture Republike Crne Gore. Misija Pomorskog muzeja Crne Gore u Kotoru je da čuva sjećanje naše zajednice na bogatu pomorsku istoriju Boke Kotorske i njeno izuzetno kulturno nasljeđe. 2 Jedra Boke avgust/2017. Suzan Kolins se upisuje u knjigu utisaka Ispred vitrine sa ženskim nošnjama

3 Uokviru međunarodne inicijative Dani evropske baštine, Pomorski muzej Crne Gore Kotor početkom avgusta raspisao je foto konkurs na temu Kulturne i prirodne ljepote Crnogorskog primorja. Do 1. septembra, krajnjeg roka za dostavljanje radova, na konkurs su stigli radovi 41 autora, odnosno ukupno 194 fotografija. Tročlani žiri koga čine poznati i priznati umjetnički fotografi dr Stevan Kordić i Zoran Nikolić, te Radojka Abramović, viši savjetnik u našem muzeju, odabraće tri fotografije, čiji će autori dobiti novčane nagrade, kao i 30 radova koji će biti izloženi na izložbi Kulturne i prirodne ljepote Crnogorskog primorja u Pomorskom muzeju u Starom gradu, od 30. septembra do 15. oktobra. Žiri će svoju odluku saopštiti 10. septembra, a nagrade će biti uručene 30. septembra u 19h u Pomorskom muzeju Crne Gore Kotor. Nagrade su novčane od 100 do 250 eura. U NAŠEM KANTUNU NAŠA AKCIJA U OKVIRU MEĐUNARODNE INICIJATIVE DANI EVROPSKE BAŠTINE Nagradni foto konkurs Pomorskog muzeja Kulturne i prirodne ljepote crnogorskog primorja Pravo učešća na našem konkursu imali su svi domaći i strani autori, fotoamateri, udruženja fotoamatera, nevladine organizacije koje se bave očuvanjem kulturne i prirodne baštine Crne Gore, i učenici osnovnih i srednjih škola. Konkurs je bio namijenjen onima koji poštuju i vole prirodne i kulturne ljepote i od njih smo očekivali da svojim foto aparatima zabilježe poznate i manje poznate prirodne i kulturne ljepote Crnogorskog primorja. Autori su mogli poslati najviše pet svojih radova. Manifestacija Dani evropske baštine pokrenuta je kroz saradnju Evropske komisije i Savjeta Evrope, a u cilju približavanja kulturne baštine široj javnosti. Obilježava je svakog septembra 50 zemalja potpisnica Evropske konvencije o kulturi. Bazirana na organizovanju događaja na lokalnom i nacionalnom nivou i u odnosu na jedinstvenu, zadatu temu, koja se bira na evropskom nivou. Donacija našeg muzeja u okviru projekta Međunarodna biblioteka Donaciju koja se sastoji od po pet primjeraka publikacija čiji je izdavač Pomorski muzej Crne Gore Kotor, uputili smo 23. avgusta u Ministarstvo kulture Crne Gore. Primjerci naših publikacija koje smo poslali na Cetinje, biće upućeni u Albaniju kao dio šire donacije naše države u sklopu projekta Međunarodna biblioteka. Ovaj vid međunarodne bibliotečke saradnje inicirala je inače Opština Tirana, a prihvatilo je Ministarstvo kulture Crne Gore. Tim povodom u našem muzej 11. avgusta je stigao poziv za učešće u ovom projektu od mr Aleksandra Dajkovića, generalnog direktora Direktorata za kulturnu baštinu Ministarstva Kulture Crne Gore, što je s naše strane rado prihvaćeno. Cijeneći značaj projekta i poziva za učešće dostavljamo Vam po pet primjeraka publikacija čiji je izdavač Pomorski muzej Crne Gore Kotor, a koje će biti dio donacije iz Crne Gore, navedeno je, između ostalog, u odgovoru Andra Radulovića, direktora Pomorskog muzeja. Publikacije koje će biti dio donacije od strane Pomorskog muzeja Crne Gore Opštini Tirana u okviru projekta Međunarodna biblioteka Plovidba kapetana Iva Visina oko svijeta; Petar Palavršić i Slavko Dabinović; Pomorski muzej Crne Gore Kotor; Kotor, Captain Ivo Visin s Voyage Around the World; Petar Palavršić i Slavko Dabinović; Maritime Museum of Montenegro Kotor; Kotor, Socijalno-ekonomska struktura društva u Kotoru prve polovine XIV vijeka; Jovan J. Martinović; Pomorski muzej Crne Gore Kotor, OJU Muzeji Kotor; Kotor, Kultura i pravo; Tijana Samardžić i Predrag Malbaša; Pomorski muzej Crne Gore; Kotor, Godišnjak Pomorskog muzeja u Kotoru; LIX-LX; Tom I; Pomorski muzej Crne Gore Kotor; Kotor Jedra Boke avgust/

4 U NAŠEM KANTUNU Nova oprema u radionici za konzervaciju i restauraciju Za potrebe konzervatorskih i restauratorskih aktivnosti u našoj instituciji Pomorski muzej je u avgustu nabavio veliku, moćnu lupu, kao i mikro usisivač, dva pomagala koja će našoj restauratorki Smiljki Strunjaš pomoći da svoj posao obavlja u tehničkom pogledu još bolje. U avgustu smo takođe za iste potrebe nabavili i melineks poliestersku foliju koju restauratori koriste za restauraciju i konsolidaciju slika, a koja se najčešće koristi za enkapsulaciju dokumenata, separaciju, zaštitu knjiga, prekrivanje radnih površina, prekrivanje vakuumskih stolova i staklenih površina, kao i brojne druge primjene. Uz ovo, Muzej je svoju radionicu za konzervaciju i restauraciju snabdeo i sigurnim, netoksičnim sredstvom za uklanjanje rđe sa predmeta od gvožđa, bronze, bakra i legure bakra, mesinga, čelika, cinka i pocinkovanih materijala. Takođe efikasno očisti mrlje i zarđale vodene mrlje. Završena restauracija nekoliko slika Restauratorka Pomorskog muzeja Smiljka Strunjaš u avgustu je privela kraju restauraciju i konsolidaciju nekoliko slika. Riječ je o slikama starih jedrenjaka: Brik Mio (autor Vincenzo Vrancovich), Bark Giorgo Meticke, kapetana Viskovića (autor nepoznat); Jedrenjak u oluji (autor nepoznat); Jedrenjak Belfast (autor nepoznat). Ove slike još nisu bile vraćene u okvir, a slika Parobrod Vojvodina, nepoznatog autora, je nakon restauracije i konsolidacije uokvirena ukrasnim okvirom. Digitalizacija starih fotografija Prijatelj Pomorskog muzeja, pomorski kapetan Milan Sbutega 19. avgusta je iz jedne stare prčanjske kuće u naš muzej donio nekoliko starih fotografija, dokumenata i uramljeni orden sa fotografijom nosioca tog odličja. Fotografije, dokumente i predmete smo digitalizovali i biće vraćeni vlasniku. U uramljenom dokumentu je plaketa o odlikovanju ordenom Knjaz Danilo I, trećeg stepena, koji je Knjaz Ni-kola I dodijelio dr Adamu Veroni, opštinskom ljekaru u Kotoru, zastupniku na Dalmatinskom saboru. U pozlaćenom ramu je navedeni orden i fotografija dr Adama Verone, a u trećem okviru su fotografija Rudolfa Giunia fotografija sa Jugoslovenskog sabora (slikao prof. dr Ivan Tišov). 4 Jedra Boke avgust/2017.

5 Dogovor sa Bokeljskom mornaricom UPomorskom Muzeju 22. avgusta je održan sastanak sa predstavnicima Bokeljske mornarice u vezi realizacija projekta Ministarstva kulture Crne Gore za pomoć Bokeljskoj Mornarici Kotor u obnavljanju uniformi i opravci trofejnog oružja koje nose mornari i oficiri Mornarice. Na sastanku je dogovoreno da Mornarica dostavi kontakt tri izvođača radova za izradu uniformi i nabavku cipela, sačini spisak nedostajućih dijelova uniforme, broj potrebnih novih uniformi, te spisak oružja na kojem je potrebno obaviti opravku, kao i spisak za nabavku novog oružja. Pomorski muzej će provjeriti da li Narodni muzej Crne Gore na Cetinju i Centar za konzervaciju obavljaju opravke oružja i da li postoji zakonska mogućnost nabavke i opravke oružja u državama u okruženja. Naš muzej će takođe u dogovoru sa Ministarstvom kulture Crne Gore, a u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama, utvrditi način nabavke gore navedene opreme. Sastanku su prisustvovali Andro Radulović, direktor Pomorskog muzeja, Slavko Dabinović, bibliotekar, a ispred Mornarice: Ilija Radović, viceadmiral, Aleksandar Dender, predsjednik Upravnog odbora, Branimir Maslovar, zamjenik predsjednika Upravnog odbora, Zdravko Milošević, domaćin Mornarice, Zlatko Moškov, komandir odreda Mornarice L j e t n j i K a r n e v a l K O T O R S K A T R A D I C I J A 1 6. P U T Tradicionalnom karnevalskom povorkom 5. avgusta je završen 16. Internacionalni ljetnji kotorski karneval. U karnevalskoj povorci učestvovalo je ukupno 20 karnevalskih grupa sedam domaćih i 12 inostranih, među kojima iz Rusije, Bjelorusije i jedna grupu čak i sa drugog kontinenta iz Bolivije. Tu je bila i neizostavna kotorska Gradska muzika. Karnevalu su prisustvovali članovi FECC-a (Federacija evropskih karnevalskih gradova), kao i direktori najvećih inostranih karnevalskih grupa. Nakon prolaska povorke glavnom gradskom saobraćajnicom i programa van zidina grada na Trgu od oružja je priređena Karnevalska noć, a Kotorane i goste zabavljali su muzički sastavi Tri kvarta i The grupa. V.d. direktora TO Kotor Mirza Krcić za medije je izrazio svoje zadovoljstvo velikim brojem grupa i velikim brojem gostiju i istakao značaj Internacionalnog ljetnjeg karnevala kako za Kotor, tako i za turističku ponudu grada. Krcić je dodao da karneval u ljetnjim mjesecima znači mnogo s obzirom da, kako je rekao, većina karnevalskih grupa nije u mogućnosti da prisustvuje Tradicionalnom zimskom kotorskom karnevalu koji se održava u februaru, a ovdje datira već više od 200 godina. Fotografije: Radio Kotor Jedra Boke avgust/

6 2017 B o k e l j s k a n o ć K O T O R S K A F E š T A N A D F E š T A M A Ovogodišnja Bokeljska noć, okupila je, pored više hiljada posjetilaca iz zemlje i inostranstva, 36 maskiranih barki, koje su predvođene Gradskom muzikom Kotor i jedrilicama Jedriličarskog kluba Lahor, napravile tri kruga u akvatoriju ispred gradske luke. Fešta nad feštama, kako Kotorani zovu ovu tradicionalnu manifestaciju koja ima status nematerijalnog kulturnog dobra, održana je u subotu veče 19. avgusta u akvatoriju Kotorskog zaliva ispred Starog grada. Tročlani žiri u sastavu mr Jovica Martinović, predsjednik, i članovi Vlasta Mandić i Slavko Ivanović prvu nagradu i novčani iznos od eura dodijelio je barci pod nazivom Veliki dok iz Herceg Novog. Barka aludira na nedavnu prodaju i odlazak iz Boke najvećeg ovdašnjeg brodoremontnog kapaciteta velikog doka Jadranskog brodogradilišta Bijela i postepeno gašenje te djelatnosti koja je u Bijeloj trajala preko 90 godina. Drugu nagradu i novčani iznos od eura žiri je dijelio kreaciji Energetska efikasnost Crne Gore sa glavnom barkom na kojoj su prikazane nove vjetroelektrane koje dobijaju finansijsku podršku iz džepova crnogorskih građana, a uz koju se šlepa manja barka sa oznakama Italije i koja kablom pod vodom, isisava struju iz Crne Gore. Treća nagrada u vrijednosti od 500 eura, pripala je barci pod nazivom Vatrogasnica, a koja je inspirisana požarima koji su Bokom harali više od mjesec dana i velikim naporima ovdašnjih vatrogasaca da ih zauzdaju. Nagrade žirija u vrijednosti od po 250 eura dobile su ukrašene barke Radno Mjesto, Kotorski zanati, Most na Verige i Starac i more. Jedan od sponzora Bokeljske noći picerija Galija iz Tivta dodijelila je vaučere barkama Nova ploča i Polja maka. Nakon proglašenja najboljih, uslijedio je bogati desetominutni vatromet i sa mora i sa kopna. Fešta koju su organizovali Kulturni centar Nikola Đurković i Turistička organizacija Kotor pod pokroviteljstvom Opštine Kotor i uz podršku Ministarstva kulture Crne Gore i brojnih sponzora, nastavila se do ranih jutarnjih sati. Ideja da se pokuša dočarati pa i prevazići sjaj venecijanskih noći dosanjanih iz mladosti, kako je napisao mr Jovica Martinović, možda se rodila jedne baršunasto-plave ljetnje večeri, dok je mjesec prelivao srebrom okolna brda, prije više od dva vijeka. Prva nagrada: Veliki dok Druga nagrada: Energetska efikasnost... Treća nagrada: Vatrogasnica Veliki vatromet poslije defilea barki Fotografije: Bokanews 6 Jedra Boke avgust/2017.

7 ŠKOLSKI BROD JADRAN P R O S L A V A 8 4. G O D I Š N J I C E Foto: D. Brdar Tradicionalnim koktelom priređenim na palubi školskog broda Jadran na tivatskoj rivi Pine, 22. avgusta u večernjim satima, obilježena je 84. godišnjica ovog plovila. Proslavi je prisustvovao načelnik generalštaba Vojske Crne Gore, general-pukovnik Ljubiša Jokić, komandant Mornarice, kapetan bojnog broda Darko Vuković, ambasadori i vojni atašei akreditovani u Crnoj Gori, predstavnici Ministarstava, primorskih opština, NVO sektora, kao i javnih i privatnih preduzeća sa kojima Mornarica Vojske Crne Gore sarađuje prilikom izvršavanja svojih redovnih zadataka. Gostima se obratio komandant broda, kapetan korvete Goran Pajović, koji ih je upoznao sa urađenim tokom nedavno završenog remonta Jadrana. JADRAN kratka istorija n Ugovor za gradnju sa njemačkim brodogradilištem H. C. Stulken Sohn sklopljen 4. septembra godine; n Porinut 25. juna godine. n Završen i isplovio 27. juna godine. n U Tivat, gdje mu je i danas matična luka, uplovio je 16. jula u 10 sati; n Prije Drugog svjetskog rata bilo je sedam krstarenja izvan Jadranskog mora. n Tokom Drugog svjetskog rata koristila ga je italijanska ratna mornarica kao školski brod pod imenom Marko Polo. n Kraj rata dočekao je u jednom od kanala u Veneciji gde je služio kao most. n U bivši Mornaričko-tehnički remontni zavod Sava Kovačević u Tivtu dotegljen je godine, gde je do godine obavljen prvi remont. Načelnik generalštaba Vojske Crne Gore, general-pukovnik Ljubiša Jokić po dolasku na Jadran Jedra Boke avgust/

8 Riječ Gorana Pajovića, komandanta Jadrana Dozvolite da vas sve pozdravim u ime Vojske Crne Gore i poželim srdačnu dobrodošlicu što ste došli na školski brod Jadran. Hvala vam što ste večeras s nama, što uveličavate svečanost upriličenu povodom 84. rođendana školskog broda Jadran. Svoj život na moru i sa morem Jadran je započeo 19. avgusta godine kada je upisan u flotnu listu i kada je započela njegova plemenita misija, uvodeći hiljade i hiljade kadeta, studenata i Foto: D. Brdar učenika u svijet mora i učeći ih prvim pomorskim vještinama. Brod je plovio skoro svim morima i okeanima realizujući do sada 22 velika školska međunarodna krstarenja, pletući mrežu prijateljstva između naroda i država, a mladi pomorci su pravili svoje prve korake i milje na moru. Protekle tri godine su prošle u znaku generalnog remonta broda. Remont koji je rađen od septembra do maja ove godine bio je jedan izuzetno složen projekat u koji su Ministarstvo odbrane i Vojska Crne Gore uložili mnogo truda i napora. Koliko je remont bio složen govori nam obim radova koji je u njemu izvršen. Glavni motor koji je prethodnih 40 godina služio brodu zamjenjen je novim i savremenijim. Ugrađena su tri nova dizel generatora, zamjenjene su sve cjevovodne i elektro instalacije, ugrađena je nova razvodna ploča, projektovana je i izrađena nova kontrolna kabina sa pultom za upravljanje glavnim motorom, zamjenjeni su svi drveni elementi broda, nabavljena su savremena sredstva navigacije, sve stambene prostorije na brodu su klimatizovane, sanitarni blok je rekonstruisan i nadograđen sistem otpadnih voda. Renovirane su mornarske spavaone, brodska kuhinja je proširena i kompletno su zamijenjeni svi kuhinjski elementi, kao i brodske komore za smiještaj hrane i brojni drugi radovi. Ono što nam je dodatno komplikovalo radove jeste zahtijev koji smo postavili na početku da se ni u kom slučaju ne smije narušiti originalna spoljašnjost školskog broda Jadran. I kao što vidite u tome smo u potpunosti uspjeli. Ne postoji niti jedan element broda, niti jedan milimetar kvadratni na ovom brodu koji nije u toku remonta zamijenjen, obrušen, zavaren i ponovo bojadisan dajući novi vjetar i novi život ovom brodu. U remontu je svakako najveći teret podnijela posada broda koja je izuzetnim zalaganjem i ljubavlju prema brodu danonoćno i bez gubljenja entuzijazma pružila maksimum i bez nje ovaj projekat ne bi sigurno mogao biti uspješno priveden kraju. Zato koristim ovu priliku da svojoj posadi odam dužno poštovanje i priznanje na izuzetnoj profesionalnosti i posvećenosti svom radu. Paluba Jadrana tokom prijema za 84. rođendan školskog broda Vojske Crne Gore (fotografija lijevo); Predstavnici Bokeljske mornarice Zdravko Milošević i Branislav Maslovar sa mr Milevom Pejaković Vujošević, doskorašnjom direktoricom Pomorskog muzeja Crne Gore Kotor (fotografija desno) Foto: D. Brdar Foto: D. Brdar 8 Jedra Boke avgust/2017.

9 Oba plutajuća doka otišla iz Bijele dio brodograditeljske tradicije preseljen u istoriju Foto: Internet strana BLRT Grupe Veliki dok 235 m. dužine i 53 m.širine ukrcan na najveći svjetski hevi lifter Dockvise Vanguard i spremean za odlazak iz tivatskog akvatorija Foto: Internet strana BLRT Grupe Foto: Internet strana BLRT Grupe Nakon što su u avgustu veliki i mali dok Jadranskog brodogradilišta Bijela odvezeni na nova odredišta, zajedno sa njima u istoriju je otišao i dio bogate brodograditeljske tradicije Boke, koja je u Bijeloj započela godine otvaranjem radionice na rtu Pijavica. Veliki dok, koga je kupila litvanska kompanija AB Vakaru Laivu Gamikla (dio BRLT Grupe) za 11 miliona eura, odvezen je 4. avgusta u Klajpedu grad na zapadu Litvanije. Mali dok sa pripadajućom opremom otegljen je 24. avgusta u Tursku pošto je 28. aprila prodat turskoj kompaniji Ozata Tersanecilik Sanayi ve Ticaret Ltd, po cijeni od 2,1 milion eura. Veliki plutajući dok 4. avgusta remorkeri su dovukli do holandskog broda džina za prevoz teških tereta, Dockwise Vanguard, i potom navukli na njegovu palubu. Dok je zatim fiksiran na palubi ogromnog holandskog hevi liftera, kako se ne bi pomjerao tokom plovidbe od Bijele od Klajpede. Prije svega toga, tankovi broda za prevoz su napunjeni morem, kako bi njegova glavna paluba zaronila 15-tak metara ispod morske površine. Uslijedio je preostali dio operacije i odlazak. Komplikovani postupak pripreme i samog ukrcaja velikog doka na najveći svjetski hevi lifter trajala je 11 sati pod strogim nadzorom specijalista BLRT Grupe i predstavnika kompanije Dockvise. Nakon što je prešao milja, dok je 22. avgusta stigao do Klajpede. Tu su ga remorkeri izvukli sa ogromnog holandskog broda, dugačkog 275 m. i širokog 79 m. i dovukli do odredišta, Zapadnog brodogradilišta u vlasništvu BLRT Grupe, gdje je vjerovatno već instaliran. Jedra Boke avgust/

10 Sa velikim dokom na svojoj palubi holandski hevi lifter Dockwise Vanguard doplovio je do Klajpede 22. avgusta. U blizini Zapadnog brodogradilišta BRLT Grupe obavljen je postupak obrnut onom koji je urađen u Bijeloj: remorkeri su svukli veliki dok sa Dockwise Vanguard-a i odvukli ga do konačnog odredišta. Povodom preuzimanja velikog doka generalni direktor Zapadnog brodogradilišta Arnoldas Šileika (mala fotografija) dao je sljedeću izjavu koja je prenijeta na kompanijskom internet sajtu: Dok će biti najveće takvo plutajuće pristanište u baltičkim zemljama i otvoriće nove mogućnosti vlasnicima brodova i brodogradilištu za popravke i izvođenje projekata modernizacije na brodovima tipa Panamax. n Mali dok Jadranskog brodogradilišta 24. avgusta predveče napustio je Bijelu. Remorker Red Sea Brigand otegliće dok koji je dug 148 metara, kapaciteta podizanja deset hiljada tona i kapaciteta dizalica 2,7 tona, u luku Jalova u Turskoj. Na ovom doku su remontovani brodovi Jugooceanije, Barske plovidbe, kompanije Dabinović, kompanija iz Hrvatske, kao i iz drugih zemalja. 10 Jedra Boke avgust/2017. n Brodogradilište u Bijeloj nastalo je godine na rtu Pijavica. Najprije je bilo radionica za popravku i gradnju drvenih ribarskih brodova i jedrenjaka, koja je u prvoj godini rada zapošljavala 10, a u drugoj 11 radnika. Do godine izgrađeno je 30 novih brodova i remontovano više od 100 jedrenjaka i 12 parnih brodova. Za vrijeme Drugog svjetskog rata brodogradilište je bilo minirano, pa je ostala sačuvana samo operativna obala. Početkom godine brodogradilište je obnovilo svoje aktivnosti. Fotografija: Navoz sa skaladom od hrastovog drveta; Slika u ulju, rad Ljuba Balabušića iz Bijele. n Industrijski krug je proširen na zaleđe rta Pijavica sredinom 50- tih godina prošlog vijeka. Tada su prošireni kapaciteti i kupljene nove mašine i postrojenja. Postupno se prešlo na izgradnje čeličnih brodova u komercijalne svrhe u Bokokotorskom zalivu. Prvi plutajući dok sa kapacitetom podizanja od tona izgrađen je prije više od pola vijeka. Gradnja je trajala osam godina. Veliki plutajući dok kapaciteta dizanja od tona, pušten je u rad početkom g. Gradila ga je njemačka kompanija GHH. Njegova vrijednost je bila 44 miliona njemačkih maraka. Tada je završena i izgradnja operativne obale u dužini od dva puta po 300 metara sa portalnom dizalicom od 25 tona. Istovremeno je 36 novih mašina stavljeno u funkciji. Mali plutajući dok je bio prvi novoizgrađeni, a veliki dok najveći objekat te vrste u bivšoj Jugoslaviji.

11 Pomorstvo u KOTORU danas U avgustu, šestom mjesecu kotorske kruzing sezone, zabilježeno je 64 dolazaka 28 većih ili manjih kruzing brodova. Nekoliko kruzera boravilo je dva ili više dana pa je tako registrovano i ukupno 73 njihovih boravišnih dana u Luci. U avgustu u Kotor nije bilo premijernog dolaska nekog kruzera. Brodovi u Kotoru u avgustu (10/11, 20/21. i 31.) Athena (26.) Azamara Quest (14.) Brilliance of the Seas (7.) Celebrity Constellation (18.) Club Med 2 (4.) Costa Luminosa (7. i 19.) Cristal Esprit (3, 23. i 31.) Horizon (2, 6, i 30.) La Belle de l Adriatique (26.) Le Lyrial (3, 17. i 31.) Mein Schiff 2 (22/23/24.) Mirabela (5, 12, 19. i 26.) MSC Musica (1, 7, 14, 21, i 29.) Norwegian Star Panorama (5, 12/13, 19/20. i 26/27.) Rhapsody of the Seas (6, 14, 20. i 28.) Royal Princess (1, 8, 22. i 28.) Royal Clipper (4. i 13.) Queen Victoria (15.) Sea Dream I (25/26.) Sea Dream II (9/10. i 20.) Silver Muse (3/4. i 13.) Silver Spirit (29.) Star Breeze (8, 18. i 25.)) Thomson Dream (10. i 24.) Thomson Spirit (9. i 23.) Westerdam (22.) Wind Star (19.) Neke od jahti koje su u avgustu dolazile u Kotor Jahta Air Jahta Sovereign Jahta Lord of the Seas Jahta Como Jahta Private Lives Jahta Elysian Fotografije D. Brdar Akvatorij Luke Kotor 14. avgusta: kruzer Norwegian Star (lijevo) prilazi Luci, kruzer Brilliance of the Seas na sidrištu br. 1 (desno) i kruzer Horizon na sidrištu br.2 (u pozadini) Jedra Boke avgust/

12 Aktivnosti Bokeljske mornarice DELEGACIJA Bokeljske mornarice Kotor, koju su sačinjavali članovi Admiralata i Upravnog odbora Branimir Maslovar, dr Branko Sbutega Zdravko Milošević, prisustvovala je 22. avgusta proslavi kojom je obilježena 84. godišnjica školskog broda Jadran. Proslava je održana na Pinama u Tivtu. Tom prilikom su predstavnici Bokeljske mornarice razgovarali sa generalom Jokićem, kapetanom bojnog broda Vukovićem i komandantom Jadrana, kapetanom korvete Goranom Pajovićem. U razgovorima je izraženo je obostrano zadovoljstvo tradicionalno dobrom saradnjom. ODRED Bokeljske mornarice Tivat u subotu, 5. avgusta, u večernjim satima učestvovao je u otvaranju tradicionalne Lastovske fešte, 43. po redu, kojoj je prisustvovalo više stotina mještana i turista. Fešta je otvorena nastupom Glazbeno-prosvjetnog društva Tivat. Nakon postrojavanja i smotre, Odred Mornarice je ispalio počasni plotun i, uz brojne aplauze, odigrao tradicionalno kolo na platou ispred crkve Sv. Marije. Na kraju su u kolo ušli ambasador Republike Hrvatske u Crnoj Gori Veselko Grubišić i Zoran Nikolić, predsjednik Kulturno-zavičajnog udruženja Napredak iz Gornje Lastve. Qpnpstuwp Rječnik ISTOČNOINDIJCI (East Idiamen) su brodovi duge plovidbe 17. vijeka (nastavak iz prethodnog izdanja). Između holandskih i engleskih istočnoindijaca nije bilo nikakve razlike. Kad su plovili u skupinama, doimali su se kao ratna eskadra. Znali su se i samo manevrisanjem odbraniti od pojedinih neprijateljskih ratnih brodova, a veliki se istočnoindijac mogao uhvatiti u koštac i s manjom fregatom. Imali su bateriju na oba boka, no topovi su im bili manjeg kalibra nego na ratnim brodovima. Kapetani koji bi se uspješno oduprli gusarima, azijskim piratima ili neprijateljskim ratnim brodovima i sretno dovezli u Englesku skupocjeni teret, primali su s različitih strana velike nagrade. Iako je kapetan ponekad morao platiti i do funti da dobije mjesto zapovjednika na istočnoindijcu, to je mogao nadoknaditi na jednom jedinom putovanju. Brodovi bokeških kapetana Bark Boritelj (preimenovan u Izvor), izgrađen g. u Kopru; dužina 46,7 m, širina 9,4 m, visina 6,3 m; Suvlasništvo porodice Tripković; Potonuo 11. avgusta g.; Ulje na platnu; B. Ivanković; Župna crkva Prčanj