Mr Lela Ma rić, Vojna akademija MO, Beograd Prof. dr Bran ko Kr smanović, Fakultet sporta i fi zičkog vaspitanja, Novi Sad

Size: px

Start display at page:

Download "Mr Lela Ma rić, Vojna akademija MO, Beograd Prof. dr Bran ko Kr smanović, Fakultet sporta i fi zičkog vaspitanja, Novi Sad"

Louise Atkins
5 years ago
Views:

1 CRNOGORSKA SPORTSKA AKADEMIJA, Sport Mont časopis br. 15,16,17. Mr Lela Ma rić, Vojna akademija MO, Beograd Prof. dr Bran ko Kr smanović, Fakultet sporta i fi zičkog vaspitanja, Novi Sad UTI CAJ MO TO RIČKIH SPOSOBNOSTI NA MOTORIČKU EFIKASNOST STUDENATA VOJNE AKADEMIJE 1. Uvod Fizičko vaspitanje je složen pedagoški proces u celokupnom školovanju stdenata Vojne akademije, u kome su fi zičke vežbe osnovno sredstvo i metod za realizaciju program skih sa dr ža ja. Pla no vi i pro gra mi za fi zičku obuku studenata imaju kompleksan pristup motorič kim pa ra me tri ma kao što su in ten zi tet, slo že nost, tra ja nje, ri tam itd. Na i me, sadržaji najvećim delom obuhvataju razvijanje motoričkih sposobnosti, a sprovode se kroz redovnu nastavu i druge ob li ke fi zičke aktivnosti. Specifi čan re žim ži vo ta i ra da u toku školovanja uslovljava individualni razvoj motoričkih sposobnosti,a što u mnogome zavisi i od genetskih predispozicija. Efikasnost nastave fi zičkog vaspitanja je procenjivana na osnovu nivoa savladanosti nastavnih sadržaja koji proizilaze iz pojedinih oblika fi zičke obuke, a propisane nastavnim planom i programom. Nakon statističke obrade podataka motoričkih sposobnosti među ispitanicima, cilj je utvrđi va nje uti ca ja na po bolj ša nje re zul ta ta u re ša va nju kompleksnih motoričkih zadataka. 2. Materijal i metode Istraživanje je izvršeno na uzorku od 70. ispitanika, uzrasta 19. godina, inače studenati prve godine Vojne akademije, odseka Kopnene vojske (KoV), Vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana (ViPVO) i od sek Mor na ri ce (OM). Odabrano je ukupno jedanaest testova za procenu motoričke sposobnosti, obuhvatajući testove za procenu ravnoteže, gipkosti, eksplozivne snage, repetitivne snage i izdržljivosti. Testovi su pokazali da imaju metrijske karakteristike u dosadašnjim istraživanjima. a) Za procenu ravnoteže: 1. sta ja nje na jed noj no zi za tvo re nih očiju (MSTN), 2. stajanje na jednoj nozi uzduž klupice za ravnotežu (MSTK). b) Za procenu gipkosti: 3. duboki pretklon na klupici (MDUP), 4. is kret sa pa li com (MISP). c) Za procenu eksplozivne snage: 5. skok u dalj iz me sta (MSKM), 6. bacanje medicinke iz ležanja na leđima (MBAM). d) Za procenu tepetitivne snage: 7. po di za nje tru pa sa tla za 60 sek. (MT60), 8. po di za nje tru pa sa tla na šved skoj klu pi za 60 sek. ( ML60), 9. vis u zgi bu (MVIS). 317

2 časopis br. 15,16,17. MONTENEGRIN SPORT ACADEMY, Sport Mont e) Za procenu izdržljivosti: 10. izdržaj u polučučnju sa polovinom težine (MIZP), 11. tr ča nje na 1600m. (M1600). Testovi za procenu motoričke efikasnosti proističu iz nastavnog plana i programa za fi zičko vaspitanje studenata VA, a na osnovu kojih se utvrđuje savladanost specifič nih sadržaja i obuhvata četiri testa: 1. sa vla đivanje pešadijskih prepreka (MSPP), 2. skok u dalj iz za le ta (MSKD), 3. tr ča nje na 100m (M100), 4. bacanje bombe u dalj (MBAB) Re zul tat i di sku si ja Podaci dobijeni nakon merenja obrađeni su primenom statističkih programa. Među tim, in te re so va lo nas je, ko li ko mo to ričke sposobnosti mogu da posluže u prognoziranju rezltata u kriterijumskim varijablama. Da bi objasnili uticaj pojedinih varijabli na uspešnost u rešavanju kompleksnih motoričkih sposobnsoti, korišćena je regresiona analiza Re zul ta ti re gre si o ne ana li ze sa vla đivanja staze pešadijskih prepreka (MSPP) Tabela 1 MSTN MSTK MDUP MISP MSDM MBAM MVIS МТ МL МIZP М Slobodan član = RО=.716 RО²=.513 F=5.548 р=.000 Rezultati regresione analize motoričkih sposobnosti i savlađivanje pešadijskih prepreka, (tabela 1), ukazuju da je sistem prediktorskih varijabli značajan u prognozi, jer je ko e ficijent multiple regresije RO=.716. Me đu tim, ovaj si stem pre dik tor skih mo to ričkih varijabli u prognoziranju rezultata sa vla đivanja pešadijskih prepreka uče stvu je sa 51% (RО²=.513). Ostali deo varijabiliteta pripada drugim prostorima koji nisu bili uključeni u sistem prediktorskih motoričkih varijabli, u okviru ovog istraživanja. Dakle, prediktorske varijable su statistički značajne u prognoziranju uspešnosti savla đivanja staze pešadijskih prepreka (F=5.548, р=.000). Po što je si stem primenjenih varijabli znača jan u prog no zi ra nju re zul ta ta sa vla đi- 318

3 CRNOGORSKA SPORTSKA AKADEMIJA, Sport Mont časopis br. 15,16,17. vanja staze pešadijskih prepreka nas je interesovalo koje sposobnosti tome najviše doprino se i ima ju naj ve ći uticaj. Uvidom u tabelu može se zapaziti da statistički značajan uticaj na re zul ta te ima iz dr žlji vost ko ja je pro ce nji va na tr čanjem na 1600 metara, М1600, р=.000, ravnoteža koja je procenjivana testom stajanje na jednoj nozi zatvorenih očiju MSTN, р=.004 i repetitivna snaga, procenjivana podizanjem trupa sa tla na švedskoj klupi za 60 sek. ML60, р=.025. Dakle, dobijeni rezultati su sasvim logič ni, ali je očekivan veći udeo osta lih mo torič kih spo sob no sti, jer se ra di o kom plek snoj ak tiv no sti. Mo že se pret po sta vi ti da se ra di o nedostatku tehnike savlađivanja staze pešadijskih prepreka Rezultati regresione analize skoka u dalj iz zaleta (MSKD) Regresiona analiza sko ka u dalj iz za le ta i sistema motoričkih sposobnosti, (tabe la 2), uka zu je da je si stem prediktorskih varijabli značajan u prognozi kriterijumske varijable, jer je koeficijent multiple regresije RО=.678. Sistem prediktorskih motoričkih varijabli u prognoziranju rezultata skoka u dalj učestvuje sa 45,9% (RО²=.459). Osta li deo pripada drugim motoričkim prostorima koji nisu bili uključeni u sistem prediktorskih motoričkih varijabli. Naime, prediktorske varijable su statistički značajne u prognozi ra nju uspe šno sti sko ka u dalj iz za le ta (F=4.497, р=.000). Tabela 2 MSTN MSTK MDUP MISP MSDM MBAM MVIS МТ МL МIZP М Slobodan član = RО=.678 RО²=.459 F=4.497 р=.000 Pošto je sistem primenjenih varijabli značajan u prognoziranju rezultata skoka u dalj iz zaleta, nas je interesovalo koje sposobnosti tome najviše doprinose i imaju najveći uticaj. Uvidom u tabelu može se zapaziti da statistički značajan uticaj na rezultate ima eks plo ziv na sna ga no gu ko ja je pro ce nji va na sko kom u dalj iz me sta (MSKM), р=.010. Da kle, do bi je ni re zul tat je sa svim lo gi čan, ako se zna da eks plo ziv na sna ga no gu ima zna ča jan uti caj na do bre re zul ta te, ali je i očekivan mnogo veći udeo osta lih mo toričkih sposobnosti. 319

4 časopis br. 15,16,17. MONTENEGRIN SPORT ACADEMY, Sport Mont Rezultati regresione analize trča nja na 100 me tara (M100) Tabela 3 MSTN MSTK MDUP MISP MSDM MBAM MVIS МТ МL МIZP М Slobodan član = RО=.581 RО²=.338 F=2.689 р=.007 Rezultati regresione analize motoričkih sposobnosti i tr ča nje na 100 me ta ra, (tabela 3), ukazuju da je sistem prediktorskih varijabli značajan u prognozi kriterijumskih va ri ja bli, jer je ko e ficijent multiple regresije RО=.581. Me đu tim ovaj si stem prediktorskih varijabli u prognoziranju rezultata trča nje na 100m uče stvu je tek sa 33,8% (RО²=.338). Ostali deo varijabiliteta pripada drugim motoričkim prostorima koje nisu bile uključene u sistem prediktorskih motoričkih varijabli. Dakle, prediktorske varijable su statistički značajne u predikciji kriterijumske varijable (F=2.689 р=.007). Analizom povezanosti sistema prediktorskih varijabli sa rezultataima trčanja na 100m, korelacioni koefi cijenti su značaj ni u re zul ta ti ma te sta za pro ce nu rav no te že, sta janje na jed noj no zi za tvorenih oči ju (MSTN) i te sta za pro ce nu eks plo ziv ne sna ge, skok u dalj iz mesta (MSDM) i bacanje medicinke (MBAM). Dakle, rezultati su negativni, što je i lo gič no, jer uka zu ju da je eks plo ziv na sna ga i rav no te ža u ko re la ci o noj po ve za no sti sa rezultatima trča nja na 100m. Me đutim, regresioni koeficijenti ukazuju, da prediktorske motoričke varijable nisu statistički značajne i ne mogu da posluže u prognoziranju uspešnosti rezultata u trčanju na 100m. Može se pretpostaviti da se radi o nedostatku tehnike Rezultati regresione analize bacanja bombe (MBOM) Tabela 4 MSTN MSTK MDUP MISP MSDM MBAM MVIS МТ МL МIZP М Slobodan član = RО=.611 RО²=.373 F= р=.002

5 CRNOGORSKA SPORTSKA AKADEMIJA, Sport Mont časopis br. 15,16,17. Analizom rezultata regresione analize bacanja bombe i si ste ma mo to ričkih obeležja, kao prediktora (tabela 4), uočeno je, da je sistem prediktorskih varijabli značajan u prog no zi, a na osno vu ko e fi cijenta multiple korelacije RО=.611. Prilikom prognoziranja rezultata, sistem prediktorskih motoričkih varijabli učestvuje sa 37.3% (RО²=.373). Ostali deo varijabiliteta pripada drugim motoričkim prostorima koje nisu bile uključene u sistem prediktorskih motoričkih varijabli. Dakle, prediktorske varijable su statistički zna čajne u prognoziranju uspešnosti bacanja bombe (F=3.145 р=.002). Analizom povezanosti prediktorskih varijabli i bacanja bombe u dalj, uočeno je da su korelacioni koeficijenti značajni sa rezultatima bacanje medicinke (MBAM), skok u dalj iz me sta (MSDM), di za nje tru pa sa tla za 60 se kun di (MT60) i di za nje tru pa na šved skoj klu pi (ML60). Na i me, re zul ta ti su po zi tiv ni, jer uka zu ju da su eks plo ziv na i repetitivna snaga u korelacionoj povezanosti sa rezultatima bacanje bombe u dalj. Po što je si stem primenjenih varijabli znača jan u prog no zi ra nju re zul ta ta ba ca nja bombe nas je interesovalo koje sposobnosti tome najviše doprinose i imaju naj ve ći uticaj. Uvi dom u ta be lu mo že se za pa zi ti da sta ti stički značajan uticaj na rezultate ima eksplozivna snaga ramenog pojasa koja je procenjivana bacanjem medicinke MBAM, р=.000. Dakle, dobijeni rezultat je sasvim logičan, ali je oče kivan veći udeo osta lih motoričkih sposobnosti. 3. Za klju čak Sagledavanjem ukupnih rezultata uticaja pojedinih motoričkih sposobnosti na rezultate u pojedinim specifič nim voj nim di sci pli na ma mo že se kon sta to va ti da je na uzorku primenjeni sistem prediktorskih motoričkih varijabli statistički značajan u prognoziranju uspešnosti rezultata u tri kriterijumske varijable. Međutim, u če tvr toj kri te ri jum skoj varijabli, regresioni koeficijenti ukazuju, da prediktorske motoričke varijable nisu statistički značajne i ne mogu da posluže u prognoziranju uspešnosti rezultata trčanja na 100m., a pred po stav ka je da se ra di o nedostatku tehnike. Rezultati ukazuju da najveći uticaj na rezultate ima eksplozivna snaga, repetitivna snaga i ravnoteža. U pojedinim vojnim disciplinama utvrđen je mali procenat prognoziranja uspešnosti rezultata. Može se predpostaviti da se radi o nedostatku tehnike ili da deo varijabiliteta pripada drugim motoričkim prostorima koje nisu bile uključe ne u si stem prediktorskih motoričkih varijabli. 4. Literatura 1. Bala, G. (1990): Logičke osnove metoda za analizu podataka iz istraživanja u fi zičkoj kulturi, Novi Sad. 2. Bigović, M. (2004): Efi kasnost nastave fi zičkog vaspitanja u zavisnosti od nivoa stručne osposobljenosti nastavnika. Magistarski rad, Novi Sad: Fa kul tet fi zičke kulture. 3. Bjelica, O (1983): Voj na aka de mi ja KoV od 1944 do 1984.go di ne. VIZ Be o- grad. 4. Krsmanović, B. (1985): Efi kasnot nastave fi zičkog vaspitanja u zavisnosti od modela nastavnog programa, Novi Sad. 321

časopis br. 15,16,17. MONTENEGRIN SPORT ACADEMY, Sport Mont 5. Krsmanović, B., L. Ber ković (1999): Teorija i metodika fi zičkog vaspitanja, Fakultet fi zičke culture, Novi Sad. 6. Kurelić, N.,K.

6 časopis br. 15,16,17. MONTENEGRIN SPORT ACADEMY, Sport Mont 5. Krsmanović, B., L. Ber ković (1999): Teorija i metodika fi zičkog vaspitanja, Fakultet fi zičke culture, Novi Sad. 6. Kurelić, N.,K.Momirović, M. Stojanović, J. Šturm, Đ. Radojević, N.Vi skić- Štalec (1975): Struktura i razvoj morfoloških i motoričkih dimenzija omladine SFRJ. Fakultet fi zičke culture, Beograd. 7. Marić, L. (2006): Efi kasnost nastave fi zičkog vaspitanja Vojne akademije razli čitog profe si o nal nog opre de lje nja ob zi rom na uslo ve ra da. Magistarski rad, Novi Sad: Fakultet fi zičke kulture. SUMMARY IN FLU EN CE OF THE MO TO RIC ABI LI TI ES ON MO TO RIC EFFICINCY IN MI LI TARY ACA DEMY STU DENTS Physical edu ca tion is part of the cur ri cu lum at the Mi li tary Aca demy. It is a complex pe da go gi cal in wich physi cal exer ci ses are used as the pri mary me ans and met hod of achieving the goals which had been set, and ful fi l ling the con tents of the pro gram me. Ele ven tests for esti ma tion of mo tor skills and fo ur tests for esti ma tion of mo to ric ef fi ci ency ha ve been ap plied du ring the re se arch. The aim of this pa per is esta blis hing the in fl uence of motoric ablities on motoric efficiency in students at the Military Academy. Research results concerning the infl uence of motoric abilities in 141 fi rst-year Mili tary Aca demy stu dents on the re sults in cri te rion va ri a bles are sta ted in this pa per. It has been esta blis hed that they are a suc cessful in di ca tor of mo to ric ef fi cincy. Key words: motoric effi cincy in MA stu dents. 322

Summi triumphum. & bc. w w w Ó w w & b 2. Qui. w w w Ó. w w. w w. Ó œ. Let us recount with praise the triumph of the highest King, 1.

Summi triumphum. & bc. w w w Ó w w & b 2. Qui. w w w Ó. w w. w w. Ó œ. Let us recount with praise the triumph of the highest King, 1. Sequence hymn for Ascension ( y Nottker Balulus) Graduale Patavienese 1511 1. Sum Summi triumphum Let us recount ith praise the triumph of the highest King, Henricus Isaac Choralis Constantinus 1555 3