ТРАНЗИТОТ НА ВЕНЕРА 6 - ТИ ЈУНИ 2012 КОНЦЕПТ И ТЕКСТ : НИРУЏ МОХАН РАМАНУЏАМ ИЛУСТРАЦИИ: РЕШМА БАРВЕ ПРЕВОД: АЛЕКСАНДАР ШУЛЕВСКИ

Transcription

1 Национален центар за радио астрофизика, Индија ТРАНЗИТОТ НА ВЕНЕРА 6 - ТИ ЈУНИ 2012 КОНЦЕПТ И ТЕКСТ : НИРУЏ МОХАН РАМАНУЏАМ ИЛУСТРАЦИИ: РЕШМА БАРВЕ ПРЕВОД: АЛЕКСАНДАР ШУЛЕВСКИ

2

3 ТРАНЗИТОТ НА ВЕНЕРА This work is licensed under a Creative Commons (Attribution - Non Commercial - ShareAlike) License. Please share / print / photocopy / distribute this work widely, with attribution to N.C.R.A., under this same license. This license is granted for non-commercial use only. Contact us for modifications. Дозволата за овој труд е Creative Commons (Attribution - Non Commercial - Share Alike) дозвола. Слободно споделувајте / печатате / фотокопирајте / ширете го овој труд насекаде со назнака за N.C.R.A под истава дозвола. Оваа дозвола е само за не-комерцијални цели. Контактирајте не за измени. Контакт детали за авторите : Niruj Mohan Ramanujam, National Centre for Radio Astrophysics (за прашања, предлози : nirujmohanr@gmail.com) Reshma Barve, илустратор : barvereshma@gmail.com Александар Шулевски, превод : a.shulevski@gmail.com PDF документи од оваа книга на Англиски, Марати, Тамил, Хинди, Гуџарати, Бенгали, Малајалам, Телугу, Француски, Шпански, Италијански, Персиски и други, може слободно да се слезат од Ве молиме да ја распространите оваа книга насекаде, печатате копии, ставете ја на ѕидови, на вашите веб-сајтови и праќајте ја по емаил. Издавач : National Centre for Radio Astrophysics Tata Institute of Fundamental Research Post Bag 3, Ganeshkhind, Pune University Campus Pune, India

4 ВНИМАНИЕ! Ако живеете во Америка. транзитот на Венера ќе се случи навечер на 5 - ти Јуни! КОРИСНО : Веб - сајтови - Општи информации околу тоа како да се изведуваат експерименти во текот на денот користејќи го Сонцето, вклучувајќи и набљудувања на транзитот - Navnirmiti веб - сајт за тоа како да се набљудува и мери транзитот - Општи информации - времиња, патеки и друго, за вашиот град како да дојдете до сончеви филтри (во Индија) - каде што можете да ја слезете оваа книга на повеќе од 10 јазици! Книги Measuring the Universe with a string and a stone Transit of Venus experiment, by Dr. Vivek Monteiro, Navnirmiti ( Transit of Venus, by Dr. B.S. Shylaja, Navakarnataka Publications Благодарност Нируџ им се заблагодарува на National Centre for Radio Astrophysics, Jayaram Chengalur, B.S. Shylaja, Navnirmiti, Mihir Arjunwadkar, Samir Dhurde, и на сите преведувачи кои завршија одлична работа на доброволна основа.

5 ПОИНАКВО ЗАТЕМНУВАЊЕ НА СОНЦЕТО ЌЕ СЕ СЛУЧИ НА 6 - ТИ јуни, ПЛАНЕТАТА ВЕНЕРА ЌЕ БИДЕ ПОМЕЃУ НАС И СОНЦЕТО. АСТРОНОМИТЕ ОВА ГО НАРЕКУВААТ... ТРАНЗИТОТ НА ВЕНЕРА МНОГУМИНА ТОЈ ДЕН ЌЕ СТАНАТ НАВИСТИНА РАНО ЗА ДА ЈА ВИДАТ ВЕНЕРА, МАЛА ЦРНА ТОЧКА, КАКО СЕ ДВИЖИ ПРЕКУ СОНЧЕВИОТ ДИСК НА НЕБОТО. ЗОШТО ДА СЕ ТРУДИМЕ? ВЕНЕРА ЌЕ ЗАФАЌА САМО 1/30 ОД СОНЧЕВИОТ ДИСК И ЌЕ И ТРЕБААТ 8 ЧАСА ДА ПОМИНЕ ПРЕКУ НЕГО. НО, ЛУЃЕТО СЕ ТРУДЕЛЕ. ПОВЕЌЕ ОД 250 ГОДИНИ, НАЈМОЌНИТЕ НАЦИИ ГИ ИСПРАЌАЛЕ НИВНИТЕ НАЈДОБРИ АСТРОНОМИ ДА ПЛОВАТ ПО ОКЕАНИТЕ И СЕ КАЧУВААТ НА ПЛАНИНИ, САМО ЗА ДА ВИДАТ ВАКОВ НАСТАН. ПОРАДИ ШТО ТИЕ МИСЛЕЛЕ ДЕКА БИЛ ТОЛКУ ВАЖЕН? ЈОХАН КЕПЛЕР НАШАТА ПРИКАЗНА ЗАПОЧНУВА ВО ДАЛЕЧНАТА 1631 ГОДИНА, КОГА ЈОХАН КЕПЛЕР (ИСТИОТ ОНОЈ КОЈ НИ ГИ ОТКРИ ТРИТЕ ЗАКОНИ ЗА ДВИЖЕЊЕТО НА ПЛАНЕТИТЕ) ПРЕДВИДЕЛ ДЕКА ВЕНЕРА ЌЕ БИДЕ ПОМЕЃУ ЗЕМЈАТА И СОНЦЕТО НА 16 ДЕКЕМВРИ 1631 ГОДИНА. ЗА НЕСРЕЌА, ТОЈ НАСТАН НЕ СЕ ГЛЕДАЛ ОД ЕВРОПА, БИДЕЈЌИ СЕ СЛУЧУВАЛ НАВЕЧЕР. НАСКОРО ПОТОА......ЕДЕН ПАМЕТЕН МЛАД ЧОВЕК, ЏЕРЕМАЈА ХОРОКС, ПРЕСМЕТАЛ ДЕКА ОВИЕ ТРАНЗИТИ ВСУШНОСТ СЕ СЛУЧУВААТ ВО ПАРОВИ И ДЕКА СЛЕДНИОТ ЌЕ СЕ СЛУЧИ НА 24 НОЕМВРИ 1639 ГОДИНА. ЏЕРЕМАЈА ХОРОКС ЗАЕДНО СО ЕДЕН СВОЈ ПРИЈАТЕЛ, ТОЈ БИЛ ПРВИОТ КОЈ ГО НАБЉУДУВАЛ ТРАНЗИТОТ НА ВЕНЕРА. МЕЃУТОА, ЏЕРЕМАЈА НАПРАВИЛ ПОГРЕШНА ПРЕТ- ПОСТАВКА ВО СВОИТЕ ПРЕСМЕТКИ. СО ПОМОШ НА СВОИТЕ НАБЉУДУВАЊА, ТОЈ ОПРЕДЕЛИЛ ДЕКА РАСТОЈАНИЕТО ЗЕМЈА-СОНЦЕ ИЗНЕСУВА 96 МИЛИ- ОНИ КИЛОМЕТРИ. ПОВЕЌЕ ЗА ОВА ПОДОЦНА. ХОРОКС БИЛ БРИЛИЈАНТЕН НАУЧНИК, МОЖЕЛ ДУРИ ДА ГИ ПРЕСМЕТА ОРБИТИТЕ НА ПЛАНЕТИТЕ КОГА ИМАЛ САМО 17 ГОДИНИ, И СО СВОЕТО ЗНАЕЊЕ ГО ПРЕМОСТИЛ ПРОСТОРОТ ПОМЕЃУ КЕПЛЕР И ЊУТН, НО ПОЧИНАЛ ТРАГИЧНО КОГА ИМАЛ 22 ГОДИНИ!

6 ХАЛЕЈ (ПОЗНАТ ПО ХАЛЕЕВАТА КОМЕТА) ВО 1678 ГОДИНА ГИ ПОВИКАЛ СИТЕ ЗЕМЈИ ДА ГИ ИСПРАТАТ НИВНИТЕ НАУЧНИЦИ ОКОЛУ СВЕТОТ ЗА ДА ИЗВРШАТ МЕРЕЊА НА ВРЕМЕ- ТРАЕЊЕТО НА ТРАНЗИТОТ.. СЕТЕТЕ СЕ ДЕКА КЕПЛЕР ВЕЌЕ НИ КАЖА КАКО СЕ ДВИЖАТ ПЛАНЕТИТЕ - ПО КАКВИ ОРБИТИ И СО КОЛКАВА БРЗИНА.... Затоа, им препорачувам, повторно и повторно, на оние љубопитни Астрономи, кои... вредно да се посветат со сите свои сили кон остварувањето на ова набљудување. ЊУТН... ПОТОА ДОЈДЕ... СО НЕГОВИОТ ЗАКОН УНИВЕРЗАЛНА ГРАВИТАЦИЈА, КОЈ ЕЛЕГАНТНО ОБЈАСНИ ЗОШТО ВАЖАТ ЗАКОНИТЕ НА КЕПЛЕР. КОРИСТЕЈЌИ ГИ НЕГОВИТЕ ЗАКОНИ, АСТРОНОМИТЕ САКАА ДА ЗНААТ КОЛКУ Е ГОЛЕМ СОНЧЕВИОТ СИСТЕМ? НЕКОЛКУ ИЛЈАДИ КИЛОМЕТРИ, МИЛИОН КИЛОМЕТРИ, ИЛИ МНОГУ, МНОГУ ПОВЕЌЕ? ТИЕ НЕМАЛЕ ПОИМ! ОНА ШТО ТИЕ ГО ЗНАЕЛЕ БИЛЕ РЕЛАТИВНИТЕ РАСТОЈАНИЈА ПОМЕЃУ РАЗЛИЧНИ ОБЈЕКТИ - ОДНОСНО, ТИЕ ГИ ЗНАЕЛЕ РАСТОЈАНИЈАТА ПОМЕЃУ РАЗЛИЧНИ- ТЕ ПЛАНЕТИ И СОНЦЕТО ВО ОДНОС НА РАСТОЈАНИЕТО ЗЕМЈА-СОНЦЕ. КОГА БИ МОЖЕЛЕ САМО ГО ДОЗНА- АТ ВИСТИНСКОТО РАСТОЈАНИЕ НА ЗЕМЈАТА ОД СОНЦЕТО Б И М ОЖЕЛ Е Д А ЈА И ЗМЕРАТ ВСЕЛЕНАТА... ВСУШНОСТ, НЕКОЛКУ ВЕКОВИ ПОДОЦНА, ДУРИ И РАСТОЈАНИЈАТА ДО ЅВЕЗДИТЕ, И ДИМЕНЗИИТЕ НА НАШАТА ГАЛАКСИЈА БИЛЕ ПОВРЗАНИ СО РАСТОЈАНИЕТО ОД ЗЕМЈАТА ДО СОНЦЕТО - СЕГА ЗНАЕТЕ ЗОШТО ТОА БИЛО ТОЛКУ ВАЖНО. ДО СРЕДИНАТА НА 17 - ТИОТ ВЕК, НАУЧНИЦИТЕ ВЕЌЕ ЗНАЕА ДЕКА... МЕРКУР И ВЕНЕРА СЕ ЕДИНСТВЕНИТЕ ДВЕ ПЛАНЕТИ КОИ СЕ ПОБЛИСКУ ДО СОНЦЕТО ОД ЗЕМЈАТА. 5.2 au Јупитер И СПОРЕД ТОА, САМО ОВИЕ ДВЕ ПЛАНЕТИ МОЖАТ ДА ДОЈДАТ П О М Е Ѓ У Н А С И С О Н Ц Е Т О, ОДНОСНО ДА СЕ СЛУЧИ ТРАНЗИТ.... ПЛАНЕТИТЕ СЕ ДВИЖАТ ОКОЛУ СОНЦЕТО, Планети Растојание од Сонцето (AU) 9.5au Сатурн Венера 0.7 au Меркур 0.4 au 1 au Земја Сонце Меркур 0.4 Венера 0.7 Земја 1 Марс 1.5 Марс 1.5 au Јупитер 5.2

7 ИДЕАТА НА ХАЛЕЈ БИЛА ЕДНОСТАВНА. ЗАМИСЛЕТЕ СИ ДЕКА ПАТУВАТЕ СО ВОЗ И ДЕКА СТЕ ЗАБЕЛЕЖАЛЕ БЛИЗОК ОБЈЕКТ КАКО КУЌА ИЛИ БАНДЕРА. КАКО ШТО ВОЗОТ СЕ ДВИЖИ, ВАШАТА ПОЗИЦИЈА СЕ МЕНУВА, И ОБЈЕКТОТ СЕ ПОСТАВУВА ПРЕД РАЗЛИЧНИ ДЕЛОВИ ОД ДАЛЕЧНИОТ ПЕЈСАЖ. СЛИЧНО НА ОВА, АСТРОНОМИТЕ КОИ ГО НАБЉУДУВААТ ТРАНЗИТОТ ОД ДВЕ РАЗЛИЧНИ МЕСТА НА ЗЕМЈАТА ЌЕ ЈА НАБЉУДУВААТ ВЕНЕРА ВРЗ РАЗЛИЧНИ ДЕЛОВИ НА СОНЧЕВИОТ ДИСК. ХАЛЕЈ САКАШЕ СИТЕ ОВИЕ АСТРОНОМИ ДА ЗАБЕЛЕЖАТ, ИСТОВРЕМЕНО, КАДЕ ТОЧНО НА ДИСКОТ НА СОНЦЕТО ТИЕ ЈА ВИДЕЛЕ ВЕНЕРА. СОНЦЕ ТОГАШ, ПРОСТА ТРИГОНОМЕТРИСКА ПРЕСМЕТКА БИ НИ ОВОЗМОЖИЛА ДА ГО ДОБИЕМЕ РАСТОЈАНИЕТО ПОМЕЃУ ВЕНЕРА И ЗЕМЈАТА, А СО ТОА И ВРЕДНОСТА НА 1 AU ВО КИЛОМЕТРИ. А ВЕНЕРА e1 ЗЕМЈА e2 Р_ВЗ ИСТОТАКА, МОЖЕМЕ ДА ГО ИЗМЕРИМЕ ОВА!! А = РАСТОЈАНИЕ ПОМЕЃУ Е1 И Е2 НА ЗЕМЈАТА РАСТОЈАНИЕ ПОМЕЃУ ВЕНЕРА И ЗЕМЈАТА (Р_ВЗ) ГО МЕРИМЕ ОВА! АГОЛНОТО РАСТОЈАНИЕ ПОМЕЃУ ПОЗИЦИЈАТА НА ВЕНЕРА НА СОНЦЕТО НАБЉУДУВАНА ОД Е1 И Е2 ИСТОВРЕМЕНО РАСТОЈАНИЕ ЗЕМЈА - СОНЦЕ НАБЉУДУВАНО ОД Е2 НАБЉУДУВАНО ОД Е1 СОНЦЕ СЕГА, МОЖЕМЕ ДА ГО ПРЕСМЕТАМЕ ОВА = ЗЕМЈА - СОНЦЕ ЗЕМЈА - ВЕНЕРА X ЗЕМЈА - ВЕНЕРА ВРШЕЊЕ НА МЕРЕЊА ИСТОВРЕМЕНО, ОД РАЗЛИЧНИ ДЕЛОВИ НА ЗЕМЈАТА, БИЛО МНОГУ ТЕШКО ПРЕД 300 ГОДИНИ. ПОРАДИ ТОА, ХАЛЕЈ ИСТО ТАКА ИЗМИСЛИЛ УШТЕ ЕДЕН ЕЛЕГАНТЕН МЕТОД СПОРЕД КОЈ НЕ СИТЕ АСТРОНОМИ МОРАЛЕ ДА ГО НАБЉУДУВААТ ТРАНЗИТОТ ИСТОВРЕМЕНО. МЕЃУТОА, СИТЕ ОВИЕ МЕТОДИ БАРАЛЕ МЕРЕЊЕТО НА ВРЕМЕТО КОГА СЕ НАБЉУДУВА ТРАНЗИТОТ ДА БИДЕ СО ТОЧНОСТ ДО СЕКУНДА. 3.4 МЕРЕЊЕТО НА ТРАНЗИТОТ БИЛО ТЕШКО И ПОРАДИ ДРУГИ ПРИЧИНИ - ТРАНЗИТИТЕ СЕ СЛУЧУВААТ ВО ПАРОВИ, ОТПРИЛИКА НА СЕКОИ 110 ГОДИНИ, А СЕКОЈ ПАР СЕ СЛУЧУВА НА СЕКОИ 8 ГОДИНИ. ИСТО ТАКА, ТИЕ НЕ МОРА ДА СЕ ВИДЛИВИ ОД МЕСТА КОИ БИЛЕ ЛЕСНО ДОСТАПНИ ВО ТИЕ ВРЕМИЊА. ПО ОБЈАВАТА НА ХАЛЕЈ, ЊУФАУНДЛЕНД НОРВЕШКА РУСИЈА СИБИР ИНДИЈА ФИЛИПИНИ ИНДОНЕЗИЈА СЕ ЗНАЕЛО ДЕКА ИДНИТЕ ТРАНЗИТИ ЌЕ СЕ СЛУЧАТ ВО 1761, 1769, 1874, 1882, 2004, И СЕ РАЗБИРА 6 - ТИ ЈУНИ ЈУЖНА АФРИКА МАДАГАСКАР

8 З А В Р Е М Е Н А С Е К О Ј О Д П Р В И Т Е Ч Е Т И Р И Т Р А Н З И Т И, МНОГУ ЗЕМЈИ - ВО ПРВ РЕД АНГЛИЈА, ФРАНЦИЈА, СОЕДИНЕТИТЕ АМЕРИКАНСКИ ДРЖАВИ И РУСИЈА - ОРГАНИЗИРАЛЕ ГОЛЕМИ ЕКСПЕДИЦИИ. НАУЧНИЦИТЕ ОДЕЛЕ ВО МНОГУ ЗЕМЈИ. ЗА ОВИЕ ПАТУВАЊА, ПОСЕБНО ВО 18 - ТИОТ ВЕК, БИЛЕ ПОТРЕБНИ МЕСЕЦИ, И МНОГУ ЗАВРШИЛЕ СО НЕУСПЕХ. НА ПРИМЕР, КОГА АНГЛИЧАНИТЕ МЕЈСОН И ДИКСОН ПЛОВЕЛЕ ДО СУМАТРА ВО 1761 ГОДИНА, ФРАНЦУЗИТЕ УБИЛЕ 11 НИВНИ МОРНАРИ И ИСТО ТАКА ЈА ОСВОИЛЕ СУМАТРА ПРЕД ТИЕ ДА МОЖАТ ДА СТИГНАТ ДО НЕА. НАЈТРАГИЧНАТА ПРИКАЗНА Е ТАА НА ГИЈОМ ЏОЗЕФ ХИЈАЦИНТ ЖАН-БАПТИСТ ЛЕ ЖЕНТИЛ ДЕ ЛА ГАЛИСЕР (ДА, ТОА Е ИМЕ НА САМО ЕДЕН ЧОВЕК!), ФРАНЦУСКИ АСТРОНОМ. ТОЈ ИСПЛОВИЛ ЗА ПОНДИЧЕРИ ДА ГО ИЗМЕРИ ТРАНЗИТОТ ОД ПРЕД ДА СТИГНЕ ВО ИНДИЈА, ТОЈ ДОЗНАЛ ДЕКА АНГЛИЧАНИТЕ ГО ОСВОИЛЕ ГРАДОТ......ЗА ВРЕМЕ НА ТРАНЗИТОТ, ТОЈ БИЛ НА СВОЈОТ БРОД НАСРЕД ИНДИСКИОТ ОКЕАН. НЕ МОЖЕЛ ДА ИЗМЕРИ НИШТО КАКО ШТО ТРЕБАЛО ОД БРОД КОЈ СЕ НИШАЛ ВРЗ БРАНОВИТЕ! ТОЈ БИЛ ТВРДОГЛАВ И ПОСВЕТЕН ЧОВЕК, ПА РЕШИЛ ЕДНОСТАВНО ДА ЧЕКА ОКОЛУ ИНДИСКИОТ ОКЕАН ДО СЛЕДНИОТ ТРАНЗИТ ВО СЕ ЗАБАВУВАЛ ПЛОВЕЈЌИ ДО РАЗНИТЕ ОСТРОВИ...

9 А ПОТОА ЗАПЛОВИЛ НАКАЈ Ф И Л И П И Н И Т Е. М Е Ѓ У Т О А, Д О Т О Г А Ш Ш П А Н Ц И Т Е Г И КОНТРОЛИРАЛЕ ФИЛИПИНИТЕ И ГО ВРАТИЛЕ НАЗАД. ТАКА, ЗАМИНАЛ ПАК НАКАЈ ПОНДИЧЕРИ ТОЈ ПРИСТИГНАЛ НА ВРЕМЕ ЗА ТРАНЗИТОТ, ИЗГРАДИЛ МАЛА ОПСЕРВАТОРИЈА, ГО ПОСТАВИЛ СВОЈОТ ТЕЛЕСКОП И СВОЈОТ ЧАСОВНИК И ПОЧНАЛ ДА ЧЕКА. МЕЃУТОА, НА ДЕНОТ НА ТРАНЗИТОТ, НЕБОТО БИЛО ОБЛАЧНО! 1761 ПОСЛЕ ИЗГУБЕНИ 11 ГОДИНИ ОД СВОЈОТ ЖИВОТ, СЕ ВРАТИЛ ДОМА ВО ФРАНЦИЈА, КАДЕ ШТО ОТКРИЛ ДЕКА ЗАКОНСКИ БИЛ ПРОГЛАСЕН ЗА МРТОВ, НЕГОВАТА ЖЕНА СЕ ПРЕМАЖИЛА, А НЕГОВИТЕ РОДНИНИ ГО РАЗГРАБАЛЕ ЦЕЛИОТ НЕГОВ ИМОТ! ПОНЕКОГАШ, ДА СЕ БИДЕ АСТРОНОМ ВО ТОА ВРЕМЕ БИЛО ФРУСТРИРАЧКИ. ПРИЧИНАТА ЗА ТОЛКАВА ГОЛЕМА НЕСИГУРНОСТ БИЛ ЕДЕН ЧУДЕН ФЕНОМЕН. АСТРОНОМИТЕ ТРЕБАЛО ДА ГО ОПРЕДЕЛАТ ТОЧНИОТ МОМЕНТ КОГА ДИСКОТ НА ВЕНЕРА ГО ДОПИРАЛ ДИСКОТ НА СОНЦЕТО. ДРУГИТЕ, МЕЃУТОА, ИМАЛЕ ПОВЕЌЕ СРЕЌА. СО КОМБИНИРАЊЕ НА СИТЕ ДОСТАПНИ НАБЉУДУВАЊА ВО 1761 И 1769, БИЛО ПРЕСМЕТАНО ДЕКА РАСТОЈАНИЕТО ЗЕМЈА - СОНЦЕ ИЗНЕСУВА 153 +/- 1 МИЛИОН КИЛОМЕТРИ - НА БРЗ АВИОН, ДВИЖЕЈЌИ СЕ СО БРЗИНА ОД 1000 КМ/ЧАС, БИ МУ БИЛЕ ПОТРЕБНИ 17 ГОДИНИ ЗА ДА СТИГНЕ ДО СОНЦЕТО! МЕЃУТОА, ОВАА ПРОЦЕНКА СЕУШТЕ НЕ БИЛА ДОВОЛНО ТОЧНА. МЕЃУТОА, ТИЕ ОТКРИЛЕ ДЕКА КОГА ДВАТА ДИСКА СКОРО СЕ ДОПИРАЛЕ, СЕ ПОЈАВУВАЛО ТЕМНО ПРОДОЛЖУВАЊЕ, НА КОЕ МУ ТРЕБАЛО МИНУТА ЗА ДА ПОМИНЕ - СПОРЕД ТОА, НИВНИТЕ МЕРЕЊА БИЛЕ СО ТОЧНОСТ ДО МИНУТА, НАМЕСТО СЕКУНДА. ОВА БИЛО МНОГУ НЕЗГОДНО.

10 БИЛЕ ПРЕДЛОЖЕНИ МНОГУ ТЕОРИИ ЗА ДА СЕ ОБЈАСНИ ОВОЈ ЕФЕКТ НА ТЕМНА КАПКА, НО ТОЈ БИЛ ЦЕЛОСНО ОБЈАСНЕТ ДУРИ ВО 2005 ДЕКА СЕ ДОЛЖИ НА КОМБИНАЦИЈАТА ПОМЕЃУ ОПТИЧКО ЗАМАТУВАЊЕ И ТЕМНИОТ РАБ НА СОНЦЕТО. ДРЖЕТЕ ГИ ВАШИТЕ ПРСТИ ВРЗ СИЛНА СВЕТЛИНА И ПРИБЛИЖЕТЕ ГИ. ПРЕД ДА СЕ ДОПРАТ, СЕ ЧИНИ КАКО ДА СЕ ПОЈАВУВА СЕНКА КОЈА ГИ СПОЈУВА. ОВА Е СЛИЧНО НА ЕФЕКТОТ НА ТЕМНА КАПКА ЗА ВРЕМЕ НА ТРАНЗИТИТЕ НА ВЕНЕРА. ТРАНЗИТОТ ВО 1874 ГОДИНА БИЛ НЕСТРПЛИВО ОЧЕКУВАН ОД СЛЕДНАТА ГЕНЕРАЦИЈА НА АСТРОНОМИ. ОВА ДОВЕЛО ДО ЕДЕН ОД НАЈРАНИТЕ ПРИМЕРИ ЗА МЕЃУНАРОДНА НАУЧНА СОРАБОТКА. ИНДИЈА БИЛА ЕДНО ОД МЕСТАТА ОД КОИ МОЖЕЛО ДА СЕ НАБЉУДУВА, И ГОЛЕМ БРОЈ НА АСТРОНОМИ ОД ЕВРОПА ГИ МЕРЕЛЕ ВРЕМИЊАТА НА ТРАНЗИТ ОД ИНДИЈА - ПЈЕТРО ТАЧИНИ ОД ИТАЛИЈА МЕРЕЛ ОД МАДАПУР ВО БЕНГАЛ, ЏЕЈМС ФРАНЦИС ТЕНАНТ ОД РУРКИ, НОРМАН ПОГСОН ОД ОПСЕРВАТОРИЈАТА ВО МАДРАС, ИТН. КАП. СТРАХАН, ЛАХОР РАГХУНАТАЧАРИ, МАДРАС ТЕНАНТ, РУРКИ ПАТХАНИ САМАНТА, ПУРИ НУРСИНГА РАУ, ВИЗАГ ИСТОРИСКИ ПРОЦЕНКИ ЗА 1 AU ИЗРАЗЕНИ ВО ЗЕМЈЕНИ РАДИУСИ 300 BC BC BC СОВРЕМЕНА ЗА ОДБЕЛЕЖУВАЊЕ Е ТОА ШТО ИМАЛО И ИНДИСКИ АСТРОНОМИ КОИ НАПРАВИЛЕ НЕЗАВИСНИ МЕРЕЊА - РАГХУНАТАЧАРИ НАПИШАЛ ДУРИ И ПОПУЛАРЕН ПАМФЛЕТ ЗА НАРОДОТ ВО ВРСКА СО ТОА И ГО ПРЕВЕЛ НА ПОВЕЌЕ ЈАЗИЦИ. ПАМФЛЕТ ПРЕВЕДЕН НА ЈАЗИКОТ УРДУ ОД РАГХУНАТАЧАРИ ОПСЕРВАТОРИЈАТА ВО МАДАПУР

11 КОРИСТЕЈЌИ ГИ НАБЉУДУВАЊАТА НА ТРАНЗИТИТЕ ВО 1874 И 1882, АСТРОНОМИТЕ СЕГА ЗНАЕА ДЕКА ЗЕМЈАТА Е / МИЛИОНИ КИЛОМЕТРИ ДАЛЕКУ ОД СОНЦЕТО. МЕЃУТОА, ВО ПОСЛЕДНИТЕ 50 ГОДИНИ ТЕХНОЛОГИЈАТА ДОЖИВЕА ТОЛКУ ГОЛЕМ НАПРЕДОК ШТО ПОВЕЌЕ НЕ НИ ТРЕБА ТРАНЗИТОТ НА ВЕНЕРА ЗА ДА ЈА ИЗМЕРИМЕ ОДДАЛЕЧЕНОСТА ПОМЕЃУ ЗЕМЈАТА И СОНЦЕТО. НАУЧНИЦИТЕ СЕГА МОЖАТ ДА ЕМИТУВААТ СИЛЕН РАДАРСКИ СИГНАЛ КОН ВЕНЕРА КОЈА РЕФЛЕКТИРА ЕДЕН ДЕЛ ОД НЕГО НАЗАД КОН ЗЕМЈАТА. ПОТОА, НИЕ МЕРИМЕ КОЛКУ ВРЕМЕ ТРЕБА ДА ПОМИНЕ ПРЕД ДА ГО ЗАБЕЛЕЖИМЕ ОВОЈ РЕФЛЕКТИРАН СИГНАЛ. БИДЕЈЌИ ЈА ЗНАЕМЕ БРЗИНАТА НА СВЕТЛИНАТА, МОЖЕМЕ ДА ГО ПРЕСМЕТАМЕ РАСТОЈАНИЕТО ОД ЗЕМЈАТА ДО СОНЦЕТО, КОЕ ИЗНЕСУВА МИЛИОНИ КИЛОМЕТРИ, СО ТОЧНОСТ ОД 3 МЕТРИ! НИЕ ДУРИ И ИСПРАТИВМЕ ВСЕЛЕНСКИ ЛЕТАЛА НА ВЕНЕРА!! СО ПОЧЕТОК ВО 1961 ГОДИНА, САД И СССР ИСПРАТИЈА ГОЛЕМ БРОЈ НА ВСЕЛЕНСКИ ЛЕТАЛА, МАРИНЕР И ВЕНЕРА, КОИ ШТО ВЛЕГОА ВО ОРБИТА ОКОЛУ ВЕНЕРА, А НЕКОИ ОД НИВ СЕ СПУШТИЈА НА НЕЈЗИНАТА ПОВРШИНА.

12 ШУКРА НЕОДАМНА, ЕВРОПА И ЈАПОНИЈА ИСТО ТАКА ИСПРАТИЈА ВСЕЛЕНСКИ ЛЕТАЛА. СЕГА ИМАМЕ МНОГУ ИНФОРМАЦИИ ЗА ВЕНЕРА - НЕЈЗИНАТА АТМОСФЕРА И ВРЕМЕ, НЕЈЗИНИОТ ТЕРЕН, ПОЧВА, ИТН. ВАВИЛОНЦИТЕ ЈА ВИКАЛЕ ИШТАР, СУМЕРИЈЦИТЕ ИНАНА, ЕГИПЈАНИТЕ ТИЈУМУТИРИ И ОУАИТИ, ГРЦИТЕ АФРОДИТА, РИМЈАНИТЕ ВЕНЕРА, МАИТЕ НОХ ЕК, ПЕРСИЈЦИТЕ АНАХИТА, АБОРИЏИНИТЕ БАРНУМБИР, А ИНДИЈЦИТЕ ШУКРА. ПЛАНЕТАТА ВЕНЕРА ВО МИТОЛОГИЈАТА СЕКОГАШ БИЛА ПРЕТСТАВУВАНА КАКО БОЖИЦА НА ЉУБОВТА, УБАВИНАТА И ЗАДОВОЛСТВОТО. АФРОДИТА ВЕНЕРА Е МНОГУ НЕПРИЈАТНА ПЛАНЕТА. ПОРАДИ ЕФЕКТОТ НА СТАКЛЕНА ГРАДИНА КОЈ Е НАДВОР ОД КОНТРОЛА, НА ВЕНЕРА ИМА ДОЖДОВИ ОД СУЛФУРНА КИСЕЛИНА, ТЕМПЕРАТУРАТА Е 460 СТЕПЕНИ ЦЕЛЗИУСОВИ, ИМА ГОЛЕМ БРОЈ НА АКТИВНИ ВУЛКАНИ, ВЕТРОВИ КОИ ДУВААТ СО БРЗИНА ОД 300 КМ/ЧАС ВО ГОРНИТЕ ДЕЛОВИ ОД АТМОСФЕРАТА, И ПОСТОЈАНИ МОЛЊИ. СИГУРНО НЕ Е ПРИЈАТНО МЕСТО ЗА ДА СЕ ЖИВЕЕ!

13 БИДЕЈЌИ ДЕНЕС МНОГУ ПРЕЦИЗНО ГИ ЗНАЕМЕ РАСТОЈАНИЈАТА ПОМЕЃУ ПЛАНЕТИТЕ И СОНЦЕТО, ЗОШТО Е ТОЛКУ ВАЖЕН ТРАНЗИТОТ НА ВЕНЕРА ВО 2012 ГОДИНА? ТОА Е УБАВА ГЛЕТКА. ВО ТЕКОТ НА НЕКОЛКУ ЧАСА, НИЕ НАВИСТИНА МОЖЕМЕ ДА ЈА ВИДИМЕ НАШАТА СЕСТРИНСКА ПЛАНЕТА КАКО ВЕЛИЧЕСТВЕНО СЕ ДВИЖИ НИЗ ПРОСТОРОТ, СЛЕДЕЈЌИ ЈА НЕЈЗИНАТА ОРБИТА ОКОЛУ СОНЦЕТО. ИСТОРИСКОТО ЗНАЧЕЊЕ НА ОВОЈ НАСТАН, КОЕ ВКЛУЧУВА ТОЛКУ МНОГУ АВАНТУРИ, ГО ПРАВИ УШТЕ ПОИНТЕРЕСЕН. МЕЃУТОА, НАУЧНИЦИТЕ СЕУШТЕ САКААТ ДА ГО ПРОУЧУВААТ ТРАНЗИТОТ НА ВЕНЕРА ПОРАДИ СОСЕМА РАЗЛИЧНА ПРИЧИНА. ВО ИЗМИНАТИТЕ НЕКОЛКУ ГОДИНИ, НИЕ ОТКРИВМЕ ПОВЕЌЕ ОД 763 ПЛАНЕТИ КОИ СЕ ДВИЖАТ ОКОЛУ ДРУГИ ЅВЕЗДИ. КЕПЛЕР 68 НА ОВАА ПЛАНЕТА И ТРЕБААТ 2.5 ЧАСА ЗА ДА ПРЕМИНЕ ПРЕКУ ДИСКОТ НА СВОЈАТА МАТИЧНА ЅВЕЗДА ОКОЛУ 230 ОД НИВ БЕА ОТКРИЕНИ СО ПОМОШ НА МЕТОДАТА НА ТРАНЗИТ - ЅВЕЗДАТА СОСЕМА МАЛКУ ГО НАМАЛУВА СВОЈОТ СЈАЈ (ЗА < 1%) ЗА ВРЕМЕТРАЕЊЕ ОД НЕКОЛКУ ЧАСА КОГА НЕЈЗИНАТА ПЛАНЕТА ДОАЃА ПОМЕЃУ НАС И ЅВЕЗДАТА. МЕРЕЊЕТО НА ОВА НАМАЛУВАЊЕ НА СЈАЈОТ Е ТЕШКО, И АСТРОНОМИТЕ СЕ НАДЕВААТ ДЕКА ЌЕ ГИ ПОДОБРАТ НИВНИТЕ ЕКСПЕРИМЕНТИ ПРОУЧУВАЈЌИ ГО ТРАНЗИТОТ НА ВЕНЕРА. НА 6 - ТИ ЈУНИ, ТИЕ ВНИМАТЕЛНО ЌЕ ЈА МЕРАТ СВЕТЛИНАТА НА СОНЦЕТО ЗАМИСЛУВАЈЌИ ДЕКА НЕ ЗНААТ ДЕКА СЕ СЛУЧУВА ТРАНЗИТОТ НА ВЕНЕРА, И ЌЕ СЕ ОБИДАТ ДА ЈА ЗАБЕЛЕЖАТ ВЕНЕРА КОРИСТЕЈЌИ ГИ САМО НИВНИТЕ ПОДАТОЦИ. НИЕ СЕ НАДЕВАМЕ ДЕКА ТИЕ НАВИСТИНА ЌЕ УСПЕАТ ПОВТОРНО ДА ЈА ОТКРИЈАТ ВЕНЕРА! НЕЈЗИНИОТ ДИСК ЌЕ БИДЕ ЦЕЛОСНО ВО ДИСКОТ НА СОНЦЕТО ВО 22:27 (UT) ТРАНЗИТОТ СЕ СЛУЧУВА НА 6 - ТИ ЈУНИ 2012 ГОДИНА. ЗА НЕСРЕЌА, ГЛЕДАНО ОД МАКЕДОНИА, СОНЦЕТО ИЗГРЕВА КОГА ТРАНЗИТОТ Е ВЕЌЕ ВО ЗАВРШНАТА ФАЗА. СЕПАК, ВИДЛИВИ ЌЕ БИДАТ ПОСЛЕДНИТЕ ДВА ЧАСА ОД ТРАНЗИТОТ, СЕ ДО ОКОЛУ 07:00 ЧАСОТ ПО ЛОКАЛНО ВРЕМЕ КОГА ВЕНЕРА ЌЕ ИЗЛЕЗЕ ОД ДИСКОТ НА СОНЦЕТО. И ЦЕЛОСНО ЌЕ ИЗЛЕЗЕ ОД ДИСКОТ НА СОНЦЕТО ВО 04:49 (UT) НЕ ГО ПРОПУШТАЈТЕ ОВОЈ НАСТАН - СЛЕДНИОТ ТРАНЗИТ НА ВЕНЕРА ЌЕ СЕ СЛУЧИ ПО 105 ГОДИНИ!

14 ОСИГУРЕТЕ СЕ ДЕКА ЌЕ НАБЉУДУВАТЕ ОД ЛОКАЦИЈА КОЈА ШТО ИМА НЕПОПРЕЧЕН ПОГЛЕД НА ИСТОЧНИОТ ХОРИЗОНТ КАДЕ ШТО ИЗГРЕВА СОНЦЕТО. ВРЕМИЊАТА НА ИЗГРЕЈСОНЦЕ СЕ 04:59 ЗА СКОПЈЕ 05:02 ЗА БИТОЛА НЕ ГЛЕДАЈТЕ ВО СОНЦЕТО - ДИРЕКТНО ИЛИ ПРЕКУ БИЛО КАКВО ОГЛЕДАЛО ИЛИ ЛЕЌА - - БИДЕЈЌИ ТРАЈНО ЌЕ ГИ ОШТЕТИТЕ СВОИТЕ ОЧИ ИЛИ МОЖЕ ДУРИ И ДА ОСЛЕПИТЕ. 04:55 ЗА БЕРОВО ОБРАТЕТЕ СЕ ДО СВОЈОТ НАЈБЛИЗОК ПЛАНЕТАРИУМ, АМАТЕРСКО АСТРОНОМСКО ДРУШТВО ИЛИ УНИВЕРЗИТЕТ И ПРАШАЈТЕ ДАЛИ ТИЕ ОРГАНИЗИРААТ НАБЉУДУВАЊЕ. МОЖЕ ДА ГО НАБЉУДУВАТЕ ТРАНЗИТОТ НА ВЕНЕРА НА РАЗНИ НАЧИНИ... БЕЗБЕДЕН НАЧИН НА НАБЉУДУВАЊЕ Е ДА ЈА ПРОЕКТИРАТЕ СЛИКАТА НА СОНЦЕТО КОЈА ДОАЃА ОД ТЕЛЕСКОП ИЛИ ДВОГЛЕД ВРЗ ПАРЧЕ ХАРТИЈА И ДА ГЛЕДАТЕ ВО ХАРТИЈАТА. ВНИМАВАЈТЕ ДА НЕ ПОГЛЕДНЕТЕ СЛУЧАЈНО ДИРЕКТНО НИЗ ТЕЛЕСКОПОТ. ПРОНАЈДЕТЕ БЕЗБЕДЕН СОНЧЕВ ФИЛТЕР (ПРАШАЈТЕ ВО ЛОКАЛНОТО АСТРОНОМСКО ДРУШТВО ОД КАДЕ ДА ГО НАБАВИТЕ) И ГЛЕДАЈТЕ НИЗ НЕГО. ЗЕМЕТЕ ПЛАСТИЧНА ТОПКА (ОКОЛУ 20 СМ ВО ДИЈАМЕТАР) И ПРЕСЕЧЕТЕ ДУПКА ОД ОКОЛУ 2.5 СМ ВО НЕА. ИСТУРЕТЕ МАЛКУ ПЕСОК ВНАТРЕ ЗА ДА СТАНЕ ПОТЕШКА. СТАВЕТЕ РАМНО ОГЛЕДАЛО НА ДУПКАТА И ЗАЛЕПЕТЕ ГО ЗА ТОПКАТА СО СЕЛОТЕЈП. СТАВЕТЕ ЈА ТОПКАТА ВРЗ ЦИЛИНДЕРОТ ОД СЕЛОТЕЈПОТ, ИЛИ УПОТРЕБЕТЕ САД ОД КУЈНАТА. НАМЕСТЕТЕ ЈА ТОПКАТА ДА ГО РЕФЛЕКТИРА СОНЦЕТО ВО ТЕМНА ПРОСТОРИЈА. ЗА ДА ДОБИЕТЕ ПОДОБРА СЛИКА, ПОСТАВЕТЕ ЛИСТ ОД ХАРТИЈА ВО КОЈ ИМА НАПРАВЕНО МАЛО ДУПЧЕ (4-5 ММ ВО ДИЈАМЕТАР) ПРЕД (НЕ ВРЗ) ОГЛЕДАЛОТО.

15

16 СЛЕЗЕТЕ ЈА ОВАА КНИГА (ВО ПОВЕЌЕ ОД 10 ЈАЗИЦИ) ОД: ИСПРАТЕТЕ ГИ ВАШИТЕ СЛИКИ, ВИДЕА, ЗАБЕЛЕШКИ, ИТН. ВО ВРСКА СО ТРАНЗИТОТ НА: НЕ ГЛЕДАЈТЕ ВО СОНЦЕТО ДИРЕКТНО ИЛИ ПРЕКУ БИЛО КАКОВ ТЕЛЕСКОП, ЛЕЌА, ДВОГЛЕД ИТН. - МОЖЕ ТРАЈНО ДА СИ ГИ ОШТЕТИТЕ ОЧИТЕ ИЛИ ДУРИ И ДА ОСЛЕПИТЕ. УЖИВАЈТЕ ВО ПОСЛЕДНИОТ ТРАНЗИТ НА ВЕНЕРА ВО ОВОЈ ВЕК... БЕЗБЕДНО!