Мојот град се подготвува

Transcription

1 Канцеларија Обединетите ции за малување ризикот од катастрофи Како градовите да стат отпорни Мојот град се подготвува Светска кампања за малување катастрофите Мојот град се подготвува! Време е да се дејствува! Кампања како градовите да стат отпорни Обединети ции

2 My City Мојот is град Getting се подготвува Ready Contents Содржи Порака Message од from специјалниот the Special претставник Representative of Генералниот the Secretary-General секретар за малување for Disaster Risk Reduction ризикот од катастрофи Зошто се градовите изложени ризик? Why are cities at risk? Природни опасности: сè повеќе ги загрижува градските проектанти Што го носи Natural ризикот hazards: од an катастрофи increasing concern урбаните for city средини? planners Факти и What бројки drives disaster risk in urban settings? Facts figures Што е град отпорен катастрофи Чек листа: Десет основни работи за да се прават градовите отпорни Намалување урбаниот ризик како можност кои се придобивките? What is a disaster resilient city Кампања Како градовите да стат отпорни Главни цели A checklist: кампањата Ten essentials for making cities resilient За партнерите Urban risk reduction кампањата as an opportunity what are the benefits? Градочалниците и локалните власти клучни елементи за градење отпорни градови Што може да правите вашиот град да биде поотпорен? Вклучете се кампањата! The Making Како да се Cities кандидира Resilient еден Campaign град за кампањата Main objectives of the campaign Повеќе информации About the campaign partners Mayors local governments the keys to building resilient cities What can you do to make your city more resilient? Join the campaign! How to nominate a city for the campaign More information

3

4 My City Мојот is град Getting се подготвува Ready Дали тјот град се подготвува? Is your city getting ready? Повеќе од полови од светското селение живее градови или урбани центри. Урбаните селби се житта линија More општестто. than half of Тие the служат world s како population економски now lives мотори in cities државите, or urban centres. тие се Urban центри settlements are технологијата the lifelines of и иновацијата society. They serve и претставуваат as nations economic жив доказ engines, за шето they културно are centres следст. of technology Но градовите innovation исто they така are можат living да evidence стат и of our генератори cultural heritage. нови But ризици: cities can пропадта also become generators инфраструктура of new risks: и услуги, failed урба infrastructure деградација services, environmental житта urban среди, degradation, зголемен број неформални селби и скоро ед increasing informal settlements almost a милијарда жители сиромашни квартови billion slum dwellers around the world. This светот. Ова ги прави многу урбани жители makes поранливи many urban природни citizens more опасности. vulnerable to natural hazards. Меѓуродта стратегија Обединетите The ции United за малување Nations International катастрфи Strategy заедно for Disaster со нејзините Reduction партнери is working работи with its подигање partners to raise свеста awareness и посветеноста commitment кон практики for sustainable development за одржлив разј practices што that ќе will го малат reduce disaster risk ризикот increase од катастрофи the wellbeing и ќе ја зголемат safety of благосостојбата и безбедноста граѓаните citizens - to invest today for a better tomorrow. инвестиции денес за подобро утре. Building on previous campaigns focusing on Надградувајќи се претходни кампањи education посветени the образованието safety of schools и безбедноста hospitals, ISDR училиштата partners are и launching болниците, a new партнерите campaign in 2010: ИСДР Making 2010 Cities годи Resilient. започа The campaign нова will кампања: seek to Како convince градовите city leaders да стат local отпорни. governments Кампањата има to commit за цел to да a ги checklist убеди лидерите of Ten Essentials градовите for Making и локалните Cities Resilient власти да усјат to work alongside Чек листа local десет activists, основни grassroots работи networks како да national се прават authorities. градовите отпорни и како да работат заедно со локалните активисти, изрни мрежи и централта власт. UNISDR its partners have developed this УНИСДР checklist и нејзините as a starting партнери point ја for подготвија all those who оваа want чек листа to join како in the почет campaign. точка Equally за сите important оние кои сакаат is that да commitment се вклучат to these кампањата. Ten Essentials Подедк will важ empower е посветеноста local governments овие Десет other основни agencies работи to implement да им дадат the моќ Hyogo Framework локалните власти for Action и другите : агенции Building да ја the спроведат Resilience Рамката of Nations за акција Communities од Хјого to 2015: Disasters, Градење adopted отпорност by 168 governments катастрофи in кај државите и заедниците, усе од Good urban local governance is the влади 2005 годи. Правилно урбано и key to this resilience! локално владеење претставува клучот за оваа отпорност! Намалување урбаниот ризик носи многу придобивки. Кога е успешно применет како дел од одржлива урбанизација, Urban отпорните risk reduction градови delivers помагаат many малување benefits. When сиромаштијата, successfully applied обезбедуваат as part of раст sustainable и urbanization, вработувања, resilient и придонесуваат cities help reduce кон поголема poverty, provide општестве for growth правичност, employment, свежи деловни deliver можности, greater порамномерни social equity, fresh еко-системи, business opportunities, подобро здравст more balanced и образование. ecosystems, better health improved education. Апелирам до градочалниците и локалните власти да се вклучат кампањата Како I call on mayors local governments to join градовите да стат отпорни : in the Making Cities Resilient Campagn Кампањата Мојот град се подготвува и да 2011: земат My City предвид is Getting како Ready да спроведат Campaign колку to е можно consider повеќе how they од Десет can implement основни as работи many of the да се Ten прават Essentials градовите for Making отпорни. Cities Resilient Тие as possible. се јблиското They are институциолно the closest institutional ни level до to граѓаните citizens и претставуваат are elected leaders, избрани expected лидери to од respond кои се очекува to the needs дека ќе одгорат safety of their constituencies. потребите и безбедноста Their participation нивните leadership are гласачи. vital. I Нивното also call on учест civil society, и дст planners се од витално зчење. Исто така го повикувам urban professionals from different sectors, граѓанското општест, проектантите и national authorities community groups to урбаните експерти од различни сектори, help централта develop innovative власт и групите solutions заедниците to engage with да помогт the local governments разјот to иновативни reduce risk to решенија encourage и да good се приклучат governance by локалните working together. власти малување ризикот и да се охрабри доброто владеење преку заедничка The работа. success of the campaign will be measured by how many mayors local governments join Успехот commit кампањата as Champions, ќе се мери Resilient преку тоа колку градочалници и локални власти ќе City Role Models Participants; how many се вклучат и ќе се посветат како Поборници, lasting partnerships local alliances among Примери за отпорни градови и Учесници; citizen колку долгорочни groups grassroots партнерства organizations, и локални academia здружувања меѓу private граѓаните sector develop; и изрните how many организации, cities introduce учта new јавност plans и or приватниот changes to сектор reduce ќе risk. се развијат; колку градови ќе ведат нови планови или измени за The малување tragic 2010 earthquake ризикот. disaster in Haiti s capital Port-au-Prince other cities was a Трагичниот земјотрес главниот град wake up call, followed by the earthquake Хаити, Порт-о-Пренс и други градови tsunami in Chile. Inaction is not an answer годи беше повикот за будење, а подоц и земјотресот и цумито Чиле. Неактивноста не е одгорот.

5 Оваа информатив брошура ги дава This information kit outlines the characteristics карактеристиките град отпорен од of a disaster resilient city identifies what катастрофа и дефинира што претставува constitutes урбан ризик. urban Дава risk. важни It provides факти important и бројки facts околу figures ризикот about од disaster катастрофи risk и ја describes the Making опишува Cities Кампањата Resilient Како Campaign градовите да It informs стат отпорни mayors, local governments Ги информира other local градочалниците, actors about what локалните they can do власти now to и make their другите cities локални safer from чинители disasters што треба how to да get involved прават in за the нивните campaign. градови да бидат побезбедни од катастрофи и како да се вклучат кампањата. Margareta Wahlström, Special Representative of the Secretary-General Маргарета Валстром, for Disaster Risk Reduction, United Специјален Nations претставник International Strategy Генералниот for Disaster секретар Reduction за малување ризикот од катастрофи, Меѓурод стратегија Обединетите ции за малување катастрофи Sign up Пријавете се today денес за to да make го правите вашиот your град city отпорен resilient катастрофи to disasters Raising awareness activities in the Philippines. Ги повикувам локалните власти да I ги urge забрзаат local порите authorities за да to ги прават accelerate градовите all efforts побезбедни to со цел да се спречи губење жити make cities safer to prevent и добра. Сум the патувал loss of lives многу места assets. низ целиот свет и сум бил сведок тоа I have како been локалните travelling to many власти places можат да around придонесат the world, witnessing за [...] глобалните for myself предизвици. how local governments Не е can само contribute централта to [..] власт. global challenges. Не се само It is not претседателот only the national или governments. премиерот It is not или only the министрите President or Prime Minister or Government Ministers who can владата оние кои треба да address climate change, sustainable economic се посветат климатските development, poverty disease. We need промени, одржлив економски support participation of local leaders: разј, mayors, governors, сиромаштија county chiefs. и болести. Потреб ни е поддршка и учест Message from the локалните United Nations лидери, градочалниците, Secretary-General, гувернерите, шефовите Mr. Ban Ki-moon окрузите. Incheon, 11 August 2009 Порака од генералниот секретар Обединетите ции, Г-дин Бан Ки-мун Инчеон, 11 август 2009 годи

6 My City Мојот is град Getting се подготвува Ready Зошто се градовите изложени ризик? Why Are Cities at Risk? Природни опасности: сè повеќе ги загрижува Natural градските hazards: проектанти an increasing concern for city planners Брзата урбанизација донесе просперитет и можности за многу луѓе. Ваков е случајот кога градовите се соодветно планирани и Rapid управувани, urbanization и држат чекор has brought со потребта prosperity експанзија opportunity инфраструктурата to many people. This и услугите. is the case Има where многу cities брзорастечки are well planned градови каде well governed, ранлиста keeping е мале up with или needed контролира expansion преку доброто владеење. Еден од нив е in infrastructure services. There are many пример Куритиба Бразил: град што rapidly порас growing од околу cities 150,000 where жители vulnerability 1950 has been годи reduced сегашните or controlled 2,5 милиони. by good governance. Има One иновативни of these, for политики example, врзани is Curitiba за житта in Brazil: a среди city which вклучително has grown from и заштита a population од of around поплави 150,000 - како in и 1950 висококвалитетно to 2.5 million today. житно It has окружување. innovative environmental Во друг град policies Бразил, including flood Порто protection Алегре, бројот a high-quality жители се living зголеми седумкратно од 1950 годи и сега има environment. A second Brazilian city, Porto 3,5 милиони граѓани, со силни изрни Alegre, организации has grown и прато sevenfold да since се влијае 1950, врз now has приоритетите 3.5 million citizens, јавните with инвестиции. strong grassroots Оваа organisations мер политика the right граѓанско to influence учест public investment локалта priorities. власт се This исплатеше, deliberate така policy што of citizen показателите participation поврзани in local со government житта среди has paid како off, и житниот leaving the век people луѓето of Porto Alegre Порто with Алегре може да се спореди со жителите comparable environmental indicators much Запад Европа или Север Америка 1. the same life expectancy as city-dwellers in Western Но ова се Europe исклучоците, or North America успешните 1. приказни. Големата слика е поалармант. Кога ќе се But искомбинира these are the со exceptions, влијанието the success екстремните stories. климатски The big стани picture и is зголемета more alarming. When combined сиромаштија with the околу impact ед of милијарда extreme climate луѓе events живеат increased урбани сиромашни poverty as квартови many as a и огром сиромаштија зголеменото billion people now live in urban slums in селување градовите придонесе кон extreme poverty - the increased crowding of нови стресови. Сè повеќе и повеќе луѓе се cities селуваат has also created потенцијално new stresses. опасни More зони како more што се people нестабилни are settling ридови, in potential вулкански danger падини zones или раседи, such as рамнини on unstable подложни hills, volcanic поплави flanks or и крајбрежни earthquake faults, области. flood Тоа plains го прават coastal бидејќи areas. проектантите They do so и because локалните planners власти не local успеале да јдат алтертиви, бидејќи не можат да си дозлат побезбед земја, или бидејќи треба да бидат поблиску до нивниот изр приход. governments fail to provide alternatives, because they Природните cannot afford опасности safer l, треба or because да they need претставуваат to be closer глав to their грижа sources of урбаните income. проектанти и управители. Влијанијата овие стани се скапи поглед изгубените Natural hazards should be of major concern to жити и имот. urban planners managers. The impacts of these Според events Центарот are increasingly за истражување costly in terms of lost епидемиологијата lives property. катастрофите (ЦРЕД), првата деценија од 21-от век ( In год) the земјотресите first decade of биле the 21 причи st century за (2000- околу 2009), 60 проценти earthquakes од луѓето accounted кои загиле for nearly 60 per cent катастрофи. of the people Катастрофи killed by поврзани disasters, according со климата како што се поплавите, пороите, тропските to the Centre for Research on Epidemiology of циклони, суши, шумски пожари и топлотни Disasters бранови (CRED). сега засегаат Climate многу related луѓе disasters низ целиот such as flooding, свет. Климатските flash floods, промени tropical се cyclones, забрзуваат drought, wildfires а топењето heat глечерите waves now предизвикува affect more people worldwide. тешки последици, Climate change како што is accelerating се излевања the глечерските melting of glaciers езера has или severe порои. consequences, Според among Меѓувладита them glacial комисија lake outbursts за климатски flash промени, порастот нито морињата ќе floods. Sea level rise will put hundreds of cities in преставува ризик од катастрофа за стотици low-elevation coastal zones, low-lying small градови ниски крајбрежни зони и мали isls, острови. at risk of disaster, according to the Intergovernmental Panel on Climate Change. УН-ХАБИТАТ проценува дека има 3351 UN-HABITAT градови лоцирани estimates there ниските are 3,351 крајбрежни cities located зони низ in low-elevation светот. 19 од coastal 30-те јголеми zones around the world. градови Of се the оѓаат top 30 cities, речни 19 are делти. in river Првите deltas. десет однос селението изложено The top ten, in terms of population exposed to опасности од крајбрежни поплави се coastal flood hazard, are Mumbai, Guangzhou, Мумбаи, Гуангжу, Шангај, Мајами, Хо Ши Мин, Shanghai, Калкута, Њујорк Miami, Ho со предградијата, Chi Minh City, Kolkata, Осака- Greater Кобе, Александрија New York, Osaka-Kobe, и Њу Орлеанс. Alexria New Orleans. 1 Menegat, Rualdo, (2002), Environmental management in Porto Alegre, Environment Urbanization, Vol.14, No.2, October, p * Chafe, Menegat, Z. (2007) Rualdo Reducing (2002), Environmental natural disaster management risk in cities, in Porto in 2007 Alegre, State, of the World: Our Urban Future, Vol. World 14, No. Watch 2, October, Institute, p Washington, Chafe, D.C. Z. (2007) Reducing natural disaster risk in cities, in, World Watch Institute, 2 Washington, D.C.

7 An Преглед overview природните of natural hazards опасности и урбаните urban concerns грижи Natural Природни hazards опасности affect ги cities погодуваат in different градовите ways but there различни is potential чини, for disaster но има as потенцијал city authorities за struggle катастрофа to manage бидејќи overcrowding, градските власти rapid urbanization, се мачат со преселеноста, environmental брзата degradation. урбанизација и деградација житта среди. Earthquake Земјотрес Urban Урбани concerns: грижи: Многу Many densely густо градени built и populated селени cities градови lie on лежат earthquake земјотресни belts. Non-engineered појаси. poorly-built Несоодветно or badly-maintained проектирани и лошо buildings градени cannot или withst лошо одржувани the force of згради seismic кои shocks, не можат are да more ја likely издржат to collapse. силата Most сеизмичките earthquake deaths потреси are и due има to поголема building collapses. веројатност да се срушат. Голем број жртви од земјотреси се јавуваат како резултат урти згради. Lslide Лизгање земјиште Urban Урбани concerns: грижи: Се A growing поголем number број несоодветно of badly built градени or makeshift или homes импровизирани that have sprung домови up се on појавија or below steep или slopes, под стрмни on cliffs падини, or at river mouths гребени in mountain или устијата valleys, combined реки with планински poor drainage долини, or и slope комбиција со несоодвет дрежа или заштита падита зчи дека повеќе луѓе се protection, means that more people are exposed to catastrophic lslides, triggered by rainfall изложени катастрофални лизгања земјиштето, предизвикани од заситеност со врнежи saturation или сеизмичка or seismic активност. activity. Volcanic Вулканска Eruption ерупција Urban Урбани concerns: грижи: Населби Settlements on вулкански volcano flanks падини or или in historic историски paths of текови mud/lava кал/лава flows put изложуваат millions of милиони луѓе ризик. Соодветни системи за рано предупредување и конструкции што people at risk. Adequate early warning systems constructions to withst ash lahar flows are се отпорни пепел и лахар претставуваат грижи за урбани и рурални области близу до concerns вулкани. for urban rural areas near volcanoes. Tsunami Цуми Urban Урбани concerns: грижи: Многу Many cities градови have се been изградени built along покрај tsunami-prone крајбрежја coasts. склони Adequate цуми. construction, Соодветни early градби, системи за рано предупредување и планови за евакуација се првичните мерки за warning справување systems со нив. evacuation plans are primary measures to address these. Tropical Тропски циклон Cyclone Urban Урбани concerns: грижи: Многу Many urban урбани areas области are exposed се изложени to cyclones, циклони, strong winds силни ветришта heavy rain. и големи Wind resistant врнежи од дожд. Градби отпорни ветер, системи за рано предупредување со совети за constructions, early warning systems with advice for households to lock up windows secure домаќинствата да ги заклучуваат прозорците и да го обезбедат имотот, и ако е потребно, property евакуација, се if првичните necessary, evacuate мерки (види are primary исто поплава). measures (see also flood). Flood Поплава Urban Урбани concerns: грижи: Пороите Flash floods претставуваат are a growing растечка urban hazard урба because опасност concrete бидејќи compacted бетонот и earth биета will земја не апсорбира да, бидејќи отрениот простор е колонизиран, бидејќи инженерските not absorb water, because open spaces have been colonised, because engineering works have diverted активности ги пресочиле тековите реките, бидејќи системите за дрежа градовите river се несоодветни. flows, because Домовите city drainage бреговите systems are inadequate. реките или Housing близу делтите on river banks може or да near се лошо deltas, may be изградени badly built или or опасно dangerously позиционирани. sited. Fire Пожар Урбани грижи: Урбаните пожари потекнуваат од индустриски експлозии или земјотреси. Urban Случајните concerns: пожари Urban се fires сериозни, stem from особено industrial explosions диви селби. or earthquakes. Ризиците од Accidental пожар се fires зголемуваат are serious, поради especially големата in густи informal settlements. зградите, новите Fire risks материјали are increasing за градба, due to high високите density згради, building, како new и construction зголеменото materials, користење more high-rise енергија buildings, концентрирани greater use области. of energy Неконтролирани in concentrated шумски areas. Uncontrolled пожари можат wildfires да стигт can reach и до urban урбани areas. области. Суша Drought Урбани грижи: Сушата е бав опасност што предизвикува миграција урбани области Urban и врши concerns: притисок Drought врз домувањето, is an increasing вработувањето, slow onset disaster основните that triggers услуги migration и сбдувањето to urban areas, со putting хра од pressure околта on housing, среди. employment, Многу сиромашни basic services квартови the food Африка supply се полни from surrounding со семејства од countryside. руралните области Many slums кои in биле Africa присилени are filled with да ги rural пуштат families сите driven from села their поради villages долги by prolonged суши или конфликт. drought or conflict.

8 My City Мојот is град Getting се подготвува Ready Преку кампањата Through the campaign за побезбедни towards safer градови cities и малување urban risk reduction, урбаниот ризик, we can save lives, ние можеме да achieve спасиме gains жити, towards да предуваме the Millennium постигнување Development Goals, help Милениумските protect natural resources, разјни the цели, urban heritage да помогнеме the заштитата economic activities природните ресурси, урбаното следст и Rishi економските Raj Lumsali, активности... Chairperson of the Association of District Риши Раџ Development Лумсали, Committee Претседател of Nepal асоцијацијата за разј региони Непал What Што го drives носи ризикот disaster од катастрофи risk in urban урбаните settings? средини? Rising urban populations storms. But only a very small proportion of urban Растечката increased урба density популација и centres се справат in low- и со невремиња. middle-income Но само nations мал have зголемета густи a дел comparable од урбаните web центри of institutions, земји infrastructure, со низок Today, Денес more повеќе than од 33 billion милијарди people луѓе - half the services и среден приход regulations. имаат In компаратив cases of poor urban world s полови population од светското - live in селение urban areas. People живеат governance, мрежа институции, local authorities инфраструктура, are unable to урбани области. Луѓето се движат кон услуги и прописи. Во случаи лошо are moving to cities in greater numbers than provide infrastructure, services or safe l градовите поголем број од кога било урбано владеење, локалните власти не се at историјата, any time in дени history, од pulled дежта by hope за подобри of better for можност housing. да A weak обезбедат poorlyинфраструктура, resourced opportunities можности или or оттргти pushed from од rural руралните areas by local услуги government или безбед that земја lacks за investment домови. poverty, области environmental поради сиромаштија, degradation, уништување conflicts, capacity Слабите локални competence власти со that недолни is not engaged floods житта or drought. среди, Natural конфликти, increase is also поплави a large in ресурси, participatory кои им недостига strategic urban капацитет contributor или суши. Природниот to urban population прираст growth исто така spatial за инвестиции planning и on компетентност, behalf of low-income што не е density. многу придонесува High population кон density растот is a significant урбата citizens вклуче in informal партиципативно settlements, и стратешко will not risk популација driver where и густита. the quality Висока of housing, густи embrace урбано и the просторно challenge планирање of resilience, име will селението е зчителен носител ризик граѓани со мали приходи од диви селби infrastructure services is poor. increase the vulnerability of much of the ому каде квалитетот домувањето, нема да се фатат костец со предизвикот инфраструктурата и услугите се лоши. urban отпорност population. и ќе ја Cities зголемат such ранлиста as Mumbai It need not be so. Many high density residential голем Bangalore дел од урбата have a high популација. proportion Градови of areas Не мора in Europe, да биде Japan така. Многу North густо America селени are people како што living се Мумбаи in slums и Бангалор or informal имаат settlements висок indeed станбени safe, области protect Европа, citizens Јапонија from storms и without процент basic луѓе services. кои живеат But these сиромашни cities Север quakes. Америка This is not се the висти case of an безбедни increasing и certainly квартови have или диви enough селби prosperity без основните to address number ги заштитуваат of informal граѓаните settlements. од невремиња By the middle и such услуги, issues Но овие thanks градови to the секако central имаат government големи земјотреси. Ова не е случај со растечки број шанси да се справат со овие прашања of the 21st century, the total urban population of which has allocated a very large capital sum to диви селби. До средита 21-от век благодарејќи централните власти кои the developing world is expected to more than support city governments. вкупното градско селение земјите доделуваат огромни капитални средства double разј in се number, очекува increasing да се зголеми from 2.3 за повеќе billion in како поддршка за градските власти од дјно, 3 to 5.3 од billion 2,3 милијарди in Nearly 2005 three 2 quarters Unplanned urban development of 5,3 the милијарди urban population 2050 годи. most Скоро of the три largest Непланиран урбанистички разј cities четвртини are now од in урбата low- популација middle-income и голем nations: Challenges Предизвиците posed што by ги the носи rapid брзиот growth разј of many a дел sevenfold од јголемите increase since градови the 1950s се сега 4. земји cities многу the градови decline и падот of others, други, the expansion со низок или среден доход: седумкратно of зголемувањето the informal sector неформалниот the role of сектор cities in и зголемување од педесеттите години од улогата градовите предизвикувањето Weak urban governance both causing mitigating climate change, all митиот век 3. и ублажувањето климатските промени require strong urban planning systems. Many изискуваат силни системи за урбано How Слабо this урбано large владеење rapidly growing urban cities планирање. in Latin Многу America, градови Africa Латинска Asia have population Начинот is кој served ова големо governed и брзорастечко have doubled Америка, their Африка size in и less Азија than ја удиле 30 years. UN- сјата major урбано implications селение for се development, услужува и владее for има HABITAT големи projected текот that помалку by 2015, од of the години. reducing големи ефекти disaster врз risk. разјот In high-income и малувањето nations, 15 УН-ХАБИТАТ largest cities предвидува worldwide will дека be до in 2015 developing годи a comprehensive ризикот од катастрофи. web of infrastructure Во земји со countries. 12 од 15-те Much јголеми of the urban градови expansion светот takes ќе institutions висок приход help постои reduce сеопфат risks from disasters мрежа од place се оѓаат outside the земји official разј. legal Голем frameworks дел од инфраструктура и институции кои помагаат урбата експанзија се одвива др од disaster impacts. Urban populations there of building codes, l use regulations l малување ризиците од катастрофи официјалните и правни рамки градежните take for granted that they have institutions, transactions. Existing planning instruments и влијанија од катастрофи. Урбаните кодекси, прописите за користење infrastructure, популации таму services ги сфаќаат regulations институциите, that are земјиштето often unrealistic. и земјишни Sustainable трансакции. urbanization protect инфраструктурата, them from disasters услугите including и прописите extreme што requires Постоечките comprehensive инструменти steps за to планирање manage risk се weather, ги штитат floods, од катастрофи fires technological вклучително accidents. и emergency често нереални. plans; Одржлива to enforce урбанизација urban planning These екстремните institutions временски also supply услови, everyday поплавите, needs: regulations бара сеопфатни building чекори codes за управување on the basis со of health пожарите care и services технолошките integrated катастрофи with emergency - realistic ризикот stards, и планови without за кризни excluding ситуации; the poor. services здра за гото. sewer Овие drainage институции systems исто that така спроведување прописите за урбано ги обезбедуваат секојдневните потреби: планирање и градежни кодекси врз основа serve daily requirements but also can cope with здравствени услуги интегрирани со услугите реални стандарди, без да се исклучуваат при катастрофи, како и кализацијата и сиромашните. оддните системи што ги задолуваат 3 дневните UN-HABITAT потреби, (2009),, но исто така можат да Earthscan, London Sterling, VA. 4 2 UN-HABITAT Satterthwaite, (2009), David Planning (2007), sustainable, cities: Global Report on Human Settlements 2009, Earthscan, London Human Sterling, Settlements. VA 3 Satterthwaite, David, (2007), The Transition to a Predominantly Urban World its Underpinnings, Human Settlements

9 Недостаток достапно земјиште за граѓани со ниски приходи Lack Голем дел of available од сиромашните l граѓани for low-income градовите сè повеќе citizens се изложени опасности и катастрофи бидејќи живеат Most диви of the селби urban poor небезбедни are more exposed градови, to каде hazards основните disasters услуги because често ги they нема. live Во in informal моментов settlements едно од четири on unsafe домаќинства sites where basic services живее are сиромаштија often lacking. Currently, земјите one разј, in four 40% од нив градови Африка. Во земјите households lives in poverty in the developing разј, 25 до 50% од луѓето живеат world, диви селби 40% being или in сиромашни African cities. квартови In the developing или околу урбаните world, 25 to центри 50% of и the ој people број live се in informal зголемува settlements за 25 милиони or slums луѓе in годишно around 4. urban centres, these this number is are growing by 25 Несоодветни million people градби per year 6. Несоодветните градби ставаат милиони луѓе Inappropriate непотреб опасност. construction Многу умираат или се тешко повредени кога се уриваат згради по земјотреси, лизгања земјиштето, Inappropriate големи невремиња, construction порои puts и цуми. millions needlessly Статистиката in danger. покажува Many дека die or до are 80% seriously од injured смртните when случаи buildings при collapse природни after катастрофи earthquakes, lslides, се случуваат severe згради storms, што flash се floods уриваат tsunamis. текот земјотреси. Up to 80% of deaths from natural disasters occur in buildings that collapse during earthquakes, Градежните according кодекси и to прописи available statistics. многу земји поставуваат минималните безбедносни стандарди, вклучително и за заштита од Building пожар и codes отпорност regulations природни set minimum опасности. stards Градежните for пракси safety, including и прмета for fire прописите protection се од суштинско resistance зчење to и natural многу hazards често in алката many што countries. недостасува. Building Кратењето practices the enforcement трошоци, немање of the поттик regulations или are искривување essential are поттикот often the заедно missing со link. корупцијата Cutting of costs, се lack главните причини зошто дури и добро of incentive or distorting incentives, coupled проектирани згради се рушат. Неформалните with corruption, are the main reasons why even селби и нелегалните или градбите well-designed изградени без buildings проект вдомуваат may collapse. јголем Informal settlements дел од граѓаните illegal земјите or non-engineered разј. constructions Дури и да имаат shelter пари, the луѓето greater без part пра of city dwellers сопственост in developing или несигурен countries. посед Even нема if they да have инвестираат money, people безбедни with no структури property rights или or insecure реконструкции. tenure will not invest in safe structures or improvements. Надградбата важта инфраструктура и јавните згради би претставувало Upgrading минималното critical барање infrastructure за одржлива public buildings урбанизација would и be отпорност. a minimum Безбедни requirement for sustainable училишта и urbanizations болници би ги обезбедиле resilience. Safe schools потребниот hospitals покрив и would услуги. provide Атмосферска necessary shelter кализација services. би ги Storm малила drainage поплавите would и reduce лизгањето floods земјиштето lslides - со мал at трошок. low cost. Концентрација економски капитал Економскиот Concentration разј of е јбрз economic крајбрежните assets региони и близу до големите реки што Economic претставуваат growth has ризик been fastest од поплави, in coastal зголемување regions near large нито navigable морињата rivers, at и risk екстремно from flooding, време sea level што rise би биле extreme почести weather и интензивни events which поради could become климатските more frequent промени. Економскиот intense due to капитал climate change. јчесто Economic е лоциран assets големи градови. Катастрофите таму можат tend to be clustered in large cities. Disasters да имаат разорни ефекти врз локалта и циолта there can have devastating економија, effects како и on по the бројот local изгубени national жити economy, и тешко as well повредени as in lost lives лица, како severe што injuries, е случајот such as со during земјотресот the Great Hanshin Кобе што Awaji го earthquake уништи пристаништето that destroyed the и поголем port дел much од of градот the city Кобе of Kobe Јапонија in Japan, in Kobe годи. City has recovered Градот Кобе completely целосно се has поврати since put и веде in place сеопфатни a comprehensive политики innovative и активности set of за справување со ризикот од катастрофи. policies actions to deal with disaster risk. Пад еко-системите Еко-системите Ecosystems обезбедуваат decline зчителни придобивки и услуги за градовите и локалните Ecosystems власти. provide Сепак, substantial како резултат benefits services неплански to cities урбан разј local governments. и економски Yet разј, as a result многу of unplanned еко-системи urban зчително development се изменија economic или growth, беа експлоатирани, many ecosystems што доведе до опас нерамнотежа. Диви have been significantly altered exploited, стари дните патишта и недостаток leading соодветни to a dangerous оддни системи imbalance. изложија Squatter многу encroachment урбани области on waterways порои. a Сечењето shortage of appropriate шумите доведе drainage до ерозија systems have ридиштата, exposed со many што urban луѓето areas стаа to flash ранливи floods. Deforestation лизгања has земјиштето led to hillside како erosion, резултат making поројни people дождови, vulnerable а to користењето lslides triggered бетон by го heavy измени rains, капацитетот земјата да ги апсорбира the use of concrete has changed the capacity пороите. 60% од услугите еко-системите of soil to absorb flash floods. 60% of ecosystem се пад, додека потрошувачката се зголемува services are со in стапка decline што while дминува consumption 80% 5. is Помалку increasing од at полови a rate of градови more than 80% светот 7. Fewer имаат than half планови of the за cities урбанистичко in the world планирање have urban 6. environment plans 8. Пријавете се денес за да го правите вашиот your svoj grad city otpornim resilient град отпорен na to katastrofe disasters катастрофи Prijavite Sign up se today danas to da make ucinite 4 International Strategy for Disaster Reduction (ISDR) (2009), Global Assessment Report on Disaster Risk Reduction, United Nations, 6 Geneva. International Strategy for Disaster Reduction (ISDR) (2009),, United Nations, Geneva. 5 Millennium Ecosystem Assessment, (2005), Ecosystems Human Well-Being: Current State Trends: Findings of the Condition 7 Millennium Ecosystem Assessment (2005), Trends Working Group, Isl Press, Washington D.C. 6 Alber,. Gotelind Jolls, Nigel (2009), Cities Isl their Press, energy Washington use, D.C. washing lines, Urban World, Volume 1, Issue 4, pp Alber, Gotelind Jolls, Nigel (2009), Cities, their energy use, washing lines,, Volume 1 Issue 4, pp

10 My City Мојот град is Getting се подготвува Ready Facts Факти и бројки Figures Figure Сликa 3: Примjeри Examples кaтaстрoфa of major city у вeћим disasters грaдoвимa per hazard пo типу type oпaснoсти Тропски Tropical циклон cyclone октомври - October 1998 год Хондурас Honduras Тегусигалпа Tegucigalpa и крајбрежта coastal area област Жртви: Deaths: ,600 Број погодени луѓе: Проценета No. of Affected економска People: штета 2,112,000 милиони Estimated УСД: Economic 3.793,6 Damage in US$ million: 3,793.6 Вулканска Volcanic ерупција eruption - June јуни 1997 год Монсерат Montserrat - Плимут - Plymouth Жртви: 232 Број Deaths: погодени 232 луѓе: Проценета No. of Affected економска People: штета 4,000 милиони Estimated УСД: Economic 8 Damage in US$ million: 8 Топлотен Heat wave бран - August август год Франција France - Париз Paris Жртви: Deaths: 19,490 19,490 Број No. of погодени Affected луѓе: People: / N.A. Проценета Estimated економска Economic штета милиони Damage УСД: in US$ million: 4,400 Лизгање Lslide земјиште септември - September Индија India - Кула Kulla (Химахал (Himachal Прадеш) Pradesh) Жртви: Deaths: Број Estimated погодени Economic луѓе: / Проценета Damage in економска US$ million: штета 1,100,000 милиони УСД: No. of Affected People: N.A. Суша Drought февруари-август - February August год Ки China Џиангкси, - Jiangxi, Hunan Хун provinces провинции Жртви: Deaths: 2,000 Број No. of Affected погодени People: луѓе: ,000,000 Проценета Estimated економска Economic штета милиони УСД: / Damage in US$ million: N.A. Земјотрес Earthquake јануари - January год Јапонија Japan - Kobe-Osaka регион Кобе-Осака region Жртви: Deaths: 5,297 5,297 Број No. of погодени Affected People: луѓе: ,636 Проценета Estimated економска Economic штета милиони Damage УСД: in US$ million: 100,000 Поплава Flood/flashflood - декември - December 1999 год 1999 Венецуела Venezuela - сојуз Federal област district Каракас Caracas Жртви: Deaths: 19,000 19,000 Број погодени луѓе: Проценета No. of Affected економска People: штета 483,635 милиони Estimated УСД: Economic Damage in US$ million: 3,160 Цуми Tsunami декември - December год Индонезија Indonesia - Ba Банда Aceh Ачех Жртви: Број Deaths: погодени 16,5708 луѓе: Проценета No. of Affected економска People: штета 532,898 милиони Estimated УСД: Economic 4.451,6 Damage in US$ million: 4,451.6 Шумски Wild fire пожар - February февруари год Австралија Викторија/Нов Australia - Victoria/New South Wales Јужен Велс Жртви: Deaths: Број No. of погодени Affected People: луѓе: 32,070 32,070 Проценета Damage in економска US$ million: штета 8,000 милиони УСД: Изри: Sources: Центар Centre за истражување for Research on и епидемиологија Epidemiology of Disasters катастрофи (CRED) (2009); (ЦРЕД) U S (2009); Department Министерст of the Interior, за втрешни USGS Fact Sheet работи FS САД, УСГС Листа со факти ФС gov/fs/fs /fs pdf Note: These figures often encompass urban areas outside the actual city boundaries up to entire regions. Забелешка: Овие бројки често вклучуваат урбани области др од вистинските граници градот па сè до цели региони.

11 Десет Ten most јселени populous градови cities и нивните associated ризици disaster од катастрофа risk Град City Население Population (милиони) (million) Ризик oд Disaster кaтaстрoфa risk Earthquake Volcano Storms Tornado Flood Sturm surge Земјотрес Вулкан Невреме Тордо Поплава Бранови Токио Tokyo 35.2 x x x x x Мексико Mexico City Сити 19.4 x x x Њујорк New York 18.7 x x x Сао São Пауло Paulo 18.3 x x Мумбаи Mumbai 18.2 x x x x Делхи Delhi 15.0 x x x Шангај Shanghai 14.5 x x x x Калкута Kolkata 14.3 x x x x x Џакарта Jakarta 13.2 x x Буенос Buenos Аирес Aires 12.6 x x x Глобални Global trends трендови in urbanization урбанизацијата Region Регион Urban population Урба популација Percentage Процент urban урба Свет World Поразвиен More developed регион region Помалку Less developed развиен регион region Африка Africa Азија Asia Eврoпa Europe Латинска Latin America Америка и the Карибите Carribean Север North America Америка Океанија Oceania

12 My City Мојот is град Getting се подготвува Ready Facts Факти и бројки Figures Not only Не само are cities што home to градовите over three претставуваат billion people, дом but they за are три the милијарди economic луѓе, engines туку тие of се our и економски societies двигатели account шите for most општества nations wealth. и јголем In fact, дел most од of the богатстто global GDP of земјите US$ 39.4 се trillion оѓа нив. (2007 Всушност, figure, in constant поголем 2000 дел US$) од is generated глобалниот in urban БДП што изнесува 39,4 environments. 10 трилиони долари (2007) е генериран урбаните средини 8. Projected Проценети losses загуби from од земјотреси earthquakes in мега megacities... градови 7 Istanbul: Истанбул: A large Голем earthquake земјотрес in Istanbul Истанбул is would би be убил expected 40,000 to kill луѓе, 40,000 би повредил persons, injure 200,000 и би оставил leave a запрепастувачка staggering 400,000 бројка households од 400,000 in need домаќинства of shelter. About без покрив. 40,000 buildings Околу would 40,000 be згради би биле невселиви или би претрпеле uninhabitable or suffer total collapse through целосно рушење преку рушење како pancake type failure. Another 300,000 more would палачинки. Уште 300,000 други згради би have претрпеле moderate умерени to severe до damages. тешки The оштетувања. direct monetary Директните losses загуби due to building само поради damage рушењето alone would add зградите up to US$ 11 би billion. достигле 11 милијарди долари. Tehran: The North Tehran Mosha faults situated Техеран: towards Северен the northern Техеран side и Моша of Greater раседот поставени кон северта стра од Техеран Tehran the Ray Fault on the southern limits of со предградијата и Реј раседот источните the city have the potential to generate Mw= 7.2 граници од градот имаат потенцијал да 6.7 генерираат respectively. Мw=7.2 This, according и 6.7 соодветно to the earthquake тоа. scenarios Според сцерија developed under за земјотрес the JICA-CEST, подготвени , според could ЈИЦА-ЦЕСТ, produce a death toll of 120,000 ова би можело to 380,000 да предизвика if either of the two до faults were to жртви move, because ако која of било the vulnerability од двете плочи of existing се помрдне, structures. поради ранлиста постоечките структури. Mumbai: Several studies suggest that one of the most vulnerable elements exposed in Mumbai is Мумбаи: Неколку студии покажаа дека its еден building од јранливите stock, which certainly елементи contributes Мумбаи to the е бројот increasing згради, risk of its што population. секако придонесува The Mumbai region кон зголемен is entirely ризик urban за селението. the building stock exhibits Регионот a rich Мумбаи mix of several е целосно different урбанизиран technologies. A и moderately бројот згради low earthquake претставува intensity богата level of VII (MSK мешави scale) in од the неколку city could различни produce a технологии. death toll of Умерено слаб земјотрес од седум степени 34,000 if it was to happen early in the morning. The (МСК скала) градот би можел да flood risk is high. предизвика бројка од жртви ако се случи рано утро. Ризикот од поплава е Kathmu голем. City: A large influx of migrants has increased pressure on the local authorities to provide Катманду housing Сити: basic Големиот services. прилив The old part of town мигранти is particularly го зголеми vulnerable притисокот due to: a) врз poor living локалните власти да обезбедат домување conditions in high density neighbourhoods, и основни услуги. Стариот дел од градот b) poor capacity of the buildings to withst е особено ранлив поради: а) лошите seismic услови forces, за живеење c) narrow roadways густо селени that limit access in маала, an emergency б) лошиот response, капацитет d) limited зградите water provision да ги издржат along with сеизмички intricate сили, electrical в) тесните installations where патчиња fires што can easily го отежнуваат take hold 9. пристапот In при small одгор urban кризни centres ситуации, и г) ограниченото сбдување со да заедно Many со комплицираните people in Africa, електрични Asia Latin инсталации America live in каде tens лесно of thouss може да of се small јават urban пожари centres 9. in hundreds of thouss of large villages that have several Во мали thous урбани inhabitants центри that might also be considered as small urban centres. The Многу луѓе Африка, Азија и Латинска extent Америка to which живеат their populations десетици илјади face disaster мали needs урбани consideration центри и стотици especially илјади given големи the overconcentration села што имаат in the по неколку literature илјади on large жители cities or mega-cities. и што исто така Far more може people да се сметаат live in small како urban centres мали урбани in low- центри. middle-income Опсегот до nations кој нивните than in жители mega-cities. се соочени со катастрофи треба да се ализира особено имајќи го в предвид преголемото концентрирање Some of Turkey s biggest builders have readily литературата големите или мега градови. admitted Многу повеќе to using луѓе shoddy живеат materials мали урбани bad practices центри in земји the urban со низок construction и среден boom. приход In an interview отколку in 2009 мега-градовите. with the Turkish publication Referans, a billionaire Turkish developer described how Некои in the од јголемите 1970s, salty sea градители s scrap Турција iron веќе were приза routinely дека used користеле in buildings материјали made of со лош квалитет како и лоши пракси брзиот reinforced concrete. At that time, this was the раст урбанистичкото градење. Во едно best интервју material, за турското he said, according списание to Реферанс a translation of the 2009 interview. годи, Not еден just турски us, but милијардерградител doing опиша the same како thing. седумдесеттите If an earthquake all companies were occurs години in од Istanbul, митиот not even век редовно the army биле will be able to користени get in. песок од солените мориња и старо железо згради правени од Source: зајакт In бетон. megacities, Во тоа rubble време in waiting ; тоа беше Millions јдобриот материјал, вели тој според are put at risk by flimsy housing built in populous предот интервјуто. Не само ние, туку quake zones, by Andrew C Revkin, International сите компании го правеа истото. Ако се Herald случи Tribune, земјотрес 26 February Истанбул, ниту армијата нема да може да влезе. Изр: Во мега-градови, рушевини почек ; милиони се изложени ризик поради лошо изградени домови селени зони подложни земјотрес, од Ендру К. Ревкин, Интернешнл Хералд Трибјун, 26 февруари 2010 годи. 7 Earthquake Megacities Initiative (2010), Megacities Disaster Risk Management Knowledge Base (MORM-KB), 9 emihome.html. Earthquakes Megacities Initiative (2010), Megacities Disaster Risk Management Knowledge Base (MDRM-KB), Development Development Data Data Platform Platform (DDP) (DDP) (2008), (2008), Population Population data: data: UN UN Population Division, Development Data Group World Population Prospects, Revision, World Bank, Washington D.C. 9 Revision, World Bank, Washington D.C. Earthquakes Megacities Initiatives (2010), Megacities Disaster Risk Management Knowledge Base (MDRM-KB), emihome.html

13 photo ville photo petite ville Each Секоја year годи 25 дополнителни million more 25 people are милиони living луѓе in slums живеат сиромашните informal квартови и дивите селби што се settlements често изградени which небезбедно are often built on земјиште, unsafe нестабилни l, unstable падини slopes и Eight of the ten most populous cities in the world are threatened by earthquakes, six долини flood out of подложни ten are vulnerable plains. to storm surge поплави. УНХАБИТАТ, Извештај за состојбата со tsunami градовите waves светот 2. од 2010 годи UNHABITAT, 2010 State of the World s Cities report. Sign up Пријавете се денес за да го today правите to make your вашиот city resilient град отпорен катастрофи to disasters cuote bidonville Slums in Colombia Slums in Colombia

14 My City Мојот is град Getting се подготвува Ready What is a Disaster Resilient City? Што е град отпорен катастрофи? Неколку дефиниции Some definitions There Постојат are a голем number број of активности actions that што local локалните governments, власти, citizens граѓаните the и приватниот private sector сектор can undertake можат да to make ги преземат a city more со цел resilient. да се прави Natural hazards градот will поотпорен. always occur Природните in different опасности magnitude секогаш severity, се случуваат but they со различ do not need јачи, to turn но не into мора devastation. да се претрат Is your city ready? пустошење. Дали е вашиот град подготвен? Град отпорен катастрофа: A disaster resilient city: Е Is оној one каде where луѓето people учествуваат, participate, одлучуваат decide и го plan планираат their city сјот together град with заедно the со local локалните власти, government врз основа authorities, капацитетите based on their и ресурсите capacities resources Има Has компетентни a competent и одгорни accountable локални local власти government што се that грижат caters за одржлива for sustainable урбанизација со учест сите групи urbanization with participation from all groups Е оној каде се избегнуваат многу катастрофи бидејќи целото селение живее домови Is one where и соседства many со disasters добра инфраструктура are avoided because (да the од whole чешма, population добри санитарни lives in homes услови и neighborhoods кализација, патишта served by за good сите временски infrastructure услови, (piped електрич water, good енергија) sanitation и услуги drainage, (здравстве all-weather roads, заштита, electricity) училишта, собирање services (health смет, care, служби schools, за кризни garbage ситуации), collection, структури emergency што services), исполнуваат in structures соодветни that градежни meet sensible кодекси, building без потреба codes, without од диви the селби need for долини подложни поплави или стрмни падини бидејќи нема друго достапно земјиште informal settlements on flood plains or steep slopes because no other l is available Ги разбира опасностите и развива сил локал база податоци за опасности и ризици, Understs its dangers, develops a strong, local information base on hazards за тоа кој е изложен и кој е ранлив risks, on who is exposed who is vulnerable Презел чекори за предвидување катастрофа и заштита капиталот луѓето, нивните домови Has taken и посед, steps културно to anticipate следст, disaster економски protect капитал assets people, и може their да ги homes минимизира физичките possessions, и општествените cultural heritage, загуби economic што потекнуваат capital од is екстремни able to minimize временски physical услови, земјотреси social losses и други arising опасности from extreme weather events, earthquakes or other hazards Ги Has ангажирал committed потребните the necessary ресурси resources и е способен is capable самиот да of се organizing организира itself пред, before, за време during и по природ опасност after a natural hazard event Е способен брзо да ги поврати основните услуги, како и да ги продолжи општествените, институциолните Is able to quickly restore и економските basic services активности as well после as resume таков social, стан institutional economic activity after such an event Разбира дека поголем дел од гореведеното е од суштинско зчење градење отпорноста Understs кон that климатски most of промени. the above is also central to building resilience to climate change. Еден важен фактор за успешно малување ризикот од урба катастрофа е односот помеѓу градските власти и оние нив длежност што се јмногу изложени ризик

15 The cost of Цета a disastersafe hospital катастрофата or health безбед facility болница is negligible или здравстве when included установа in early е незчител design considerations. кога ќе се стави For the vast majority раните дизајни. За огромен дел of new од новите health здравствени facilities, incorporating установи, вклучувањето comprehensive сеопфат disaster protection заштита from од катастрофи earthquake како што weather се земјотрес events или into стан поврзан со designs from the временските услови beginning will add дизајните од самиот почеток only 4% додава to the само total 4% вкупниот cost 13 трошок. Што е град? За еден економист, град е моторот економскиот разј, случаен What is a city? To an economist, a city is збир од физички капитал и потенцијални an вредности. engine for За economic еден политичар growth, a haphazard или проектант, arrangement градот е место of physical врски: assets мрежа potential од патишта, rewards. електрични To a politician кабли, да or a од planner, чешма a city и is a place of кализација. connections: a За network урбата of roads, работ electrical сила cables, и мигрантите кои ги привлекува градот тој piped нуди покрив water д drains. главата, To the сигурност urban workforce, и изр the заработка. migrants attracted За сопствениците to the city, it offers имот, shelter, safety градежниците a source и проектантите of livelihood. To градот property е owners, developers изградба домови, planners, збир a city is физички its housing, добра. its stock За некој што живее градот а тоа ги of physical assets. To someone who lives in a city вклучува сите гореспомети и многу други градот that includes е физичка all of и the култур above аре, many место more - a city политичка is a physical слобода, cultural изр arena, култур a place of и political интелектуал freedom, виталност. a source of cultural И сето ова е intellectual ставено vitality. ризик And од all невреме, of this is at циклон, risk from катастрофал a storm surge, вулканска ерупција или серија моќни a cyclone, a catastrophic volcanic eruption, or a set земјотресни бранови од 7,000 километри of час. powerful earthquake waves racing through the bedrock at 7,000 kilometres an hour. Отпорност зчи способноста системот, Resilience заедницата или means општест the ability изложено of a system, опасност да покаже отпорност, да се community прилагоди и or апсорбира, society exposed како to и да hazards закрепне to resist, absorb, од последиците accommodate од опасноста to recover еден from the effects благовремен of a hazard и ефикасен in a timely чин, efficient вклучително manner, including преку зачувување through the и обнова preservation суштинските restoration основни структури и функции of its essential basic structures 10. functions 11. Одржлива урбанизација се смета за Sustainable процес кој промовира urbanization интегриран, is understood полосензитивен a process which пристап promotes сочен an кон integrated, сиромашните as gender-sensitive за општествените, економските pro-poor approach и еколошките to the столбови одржлист. Се заснова social, economic environmental pillars of процеси партиципативно планирање sustainability. и донесување It одлуки, is based како on participatory и инклузивно planning владеење. decision Подетално making processes, претставено, inclusive челата governance. одржливата More урбанизација specifically, the вклучуваат principles 11 of : sustainable urbanization involve 12 : i. Пристапно земјиште, инфраструктура, услуги, мобилност и домови за (i) сиромашните; Accessible pro-poor l, infrastructure, services, mobility ii. Општествено housing; инклузивен, полосензитивен, Socially inclusive, здрав gender и sensitive, безбеден healthy разј; safe (ii) development; iii.еколошки здрава жит среди; (iii) iv.процеси Environmentally партиципативно sound carbon-efficient планирање built и environment; донесување одлуки; (iv) v. Живи Participatory и конкурентни planning локални decision making економии processes; (v) што Vibrant промовираат competitive пристој local economies работа promoting и заработка за жит; decent work livelihoods; vi.недискримиција и едкви права (vi) Assurance of non-discrimination equitable rights градот; и to the city; vii.ополномоштување градовите и (vii) заедниците Empowering cities да планираат communities и делотрно to plan for да се effectively справуваат manage со adversity несреќи и change- промени to build да resilience. изградат (UN-HABITAT отпорност. World Urban (УН Campaign, ХАБИТАТ 2009) Глобал урба кампања, 2009) Втората сесија Глобалта платформа The за малување second session of ризикот the Global од катастрофи Platform for Disaster јуни 2009 Risk Reduction годи ги in истак June 2009 целите highlighted за спроведување Рамката за акција од Хјого. targets for the implementation of the Hyogo Нациолните проценки околу безбедноста Framework постоечките for Action. образовни By 2011 и national здравствени assessments капацитети of треба the safety да се of прави existing до education 2011 годи, а до 2015 треба да се подготват health facilities should be undertaken, by и спроведат конкретни акциски планови 2015 за побезбедни concrete action училишта plans for и болници safer schools hospitals сите земји should подложни be developed катастрофи. implemented До 2015 годи сите големи градови in области all disaster-prone подложни countries. катастрофи By 2015, треба all major cities да вклучуваат in disaster-prone и да спроведуваат areas should include мерки enforce за малување disaster risk ризикот reduction од measures катастрофи in their рамките сите градежни кодекси и building користењето l use земјиштето. codes. Targets Исто were така also proposed беа предложени for national и цели risk assessments, за циолни municipal disaster проценки recovery ризикот, plans, early за општински warning systems, планови за закрепнување од катастрофи, системи за water рано предупредување, risks, the enforcement дни of ризици, building како и codes. спроведување градежните кодекси. Хаити, Haiti, Earthquake земјотрес годи 10 Меѓурод стратегија Обединетите ции за малување катастрофи (УНИСДР) (2009), 11 United Nations International Strategy for Disaster Reduction (UNISDR) (2009), UNISDR Terminology on Disaster Risk Reduction, UNISDR, Geneva. УНИСДР терминологија за малување ризикот од катастрофи, УНИСДП, Женева УН ХАБИТАТ UN-HABITAT (2009) (2009) Глобал World Urban урба Campaign кампања 13 WHO, PAHO, UNISDR (2008), World Disaster Reduction Campaign Hospitals Safe from Disasters.

16 My City Мојот is град Getting се подготвува Ready ЧЕК ЛИСТА ОД ДЕСЕТ ТОЧКИ ОСНОВНИ TEN-POINT РАБОТИ ЗА CHECKLIST ДА СЕ НАПРАВАТ ESSENTIALS ГРАДОВИТЕ FOR MAKING ОТПОРНИCITIES RESILIENT The campaign proposes a checklist of Ten Essentials for Making Cities Resilient that can be Кампањата предлага чек листа од Десет основни работи за да се прават градовите implemented отпорни што може by mayors да се спроведе local governments. од стра градочалниците The checklist derives и локалните from the five власти. priorities of Чек the листата Hyogo произлегува Framework for од Action петте : приоритети Building од Рамката the Resilience за акција of Nations од Хјого : Communities to Градење Disasters, a отпорност key instrument катастрофи for implementing кај државите disaster и заедниците, risk reduction. што Achieving е клучен инструмент all, or even за some, малувањето of these ten ризикот essentials од will катастрофи. help cities Постигнувањето to become more resilient. сите, или Have некои, your од City овие Council десет основни работи ќе им помогне градовите да стат поотпорни. Нека се пријави вашиот local government sign up to this! градски совет или локал власт! Воспоставете организација и коордиција за да го разберете и малите ризикот од Put катастрофи, in place organization врз основа учест coordination групи to граѓани underst и граѓанското reduce општест. disaster Градење risk, based on локални participation сојузи. Осигурајте of citizen groups се дека сите civil сектори society. ја разбираат Build local нивта alliances. улога Ensure малувањето that all и departments подготвеноста underst за малување their role ризикот. in disaster risk reduction preparedness. Доделете буџет за малување ризикот од катастрофи и обезбедете стимулација за Assign сопствениците a budget for домови, disaster семејствата risk reduction со ниски provide приходи, incentives заедниците, for homeowners, бизнисите low-income и јавниот families, сектор да communities, инвестираат businesses малување the public ризиците sector со to кои invest се соочуваат. in reducing the risks they face. Водете ажурирани податоци за опасности и ранлисти, подгответе проценки ризикот Maintain up-to-date data on hazards vulnerabilities, prepare risk assessments use и користете ги како основа за планови и одлуки за урбанистички разј. Осигурајте се овие these информации as the basis и планови for urban за отпорноста development вашиот plans град decisions. да се достапни Ensure и that консултирани this information со the јавноста. plans for your city s resilience are readily available to the public fully discussed with them. Инвестирајте и одржувајте важ инфраструктура што го малува ризикот, како што се Invest in maintain critical infrastructure that reduces risk, such as flood drainage, adjusted дрежа за поплави, прилагодено каде што е потребно за справување со климатските промени. where needed to cope with climate change. Проценете ја сигурноста сите училишта и здравствени установи и дградете ги по потреба Assess the safety of all schools health facilities upgrade them as necessary. Применете и спроведете реални градежни прописи прилагодени ризикот и чела за Apply enforce realistic, risk-compliant building regulations l-use planning планирање користењето земјиштето. Идентификувајте безбедно земјиште за граѓани со principles. ниски приходи Identify и озможете safe l for дградба low-income неформалните citizens develop селби upgrading ому каде of е informal издли. settlements, wherever feasible. Обезбедете едукативни програми и обука за малување ризикот од катастрофи Ensure that education programmes training on disaster risk reduction are in place in училишта и локални заедници. schools local communities. Protect Заштитете ecosystems ги еко-системите natural и природните buffers to mitigate амортизери floods, за ублажување storm surges поплавите, other hazards to which невремињата your city или may други be vulnerable. опасности Adapt кои to е ранлив climate вашиот change град. by building Приспособете on good се risk reduction климатските промени преку градење добри пракси за малување ризикот. practices. Воведете системи за рано предупредување и капацитети за управување при кризи вашиот Install early warning systems emergency management capacities in your city hold град и одржувајте редовни јавни подготвителни вежби. regular public preparedness drills. После секаков вид катастрофа внимавајте потребите преживеаните да се фокусот After реконструкцијата any disaster, со ensure соодвет that the поддршка needs of за the нив, survivors а организациите are placed at заедницата the да креираат centre и да помогт of reconstruction спроведувањето with support одгори, for them вклучително their community повтор изградба домови и organizations обнова можностите to design да се help заработи implement за жит. responses, including rebuilding homes livelihoods. Sign up Пријавете Prijavite today to се make se денес danas за да da ucinite го правите вашиот your svoj grad city град otpornim resilient отпорен na to katastrofe disasters катастрофи

17 Urban Намалување risk reduction урбаниот as an ризик opportunity како можност what are кои the се benefits? придобивките? Cities Градовите that proactively кои проактивно seek to работат reduce disaster малување risk, as part of ризикот their sustainable од катастрофи urbanization како efforts, дел од can нивните benefit одржливи greatly in пори the following за урбанизација ways: saved lives можат да property имаат големи in case of придобивки disaster with dramatic следните reduction чини: спасени in fatalities жити serious и имот injuries случај катастрофа со огромно малување жртвите и тешко повредените Заштитени Protected придобивки development од разјот gains и помало less diversion одвраќање of city resources градските ресурси to disaster од response одгор катастрофи recovery и закрепнување Активно Active граѓанско citizen participation учест и локал local демократија democracy Зголемени Increased инвестиции investment in куќи, houses, згради buildings и друг имот, other очекување properties, помалку in anticipation загуби од of fewer катастрофи disaster losses Зголемени Increased капитални capital investments инвестиции in infrastructure, инфраструктурата, including вклучително retrofitting, модифицирање, renovation renewal реновирање и обнова Business opportunities, economic growth employment as safer, better-governed cities Деловни attract можности, more investment економски разј и вработување бидејќи побезбедни, подобро управувани градови привлекуваат повеќе инвестиции Balanced ecosystems, which foster provisioning cultural ecosystem services such as Урамнотежени fresh water еко-системи recreation што негуваат обезбедување и услуги културни еко-системи како што се свежа да и рекреација Overall better health wellbeing Генерално подобро здравје и благосостојба Improved education in safer schools. Подобрено образование побезбедни училишта. The Рамката Hyogo за акција Framework од Хјого for Action : : Градење Building отпорност the Resilience катастрофи of кај Nations државите и заедниците Communities to Disasters The Рамката Hyogo за Framework акција од for Action Хјого was беше adopted усе by 168 од Member 168 земји-членки States in Japan in 2005 Јапонија to build the resilience 2005 годи. of nations Петте приоритети communities by се the едк year важни The five за priorities урбаните are equally средини: important for urban settings: Make Да се disaster прави risk малување reduction a priority ризикот in urban од катастрофи practices приоритет урбаните пракси Know urban risks take actions Да се позваат урбаните ризици и да се преземе акција Build Да се understing изгради разбирање awareness и свест за of урбаните urban risks ризици Reduce Да се малат urban risks урбаните ризици Подгответе го вашиот град и бидете подготвени за акција Prepare your city be ready to act

18 My City Мојот is град Getting се подготвува Ready Во In оваа this campaign, кампања терминот the term,град city се однесува refers to урбани urban области areas in general, општа смисла, encompassing вклучувајќи the ја одгорноста responsibility of,локалните local governments власти различни ниа, of different било регион, scales, whether провинција, град, regional, provincial, општи или село. metropolitan, townships or Целта е да се тераат villages. 100 градочалници да се посветат The барем aim ед is to get од 100 Десетте mayors основни to commit работи to at да least се прават one of the Ten градовите Essentials отпорни for Making до Cities 2015 Resilient годи; by и 2011; да се вклучат стотици to involve локални hundreds власти of и колку participating што е можно local повеќе governments граѓани иницијативата as many citizens as за безбедност possible to pledge болниците и to join the hospital училиштата. school safety initiative. The Кампања Making Како да Cities се прават Resilient Campaign градовите отпорни Главни цели кампањата Main objectives of the campaign Визијата кампањата е да постигне создавање отпорни и одржливи урбани The заедници. vision of the campaign is to achieve resilient, sustainable urban communities. Кампањата ќе ги поттикнува локалните власти да преземат акција за малување The ризиците campaign од will катастрофи urge local governments градовите. to take action now to reduce cities risks to disasters. Целите Кампањата Како да се прават The градовите objectives отпорни of the Making се троструки Cities Resilient и можат да се постигт преку градење долгорочни Campaign партнерства. are threefold, can be achieved through building long-lasting partnerships: Зјте повеќе Know Зголемете more ја свеста граѓаните и властите Raise сите the ниа awareness околу of citizens придобивките governments од малување урбаните ризици. at all levels of the benefits of reducing urban risks Паметно инвестирајте Invest Распоредете wisely буџет рамките плановите Identify за финсирање budget allocations локалните within local власти government активности funding за малување plans to invest ризиците in disaster од катастрофа. risk reduction activities Градете побезбедно Build Вклучете more го safely малувањето ризикот Include учесничкиот disaster risk процес reduction планирање in participatory urban урбанистичкиот development planning разј и processes заштитете ја protect важта critical инфраструктура infrastructure Мојот град се подготвува е повик за Sign up Пријавете се today денес за to да make го правите вашиот your град city отпорен resilient катастрофи to disasters сите градочалници и локални власти да прават што е можно повеќе градови My што City е можно is getting поотпорни. ready is Исто a rallying така е call for повик за локалните групи заедницата, all mayors local governments to make as граѓаните, проектантите, учта јавност и many приватниот cities as сектор possible да as се resilient приклучат as possible. овие It is пори. also a call for local community groups, citizens, planners, academia the private sector to join these Иако efforts. кампањата е соче кон граѓаните оние кои живеат урбани области и кои ги избираат оние што одлучуваат, кои While пак од the сја campaign стра addresses можат да citizens ги преземат those who потребните live in urban чекори areas за да who ги прават elect the decision градовите makers побезбедни who can take главните the necessary целни steps to групи make their кампањата cities safer се градочалниците the campaign s principal и target локалните groups власти are mayors градовите local governments со различ големи, карактеристики, локација и of cities of different sizes, characteristics, locations ризичен профил. Градочалниците и локалните risk profiles. власти Mayors се оние local што можат governments да are преземат the agencies акција who и да can ги take прават action шите make our градови cities safer. побезбедни. Mobilizing Мобилизацијата these important actors in the овие disaster важни risk чинители reduction process процесот is essential to малување ризикот од катастрофи е making cities resilient. од суштинска важност градењето отпорност градовите. The campaign slogan has meaning for everyone. Whatever Мотото the кампањата city, the message има зчење to reduce за risk will resonate секого. Без with разлика all citizens worldwide. градот, пораката For example, за Sao малување Paulo is Getting ризикот Ready! одекнува Kobe is Getting кај сите граѓани низ светот. На пример, Сао Пауло се Ready! Istanbul is Getting Ready! Santa Tecla is подготвува! Кобе се подготвува! Истанбул се getting подготвува! ready! Санта Текла се подготвува! Sign Пријави up to се the One Иницијативата Million Safe Schools за еден Hospitals милион безбедни Initiative училишта и болници Луѓето небезбедни училишта, болници People и здравствени in unsafe установи schools, hospitals се изложени health facilities јголем are at ризик the greatest кога ќе risk се случи when a disaster strikes. катастрофа. We can improve Можеме the да safety ја подобриме of schools, hospitals безбедноста health училиштата, facilities to address болниците the increasing и здравствените risk due to установи climate change за да се other посветиме зголемениот ризик поради disasters - natural man-made. климатските промени и други катастрофи The природни One Million и оние Safe предизвикани Schools од човекот. Hospitals Иницијативата Initiative за of еден the campaign милион безбедни encourages everyone училишта to и make болници a pledge рамките for a school or hospital кампањата to ги make охрабрува them safer сите now. да дадат Anyone придонес за одредено училиште или болница can make a pledge. Everyone can contribute. и да ги прават побезбедни сега. Сите Be можат an advocate, да дадат a leader придонес. or a champion Сите можат for safe да schools придонесат. hospitals. Биди поборник, лидер или борец за безбедни училишта и болници.

19 Во In последниве recent years, cities години around градовите the низ world целиот are being свет faced се соочуваат with threats such со закани како што се големи as large-scale disasters diseases катастрофи и болести како што е including грипот, influenza, и ние постојано we are живееме со constantly ризикот living од различни side-by-side опасности. with the Насред risk of various вакви perils. околности, In the midst верувам of such дека градовите не треба само да се circumstances, посветат I believe нивните that пори cities must за управување not only dedicate со кризите, themselves туку to their и да ја зголемат own crisis management соработката endeavors, со соседни градови, земји и региони заради but also enhance collaboration with создавање систем каде можат да neighboring си помогт cities, едни countries со други времиња regions to create нужда. a system Преку in користење which they широката can help each мрежа, other СИТИНЕТ in times of веќе промовира соработка,град need. Utilizing its broad network, со град тема Спречување катастрофи. CITYNET is already Да promoting работиме cityto-city потамошно cooperation on продлабочување the theme заедно кон of Disaster партнерствата Prevention. меѓу Let us градовите work и да целиме кон Свет отпорен катастрофи. together to further deepen our city-tocity partnerships aim for a World Фумика Resilient to Хајаши Disasters. Претседател СИТИНЕТ/ градочалник Јокохама Fumiko Hayashi President of CITYNET / Mayor of Yokohama

20 My City Мојот is град Getting се подготвува Ready За партнерите кампањата About the campaign partners Секретаријатот Меѓуродта стратегија Обединетите ции за малување The катастрофи secretariat (УНИСДР) of the United е коордиторот Nations International Кампањата Strategy Како да for се Disaster прават Reduction (UNISDR) градовите is отпорни the coordinator за , of the Making но Cities локалните, Resilient региолните Campaign , и меѓуродните but its local, партнери regional и градовите-учесници international partners и локални власти се двигатели и сопственици participating кампањата. Ќе cities бидат претставени local governments бројни are посветени the drivers градочалници, owners of the други campaign. позти A јавни number личности of committed и локални mayors, власти other што highlevel преставуваат public figures добри примери, role-model кои ќе local им governments помогт УНИСДР will be identified и партнерите help промовирањето и спроведувањето UNISDR its partners to promote кампањата. implement the campaign. Во фокусот партнерската иницијатива Central ИСДР to за ISDR s кампањата partnering е раширување initiative for the campaign сојузите кај is the локалните spread of власти local government за малување ризикот од катастрофи. Активните alliances for disaster risk reduction. Active членови ој глобален сојуз ќе стат members промотори of this кампањата global alliance нивните will become campaign полиња promoters влијание. in Тие their ќе areas ја користат of influence. They сјата will експертиза draw upon и one ќе another s обезбедуваат expertise as поддршка well as provide и содржи support за застапувањето, give substance to политичката the advocacy, и техничката political димензија technical кампањата. dimensions of the campaign. Вклучете се кампањата како поддржувач Join преку the испраќање alliance as a supporter вашите by информации sending your information до: isdr-campaign@un.оrg to: isdr-campaign@un.org или пријавете or sign се up on the интернет website страницата under campaign. UN-HABITAT УН-ХАБИТАТ is е a клучен key partner партнер in the campaign кампањата along заедно with со многу many other други UN организации organizations, city associations ОН, здруженија organizations, и организации especially градови, the United особено Cities Обединети for Local градови Governments, за локални ICLEI власти, the City ИЦЛЕИ Alliance. и Алијансата NGO networks градови. Мрежи невладини организации и grassroots organizations that participate in the изрни организации што учествуваат ISDR ИСДР system системот have already веќе се signed пријавија. up. Resilient Cities Платформите platforms или or task работните forces will тела support the campaign Отпорни градови in the regions. ќе обезбедуваат поддршка кампањите регионите. Furthermore, the Making Cities Resilient Campaign Исто така, Кампањата Како да се прават градовите is отпорни linked to UN-HABITAT s за World е поврза Urban со Глобалта Campaign урба on Sustainable кампања Urbanization. УН-ХАБИТАТ Both за Одржлива campaigns урбанизација. adhere to the same Двете principles, contributing кампањи се towards придржуваат the same до long-term истите чела, goal придонесувајќи of sustainable кон development. истата долгороч Many of the цел за одржлив разј. Многу од алатките communication tools participating cities will за комуникација и градовите-учесници be ќе the бидат same. исти. The Целта Making Cities Кампањата Resilient Campaign Како objective да се прават is to ensure градовите that the отпорни important е principles да of се the озможи Hyogo Framework важните for чела Action are Рамката integrated into за акција the local од environment. Хјого да се интегрираат The next step is to turn локалта власт. Следниот чекор е да се words into action. претрат зборовите дела. Региолта работ група за Азија за малување урбаниот ризик подготви The соки Asia за Regional спроведување Task Force on Urban Рамката Risk Reduction за акција has од Хјого developed локално a guideline ни, to implement за the поддршка Hyogo Framework локалните locally, власти to assist да local стат governments отпорни. Тие to веќе become се користат resilient. It од is already стра used by the членовите task force members работта in capacity група building активности за градење капацитети со efforts претставници with city officials. градовите. Another Друга planning алатка tool за to поддршка support risk reduction малувањето will be developed ризикот by ќе the биде partners подготве in the campaign, од стра led by партнерите UN-HABITAT кампањата, UNISDR. Capacity преддени building од УН-ХАБИТАТ training opportunities и УНИСДР. Градењето will be provided капацитетите by the participating и можностите за обука ќе бидат обезбедени од partners cities - be developed further стра партнерите и градовите учесници during и потаму the campaign. ќе се развиваат текот кампањата. Many other global regional initiatives will be highlighted Многу други during глобални the two и региолни year campaign иницијативи ќе бидат гласени текот many proven practices of urban risk policies will двегодишта кампања и многу потврдени be пракси available политики on line. за урбан ризик ќе бидат достапни интернет. To learn more about campaign activities partners, За повеќе visit информации the website околу at campaign активностите кампањата и партнерите посетете ја страницата

21 Градочалниците и локалните власти клучни Mayors елементи градењето local governments отпорни градови the keys to building resilient cities Градочалниците и локалните власти ги држат клучните позиции градењето отпорност од катастрофи рамките Mayors local governments hold key positions нивните заедници. Градочалниците in се building тие што resilience нудат дст to disasters за остварување within their communities. благосостојбата Mayors за provide сите leadership избирачи. for the Локалните well-being власти of their ги constituencies. обезбедуваат Local governments основните услуги deliver како essential што се services здравст, such as health, образование, education, транспорт transport и досбдување. water. They Тие издаваат градежни дозли, управуваат issue construction permits, manage public works со јавните работи, го планираат и контролираат plan control урбанистичкиот urban development, разј, и all сите of тие which даваат provide можности opportunities за безбеден to ensure разј safer што development може да ја мали that can ранлиста reduce a community s заедницата vulnerability катастрофи. to disasters. Активностите локалните власти Local влијаат governments врз милиони devise луѓе create градовите developments низ целиот свет. that Кампањата affect millions ги of повикува people in градочалниците cities everywhere. The и локалните campaign calls власти on да работат со нивните избирачи, да ги вклучат mayors local governments to work with иницијативите за малување ризикот their нивните constituencies, процеси стратешко include risk-reducing планирање initiatives како чин in their за подготовка strategic planning за идни processes, природни as a опасности way to get преку ready for самодоверба future natural и hazards отпорност. with confidence resilience. Градочалниците и локалните власти можат да играат улога помагањето Mayors градовите да local се governments подготват за can справување play a role in со helping идни ризици. cities to Централните get ready to meet власти, future risks. локалта National заедница governments, и стручните local community здруженија, меѓуродни, professional региолни associations, и international, граѓански организации, дотори, приватниот regional civil society organizations, donors, сектор, учта јавност и сите граѓани the мора private исто sector, така да academia бидат вклучени. all citizens Сите must also овие be чинители engaged. треба All of these да ги stakeholders играат сите need to улоги play their градењето respective roles градови in building отпорни disaster resilient катастрофи, cities, а локалните local government власти се is од critical клучно in зчење за да се постигне успех. order to achieve success. Подготвеноста за катастрофи и Disaster малувањето preparedness ризикот risk се клучни mitigation приоритети are key соодветното priorities in guiding градско планирање, дизајн, разј, и секојдневно good управување. city planning, Нашите design, градови development, имаат потреба daily од administration. посветеност Our и поддршка cities need од централта commitment власт support преку from the политики што не ополномоштуваат national да ги преземеме government потребните through policy и that empowers клучните активности us to undertake кон the спречување necessary и малување decisive actions човечките to prevent и други reduce загуби. human Преку таква other децентрализација losses. With што озможува подобар интегриран such урбанистички decentralization разј, allowing не само што for better integrated можеме да urban создадеме development, одржливи not only can градови, we create региони sustainable и заедници, cities, туку regions и отпорни луѓе. countries, but also resilient people. Др. Фаузи Бо, гувернер Џакарта, Dr. Fauzi Bowo, Governor, Jakarta, Indonesia Индонезија Тажно е што и нов град претрпува сериоз катастрофа со илјадници загубени It is sad that жити yet another Хаити. city Тоа is in само a ме serious увери disaster дека оваа with кампања thouss е поит of lives од lost кога in Haiti. било. It Се convinces ставам me кожата that this campaign локалните is more лидери urgent и не than може ever да биде before. лесно... I put myself Се ова in the изискува shoes реал of the кампања local government за побезбедни leaders градови it cannot и градење be anything отпорност. easy. All this calls for Региолен a real campaign претседавач, for safer свештеник cities Сем Ебукеле building Л Квиск resilience. (Уганда) District Chairman Rev. Sam Ebukele L Kwisk (Uga) Градочалниците и локалните власти можат Mayors да го local малат governments ризикот can reduce следните risk чини: in the following ways: Пријавете се и работите чек листата десетте Sign up to основни work работи, towards објавете the Ten соопштение Essentials checklist, за јавноста make и споделете a public го вашето announcement искуст, добри share пракси your experience, и предок со учесниците good practice кампањата progress with и други градови participants in the campaign other cities Работете заедно со централта власт спроведувањето Work closely with your пристапот central government урбанистичко to implement планирање nationally planned рамките циолните планови, локалниот разј approaches to urban planning, local и малување ризикот од катастрофи development disaster risk reduction Создадете локални партнерства и сојузи со граѓаните Create local и групите partnerships заедницата alliances with Вклучете your citizens ги локалните community и државните groups универзитети за да понудат совети околу следењето Engage your опасностите local national и проценка universities ризикот, и спроведете истражување to provide advice on hazard monitoring околу чините како вашиот град да гради risk assessment conduct research on отпорност ways for your city to build resilience Фокусирајте се сиромашните и заедниците Focus on your изложени poor high-risk висок ризик и пренесете communities ги целите take и the пораките campaign goals кампањата messages до основните to grassroot заедници communities Организирајте јавни дебати, вежби и други Organize активности public hearings, за подигање discussions, јавта drills свест other текот awareness Меѓуродниот raising activities ден during за малување катастрофите или the International Day for Disaster Reduction годишнините мити катастрофи or on the anniversaries of past disasters. Користете ја кампањата и Десетте главни работи да се прават градовите отпорни Use the campaign Ten Essentials for справувањето со предизвиците Making Cities Resilient to address climate поврзани со климатските промени и вашата change зеле challenges агенда. your green agenda.

22 My City Мојот is град Getting се подготвува Ready What Што можете can you да правите do to make за да го your правите city more resilient? вашиот град Join поотпорен? the campaign! Вклучете се кампањата! Local government associations Локални здруженија Put disaster risk reduction at the top of Ставете your agenda го малувањето ризикот од катастрофи како главен приоритет агендата Partner with UNISDR to reach out to local authorities Поврзете се со УНИСДР и стапете контакт со локалните власти Support implementation of the Поддржете campaign го at спроведувањето the local government кампањата community levels. ни локални власти и заедници. National governments Централни власти Set up foster multi-stakeholder Воспоставете national platforms и поддржувајте for disaster циолни платформи risk reduction со повеќе that include чинители local за малување ризикот од катастрофи, governments or their associations вклучително локалните власти или нивни здруженија Give consideration to local governance Имајте sustainable го предвид urbanization локалното issues владеење и прашања поврзани со одржлива урбанизација Ensure that your ministries institutions take risk reduction into Озможете account in вашите their planning министерства policy и институции making да го земат предвид малувањето ризикот при креирањето планови и политики Encourage economic development in rural areas smaller cities in order Охрабрете го економскиот разј руралните to reduce области the pressure и помалите of accelerated градови со цел migration да се мали to high-risk притисокот peripheral забрза areas миграција slums високоризични периферни области и сиромашни квартови Make disaster risk reduction a national Направете local го priority малувањето clearly identify ризикот institutional од катастрофи responsibilities циолен for reducing и локален risk at приоритет all levels. и јасно одредете ги институциолните одгорности за малување ризикот сите ниа. Community associations Здруженија рамките заедницата Sign up to the campaign encourage your organization to participate in it Пријавете се кампањата и охрабрете ја вашата Promote организација active engagement да земе учест of community members in the campaign, Промовирајте активен ангажман членови заедницата кампањата using the campaign s promotional преку informational користење resources нејзините промотивни и информативни ресурси Build partnership in projects with local Градете government, партнерства NGOs, the проекти private со sector локалните etc. to make власти, your невладини local area организации, safer приватен сектор итн., за да ја правите вашата област побезбед Share local knowledge experience Споделете with other локални actors; зења support и activities искуства со други such чинители; as planning, поддржете risk assessments активности како што mapping, се планирање, maintenance проценка of critical ризикот infrastructure, и мапирање, safer одржување l use основта enforcement инфраструктура, of building stards побезбедно користење земјиштето и спроведување Collaborate сила градежни in measuring стандарди progress through participative monitoring. Соработувајте мерење предокот преку партиципативен дзор UN, international or regional organizations, ООН, меѓуродни NGOs или региолни организации, невладини организации Sign up as a campaign partner commit to support local governments to Пријавете build resilience се како партнер to disasters кампањата и поддржете ги локалните власти градење Strive to develop отпорност better од катастрофи tools methodologies for urban risk reduction Работете кон разј подобри алатки и in any of the Ten Essentials for Making методологии за малување урбаниот Cities Resilient areas ризик секоја од областите покриени со Десетте основни работи да се прават градовите Advocate отпорни for increased urban risk reduction at the local level Залагајте се за малување урбаниот ризик Encourage локално greater ни involvement of local actors in regional international Охрабрете policy development го зголеменото учест локалните чинители креирањето региолни и меѓуродни политики Strengthen the links between NGOs, local governments communitybased organizations. Зајакнете ги врските меѓу невладините организации, локалните власти и организации заедницата.

23 Дотори Donors Озможете малувањето ризикот од катастрофи да е дел од вашата програма и буџетски Ensure that средства; disaster и risk вклучете reduction го ова is part of програми your programme за одржлива planning урбанизација, budget климатска allocations; адаптација, include разј, this for како sustainable и хуманитарни urbanization, програми, climate adaptation, одгор катастрофи development, и реконструкција humanitarian, disaster response reconstruction programmes Финсирајте проекти што се фокусираат градовите Fund projects да стат that отпорни focus on making cities катастрофи. resilient to disasters. Приватен сектор Private sector Внимавајте вашиот бизнис да не го зголемува Make sure ризикот your business од катастрофа is not или штети increasing по житта disaster среди risk or degrading the environment Станете партнер проекти со локалните власти Partner или in заедници projects ому with your каде local вашето претпријатие government го or прави communities градот побезбеден where само отпорен град може да претставува you conduct your enterprise to make поддршка за одржлив економски разј your city safer only a resilient city can Одите support средства sustainable за проекти economic за growth истражување и разј околу малување Commit урбаниот resources ризик. to research development projects on urban risk Научта reduction. јавност Academia Прилагодете ја учта агенда со цел да ја гласи оваа важ тема за истражување и да го упреди статусот разјот кон Adapt the science agenda to emphasize малувањето урбаниот ризик this paramount research topic Воведете advance профилирање the state-of-the урбан art in urban ризик risk и процеси reduction за малување ризикот како дел од курсевите и истражувањата Introduce неколку дисциплини, urban risk profiling вклучително и урбаното risk reduction планирање processes as part of the courses research in several Соработувајте disciplines, including со региолните urban planning и локалните власти проекти поврзани со применето истражување околу Collaborate with regional local проценката ризикот и малување governments in applied research ризикот; тестирајте ги и применете ги вашите projects методи on risk и assessments оди области risk поврзани reduction; со локалта test apply властyour methods, models findings in local government Објавете environments ги вашите зења и озможете вашата експертиза да биде достап за локалните Go public власти with your и јавноста. knowledge make your expertise available to local governments the public at large. Sign up Пријавете се today денес за to да make го правите вашиот your град city отпорен resilient катастрофи to disasters