Студиска програма за II (втор) циклус на СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ (120 кредити - две години, четири семестра) втор циклус на студии

Transcription

1 Студиска програма за II (втор) циклус на СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ (120 кредити - две години, четири семестра) Задолжителни компоненти кои треба да ги поседуваат студиските програми од вториот циклус на студии Научно-истражувачко подрачје, поле 5 Научно подрачје - општествени науки; и област, каде припаѓа студиската 507 политички науки, област - програма друго (студии за мир и конфликти, и човекови права); Политички системи Меѓународни политички организации Дипломатија Економски науки економски развој меѓународни економски односи 508 Право 5080 Меѓународно јавно право Меѓународни односи Човекови права и слободи 512 Социјална работа и социјална политика Социјален развој Вид на студиската програма академски студии Степен на образование втор циклус на студии Цел и оправданост за воведување на Целта на студиите по мир и развој е да им студиската програма обезбеди на постдипломците: - знаења и вештини за справување со конфликти и водење дијалог, ненасилна комуникација, и организирање на заедниците во функција на интеркултурно ангажирање и критичко преиспитување; - интердисциплинарна рамка за анализа и работење врз разрешување на комплексни системски прашања; - продлабочено знаење на полето на мировните студии и студиите за развој; - стекнување вештини за базична научноистражувачка работа и анализа, што ќе им обезбеди предности за вработување во локални, национални и меѓународни институции и организации. Постдипломските студии по Мир и развој функционираат повеќе од 15 години, а во еден

2 Години и семестри на траење на студиската програма ЕКТС кредити со кои се стекнува студентот Начин на финансирање, а за приватните високо-образовни и научни установи и доказ за обезбедена квалитетна финансиска гаранција за студиската програма Информација за продолжување на образованието Стручниот односно научниот назив со кој се стекнува студентот по завршување на студиската програма период беа и двогодишни. Сегашната потреба од повторно враќање и на двогодишни студии се должи на фактот што на универзитетите постои голем број студии на прв степен кои се тригодишни, па на потенцијалните кандидати ќе им се понуди можност за продолжување на втор степен на овие интердисциплинарни студии во законски предвидената форма. две години, односно четири семестри 120 ЕКТС кредити самофинансирање Вертикална проодност кон трет циклус на докторски студии Магистер по мир и развој

3 Општи дескриптори на квалификации за втор циклус на студии за Студиската програма по СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ на Филозофскиот факултет при Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје согласно со Уредбата за националната рамка на високо-образовните квалификации знаење и разбирање примена на знаењето и разбирањето способност за проценка Способност за продлабочено разбирање на различните теориски концепти на мирот и конфликтите, и особено на нексусот меѓу мирот и развојот на национален и меѓународен план, кое се надградува врз соодветните знаења од првиот циклус на студии, преку примена на методологии соодветни за разрешување на сложени проблеми и конфликти како на системско ниво, така и низ креативни методи, што обезбедува основа за оригиналност во развивањето и/или примената на автономни идеи во контекст на истражувањата на мирот и развојот. Способност за идентификување и објаснување на клучните проблеми и истражувачки прашања од областа на мирот и развојот низ интердисциплинарна призма. Поседува знаења кои произлегуваат од интердисциплинарната природа на прашањата поврзани со мирот и конфликтите, ненасилството и начините на разрешување на конфликти од различен вид и на различни нивоа; Разбирање на најновата научна литература од областа и запознавање со најреномираните меѓународни истражувања во областа на мирот и развојот. Способност за критичка, независна и креативна примена на теориските перспективи за мирот и ненасилството заради решавање проблеми. Теориско концептуализирање и емпириско докажување на корелацијата меѓу парадигмата на позитивниот мир, развојот и човековите права; Способност за анализа на конкретни случаи/примери и тоа од различни теориски позиции на мировните студии и развојните студии Примена на теоријата за општествена промена низ ненасилсни средства и превенција на конфликти, како и практични вештини за ефикасна трансформација на домашните и меѓународните прашања поврзани со мирот, развојот и правдата; Способност за синтетизирање и интегрирање на знаењата и нивна употреба за проценка и анализа на конкретни ситуации и студии на случај. Способност за справување со сложени прашања, систематски и креативно за солидно проценување, дури и при некомплетни и ограничени информации, но кои ги вклучуваат личните, општествените и етичките одговорности при примена на стекнатото знаење и проценка.

4 комуникациски вештини вештини за учење Способност за оценување и селекција на научни теории, методологии, алатки и општи вештини од предметните области, како и поставување на нови анализи и решенија на научна основа. Способност за дебата и размена на аргументи, низ рационален пристап како со стручни, така и со нестручни лица, јасно и недвосмислено. Способност за усна елаборација на најсложени теориски концепти и анализа на студии на случај; Способност за писмена теориска елаборација поткрепена со соодветни научни извори и сознанија во вид на приказ, есеј или истражувачки текст; Способност за тимска работа и работа во група, како и преземање одговорност за заедничките резултати. Планирање, дизајнирање, водење и иницирање на научноистражувачки проекти, но и граѓански активизам поврзани со мировната парадигма, развојот и човековите права. Способност за препознавање на личната потреба за понатамошно знаење и способност за независно и самостојно делување при стекнувањето нови знаења и вештини во општествени рамки Способности за продлабочено и континуирано учење, примена на научна методологија и откривање на соодветни извори на информации и факти релевантни за прашањата на мирот и развојот; Способност за натамошен професионален и академски развој на повисоко ниво.

5 Специфични дескриптори на квалификацијата со кои се одредуваат резултатите од учењето за студиска програма по СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ (втор цклус на студии кредити) на Филозофскиот факултет при Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје, согласно со уредбата за националната рамка на високо-образовните квалификации Генералната цел на Студиската програма по МИР И РАЗВОЈ на вториот циклус на студии на Филозофскиот факултет во Скопје е: Да се понудат напредни знаења во областа на мировните студии преку кои студентите ќе можат да ги развијат генералните и специфичните компетенции; Да ги оспособи студентите со базични знаења за научно-истражувачка и аналитичка работа во соодветни истражувачки центри, тинк-тенкови, медиуми, образовни институции на кои им е потребна континуирана грижа за развој на човековите права, одржување култура на дијалог, ненасилна комуникација, вештини за справување со конфликти и рано предупредување и превенција на насилство од секаков вид; професионално вработување во институции во кои се потребни вештини за мирно разрешување на спорови и конфликти, на локален, национален и меѓународен план. Со усвојувањето на знаењата на оваа студиска програма, се очекува од студентот да биде оспособена за следниве знаења, способности и вештини: знаења за различните теории на мирот и развојот, како и филозофските и теориски расправи за човековите права и филозофијата на ненасилство; компетенции за превенирање на кризи и справување со конфликти, како и за промоција на култура на мир и ненасилство преку парадигмата на позитивен мир; способност на анализа на фундаменталните извори на конфликтите и на начините на нивно решавање на различни нивоа; практични вештини за мирољубива трансформација на конфликтите во поделените општества; научно-истражувачки способности за продлабочена анализа; вештини за промовирање на дијалог меѓу заедниците, соочување со конфликтното минато и помирување низ креативни методи специфични за општествениот контекст; знаења и способности за промовирање и дизајнирање на јавни политики со истакнување на димензијата на заштита на човековите права, недискриминација, ненасилство и надминување на причините за потенцијалните конфликти; Способност за интердисциплинарен пристап во анализата на конкретните случаи и насоченост кон практични истражувачки способности.

6 СТУДИСКА ПРОГРАМА ПО СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ ЗА ВТОР ЦИКЛУС НА СТУДИИ (120 КРЕДИТИ)

7 Студиска програма: СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ Звање: магистер по мир и развој I СЕМЕСТАР р. бр КОД НАСЛОВ НА ПРЕДМЕТОТ КРЕДИТИ ЧАСОВИ 1. ИМР101З Демократија, човекови права и развој ИМР502З Меѓународните односи и мирот Предмет од Листата бр Вкупно 30 Листа бр. 1 р. бр КОД НАСЛОВ НА ПРЕДМЕТОТ КРЕДИТИ ЧАСОВИ 1. ИМР611И Социјалната димензија на мирот ИМР612И Мировна дипломатија ИМР113И Глобализација и конфликти II СЕМЕСТАР р. бр КОД НАСЛОВ НА ПРЕДМЕТОТ КРЕДИТИ ЧАСОВИ 1. ИМР201З Транформација на конфликти ИМР202З Хуманитарни аспекти на мирот Предмет од Листата бр Предмет од Листата бр Вкупно 30 Листа бр. 2 р. бр КОД НАСЛОВ НА ПРЕДМЕТОТ КРЕДИТИ ЧАСОВИ 1. ИМР211И Медијација и преговарање ИМР212И Родот и насилството ИМР213И Асиметрични закани за мирот и 5 15 безбедноста 4. ИМР214И Цивилно-воената соработка во мировните 5 15 процеси 5. ИМР215И Економските системи и глобализацијата ИМР216И Глобализација и култура 5 15

8 III СЕМЕСТАР р. бр КОД НАСЛОВ НА ПРЕДМЕТОТ КРЕДИТИ ЧАСОВИ 1. ИМР301З Меѓународните конфликти и современото вооружување 2. ИМР302З Цивилен отпор и општеството Предмет од Листата бр Вкупно 30 Листа бр. 3 р. бр КОД НАСЛОВ НА ПРЕДМЕТОТ КРЕДИТИ ЧАСОВИ 1. ИМР311И Реформите на безбедносниот сектор и градење на мирот 2. ИМР312И Хуманитарни и мировни мисии ИМР313И Методи на мирно решавање на меѓународните спорови 4. ИМР314И Глобални еколошки закани ИМР315И Стратегија на новиот свет ИМР316И Меѓународни организации и градење на мирот IV СЕМЕСТАР р. бр КОД НАСЛОВ НА ПРЕДМЕТОТ КРЕДИТИ ЧАСОВИ 1. ИМР401З Методологија на научно-истражувачка работа 2. Изборен предмет од Листата слободни 5 5 предмети на УКИМ 3. ИМР402З Магистерски труд 15 Вкупно 30

9 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Демократија, човекови права и развој 2. Код ИМР101З 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар Прв семестар 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Билјана Ванковска, Г. Силјановска, М. Геровска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): - презентирање на кузалната поврзаност на демократските институции и демократската политика со човековите права и развојот - дефинирање и објаснување на основните пристапи во изучувањето на различните теории на демократијата и воочување на различните преспективи на поврзаноста на демократијата и мирот, односот на поѕитивниот мир со човековите права и развојот - примена на теориските постулати на анализа на специфични случаи - анализа на посебни случаи од поѕиција на различни теориски стојалишта - дебатирање и усно презентирање на студии на случај и теориски концепти - презентирање на аргументирано и критичко размислување за теориски текстови и анализи 11. Содржина на предметната програма: Значење и модели на демократијата; демократија, демократизација и стејтбилдинг; проблеми на извоз на демократија; политика на инклузија и градење на мировни (јавни) политики; демократијата во етнички поделени општества; тезата за демократски мир и нејзина критика; демократскиот мир во меѓународните односи.филозофијата и политиката на човековите права; демократијата и сиромаштијата; демократијата и економскиот развој; 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 25 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 50 часови 16.2 Самостојни задачи 55 часови 16.3 Домашно учење 170 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода 6 (шест) (Е)

10 од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација Мак Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Б. Ванковска Политички систем Бомат С. Шкариќ - Г. Давкова- Силјановска Уставно право Култура Johan Galtung Peace by peaceful means: peace and conflict, development and civilization PRIO, Oslo Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. R. Luckham et al Democratic Institutions and Politics in the Contexts of Inequality, Poverty and Conflict Brighton: IDS Аренд Липхарт Демократијата во поделените општества Македонско радио, Трета програма Марк Дафилд Глобалното управување и новите војни: Спојување на развојот и безбедноста Арс Ламина 2011

11 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Mеѓународните односи и мирот 2. Код ИМР502З 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар Прв СЕМЕСТАР 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Р. Киркова Б. Ванковска, М. Котовчевски 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Целта на предметпт е да ги псппспби студентите за: - разбираое на суштината на медунарпдни пднпси преку пснпвните теприски правци и разбираое на пснпвните пристапи за прпучуваое на медунарпдните пднпси - разбираое на чинителите на медунарпдните пднпси и нивната прпактивна улпга вп спздаваоетп и градеоетп на мирпт; - критички пднпс кпн ппзициите на гплемите сили вп улпгата на мирптвпрци; - истражуваое, пишуваое и презентираое на сппствените спзнанија за кпнкретни примери на градеое на мирпт на медунарпдната пплитичка сцена. 11. Содржина на предметната програма: Истприски развпј на медунарпдните пднпси; Мирпвни кпнференции и кпнгреси; Теприи на медунарпдните пднпси; Пристапи на прпучуаое на медунарпдните пднпси; Фактпри и субјекти на медунарпдните пднпси; Мирпт и безбеднпст низ призмата на системите на медунарпдните пднпси; Кпнфликти, превенција и разрешуваое на кпнфликти; Ппзитивен и негативен мир; Мирпвни пплитики и стратегии; Разрешуваое на кпнфликтите вп ерата на глпбализацијата 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 25 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 50 часови 16.2 Самостојни задачи 55 часови 16.3 Домашно учење 170 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода 6 (шест) (Е)

12 од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература 22.2 евалуација и самоевалуација 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Радован Вукадиновиќ Меѓународни политички односи Politička kultura, Zagreb 2. Лидија Георгиева Творење на мирот Филозофски факултет 3. Р. бр. 1. William R. Keylor The twentieth century world and beyond 2. S. Burchill et al Theories of International Relations 3. Oliver P. Richmond Peace in International Relations Oxford 2006 Palgrave Macmillan 2005 Routledge 2008

13 1. Наслов на наставниот предмет Социјална димензија на мирот 2. Код ИМР611И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбеднoст, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар Прв семестар 7. Број на ЕКТС кредити 8. Наставник Проф. д-р Маја Геровска Митев, В. Димитриоска, М. Ѓуровска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): - Познавање на социјалната димензија во градењето на мирот и идентификување на клучните социјални предизвици и пристапи во градењето на мирот. - Познавање на споредбени искуства во примената на социјалната димензија при градењето на мирот. - Оспособеност за примена на социјалната димензија и практика како пристап во градењето на мирот. 11. Содржина на предметната програма: Улогата на социјалната димензија во градењето на мирот; Социјалните проблеми како извор на конфликти и предизвик во градењето мир невработеност, неформална економија, сиромаштија, социјална исклученост; Моделите на социјална држава и мирот; Социјалната заштитата и социјалното осигурување во функција на градење мир; Пристапот до образование, здравство и домување во процесот на градење мир; Улогата на граѓанскиот сектор во градењето на мирот, Улогата на меѓунаордните организации во градењето на мирот; Социјални индикатори на меѓународните организации (Милениумски развојни цели) Методи на учење: Предавања, дискусии, истражувачки семинарски работи, есеи, самостојно учење. 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода од 51 до 60 бода 5 (пет) (F) 6 (шест) (Е)

14 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски 21. Метод на следење на квалитетот на наставата од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода редовна посета на наставата 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Анализа и следење на постигањата на студентите (резултат на тест, квалитет на проектните задачи, мотивација, тимска работа, активност,самостојност, критичност, итн) Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Годин а 1. Дафилд Марк 2. Геровска Митев, М. 3. Геровска Митев, М Стабс, П. Дополнителна литература Глобално владеење и нови војни:спојување на развојот и безбедноста Врамување нова социјална политика: актери, димензии и реформи Клучни социјални индикатори и политики за мерење на сиромаштијата и социјалната исклученост АРС Ламина ДОО 2012 (2001) Филозофски Факултет 2008 Филозофски Факултет и Фондација Фридирх Еберт (во Ревија за социјална политика) 2008 Р. бр. Автор Наслов Издавач Годин а 1. Cocozzelli, Fred Pompeo 2. Woodward, S.L War and social welfare: reconstruction after conflict. Economic Priorities for Peаce Implementation, df/publications/economic_prior ities.pdf 3. Darcy J. 'Conflict and Social Protection: Social Protection in Situations of Violent Conflict and its Aftermath', Theme Paper 5, Overseas Development Institute es/download/1080.pdf Palgrave Macmillan 2009 IPA Policy Paper Series on Peace Implementation Overseas Development Institute (ODI), London

15 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Мировна дипломатија 2. Код ИМР612И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) ИОБМ 5. Степен (прв, втор, трет) II 6. Академска година/семестар Прв СЕМЕСТАР 8. Наставник Л. Георгиева 9. Предуслови за запишување на предметот М. Митревска З. Нацев 7. Број на ЕКТС кредити Цели на предметната програма (компетенции): Целта на предметната програма е да понуди напредни знаења за улогата на дипломатијата во разрешувањето конфликти и да ги оспособи студентите со теориски и практични знаења за предностите и недостатоците на дипломатијата во процесот. Се очекува студентите да ги препознаваат соодветните дипломатски практики и техники во различни конфликтни ситуации. 11. Содржина на предметната програма: Во оваа предметна програма ќе бидат опфатени (1) значењето и улогата на дипломатијата во разрешувањето на конфликти; (2) разрешување конфликти и дипломатска пракса; (3) Дипломатијата и војната-современи мировни операции; (4) Дипломатијата и насилството-постконфликтни проблеми; (5) Улогата на дипломатските норми, правила и практики врз разрешување конфликти;(6) коегзистенција и реципроцитет; отворена комуникација и заеднички јазик; приврзаност кон мирот; дипломатски имунитет; почитување на договорите; (7) преседани, отвореност, мултилатерална дипломатија, конференции; коструктивна недореченост; признавање и легитимитет, 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода 6 (шест) (Е)

16 од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Георгиева Лидија 22.2 Дополнителна литература Творење на мирот Филозофски факултет 2009 Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Fierke, Karin M. (Houndmills: 2. Edwards Newman and Oliver Richmond (eds), Diplomatic interventions: Conflict and Change in a Globalizing World. Spoilers and Peace Processes: Conflict Settlement and Devious Objectives. Palgrave Macmillan. Tokyo: UN University Press

17 Предметна програма од втор циклус на студии 1. Наслов на наставниот предмет Глобализација и конфликтите 2. Код ИМР113И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) Втор 6. Академска година/семестар ПРВ СЕМЕСТАР 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Проф. д-р Зоран Нацев Ванчо Кенков Горан Зенделовски 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Последипломците да ја разберат и проучат анатомијата на одделните аспекти на новото време наречено глобализација со цел стекнување на научни сознанија за проектирање и промовирање на нови форми, содржини и патишта за мир и безбедност на локално, регионално и глобално ниво. 11. Содржина на предметната програма: Корени, идеи, дефиниции, форми, динамика, механизми и последици на глобализацијата низ призма на оптимистички и песимистички видувања за нејзините крајни дострели; глобализација, модернизација, интеграција, регионализација и фрагментација; демократскиот лик на глобализацијата;глобализацијата, националниот суверенитет и границите;хуманиот развој и глобализацијата;предизвици на глобализацијата и мирот;улога на воената сила, недржавните актери во промовирањето на мирот во глобализираниот свет; да ли глобализацијата ќе го обедини или раздели светот; алтернативи на глобализацијата и прашањето на мирот и безбедноста во 21 век. 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време 150 ЧАСА 14. Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В)

18 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит од 91 до 100 бода редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. 1. Малколм Вотерс евалуација и самоевалуација 10 (десет) (А) Автор Наслов Издавач Година Глобализација 2. М.Печујлиќ Глобализацијадва лика света 3. Карл Полањи Велика Трансформација 4. Зоран Нацев и Горан Зенделовски 5. Kigli C.V., Vitkof J.R Дополнителна литература Р. бр. Глобализацијата, мирот и безбедноста Svetska politika, trend i transformacije, Институт за демократија, солидарност и цивилно општество 2003 Гутенбергова галаксија 2005 Филип Вишњич 2003 Centar za studije jugoistocne Evrope, Fakultet politickih nauka, Diplomatska akademija Во подготовка 2004 Автор Наслов Издавач Година 1. Дејвид Хелд и Мекгру Е. Управување со глобализацијата:моќ, власт и глобално управување Академски печат 2010

19 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Трансформација на конфликти 2. Код ИМР201З 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) ИБОМ 5. Степен (прв, втор, трет) II 6. Академска година/семестар Вор СЕМЕСТАР 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Проф. д-р Лидија Георгиева Проф. д-р Билјана Ванковска 9. Предуслови за запишување на предметот 10. Цели на предметната програма (компетенции): Проф. д-р Ана Фрицханд Предметната програма има за цел да ги оспособи студентите за теориските аспекти на конфликтите и пристапите за разрешување т.е. трансформација на конфликти. Исто така има за цел да ги оспособи студентите да ги применуваат теориските знаења во анализа на конфликтните процеси и утврдувањето на стратегиите за разрешување и трансформација на конфлоктите и на конкретни студии на случај. 11. Содржина на предметната програма: Оваа предметна програма ќе ја опфати: комплексноста на конфликтот и анализата на конфликтите; Трансформацијата како модел за промена на структурата и комплексноста на конфликтот; Процес на конструктивни промени во конфликтни општества; Редукција на насилство; Правда и човекови права; Интеракции, социјални структури и дијалог; Конфликт и промени (индивидуални, релациски, структурни, културни) 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 25 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 50 часови 16.2 Самостојни задачи 55 часови 16.3 Домашно учење 170 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C)

20 од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература евалуација и самоевалуација 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Проф. д-р Лидија Георгиева Дополнителна литература Конфликтологија: конфликти, промени и решенија Филозофски факултет 2012 Р. бр. Автор Наслов Издавач Година

21 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Хуманитарни аспекти на мирот 2. Код ИМР202З 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар ВТОР СЕМЕСТАР 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Проф.д-р Марина Митревска, проф.д-р Лидија Георгиева, проф.д-р Сунчица Димитриевска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување на научни и продлабочени сознанија за невоените аспекти на мирот низ призма на концептот хумана безбедност. Студентите ќе бидат оспособени за разбирање на концепцискиот развој на хуманата безбедност, институционални решенија и примената на овој концепт. Со критички пристап студентите ќе бидат оспособени да ги анализираат и да дискутираат за современите прашања на хуманата безбедност. 11. Содржина на предметната програма: - Концепти на безбедност: меѓународната безбедносна средина по завршување на Студената војна. - Развој на концептот за хумана безбедност (основен субјект, вредности, доминантни димензии кон хуманата безбедност-човекови права и владеење на правото, еднаквост и социјална правда и безбедноста на поединецот; - Национален пристап кон хуманата безбедност; - Пристапот на меѓународни институции кон хуманата безбедност ( ООН-УНДП, ЕУдоктрина за хумана безбедност); - Канадскиот пристап и пристапот на Регионалните сили кон концептот хумана безбедност. 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 25 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 50 часови 16.2 Самостојни задачи 55 часови 16.3 Домашно учење 170 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови

22 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Марина Митревска Хумана безбедност Филозофски факултет Kaldor Mary Wath is Human Security,?, Debating Globalization, 22.2 Дополнителна литература David Held et al, Polity Press, 2005 Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. J.P.Burges Promoting Human security: Ethical, Normative and Educational Frameworks in Western Europe 2007

23 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Медијација и преговарање 2. Код МР211И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за Безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар Втор семестар 7. Број на ЕКТС кредити 5 8. Наставник Ана Фрицханд, Николина Кениг, Б. Ванковска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да стекнат продлабочени знаења во доменот на медијацијата и преговарањето, како и да развијат вештини за нивна практична примена. 11. Содржина на предметната програма: Поим за медијација и преговарање; Медијација преку играње улоги, Принципиелно преговарање; Разумен дијалог; Десет најчесто поставувани прашања за тоа како да се постигне договор; Oсум есенцијални чекори за разрешување на конфликтите. 12. Методи на учење: Фронатлно (директно) поучување, презентации, дискусии/дебати, работа во парови и мали групи, практични задачи. 13. Вкупен расположлив фонд на време 150 часови 8 Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата

24 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература евалуација и самоевалуација Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Мурџева-Шкариќ, Олга Ненасилна трансформација на конфликти (одделни поглавја) 2. Фишер, Р. Како да постигнете договор 3. DeRivera, J. (Ed.) Handbook on Building Cultures of Peace (одделни поглавја) 22.2 Дополнителна литература Филозофски факултет Филозофски факултет, Балкански центар за мир Springer 2009 Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Викс, Д. Осум есенцијални чекори за разрешување конфликти Филозофски факултет, Балкански центар за мир 1998

25 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Родот и насилството 2. Код ИМР212И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар ВТОР СЕМЕСТАР 7. Број на ЕКТС кредити 5 8. Наставник Николина Кениг, С. Марковска, З. Салтировска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите стекнуваат информации за: родовите аспекти на насилството, како на интерперсонално, така и на интергрупно ниво и за главните теориски објаснувања поврзани со родовата перспектива на насилството и на разрешувањето на конфликтите на родово сензитивен начин; Студентите стекнуваат вештини за анализа на конфликтите од родова перспектива и стекнуваат сензитивност за родовите прашања при превенцијата на конфликтите и нивното разрешување; 11. Содржина на предметната програма: Дефинирање на насилството разлика помеѓу насилство и агресивност. Теории за потекло на агресивноста. Дефинирање на поимот родово базирано насилство, типологии на родово базирано насилство. Родот и моќта. Структурно насилство и културно насилство. Сексуално насилство и теории за сексуално насилство. Масовни силувања во воени услови. Трговија со луѓе. Насилство во интимни релации и теории за овој вид насилство. Вклучување на мажите во борбата против родово базираното насилство. Феминистички сфаќања за мирот и безбедноста. Родова перспектива на конфликтите. Родова перспектива на процесите на разрешување конфликти. 12. Методи на учење: Фронтално предавање (или индивидуално поучување), работа во мали групи, панелдискусии, презентации со повратна информација 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови

26 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература евалуација и самовалуација 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Кениг, Н. Насилство: родова перспектива 2. Јувал-Дејвис, Н Родот и нацијата (избрани поглавја) Филозофски факултет 2011 Сигмапрес USAID Women and conflict USAID Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Кениг, Н. Феминистички теории за мирот (статија) Bouta, T and Freeks, S. Women s roles in conflict prevention, conflict resolution and postconflict reconstruction 3. ICRC Addressing the Needs of Women Affected by Armed Conflict Филозофски факултет Netherlands Institute for International relations ICRC 2004

27 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Асиметрични закани по мирот и безбедноста 2. Код ИМР213И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар ВТОР СЕМЕСТАР Институт за безбедност, одбрана и мир 7. Број на ЕКТС кредити 8. Наставник Проф.д-р Митко Котовчевски, Т. Милески, доц. д-р Тања Милошевска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се добијат научни и продлабочени сознанија за асиметричните закани и нивното влијание врз мирот. Исто така, значајна цел ќе биде создавање на солидна научна основа за успешно следење и освојување на знаења од другите научни области во мировно-безбедносната сфера. Паралелно ќе се прават научни продори во расветлување на историската перспектива и современата перспектива на односот помеѓу безбедноста, загрозувањата и мирот. 11. Содржина на предметната програма: Етиологија и дефинирање на глобалните безбедносни закани; Трансдржавна и глобална безбедност; Односот помеѓу традиционалните и глобалните безбедносни студии; Концепт на асиметрични закани; Асиметрични закани, дефинирање и стратегиски проблеми; Асиметрично борбено поле на XXI век. Асиметрични закани за мирот; Тирани и тирански режими како асиметрични закани; Транснационалниот организиран криминал; Глобален тероризам; Вмрежувањеинтеракција на глобалниот тероризам и транснационалниот организиран криминал; Сајбер тероризмот; Пролиферацијата на оружјето за масовно уништување; Глобалните еко-закани; Верските секти како закана за глобалната безбедност; Трговијата со дрога; Бунтовништво и мутирачката природа на бунтовништвото во XXI век. Рангирање на асиметричните закани според жестокоста и интезитетот на нивното манифестирање. Влијанието на организираниот криминал и тероризам врз процесите за градење на мир. Моралната димензија на асимeтричното војување. 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 5 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 17. Начин на оценување 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови

28 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Митко Котовчевски Национална безбедност 2. Wolfgang Benedek Christopher Daase Vojin Dimitrijevic and Petrus van Duyne (eds.) 3. Th.A. van Baarda and D.E.M. Verweij (eds.) 22.2 Дополнителна литература Transnational Terrorism, Organized Crime and Peace-Building The Moral Dimension of Asymmetrical Warfare Филозофски факултет Palgrave Macmillan Martinus Publishers Leiden Boston Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Роберт Бункер Не-државни закани и идни војни Routledge

29 1. Наслов на наставниот предмет ЦИВИЛНО-ВОЕНАТА СОРАБОТКА ВО МИРОВНИ ПРОЦЕСИ 2. Код ИМР214И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет/ Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) Втор 6. Академска година/семестар втор семестар 7. Број на ЕКТС кредити 5 8. Наставник Проф. д-р Оливер Бакрески 9. Предуслови за запишување на предметот Нема Проф. д-р Ванчо Кенков Доц. д-р Сергеј Цветковски 10. Цели на предметната програма (компетенции): стекнување на научни знаења за согледување на сложените и динамични односи кои во практиката се воспоставуваат меѓу војската и останатите сегменти во општеството, како и развивање на конкретни способности за согледување на меѓусебно поврзаните меѓузависни елементи. 11. Содржина на предметната програма: историски преглед на цивилно-цвоените односи, значењето на цивилно-воената соработка, потребата од цивилно-воена соработка во мировни процеси, сложеноста на цивилно-воената соработка, видови цивилно-воена соработка, модели на цивилно-воена соработка, предуслови за ефикасна цивилно-воена соработка, цивилно-воената соработка во Република Македонија. 12. Методи на учење: индивидуален и групен метод 13. Вкупен расположлив фонд на време 150 часа 14. Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови (или устен испит) 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 5 (пет) (F) 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А)

30 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Тодори С., Цивилно-војни односи, Војноиздавачки завод, Београд, Ванковска Билјана Војската и демократијата Детска радост- Скопје Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Goodpaster J. A., Huntington P. S. Civil-Military Relations American Enterprise Institute, Washington 1977

31 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Економски системи и глобализација 2. Код ИМР215И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар Втор СЕМСТАР 7. Број на ЕКТС кредити 5 8. Наставник д-р Љубица Костовска, д-р Трајан Гоцевски, д-р Билјана Ванковска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции):-да се препознаваат основните елементи и начинот на функционирање на економските системи; -да се направи листа на објективни критериуми за евалуација на економските системи; -да се прави квалитативна разлика со способност за анализирање на слабостите и предностите меѓу различните економски системи и аргументирано да се преферираат одредени економски системи ; - со користење на аналитичка и критичка апаратура да се прави компарација за успешноста и ефикасноста на одредени економски системи и способност за комбинирање на елементи и карактеристики на системите во различни услови ( а не копирање); -способност за анализа и евалуација на различни мерки на економската политика и знаење и вештини како и кога да се користат во различни економски услови. 11. Содржина на предметната програма:-теоретско-методолошки пристап во анализата на економските системи; современиот економски систем:состојби и перспективи, пазарниот механизам и капитализмот; растежот и падот на социјализмот и проблемите на транзицијата; каракреристики на трансформацијата на економскиот систем во земјите во развој; глобализацијата на современата светска економија:трендови во почетокот на 21. век; објективни влечни сили на глобализацијата; импликациите на глобализацијата врз економскиот систем; противречности и проблеми што ги предизвикува глобализацијата; нов тренд во светот- глобална меѓузависност и светскиот мир. 12. Методи на учење: интердисциплинарна настава со презентации и дискусии по одредени проблеми 13. Вкупен расположлив фонд на време 150 ЧАСА 14. Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови

32 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература евалуација и самоњвалуација 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Акад. Н. Узунов и Љ. Костовска Современите економски системи 2. Szhnitzer M. Comparative Economic Systems, 3. Ravenhill John Global Political Economy 22.2 Дополнителна литература Св. Кирил и Методиј Скопје 7 th ed. New York, 1996 Oxford University Press Oxford,2005 Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Stiglitz J. Globalization and its Discontents 2. Акад. Таки Фити Современите макроекономски концепции и економски политики 3. Gavin B. European Union and Globalization Norton and Company, New York Економски Факултет, Скопје Edvard Elgar 2001

33 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Глобализација и култура 2. Код ИМР216И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар ВТОР СЕМЕСТАР 7. Број на ЕКТС кредити 5 8. Наставник Проф.д-р Антоанела Петковска, доц. Марија Дракулевска, доц. д-р Г. Зенделовски 9. Предуслови за запишување на предметот 10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да стекнат знаења за природата, структурата, динамиката и влијането на културните феномени во ерата на глобализацијата, во контекст на градење слободна, толерантна и креативна социо-културна средина. 11. Содржина на предметната програма: Определби на културата; видови култура; современи тенденции и процеси во културата; интеркултурна комуникација во услови на глобализација; глобални и локални културни идентитети; културна политика во ерата на глобализацијата; менаџирање на културата во ерата на глобализацијата; културни конфликти во современото општество; култура на мирот и интеркултурализмот во услови на глобализација; културата на медиумите и глобализацијата; креативни индустрии како нов производ на глобализацијата; културна резистенција во услови на глобализација. 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време 150 ЧАСА 14. Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В)

34 од 91 до 100 бода 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература евалуација и самоевалуација 10 (десет) (А) Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Robertson, Ronald Globalization: Social Theory and Global Culture 2. Lečner, Dž. Frenk Boli, Džon SAGE 1992 Kulturasveta CLIO Коковић, Драган Пукотине културе Просвета Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Петковска, Антоанела 2. Џордан, Глен и Ведон, Крис Есеи од социологијата на културата АЗ-БУКИ 2009 Културна политика Темплум Đorđević, Jelena Postkultura CLIO 2009

35 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Меѓународните конфликти и современото вооружување 2. Код ИМР301З 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) Втор 6. Академска година/семестар Трет СЕМЕСТАР 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Проф. д-р Ванчо Кенков 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Проф. д-р Синиша Даскаловски проф. д-р Тони Милески Основна цел е стекнување на научни знаења и сознанија за меѓународните односи и конфликтите, современите вооружување, влијанието на соврменото вооружување врз меѓународните односи и конфликтите, карактеристиките и можностите на современото вооружување, начелата на употребата и тенденциите во развојот на истите. 11. Содржина на предметната програма: Конфликти-поимовно определување. Теориска рамка на современите конфликти:(посебен осврт на вооружен конфликт, вооружен внатрешен конликт и меѓународен конфликт). Теории за насилен конфликт на макро ниво (општество,национална држава, глобален систем) со посебен осврт на мал вооружен конфликт, среден вооружен конфликт, војна, голем вооружен конфликт..влијанието на меѓународните организации врз вооружените конфликти. Современото вооружување и конфликтите. Влијанието на вооружувањето пред, за време и по завршувањето на конфлктот. Нуклеарните вооружени системи и конфликтите. Нивното влијание врз големината и интензитетот на вооружениот конфликт. Вооружените системи (современото вооружување) и нивното влијание врз начинот на современото војување.перспективите во развојот на современото вооружување и нивното влијание врз меѓународните конфликти, особено врз интензитетот на вооружените конфликти. 12. Методи на учење: предавања 13. Вкупен расположлив фонд на време 300 ЧАСА 14. Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 25 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 50 часови 16.2 Самостојни задачи 55 часови 16.3 Домашно учење 170 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови

36 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Гоцевски, Ортаковски, Георгиева Разрешување и тансформација на конфликтите. Македонска ризница 1999 Куманово 2. Митко Котовчевски Етиологија на вооружените конфликти Филозофски факултет, Скопје Jean Pascal Zanders Amament and Disarmamenent in a Chaning Securiti Environment Syllabus Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Обрад Савиќ Европски дискус рата Београдски круг John Sislin and Frederic S. Pearson Arms and Ethnic Conflict New York, Oxford 2001

37 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Цивилен отпор и општеството 2. Код ИМР302З 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) Втор 6. Академска година/семестар Трет СЕМЕСТАР 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Проф. д-р Зоран Нацев Проф. д-р Марина Митревска Проф. д-р Билјана Ванковска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување на научно-теоретски знаења за цивилно-ненасилно дејствување, запознавање со активностите и методите на ненасилна акција и организиран отпор во функција на граѓанските слободи и права.осознавање на алтернативните патишта на цивилен отпор и подготвеноста на населението за вакот тип на дејствување во општеството. 11. Содржина на предметната програма: Идеи и видувања на цивилен отпор низ историјата;потреба од алтернативен пристап на граѓанска одбрана; Стратегии на ненасилно дејствување; Пристапи и улога на невладините организации,движења и фондации во концептите на глобално цивилно општество и мирот; Алтернативни облици и начини на спротивставување преку ненасилство, организиран отпор, економски бојкот, штрајк, политичка, економска и социјална несоработка; Улогата на населението и институциите во одбрана на општеството; Подготовки, способности и капацитети за спроведување на цивилен отпор; Ненасилно дејствување во функција на мирот и стабилноста; Подршка од меѓународните организации и тела за цивилен отпор; Позитивни и негативни ефекти од спроведувањето на цивилен отпор во општеството. 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 25 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 50 часови 16.2 Самостојни задачи 55 часови 16.3 Домашно учење 170 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / до 50 бода 5 (пет) (F)

38 оценка) од 51 до 60 бода 6 (шест) (Е) од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Џин Шарп Самостојна одбрана:без банкротство или војна Балкански центар за мир- Филозофски факултет Ѓ. Младеновски, А. Петковска и др. Теории на ненасилство Унион Трејд Maria J. Stephan and Erica Chenoweth Why Civil Resistance Works: The Strategic Logic of Nonviolent Conflict Harvard, ard.edu/files/is3301_pp _Stephan_Chenoweth. pdf 22.2 Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Adam Roberts, Timothy Garton Ash Civil Resistance and Power Politics:The Experience of Non-violent Action from Gandhi to the Present Oxford University Press 2009

39 1. Наслов на наставниот предмет РЕФОРМИТЕ НА БЕЗБЕДНОСНИОТ СЕКТОР И ГРАДЕЊЕ НА МИРОТ 2. Код ИМР311И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет/ Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) Втор 6. Академска година/семестар Трет семестар 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Проф. д-р Оливер Бакрески 9. Предуслови за запишување на предметот Проф. д-р Билјана Ванковска Проф. д-р Марина Митревска Нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): стекнување на научни знаења за потребата од реформи на безбедносниот сектор, и негово редефинирање во насока на обезбедување на потребниот мир, како и да се развијат конкретни способности за практична примена на механизимите за управување во безбедносните институции во функција на градење на мирот. 11. Содржина на предметната програма: безбедноста и безбедносен сектор, поим за безбедносен сектор, реформи на безбедносниот сектор, концептуелизација на реформите на безбедносниот сектор, реконструкција на безбедносниот сектор, развоен контекст, поставторитарен контекст, постконфликтен контекст. 12. Методи на учење: индивидуален и групен метод 13. Вкупен расположлив фонд на време 150 часа 14. Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови (или устен испит) 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 5 (пет) (F) 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен редовна посета на наставата

40 испит 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Bruden A. and Heiner Hänggi (eds.) 2. Hadžić M. I drugi ur.) Reform and Reconstruction of the Security Sector Smisao reforme sektora bezbednosti Lit Verlag Műnster 2004 Centar za civilno-vojne odnose, Beograd Оливер Бакрески Контрола на безбедносниот сектор Аутопринт и Филозофски факултет- Скопје Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Bryden A. and Fluri P. (eds.) Security Sector Reform: Institutions, Society and Good Governance Nomos Verlagsgesellschaft, Baden- Baden 2003

41 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Хуманитарни и мировни мисии 2. Код ИМР312И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) Втор 6. Академска година/семестар Трет СЕМЕСТАР 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Проф.д-р Марина Митревска, проф.д-р Лидија Георгиева, доц.д-р Сегргеј Цветковски 9. Предуслови за запишување на предметот Нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): - Целта на овој предмет е: - да ги воведе студентите во теориската рамка на интервенцијата на трета страна; и - да се осознаат улогата и целите на хуманитарните интервенции и мировните мисии во одржувањето на мирот и безбедноста. - Да се осознае процедурата за воспоставување на мировни мисии. 11. Содржина на предметната програма: - Дестабилизирачки ефекти на интервенцијата:примена на стопански санкции, невоена интервенција или воена интервенција - -заштита на основните човекови права и основните слободи и хуманитарната интервенција - Главни прашања на хуманитарната интервенција: што е хуманитарна интервенција, аргументи што се спротиставуваат на интервенцијата; - ООН и чување на мирот и безбедноста:развој на безбедносните механизми и инструменти за хуманитарна интервенција; - Типологии на мировните мисии прва и втора генерација операции за зачувување на мирот, набљудувачки и вооружени операции, мировни операции според Марак Гоулдинг, мировни операции по завршување на Студената војна, политички мировни операции; - Мировни операции на ООН (процедури за воспоставување, операции за поддршка на мирот, превентивно распоредување на мировни сили. 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови

42 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит до 50 бода од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода редовна посета на наставата 5 (пет) (F) 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоњвалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Марина Митревска Превентивна дипломатија и мировни операции Филозофски факултет Џон Бејлис, Џејмс Вирц, Колин Греј Стратегија во современиот свет Нампрес- OXFORD University Press Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Dallaire Romeo Moral Dilemmas in Humanitarian Intervention 2. Ljubica Jelusic Mirovne operacije in vloga Slovenije Oxvord: Rowman and Littlefiend publidhers Facultet druzbene vede, Ljubljana

43 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Методи на мирно решавање на меѓународните спорови 2. Код ИМР313И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за Безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар Трет семестар 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Б. Ванковска, Р. Киркова, Л. Георгиева 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): - разбирање на поимот на меѓународен спор - разбирање на концептот на мир преку правото - препознавање на легалните методи на мирно решавање на споровите - анализа на случаи во кои бил применет некој метод на мирно решавање на споровите 11. Содржина на предметната програма: Историјата и основните дефиниции на поимите од сферата на мирното решавање на споровите. Изворите и структурата на кофликтите во меѓународните односи со посебен осврт на конфликтите во државите со меѓународни аспекти. Методи на мирно решавање на споровите со акцент на медијацијата, арбитражата и пресудување. Анализа на имплементацијата на договорите. Методи во рамки на ООН и другите меѓународни опрганизации. Поим и развој на меѓународното судство 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време 150 часови 8 Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D)

44 од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература евалуација и самоевалуација 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Шон Марфи Принципи на меѓународното право 2. Антонио Касезе Меѓународно кривично право 3. Мерилс Решавање на меѓународните спорови 22.2 Дополнителна литература Арс Ламина Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Стиг Стромхолм Европа и правото Арс Ламина 2. Голдсмит-Поснер Границите на меѓународното право Арс Ламина

45 1. Наслов на наставниот предмет ГЛОБАЛНИ ЕКОЛОШКИ ЗАКАНИ 2. Код ИМР314И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет/ Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) Втор 6. Академска година/семестар Трет семестар 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Проф. д-р Тони Милески 9. Предуслови за запишување на предметот Проф. д-р Марина Митревска Проф. д-р Лидија Георгиева Нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Предметната програма нуди откривање на врските помеѓу животната средина, ресурсите, безбедноста, конфликтите и миротворењето. Програмата треба да овозможи и оспособување на кандидатите за анализирање на одредени глобални еколошки закани и нивно ставање во корелација со појавата на одредени конфликтни ситуации. Како важна цел во реализацијата на предметната програма се наметнува и оспособувањето на кандидатите за практично аплицирање на стекнатите знаења во соодветните институции кои се занимаваат со менаџирање и анализирање на конфликти кои се резултат на глобалните еколошки закани. 11. Содржина на предметната програма: Врската помеѓу животната средина и конфликтите. Секуритизација на животната средина. Климатските промени и безбедноста. Климатските промени како мултидимензионална закана (Суши и поплави, недостаток на ресурси, миграции/еколошки мигранти, хуманитарни кризи, гранични проблеми и сл.). Конфликти за ресурси. Сили во подем и нивни политики во исцрпувањето на светските ресурси. Регионални конфликти и животната средина. Концепт на еколошко миротворење. 12. Методи на учење: индивидуален и групен метод 13. Вкупен расположлив фонд на време 150 часа 14. Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови (или устен испит) 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови

46 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит до 50 бода од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода редовна посета на наставата 5 (пет) (F) 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Тони Милески Еколошка безбедност, одржлив развој одржлива безбедност Филозофски факултет Simon Dalby Environmental Security. University of Minnesota Press Manwaring, G.M. (ed.) Environmental Security and Global Stability- Problems and Responses. Lanham: Lexington Books Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Page, A.E. Redclift M. (eds) Human Security and the Environment- International Comparisons. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited. 2002

47 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет СТРАТЕГИЈА НА НОВИОТ СВЕТ 2. Код ИМР315И 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар Трет СЕМЕСТАР 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Проф.д-р Митко Котовчевски Проф. д-р Лидија Георгиева доц. д-р Тања Милошевска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се добијат научни и продлабочени сознанија за главните сличности и разлики помеѓу криминалните и терористичките организации и за ефективните меѓународни стратегии за борба со организираниот криминал и тероризмот во новиот-глобализиран свет. 11. Содржина на предметната програма: Транснационалните антидржавни актери-нови закани за безбедноста и сигурноста во XXI век. Дефинирање на стратегијата на новиот свет: борба против тероризмот и транснационалниот организиран криминал. Феноменот 'нов среден век". Стратегии за спротивставување на новите закани. Стратегии за борба со организираниот криминал; Синергија помеѓу транснационалниот организиран криминал и глобалниот тероризам. Стратегии за борба со глобалните терористички мрежи. Ефективни меѓународни стратегии за борба со глобалниот тероризам и глобалниот организиран криминал во глобализираниот свет. Поврзувањето на транснационалниот организиран криминал и глобалниот тероризам-нова фаза во светската политика. 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време 150 ЧАСА 14. Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови

48 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература евалуација и самоевалуација 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Митко Котовчевски Национална безбедност Филозофски факултет Џон Бејлис, Џејмс Вирц, Колин Греј и Елиот Коен Стратегија во современиот свет Oxford University Press Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. David Canter (ed.) The Faces of terrorism: Multidisciplinary Perspectives Wiley- Blackwell, UK 2009

49 Предметна програма од втор циклус на судии 1. Наслов на наставниот предмет Меѓународните организации и градење на мирот 2. Код ИМР Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Институт за безбедност, одбрана и мир 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар Трет семестар 7. Број на ЕКТС кредити Наставник Р. Киркова, Б. Ванковска, Л. Георгиева 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Целта на предметот е да ги оспособи студентите за: - разбирање на суштината и улогата на меѓународните организации во меѓународните односи, посебно нивната улога во процесите на градењето на мирот - критичко размислување и проценка на улогата и функциите на меѓународните организации во градење на мирот во конкретни примери - истражување, пишување и презентирање на сопствените сознанија во однос на улогата на меѓународните организации во градењето на мирот. 11. Содржина на предметната програма: Дефиниција и рана историја на меѓународните организации; Класификација на меѓународните организации; улога и функции на меѓународните организации; легитимитет и авторитет на меѓународните организации; Глобални меѓународни организации (со посебен осврт на Лигата на народите и ОН; Регионалниполитички и безбедносни меѓународни организации;меѓународни организации во Европа; разработка на конкретни примери за улогата на меѓународните организации во процесите на градење на мирот. 12. Методи на учење: 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часови 16.2 Самостојни задачи 30 часови 16.3 Домашно учење 75 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода од 51 до 60 бода 5 (пет) (F) 6 (шест) (Е)

50 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода редовна посета на наставата 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература евалуација и самоевалуација 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Clive Archer International Organisations, 3 rd ed.,,(преведено на македонски) 2. Кристина Греј Меѓународното право и употребата на сила Routledge, London 2001 Просветно дело Дополнителна литература Р. бр. Аврамов Смиља, Креча Миленко Меѓународно јавно право Савремена администрација. Београд 2003

51 1. Наслов на наставниот предмет Методологија на научно-истражувачката работа 2. Код ИМР 401З 3. Студиска програма СТУДИИ ПО МИР И РАЗВОЈ 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Интердисциплинарни студии 5. Степен (прв, втор, трет) втор 6. Академска година/семестар Четврт СЕМЕСТАР 7. Број на ЕКТС кредити 8. Наставник проф.д-р Весна Димитриоска проф. д-р Наташа АнгелоскаГалевска проф. д-р Зоран Нацев 9. Предуслови за запишување на предметот нема Цели на предметната програма (компетенции): - Познавање на различните видови истражувања - Оспособеност за изработка на истражувачки проект и идентификација на одделните етапи и методолошки компоненти на истражувањето - Оспособеност за избор на адекватни истражувачки техники и инструменти за проучување на проблеми од областа на мирот и развојот - Препознавање на соодветните процедури за анализа на квантитативни и квалитативни податоци - Критички однос кон научните факти 11. Содржина на предметната програма: Карактеристики на научните факти; Тек и етапи на научното истражување; Критериуми за избор на проблем за истражување; Изработка на план за истражување; Дизајнирање на истражувањето; Библиографија; Xипотези и варијабли; Популација и примерок; Избор на истражувачки постапки и инструменти; Квантитативна и квалитативна анализа на податоци; Содржина и структура на извештај од истражување; 12. Методи на учење: Предавања, работилници со користење на интер-активни методи, предавања со примена на ИКТ, употреба на различни аудио-визуелни и дидактички медиуми за активно учење, проектна работа, истражувачки семинарски работи, есеи, библиографии со информативен и критички карактер, симулации, рефлексии, водено самостојно учење 13. Вкупен расположлив фонд на време Распределба на расположивото време 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 25 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 50 часови 16.2 Самостојни задачи 55 часови 16.3 Домашно учење 170 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови

52 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски 21. Метод на следење на квалитетот на наставата Задолжителна литература Р. бр. до 50 бода од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода редовна посета на наставата 5 (пет) (F) 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Анализа и следење на постигањата на студентите (резултат на тест, квалитет на проектните задачи, мотивација, тимска работа, активност,самостојност, критичност, итн) Повратна информација од студентите преку анонимни евалуациски листи Автор Наслов Издавач Година 1. Лоренс Њ. Опшествени истражувачки методи 2. Mejovšek, M. Uvod u metode znanstvenog istraživanja u društvenim i humanističkim znanostima Просветно дело Скопје Nacionalna I sveučilišna knjižnica Zagreb Дополнителна литература Р. бр. 1. Ангелоска- Галевска, Наташа Автор Наслов Издавач Година Планирање на научното истражување Скопје:Филозофски факултет (скрипта 2012

53 РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ СКОПЈЕ ФИЛОЗОФСКИ ФАКУЛТЕТ У П А Т С Т В О за условите, критериумите и правилата за студирање на прв и втор циклус универзитетски студии на Филозофскиот факултет Скопје I. ОРГАНИЗАЦИЈА И ВРЕМЕНСКИ РАСПОРЕД НА СТУДИИТЕ ОД I И II ЦИКЛУС НА СТУДИИ Вкупниот број на часови предавања и вежби неделно за I (прв) циклус на студии изнесува најмногу 30 часа. Наставната ангажираност во текот на учебната година изнесува вкупно 30 недели, по 15 недели во секој семестар. Наставните обврски за секој предмет се состојат од: предавања, аудиториски и лабораториски вежби, изработка на семинарски работи, елаборати, проекти, изработка на домашни работи, клиничка практика, студентска стручна практика, теренска настава, консултации и испити, во обем утврден со предметната програма. Сите наставни обврски за секој предмет треба да бидат објавени 2 (две) недели пред почетокот на уписот на семестарот. При тоа треба да бидат објавени условите за добивање на правото за полагање (право на потпис од предметот) и реализација на проверката на знаење на предметот. Координатор на ЕКТС Координаторот за ЕКТС на секој Институт има должност да ги информира студентите за листата на изборни предмети од наредниот семестар 20 (дваесет) дена пред завршувањето на тековниот семестар. Координаторот треба да ги координира информативните средби на предметните наставници со студентите со цел претставување на изборните предметни програми. Координаторот треба навремено да ги информира студентите за нивните должности од административен карактер (навремено запишување и заверување на семестрите, роковите за пријавување на испитите, можности за студентска мобилност и друго). Координаторот во консултација со Раководителот на Институтот треба

54 редовно и навремено да доставува и ажурира значајни информации за студентите до web администраторот на факултетот. II. НАПРЕДУВАЊЕ НА СТУДЕНТОТ Студентите напредуваат во студиите преку исполнување на обврските предвидени со студиската и предметните програми и полагање на испити од предвидените предмети/модули. Запишување семестар Студентот запишува нареден зимски/летен семестар, доколку ги исполнил обврските предвидени со студиската програма. Темпото на студирање го одредува самиот студент, односно од темпото на завршување на обврските предвидени со предметните, односно студиските програми зависи времетраењето на студирањето на студентот. При запишувањето на семестарот, студентот најпрво ги запишува неположените задолжителни и изборни предмети од соодветниот (летен/зимски) семестар, а потоа задолжителните предмети од тековниот семестар и на крај, изборните предмети од тековниот семестар, но на тој начин што неговите вкупни студиски обврски во еден семестар не го надминуваат предвидениот број на ЕКТС-кредити и тоа: - Трет семестар: студентот најпрво ги запишува заостанатите неположени предмети од I семестар (доколку има такви), потоа ги запишува задолжителните предмети од тековниот семестар и на крајот изборните предмети од тековниот (III-трет) семестар. Збирот на бројот на кредитите од запишаните предмети во семестарот не смее да изнесува повеќе од Четврт семестар: студентот најпрво ги запишува заостанатите неположени предмети од II семестар (доколку има такви), потоа ги запишува задолжителните предмети од тековниот (IV-четврти) семестар и на крајот изборните предмети од тековниот семестар. Збирот на бројот на кредитите од запишаните предмети во семестарот не смее да изнесува повеќе од Петти семестар: студентот најпрво ги запишува заостанатите неположени предмети од I и III семестар (доколку има такви), потоа ги запишува задолжителните предмети од тековниот (V-петти) семестар и на крајот изборните предмети од тековниот семестар. Збирот на бројот на кредитите од запишаните предмети во семестарот не смее да изнесува повеќе од Шести семестар: студентот најпрво ги запишува заостанатите неположени предмети од II и IV семестар (доколку има такви), потоа ги запишува задолжителните предмети од тековниот (VI-шести) семестар и на крајот изборните предмети од тековниот семестар. Збирот на

55 бројот на кредитите од запишаните предмети во семестарот не смее да изнесува повеќе од Седми семестар: студентот најпрво ги запишува заостанатите неположени предмети од I, III и V семестар (доколку има такви), потоа ги запишува задолжителните предмети од тековниот (VII-седми) семестар и на крајот изборните предмети од тековниот семестар. Збирот на бројот на кредитите од запишаните предмети во семестарот не смее да изнесува повеќе од Осми семестар: студентот најпрво ги запишува заостанатите неположени предмети од II, IV и VI семестар (доколку има такви), потоа ги запишува задолжителните предмети од тековниот (VIII-осми) семестар и на крајот изборните предмети од тековниот семестар. Збирот на бројот на кредитите од запишаните предмети во семестарот не смее да изнесува повеќе од 35. Предметите кои се нудат како изборни во соодветниот семестар Факултетот ќе ги објави во електронска форма на web страната на Факултеттот, 2 седмици пред почетокот на семестарот. При повторно запишување на неположен изборен предмет, студентот има право да го замени изборниот предмет со друг изборен предмет од понудените изборни предмети во соодветниот семестар. Студентот во еден семестар може да запише најмалку 21 кредит, а најмногу 35 ЕКТС кредити. На особено успешните студенти (со просечен успех поголем од 8,5) може да им се дозволи да запишат до 40 ЕКТС кредити во семестар и тоа: прво ги запишува 30-те предвидени кредити од семестарот кој го запишува, а потоа уште максимум 10 кредити од наредниот соодветен (зимски или летен) семестар. Молбата за запишување на поголем број кредити се доставува до студентската служба на факултетот и се одобрува од продеканот за настава. Студентот од втор циклус на студии на едногодишна студиска програма (II семестри/60 кредити) запишува и наредни семестри доколку по завршувањето на вториот семестар и полагање на испитите од предметите во предвидените испитни сесии има заостанати/неположени предмети. Студентот од втор циклус на студии на двегодишна студиска програма (IV семестри/120 кредити) запишува нареден семестар по следниот редослед: - Трет семестар: студентот најпрво ги запишува заостанатите неположени предмети од I семестар, потоа ги запишува задолжителните предмети од тековниот семестар и на крајот изборните предмети од тековниот (III-трет) семестар. Збирот на бројот на кредитите од запишаните предмети во семестарот не смее да изнесува повеќе од Четврт семестар: студентот најпрво ги запишува заостанатите неположени предмети од II семестар, потоа ги запишува

56 задолжителните предмети од тековниот (IV-четврти) семестар и на крајот изборните предмети од тековниот семестар. Збирот на бројот на кредитите од запишаните предмети во семестарот не смее да изнесува повеќе од 35. Студентот запишува и наредни семестри доколку по завршувањето на четвртиот семестар и полагање на испитите од предметите во предвидените испитни сесии има заостанати/неположени предмети. Студентот е должен да го запише семестарот по електронски пат и да поднесе писмена пријава во службата за студентски прашања во роковите предвидени за запишување на семестар. Запишувањето на предметните програми во следен семестар се врши во период од 2 седмици пред почетокот на семестарот и не смее да трае повеќе од 15 дена од почетокот на семестарот. Датумите за роковите за запишување на нов семестар факултетот има обврска да ги објави најдоцна 3 седмици пред почетокот на семестарот. Студентот кој не го запишал семестарот во предвидениот рок, тоа може да го стори под одредени услови кои ќе бидат пропишани од Наставно-научниот совет, но, не подоцна од три недели од почетокот на семестарот. Во исклучителни ситуации студент може да запише семестар и подоцна од овој рок. Одлука за запишување на барање на студентот врз основа на приложената документација носи Продеканот за настава. Заверување на семестар Студентот заверува семестар со потписи од наставниците, со што се потврдува неговото исполнување на предвидените обврски со предметната програма. Студентот кој не ги извршил обврските пропишани со студиската програма од поединечен предмет, не може да пристапи на испит од тој предмет се додека не ги исполни истите. Губење на статус на студент во државна квота Студент запишан со партиципација на трошоците за студирање, го губи статусот на студент запишан во државна квота и ги продолжува студиите со поднесување на трошоците за студирање (кофинансирање) ако: - еден предмет запишува по трет пат; - неположил најмалку 50% од запишаните кредити во одреден семестар до почетокот на наредниот соодветен семестар (зимски, односно летен).

57 Продолжување на студии Студентите од прв циклус на студии имаат право да ги завршат започнатите студии според условите и студиската програма на која се запишале, најдолго во времето што е двапати подолго од пропишаното трање на студиите. Доколку по истекот на рокот од претходниот став студентот не ги заврши студиите, со Одлука која ја донесува Деканатската управа на Факултетот се утврдуваат дополнителните услови и рокот за кој студентот може да ги заврши студиите. Доколку по истекот на рокот настане измена на студиската програма, студентот може да ги продолжи студии по изменетата студиска програма врз основа на Одлука која ја донесува Деканатската управа на Факултетот. Студентите од втор циклус на студии имаат право да ги завршат започнатите студии според условите и студиската програма на која се запишале, најдолго во времето што е двапати подолго од пропишаното траeње на студиите. Доколку по истекот на рокот од претходниот став студентот не ги заврши студиите, со Одлука која ја донесува Факултетот врз основа на предходно дадено мислење од страна на Наставно научниот колегиум на студиската програма, се утврдуваат дополнителните услови и рокот за кој студентот може да ги заврши студиите. Доколку по истекот на рокот настане измена на студиската програма, студентот може да ги продолжи студии по изменетата студиска програма врз основа на Одлука која ја донесува Деканот на Факултетот. Испити Студентот има право да ги полага предметите во рамките на есенскиот, зимскиот и летниот испитен рок. Периодот и траењето на сесиите се определуваат со Академски календар за активностите и неработни денови на Филозофскиот факултет, за секоја учебна година. За секој предмет во еден испитен рок се организираат два термина за полагање, а студентот одлучува на кој од термините ќе се пријави и полага. Распоредот на испитите е задолжителен за студентите и за предметните наставници и соработници. Во исклучителни ситуации за одредени предмети може да се организира дополнителен термин за полагање. Одлука за организирање на дополнителен термин носи Деканатската управа на барање на студентите. Распоредот на колоквиумите мора да биде објавен најдоцна еден месец пред нивното одржување. Периодот и времетраењето на колоквиумските недели во текот на

58 семестарот се определуваат со Академски календар за активностите и неработни денови на Филозофскиот факултет. Кога испитот се состои од устен дел, завршниот резултат наставникот го соопштува веднаш по одржаниот јавен испит. Во текот на полагањето на усниот испит студентот не смее да е сам со наставникот, туку задолжително е присуство на најмалку уште едно лице, студент, професор или соработник. Резултатите од испити кои се полагаат по писмен пат се објавуваат најдоцна во рок од 7 (седум) дена. Пријавување на испити Студентите на Филозофскиот факултет ги пријавуваат испитите по предметите кои ги запишале во соодветниот семестар и тоа без разлика дали испитите ги положиле со континуирано оценување или се полагале на завршен испит. Пријавувањето на испитите е електронско, преку системот за електронско водење на студентот (Iknow: iknow@ukim.edu.mk). Само студентите кои ги пријавиле испитите ќе можат истите и да ги полагаат, односно да добијат оценка за положените испите со континуирано оценување, а за што треба до предметниот наставник да достават уредно потполнета пријава за испит (формулар). Проверка на знаењето Испитот по еден наставен предмет може да се полага најмногу три пати, од кои третиот пат по барање на студентот, испитот се изведува пред комисија составена од три члена од наставници од исто или сродно наставно-научно подрачје, а предметниот наставник не е член на оваа комисија. Комисијата ја формира деканот со решение. Доколку студентот не го положи испитот, предметот повторно го запишува во наредниот-соодветен семестар. Испитот по еден наставен предмет може да се полага само во текот на една година по завршувањето на слушањето на предметот. Доколку по истекот на тој рок студентот не го полагал или не го положил испитот, должен е предметот да го презапише. Кога предметот е изборен студентот има право да го презапише истиот или да запише друг изборен предмет. Наставникот, или соработникот, е должен да ја провери присутноста и идентитетот на студентот за време на писмениот испит. Идентитетот се докажува со индекс, студентска легитимација или со друг идентификационен документ со фотографија (лична карта или пасош). Во случај ако при проверката на идентитетот се покаже дека наместо кандидатот испитот го полага друга личност, против сторителите се поведува дисциплинска постапкa согласно Законот за високо образование и актите на Универзитетот.

59 Приговор поради оценка од проверка на знаењето Студентот, во рок од 24 часа од објавувањето на резултатите од завршното оценување, може да поднесе приговор до деканот за преиспитување на оценката по даден предмет или ако смета дека испитот не е спроведен во согласност со законот и актите на Универзитетот и на единицата. Ако Деканот утврди дека се исполнети условите од став 1 на овој член, наставникот во рок од 24 часа ќе ја преиспита оценката од завршното оценување. Ако наставникот не ја преиспита или потврди оценката што ја утврдил во предвидениот рок, студентот испитот го полага пред тричлена комисија составена од наставници од исто или сродно наставно-научно подрачје. Комисијата ја формира деканот. Испитот пред комисија се спроведува во наредните 24 часа, наредниот работен ден, сметано од денот на добивање на известувањето за преиспитувањето на оценката. Наставникот кај кого полагал студентот не е член на комисијата. По барање на студентот му се овозможува да го повтори завршното оценување за повисока завршна оценка по наставен предмет во период од најмногу четири месеца од полагањето. Барањето од став 3 студентот го доставува во студентската служба која проверува дали се исполнети условите за повторно полагање согласно претходните ставови и му се одобрува или не повторното полагање. Ако се одобри повторно полагање, Студентската служба ја поништува претходно добиената оценка на студентот. Оценката добиена на повтореното завршно оценување е конечна и студентот нема право да го повтори завршното оценување. III. ЗАВРШУВАЊЕ НА ОБРАЗОВАНИЕТО Завршување на студиите Студиите од прв циклус на студии се завршуваат со положување на сите испити предвидени со студиската програма и завршен испит што се состои од изработка и одбрана на дипломски труд со што се стекнуваат 240 кредити. Дипломската работа е завршен испит и има рамноправен третман како и другите предмети предвидени со студиската програма. Студентот треба да го положи дипломскиот испит до крајот на семестарот кој следи по полагањето на последните испити. Ако не го положи во предвидениот рок, тогаш треба повторно да го запише во наредниот семестар. Постапката за запишување, пријавување и одбрана на дипломска работа е регулирана со посебно упатство, објавено на веб страницата на Филозофскиот факултет. Студентот што завршил прв циклус на студии во траење од 8 семестри добива уверение за положени испити и диплома со која се потврдува дека

60 завршил соодветна студиска програма од прв циклус на студии и се стекнал со назив определен со студиската програма. Студиите од втор циклус на студии се завршуваат со положување на сите испити предвидени со студиската програма и завршен испит што се состои од изработка и одбрана на магистерски труд со што се стекнуваат 60, односно 120 кредити. Пријавата за изработување на стручниот, односно магистерскиот труд се поднесува до наставно-научниот колегиум на студиската програма во рок од 6 (шест) месеци по положувањето на предвидените испити. По истекот на тој рок на барање на студентот, Деканот носи поединечно решение за продолжување на истиот. Специјалистичкиот односно магистерски труд е самостојна стручна работа со која се систематизираат постојните знаења и се придонесува за решавање на проблеми од практиката. Постапката за пријава, оценка и одбрана на стручен, односно магистерски труд се изведува согласно членовите: 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232 и 233 од Статутот на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје и членовите 47 и 47-а од Правилникот за условите, критериумите и правилата за запишување и студирање на прв и втор циклус универзитетски студии (Универзитетски гласник бр. 254 од 12 септември 2013 годна). Студентот што завршил втор циклус на студии во траење од 2 односно 4 семестри добива уверение за положени испити и диплома со која се потврдува дека завршил соодветна студиска програма од втор циклус на студии и се стекнал со назив определен со студиската програма. IV. ПРЕМИН ОД ЕДНИ НА ДРУГИ СТУДИИ Во текот на студиите, студентот може да премине од една на друга студиска програма на Филозофскиот факултет во Скоје каде е запишан, како и на студиска програма на друг факултет, под услови утврдени со студиската програма на која се преминува, односно со правилата за студирање на факултетот. Премин од други високообразовни установи Студенти од студиски програми од други високообразовни установи од земјата и од странство, можат да преминат на студиски програми на Филозофскиот факултет во Скопје, под услови утврдени со студиската програма на која се преминува, односно со правилата за студирање на факултетот, ако постои совпаѓање на студиските програми за стекнување на стручниот, односно академскиот назив утврден во студиската програма на која се преминува.

61 На студентот кој бара преминување може да му се утврдат дополнителни обврски за надминување на разликите во студиските програми, односно да ги исполни обврските по предметите и положи испитите за да може да продолжи со студиите. Преминувањето може да се дозволи доколку студентот на Филозофскиот факултет во Скопје треба да реализира најмалку 60% од предвидените кредити од студиската програма. Во спротивно, доколку студентот е согласен, е должен да презапише и веќе признаени или дополнителни предмети. Комисиите за еквиваленции фомирани за оваа намена утврдуваат листа на еквивалентни предмети за премин од една во друга студиска програма во рамките на Факултетот. Најдоцна еден месец по донесувањето на нова наставна програма, Наставно-научниот совет е должен да донесе правила за еквиваленција на предметите од новата наставна програма со предметите од претходните и еквиваленција меѓу новите наставни програми, ако се донесуваат паралелно повеќе наставни програми. Покрај другите услови, студентот кој сака да премине од една на друга единица/студиска програма треба да ги исполнува и следниве услови: 1. да ги исполнува другите услови за редовен упис во нареден семестар на матичниот факултет; 2. да има решение од надлежен орган во Република Македонија за признавање на стекнати високообразовни квалификации во странство (за студенти од странство) со еквиваленција за оценките; 3. да знае македонски јазик (за странски државјани). Студент од друг Факултет или Универзитет може да премине на студиска програма на Филозофскиот факултет, согласно со условите што ги пропишува Универзитетот. Барањата за премин од една на друга студиска програма, за студенти кои доаѓаат од друг Факултет на УКИМ или од друг Универзитет ќе ги разгледуваат и одобруваат Комисиите за еквиваленции. Преминувањето на студентот од една на друга студиска програма во рамките на еден Институт, во рамките на Факултетот, од друг факултет во рамките на УКИМ или од друг универзитет се врши пред почетокот на уписот на нова академска година. По исклучок, Комисијата за еквиваленција може да донесе одлука за преминување при уписот на летниот семестар. Студент кој преминува од една на друга студиска програма на прв и втор циклус во рамките на УКИМ или друг Универзитет на Филозофски факултет запишува семестар во зависност од признаените предмети. Врз основа на предлогот на Координаторот за ЕКТС на факултетот или

62 Продеканот за настава за преминување на студиската програма каде што сака да се запише студентот, Деканот донесува решение за префрлување и признавање на испитите. Признавање на кредити од вонкурикуларни активности на студентот На студентот може да му се признаат и кредити од посетувани вонкурикуларни курсеви и семинари организирани од страна на Факултетот или други високообразовни институции. Решение за признавање на кредити од вакви курсеви донесува Комисијата за еквиваленции. Максималниот број на кредити што еден студент може да ги освои по овој основ се 5. Комисијата за еквиваленции донесува Решение за признавање на кредити од курсеви што еден студент ги има слушано на друг Универзитет преку размени кои се во склоп на меѓународни размени на студенти во рамки на проекти во кои учествува Факултетот/Универзитетот или има склучено договори Факултетот односно Универзитетот, а за кои не постојат еквиваленти на Факултетот. Паралелно студирање Студентот има право на паралелно студирање на две студиски програми (од ист циклус на студии) на Филозофскиот факултет или на друга високообразовна институција. Начинот на запишување за паралелно студирање на Филозофскиот факултет е утврден со Одлука донесена од Деканатската управа на Филозофскиот факултет. Оваа Упатство важи за студентите од I и II циклус на студии кои првпат се запишани во I (прв) семестар, учебната 2013/2014 година и понатаму. Д Е К А Н на Филозофски факултет Проф. д-р Горан Ајдински, с.р.

63 ПОСТАПКА за пријавување, оценка и одбрана на магистерски труд Пријавување на магистерски труд По положувањето на предвидените испити, студентот доставува пријава, односно барање за одобрување на тема за изработка на магистерски труд. Барањето се доставува во Одделението за втор и трет циклус на студии заедно со предлог на ментор, изработениот елаборат (пријава за магистерски труд) во два примероци и во електронска форма. Заедно со барањето се доставува и индексот за да се отвори досието на студентот. Пријавата за магистерски труд содржи: наслов на темата, образложение за научната и стручната оправданост на темата, план за работа и преглед на литературата. Насловот на темата на магистерскиот труд во пријавата на студентот задолжително се пишува на македонски и на англиски јазик. Насловот на темата се определува во рамките на научната област на која се изведуваат магистерските студии. По претходно дадено позитивно мислење на Наставно научниот колегиум на студиската програма за втор циклус на студии, пријавата за изработка на магистерскиот труд се поднесува до Наставно-научниот совет на Филозофскиот факултет - Скопје во состав на Универзитетот Св.Кирил и Методиј во Скопје. Оценка на магистерски труд По завршувањето на менторската фаза, односно по изработка на магистерскиот труд, во Одделението за втор и трет циклус на студии студентот доставува: - 3 примероци од магистерскиот труд ( укоричени во спирала); - барање за фомирање на Комисија за оценка на магистерски труд; - изјава од студентот дека трудот не е плагијат и - образложен предлог од менторот за завршена менторска фаза. Студентот го предава изработениот магистерски труд најдоцна во рок од една година, односно три години (за студентите запишани пред учебната 2009/2010) од денот на одобрување на темата на магистерскиот труд. По барање на студентот може да се одобри продолжување на рокот за изработка на магистерскиот труд. Наставно-научниот совет на Филозофскиот факултет - Скопје формира Комисија за оценка на магистерскиот труд составена од 3 члена, во рок од 45 дена од денот на доставувањето на трудот. Комисијата за оценка на трудот е должна да го прегледа трудот и писмено да му ги достави забелешките на кандидатот во рок од 3 месеци од денот на предавањето на трудот. Кандидатот е должен да постапи по забелешките во рок од најмногу три месеци. Одбрана на магистерски труд Комисијата изготвува извештај во кој дава оценка и образложение на трудот, најдоцна во рок од три месеци од денот на предавање на трудот. Извештајот се доставува до Наставно-научниот совет на Филозофскиот факултет во Скопје. Заедно со извештајот во два примероци, менторот

64 доставува и извештај од Базата за проверка на плагијати на магистерски трудови (менторот задолжително го внесува магистерскот труд во базата за проверка на плагијати најмалку 30 дена пред одбраната на магистерскиот труд). По усвојување на извештајот, Наставно-научниот совет на Филозофскиот факултет во Скопје формира Комисија за одбрана и го определува денот на одбраната, во рок од 15 дена од прифаќањето на извештајот. Одбраната на трудот е јавна и се објавува на огласната табла најмалку 7 дена пред денот на одбраната. Веднаш после усвојување на извештајот (најдоцна 7 дена по усвојувањето), студентот е должен да достави 5 укоричени примероци од магистерскиот труд во Одделението за втор и трет циклус на студии, и тоа еден за во библиотеката на соодветната студиска програма, три за членовите на комисијата за одбрана и еден за во досието на студентот. Студентот најдоцна 7 дена по усвојувањето на извештајот треба да достави во Одделението за втор и трет циклус на студии уплатница на износ од ,00 за оценка и одбрана на магистерскиот труд и уплатница на износ од 3.000,00 денари за уверение и диплома. Сите уплати на сметката на Филозофскиот факултет се вршат на општа уплатница ПП50 со следниве податоци: - од страната на примач - назив на примач: Буџет на РМ - Филозофски факултет Скопје; банка на примачот: Народна банка на РМ;сметка на примачот: ; сметка на буџетски корисник: ; приходна шифра и програма 41; - од страната на налогодавач задложително во повикување на број - задложување да се внесе бројот на студиската програма за Филозофија Педагогија Историја и архивистика Историја на уметност а и археологија Безбедност Психологија Социологија Одбрана Социјална работа и социјална политика Мир и развој Класични студии Специјална едукација и рехабилитација Европски студии за интеграција Менаџмент во образованието Менаџмент на човечки ресурси Меѓународни односи - разрешување на конфликти Интеркултурни студии Специјалистички студии на соц.работа во здравство Социјален менаџмент Инклузивно образование од областа на специјална едукација и рехабилитација Малолетничка деликвенција Во цел на дознака задолжително се внесува името на студиската програма и цел на уплата.

65 КОРИСНИЧКО УПАТСТВО ЗА СТУДЕНТИ Систем со студентски сервиси iknow Користење на софтверот од страна на студент Намената на оваа апликација е да ги обезбеди сите потребни функционалности за правилна, ефективна и ефикасна работа на студентите на факултетите во рамки на Универзитетот. За користење на апликацијата најпрво е потребно студентот да се најави на системот. Најавените корисници преку оваа апликација ќе можат да вршат преглед на соопштенија, лични податоци, запишани семестри, предмети, пријави и испити. Исто така овозможено е да ги запишат новите семестри, предмети како и да пријават испити за одредена сесија. Линкот преку кој може да се најави на апликацијата е Најавување Најавувањето на системот се прави со внесување на предодредените е-маил адреса и лозинка. Веднаш под полињата за внесување на е-маил и лозинка за наоѓа контрола за чекирање. Доколку корисникот сака следниот пат кога ќе пристапи на оваа страница од истиот компјутер (или уред) системот да го препознае и автоматски да му ги пополни полињата за е-маил и лозинка треба да го чекира малото квадратче до кое пишува Запомни ме следниот пат. Слика 1. Форма за најава

66 Доколку корисникот три пати ја погреши лозинката при обиди за најава, повторно се активира Captcha системот за внесување текст од деформирана слика, со цел да се потврди дека станува збор за човек кој се обидува да се најави, наспроти злонамерен обид за автоматско пробивање шифри. Почетна страница Со најавувањето корисникот доаѓа до почетната страница на која можат да се забележат следниве главни компоненти: горе лево се наоѓа логото на факултетот со кој е асоцирана сметката со која се најавил корисникот на аплиакцијата, горе десно се поставени корисничкото име со кое е најавен корисникот кое и служи како копче за промена на информациите поврзани со профилот, за менување на јазик и за одјавување, а веднаш под нив е полето за пребарување. Под логото на факултетот е поставена долга сина лента на која се запишани индексот, името, презимето и насоката на студетот. Под лентата се наоѓа главното мени преку кое се навигира низ страниците на апликацијата. Од десната страна се наоѓа копче? на кое ако се кликне ќе се отвори кратко упатство за користење на страницата на која моментално се наоѓа најавениот корисник. Средниот дел е соджината која е со променлива сорджина соодветно на која страница сме. Слика 2. Почетна страница Профил Со кликање на корисничкото име се отвара страница на која може да се сменат личните информации како што се е-маил адресата и лозинката со која се најавува на системот. Едноставно се внесуваат бараните информации и се кликнува на копчето Промени.

67 Слика 3. Менување на е-маил и лозинка Главно мени Во главното мени се поставени табови преку кои се навигира низ страниците на апликацијтата. Менито содржи 7 таба: Соопштенија, Лични податоци, Запишани семестри, Предмети, Пријави, Испити, Документи. Слика 4 Главно мени Соопштенија Со кликање на првиот таб соопштенија се отвора страница на која се прикажуваат соопштенијата поставени од страна на вработените на факултетот. Доколку соопштението содржи документ може да кликне на иконата и да се симне датотеката. Слика 5 Соопштенија Лични податоци Страницата за лични податоци содржи форма во која се прикажани сите лични информации за студентот кои го доставил при уписот. Основните податоци, податоци за раѓање, претходно образование, останати информации и податоци за

68 упис се неменливи податоци од страна на студентот и доколку има потреба за некаква промена студентот потребно е да ги контаткира вработените од студентската служба на факултетот. Податоците за контакт на студентот се менливи и тие студентот може да ги променува и со кликање на копчето Измени се зачувуваат податоците. Слика 6 Лични податоци Запишани семестри Во табот "Запишани семестри" од менито има табеларен преглед на претходно запишаните семестри (кај бруцошите нема претходно запишани семестри). Во табелата се прикажани информациите за запишаните семестри (семестар, насока, квота, сума, таксени марки, потписи, статус и дали е заверен). Опцијата за запишување на семестар е овозможена само во периодот означен за запишување и се наоѓа во горниот дел на страницата.по изминувањето на периодот опцијата е оневозможена и не се појавува. Од листата понудени семестри го избирате следниот семестар. Опциите за насока, квота и вид на студии ви се предодредени според претходниот семестар кој сте го запишале, односно според уписот за бруцошите. Доколку имате промена на овие податоци по разни основи, мора да се обратите на студентската служба. Откако сте ги избрале соодветните параметри, на копчето Внеси го запишувате следиот семестар. Откако новиот запишан семестар ќе се појави прв во табелата запишани семестри, со клик на колоната Таксени во редот од тој семестар се отвора прозорче во кое може да се внесуваат СМС кодови за таксени марки за уписот на тој семестар. Потребно е да внесете таксени марки во противредност од 100 денари (50 за упис на семестар, 50 за изборот на предмети). Подоцна системот iknow ќе се синхронизира со СМС системот за таксени марки од Р. Македонија. Со тоа внесените таксени марки ќе бидат валидирани и сумата ќе

69 биде ажурирана. Иницијално таксените марки нема да се веднаш валидирани и сумата извесно време ќе стои на 0, се дури не помине валидација. Доколку сте внеле погрешни СМС кодови, после синхронизацијата системот ќе ве информира за грешката со порака на оваа страна и ќе мора да внесете точни СМС кодови. Слика 7 Запишани семестри Предмети Во табот "Предмети" студентот има увид во запишаните предмети во семестрите кои ги запишал. Во горниот дел од паѓачко мени се одбира семестарот во кој се прикажуваат предметите а до него се прикажани информации за семестарот (статус на семестарот, сериски број, запишани кредити, сума за плаќање и колку е платено ). Во табела подоле се прикажани запишаните предмети во тој семестар. Запишувањето на предметите се одвива во означен период одреден од студентската служба. Во оваа страница се одбираат предметите кои ќе ги следите во следниот семестар. Најгоре лево на формата е избран семестарот за кој ќе избирате предмети. Треба да ги изберете сите задолжителни предмети кои на вашата насока се слушаат во избраниот семестар, како и дел од изборните од тој семестар, ако има, но не повеќе предмети од вкупно 35 кредити по семестар. Во прва година нормално е да се следат 30 кредити по семестар. Оние предмети кои ги запишувате да ги следите, ги префрлате од левите листи во десните со помош на копчињата за лево/десно меѓу листите. Со секое префрлање на избран предмет од лево во десно се ажурира сумата за плаќање за тој семестар, сместена најгоре во средишниот дел на формата. Откако сите потребни предмети ќе се префрлат во десните листи, најдолу десно на формата со копчето Запиши сите избрани предмети ќе се запишат за тој семестар и ќе се појават во табела Запишани предмети во горниот дел на формата. Откако со копчето Запиши ќе ги запишете предметите, завршува електронскиот дел од запишувањето на следниот семестар.

70 Слика 8. Запишување предмети во одреден семестар Пријави На страницата "Пријави" студентот има можност да прати електронска пријава за испит за некој од запишаните предмети. На оваа страница се евидентираат сите испратени пријави од студентот за полагање на одредени предмети. Пријавувањето на предметите за полагање е овозможено само во период означен од студентската служба. Во табела се прикажуваат сите предмети кои сте ги слушале и можете да ги пријавите. Предметите кои сакате да ги пријавите ги чекирате во полето од последната колона и од паѓачкото мени со понудени професори го избирате оној кај кој сте го слушале предметот. Со кликање на копчето Пријави одбраните предмети се пријавуваат за следната сесија. Подоле во табела се прикажуваат сите пријавени предмети за следниот семестар. Во првата колона е означен серискиот број кој задолжително треба да го впишете

71 на хартиената пријава која физички треба да се достави. Во колоната за таксени марки со кликање на одреден предмет се пријавуваат таксените марки кои сте ги уплатиле за пријавување на испитот. Таксената марка за пријава на испит е во вредност од 50 денари. Истата може да биде уплатена и преку СМС и кодот потребно е да се внесе во прозорецот кој се појавува. Слика 9. Листи за пријава на испити Испити Во страницата испити студентот врши преглед на сите положени испити на факултетот. Положените испити се прикажани во табеларен приказ со потребните информации (во која сесија е положен, која оцена, колку кредити носи). Документи Кај страницата документи се овозможува студентот да достави барање за потребниот документ. Доколку за истиот е потребно да се изврши некаква уплата истата треба да биде доставена до студентската служба. По поднесувањето на барањето студентската служба треба да го одобри барањето на студентот. Документи за кои може да поднесе барање се студентски картон, уверение за редовен или вонреден студент и уверение за положени испити.