CIM SISTEM FABRIKE KARTONA A.D. UMKA - OSNOVA ZA POSLOVNU IZVRSNOST KOMPANIJE

Transcription

1 CIM SISTEM FABRIKE KARTONA A.D. UMKA - OSNOVA ZA POSLOVNU IZVRSNOST KOMPANIJE CIM SYSTEM OF CARDBOARD FACTORY "UMKA" - BASIS FOR BUSINESS EXCELLENCE OF COMPANY dr Lubomir.Lukić 1), dr Zoran Andjelković 2), Miodrag Milojević 3) Rezime: Preduzeće za razvoj industrijskog softvera "PBS" d.o.o. iz Beograda, razvilo je CIM sistem koji je potpuno integrisan sa tehnološkom opremom i proizvodnim procesima za potrebe fabrike kartona A.D.Umka iz Beograda. U radu se prikazuje koncepcija integrisanog menadžment sistema i kompletan aplikativni softver koji obuhvata sve poslovne funkcije, od elektronske komunikacije sa poslovnim partnerima, preko računarske podrške svim fazama proizvodnog procesa u fabrici, integracije sa kontrolerima koji upravljaju procesnim postrojenjima, menadžmenta totalnim kvalitetom, do isporuke proizvoda kupcima. Ovaj CIM sistem obezbedjuje fundamentalne uslove za poslovnu izvrsnost kompanije. Ključne reči: CIM sistem, Informacioni sistem, upravljanje proizvodnjom, aplikativni softver, poslovna izvrsnost Summary: Company for software development for industry application PBS of Belgrade has realized CIM system, completely integrated with technological equipment and productive processes for necessaries of cardboard factory "Umka" from Belgrade. The paper presents conception of integrated management system and complete application software which contains all business functions, from electronical communication with bussines partners, over computer support to all production processes in the factory, integration with PLC system which controls production plants, total quality management system, to delivery of products to customers. Realized CIM (Computer Integrated Manufacturing) system provides primary conditions for business excellence of company. Key words: CIM system, Information system, Controlling of production, Application sofware, Business of excellence 1) Prof.dr Ljubomir Lukić, dipl.inž.maš., Mašinski fakultet Kraljevo, PBS Beograd, Beograd, Svetozara Markovića 79/III, pbs1@tehnicom.net, 2) dr Zoran Andjelković, dipl.inž.org., PBS Beograd, Beograd, Svetozara Markovića 79/III, pbs1@tehnicom.net, 3) Miodrag Milojević, dipl.inž.maš., direktor, Fabrika kartona "Umka", Umka, Ulica 13.okrobra 1, milojevic@umka.co.yu.

2 1. UVOD Da bi dostigla poslovnu izvrsnost, kompanija mora imati visok tehnološki nivo koji omogućuje konkuretnost proizvoda na svetskom tržištu, savremenu organizaciju, obezbedjen sistem kvaliteta, i moderan sistem menadžmenta koji sagledava u svakom trenutku potpuno pouzdanu sliku dogadjaja u svim procesima rada u kompaniji. To podrazumeva, da menadžment na svim nivoima upravljanja kompanijom, na osnovu kompletnog, pouzdanog i blagovremenog uvida u tehnološki, proizvodni i poslovni proces, može doneti optimalnu odluku u odnosu na poslovni rezulat i preuzete ugovorne obaveze prema svojim kupcima. Za potrebe praćenja i upravljanja proizvodnjom u fabrici kartona "Umka", preduzeće "PBS" d.o.o. iz Beograda razvilo je i uvelo u primenu originalni CIM sistem (Computer Integrated Manufacturing System), koji predstavlja fundamentalnu osnovu za razvoj poslovne izvrsnosti kompanije. 2. OSNOVE TEHNOLOŠKOG PROCESA PROIZVODNJE KARTONA Tehnološki proces proizvodnje višeslojnog hromo kartona (slika 1) počinje pripremom mase i formiranjem kartonske trake, koja se zatim uzdužno i poprečno seče, da bi se proizvele rolne, koturovi i tabaci odredjenih formata, koji se adekvatno pakuju na palete i skladište u magacin gotovih proizvoda. Obrada kartonske trake se vrši na: A.D. UMKA Fabrika kartona Tehnološki proces PM FO SU TP Q NP UR1 KV RD MG UR2 PEĆ PLC LAB KONTROLA KVALITETA Slika 1 - Shematski prikz tehnološkog procesa proizvodnje kartona u fabrici kartona A.D. Umka Beograd Navijalnom postrojenju, na kome se formira "tambura" od kartonske trake, Uzdužnom rezaču, na kome se "tambura" širine mm, seče na više koturova manje širine, posle čega se proizvodna linija grana u tri pravca: - Uzdužni rezač, na kome se iz koturova izradjuju rolne, - Poprečni rezač - "kveršnajder", na kome se vrši poprečno sečenje i B-57

3 - Koturovi koji direktno idu na pakovanje. Ručna dorada je proces sortiranja, pakovanja i merenja, kroz koji prolaze proizvodne linije iz svih pravaca, da bi se u specijalnoj peći izvršilo termo pakovanje. Upakovani proizvodi na paletama ulaze u magacin gotovih proizvoda i čekaju otpremu kupcima. U svim procesima rada sistemska kontrola kvaliteta koja u svom sastavu ima i tehnološku laboratoriju vrši kontrolu tehnološkog procesa od sirovina, pripreme mase do pakovanja i isporuke proizvoda kupcima. 3. OSNOVNI MODULI APLIKATIVNOG SOFTVERA CIM sistem podržava sve aktivnosti komercijalnog sektora fabrike koji ostvaruje kontakte sa kupcima, prima porudžbine, sortira ih i usaglašava prioritete da bi se definisao mesečni plan proizvodnje. Vrši se optimizacija kombinacija vrsta kartona, formata i količina, kako bi se ostvario najveći stepen iskorišćenja kartonske trake i optimizirao tehnološki proces. Da bi se obezbedio visok kvaliteta proizvoda, grupa softverskih aplikacija za rad laboratorije (slika 2) podržava sve njene aktivnosti, integriše sve podatke i rezultate svih izvršenih merenja i analiza kroz laboratorijska ispitivanja, o pripremi mase, premazima i automatski generiše izveštaje uz evidenciju svih grešaka na kartonu. Slika 2 - Aplikativni softver za podršku rada laboratorije B-58

4 Slika 3 - Aplikativni softver na radnoj stanici navijalnog postrojenja Slika 4 - Aplikativni softver na radnoj stanici uzdužnog rezača B-59

5 CIM sistemom se prate sve tehnološke aktivnosti na postrojenjima, kao i radne aktivnosti zaposlenih u proizvodnom lancu, tokom njihove realizacije. Po završenoj proizvodnji, Sektor prodaje daje nalog za otpremu proizvoda kupcima. Svaki proces rada u fabrici ima po nekoliko modula aplikativog softvera, kojim komforno odradjuje svoje poslovne i proizvodne aktivnosti. 4. SSTEM IZVEŠTAJA ZA MENADŽMENT Izveštaji za menadžment se automatski generišu i (slika 5) se odnose na tri osnovne funkcije: i. Sistem upravljanja proizvodnjom, ii. Sistem on-line praćenja proizvodnje, iii. Sistem izveštavanja menadžmenta i generisanja statističkih izveštaja i iv. workflow sistem praćenja procesa rada. Realizovana proizvodnja Otpadak Zastoji Slika 5 - Sistem izveštaja za menadžment B-60

6 Sistem upravljanja proizvodnjom, omogućuje da u svakom trenutku menadžment sprovodi mere u vezi: lansirane proizvodnje, radnih naloga, proizvoda koji se izradjuju, kupaca, količina, prioriteta isporuka gotovih proizvoda kupcima i dinamičke analize svih proizvodnih aktivnosti u fabrici.sistem izveštavanja menadžmenta i generisanja statističkih pregleda obuhvata on-line izveštaje o svim pokazateljima u realizaciji proizvodnje (asortiman, gramaturu, količine, kvalitet, škart, otpad, sprovedene isporuke, stanje u svim magacinima,...), zastoje i prekide u proizvodnji sa analizom njihovih uzroka, vremenske rezultate i ostvarene rezultate po postrojenjima i procesima rada, radni doprinos zaposlenih i odgovornost zaposlenih ko je kada šta odobrio, dao nalog, verifikovao. Takodje se prate troškovi i vrednosni pokazatelji ostvarene proizvodnje. U konceptu Workflow-a su implementirane tri metode, koje omogućuju: pretraživanje unapred, pretraživanje unazad i dvosmerno pretraživanje svih dogadjaja koji su doveli do proizvodnje odredjenog proizvoda, za koji se ustanovi da ne odgovara zahtevima kupca ili standardima kvaliteta, kako bi se izvršila poboljšanja. 7. ZAKLJUČAK CIM sistem je projektovan i realizovan objektno-orijentisanimm pristupom sa primenom procesa jedinstvenog razvoja softvera (Unified software development process). Ima troslojnu logičku arhitekturu: korisnički, aplikativni i perzistentni nivo. Preduzeće "PBS" d.o.o. je realizovalo glavni projekat sistema i projekat računarsko komunikacione infrastrukture. Razvijen je i primenjen sistem jedinstvenog označavanja objekata tehnikom bar koda sa generisanjem "inteligentne" etikete proizvoda. Fabrici kartona "Umka" je isporučen izvorni kod svih programa sa uputstvima za korišćenje kompletnog aplikativnog softvera, instaliran jesoftver i sprovedena obuka korisničkih kadrova kroz specijalističke kurseve. Sistem je instaliran, uveden u primenu od 10. januara 2003.godine, realizovan u dve proširene novije verzije i integrisan sa MS Navision sistemom u kome su realizovane aplikacije za sistemske poslove i finansijsko poslovanje kompanije. LITERATURA [1] Lukić Lj., Andjelković Z., Stamatović S., CIM sistem fabrike kartona Umka iz Beograda, Infoteh-Jahorina 2003, Jahorina, Vol.3. Ref.C-5, pp [2] Andjelković Z., Lukić Lj., Šunjka Z., Tripunović M., Andjelković J., Computer Integrated Manufacturing as a Basis for Succesfull Managemen t, Proc. IX International Symposium in the Field of Pulp, Paper, Packaging and Graphics, Zlatibor (2003), pp [3] Lukić Lj., Andjelković Z., CIM sistemi primer razvijenog rešenja uvedenog u industrijsku primenu, uvodni referat, Zbornik radova VIII medjunarodne konferencije MMA 2003 fleksibilne tehnologije, Novi Sad (2003), str B-61