FACTORES ETIOLÓXICOS DO CANCRO. CANCRO DE VEXIGA, HEMATOLÓXICOS E DOS SENOS PARANASAIS

Transcription

1 FACTORES ETIOLÓXICOS DO CANCRO. CANCRO DE VEXIGA, HEMATOLÓXICOS E DOS SENOS PARANASAIS Dra. Carolina Pena Álvarez Centro Oncológico de Galicia A Coruña

2 GUIÓN 1. Definición do cancro e concepto de carcinoxénese. 2. Factores etiolóxicos do cancro. 3. Cancro laboral. 4. Cancro de vexiga. 5. Cancros hematolóxicos. 6. Cancro dos seos paranasais. 7. Reflexións sobre a situación en Galicia.

3 CANCRO: Enfermidade caracterizada polo medre excesivo e descontrolado de células, que invaden e danan tecidos e órganos, provocando finalmente a morte do individuo. Mutacións xenéticas que se acumulan e que finalmente REPROGRAMAN ÁS CELULAS CANCRO = Enfermidade xenética adquirida

4 Activación da sinalización proliferativa Disregulación do metabolismo celular Evadir supresores do medre celular Evitar o sistema inmune Resistencia á morte celular programada Inmortalidade replicativa Inestabilidad xenómica Promoción da inflamación Creación de vasos sanguíneos Capacidade de invasión e metástase

5 Carcinoxénese (Boveri 1914): Defecto fundamental: Dano do material xenético Herdado. Adquirido. Secuencial: Acumulación de varias alteracións INICIACIÓN: + Oncoxenes/ - Xenes supresores PROMOCIÓN: Reproducción clonal. Epixenética PROGRESIÓN: Acumulación de novas mutacións

6 Continuum de lesións histolóxicas HIPERPLASIA METAPLASIA DISPLASIA CARCINOMA IN SITU Proceso que ten lugar por etapas, existe unha ventá temporal na que intervir para deter o proceso.

7 FACTORES ETIOLÓXICOS DO CANCRO Factores endóxenos: SUSCEPTIBILIDADE Dotación xenética herdada (liña xerminal) Síndromes de predisposición herdada ó cancro Diferentes xeitos de metabolizar productos qcos. Factores esóxenos: CARCINÓXENOS Factores ambientais Exposición crónica Concentracións /intensidade elevada

8 CANCRO LABORAL Cancro : enfermidade laboral. Actividade laboral Exposición crónica/prolongada a un CARCINÓXENO: Axente físico, químico ou biolóxico que pode inducir a aparición dun tumor nun tecido ó que é exposto

9 APUNTES HISTÓRICOS 1700: Ramizzini. Incidencia elevada de cancro de mama en monxas. Paracelsus: Cancro de pulmón en mineiros. 1775: Pott. Incidencia elevada de cancro de escroto: contacto con Carbón. Recomendación de lavado e uso de roupa protectora Reducción en poucos anos da incidencia EFICACIA DE ESFORZOS DE PREVENCIÓN SINXELOS

10 BASE MOLECULAR s. XX: identificaronse os axentes carcinoxénicos principais no carbón Hidrocarburos policíclicos aromáticos

11 P O OH Benzo[a]pyrene diolepoxide (BPDE) P O P OH O OH

12 Carcinoxénese: P O OH Benzo[a]pyrene diolepoxide (BPDE) P O P OH O OH

13

14 Unión en tres codóns dentro do xene que codifica p53, nos que induce mutacións deletéreas ó corresponder co dominio de unión da proteína para realiza-la súa función. -157: só en cancro pulmonar -248 y 273: descrito en múltiples tumores

15 Base molecular: mutación p53 p53 expresada en case tódalas células Mutado: >50% de tódolos tipos de cancro. Importantes funcións na célula normal: Inhibe a proliferación celular Ten actividad antitransformante (Induce morte celular ante dano irreparable no ADN)

16 Base molecular: Control do ciclo celular G 1 CHECKPOINT

17 Base molecular: p53

18 CANCRO DE VEXIGA - Varones - Causas: Tabaco/exposición laboral - Carcinoma urotelial /células transicionais. - Síntoma inicial: hematuria -Diagnóstico precoz: permite realizar tto curativo. - Mortalidad elevada.

19 CANCRO DE VEXIGA LABORAL 1895: Relaciónase industria pinturas/tintes. 1954: estudio (Reino Unido Gales). Varóns Bencidina 2Naftilamina Tintes mixtos Estudios posteriores determinan como carcinóxenos fundamentais: MAXENTA e AURAMINA Difícil estudio por coexposición.

20 CANCRO DE VEXIGA LABORAL SUSCEPTIBILIDADE INDIVIDUAL Productos qcos: Aminas aromáticas Son substancia qcas metabolizadas polo noso organismo: N-ACETILTRANSFERASA Variantes xenéticas: Lentos/rápidos metabolizadores Os individuos con metabolimo lento - Incidencia de cancro de vexiga laboral - Incidencia de cancro de vexiga poboacional

21 TUMOR Tumor vexiga ACTIVIDADE LABORAL - Producción aluminio - Fotografía/Filmes - Tintes (producción/uso) - Gasificación do carbón - Cola industrial. - Industria das gomas (Cauchos)

22 TUMORES HEMATOLÓXICOS Neoplasias derivadas das células sanguíneas ou sistema de defensa. Grupo tumores heteroxéneos. Alta posibilidade de curación. Quimioterapia. Clásica: Relación entre Benceno Leucemia (est caso-con Suecia ) Linfoma (Nueva York)

23 TUMORES HEMATOLÓXICOS ÁREA XEO POBOACIÓN PATOLOXÍA RISCO Shangai mulleres LNH (HR): 1.87, 95% C.I.: 1.19, DR Connecticut mulleres LNH (OR) = 1.4, 95% (CI): 1.1, 1.8). DR New York LNH (OR=1.87, 95% CI ) Ohio (US) 1,165 varóns, Caucho LNH /LMA Non diferencia LNH, sí en LA US 7676 varóns LNH Non diferencia US/UK/Ca/IT/ Fin 308,199 deriv petroléo LNH Non diferecnia 2009: Revisión IARC concluye que sí existe una asociación.

24 TUMORES HEMATOLÓXICOS ESTUDIO CASO-CONTROL ALEMÁN: 878 CASOS Labregos e Granxeiros (OR = 2.46, 95% CI: 1.17, 5.16) Ferreiros, metalúrxicos, e mecánicos (OR = 3.12, 95% CI: 1.31, 7.47). PODE SER PERXUDICIAL. Exposición a compostos derivados do arsénico, clorofenol, gasolina diesel, herbicidas, nitritos/nitratos/nitrosamines, e pos orgánicos.

25 TUMORES DE SEOS PARANASAIS Moi baixa frecuencia. Adenocarcinoma. Pilar tto: Cirurxía Mal pronóstico. Prácticamete so en relación coa inhalación de tóxicos. É ENFERMIDADE PROFESINAL.

26 TUMORES DE SEOS PARANASAIS 2 CASOS EN 6 AÑOS FACTORES RESPONSABLES (Regulación laboral): - Reducir tempo de exposición. - Uso de mascarillas. - Ventilación

27 CANCRO LABORAL EN GALICIA - Con respecto a Galicia, non existe un rexistro de tumores oficial. - Non existe sistema de comunicación da sospeita de un tumor inducido por unha exposición laboral.

28

29 TUMOR Tumor vexiga Tumores hematolóxicos Cancro de seos paranasais ACTIVIDADE LABORAL - Producción aluminio - Fotografía/Filmes - Tintes (producción/uso) - Gasificación do carbón - Cola industrial. - Industria das gomas (Cauchos) -Derivados petróleo (plásticos, Nylon, deterxentes) BENCENO - Industria das gomas (Cauchos) - Reparación e producción zapatos - Carpintería - Producción de ácidos fortes (limpeza, desinfección, fertilizantes)

30 MOITO TRABALLO POR FACER MOITAS GRAZAS