Santiago de Compostela

Size: px
Start display at page:

Download "Santiago de Compostela"

Transcription

1 ENGLISH CASTELLANO GALEGO

2 Chove en Santiago / meu doce amor. / Camelia branca do ar / brila entebrecida ó sol. / Chove en Santiago / na noite escura. / Herbas de prata e de sono / cobren a valeira lúa. Quen fire potro de pedra / na mesma porta do sono? / É a lúa! É a lúa / na Quintana dos mortos! Federico García Lorca Seis poemas galegos Velaí o home [Santiago] por quen a xente vai a Galicia Dante Alighieri Divina Comedia Sempre crin, e sígoo crendo, que non hai no mundo unha praza máis bela que a de Siena. A única que me fixo dubidar é a de Santiago de Compostela, polo seu equilibrio e polo seu aire xuvenil, que non permite pensar na súa idade venerable, senón que parece construída o día anterior por alguén que perdese o sentido do tempo. É unha cidade viva, tomada por unha multitude de estudantes alegres e algareiros, que non lle dan nin unha tregua para envellecer. Nos muros intactos, a vexetación ábrese paso por entre as fendas, nunha loita implacable por sobrevivir ao esquecemento, e un atopa en cada paso, como a cousa máis natural do mundo, o milagre das pedras florecidas Gabriel García Márquez Viendo llover en Galicia. El País Recoñezo a porta principal da catedral de xeito moi doado (...) e creo que a quero máis e que significa máis para min que calquera outro edificio no mundo Ernest Hemingway The Cardinal picks a winner Santiago de Compostela

3 Rosa mística de pedra, flor romántica e tosca, coma no tempo das peregrinacións, conserva unha graza inxenua de vello latín rimado. Día por día, a oración de mil anos renace no tanxer das súas cen campás, na sombra dos seus pórticos con santos e mendigos, no silencio sonoro dos seus adros con flores franciscanas entre a xuntura das lousas (...). Ramón del Valle Inclán La lámpara maravillosa A Compostela achégase un coma quen se achega ao milagre Álvaro Cunqueiro Las geografías imaginarias Compostela faise arredor da campá. A campá vaino creando todo día a día, século a século, sen máis que dar a hora. E a néboa é o caos de onde a campana vai tirando as cousas Gonzalo Torrente Ballester Compostela y su ángel GALEGO (...) e vista a cidade desde o paseo da Ferradura, semella un gran bosque escuro de pedra, destacándose sobre a verdura sorrinte da campiña Miguel de Unamuno Andanzas y visiones españolas Verás a marabilla do Camiño / camiño de soñada Compostela. / Oh lirio e ouro! Peregrino / nunha chaira entre folerpas de canela Antonio Machado Coplas elegíacas Santiago de Compostela é unha creación sorprendente. Naceu dunha estrela que indicaba unha tumba e floreceu sobre ese sepulcro. En todo caso falamos dunha obra aberta, con páxinas de cronoloxía en espiral que se solapan como pétalos dunha enigmática rosa Manuel Rivas Presentación da película La rosa de piedra

4 32º CONGRESO INTERNACIONAL DE IBBY A forza das minorías Santiago de Compostela 8-12 de setembro de 2010 Comité de Honra do congreso Presidenta de Honra A Súa Maxestade a Raíña Dona Sofía Membros do Comité de Honra A Ministra de Cultura, Dª Ángeles González-Sinde Reig O Presidente da Xunta de Galicia, D. Alberto Núñez Feijóo O Conselleiro de Cultura e Turismo da Xunta de Galicia, D. Roberto Varela Fariña O Alcalde de Santiago de Compostela, D. Xosé Antonio Sánchez Bugallo A Tenente de Alcalde e Concelleira Delegada de Cultura e Centros Socioculturais do Concello de Santiago de Compostela, Dª Socorro García Conde A Presidenta de IBBY, Dª Patricia Aldana Benvidos a Santiago de Compostela Galicia e a súa cultura beben, desde hai séculos, das fontes do imaxinario europeo que construíu boa parte das referencias occidentais da nosa identidade. O Camiño de Santiago, a procura do Santo Graal, as lendas do Rei Artur e a profusión de seres míticos que inzan a tradición galega, constitúen un elo moi destacado da conexión da nosa cultura coa dos pobos atlánticos e daqueloutros nos que Galicia está presente por múltiples razóns. A música, as artes plásticas, o cinema, o teatro e, por suposto, a literatura deste país con afán e vocación de universalidade conforman as mellores pontes de tránsito desde a nosa realidade á dos pobos e culturas do mundo, e viceversa. Neste contexto, a literatura infantil e xuvenil escrita en lingua galega representa un ámbito de indiscutible importancia a prol do prestixio e presenza da cultura galega dentro e fóra das nosas fronteiras. O feito de que en 2010 o IBBY International Board on Books for Young People- vaia celebrar en Santiago de Compostela o seu 32º Congreso Internacional supón unha oportunidade para contribuír a reforzar os lazos e as relacións dos nosos creadores cos chegados desde todas as latitudes do planeta e para celebrarmos xuntos, en Galicia, o valor, a vitalidade e a necesidade dunha literatura infantil e xuvenil que tamén contemple e considere o valor indiscutible das minorías no concerto dos pobos do mundo. Por outra parte, 2010 é un ano clave para entender un dos eixos vertebrais da identidade galega: a tradición xacobea. Durante ese ano celebraremos en Galicia, unha vez máis, o privilexio de sermos razón e meta dun dos camiños de cultura máis importantes da Humanidade. Europa fíxose, en boa medida, peregrinando a Santiago, de aí que nestes momentos, nos que a Unión Europea constitúe unha realidade integradora, o Camiño de Santiago sexa un dos seus símbolos e referentes máis destacados. Co desexo de encontralos a todos vostedes en Compostela durante a celebración do 32º Congreso Internacional de IBBY, quero manifestar, como Conselleiro de Cultura e Turismo da Xunta de Galicia, o meu apoio a esta iniciativa e darlles a miña máis calorosa benvida. Roberto Varela Fariña Conselleiro de Cultura e Turismo da Xunta de Galicia

5 GALEGO Tema xeral do congreso A forza das minorías Porque dun xeito ou doutro todos formamos parte dunha inmensa minoría. Promocionar, escribir ou ilustrar libros para nenos/as e mozos/as. Publicalos desde unha lingua ou cultura afastada dos códigos maioritarios. Lelos en situacións de precariedade económica ou con dificultades físico-psíquicas que impidan o acceso en igualdade á cultura. Ter que ser neno e adulto ao tempo en sociedades que non respectan os dereitos fundamentais da infancia. Verse obrigado a emigrar e empezar de novo nunha lingua ou cultura que non é a propia. Non ter país de seu. Sentir en minoría Falar en minoría Amar en minoría Ler en minoría. Logo do congreso O logo do congreso, así como o cartel anunciador, son obra do ilustrador galego Xan López Domínguez (Lugo, 1957), un dos autores con máis longa traxectoria e repercusión internacional da literatura infantil e xuvenil galega. Entre outras distincións foi seleccionado pola Feira Internacional do Libro Infantil de Boloña en 1990, gañador dunha placa da Bienal de Ilustración de Bratislava en 1991 e Lista de Honra de IBBY, na modalidade de ilustración, en Contidos do congreso Literatura infantil e xuvenil: unha minoría no conxunto da literatura Malia a alta calidade e a importante presenza dos libros para nenos no mundo da edición e no desenvolvemento xeral da literatura, estes seguen a ter un estatus de minoría para editores, escritores e medios de comunicación en xeral. Por que escribimos ou ilustramos para nenos nesas condicións? Literatura infantil e xuvenil en linguas minoritarias: da diferenza á supervivencia As literaturas escritas en linguas minoritarias ou minorizadas teñen que facer fronte a moi diversos retos. A súa supervivencia depende de factores como o seu contexto socio-político, o grao de oficialidade do que gocen e a resposta xeral da poboación diante da pluralidade cultural e lingüística. Os libros infantís poden contribuír á normalización da edición en linguas minoritarias, pero son moitas as dificultades ás que se ten que enfrontar unha editorial que se dirixa a un mercado reducido. Lectores en situación de minoría Os nenos e os mozos con minusvalías ou necesidades especiais adoitan atopar moitos problemas para acceder aos libros ou para gozar do pracer lector. É preciso atopar solucións para afrontar estes obstáculos.

6 Lectores sen infancia Os libros e a lectura soen considerarse bens básicos para o desenvolvemento intelectual e cultural e para o progreso dos máis novos. Pero non todos os nenos teñen acceso doado aos libros. Como podemos falar de libros e lectura a aqueles lectores que non teñen infancia, os nenos explotados, os que nin sequera teñen abondo para comer? Eu son lectora, ti es lector... Segue a ser necesaria unha literatura infantil que teña en conta a problemática de xénero? Como tratar, desde os libros para os máis novos, cuestións relacionadas coa orientación sexual ou cos dereitos das minorías sexuais? Globalizando pluralidade e tolerancia a través dos libros infantís O século XXI debe garantir a supervivencia das minorías como camiño cara a un futuro mellor. Nese sentido, a pluralidade e a tolerancia, claves para un mundo máis xusto, teñen que afondar no respecto ás minorías. Organización do congreso OEPLI, a Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil, sección española de IBBY, constituíuse formalmente o 27 de xullo de É unha entidade sen ánimo de lucro que se encarga da realización e coordinación de todo tipo de actividades de promoción do libro infantil e da lectura, así como das funcións de representación en España de IBBY. A súa presidenta actual é María Jesús Gil. Os obxectivos principais da OEPLI son: A defensa, promoción e coordinación dos intereses profesionais dos seus membros. Recoller, promover, programar e executar proxectos, iniciativas e accións que tendan á promoción e difusión do libro infantil e xuvenil e da lectura entre a infancia e a xuventude no ámbito do Estado español. Prestar asesoramento e plena cooperación a todas as entidades ou persoas, órganos da Administración e sectores profesionais interesados ou coincidentes nestes fins específicos, tanto dentro como fóra de España. Asumir a representación española no IBBY con todas as responsabilidades e obrigas que iso comporte. Establecer con entidades públicas e privadas os convenios necesarios para o mellor cumprimento dos seus fins. Ademais asume como propios aqueles obxectivos de carácter específico que, sen contradicir os anteriores, se asignen ás súas seccións territoriais. OEPLI. Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil Santiago Rusiñol, Madrid Tel Fax oepli@oepli.org - En consonancia coa realidade lingüística e cultural de España, a OEPLI está constituída polas seguintes catro seccións territoriais: Consejo General del Libro Infantil y Juvenil. Madrid. Sección de lingua castelá. Creouse o 27 de xullo de 1982 co nome de Sección de Madrid. En 1999 reestruturouse e mudouno polo de Consejo General del Libro Infantil y Juvenil e engloba todas as comunidades de lingua castelá. Está constituído pola Asociación Española de Amigos del Libro Infantil y Juvenil, a Cámara del Libro de Madrid, a Asociación Profesional de Ilustradores de Madrid, a Fundación Santa María

7 e a Fundación Germán Sánchez Ruipérez. José Luis Cortés é o actual presidente do Consejo General del Libro Infantil y Juvenil. Consejo General del Libro Infantil y Juvenil. Santiago Rusiñol, Madrid Tel Fax consejodellibro@consejodellibro.org GALEGO CLIJCAT. Consell Català del Llibre Infantil i Juvenil. Barcelona. Sección de lingua catalá. Federación de asociacións ou entidades sen ánimo de lucro que se creou en Barcelona o 5 de maio de 1982 coa finalidade de promover e difundir o libro e a lectura. Está integrado polas seguintes entidades: Associació Catalana d Amics del Llibre Infantil i Juvenil (ACALI), Associació d Editors del País Valencià, Associació d Editors en Llengua Catalana, Associació d Escriptors en Llengua Catalana (AELC), Associació Professional d Il lustradors de Catalunya (APIC), Cambra del Llibre de Catalunya, Servei de Documentació de Literatura Infantil i Juvenil (SDLIJ). Biblioteca Xavier Benguerel. Consorci de Biblioteques de Barcelona, Departament de Cultura de la Generalitat de Catalunya (ICIC). Col legi Oficial de Bibliotecaris - Documentalistes de Catalunya (COBDC), Generalitat de Catalunya, Departament d Educació de la Generalitat de Catalunya (SEDEC), Gremi de Llibreters de Barcelona i Catalunya, Fundació Bromera per al Foment de la Lectura, Gremi d Editors de Catalunya. A súa presidenta actual é Marta Vilagut. Consell Català del Llibre Infantil i Juvenil Mallorca Barcelona Tel Fax clijcat@clijcat.cat - GÁLIX. Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil. Sección de lingua galega. Nace o 14 de xaneiro de 1989, sen ánimo de lucro e co propósito de defender e promover a cultura e a lingua galega a través da literatura infantil e xuvenil, recoller, promover, programar e executar iniciativas que tendan á promoción do libro infantil e xuvenil e asumir a representación galega nas organizacións estatais ou internacionais, con todas as responsabilidades e obrigas que isto comporta. Está integrada por diferentes sectores relacionados coa literatura infantil e xuvenil, isto é: docentes, bibliotecarios/as, escritores/as, ilustradores/as, tradutores/ as, centros escolares, asociacións de editores, de escritores en lingua galega, de ilustradores/as e de libreiros/as. Actualmente o seu presidente é Manuel Figueiras. GÁLIX. Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil Galeras, 17, 1º, Local Santiago de Compostela Tel Fax galix@galix.org - Galtzagorri Elkartea. Donostia. Sección de lingua vasca. Fundada en 1990 co principal obxectivo de promover e dar a coñecer a literatura infantil e xuvenil en éuscaro. Creouse a través dunha fórmula de libre asociación que reúne os diferentes sectores e axentes que se moven ao redor do mundo da literatura infantil e xuvenil en lingua vasca (profesores/as, escritores/as, ilustradores/as, editoriais, bibliotecarios/as e libreiros/as). Na actualidade está presidida por Asun Agiriano. Galtzagorri Elkartea Zemoria, 25-behea Donostia Tel Fax galtzagorri@galtzagorri.org -

8 Coordinación xeral do congreso Comisario coordinador do congreso: Xosé Antonio Neira Cruz Apartado de Correos Santiago de Compostela, España Linguas do congreso Os idiomas oficiais do congreso serán o galego, o castelán e o inglés. Haberá servizo de tradución simultánea nas tres linguas. O portugués será admitido tamén como lingua de presentación de comunicacións. Comité científico do congreso Kimete Basha (Albania/Bélxica), ex directora xeral de IBBY, bibliotecaria, coñecedora da situación dos pobos en situación apátrida; impulsora de iniciativas en contra da discriminación por razóns de xénero Teresa Colomer (Barcelona, Cataluña, España), investigadora, crítica e profesora da Universidade Autónoma de Barcelona Víctor F. Freixanes (Pontevedra, Galicia, España), escritor, director xeral de Editorial Galaxia, profesor da Universidade de Santiago de Compostela, membro da Real Academia Galega e experto en industrias culturais Olayinka Koso-Thomas (Nixeria/Serra Leoa), presidenta do Comité Interafricano sobre Prácticas Tradicionais que afectan á saúde das Mulleres e dos Nenos, promotora de iniciativas en favor da abolición da mutilación xenital feminina; Premio Príncipe de Asturias de Cooperación Internacional Mariasun Landa (Errentería, País Vasco, España), escritora, Premio Nacional de Literatura Infantil 2003 e profesora da Universidade do País Vasco Anne Pellowski (Estados Unidos), membro do Comité Executivo de IBBY ( ), escritora, contadora oral, experta en literatura infantil e en culturas sen tradición literaria escrita Michèle Petit (Francia), antropóloga, experta nas relacións entre lectura, biblioteca e medio rural Antonio Rodríguez Almodóvar (Sevilla, Andalucía, España) escritor, investigador da literatura de tradición oral, Premio Nacional de Literatura Infantil 2005 Comité organizador do congreso Asun Agiriano, presidenta de Galtzagorri Elkartea Marilar Aleixandre, escritora e profesora da Universidade de Santiago de Compostela, Premio Lazarillo 1999 Migel Anjel Asiain, ex presidente de Galtzagorri Elkartea (membro do comité organizador deste congreso no período ) Paula Carballeira, escritora, actriz, contadora oral e directora de teatro infantil Xabier Cid, xornalista e experto en novas tecnoloxías José Luis Cortés, editor, presidente do Consejo General del Libro Infantil y Juvenil Xabier P. Docampo, escritor, Premio Nacional de Literatura Infantil 1994 Reina Duarte, editora, membro do comité executivo de IBBY desde 2006 Agustín Fernández Paz, escritor e mestre, Premio Lazarillo 1990

9 GALEGO Manuel Figueiras, presidente de Gálix Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil, profesor e director da desaparecida Feira Internacional do Libro Infantil de Chantada (Lugo) María Jesús Gil, editora, presidenta de OEPLI Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil, sección española de IBBY Arturo González, ex presidente do Consejo General del Libro Infantil y Juvenil (membro do comité organizador deste congreso no período ) Ánxela Gracián, escritora, tradutora e editora, vicepresidenta 1ª de Gálix, Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil Mayte Leis, profesora e crítica literaria Cristina Minguillón, ilustradora, ex presidenta do Consejo General del Libro Infantil y Juvenil (membro do comité organizador deste congreso no período ) Xosé A. Neira Cruz, escritor, profesor da Universidade de Santiago de Compostela, membro do Comité Executivo de IBBY ( ), presidente do xurado internacional do Premio IBBY-Asahi Reading Promotion ( ), Premio Lazarillo 2004 e comisario do 32º Congreso Internacional de IBBY Cristina Novoa, mestra, responsable do programa de Bibliotecas Escolares da Consellería de Educación da Xunta de Galicia María José Olaziregi, profesora da Universidade do País Vasco, ex membro do comité executivo de IBBY (membro do comité organizador deste congreso no período ) Antonio Reigosa, escritor, investigador e experto en literatura de tradición oral Pilar Sampedro, mestra, responsable do programa de Bibliotecas Escolares da Consellería de Educación da Xunta de Galicia, ex presidenta de Gálix, Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil Gloria Sánchez, escritora, mestra, ex presidenta de Gálix Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil, Premio Lazarillo 2000 Helena Torres, coordinadora do Salón Internacional do Libro Infantil e Xuvenil de Pontevedra Miguel Vázquez Freire, profesor, escritor e experto en ilustración infantil, vicepresidente 2º de Gálix Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil Marta Vilagut, editora, presidenta do Consell Català del Llibre Infantil i Juvenil Itziar Zubizarreta, profesora, ex presidenta do OEPLI Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil, sección española de IBBY (membro do comité organizador deste congreso no período )

10 Preprograma Mércoles 8 Xoves 9 Venres 10 Sábado 11 Domingo h: Reunión do Comité Executivo de IBBY h: Conferencia plenaria h: Conferencia plenaria h: Conferencia plenaria : Conferencia plenaria h: Rexistro e recollida de documentación : Café : Café : Café : Café h: Conferencia plenaria h: Conferencia plenaria h: Conferencia plenaria h: Conferencia plenaria h: Xantar h: Xantar h: Xantar h: Xantar h: Seminarios 1, 2, 3, 4, : Obradoiros Mesas redondas Obradoiro IBBY h: Gala de apertura h: Conferencia plenaria h: Recepción oficial h: Entrega dos Diplomas da Lista de Honra de IBBY h: Recital poético-musical h: Seminarios 6, 7, 8, 9, : Obradoiros Mesas redondas Obradoiro IBBY h: Seminarios 11, 12, 13, 14, : Obradoiros Mesas redondas Obradoiro IBBY h: Seminarios 16, 17, 18, 19, : Obradoiros Mesas redondas Asemblea Xeral de IBBY h: Café h: Café h: Café h: Café h: Conferencia plenaria 6 Reunión de Bookbird h: Entrega dos Premios IBBY-Asahi Reading Promotion h: Concerto Músicas do Mundo h: Conferencia plenaria 9 IBBY Forum h: Gala de entrega dos Premios H. C. Andersen h: Contos á lus do candil I h: Reunións profesionais Contos á lus do candil II h: Cerimonia de clausura e Cea de Gala Baile de despedida

11 Contido dos Seminarios 1-20 Os Seminarios están previstos para albergar as comunicacións propostas polos congresistas, que serán seleccionadas polo comité científico e obedecerán ás liñas temáticas enumeradas nos contidos do congreso. Terán lugar nas Salas de Reunións do Palacio de Congresos e Exposicións de Santiago de Compostela. GALEGO Contido dos Obradoiros Estas unidades terán un contido eminentemente práctico e profesional, dirixido a colectivos concretos (ilustradores, escritores, editores, expertos en lectura, etc.) que disporán dun número de prazas definido. Contidos das Mesas Redondas As Mesas Redondas organizaranse como espazos de encontro e confrontación de ideas, reflexións e propostas sobre subtemas relacionados co tema xeral do congreso, A forza das minorías. Os temas das mesas redondas previstas serán os seguintes: Tradición oral: a inmensa minoría Tradución: pontes cara ás maiorías Literatura infantil e xuvenil e minorías de xénero e opción sexual Literatura infantil e xuvenil e minoría lingüística e cultural Editar desde a minoría Minoría, crítica e investigación Minoría e promoción lectora Literatura infantil e xuvenil, medios de comunicación e globalización A ilustración: un papel minorizado dentro da arte? Literatura infantil e xuvenil contra a invisibilidade cultural Literatura infantil e xuvenil e creación literaria en situación de minoría lingüística Literatura infantil e xuvenil e as outras formas de minoría Literatura infantil e xuvenil e internet: novas ferramentas a prol das minorías Os xéneros literarios minoritarios I: a poesía Os xéneros literarios minoritarios II: o teatro Os xéneros literarios minoritarios III: o cómic Literatura infantil e xuvenil, cinema e animación En función do desenvolvemento da organización do congreso poderanse introducir cambios ou modificacións sobre esta previsión. Actividades relacionadas con IBBY Durante o congreso terá lugar, como é habitual, a Asemblea Xeral de IBBY, durante a cal se procederá á elección do novo comité executivo da organización. Haberá servizo de tradución simultánea para esta actividade. Crearanse espazos de encontro entre as seccións nacionais de IBBY, así como o IBBY Forum. Bookbird, a revista internacional de literatura infantil e xuvenil de IBBY, centrará o interese dunha das reunións previstas.

12 Encontros profesionais Facilitaranse espazos para a celebración de encontros entre profesionais (escritores, ilustradores, bibliotecarios, editores, libreiros, tradutores, críticos e investigadores, institucións dedicadas á promoción da lectura, divulgadores, etc.) con interese en intercambiar experiencias, opinións e proxectos. No momento da inscrición no congreso, os participantes interesados en promover ou formar parte dalgún destes encontros deberán sinalalo a fin de prever todas as necesidades coa debida antelación. Exposicións previstas No Palacio de Congresos e Exposicións de Santiago: Unha grande exposición sobre a ilustración en España, financiada polo Ministerio de Cultura. Unha grande exposición sobre as literaturas infantís e xuvenís nas linguas do Estado español, financiada polo Ministerio de Cultura. Na cidade: Ler o mundo, exposición fotográfica que recolla experiencias de lectura nos cinco continentes. Previsión de exposicións concertadas con determinados museos de Santiago de Compostela, que realizarán unha programación específica en relación coa temática do congreso. Actividades sociais e culturais para congresistas e acompañantes: Cerimonia de apertura do congreso Cerimonia de entrega das Medallas Hans Christian Andersen 2010 Cerimonia de entrega dos diplomas da Lista de Honra de IBBY 2010 Cerimonia de entrega dos premios IBBY-Asahi Reading Promotion Recepción oficial Cerimonia de clausura e cea de gala Baile de despedida Concerto de Músicas do Mundo Recital poético-musical Unha cidade de conto, a literatura nas prazas de Compostela Sesións de narración oral Contos á lus do candil I e II Visita guiada polo casco histórico de Santiago de Compostela (opcional) Visita guiada pola Ruta Literaria de Compostela (opcional) Visita guiada aos museos da cidade (opcional) Visita guiada ás igrexas e conventos de clausura da cidade (opcional) Itinerario guiado pola arquitectura contemporánea de Santiago (opcional) Tour gastronómico, con degustación de produtos típicos galegos (opcional) Visita guiada polos obradoiros de oficios tradicionais da cidade (opcional) Visita ás exposicións organizadas en colaboración con distintas entidades da cidade (opcional) Visita ás bibliotecas de Santiago de Compostela (opcional) Actividades lúdicas en relación co libro e a lectura nas prazas de Santiago de Compostela Cotas de inscrición A fin de facilitar a participación no congreso de persoas procedentes de todo o mundo, a organización fixo o esforzo de considerar distintos niveis de cota, en función das categorías establecidas por IBBY.

13 Categorías Taxas -20% -10% Grupo I: 1,2,3 e ,6 474,3 Grupo II: 5 e Grupo III: 7 e GALEGO Acompañantes 250 * * * As taxas de acompañantes non gozarán de redución por inscrición anticipada Inscrición anticipada: 20% de desconto para as inscricións pagadas até o 30 de novembro de % de desconto para as inscricións pagadas entre o 1 de decembro de 2009 e o 30 de abril de 2010 Taxas completas a partir do 1 de maio de 2010 O pagamento das taxas dá dereito ás seguintes prestacións: participación nas actividades programadas (agás as actividades opcionais), servizo de cafetería nos descansos, xantares, recepcións, cea de despedida, bolsa do congresista, certificado de asistencia e recepción das actas do congreso. As taxas de acompañante permiten participar nas recepcións, na cea de despedida e mais nas actividades sociais e culturais programadas (agás as actividades académicas do congreso e as actividades opcionais). Sede do congreso Continuador da secular tradición compostelá de hospitalidade e grazas á súa profesionalidade e á calidade de servizos que ofrece, o Palacio de Congresos e Exposicións de Galicia converteuse nun referente nacional e internacional no sector da organización e acollida de eventos. A súa infraestrutura innovadora, concibida cun carácter polivalente, e a súa situación privilexiada ao final do Camiño de Santiago nunha das urbes con máis tradición cultural e turística de Europa, convérteno nunha opción inmellorable para a realización de calquera encontro. O Palacio de Congresos e Exposicións de Galicia estará enteiramente dedicado á celebración do 32º Congreso Internacional de IBBY durante os días 8-12 de setembro de Palacio de Congresos e Exposicións de Galicia Miguel Ferro Caaveiro s/n - San Lázaro Santiago de Compostela (ES) Tel Fax info@palaciosantiago.com -

14 Galicia e Santiago de Compostela Situada no noroeste da Península Ibérica, no Finis Terrae dos romanos, Galicia é unha das 17 comunidades autónomas en que está organizado o Estado español. É, ademais, unha das chamadas comunidades históricas. Conta con lingua propia, o galego, filla do latín e irmá do castelán e do portugués, na que floreou desde a Idade Media unha literatura de gran tradición e destacada proxección internacional na actualidade, en boa medida grazas á calidade das obras dos autores galegos que cultivan a literatura infantil e xuvenil. Outro factor de proxección internacional para Galicia foi a emigración, obrigada en tempos pasados de carestía e dificultade económica, e factor de universalidade para a cultura galega na actualidade. Do mesmo xeito, Santiago de Compostela, capital de Galicia, constitúe un faro de cultura e un símbolo da construción europea. Camiñando a Santiago forxouse a identidade de Europa, o románico e un concepto de espiritualidade estreitamente unido ao espazo e ao medio natural, ao esforzo e ao afán de superación, que goza de plena vixencia na actualidade. Santiago alberga a perto de dos case tres millóns de habitantes que ten Galicia. Sede por excelencia de congresos nacionais e internacionais, Compostela é unha das cidades máis visitadas de España pola súa dimensión artística e histórica. Ademais do románico, o renacemento e o barroco acabaron de configurar a actual fisionomía do casco monumental de Santiago converténdoo nun dos máis fermosos, harmónicos e mellor conservados do mundo. Por esa circunstancia, a UNESCO outorgoulle a Compostela en 1985 o título de Cidade Patrimonio da Humanidade, o Consello de Europa concedeulle o Premio Europa

15 GALEGO de 1985 e a Unión Europea converteuna en Capital Europea da Cultura no ano Festivais de teatro e de cinema, grandes exposicións artísticas e concertos de música fan de Santiago de Compostela unha das cidades máis dinámicas e activas no plano cultural. Lonxe de estancarse no seu pasado, Compostela soubo actualizarse e converterse nunha cidade moderna e competitiva, sempre consciente da súa medida, respectuosa co medio ambiente até se converter nun dos conxuntos urbanos con máis porcentaxe de espazos verdes de Europa-, con vocación de lugar para o paseo e o descanso, para o saber e o estudo, como testemuña a Universidade de Santiago de Compostela, a cal, con máis de 500 anos de historia, é unha das máis coñecidas e prestixiosas de España. Esta circunstancia fai de Santiago unha cidade xove, repleta de estudantes, alegre e acolledora, atenta ás novas tendencias arquitectónicas. De feito, arquitectos de sona internacional como Hejduk, Siza, Rossi ou Eisenman deixaron mostra do seu traballo en Santiago nos últimos anos. Actualmente, estase a concluír a construción da Cidade da Cultura de Galicia, impresionante conxunto arquitectónico en cuxas dependencias terá sede, a partir de 2009, o Centro Internacional da Diversidade Cultural. Ben comunicada por terra e por aire o aeroporto de Lavacolla, situado a 12 km. do centro da cidade, recibe voos internacionais procedentes de Europa e América-, Santiago de Compostela está situada a 30 quilómetros do mar, goza dun clima oceánico húmido que garante suaves temperaturas ao longo de todo o ano. A media anual sitúase en torno aos 18 graos, con 8 graos por termo medio en inverno e un verán que transcorre entre os 20 e os 27 graos centígrados. Premios e distincións outorgados á cidade de Santiago de Compostela: Capital da Comunidade Autónoma de Galicia Cidade Patrimonio da Humanidade (UNESCO) Conxunto Histórico-Artístico Premio e Bandeira de Europa (Consello de Europa) Premio Firenze do Concello de Florencia Premio Real Fundación Toledo Membro do Grupo Cidades Patrimonio da Humanidade de España

16 Capital Europea da Cultura no ano 2000 Premio Gubbio Premio Europa Nostra Medalla da Asemblea Parlamentaria (Consello de Europa) Premio Europa de Urbanismo (Comisión Europea) Premio Nazionale Torre Guinigi Premio Hábitat das Nacións Unidas Máis información sobre a cidade: O Camiño de Santiago Declarado Primeiro Itinerario Cultural Europeo polo Consello de Europa en 1987, o Camiño de Santiago constitúe unha das máis impresionantes demostracións de historia, cultura, arte e espiritualidade con plena vixencia na actualidade. Nunca como agora os camiños que conducen a Santiago estiveron tan repletos de peregrinos procedentes de todo o mundo, que fan de Compostela un crisol de linguas, de formas de entender a vida e de intercambio permanente entre pobos e nacionalidades. Camiñar a Santiago converteuse nun xeito de vivir e de viaxar, sexa movido por razóns relixiosas sexa por outros moitos motivos, que fan desta antiga vía de peregrinación unha das máis atractivas alternativas para o lecer, a cultura e o crecemento persoal. Vencellada á tradición xacobea e ao culto ao Apóstolo Santiago está a celebración do Ano Santo, ano da indulxencia plenaria, que converte a Compostela nunha das tres cidades santas da Cristiandade, xunto con Roma e Xerusalén. As próximas citas xubilares serán en 2010 e en 2021, datas nas que a cidade volverá demostrar con creces o seu enorme poder de convocatoria internacional. Máis información sobre o Camiño de Santiago: (en alemán)

17 (en alemán) (en portugués) (en portugués) (en francés) (en inglés) (en italiano) (en italiano) (en noruego) (multilingüe) GALEGO Aloxamento Sede habitual de congresos nacionais e internacionais, Santiago de Compostela conta cunha excelente infraestrutura hoteleira que inclúe establecementos de todas as categorías, desde grandes hoteis pertencentes ás principais cadeas españolas até pequenos hoteis con encanto situados no corazón do casco monumental da cidade. Os prezos por noite, segundo a tarifa vixente en 2009, son os seguintes: Hoteis de 1 estrela: a partir de 30 euros Hoteis de 2 estrelas: a partir de 45 euros Hoteis de 3 estrelas: a partir de 90 euros Hoteis de 4 estrelas: a partir de 117 euros Hoteis de 5 estrelas: a partir de 125 euros A organización do congreso fará un esforzo especial para habilitar aloxamentos a baixo custo en colexios maiores e residencias estudantís para aqueles congresistas que o necesiten. Máis información sobre aloxamentos en Santiago de Compostela: No sitio web do congreso iremos actualizando a información. Lembramos a necesidade de realizar as reservas pertinentes con suficiente antelación, habida conta de que 2010 será un ano de especial afluencia de visitantes a Santiago de Compostela. Actividades pre e postcongresuais Para aqueles participantes que desexen aproveitar a ocasión para facer turismo por Galicia ou outras zonas de España ou Portugal, vanse programar varias viaxes pre e postcongresuais entre as cales se poderá contar a posibilidade de facer o Camiño de Santiago a pe, en bicicleta ou en autobús, no tramo ou tramos do mesmo que os solicitantes desexen e co asesoramento e compañía de guías especializados. Aqueles congresistas que prefiran percorridos distintos contarán co asesoramento da axencia de viaxes contratada a tal efecto pola organización do congreso (www. ibbycompostela2010.org), así como coa información que se ofrecerá na páxina web do congreso. Máis información Xosé Antonio Neira Cruz Comisario do 32º Congreso Internacional de IBBY neiracruz@gmail.com ibbycompostela2010@gmail.com Setembro de Programa suxeito a cambios

18 Llueve en Santiago / mi dulce amor. / Camelia blanca del aire / brilla ensombrecida al sol. / Llueve en Santiago / en la noche oscura. / Hierbas de plata y de sueño / cubren la vacía luna. Quién hiere potro de piedra / en la misma puerta del sueño? / Es la luna / en la Quintana dos mortos! Federico García Lorca Seis poemas galegos He ahí el hombre [Santiago] por quien la gente va a Galicia Dante Alighieri. Divina Comedia Siempre he creído, y lo sigo creyendo, que no hay en el mundo una plaza más bella que la de Siena. La única que me ha hecho dudar es la de Santiago de Compostela, por su equilibrio y su aire juvenil, que no permite pensar en su edad venerable, sino que parece construida el día anterior por alguien que hubiera perdido el sentido del tiempo. Es una ciudad viva, tomada por una muchedumbre de estudiantes alegres y bulliciosos, que no le dan ni una tregua para envejecer. En los muros intactos, la vegetación se abre paso por entre las grietas, en una lucha implacable por sobrevivir al olvido, y uno se encuentra en cada paso, como la cosa más natural del mundo, con el milagro de las piedras florecidas Gabriel García Márquez Viendo llover en Galicia. El País Reconozco la puerta principal de la catedral muy fácilmente (...) y creo que la quiero más y que significa más para mí que cualquier otro edificio en el mundo Ernest Hemingway The Cardinal picks a winner Santiago de Compostela

19 Rosa mística de piedra, flor romántica y tosca, como en el tiempo de las peregrinaciones, conserva una gracia ingenua de viejo latín rimado. Día por día, la oración de mil años renace en el tañido de sus cien campanas, en la sombra de sus pórticos con santos y mendigos, en el silencio sonoro de sus atrios con flores franciscanas entre la juntura de las losas (...). Ramón del Valle Inclán La lámpara maravillosa A Compostela se acerca uno como quien se acerca al milagro Álvaro Cunqueiro Las geografías imaginarias (...) y vista la ciudad desde el paseo de la Herradura, semeja un gran bosque oscuro de piedra, destacándose sobre la verdura riente de la campiña Miguel de Unamuno Andanzas y visiones españolas Compostela se hace en torno a la campana. La campana lo va creando todo día a día, siglo a siglo, sin más que dar la hora. Y la niebla es el caos de donde la campana va sacando las cosas Gonzalo Torrente Ballester Compostela y su ángel Verás la maravillas del Camino / camino de soñada Compostela. / Oh lirio y oro! Peregrino / en un llano entre copos de canela Antonio Machado Coplas elegíacas Santiago de Compostela es una creación sorprendente. Nació de una estrella que indicaba una tumba y floreció sobre ese sepulcro. En todo caso hablamos de una obra abierta, con páginas de cronología en espiral que se solapan como pétalos de una enigmática rosa Manuel Rivas Presentación de la película La rosa de piedra CASTELLANO

20 32º CONGRESO INTERNACIONAL DE IBBY La fuerza de las minorias Santiago de Compostela 8-12 de septiembre de 2010 Comité de Honor del congreso Presidenta de Honor Su Majestad la Reina Doña Sofía Miembros del Comité de Honor La Ministra de Cultura, Dª Ángeles González-Sinde Reig El Presidente de la Xunta de Galicia, D. Alberto Núñez Feijóo El Conselleiro de Cultura y Turismo de la Xunta de Galicia, D. Roberto Varela Fariña El Alcalde de Santiago de Compostela, D. Xosé Antonio Sánchez Bugallo La Teniente de Alcalde y Concejala Delegada de Cultura y Centros Socioculturales del Ayuntamiento de Santiago, Dª Socorro García Conde La Presidenta de IBBY, Dª Patricia Aldana Bienvenidos a Santiago de Compostela Galicia y su cultura beben, desde hace siglos, de las fuentes del imaginario europeo que construyó buena parte de las referencias occidentales de nuestra identidad. El Camino de Santiago, la búsqueda del Santo Grial, las leyendas del Rey Arturo y la profusión de seres míticos que abundan en la tradición gallega, constituyen un elemento muy destacado de la conexión de nuestra cultura con la de los pueblos atlánticos y con la de aquellos otros en los que Galicia está presente por múltiples razones. La música, las artes plásticas, el cine, el teatro y, por supuesto, la literatura de este país con afán y vocación de universalidad conforman los mejores puentes de conexión desde nuestra realidad a la de los pueblos y culturas del mundo, y viceversa. En este contexto, la literatura infantil y juvenil escrita en lengua gallega representa un ámbito de indiscutible importancia a favor del prestigio y presencia de la cultura gallega dentro y fuera de nuestras fronteras. El hecho de que en 2010 el IBBY International Board on Books for Young People- celebre en Santiago de Compostela su 32º Congreso Internacional supone una oportunidad para contribuir a reforzar los lazos y las relaciones de nuestros creadores con los llegados desde todas las latitudes del planeta para celebrar juntos, en Galicia, el valor, la vitalidad y la necesidad de una literatura infantil y juvenil que también contemple y considere el valor indiscutible de las minorías en el concierto de los pueblos del mundo. Por otra parte, 2010 es un año clave para entender uno de los ejes vertebrales de la identidad gallega: la tradición jacobea. Durante ese año celebraremos en Galicia, una vez más, el privilegio de ser razón y meta de uno de los caminos de cultura más importantes de la Humanidad. Europa se hizo, en gran medida, peregrinando a Santiago, de ahí que en estos momentos, en los que la Unión Europea constituye una realidad integradora, el Camino de Santiago sea uno de sus símbolos y referentes más destacados. Con el deseo de encontrarlos a todos ustedes en Compostela durante la celebración del 32º Congreso Internacional de IBBY, quiero manifestar, como Conselleiro de Cultura e Turismo de la Xunta de Galicia, mi apoyo a esta iniciativa y darles mi más calurosa bienvenida. Roberto Varela Fariña Conselleiro de Cultura e Turismo de la Xunta de Galicia

21 CASTELLANO Tema general del congreso La fuerza de las minorías Porque de un modo u otro todos formamos parte de una inmensa minoría. Promocionar, escribir o ilustrar libros para niños/as y jóvenes. Publicarlos desde una lengua o cultura alejada de los códigos mayoritarios. Leerlos en situaciones de precariedad económica o con dificultades físico-psíquicas que impidan el acceso en igualdad a la cultura. Tener que ser niño y adulto al mismo tiempo en sociedades que no respetan los derechos fundamentales de la infancia. Verse obligado a emigrar y empezar de nuevo en otra lengua o cultura. No tener país propio. Sentir en minoría Hablar en minoría Amar en minoría Leer en minoría. Logo del congreso El logo del congreso, así como el cartel anunciador, son obra del ilustrador gallego Xan López Domínguez (Lugo, 1957), uno de los autores con más larga trayectoria y repercusión internacional de la literatura infantil y juvenil gallega. Entre otras distinciones fue seleccionado por la Feria Internacional del Libro Infantil de Bolonia en 1990, ganador de una placa de la Bienal de Ilustración de Bratislava en 1991 y Lista de Honor de IBBY, en la modalidad de ilustración, en Contenidos del congreso Literatura infantil y juvenil: una minoría en el conjunto de la literatura A pesar de la alta calidad y de la importante presencia de los libros para niños en el mundo de la edición y en el desarrollo general de la literatura, éstos siguen teniendo un estatus de minoría para editores, escritores y medios de comunicación en general. Por qué escribimos o ilustramos para niños en esas condiciones? Literatura infantil y juvenil en lenguas minoritarias: de la diferencia a la supervivencia Las literaturas escritas en lenguas minoritarias o minorizadas tienen que hacer frente a muy diversos retos. Su supervivencia depende de factores como su contexto socio-político, el grado de oficialidad de que gocen y la respuesta general de la población ante la pluralidad cultural y lingüística. Los libros infantiles pueden contribuir a la normalización de la edición en lenguas minoritarias, pero son muchas las dificultades a las que se tiene que enfrentar una editorial que se dirija a un mercado reducido. Lectores en situación de minoría Los niños y jóvenes con minusvalías o necesidades especiales suelen encontrar muchos problemas para acceder a los libros o para disfrutar del placer lector. Es preciso encontrar soluciones para afrontar estos obstáculos.

22 Lectores sin infancia Los libros y la lectura suelen considerarse bienes básicos para el desarrollo intelectual y cultural y para el progreso de los más jóvenes. Pero no todos los niños tienen acceso fácil a los libros. Cómo podemos hablar de libros y lectura a aquellos lectores que no tienen infancia, los niños explotados, los que ni siquiera tienen suficiente para comer? Yo soy lectora, tú eres lector... Sigue siendo necesaria una literatura infantil que tenga en cuenta la problemática de género? Cómo tratar, desde los libros para los más jóvenes, cuestiones relacionadas con la orientación sexual o con los derechos de las minorías sexuales? Globalizando pluralidad y tolerancia a través de los libros infantiles El siglo XXI debe garantizar la supervivencia de las minorías como camino hacia un futuro mejor. En este sentido, la pluralidad y la tolerancia, claves para un mundo más justo, tienen que ahondar en el respeto a las minorías. Organización del congreso OEPLI, la Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil, sección española de IBBY, se constituyó formalmente el 27 de julio de Es una entidad sin ánimo de lucro que se encarga de la realización y coordinación de todo tipo de actividades de promoción del libro infantil y de la lectura, así como de las funciones de representación en España de IBBY. Su presidenta actual es María Jesús Gil. Los objetivos principales de la OEPLI son: La defensa, promoción y coordinación de los intereses profesionales de sus miembros. Recoger, promover, programar y ejecutar proyectos, iniciativas y acciones que tiendan a la promoción y difusión del libro infantil y juvenil y de la lectura entre la infancia y la juventud en el ámbito del Estado español. Prestar asesoramiento y plena cooperación a todas las entidades o personas, órganos de la Administración y sectores profesionales interesados o coincidentes en estos fines específicos, tanto dentro como fuera de España. Asumir la representación española en el IBBY con todas las responsabilidades y obligaciones que ello comporte. Establecer con entidades públicas y privadas los convenios necesarios para el mejor cumplimiento de sus fines. Además asume como propios aquellos objetivos de carácter específico que, sin contradecir los anteriores, se asignen sus secciones territoriales. OEPLI. Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil Santiago Rusiñol, Madrid Tel Fax oepli@oepli.org - En consonancia con la realidad lingüística y cultural de España, la OEPLI está constituida por las siguientes cuatro secciones territoriales: Consejo General del Libro Infantil y Juvenil. Madrid. Sección de lengua castellana. Se creó el 27 de julio de 1982 con el nombre de Sección de Madrid. En 1999 se reestructuró y cambió su nombre por el de Consejo General del Libro Infantil y Juvenil y engloba todas las comunidades de lengua castellana. Está constituido por la Asociación Española de Amigos del Libro Infantil y Juvenil, la Cámara del Libro de Madrid, la Asociación Profesional de Ilustradores de Madrid, la Fundación Santa María

23 y la Fundación Germán Sánchez Ruipérez y la Fundación SM. José Luis Cortés es el actual presidente del Consejo General del Libro Infantil y Juvenil. Consejo General del Libro Infantil y Juvenil. Santiago Rusiñol, Madrid Tel Fax consejodellibro@consejodellibro.org CASTELLANO CLIJCAT. Consell Català del Llibre Infantil i Juvenil. Barcelona. Sección de lengua catalana. Federación de asociaciones o entidades, sin ánimo de lucro, que se creó en Barcelona el 5 de mayo de 1982 con la finalidad de promover y difundir el libro y la lectura. Está integrado por las siguientes entidades: Associació Catalana d Amics del Llibre Infantil i Juvenil (ACALI), Associació d Editors del País Valencià, Associació d Editors en Llengua Catalana, Associació d Escriptors en Llengua Catalana (AELC), Associació Professional d Il lustradors de Catalunya (APIC), Cambra del Llibre de Catalunya, Servei de Documentació de Literatura Infantil i Juvenil (SDLIJ). Biblioteca Xavier Benguerel. Consorci de Biblioteques de Barcelona, Departament de Cultura de la Generalitat de Catalunya (ICIC). Col legi Oficial de Bibliotecaris - Documentalistes de Catalunya (COBDC), Generalitat de Catalunya, Departament d Educació de la Generalitat de Catalunya (SEDEC), Gremi de Llibreters de Barcelona i Catalunya, Fundació Bromera per al Foment de la Lectura, Gremi d Editors de Catalunya. Su presidenta actual es Marta Vilagut. Consell Català del Llibre Infantil i Juvenil Mallorca Barcelona Tel Fax clijcat@clijcat.cat - GÁLIX. Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil. Sección de lengua gallega. Nace el 14 de enero de 1989, sin ánimo de lucro y con el propósito de defender y promover la cultura y la lengua gallega a través de la literatura infantil y juvenil, recoger, promover, programar y ejecutar iniciativas que tiendan a la promoción del libro infantil y juvenil y asumir la representación gallega en las organizaciones estatales o internacionales, con todas las responsabilidades y obligaciones que esto comporta. Está integrada por diferentes sectores relacionados con la literatura infantil y juvenil, esto es: docentes, bibliotecarios/as, escritores/as, ilustradores/as, traductores/as, centros escolares, asociaciones de editores, de escritores en lengua gallega, de ilustradores/as y de libreros/as. Actualmente su presidente es Manuel Figueiras. GÁLIX. Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil Galeras, 17, 1º, Local Santiago de Compostela Tel Fax galix@galix.org - Galtzagorri Elkartea. Donostia. Sección de lengua vasca. Fundada en 1990 con el principal objetivo de promover y dar a conocer la literatura infantil y juvenil en euskara. Se creó a través de una fórmula de libre asociación que reúne los diferentes sectores y agentes que se mueven alrededor del mundo de la literatura infantil y juvenil en lengua vasca (profesores/as, escritores/as, ilustradores/as, editoriales, bibliotecarios/as y libreros/as). En la actualidad está presidida por Asun Agiriano. Galtzagorri Elkartea Zemoria, 25-behea Donostia Tel Fax galtzagorri@galtzagorri.org -

24 Coordinación general del congreso Comisario coordinador del congreso: Xosé Antonio Neira Cruz Apartado de Correos Santiago de Compostela, España Lenguas del congreso Los idiomas oficiales del congreso serán el gallego, el castellano y el inglés. Habrá servicio de traducción simultánea en las tres lenguas. El portugués será admitido también como lengua de presentación de comunicaciones. Comité científico del congreso Kimete Basha (Albania/Bélgica), ex directora general de IBBY, bibliotecaria, conocedora de la situación de los pueblos en situación apátrida; impulsora de iniciativas en contra de la discriminación por razones de género Teresa Colomer (Barcelona, Cataluña, España), investigadora, crítica y profesora de la Universidad Autónoma de Barcelona Víctor F. Freixanes (Pontevedra, Galicia, España), escritor, director general de Editorial Galaxia, profesor de la Universidad de Santiago de Compostela, miembro de la Real Academia Galega y experto en industrias culturales Olayinka Koso-Thomas (Nigeria/Sierra Leona), presidenta del Comité Interafricano sobre Prácticas Tradicionales que afectan a la salud de la Mujeres y los Niños, promotora de iniciativas en favor de la abolición de la mutilación genital femenina; Premio Príncipe de Asturias de Cooperación Internacional 1998 Mariasun Landa (Errentería, País Vasco, España), escritora, Premio Nacional de Literatura Infantil 2003 y profesora de la Universidad del País Vasco Anne Pellowski (Estados Unidos), miembro del Comité Ejecutivo de IBBY ( ), escritora, contadora oral, experta en literatura infantil y en culturas sin tradición literaria escrita Michèle Petit (Francia), antropóloga, experta en las relaciones entre lectura, biblioteca y medio rural Antonio Rodríguez Almodóvar (Sevilla, Andalucía, España) escritor, investigador de la literatura de tradición oral, Premio Nacional de Literatura Infantil 2005 Comité organizador del congreso Asun Agiriano, presidenta de Galtzagorri Elkartea Marilar Aleixandre, escritora y profesora de la Universidad de Santiago de Compostela, Premio Lazarillo 1999 Migel Anjel Asiain, ex presidente de Galtzagorri Elkartea (miembro del comité organizador de este congreso en el período ) Paula Carballeira, escritora, actriz, contadora oral y directora de teatro infantil Xabier Cid, periodista y experto en nuevas tecnologías José Luis Cortés, editor, presidente del Consejo General del Libro Infantil y Juvenil Xabier P. Docampo, escritor, Premio Nacional de Literatura Infantil 1994 Reina Duarte, editora, miembro del comité ejecutivo de IBBY desde 2006

25 CASTELLANO Agustín Fernández Paz, escritor y maestro, Premio Lazarillo 1990 Manuel Figueiras, presidente de Gálix Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil, profesor y director de la desaparecida Feria Internacional del Libro Infantil de Chantada (Lugo) María Jesús Gil, editora, presidenta de OEPLI Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil, sección española de IBBY Arturo González, ex presidente del Consejo General del Libro Infantil y Juvenil (miembro del comité organizador de este congreso en el período ) Ánxela Gracián, escritora, traductora y editora, vicepresidenta 1ª de Gálix, Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil Mayte Leis, profesora y crítica literaria Cristina Minguillón, ilustradora, ex presidenta del Consejo General del Libro Infantil y Juvenil (miembro del comité organizador de este congreso en el período ). Xosé A. Neira Cruz, escritor, profesor de la Universidad de Santiago de Compostela, miembro del Comité Ejecutivo de IBBY ( ), presidente del jurado internacional del Premio IBBY-Asahi Reading Promotion ( ), Premio Lazarillo 2004 y comisario del 32º Congreso Internacional de IBBY Cristina Novoa, maestra, responsable del programa de Bibliotecas Escolares de la Consellería de Educación de la Xunta de Galicia María José Olaziregi, profesora de la Universidad del País Vasco, ex miembro del comité ejecutivo de IBBY (miembro del comité organizador de este congreso en el período ) Antonio Reigosa, escritor, investigador y experto en literatura de tradición oral Pilar Sampedro, maestra, responsable del programa de Bibliotecas Escolares de la Consellería de Educación de la Xunta de Galicia, ex presidenta de Gálix Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil Gloria Sánchez, escritora, maestra, ex presidenta de Gálix Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil, Premio Lazarillo 2000 Helena Torres, coordinadora del Salón Internacional del Libro Infantil y Juvenil de Pontevedra Miguel Vázquez Freire, profesor, escritor y experto en ilustración infantil, vicepresidente 2º de Gálix Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil Marta Vilagut, editora, presidenta del Consell Català del Llibre Infantil i Juvenil Itziar Zubizarreta, profesora, ex presidenta de OEPLI Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil, sección española de IBBY (miembro del comité organizador de este congreso en el período ).

26 Preprograma Miércoles 8 Jueves 9 Viernes 10 Sábado 11 Domingo h: Reunión del Comité Ejecutivo de IBBY h: Conferencia plenaria h: Conferencia plenaria h: Conferencia plenaria : Conferencia plenaria h: Registro y recogida de documentación : Café : Café : Café : Café h: Conferencia plenaria h: Conferencia plenaria h: Conferencia plenaria h: Conferencia plenaria h: Comida h: Comida h: Comida h: Comida h: Seminarios 1, 2, 3, 4, : Talleres Mesas redondas Taller IBBY h: Gala de apertura h: Conferencia plenaria h: Recepción oficial h: Entrega de los Diplomas de la Lista de Honor de IBBY h: Recital poético-musical h: Seminarios 6, 7, 8, 9, : Talleres Mesas redondas Taller IBBY h: Seminarios 11, 12, 13, 14, : Talleres Mesas redondas Taller IBBY h: Seminarios 16, 17, 18, 19, : Talleres Mesas redondas Asamblea General de IBBY h: Café h: Café h: Café h: Café h: Conferencia plenaria 6 Reunión de Bookbird h: Entrega de los Premios IBBY-Asahi Reading Promotion h: Concierto Músicas del Mundo h: Conferencia plenaria 9 IBBY Forum h: Gala de entrega de los Premios H. C. Andersen h: Cuentos al amor de la lumbre I h: Reuniones profesionales Cuentos al amor de la lumbre II h: Ceremonia de clausura y Cena de Gala Baile de despedida

27 Contenidos de los Seminarios 1-20 Los Seminarios están previstos para albergar las comunicaciones propuestas por los congresistas, que serán seleccionadas por el comité científico y obedecerán a las líneas temáticas enumeradas en los contenidos del congreso. Tendrán lugar en las Salas de Reuniones del Palacio de Congresos y Exposiciones de Santiago de Compostela. CASTELLANO Contenido de los Talleres Estas unidades tendrán un contenido eminentemente práctico y profesional, dirigido a colectivos concretos (ilustradores, escritores, editores, expertos en lectura, etc.) y dispondrán de un número de plazas definido. Contenidos de las Mesas Redondas Las Mesas Redondas se organizarán como espacios de encuentro y confrontación de ideas, reflexiones y propuestas sobre subtemas relacionados con el tema general del congreso, La fuerza de las minorías. Los temas de las mesas redondas previstas serán los siguientes: Tradición oral: la inmensa minoría Traducción: puentes hacia las mayorías Literatura infantil y juvenil y minorías de género y opción sexual Literatura infantil y juvenil y minoría lingüística y cultural Editar desde la minoría Minoría, crítica e investigación Minoría y promoción lectora Literatura infantil y juvenil, medios de comunicación y globalización La ilustración: un papel minorizado dentro del arte? Literatura infantil y juvenil contra la invisibilidad cultural Literatura infantil y juvenil y creación literaria en situación de minoría lingüística Literatura infantil y juvenil y las otras formas de minoría Literatura infantil y juvenil e internet: nuevas herramientas a favor de las minorías Los géneros literarios minoritarios I: la poesía Los géneros literarios minoritarios II: el teatro Los géneros literarios minoritarios III: el cómic Literatura infantil y juvenil, cine y animación En función del desarrollo de la organización del congreso se podrán introducir cambios o modificaciones sobre esta previsión. Actividades relacionadas con IBBY Durante el congreso tendrá lugar, como es habitual, la Asamblea General de IBBY, durante la cual se procederá a la elección del nuevo comité ejecutivo de la organización. Habrá servicio de traducción simultánea para esta actividad. Se crearán espacios de encuentro entre las secciones nacionales de IBBY, así como el IBBY Forum. Bookbird, la revista internacional de literatura infantil y juvenil de IBBY, centrará el interés de una de las reuniones previstas.

28 Encuentros profesionales Se facilitarán espacios para la celebración de encuentros entre profesionales (escritores, ilustradores, bibliotecarios, editores, libreros, traductores, críticos e investigadores, instituciones dedicadas a la promoción de la lectura, divulgadores, etc.) con interés en intercambiar experiencias, opiniones y proyectos. En el momento de la inscripción en el congreso, los participantes interesados en promover o formar parte de alguno de estos encuentros deberán señalarlo, a fin de prever todas las necesidades con la debida anticipación. Exposiciones previstas En el Palacio de Congresos y Exposiciones de Santiago: Una gran exposición sobre la ilustración en España, financiada por el Ministerio de Cultura. Una gran exposición sobre las literaturas infantiles y juveniles en las lenguas del Estado español, financiada por el Ministerio de Cultura. En la ciudad: Leer el mundo, exposición fotográfica que recoje experiencias de lectura en los cinco continentes. Previsión de exposiciones concertadas con determinados museos de Santiago de Compostela, que realizarán una programación específica en relación con la temática del congreso. Actividades sociales y culturales para congresistas y acompañantes: Ceremonia de apertura del congreso Ceremonia de entrega de las Medallas Hans Christian Andersen 2010 Ceremonia de entrega de los diplomas de la Lista de Honor de IBBY 2010 Ceremonia de entrega de los premios IBBY-Asahi Reading Promotion Recepción oficial Ceremonia de clausura y cena de gala Baile de despedida Concierto de Músicas del Mundo Recital poético-musical Una ciudad de cuento, la literatura en las plazas de Compostela Sesiones de narración oral Cuentos al amor de la lumbre I y II Visita guiada por el casco histórico de Santiago de Compostela (opcional) Visita guiada por la Ruta Literaria de Compostela (opcional) Visita guiada a los museos de la ciudad (opcional) Visita guiada a las iglesias y conventos de clausura de la ciudad (opcional) Itinerario guiado por la arquitectura contemporánea de Santiago (opcional) Tour gastronómico, con degustación de productos típicos gallegos (opcional) Visita guiada por los talleres de oficios tradicionales de la ciudad (opcional) Visita a las exposiciones organizadas en colaboración con distintas entidades de la ciudad (opcional) Visita a las bibliotecas de Santiago de Compostela (opcional) Actividades lúdicas en relación con el libro y la lectura en las plazas de Santiago de Compostela Cuotas de inscripción A fin de facilitar la participación en el congreso de personas procedentes de todo el mundo, la organización ha realizado el esfuerzo de considerar distintos niveles de cuota, en función de las categorías establecidas por IBBY.

29 Categorías Tasas -20% -10% Grupo I: 1,2,3 e ,6 474,3 Grupo II: 5 e Grupo III: 7 e Acompañantes 250 * * * Las tasas de acompañantes no gozarán de reducción por inscripción anticipada CASTELLANO Inscripción anticipada: 20% de descuento para las inscripciones pagadas hasta el 30 de noviembre de % de descuento para las inscripciones pagadas entre el 1 de diciembre de 2009 y el 30 de abril de 2010 Tasas completas a partir del 1 de mayo de 2010 El pago de las tasas da derecho a las siguientes prestaciones: participación en las actividades programadas (excepto las actividades opcionales), servicio de cafetería en los descansos, almuerzos, recepciones, cena de despedida, bolsa del congresista, certificado de asistencia y recepción de las actas del congreso. Las tasas de acompañante permiten participar en las recepciones, en la cena de despedida y en las actividades sociales y culturales programadas (excepto las actividades académicas del congreso y las actividades opcionales). Sede del congreso Continuador de la secular tradición compostelana de hospitalidad y gracias a su profesionalidad y a la calidad de servicios que ofrece, el Palacio de Congresos y Exposiciones de Galicia se ha convertido en un referente nacional e internacional en el sector de la organización y acogida de eventos. Su infraestructura innovadora, concebida con un carácter polivalente, y su situación privilegiada al final del Camino de Santiago en una de las urbes con más tradición cultural y turística de Europa, lo convierten en una opción inmejorable para la realización de cualquier encuentro. El Palacio de Congresos y Exposiciones de Galicia estará enteramente dedicado a la celebración del 32º Congreso Internacional de IBBY durante los días 8-12 de septiembre de Palacio de Congresos e Exposicións de Galicia Miguel Ferro Caaveiro s/n - San Lázaro Santiago de Compostela (ES) Tel Fax info@palaciosantiago.com -

30 Galicia y Santiago de Compostela Situada en el noroeste de la Península Ibérica, en el Finis Terrae de los romanos, Galicia es una de las 17 comunidades autónomas en que está organizado el Estado español. Es, además, una de las llamadas comunidades históricas. Cuenta con lengua propia, el gallego, hija del latín y hermana del castellano y del portugués, en la que ha florecido desde la Edad Media una literatura de gran tradición y destacada proyección internacional en la actualidad, en buena medida gracias a la calidad de las obras de los autores gallegos que cultivan la literatura infantil y juvenil. Otro factor de proyección internacional para Galicia ha sido la emigración, obligada en tiempos pasados de carestía y dificultad económica, y factor de universalidad para la cultura gallega hoy en día. Del mismo modo, Santiago de Compostela, capital de Galicia, constituye un faro de cultura y un símbolo de la construcción europea. Caminando a Santiago se forjó la identidad de Europa, el románico y un concepto de espiritualidad estrechamente unido al espacio y al medio natural, al esfuerzo y al afán de superación, que goza de plena vigencia en la actualidad. Santiago alberga a cerca de de los casi tres millones de habitantes que tiene Galicia. Sede por excelencia de congresos nacionales e internacionales, Compostela es una de las ciudades más visitadas de España por su dimensión artística e histórica. Además del románico, el renacimiento y el barroco acabaron de configurar la actual fisonomía del casco monumental de Santiago, convirtiéndolo en uno de los más bellos, armónicos y mejor conservados del mundo. Por esa circunstancia, la UNESCO otorgó a Compostela en 1985 el título de Ciudad Patrimonio de la Humanidad, el Consejo de Europa le concedió el Premio Europa de 1985 y la Unión Europea la convirtió en Capital Europea de la Cultura en el año Festivales de teatro y de

31 CASTELLANO cine, grandes exposiciones artísticas y conciertos de música hacen de Santiago de Compostela una de las ciudades más dinámicas y activas en el plano cultural. Lejos de estancarse en su pasado, Compostela ha sabido actualizarse y convertirse en una ciudad moderna y competitiva, siempre consciente de su medida, respetuosa con el medio ambiente hasta convertirla en uno de los conjuntos urbanos con más porcentaje de espacios verdes de Europa, con vocación de lugar para el paseo y el descanso, para el saber y el estudio, como testimonia su Universidad, la cual, con más de 500 años de historia, es una de las más conocidas y prestigiosas de España. Esta circunstancia hace de Santiago una ciudad joven, repleta de estudiantes, alegre y acogedora, atenta a las nuevas tendencias arquitectónicas. De hecho arquitectos de renombre internacional como Hejduk, Siza, Rossi o Eisenman han dejado muestra de su trabajo en Santiago en los últimos años. Actualmente, se está concluyendo la construcción de la Ciudad de la Cultura de Galicia, impresionante conjunto arquitectónico en cuyas dependencias tendrá su sede, a partir de 2009, el Centro Internacional da Diversidade Cultural. Bien comunicada por tierra y por aire el aeropuerto de Lavacolla recibe vuelos internacionales procedentes de Europa y América, Santiago de Compostela está situada a 30 kilómetros del mar, goza de un clima oceánico húmedo que garantiza suaves temperaturas a lo largo de todo el año. La media anual se sitúa en torno a 18 grados, con 8 grados por término medio en invierno y un verano que transcurre entre los 20 y los 27 grados centígrados. Premios y distinciones otorgados a la ciudad de Santiago de Compostela: Capital de la Comunidad Autónoma de Galicia Ciudad Patrimonio de la Humanidad (UNESCO) Conjunto Histórico-Artístico Premio y Bandera de Europa (Consejo de Europa) Premio Firenze del Ayuntamiento de Florencia Premio Real Fundación Toledo Miembro del Grupo Ciudades Patrimonio de la Humanidad de España Capital Europea de la Cultura en el año 2000 Premio Gubbio Premio Europa Nostra

32 Medalla de la Asamblea Parlamentaria (Consejo de Europa) Premio Europa de Urbanismo (Comisión Europea) Premio Nazionale Torre Guinigi Premio Hábitat de las Naciones Unidas Más información sobre la ciudad: El Camino de Santiago Declarado Primer Itinerario Cultural Europeo por el Consejo de Europa en 1987, el Camino de Santiago constituye una de las más impresionantes demostraciones de historia, cultura, arte y espiritualidad con plena vigencia en la actualidad. Nunca como ahora los caminos que conducen a Santiago han estado tan repletos de peregrinos procedentes de todo el mundo que hacen de Compostela un crisol de lenguas, de formas de entender la vida y de intercambio permanente entre pueblos y nacionalidades. Caminar a Santiago se ha convertido en una forma de vivir y viajar, sea movido por razones religiosas o por otros muchos motivos, que convierten a esta antigua vía de peregrinación en una de las más atractivas alternativas para el ocio, la cultura y el crecimiento personal. Vinculada a la tradición jacobea y al culto al Apóstol Santiago está la celebración del Año Santo, año de la indulgencia plenaria, que convierte a Santiago de Compostela en una de las tres ciudades santas de la Cristiandad, junto a Roma y a Jerusalén. Las próxima citas jubilares serán en 2010 y en 2021, fechas en las que la ciudad volverá a demostrar con creces su enorme poder de convocatoria internacional. Más información sobre el Camino de Santiago: (en alemán)

33 (en alemán) (en portugués) (en portugués) (en francés) (en inglés) (en italiano) (en italiano) (en noruego) (multilingüe) CASTELLANO Alojamiento Sede habitual de congresos nacionales e internacionales, Santiago de Compostela cuenta con una excelente infraestructura hotelera que incluye establecimientos de todas las categorías, desde grandes hoteles pertenecientes a las principales cadenas españolas hasta pequeños hoteles con encanto situados en el corazón del casco monumental de la ciudad. Los precios por noche, según la tarifa vigente en 2009, son los siguientes: Hoteles de 1 estrella: a partir de 30 euros Hoteles de 2 estrellas: a partir de 45 euros Hoteles de 3 estrellas: a partir de 90 euros Hoteles de 4 estrellas: a partir de 117 euros Hoteles de 5 estrellas: a partir de 125 euros La organización del congreso hará un esfuerzo especial para habilitar alojamientos a bajo coste en colegios y residencias estudiantiles, para aquellos congresistas que lo necesiten. Más información sobre alojamientos en Santiago de Compostela: En el sitio web del congreso actualizaremos la información periódicamente. Recordamos la necesidad de realizar las reservas pertinentes con suficiente antelación, habida cuenta de que 2010 será un año de especial afluencia de visitantes a Santiago de Compostela. Actividades pre y postcongresuales Para aquellos participantes que deseen aprovechar la ocasión para hacer turismo por Galicia, otras zonas de España o Portugal, se van a programar viajes pre y postcongresuales, entre los cuales se podrá contar con la posibilidad de hacer el Camino de Santiago, a pie, en bicicleta o en autobús, en el tramo o tramos del mismo que los solicitantes deseen con el asesoramiento y compañía de guías especializados. Aquellos congresistas que prefieran recorridos distintos contarán con el asesoramiento de la agencia de viajes contratada a tal efecto por la organización del congreso, así como con la información que se ofrecerá en nuestra página web. Más información Xosé Antonio Neira Cruz Comisario del 32º Congreso Internacional de IBBY neiracruz@gmail.com ibbycompostela2010@gmail.com Septiembre de Programa sujeto a cambios

34 It rains in Santiago / my sweet love. / White Camellia in the sky / shining overshadowed by the sun. / It rains in Santiago / in the dark night. / Blades of silver and sleep / cover the hollow moon. Who injures the stony colt / at the doors of sleep? / It is the moon / in the Quintana dos mortos! Federico García Lorca Seis poemas galegos (Six Galician poems) He [Santiago] is the reason people come to Galicia Dante Alighieri. Divina Comedia (The Divine Comedy) I have always and still do believe that there is no square to rival the beauty of Siena s. The only one which has caused me to doubt is that of Santiago de Compostela: its harmony and youthful spirit makes one forget how ancient it is. It is as if it were only constructed yesterday by someone who had lost sense of time. The city is alive, bristling with crowds of joyful and noisy students, who don t allow it to age. Vegetation creeps through the cracks of its sturdy walls, in a relentless fight to remain in your memory, and one comes across the marvel of the flowering stones as if it were completely natural Gabriel García Márquez Viendo llover en Galicia (Watching the rain in Galicia). El País I easily recognise the main door of the cathedral (...) and think I love it and that it means more to me than any other building in this world Ernest Hemingway The Cardinal picks a winner Santiago de Compostela

35 Mystical stone rose, romantic and coarse flower, it preserves the innocent grace of the ancient Latin rhyme from the time of the pilgrimages. Day by day, the thousand year-old prayers are reborn in the ringing of its hundred bells, in the shadow of its porticos with saints and beggars, in the rich silence of its courtyards with Franciscan flowers amid the joints in the stone (...). Ramón del Valle Inclán La lámpara maravillosa (The marvellous lamp) One approaches Santiago like a miracle Álvaro Cunqueiro Las geografías imaginarias (The imaginary geographies) Compostela revolves around the bell. The bells create everything day on day, century on century, whilst only telling the time. The bell draws everything out of the chaos of the fog Gonzalo Torrente Ballester Compostela y su ángel (Santiago and its angel) ENGLISH (...) seen from the avenue of Ferradura, the city resembles a great dark forest of stone, against the laughing green of the countryside Miguel de Unamuno Andanzas y visiones españolas (Adventures and Spanish visions) Behold the wonders of the Way / the route of dreamt Compostela. / Oh lily and gold! Pilgrim / in a plain full of cinnamon boughs Antonio Machado Coplas elegíacas Santiago de Compostela is a remarkable creation. It arose from a star which marked a tomb and it flourished on that grave. We are referring to an open work in any case the chronological pages are spiralling and overlap like the petals of a mysterious rose Manuel Rivas Presentation of the film La rosa de piedra (The Stone Rose)

36 32 ND IBBY INTERNATIONAL CONGRESS The Strength of Minorities Santiago de Compostela 8-12 September 2010 Honour Congress Committee Honorary President H.M. Queen Sofía of Spain Committee of Honour Minister of Culture, Ms Ángeles González-Sinde Reig President of the Xunta de Galicia, Galician Autonomous Government, Mr Alberto Núñez Feijóo Minister of Culture and Tourism of the Xunta de Galicia, Mr Roberto Varela Fariña Mayor of Santiago de Compostela, Mr Xosé Antonio Sánchez Bugallo Council member of Culture, Ms Socorro García Conde IBBY s President, Ms Patricia Aldana Welcome to Santiago de Compostela Galicia and its culture are nurtured for centuries from the sources of European imaginary, wich gave rise to many of the influences and references of our western identity. The Way to Santiago, the Quest for the Holy Grail and other legends of King Arthur, and the profusion of mythical beings that be plentiful in Galician tradition, all and all, essentially constitute a very important linkage between our culture and, not only the countries along the Atlantic peoples and every other in which Galicia is present for several reasons. Music, plastic arts, cinema, theatre and, certainly, the literature of this country with purpose and universality vocation build the most important bridges between our reality and that of other peoples, countries and cultures of the world. Within this context, literature for children and young people that is written in the Galician language represents a indisputable importance considering that both strengthen prestige and presence of the Galician culture inside and outside our borders. The fact that in 2010 the International Board on Books for Young People IBBY will celebrate its 32nd World Congress in Santiago de Compostela represents a great opportunity for the reinforcement of the bonds and relationships between our creators and the many visitors from all latitudes of the planet. We will celebrate together, in Galicia, the value, vitality and the necessity of children and young people s literature which contemplate and consider the unquestionable importance of minorities within the many different people of the world. Moreover, 2010 is also a key year to get the gist of the Galician identity: the tradition of the Way to Santiago (o Camiño de Santiago). During 2010, we will once again celebrate the privilege of being reason and goal of one of the most important paths of culture of the Humanity. Europe was, to a large extent, created by the travelling of pilgrims to and from Santiago, which is why during these times when the European Union constitutes a unifying reality the Camiño de Santiago is one of its most important symbols and reference points. I hope to see you in Santiago de Compostela during the celebration of the 32nd IBBY World Congress and certainly I wish to declare, as Minister for Culture and Tourism of the Xunta de Galicia Galician Autonomous Government my support for this initiative and my warmest welcome to all of you. Roberto Varela Fariña Minister for the Culture and Tourism at the Galician Autonomous Government

37 ENGLISH Main Congress theme The Strength of Minorities We all constitute an immense minority in one way or another. Either through promoting, writing or illustrating books for children and young people and publishing them in a language or culture distinct from the majority codes; or reading books in the backdrop of an economically unstable climate or with physical and mental disabilities, which hinder access to cultural equality. Children forced to act as adults in societies which disregard the fundamental rights of childhood. Those forced to emigrate and start anew in a foreign language or culture. Stateless persons. Or those experiencing, speaking, loving and reading as part of a minority group. Congress logo The Congress logo and the publicity poster are the work of Galician illustrator Xan López Domínguez (Lugo, 1957), a designer with one of the longest and most influential international careers in the arena of children s and young people s literature. His achievements include selection at the 1990 Children s Book Fair in Bologna, being a plaque winner at the 1991 Bratislava Illustration Biennale, and featuring on the 1992 IBBY Honour List in the illustration category. Congress contents Children s and young people s literature: a minority area within the literature arena Despite the high quality and notable presence of children s book editions and the general growth of literature, they still hold a minority status in the eyes of editors, writers and the media, generally. Why are we writing or illustrating for children in these conditions? Children s and young people s literature in minority languages: from difference to survival Literature written in minority languages invariably face a wide set of challenges. Its survival is dependent on factors such as socio-political context, the extent of the official status bestowed on them and the general public response to cultural and linguistic diversity. Children s books can contribute towards the standardization of the edition in minority languages. However, publishers targeting a reduced market undoubtedly encounter many difficulties. Readers in a minority situation Children and young people with disabilities or special needs usually encounter many obstacles with regards to access to books or the pleasure of reading. We must find solutions to help combat these difficulties.

38 A readership bereft of childhood Books and reading matter are generally considered staples for intellectual and cultural development and the growth of the youngest members of society. However, not all children have easy access to books. How do we broach the subject of books and reading material with those readers who missed out on their childhood: exploited children and those without even enough to eat? I am a reader, you are a reader... Do we still need children s literature that takes into account the gender issue? How do we tackle questions relating to sexual orientation and the rights of sexual minorities within children s books? Globalizing diversity and tolerance through children s books The 21 st century must ensure the survival of minorities on the road to a better future. Diversity and tolerance - which are vital for a fairer world - must respectively make inroads in relation to minority groups. Congress organization The Spanish section of IBBY known as OEPLI, Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil (Spanish Organization for Children and Young People s Literature) was formally constituted on the 27 th of July It is a non-profit organization responsible for the execution and coordination of all types of promotional activity relating to children s books and literature, in addition to representing Spain at IBBY. The current President is María Jesús Gil. The main objectives of OEPLI are: The defence, promotion and coordination of the professional interests of its members. To gather, promote, programme and execute projects, initiatives and steps which work towards the promotion and diffusion of children s and young people s books and reading among the young all over Spain. To provide advice and full cooperation to all organizations or persons, government bodies and professional sectors interested or which coincide with these specific aims, both in Spain and abroad. To represent Spain in IBBY with all the responsibilities and duties that entails. To establish the necessary agreements with public and private organizations in order to best fulfil its aims. OEPLI also adopts the aims specific to the area sections in tandem with those outlined above OEPLI. Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil Santiago Rusiñol, Madrid Tel Fax oepli@oepli.org - OEPLI is divided into the following four area sections, which represent the linguistic and cultural diversity of Spain. Castilian section: Consejo General del Libro Infantil y Juvenil (General Board on Children s and Young People s Books). Madrid. Initially called Sección de Madrid, it was created on the 27 th of July In 1999 it changed to Consejo General del Libro Infantil y Juvenil and encompasses all the Castilian speaking communities. It comprises the Asociación Española de Amigos del Libro Infantil y Juvenil, the Cámara del Libro of Madrid, the Asociación Profesional de Ilustradores of Madrid, the Fundación Santa María

39 and the Fundación Germán Sánchez Ruipérez. José Luis Cortés is the current President of the Consejo General del Libro Infantil y Juvenil. Consejo General del Libro Infantil y Juvenil. Santiago Rusiñol, Madrid Tel Fax consejodellibro@consejodellibro.org ENGLISH Catalan section: CLIJCAT. Consell Català del Llibre Infantil i Juvenil (Catalan Board on Children s and Young People s Books). Barcelona. Federation of non-profit associations or entities, formed in Barcelona on the 5th of May 1982, aimed at promoting and disseminating books and reading. It comprises the following bodies: Associació Catalana d Amics del Llibre Infantil i Juvenil (ACALI), Associació d Editors del País Valencià, Associació d Editors en Llengua Catalana, Associació d Escriptors en Llengua Catalana (AELC), Associació Professional d Il lustradors de Catalunya (APIC), Cambra del Llibre de Catalunya, Servei de Documentació de Literatura Infantil i Juvenil (SDLIJ). Biblioteca Xavier Benguerel. Consorci de Biblioteques de Barcelona, Departament de Cultura de la Generalitat de Catalunya (ICIC). Col legi Oficial de Bibliotecaris - Documentalistes de Catalunya (COBDC), Generalitat de Catalunya, Departament d Educació de la Generalitat de Catalunya (SEDEC), Gremi de Llibreters de Barcelona i Catalunya, Fundació Bromera per al Foment de la Lectura, Gremi d Editors de Catalunya. The current President is Marta Vilagut. Consell Català del Llibre Infantil i Juvenil Mallorca Barcelona Tel Fax clijcat@clijcat.cat - Galician section: GÁLIX. Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil (Galician Association of Children s and Young People s Books). This non-profit organization was created on the 14th of January 1989, aimed at defending and promoting the Galician language and culture through children s and young people s literature. Gathering, instigating, programming and executing initiatives which set out to promote children s and young people s books and represent Galicia in national or international organizations, with all the responsibilities and duties that entails. It is composed of different sectors related to children s and young people s literature: teachers, librarians, writers, illustrators, translators, educational centres, publishers association, authors writing in the Galician language s association, illustrators association and booksellers association. The current President is Manuel Figueiras. GÁLIX. Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil Galeras, 17, 1º, Local Santiago de Compostela Tel Fax galix@galix.org - Basque section: Galtzagorri Elkartea.Donostia. Established in1990 aimed principally at promoting and raising awareness of children s and young people s literature in Basque. It was created using the formula of free association which reunites all the different sectors and agents, which circulate in the world of children s and young people s literature in Basque (professors, authors, illustrators, publishers, librarians and booksellers). It is currently chaired by Asun Agiriano. Galtzagorri Elkartea Zemoria, 25-behea Donostia Tel Fax galtzagorri@galtzagorri.org -

40 Main Congress coordinator Congress Chairperson: Xosé Antonio Neira Cruz PO Box Santiago de Compostela, Spain Congress languages The official Congress languages will be Galician, Castilian and English. A simultaneous translation service will be provided in all three languages. Portuguese will be accepted as a language for seminars papers. Congress Scientific Committee Kimete Basha (Albania/Belgium), IBBY ex executive director, librarian, knowledgeable on the situation of stateless persons; instigator of initiatives fighting against sex discrimination Teresa Colomer (Barcelona, Catalunya, Spain), researcher, critic and professor at the University Autónoma de Barcelona Víctor F. Freixanes (Pontevedra, Galicia, Spain), writer, general director of Editorial Galaxia, professor at the University of Santiago de Compostela, member of the Real Academia Galega and expert in culture industries Olayinka Koso-Thomas (Nigeria/Sierra Leone), president of the Inter-African Committee on traditional practices that affect the health of women and children, instigator of initiatives pro-abolition of female genital mutilation; Premio Príncipe de Asturias (Prince of Asturias Award) for International Cooperation 1998 Mariasun Landa (Errentería, Basque Country, Spain), writer, National Prize for Children s Literature 2003 and professor at the Basque Country University Anne Pellowski (United States), member of the IBBY Executive Committee ( ), writer, storyteller, expert in children s literature and cultures without a written literary tradition Michèle Petit (France), anthropologist, expert in the relationship between reading, rural areas and libraries Antonio Rodríguez Almodóvar (Seville, Andalucía, Spain) writer, researcher of oral literary traditions, National Prize for Children s Literature 2005 Congress Organizing Committee Asun Agiriano, President of Galtzagorri Elkartea Marilar Aleixandre, writer and professor at the University of Santiago de Compostela, Lazarillo Prize 1999 Migel Anjel Asiain, ex President of Galtzagorri Elkartea (member of the organizing committee ) Paula Carballeira, writer, actress, storyteller and children s theatre director Xabier Cid, journalist and new technologies expert José Luis Cortés, publisher, president of the Consejo General del Libro Infantil y Juvenil Xabier P. Docampo, writer, National Prize for Children s Literature 1994 Reina Duarte, publisher, member of the IBBY Executive Committee since 2006 Agustín Fernández Paz, writer and teacher, Lazarillo Prize 1990 Manuel Figueiras, president of the Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil (Gálix), professor and director of the extingued International Children s Book Fair in Chantada (Lugo)

41 ENGLISH María Jesús Gil, publisher, OEPLI President Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil, Spanish section of IBBY. Arturo González, ex President of the Consejo General del Libro Infantil y Juvenil (member of the Congress Organizing Committee ) Ánxela Gracián, writer, translator and publisher, 1 st Vice-President of the Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil (Gálix) Mayte Leis, professor and literary critic Cristina Minguillón, illustrator, ex President of the Consejo General del Libro Infantil y Juvenil (member of the Congress Organizing Committee ) Xosé A. Neira Cruz, writer, professor at the University of Santiago de Compostela, member of the IBBY Executive Committee ( ), President of the IBBY-Asahi Reading Promotion International Jury ( ), Lazarillo Prize 2004 and commissioner of the 32 nd IBBY International Congress Cristina Novoa, teacher, head of programme School Libraries of the Board of Education at the Xunta de Galicia María José Olaziregi, professor at the Basque Country University, ex member of the IBBY Executive Committee (member of the Congress Organizing Committee ) Antonio Reigosa, author, researcher and expert on oral literature Pilar Sampedro, teacher, responsible for the programme School Libraries of the Board of Education at the Xunta de Galicia, Ex President of the Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil (Gálix) Gloria Sánchez, writer, teacher, Ex President of Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil (Gálix), Lazarillo Prize 2000 Helena Torres, co-ordinator of the International Children Book s Saloon of Pontevedra Miguel Vázquez Freire, professor, writer and specialist on children s illustration, 2 nd Vice-President of the Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil (Gálix) Marta Vilagut, publisher, president of the Consell Català del Llibre Infantil i Juvenil Itziar Zubizarreta, teacher, ex President of OEPLI, Organización Española para el Libro Infantil y Juvenil, Spanish section of IBBY (member of the Congress Organizing Committee ).

42 Pre-programme Wednesday 8 Thursday 9 Friday 10 Saturday 11 Sunday h: IBBY Executive Committee meeting h: Registration and documentation collection h: Plenary lecture h: Plenary lecture h: Plenary lecture h: Plenary lecture : Coffee break : Coffee break : Coffee break : Coffee break h: Plenary lecture h: Plenary lecture h: Plenary lecture h: Plenary lecture h: Lunch h: Lunch h: Lunch h: Lunch h: Seminars 1, 2, 3, 4, : Workshops Round-Table conferences IBBY Workshop h: Seminars 6, 7, 8, 9, : Workshops Round-Table conferences IBBY Workshop h: Seminars 11, 12, 13, 14, : Workshops Round-Table conferences IBBY Workshop h: Seminars 16, 17, 18, 19, : Workshops Round-Table conferences IBBY General Assembly h: Coffee break h: Coffee break h: Coffee break h: Coffee break h: Opening ceremony h: Plenary lecture h: Plenary lecture 6 Bookbird meeting h: Gala reception h: IBBY Honour List Presentation of Diplomas h: Poetry-music recital h: Presentation of the IBBY-Asahi Reading Promotion Awards h: World music concert h: Plenary lecture 9 IBBY Forum h: Gala presentation of the H. C. Andersen Awards h: Oral Storytelling session: Bonfire Tales I h: Professionals meeting Oral Storytelling session: Bonfire Tales II h: Closing ceremony and Gala dinner Farewell ball

43 Contents of Seminars 1-20 The seminars are set to cover the delegates ideas, which will be selected by the Scientific Committee along the thematic lines listed in the Congress contents. They will take place in the meeting rooms in Santiago de Compostela s Exhibition and Conference Centre. ENGLISH Workshop contents The units will have a thoroughly practical and vocational content, aimed at a specific group (illustrators, writers, editors, publishers, reading experts, etc) with a set number of places. Contents of the Round Tables The Round Tables were set up as spaces for meetings, exchange of ideas, reflexion and for the delivery of proposals on related sub-themes of the main Congress theme: The Strength of Minorities. The planned topics for the round table discussions are the following: Oral traditions: a huge minority Translation: bridge between minority and majority Children s and young people s literature, and gender and sexual orientation minorities Children and young people s literature, and linguistic and cultural minorities Publishing for minorities Minorities, criticism and research Minorities and promoting reading Children s and young people s literature, the media and globalization Illustration: a minority sphere within art? Children s and young people s literature against cultural invisibility Children s and young people s literature and literary creation for linguistic minorities Children s and young people s literature and other minority forms Children s and young people s literature and the internet: new tools to help minorities Minority literary genres I: poetry Minority literary genres II: theatre Minority literary genres III: comics Children s and young people s literature, cinema and animation The Organizing Committee may wish to introduce changes to the scheduled programme. Activities related to IBBY The IBBY General Assembly will be present at the Congress, and the new Executive Committee of the organization will be elected. There will be a simultaneous translation service available. There will also be meeting rooms for the National Sections of IBBY and for the IBBY Forum. Bookbird, IBBY s Journal of International Children s Literature, will choose the theme for one of the programmed meetings

44 Professional encounters There will be rooms available to enable those professionals (authors, illustrators, librarians, publishers, booksellers, translators, critics and researchers, institutions dedicated to promoting reading, etc.) with an interest in exchanging experiences, thoughts and projects to congregate. Participants interested in promoting or participating in any of these meetings should state in advance at the time of registration so that any needs may be catered for. Planned exhibitions Santiago Conference Centre: An impressive exhibition on Spanish illustration, financed by the Ministry of Culture. An extensive exhibition looking at children s and young people s literature in the languages spoken in Spain, financed by the Ministry of Culture. Around the city: Read the World, a photography exhibition collating worldwide reading experiences. A set of planned exhibitions agreed with specific museums in Santiago de Compostela, whose programmes will relate specifically to the theme of the Congress. Social and cultural activities for delegates and other attendees IBBY Congress opening ceremony 2010 Hans Christian Andersen medals award ceremony 2010 IBBY Honour List presentation of diplomas IBBY-Asahi Reading Promotion Award winners ceremony Gala reception Closing ceremony and gala dinner Farewell ball World music concert Poetry-musical recital A fairy tale town, literature in the Santiago s squares Oral storytelling sessions Bonfire Tales I and II Guided visit through the historic quarter of Santiago de Compostela (optional) Guided visit along the Literary Route of Compostela (optional) Guided visit of the city s museums (optional) Guided visit around the city s churches and enclosed monasteries (optional) Guided itinerary around Santiago s contemporary architecture (optional) Gastronomic tour with a chance to sample local Galician produce (optional) Guided visit around the workshops of the city s traditional trades (optional) Visit to organized exhibitions in collaboration with different city entities (optional) Visit to libraries of Santiago de Compostela (optional) Recreational activities relating to books and reading in Santiago de Compostela s squares Registration fees In order to enable people from all over the world to participate in the Congress, the Organizing Committee will stipulate differing fees in accordance with the criteria outlined by IBBY.

45 Categories Fees -20% -10% Group I: 1,2,3 and ,6 474,3 Group II: 5 and Group III: 7 and ENGLISH Accompanying person 250 * * * Accompanying persons have no reduction for early registration Early birds registration: 20% discount for registrations paid between February and 30 November % discount for registrations paid between 1 December and 30 April 2010 Full fee from 1 May 2010 Participants fees include coffee breaks, lunches, receptions, farewell dinner, the congress kit and all programme activities (excluding optional activities), certificate of attendance and the congress proceedings. The accompanying person s fee allows participation in the receptions, the farewell dinner and social and cultural activities (excluding optional activities). Congress headquarters Continuing Santiago s secular tradition of hospitality and thanks to the professionalism and the quality of the services it provides, the Palacio de Congresos e Exposicións de Galicia, Galicia s Conference and Exhibition Centre has become a national and international model in the area of events organization. Its innovatory infrastructure, designed with a multi-purpose character combined with its distinguished location at the end of the Camino de Santiago in one of Europe s greatest cultural and touristic heritage cities, makes it an immeasurable choice for any type of event organization. Galicia s Conference and Exhibition Centre will exclusively celebrate the 32nd IBBY International Congress during 8-12 of September Palacio de Congresos e Exposicións de Galicia Miguel Ferro Caaveiro s/n - San Lázaro Santiago de Compostela (ES) Tel Fax info@palaciosantiago.com -

46 Galicia and Santiago de Compostela Galicia, located in the northwest of the Iberian Peninsula and so-called Finis Terrae by the Romans, constitutes one of the 17 autonomous communities in Spain and has a historic nominal status. The local language Galician is derived from Latin and is closely related to Castilian and Portuguese. The Galician language has provided a rich literary tradition since the Middle Ages and currently possesses a lauded international status thanks largely in part to the quality writings of Galician children s and young people s authors. Another factor which has put Galicia on the international stage is immigration, as a result of past times of economic hardship and scarcity but which currently bestows a global quality to Galician culture. Santiago de Compostela, the Galician capital, also embodies a flagship of culture and a symbol of European construct. The Santiago pilgrimage forged a European identity, the Romanesque and a concept of spirituality closely bound to the natural environment, hard work and the will to succeed, all of which are still in evidence today. Santiago is home to almost 200,000 of the nearly three million-strong population in Galicia. Santiago de Compostela a renowned venue for national and international conferences - is one of the most heavily visited cities in Spain owing to its artistic and historic heritage. The old historic quarter in Santiago is one of the world s most beautiful, harmonious and best preserved owing to its Romanesque, Renaissance and Baroque architecture. In light of this, UNESCO named Santiago de Compostela a World Heritage City in 1985, the Council of Europe awarded it with the European prize in 1985 and the EU named it European Cultural Capital in Its theatre and cinema festivals, impressive art exhibitions and concerts make Santiago one of the most dynamic and vibrant cities on the cultural stage.

47 ENGLISH Santiago de Compostela is not stuck in the past but has instead modernised itself into a contemporary and competitive city, aware of its status, respectful to the environment converting it into one of Europe s greenest urban centres, with leisure and relaxation spaces, places of learning and study, such as the university, whose 500 year history makes it one of the best known and most prestigious in Europe. All these factors make Santiago a youthful city, bustling with students, joyful and welcoming, abreast of new architectural trends. Internationally renowned architects such as Hejduk, Siza, Rossi or Eisenman have all left their mark in Santiago over the last recent years. The construction of the City of Culture in Galicia is currently underway with a stunning architectural complex, which will house from 2009 the Centro Internacional da Diversidade Cultural (International Center on Cultural Diversity). Lavacolla airport, situated 12km from central Santiago is well connected and receives international flights from Europe and America. Santiago de Compostela is 30km from the coast and has a damp Atlantic climate which guarantees year round mild temperatures. Annual average temperatures hover at 18 C: the winter average is 8 C and summer sees temperatures reaching between C. Prizes and nominations of the City of Santiago de Compostela: Capital of Galicia Word Heritage City (UNESCO) Historic-Artistic Site Prize and Flag of Honour of Europe (Council of Europe) Firenze Prize of Florence City Council Real Fundación Toledo Prize Member of Spain s Group of Word Heritage Cities European Capital of Culture in 2000 Gubbio Prize Europa Nostra Prize Medal from the Parliamentary Assembly (Council of Europe) European Town Planning Prize (European Commision) Premio Nazionale Torre Guinigi United Nations Habitat Award Additional information on the city:

48 El Camino de Santiago (The way of St James s pilgrim route) El Camino de Santiago currently remains among the most impressive historical, cultural, artistic and spiritual display and was declared the First European Cultural Route by the Council of Europe in The routes leading to Santiago are busier than ever with pilgrims from all over the world, resulting in a fusion of languages, customs and a continual cultural exchange in Santiago. Walking to Santiago has evolved into a way of life and sightseeing: motivated either by religious reasons or by many others which transform this ancient pilgrimage route into one of the most attractive options for leisure, culture or personal growth. Notwithstanding the history and cult of St James, there are also the Jubilee year celebrations when plenary indulgences are granted, and which also situates Santiago among one of three Christian holy cities alongside Rome and Jerusalem. The next Jubilee years will be 2010 and 2021, when the city will again amply showcase its impressive draw as an international focal point. Additional information on the Camino de Santiago: (in German) (in German) (in Portuguese) (in Portuguese) (in French) (in English) (in Italian) (in Italian) (in Norwegian) (multilingual)

49 Accommodation A regular home to national and international Congresses alike, Santiago de Compostela boasts an excellent hotel infrastructure catering to all standards ranging from large Spanish hotel chains to charming small hotels in the heart of the old town. ENGLISH Below are prices per night in line with current 2009 rates: One star hotels: from 30 euros Two star hotels: from 45 euros Three star hotels: from 90 euros Four star hotels: from 117 euros Five star hotels: from 125 euros The Organizing Committee will make a special effort to ensure there is low cost accommodation in students halls of residence for those attending the Congress that may need it. Additional information on accommodation in Santiago de Compostela: The Congress website will feature up-to-date information of this nature. We remind you to reserve well in advance in light of the fact that 2010 will see an especially large number of visitors to Santiago de Compostela. Pre and post-congress activities Members wishing to get the most out of the event will have the opportunity to do some sightseeing in Galicia, other regions of Spain or in Portugal. There will be a variety of scheduled visits fitted around the Congress, which will provide those wishing to undertake the Camino de Santiago the opportunity to do so either on foot, by bicycle or coach, accompanied by trained guides. The Congress has organized for a designated travel agency to be on-hand to provide advice to those delegates looking for alternative routes. Additional information Xosé Antonio Neira Cruz Chairperson of the 32 nd IBBY International Congress neiracruz@gmail.com ibbycompostela2010@gmail.com Setember Programme subject to change

Santiago de Compostela

Santiago de Compostela ENGLISH CASTELLANO GALEGO Chove en Santiago / meu doce amor. / Camelia branca do ar / brila entebrecida ó sol. / Chove en Santiago / na noite escura. / Herbas de prata e de sono / cobren a valeira lúa.

More information

LITERATURA E MEMORIA: CARLOS CASARES NO ENSINO

LITERATURA E MEMORIA: CARLOS CASARES NO ENSINO LITERATURA E MEMORIA: CARLOS CASARES NO ENSINO O presente curso ten como finalidade formar e informar sobre Carlos Casares como educador e escritor de Literatura Infantil e Xuvenil. O obxectivo é salientar

More information

A experiencia do Centro de Documentación Ambiental Domingo Quiroga. Ana B. Pardo documentalista ambiental do CEIDA

A experiencia do Centro de Documentación Ambiental Domingo Quiroga. Ana B. Pardo documentalista ambiental do CEIDA A experiencia do Centro de Documentación Ambiental Domingo Quiroga Ana B. Pardo documentalista ambiental do CEIDA Único servizo de documentación especializado en medio ambiente e aberto a todos os públicos

More information

Queres formar parte? Converter Galicia nun destino para gozar en familia

Queres formar parte? Converter Galicia nun destino para gozar en familia Converter Galicia nun destino para gozar en familia Clúster Turismo de Galicia Maior difusión do teu negocio + Distintivo de calidade + Máis visibilidade do sector + Promoción específica + Queres formar

More information

O SIGNIFICADO DO DEBUXO: DETECCIÓN E PREVENCIÓN DE POSIBLES TRASTORNOS OU MALOS TRATOS NO ÁMBITO SOCIOFAMILIAR

O SIGNIFICADO DO DEBUXO: DETECCIÓN E PREVENCIÓN DE POSIBLES TRASTORNOS OU MALOS TRATOS NO ÁMBITO SOCIOFAMILIAR O SIGNIFICADO DO DEBUXO: DETECCIÓN E PREVENCIÓN DE POSIBLES TRASTORNOS OU MALOS TRATOS NO ÁMBITO SOCIOFAMILIAR Datas de celebración: 25 e 28 de xuño Dirección: María Lidia Platas Secretaría: Maricarmen

More information

Cobertura do bosque de ribeira do Sar e Sarela no concello de Santiago de Compostela

Cobertura do bosque de ribeira do Sar e Sarela no concello de Santiago de Compostela Cobertura do do Sar e Sarela no concello de Santiago de Compostela ALUMNADO: BIOLOXÍA-XEOLOXÍA - 4º ESO AB ( 2012-2013). PROFESOR: Leopoldo Bahillo Varela. Departamento: BIOLOXÍA-XEOLOXÍA do IES de Sar

More information

AS RUTAS DO ROMÁNICO. Las Rutas del Románico The Romanesque Routes

AS RUTAS DO ROMÁNICO. Las Rutas del Románico The Romanesque Routes A Estrada, moito máis que Cultura e patrimonio, ocio, gastronomía, pesca, sendeirismo e BTT... Toda a información en www.turismo.aestrada.com A Estrada, mucho más que Cultura y patrimonio, ocio, gastronomía,

More information

MARCO XERAL I + i Catalizador: Recursos Públicos CRECEMENTO UNIVERSIDADES CENTROS DE INVESTIGACIÓN TRANSFERENCIA /VALORIZACIÓN INTERNACIONALIZACIÓN AS

MARCO XERAL I + i Catalizador: Recursos Públicos CRECEMENTO UNIVERSIDADES CENTROS DE INVESTIGACIÓN TRANSFERENCIA /VALORIZACIÓN INTERNACIONALIZACIÓN AS Axencia Galega de Innovación Axudas e Servizos Elena Polo Prieto Área de Servizos. Axencia Galega de Innovación 28 de outubro de 2014 MARCO XERAL I + i Catalizador: Recursos Públicos CRECEMENTO UNIVERSIDADES

More information

Informe mensual do paro rexistrado CONCELLO DE PONTECESURES. Pacto Territorial de Emprego do Salnés. Xaneiro 2010

Informe mensual do paro rexistrado CONCELLO DE PONTECESURES. Pacto Territorial de Emprego do Salnés. Xaneiro 2010 Pacto Territorial de Emprego do Salnés Xaneiro 21 INFORME MENSUAL DO PARO REXISTRADO 3 Evolución interanual...... 3 Taxas de crecemento interanuais... 5 Poboación parada segundo sexo e idade... 7 Evolución

More information

Documento Executivo. Plan de Accesibilidade Turística de Galicia e do Camiño de Santiago

Documento Executivo. Plan de Accesibilidade Turística de Galicia e do Camiño de Santiago Documento Documento Executivo Executivo Plan de Accesibilidade Turística de Galicia e do Camiño de Santiago Contidos 1 1 Obxectivos Obxectivos ee metodoloxía metodoloxía 2 2 Análise Análise da da situación

More information

con Discapacidade Intelectual (Aspanais). Na Biblioteca pública Carlos González Garcés. 11,30 h.- O delegado territorial da Xunta na Coruña, Ovidio Ro

con Discapacidade Intelectual (Aspanais). Na Biblioteca pública Carlos González Garcés. 11,30 h.- O delegado territorial da Xunta na Coruña, Ovidio Ro AXENDA INSTITUCIONAL DE ALTOS CARGOS DA XUNTA DE GALICIA PARA O MÉRCORES 11 DE ABRIL DE 2018 PRESIDENCIA 10,00 h.- O titular do Goberno galego, Alberto Núñez Feijóo, responderá ás preguntas dos grupos

More information

ORDENANZA 3.30 TAXA POLA PRESTACIÓN DO SERVIZO DE AXUDA NO FOGAR

ORDENANZA 3.30 TAXA POLA PRESTACIÓN DO SERVIZO DE AXUDA NO FOGAR Ordenanzas fiscais Páxina 1 ORDENANZA 3.30 TAXA POLA PRESTACIÓN DO SERVIZO DE AXUDA NO FOGAR ARTIGO 1º. FUNDAMENTO E NATUREZA 1.1 En uso das facultades concedidas nos artigos 133.2 e 142 da Constitución

More information

Networking Showcase Festival Trade Fair Conference Film Screenings Awards virtualwomex

Networking Showcase Festival Trade Fair Conference Film Screenings Awards virtualwomex Networking Showcase Festival Trade Fair Conference Film Screenings Awards virtualwomex Santiago de Compostela Galicia, Spain 19 23 October 2016 www.womex.com The most important international professional

More information

LIBROS DE TEXTO E MATERIAL - ESO. Relación de libros de texto e material didáctico impreso para o curso 2018/2019

LIBROS DE TEXTO E MATERIAL - ESO. Relación de libros de texto e material didáctico impreso para o curso 2018/2019 LIBROS DE TEXTO E MATERIAL - Relación de libros de texto e material didáctico impreso para o curso 2018/2019 Denominación do centro: CPR Plurilingüe Ntr. Sra. de la Asunción Enderezo: Rúa da ASUNCIÓN Concello:

More information

Mapa de accidentalidade

Mapa de accidentalidade Mapa de accidentalidade Fundación Pública Urxencias Sanitarias de Galicia-061 Período 2009-2013 MAPA DE ACCIDENTALIDADE 2009-2013 Fundación Pública Urxencias Sanitarias de Galicia-061 XUNTA DE GALICIA

More information

NORMAS III CONGRESO DA UNIÓN INTERCOMARCAL DE CCOO DE SANTIAGO-BARBANZA

NORMAS III CONGRESO DA UNIÓN INTERCOMARCAL DE CCOO DE SANTIAGO-BARBANZA NORMAS III CONGRESO DA UNIÓN INTERCOMARCAL DE CCOO DE SANTIAGO-BARBANZA De acordo co regulado nas Normas Congresuais do Sindicato Nacional de CCOO de Galicia, proponse este anexo de contido organizativo

More information

Informe mensual do paro rexistrado CONCELLO DE. Pacto Territorial de Emprego do Salnés. Febreiro 2010

Informe mensual do paro rexistrado CONCELLO DE. Pacto Territorial de Emprego do Salnés. Febreiro 2010 Pacto Territorial de Emprego do Salnés Febreiro 21 INFORME MENSUAL DO PARO REXISTRADO 3 Evolución interanual...... 3 Taxas de crecemento interanuais... 5 Poboación parada segundo sexo e idade... 7 Evolución

More information

III DÚATLON ELEUTERIO BALAYO CONCELLO DE MUROS REGULAMENTO

III DÚATLON ELEUTERIO BALAYO CONCELLO DE MUROS REGULAMENTO III DÚATLON ELEUTERIO BALAYO CONCELLO DE MUROS REGULAMENTO Sábado, 21 de abril do 2018 1. Nome e data III DÚATLON ELEUTERIO BALAYO CONCELLO DE MUROS Sábado, 21 de abril do 2018 2. Organiza Concello de

More information

22,23Y24DEAGOSTO REGIÓN DEMURCIA. GranPremioValverdeTeam-TeraFecundis IMemorialPedroGarcíaRuíz MemorialAntonioSarabiaGarcía

22,23Y24DEAGOSTO REGIÓN DEMURCIA. GranPremioValverdeTeam-TeraFecundis IMemorialPedroGarcíaRuíz MemorialAntonioSarabiaGarcía 22,23Y24DEAGOSTO REGIÓN DEMURCIA GranPremioValverdeTeam-TeraFecundis IMemorialPedroGarcíaRuíz MemorialAntonioSarabiaGarcía www.murciaturistica.es Índice.. PRESENTACIÓN RealFederaciónEspañoladeCiclismo

More information

PRIMARIA CURSO AREA TÍTULO EDITORIAL ISBN CURSO AREA TÍTULO EDITORIAL ISBN PUBLICACIÓN

PRIMARIA CURSO AREA TÍTULO EDITORIAL ISBN CURSO AREA TÍTULO EDITORIAL ISBN PUBLICACIÓN PRIMARIA CURSO AREA TÍTULO EDITORIAL ISBN PUBLICACIÓN Lingua 1º EP Lingua castelá 1PRI LENGUA PRIMEROS PASOS Pauta Mochi SANTILLANA 978-84-680-1857-7 2014 Castelá 1º EP Lingua galega 1PRI Mochila Lixeira

More information

Informe mensual do paro rexistrado

Informe mensual do paro rexistrado Pacto Territorial de Emprego do Salnés INFORME MENSUAL DO PARO REXISTRADO 3 Evolución interanual...... 3 Taxas de crecemento interanuais... 5 Poboación parada segundo sexo e idade... 7 Evolución segundo

More information

PROGRAMA AUNA CAMPUS TOLEDO GRADO EN HUMANIDADES DEGREE IN HUMANITIES 1 1 HISTORIA ANTIGUA ANCIENT HISTORY 1º 6

PROGRAMA AUNA CAMPUS TOLEDO GRADO EN HUMANIDADES DEGREE IN HUMANITIES 1 1 HISTORIA ANTIGUA ANCIENT HISTORY 1º 6 PROGRAMA AUNA CAMPUS TOLEDO GRADO EN HUMANIDADES TERM DEGREE IN HUMANITIES 1 DENOMINACIÓN SUBJECT YEAR ECTS 1 HISTORIA ANTIGUA ANCIENT HISTORY 2 HISTORIA DEL ARTE I HISTORY OF ART I 3 INTRODUCCIÓN A LA

More information

EDUCACIÓN INFANTIL 4 ANOS PAPELIÑOS-4 ANOS- MÉTODO COMPLETO. EDITORIAL XERAIS. CAMPUZANO Mª DOLORES. ANO ISBN:

EDUCACIÓN INFANTIL 4 ANOS PAPELIÑOS-4 ANOS- MÉTODO COMPLETO. EDITORIAL XERAIS. CAMPUZANO Mª DOLORES. ANO ISBN: EDUCACIÓN INFANTIL 4 ANOS CURSO 2011-2012 PAPELIÑOS-4 ANOS- MÉTODO COMPLETO. EDITORIAL XERAIS. CAMPUZANO Mª DOLORES. ANO 2010. ISBN: 9788499141237 : ENGLISH ADVENTURE A LONGMAN ( EDICIÓN 2004 ) PUPIL S

More information

Anexo. Título, autor, editorial e ano de publicación

Anexo. Título, autor, editorial e ano de publicación Mecanizado Mecanizado Básico. Autor/es: Esteban José Dominguez, Julián Ferrer. 1º C.M. 9788491610137 castelán Básico Editex. 1º C.M. Motores Motores. Autor/es:Santiago Sanz. Editex. 9788491610090 castelán

More information

AmCham El Salvador AmCham El 3

AmCham El Salvador AmCham El   3 2 AmCham El Salvador AmCham El Salvador @amchamsal www.amchamsal.com 3 4 5 6 7 Es momento de sumarte al futuro 10 AMCHAM: RELIABLE AND TRANSPARENT PARTNERS MESSAGE FROM THE U.S. AMBASSOR IN EL SALVADOR.

More information

O SOFTWARE LIBRE NAS EMPRESAS INFORMÁTICAS DE GALIZA

O SOFTWARE LIBRE NAS EMPRESAS INFORMÁTICAS DE GALIZA O SOFTWARE LIBRE NAS EMPRESAS INFORMÁTICAS DE GALIZA 2008 O SOFTWARE LIBRE NAS EMPRESAS INFORMÁTICAS DE GALIZA FICHA TÉCNICA Universo: 710 empresas do Directorio de Empresas da Fundación para o Fomento

More information

REDE GALEGA DE INFORMACIÓN E DOCUMENTACIÓN XUVENIL

REDE GALEGA DE INFORMACIÓN E DOCUMENTACIÓN XUVENIL REDE GALEGA DE INFORMACIÓN E DOCUMENTACIÓN 6 Curso: Fomento e apoio asociativo no ámbito da mocidade e documentación xuvenil. Criterio de selección: terán preferencia as persoas que teñan feito o curso

More information

DÍA INTERNACIONAL DA MULLER-8 DE MARZO

DÍA INTERNACIONAL DA MULLER-8 DE MARZO DÍA INTERNACIONAL DA MULLER-8 DE MARZO VIGA. DEREITOS DAS MULLERES. A REVOLUCIÓN CREACTIVA Organizada polo Consello Municipal da Muller, a Praza 8 de Marzo acollerá, o domingo 7 de marzo, unha xornada

More information

1º ESO CURSO 2017/2018 (Programa de fondo solidario Orde do 16 de maio de 2017 (Diario Oficial de Galicia do )

1º ESO CURSO 2017/2018 (Programa de fondo solidario Orde do 16 de maio de 2017 (Diario Oficial de Galicia do ) 1º ESO CURSO 2017/2018 (Programa de fondo solidario Orde do 16 de maio de 2017 (Diario Oficial de Galicia do 22.05.2017) ASIGNATURA TÍTULO AUTOR EDITORIAL ISBN Ed.Plástica e Visual Ed.Plástica e Visual

More information

Universitas Castellae SPANISH LITERATURE I (MIDDLE AGES GOLDEN AGE)

Universitas Castellae SPANISH LITERATURE I (MIDDLE AGES GOLDEN AGE) Course description Universitas Castellae SPANISH LITERATURE I (MIDDLE AGES GOLDEN AGE) Through a series of readings and other works, the course will seek to present the evolution of Spanish literature,

More information

A máquina de escribir

A máquina de escribir 0 0 7 0 1 3 0 0 0 2 0 6 0 5 0 4 0 1 5 2 0 2 5 3 0 3 5 4 0 4 5 5 TABU- LADOR RETRO- CESO 2 3 $ 4 % 5 6 & 7 8 ( 9 ) -. Q A W E R T Y U I O P ` S D F G H J K L Ñ : ; MAYUS- CULAS MAYUS- CULAS Z X C V B N

More information

EDICIÓN. Niveis: iniciación, medio e superior xullo INSTITUTO DA LINGUA GALEGA

EDICIÓN. Niveis: iniciación, medio e superior xullo INSTITUTO DA LINGUA GALEGA EDICIÓN Niveis: iniciación, medio e superior xullo INSTITUTO DA LINGUA GALEGA Cursos de verán de lingua e cultura galegas para persoas de fóra de Galicia XXVII edición (2-24 xullo 2014) Niveis: Iniciación,

More information

A FAVOR DE GRUPOS DE MUSICA E DANZA TRADICIONAL, MASAS CORAIS, ORQUESTRAS, CONXUNTOS E BANDAS DE MUSICA ANO 2016

A FAVOR DE GRUPOS DE MUSICA E DANZA TRADICIONAL, MASAS CORAIS, ORQUESTRAS, CONXUNTOS E BANDAS DE MUSICA ANO 2016 CONVENIO MARCO DE ACTUACIÓNS MUSICAIS A FAVOR DE GRUPOS DE MUSICA E DANZA TRADICIONAL, MASAS CORAIS, ORQUESTRAS, CONXUNTOS E BANDAS DE MUSICA para o ano 2016 Co obxecto de contribuír á promocicón da música

More information

LIBROS DE TEXTO CEIP ANEXA LUGO LIBROS DE TEXTO CEIP ANEXA LUGO

LIBROS DE TEXTO CEIP ANEXA LUGO LIBROS DE TEXTO CEIP ANEXA LUGO Lengua Castellana 1º doble pauta 1ºs Pasos Mochila Ligera, Saber Hacer Santillana 978-84-680-1857-7 1º DE PRIMARIA Libro de lectura 1º (Castellano) 12 Colores SM-SABIA 978-84-675-7144-8 Lingua Galega 1º.

More information

INVESTIGACIÓN, DIAGNÓSTICO EDUCATIVO E AVALIACIÓN

INVESTIGACIÓN, DIAGNÓSTICO EDUCATIVO E AVALIACIÓN Catálogo de Investigadores e Grupos de Investigación INVESTIGACIÓN, DIAGNÓSTICO EDUCATIVO E AVALIACIÓN (Última actualización 03/04/2013) Código: GI-1469 Departamento: Métodos de Investigación e Diagnóstico

More information

O relevo e as costas de Galicia

O relevo e as costas de Galicia O relevo e as costas de Galicia As montañas de Galicia, forman o Macizo Galaico. Vanse facendo máis altas a medida que avanzamos cara o leste e cara o sur do país. O pico máis alto é o de Pena Trevinca,

More information

STUDY ABROAD at UCLM

STUDY ABROAD at UCLM STUDY ABROAD at UCLM www.uclm.es SPANISH LANGUAGE AND CULTURE 1. The University of Castilla-La Mancha The University of Castilla-La Mancha is a modern and competitive institution, with almost 30,000 students,

More information

Axencia Galega de Innovación. 13 de xuño de 2014

Axencia Galega de Innovación. 13 de xuño de 2014 Axencia Galega de Innovación 13 de xuño de 2014 1 AXENCIA GALEGA DE INNOVACIÓN 2 O NOVO MARCO 2014-2020: INSTRUMENTOS DE APOIO 3 SERVIZOS DE APOIO 1 AXENCIA GALEGA DE INNOVACIÓN Creada en 2012 (DECRETO

More information

1.- Dirixirse ao Goberno de España para demandarlle a aprobación máis pronta posible de:

1.- Dirixirse ao Goberno de España para demandarlle a aprobación máis pronta posible de: A Mesa do Parlamento O Grupo Parlamentario Popular de Galicia a través do seu Portavoz e por iniciativa do deputado Jaime Castiñeira Broz, ao abeiro do disposto no artigo 161.2 e concordantes do Regulamento

More information

LIBROS DE TEXTO PARA O CURSO º ESO. Bioloxia e Xeoloxia 1 ESO M.Angeles Ramos Garcia e outros Ed McGraw Hill Madrid,

LIBROS DE TEXTO PARA O CURSO º ESO. Bioloxia e Xeoloxia 1 ESO M.Angeles Ramos Garcia e outros Ed McGraw Hill Madrid, 1º ESO Bioloxía e Xeoloxía Xeografía e Historia Ed. Física Bioloxia e Xeoloxia 1 ESO M.Angeles Ramos Garcia e outros Ed McGraw Hill Madrid, 2015 978-84-486-0681-7 Xeografia e Historia 1º Aula 3D A. Albet

More information

MEMORIA DE ACTIVIDADES

MEMORIA DE ACTIVIDADES MEMORIA DE ACTIVIDADES 2017 MEMORIA ACTIVIDADES// 2017 O presente documento recolle a memoria de actividades desenvolvidas durante o ano 2017 pola Asociación de Mulleres con Discapacidade de Galicia, ACADAR,

More information

BOARD OF DIRECTORS PRESIDENT Victor Vazquez vazquez_v@bellsouth.net VICE PRESIDENT Ego Gonzalez egogonza@gmail.com SECRETARY Madeline Vazquez vmadeline38@yahoo.com TREASURER Ziggy Zapata zapmex@hotmail.com

More information

Erasmus Programas internacionais CIFP COMPOSTELA. Páxina 1 de 13

Erasmus Programas internacionais CIFP COMPOSTELA. Páxina 1 de 13 CIFP COMPOSTELA Programas internacionais Erasmus 2014-2020 Páxina 1 de 13 Índice 1. Erasmus 2014-2020... 3 1.1 Organización xeral / General organisation...3 Historia e identificación do centro...3 Estructura

More information

GRUPO DE INVESTIGACIÓN ESCULCA, USC

GRUPO DE INVESTIGACIÓN ESCULCA, USC XI SEMINARIO NACIONAL DE ATENCIÓN EDUCATIVA AO ALUMNADO INMIGRANTE. EXPERIENCIA E INNOVACIÓN (A EDUCACIÓN FÍSICA E O DEPORTE COMO EIXO DE CONVIVENCIA INTERCULTURAL) Santiago de Compostela, 3 e 4 de Novembro

More information

La Casa De Riverton (Spanish Edition) By Kate Morton READ ONLINE

La Casa De Riverton (Spanish Edition) By Kate Morton READ ONLINE La Casa De Riverton (Spanish Edition) By Kate Morton READ ONLINE If searched for the book by Kate Morton La casa de Riverton (Spanish Edition) in pdf form, then you have come on to the correct website.

More information

Universida igo Viceneitoría de Organización Académica e Profesora.do Edificio Reitoría 36310Vigo Tel. 986 813 595 vicprof@uvigo.es Referencia da Praza: AD 1702-T03-600-AX2-T C-O_l _ Tipo de Praza: Ayudante_doctor

More information

INFORME ESTUDIO DE EGRESADOS MÁSTER PLAN DE ACCIÓN TITORIAL MÁSTER PSICOLOXÍA DO TRABALLO E AS ORGANIZACIÓNS, XURÍDICA-FORENSE E INTERVENCIÓN SOCIAL

INFORME ESTUDIO DE EGRESADOS MÁSTER PLAN DE ACCIÓN TITORIAL MÁSTER PSICOLOXÍA DO TRABALLO E AS ORGANIZACIÓNS, XURÍDICA-FORENSE E INTERVENCIÓN SOCIAL INFORME ESTUDIO DE EGRESADOS MÁSTER PLAN DE ACCIÓN TITORIAL MÁSTER PSICOLOXÍA DO TRABALLO E AS ORGANIZACIÓNS, XURÍDICA-FORENSE E INTERVENCIÓN SOCIAL REALIZADO POR: PLAN DE ACCIÓN TITORIAL. GRUPO DE INNOVACIÓN

More information

SUSO FANDIÑO. Santiago de Compostela, 1971

SUSO FANDIÑO. Santiago de Compostela, 1971 SUSO FANDIÑO Santiago de Compostela, 1971 EDUCATION Fine Arts Degree. University of Vigo. Art History Degree. University of Santiago de Compostela. Workshop with C. Boltanski. Centro Galego de Arte Contemporánea.

More information

SUMMER CAMP STAFF REGISTRATION 2018 REGISTRACION PARA EL CAMPAMENTO DE VERANO 2018

SUMMER CAMP STAFF REGISTRATION 2018 REGISTRACION PARA EL CAMPAMENTO DE VERANO 2018 SUMMER CAMP STAFF REGISTRATION 2018 REGISTRACION PARA EL CAMPAMENTO DE VERANO 2018 SUMMER CAMP ADMISSION AGREEMENT TO THE PARENT, GUARDIAN, OR TRUSTEE: THANK YOU FOR YOUR INTEREST IN CAMP ST. FRANCIS.

More information

INTER-UNIVERSITY MASTER IN ADVANCED ENGLISH STUDIES AND ITS APPLICATIONS UNIVERSIDADE DE VIGO

INTER-UNIVERSITY MASTER IN ADVANCED ENGLISH STUDIES AND ITS APPLICATIONS UNIVERSIDADE DE VIGO INTER-UNIVERSITY MASTER IN ADVANCED ENGLISH STUDIES AND ITS APPLICATIONS UNIVERSIDADE DE VIGO 2016-17 PRIMEIRO SEMESTRE: MÓDULO OBRIGATORIO / FIRST SEMESTER: COMPULSORY MODULE MÉTODOS E RECURSOS DE INVESTIGACIÓN

More information

CHESTERFIELD COUNTY BOARD OF SUPERVISORS Page 1 of 1 AGENDA. Item Number: 15.C.

CHESTERFIELD COUNTY BOARD OF SUPERVISORS Page 1 of 1 AGENDA. Item Number: 15.C. CHESTERFIELD COUNTY BOARD OF SUPERVISORS Page 1 of 1 AGENDA Meeting Date: September 23, 2009 Item Number: 15.C. Subject: Resolution Recognizing October 2009, as Domestic Violence Awareness Month County

More information

Espacio para la pegatina de su hoja de etiquetas correspondiente a la asignatura indicada en la cabecera del examen: Calificación

Espacio para la pegatina de su hoja de etiquetas correspondiente a la asignatura indicada en la cabecera del examen: Calificación Examen 2010-11 / SEP Plan: [G25] ACCESO A GRADO PARA MAYORES DE 25 Asignatura: [538] INGLÉS Profesor: Ruth Amarilis Cotto Benitez Fecha: 10/09/2011 Horario peninsular 19:30 a 21:00 Modelo 1 Pegatina del

More information

CONTIDOS MÍNIMOS ESIXIBLES EN LATÍN DE 4º DA ESO

CONTIDOS MÍNIMOS ESIXIBLES EN LATÍN DE 4º DA ESO CONTIDOS MÍNIMOS ESIXIBLES EN LATÍN DE 4º DA ESO BLOQUE I O latín, orixe das linguas romances Marco xeográfico da lingua. O indoeuropeo. As linguas de España: linguas romances e non romances. Pervivencia

More information

BOARD OF DIRECTORS PRESIDENT Victor Vazquez vazquez_v@bellsouth.net VICE PRESIDENT Ego Gonzalez egogonza@gmail.com SECRETARY Madeline Vazquez vmadeline38@yahoo.com TREASURER Ziggy Zapata zapmex@hotmail.com

More information

LIBROS E MATERIAL ESCOLAR

LIBROS E MATERIAL ESCOLAR LIBROS E MATERIAL ESCOLAR 2017-2018 EDUCACIÓN INFANTIL 4º curso ( 3 ANOS) 5º curso (4 ANOS) 6º curso (5 ANOS) - Retos 1º trimestre. ISBN: 978-84-698-2876-2 - Retos 2º trimestre. ISBN: 978-84-698-2877-9-1

More information

DOG Núm. 97 Venres, 20 de maio de 2011 Páx

DOG Núm. 97 Venres, 20 de maio de 2011 Páx DOG Núm. 97 Venres, 20 de maio de 2011 Páx. 10358 I. Disposicións xerais Consellería de Educación e Ordenación Universitaria ORDE do 12 de maio de 2011 pola que se establecen as bases reguladoras do Programa

More information

REGULAMENTO DO CENTRO DE INFORMACIÓN ÁS MULLERES DO CONCELLO DE SOUTOMAIOR (C.I.M.) EXPOSICIÓN DE MOTIVOS

REGULAMENTO DO CENTRO DE INFORMACIÓN ÁS MULLERES DO CONCELLO DE SOUTOMAIOR (C.I.M.) EXPOSICIÓN DE MOTIVOS REGULAMENTO DO CENTRO DE INFORMACIÓN ÁS MULLERES DO CONCELLO DE SOUTOMAIOR (C.I.M.) EXPOSICIÓN DE MOTIVOS O Estatuto de autonomía de Galicia establece, no seu artigo 4.2º, que corresponderá aos poderes

More information

Á Mesa do Parlamento

Á Mesa do Parlamento Parlamento de Á Mesa do Parlamento O Grupo Parlamentar do Bloque Nacionalista Galego (BNG), por iniciativa da deputada Noa Presas Bergantiños, ao abeiro do disposto no artigo 161.2 do Regulamento da Cámara,

More information

Para ser tomadas en cuenta las tareas deben de ser presentadas con las siguientes características:

Para ser tomadas en cuenta las tareas deben de ser presentadas con las siguientes características: s INGLÉS Secundaria 2 Trimestre 3 2018- Prof. Gaby Rivero / Daniel Hernández TAREAS: 30% Para ser tomadas en cuenta las tareas deben de ser presentadas con las siguientes características: Debe de elaborarse

More information

O CO CO PO HUMANO E O MOVEMENTO

O CO CO PO HUMANO E O MOVEMENTO O CORPO HUMANO E O MOVEMENTO O APARELLO LOCOMOTOR ÓSOS ARTICULACIÓNS ESQUELETO SEGMENTOS CORPORAIS MÚSCULOS O APARELLO LOCOMOTOR PEZAS DURAS E ESTÁTICAS, FORMADAS POR TECIDO VIVO. 208 ÓSOS NUN ESQUELETO

More information

Compete with other European teams and discover Barcelona city and all its highlights. INFO : Tel Mob

Compete with other European teams and discover Barcelona city and all its highlights. INFO : Tel Mob INFO : Tel +39 0774 523883 Mob +39 348 6003147 Fax +39 0774 324401 info@europatornei.it Compete with other European teams and discover Barcelona city and all its highlights. www.europatornei.it 1 BARCELONA

More information

CONSELLERÍA DE PRESIDENCIA, ADMINISTRACIÓNS PÚBLICAS E XUSTIZA

CONSELLERÍA DE PRESIDENCIA, ADMINISTRACIÓNS PÚBLICAS E XUSTIZA DOG Núm. 44 Venres, 2 de marzo de 2012 Páx. 7621 III. OUTRAS DISPOSICIÓNS CONSELLERÍA DE PRESIDENCIA, ADMINISTRACIÓNS PÚBLICAS E XUSTIZA RESOLUCIÓN do 27 de febreiro de 2012, da Secretaría Xeral da Igualdade,

More information

ESTATÍSTICA DE VIOLENCIA DE XÉNERO 2017 (1º semestre) OPERACIÓN ESTATÍSTICA Nº 25081

ESTATÍSTICA DE VIOLENCIA DE XÉNERO 2017 (1º semestre) OPERACIÓN ESTATÍSTICA Nº 25081 ESTATÍSTICA DE VIOLENCIA DE XÉNERO 2017 (1º semestre) OPERACIÓN ESTATÍSTICA Nº 25081 1.- PRESENTACIÓN. O Programa Estatístico Anual da Comunidade Autónoma de Galicia para o 2017, aprobado polo Decreto

More information

CERTIFICADO DE LINGUA GALEGA (CELGA)

CERTIFICADO DE LINGUA GALEGA (CELGA) CERTIFICADO DE LINGUA GALEGA (CELGA) O Celga é un sistema de certificación da lingua galega adaptado ó Marco europeo común de referencia para as linguas (MECRL). O Celga ten 5 niveis, do 1 ó 5, por orde

More information

ANEXO D. XUSTIFICACIÓN TÉCNICA AVALIACIÓN FINAL

ANEXO D. XUSTIFICACIÓN TÉCNICA AVALIACIÓN FINAL ANEXO D. XUSTIFICACIÓN TÉCNICA AVALIACIÓN FINAL O Plan de Avaliación ao que están obrigadas as entidades beneficiarias de financiamento inclúe a presentación dun informe anual final. DATOS DA/S ENTIDADE/S

More information

Desarrollo Web en Entorno Cliente. Curso

Desarrollo Web en Entorno Cliente. Curso Desarrollo Web en Entorno Cliente Curso 2018-19 Lexislación Decreto 109/2011 (12 de maio) regula o título de técnico superior en desenvolvemento de aplicacións web Enlace o currículo: http://www.edu.xunta.es/fp/sites/fp/files/fp/curr%c3%adc

More information

the science at the heart of beauty IMCAS Americas centro de convenciones august 1 to 3

the science at the heart of beauty IMCAS Americas centro de convenciones august 1 to 3 the science at the heart of beauty IMCAS Americas 09 centro de convenciones c a r ta g e n a d e i n d i a s august to rd e d i t i o n EXHIBITION MAP Level Booth quantity: 49 Conference capacity: 600

More information

XEFATURA DO ESTADO LEI 39/2006, do 14 de decembro, de promoción. Disposición adicional quinta. Protección de datos de carácter persoal.

XEFATURA DO ESTADO LEI 39/2006, do 14 de decembro, de promoción. Disposición adicional quinta. Protección de datos de carácter persoal. Suplemento núm. 18 Sábado 16 decembro 2006 2577 acordo da maioría sobre o alcance da estimación da pretensión, decidirá o presidente. Artigo 27. Prazo para ditar o laudo. 1. O prazo para ditar un laudo

More information

Os alumnos/as con ACI non deberán mercar os libros ata setembro

Os alumnos/as con ACI non deberán mercar os libros ata setembro LIBROS DE TEXTO OFICIAIS- IES SAN TOMÉ DE FREIXEIRO CURSO 2018-2019 1º ESO L. CASTELÁ e LITERATURA LENGUA Y LITERATURA I Salvador Gutierrez y otros ANAYA 978-84-678-5070-3 L. GALEGA E LITERATURA L. GALEGA

More information

Institute for Public Opinion Research, Florida International University The Brookings Institution Cuba Study Group

Institute for Public Opinion Research, Florida International University The Brookings Institution Cuba Study Group 1 2008 Cuba/US Transition Poll Institute for Public Opinion Research, Florida International University The Brookings Institution Cuba Study Group Contents 2 - About the poll 3 - When do you think that

More information

Presenting our sustainable tourism experience

Presenting our sustainable tourism experience The experience of small tourism enterprises on the island of La Gomera Presenting our sustainable tourism experience 1 0 t h C h a r t e r N e t w o r k M e e t i n g. I s o l a d e l G r a n S a s s o

More information

La Guerra Y La Paz (Spanish Edition) By Leon Tolstoi

La Guerra Y La Paz (Spanish Edition) By Leon Tolstoi La Guerra Y La Paz (Spanish Edition) By Leon Tolstoi Filosofía de la guerra y de la paz (Spanish Edition) ebook - Filosofía de la guerra y de la paz (Spanish Edition) ebook: José Rafael Hernández Arias:

More information

(Aprobado en Xunta de Facultade na súa sesión de 11 de decembro de 2014)

(Aprobado en Xunta de Facultade na súa sesión de 11 de decembro de 2014) REGULAMENTO INTERNO DE XESTIÓN DE ESPAZOS DE USO ADMINISTRATIVO, DOCENTE E DE INVESTIGACIÓN DA FACULTADE DE CIENCIAS POLÍTICAS E SOCIAIS DA UNIVERSIDADE DE SANTIAGO de COMPOSTELA (Aprobado en Xunta de

More information

Youth Workshop/Taller de Jovenes

Youth Workshop/Taller de Jovenes 1 Nov. 8, 2014 Youth Workshop/Taller de Jovenes 2 Welcome/Bienvenidos Agenda 3 Registration and Coffee/Registración y Café (9:30-10:00) Presentation/Presentación (10:00-10:25) Small Group Discussion Discusión

More information

DECLARACIÓN Y PREGUNTAS Y RESPUESTAS DE APOYO SOBRE LA ACTUALIZACIÓN DE LA ALERTA DE VIAJES DEL 20 DE FEBRERO DE 2009

DECLARACIÓN Y PREGUNTAS Y RESPUESTAS DE APOYO SOBRE LA ACTUALIZACIÓN DE LA ALERTA DE VIAJES DEL 20 DE FEBRERO DE 2009 DECLARACIÓN Y PREGUNTAS Y RESPUESTAS DE APOYO SOBRE LA ACTUALIZACIÓN DE LA ALERTA DE VIAJES DEL 20 DE FEBRERO DE 2009 DECLARACION OFICIAL DEL CONSEJO: Mexico remains a safe tourist destination and this

More information

Routes of Santiago de Compostela: Camino Franc s and uitwisseling tussen het Iberisch schiereiland en de rest the Camino de Santiago in Camino de

Routes of Santiago de Compostela: Camino Franc s and uitwisseling tussen het Iberisch schiereiland en de rest the Camino de Santiago in Camino de El Camino De Santiago En Tu Mochila / The Santiago's Way In Your Backpack: Guia Del Peregrino Practico 2011 / 2011 Pilgrim's Practical Guide By Anton Pombo READ ONLINE Routes of Santiago de Compostela:

More information

THE CENTRE FOR INTERPRETATION AS AN INSTRUMENT FOR HERITAGE AND DEVELOPMENT

THE CENTRE FOR INTERPRETATION AS AN INSTRUMENT FOR HERITAGE AND DEVELOPMENT 347 THE CENTRE FOR INTERPRETATION AS AN INSTRUMENT FOR HERITAGE AND DEVELOPMENT Gaspar Muñoz Cosme 1, Cristina Vidal Lorenzo 2 and Ricardo Perelló Roso 1 Instituto Universitario de Restauración del Patrimonio

More information

BOLETÍN OFICIAL DO PARLAMENTO DE GALICIA

BOLETÍN OFICIAL DO PARLAMENTO DE GALICIA BOLETÍN OFICIAL DO PARLAMENTO DE GALICIA X lexislatura Número 184 29 de setembro de 2017 Fascículo 1 BOLETÍN OFICIAL DO PARLAMENTO DE GALICIA X lexislatura. Número 184. 29 de setembro de 2017 SUMARIO 1.

More information

ER-0172/2010. Memoria Servizo de Promoción da Autonomía Persoal para persoas coa síndrome de Down e discapacidade intelectual

ER-0172/2010. Memoria Servizo de Promoción da Autonomía Persoal para persoas coa síndrome de Down e discapacidade intelectual Memoria 2013 Servizo de Promoción da Autonomía Persoal para persoas coa síndrome de Down e discapacidade intelectual 1 INDICE 1. Quén somos: Presentación da entidade 3 2. Qué facemos: Servizo de Promoción

More information

OS ÚLTIMOS ANOS DA FORMACIÓN DO PROFESORADO DE SECUNDARIA NO INSTITUTO DE CIENCIAS DA EDUCACIÓN DA UNIVERSIDADE DE SANTIAGO DE COMPOSTELA

OS ÚLTIMOS ANOS DA FORMACIÓN DO PROFESORADO DE SECUNDARIA NO INSTITUTO DE CIENCIAS DA EDUCACIÓN DA UNIVERSIDADE DE SANTIAGO DE COMPOSTELA INNOVACIÓN EDUCATIVA, n.º 25, 2015: pp. 111-122 111 OS ÚLTIMOS ANOS DA FORMACIÓN DO PROFESORADO DE SECUNDARIA NO INSTITUTO DE CIENCIAS DA EDUCACIÓN DA UNIVERSIDADE DE SANTIAGO DE COMPOSTELA THE LAST YEARS

More information

Sede Central Cement Design

Sede Central Cement Design PROYECTOS PROJECTS Quienes somos Cement Design es una compañía internacional de origen español con más de 10 años de experiencia en revestimiento continuo decorativo. Cuenta con 3 millones de m² aplicados

More information

Spanish I. Unidad 1: La Educación Parte 3: El Aula y La Mochila. Nombre: Profesor(a): Fechas Importantes: Período

Spanish I. Unidad 1: La Educación Parte 3: El Aula y La Mochila. Nombre: Profesor(a): Fechas Importantes: Período Spanish I Unidad 1: La Educación Parte 3: El Aula y La Mochila Nombre: Profesor(a): Fechas Importantes: Período Statement of Inquiry Communication reflects personal, social and cultural experiences. Inquiry

More information

6.864 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 78 Martes, 27 de abril de 2010

6.864 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 78 Martes, 27 de abril de 2010 6.864 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 78 Martes, 27 de abril de 2010 entrada en vigor a partir do día seguinte ao da súa publicación. Visto o acordo adoptado polo Consello da Xunta de Galicia na súa reunión

More information

COMMUNITY CONVERSATION: POLICE SERVICES AND LEADERSHIP

COMMUNITY CONVERSATION: POLICE SERVICES AND LEADERSHIP COMMUNITY CONVERSATION: POLICE SERVICES AND LEADERSHIP BACKGROUND The City of Burien is searching for a permanent Police Chief to lead the Department. This change in leadership provides an opportunity

More information

Tourism planning, promotion and environmental sustainability: the case of Spain

Tourism planning, promotion and environmental sustainability: the case of Spain Retos, nº 15, vol. VIII, 2018 Revista de Ciencias de la Administración y Economía www.retos.ups.edu.ec Tourism planning, promotion and environmental sustainability: the case of Spain Planificación turística,

More information

MA PROGRAMME IN ENGLISH LITERATURE AND LINGUISTICS CALENDAR AND SCHEDULE LAST UPDATE: 2 de October de 18, 9:55

MA PROGRAMME IN ENGLISH LITERATURE AND LINGUISTICS CALENDAR AND SCHEDULE LAST UPDATE: 2 de October de 18, 9:55 MA PROGRAMME IN ENGLISH LITERATURE AND LINGUISTICS CALENDAR AND SCHEDULE 2018 2019 LAST UPDATE: 2 de October de 18, 9:55 Attention: between 01/04/2019 and 15/05/2019 (both included), all mornings from

More information

1.3.- Descrición dos Servizos de Información Xuvenil.

1.3.- Descrición dos Servizos de Información Xuvenil. CARTA DE SERVIZOS DE INFORMACIÓN XUVENIL 1.- SERVIZOS DE INFORMACIÓN XUVENIL 1.1.- Principios xerais Os servizos de información xuvenil da Concellaría de Xuventude do Concello de Vigo deberán respetar

More information

Castelao En Cuba (Documentos Para A Historia Contemporanea De Galicia) By Xose Neira Vilas READ ONLINE

Castelao En Cuba (Documentos Para A Historia Contemporanea De Galicia) By Xose Neira Vilas READ ONLINE Castelao En Cuba (Documentos Para A Historia Contemporanea De Galicia) By Xose Neira Vilas READ ONLINE If searching for the book by Xose Neira Vilas Castelao en Cuba (Documentos para a historia contemporanea

More information

FUNDAMENTOS DEL MANAGEMENT DEL DISENO (SPANISH EDITION) BY KATHRYN BEST

FUNDAMENTOS DEL MANAGEMENT DEL DISENO (SPANISH EDITION) BY KATHRYN BEST Read Online and Download Ebook FUNDAMENTOS DEL MANAGEMENT DEL DISENO (SPANISH EDITION) BY KATHRYN BEST DOWNLOAD EBOOK : FUNDAMENTOS DEL MANAGEMENT DEL DISENO Click link bellow and free register to download

More information

Resto de Europa. Fonte: Elaboración propia a partir dos datos do Ministerio de Traballo e Asuntos Sociais. Decembro de 2006.

Resto de Europa. Fonte: Elaboración propia a partir dos datos do Ministerio de Traballo e Asuntos Sociais. Decembro de 2006. dun concello. Así mesmo, cómpre sinalar a obriga legal das persoas estranxeiras que non sexan residentes de longa duración a confirmar a súa inscrición no Padrón cada dous anos, o que pode supoñer un descenso

More information

a incorporación das mulleres tecnólogas ao mercado laboral en galicia

a incorporación das mulleres tecnólogas ao mercado laboral en galicia a incorporación das mulleres tecnólogas ao mercado laboral en galicia as mulleres na sociedade da información CADERNOS UNIDADE MULLER E CIENCIA Nº 004 2 Edita: Xunta de Galicia Axencia para a Modernización

More information

1.- IDEOLOXÍA. Nesta competición poden participar todas aquelas persoas que o desexen, tanto nenos/as como adultos (dende os 3 anos).

1.- IDEOLOXÍA. Nesta competición poden participar todas aquelas persoas que o desexen, tanto nenos/as como adultos (dende os 3 anos). ó 1.- IDEOLOXÍA O Circuíto de Carreiras Populares Correndo pola Costa da Morte é un programa anual de carreiras populares, que ten por obxectivo fomentar a práctica de actividade física e deportiva como

More information

St. Stephen s News WEEK AT A GLANCE ATTACHMENTS THE GOOD NEWS IN KINDERGARTEN. BLESSING OF THE ANIMALS Tuesday, October 4th 8:05am

St. Stephen s News WEEK AT A GLANCE ATTACHMENTS THE GOOD NEWS IN KINDERGARTEN. BLESSING OF THE ANIMALS Tuesday, October 4th 8:05am St. Stephen s News With Faith, Hope and Love we will make the ordinary into the extraordinary. www.scsglenwood.org Editor: Wendy Vanderhoof September 29, 2016 BLESSING OF THE ANIMALS Tuesday, October 4th

More information

Anexo. Detalle das accións

Anexo. Detalle das accións . Detalle das accións Eixo 1. Alfabetización Dixital Liña de Actuación 1. Traballar coas persoas en situación e risco de exclusión dixital para que se inicien no uso das TIC, incrementando a súa frecuencia

More information

Os bolseiros comezarán as súas prácticas o 21 de xaneiro de 2013 e terminarán o 21 de decembro de 2013.

Os bolseiros comezarán as súas prácticas o 21 de xaneiro de 2013 e terminarán o 21 de decembro de 2013. Anuncio do 7 de decembro 2012 da Fundación Galicia Europa polo que se convocan bolsas para a formación en prácticas de titulados superiores en temas relacionados coa Unión Europea para o ano 2013 en colaboración

More information

WATERS GLOBAL SERVICES CUSTOMER FOCUS/OPERATIONAL EXCELLENCE PROGRAM

WATERS GLOBAL SERVICES CUSTOMER FOCUS/OPERATIONAL EXCELLENCE PROGRAM WATERS GLOBAL SERVICES CUSTOMER FOCUS/OPERATIONAL EXCELLENCE PROGRAM Juan Vicente Marí Service Manager España y Portugal juan_vicente_mari@waters.com 2012 Waters Corporation 1 Excelencia en el Servicio

More information

PRESENTATION. Embassy Rebirth / Third Paradise Cuba

PRESENTATION. Embassy Rebirth / Third Paradise Cuba PRESENTATION Embassy Rebirth / Third Paradise Cuba Embajada Rebirth / Tercer Paraíso Cuba Project promoted by ichelangelo Pistole,o which uses creativity and art as a vehicle for a socially responsible

More information

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao núm. 103 Xoves 29 de abril de 2010 Sec. I. Páx. 1 I. DISPOSICIÓNS XERAIS MINISTERIO DE INDUSTRIA, TURISMO E COMERCIO 6754 Real decreto 455/2010, do 16 de abril, polo que

More information

A FEDERACIÓN GALEGA POLA CULTURA MARÍTIMA E FLUVIAL (Culturmar)

A FEDERACIÓN GALEGA POLA CULTURA MARÍTIMA E FLUVIAL (Culturmar) A FEDERACIÓN GALEGA POLA CULTURA MARÍTIMA E FLUVIAL (Culturmar) 1. Personalidade, fins e obxectivos de Culturmar. A Federación Galega pola Cultura Marítima e Fluvial (en adiante Culturmar) nace no ano

More information

MARIANA G. IRIARTE MASTRONARDO PO BOX , SAN JUAN, PR Tel

MARIANA G. IRIARTE MASTRONARDO PO BOX , SAN JUAN, PR Tel 1 BAR ADMISSION COMMONWEALTH OF PUERTO RICO March 2012 Score 677 94.9 percentile Bar Exam EDUCATION DIPLOMA, Ministry of Justices and Human Rights of the Republic of Argentina, Human Rights School, Economic,

More information