A FORMACIÓN DO VOLUNTARIADO SOCIAL

Transcription

1 A FORMACIÓN DO VOLUNTARIADO SOCIAL Q-05g Poucas son as fontes bibliográficas que dan unha definición concreta de formación do Voluntariado Social. A meirande parte das referencias adicanse, directamente, a propoñer cómo estructurar esta formación. Pero coidamos que é imprescindíbel unha reflexión previa sobre o concepto antes de facer unha planificación. DEFINICIONS SOBRE A FORMACIÓN DO VOLUNTARIADO Segundo M.E.Alfaro "cando referímonos á formación do Voluntariado estamos a falar dun proceso constante de transformación no que o voluntario, co seu grupo de acción, vai dialogando ca realidade, vai aprendendo dela e vai sistematizando os seus coñecementos, os seus hábitos de traballo e as súas habilidades. Siñifica, polo tanto, unha revisión, unha profundizazón e unha transformación nas súas actitudes" Din F. Aragonés e outros que "a formación non se entenderá como formación académica que só pode ser exixida a traballadores sociais profesionais, senón como cursos de coñecementos xerais e dos problemas sociais do entorno do voluntario" Segundo a Plataforma para a Promoción do Voluntariado en España, "a formación capacita ó voluntario para a tarefa que desenrola, tarefa que, á vez, si se fai con auténtico espírito de servizo voluntario, promociona cuantitativa e cualitativamente a acción social". E engade que "a formación do voluntariado considerarase como un proceso de acción social, en tanto que devén un factor de capacitación para a axuda e o traballo social, de servizo e de asistencia, e, como consecuencia, de promoción." Para F.J.Ortega a formación é "un proceso que ten por finalidade educar integralmente a unha persoa, capacitándoa para desenrolar unha tarefa beneficiosa para ela, para a organización e para o destinatario do traballo." PROPOSTA DE DEFINICIÓN Son a primeira e a derradeira definicións as que máis axústanse á nosa opinión. A primeira porque fala de "proceso constante de transformación e a derradeira porque especifica que tratase de "educar integralmente". Entenderemos, pois, FORMACIÓN como o xeito de garantir a mellora da acción voluntaria e, polo tanto, a mellora da calidade de vida da poboación 1

2 marxinada atendida. Entenderémola, tamén, como unha axuda para o mesmo voluntario en tanto que incrementa o grado de satisfacción pola tarefa realizada. Entenderémola, ademais, como investimento e non como dispendio, tanto por parte da asociación como do mesmo voluntario. Sobre as tipoloxías de formación, propoñemos: Formación básica Formación que convida ó voluntario a reflexionar sobre o feito voluntario, axúdalle a adquirir o senso de asociación e anímao a asumir un compromiso ca entidade na que levará a cabo a súa tarefa. Seleccionouse básica e non inicial (os dous conceptos empréganse indistintamente en moitas das definicións estudiadas) porque este concepto indica nivel e non intre no que é impartida. Formación específica Formación que da ó voluntario unha visión global do proxecto no cal participa, proporciónallelo coñecemento do entorno e as ferramentas e recursos para desenrolar unha tarefa concreta. Formación permanente Formación que é levada a cabo dende a asociación polo equipo de traballo e que comporta un proceso de análises do desenrolo do proxecto (programación, avaliación...). Esta formación mellora a tarefa realizada e enriquece ás persoas implicadas. OBXECTIVOS DA FORMACIÓN A proposta da Plataforma para a Promoción do Voluntariado en España é que toda formación debidamente planificada estea orientada cara a: - O medre persoal dos voluntarios - A cohesión dos membros da asociación, para acadar unha boa dinámica interna (coñecer obxectivos, participar na vida asociativa,...) - O coñecemento e a comprensión da realidade sobre a que se intervén. - A execución eficaz das tarefas de intervención: coñecer as técnicas para cada programa en concreto, para cada destinatario,... - A organización, xestión e funcionamento da asociación. - A sensibilización social do voluntario para adoptar actitudes críticas ante as inxustizas sociais. Tendo en conta que o voluntario desenrola a súa acción dentro dunha asociación, os obxectivos de formación nunha entidade son: - Mellorar a comunicación dos membros entre sí e ca asociación. - Levar a cabo un programa de actuación, con expectativa de éxito. - Garantir un axeitado funcionamento organizativo da asociación. 2

3 XUSTIFICACIÓN DA NECESIDADE DE FORMACIÓN Que a formación dos voluntarios é necesaria, hoxe, ninguén o discute. Onde poden diferir as opinións é sobre qué considerase formación, cáles son as metodoloxías máis axeitadas e cáles serán as súas fins. M. E. Alfaro afirma que "a formación do Voluntariado siñifica un proceso constante de transformación; o voluntario, co seu grupo de acción, vai dialogando ca realidade, vai aprendendo dela e vai sistematizando os seus coñecementos, os seus hábitos de traballo e as súas habilidades. Sinifica, polo tanto, unha revisión, unha profundizazón e unha transformación nas súas actitudes" Cómo podemos concibir esta formación? Segundo M. E. Alfaro: 1 - Como un dereito do voluntario: O voluntario ten dereito a ser informado, asesorado, enriquecido por e para a súa acción social. É, polo tanto, un deber das asociacións de voluntarios ofrecer a formación que os voluntarios necesiten. 2 - Como un camiño para a participación: Cando o voluntario sexa consciente da importancia da súa aportación, é cando participará plenamente e sentirase implicado e comprometido 3 - Como un instrumento de loita contra da pobreza e a marxinación: Se entendemos que a pobreza non é so falla de recursos económicos, a formación permitirá ó voluntario descubrir posibilidades e causas, xa que potenciarállela capacidade de iniciativa e de creatividade. "A formación enriquece ó voluntario porque axúdalle a descubrir as súas posibilidades, o seu saber, porque alimenta a súa motivación, interese e ledicia no compromiso". 4 - Como un lugar de encontro de valores para actuar coordinadamente: O enriquecemento do voluntario ven, en boa parte, dado polo diálogo de valores que lle comporta a posibilidade de troco e de crecemento. Para P. Ortega, unha das características do voluntario moderno é a demanda que fai de poder aspirar a niveis de mellor preparación persoal e a unha maior capacidade de dar solucións a tarefas concretas. O voluntariado tradicional, que baseaba a súa acción sinxelamente no altruísmo e na boa vontade, non se preocupaba demasiado en comprobar si a súa acción era eficaz e si realmente daba solucións ós problemas plantexados. De certo xeito, considerábase que a formación era cousa de profesionais remunerados. Pero esta figura do voluntario altruísta, vinculado a miúdo a institucións relixiosas, disposto a suplir as carencias do Estado, que facía beneficencia e que foi moi útil á sociedade, hoxe xa non ten senso. O voluntario actual modificou o seu xeito de actuar, plantexase a detección de necesidades e a 3

4 reivindicación de solucións. Esto obrígao a ser un voluntario menos paternalista e de maior competencia humana e técnica. O voluntario pretende acadar un ben para o outro (a nivel persoal ou comunitario) e, á vez, realizase como persoa. É nesta acción onde o voluntario xera un proceso educativo de transformación propia e da sociedade. Ninguén atreveríase a discutir que, para educar, fai falla formación. Segundo M. E. Alfaro, a formación dos voluntarios é imprescindíbel: - "Para garantir a calidade da tarefa. - Para incrementar a motivación. - Para aumentar o tempo de colaboración dentro da organización. - Para mellorar as súas condicións de traballo polo que se refire á tarefa concreta que desenrola." DOCUMENTOS QUE REFLICTEN A NECESIDADE E O DEREITO DO VOLUNTARIO A RECIBIR FORMACIÓN Recomendación do Consello de Europa. O Consello de Ministros, do 21 de xuño de 1985, recomenda ós Estados membros que apoien ó voluntariado e, entre as súas disposicións figura: "Alentar a formación e reciclaxe dos voluntarios, tanto sobre o plan xeral como específico". Declaración Universal sobre o Voluntariado. Os voluntarios, reunidos por iniciativa da Internacional Association for Volunteer Effort (IAVE) no Congreso Mundial LIVE'90, en París, labouran unha Declaración Universal sobre o Voluntariado. Entre os principios fundamentais do voluntariado recollese: "Teñen como meta facer do voluntariado un elemento de crecemento persoal, de adquisición de novos coñecementos, de ampliación das súas capacidades, favorecendo a iniciativa e a creatividade, ó mesmo tempo que permiten a cada un ser membro activo, e non tan só beneficiario da acción voluntaria". Considerando este y outros principios fundamentais, os voluntarios deben de: "Aceptar recibir a formación necesaria". Tendo en conta a Declaración dos Dereitos Humanos e os principios fundamentais do voluntariado, as asociacións deben de: 4

5 "Confiar a cada voluntario as actividades que mais lle conveñan, asegurándollela formación e o apoio necesarios". Preámbulo á Lei de creación do Incavol. A Lei 25/1991, do 13 de Nadal, pola cal crease o Instituto Catalán do Voluntariado (Incavol), recoñece: "Por ben que, para ser voluntario no fai falla formación académica determinada, o voluntario ten o dereito e o deber de ser preparado e de recibir unha formación axeitada para a tarefa a realizar". Aprobación do Plan de Formación do Voluntariado de Cataluña O Departamento de Benestar Social da Generalitat de Cataluña, aproba e da a coñecer, no DOGC núm do 20 de xuño de 1994, o Plan de Formación do Voluntariado de Cataluña. Sinálase no artigo 2 que "a formación que se establece neste Plan ten carácter optativo e a súa carencia non poderá ser motivo de exclusión das persoas en actividades voluntarias, sen prexuízo da aplicación dos criterios de organización interna das entidades privadas respecto do seu propio voluntariado". É patente a necesidade de homologar e unificar esta formación xa que a diversidade e evolución do movemento voluntario levou a ofrecer unha base formativa desigual e sen recoñecemento administrativo na maioría dos casos. Consideramos moi importante que neste Plan subliñase que "o voluntario, na medida que é unha persoa que transmite, que comparte, que axuda, sempre soe ter presente unha dimensión educativa na súa relación. E esto esixe unha aprendizaxe e un esforzo continuo, para facer mellor a tarefa, para garantir un servizo co máximo de calidade, e para profundizar o senso e o valor da súa opción persoal de voluntariado. Este crecemento humano e pedagóxico que o voluntario experimenta mediante o seu proceso formativo irá acompañado dunha formación técnica e organizativa no ámbito que lle corresponda". Fai, polo tanto, mención da necesidade dunha formación básica e especifica. A Generalitat de Cataluña ofrece recoñecemento de cursos e de escolas que cumpran uns determinados requisitos partindo da realidade formativa existente: "este recoñecemento pretende dar pulo a consolidación dos alicerces de formación dende a mesma realidade asociativa e de voluntariado". Carta do Voluntariado de Cataluña Foi labourada e aprobada no I Congreso Catalán do Voluntariado, organizado polo Incavol o 29 de outubro de

6 Entroutros dereitos do voluntario, subliña: "Recibir a formación necesaria para desenrolo da actividade". Constatase, en troques, que a formación non figura como deber. Manifesto do Voluntariado No mesmo Congreso, aprobase o Manifesto do Voluntariado onde afirmase que: A formación é un aspecto central na estratexia de promoción do voluntariado para que a acción responda a un rigor e a unha calidade. Hai que dar pulo a estratexias formativas para a diversidade de intervencións que respondan á tradición e ás perspectivas que se plantexan en Cataluña. O Plan de Formación do Voluntariado de Cataluña, que fomenta e apoia a formación por medio do recoñecemento de escolas e cursos, facilita o recoñecemento social necesario e a adecuación ás necesidades territoriais e sectoriais das diversas entidades. As entidades promoverán unha formación vinculada ós propios proxectos de voluntariado para facilitar a realización mais chea e integral dos voluntarios e da finalidade da entidade. A tal efecto darase pulo á figura do formador na estructura das entidades". A FORMACIÓN DOS VOLUNTARIOS NO SÉCULO XXI Algúns autores, dada a grande diversidade de persoas voluntarias e de necesidades a cubrir, plantexan a necesidade de ofrecer unha formación "á carta". Conceden pouca importancia á formación inicial e, en troqueso, poñen a énfase na importancia de ensinar métodos de acción (contidos formativos que resolvan as dubidas que plantexa a acción). Un reto básico que plantexase na formación dos voluntarios, segundo a Plataforma, é o de definir con máis claridade e precisión, o perfil da intervención social de cada asociación, os obxectivos, a metodoloxía e o perfil e as funcións dos voluntarios en relación cas tarefas asignadas e ca dinámica da asociación. EN SÍNTESE Se o derradeiro cuarto de século XX permitiunos entender e aceptar a necesidade da formación dos voluntarios sociais, é hora de dar un paso mais, proposto xa, na década dos 90, por algúns dos autores estudiados. - Hai que entender a formación como un proceso. - Hai que aceptar que a formación dos voluntarios non seguirá as mesmas pautas que a instrucción tradicional, senón que pode 6

7 utilizar un grande abano de metodoloxías activas e participativas moi enriquecedoras que van mais alá do cursiño ou do seminario. - Hai que ter en conta que a formación ofrecida será flexíbel e adaptarse á diversidade persoal do voluntariado e da tarefa realizada. - Hai que contemplar, na estructura das asociacións, a figura do formador de formadores, é dicir, do estratega creativo capaz de facer un plan de formación adaptado a súa asociación e ós seus voluntarios. - E, sobre todo, hai que estar convencidos que a formación incrementará a eficacia e, polo tanto, a satisfacción e a continuidade do voluntariado. Formación eficacia satisfacción garantía de continuidade competencia técnica seguridade humana ofrece un servicio transformación (con fundamento educativo) do mesmo voluntario da sociedade Unha dirixente de escola de formación dixo, perante dunha entrevista: "Estamos facendo universitarios de segunda". Se é así -e pensamos que non vai de todo desencamiñada- a formación do voluntario está mal enfocada. Dicimos non, pois, ós planes de formación curriculares que son modelos adaptados a partires dalgúns tipos de estudios profesionais e que só compóñense dun listado de cursos e seminarios monográficos. Tampouco aceptamos un formadores teóricos alongados do voluntariado que só o coñeceron a través da escasa bibliografía existente, igual que refusaríamos ó profesor de Bioloxía que non pisara nunca un laboratorio. Polo tanto, tamén dicimos non ás xornadas e congresos nos cales os poñentes son oradores teóricos, mentres que quen escoita as comunicacións sobre voluntariado son quen o viven. Compre trocar totalmente a disposición dos asistentes a este tipo de actos. Xa é hora de que políticos e "expertos" escoiten e aprendan, sobre voluntariado, das persoas voluntarias. Propoñemos unha distribución de funcións, no referente á formación dos voluntarios, entre as escolas de formación e as asociacións. 7

8 Apostamos por un troco profundo, tanto no que atangue a contidos como a metodoloxías. E, para iniciar este novo paso hacia unha formación mais moderna e completa, propoñemos non falar de "plans de formación" senón de estratexias formativas", un concepto non tan próximo á educación formal e que permite incluír novas metodoloxías que vaian mais alá de cursos e xornadas. ESTRATEXIAS DE INTERVENCIÓN PARA QUE A FORMACIÓN DO VOLUNTARIO SOCIAL SEXA UN FACTOR CONCIENCIADOR SOBRE A IMPORTANCIA DA INTEGRACIÓN SOCIAL Esta formación levará á reflexión sobre a importancia de: - Pasar da axuda paternalista e asistencial ó descubrimento dos valores da persoa atendida e a acadar a súa autointegración. - Coñecer o ámbito de exclusión no que actúa o voluntario e non só o caso da persoa atendida. - Ser capaz de detectar carencias e de denuncialas ante quen corresponda solucionalas. - Complementar o traballo dos profesionais - contratados, sen substituílos. ESTRATEXIAS METODOLÓXICAS E TÉCNICAS DE FORMACIÓN Fundamentámolos camiños a seguir en catro puntais básicos: - Coordinación: entre os formadores e entre os membros do equipo que participa nun mesmo programa. - Seguimento: por parte dos coordinadores a fin de que o voluntario non se sinta nunca só e tamén para que, por medio das reunións de planificación, de avaliación, etc. poda participar no deseño do programa ou da formación, aportando as súas ideas e inquietudes. - Intercambio: entre voluntarios da asociación, entre voluntarios de diferentes asociacións que colaboren nun mesmo sector, entre un novo voluntario e un voluntario experto que o tutele... - Imaxinación: por parte dos formadores á hora de planificar estratexias formativas participativas, vivenciais e próximas á realidade vivida, a cotío, polo voluntario. 8

9 PROPOSTA FORMATIVA PARA AS ESCOLAS E PARA AS ASOCIACIONS Definiremos como estratexia formativa todo aquelo que teña a finalidade de formar ó voluntario como persoa e para a tarefa específica que realice. Esta "finalidade formativa" incluírase na actividade, recoñecida e transmitida pola persoa responsábel de cada unha das estratexias. DISTRIBUCIÓN DAS FUNCIONS FORMATIVAS ENTRE AS ESCOLAS DE FORMACIÓN E A ASOCIACIÓN A QUE PERTENCE O VOLUNTARIO Propoñemos que correspondan a cada unha as que asumen os obxectivos seguintes: ESCOLA ASOCIACIÓN Informar - formar, antes da incorporación a unha asociación, a personas predispostas ou interesadas polo tema. Posibilitar a visita a diferentes asociacions para que o futuro voluntario as coñeza in situ antes de decidirse por unha delas. Dar ferramentas para afrontar e paliar os problemas surdidos no servizo prestado a un determinado sector. Formar óss formadores. Poñer ó alcance de dirixentes e voluntarios un fondo bibliográfico e audiovisual para documentarse e ilustrar charlas. Organizar encontros de voluntarios que atendan a un mesmo sector de poboación excluida. Informar sobre a asociación en concreto (ideario, programas obxectivos) Dar senso de asociación ós voluntarios Dar apoio ó voluntario no servizo que realiza habitualmente, para evitar situacions de angustia e de soedade. Crear a figura do formador de formadores. Facer participar ós voluntarios en reunions de traballo (planificación, avaliación,...) para autoanalizar a tarefa realizada. Prever un período inicial de tutelaxe do novo voluntario a cargo d un mais experimentado. 9

10 XUSTIFICACIÓN DESTA DISTRIBUCIÓN DE FUNCIONS A información-formación previa propoñemos que vaia a cargo das escolas de formación ás que se podan dirixir os posíbeis futuros voluntarios que requiren orientación. Tratase de organizar unha especie de "Punto Informativo" con atención grupal informativa-formativa e unha entrevista individual orientadora hacia unha ou unhas asociacións afíns ás aptitudes e os intereses da persoa que quere ser voluntaria. Esta información-formación dada por unha escola ten as ventaxas de ser mais global, mais obxectiva e que a súa finalidade -encuberta ou descuberta- non sexa acadar voluntarios para a asociación. En troques, unha vez escollida a asociación, esta ten a responsabilidade de organizar charlas - reunións de iniciación incluíndo como parte esencial: a mesma asociación (obxectivos...), a motivación do voluntario e o senso de asociación que o novo voluntario adquirirá para se sentir formando parte dun proxecto colectivo. Este punto remarcámolo como fundamental para que o voluntario síntase acollido por unha asociación onde os principios coinciden cos seus e evítese a angustia, increméntese a satisfacción e garántase a continuidade. As visitas ás asociacións de diferente sector e opcións (de igrexa, aconfesionais, dun sector ou doutro...) poden ser moi útiles para orientar ás persoas que segundo din- "queren facer algunha cosa", pero que están desorientadas sobre a tarefa a realizar, o sector de poboación a atender, etc. As estratexias específicas para un sector determinado é mellor cas ofrezan as escolas porque contan con expertos e porque dan a posibilidade de que se inscriban voluntarios de diferentes asociacións, que facilitan, aquí e nos encontros, o intercambio de experiencias. Complementaranse por unhas indicacións posteriores, dadas pola asociación, referentes ó xeito concreto de cómo actuar. Para completar este aspecto, propoñemos que a asociación, copiando o modelo das "prácticas profesionais", organice o "seguimento" da persoa do novo voluntario asignándolle un "titor" na persoa dun voluntario mais experimentado, de quen poda aprender, e con quen poda comentar e compartir as súas inquedanzas. Este voluntario-titor, naturalmente, non pode ser calquera persoa polo só feito de ter anos de experiencia. Será un voluntario preparado para desenrolar este papel, convencido do que fai, coñecedor da problemática do sector atendido e contaxiador das ganas de participar nun determinado proxecto. Este voluntario-titor tivo que ser formado previamente para este camiñar co voluntario recentemente incorporado, dispoñerá de técnicas específicas, e será quen de transmitírllelo espírito de "ser voluntario". Corresponde á asociación crear a figura do formador de formadores (se tratase dunha entidade pequena, bastará a do formador) non entendida como a persoa que imparte cursos, senón como o estratega creativo que detecta necesidades 10

11 formativas, e pensa cómo remotivar ós voluntarios e cómo mellorar a súa formación facéndoa permanente e profunda. Mentres, e neste mesmo senso, á escola correspóndellela formación deste formador de formadores, axudándolle na difícil tarefa que se lle propón, cunha iniciación á pedagoxía e á psicoloxía e, tamén, ás relacións humanas e dinámica de grupos como temas principais a tratar. Unha escola de formación é un ente cun obxectivo formador exclusivo, cun horario restrinxido, onde vaise cunha fin concreta. As asociacións actualmente teñen ou son escolas de formación e estructuran esta escola como si tratarase dun departamento, co seu equipo, o seu plan, etc. Non semella axeitado este segundo plantexamento xa que as asociacións son, en si mesmas, eidos educativos; e propoñemos que, no caso das escolas, mais alá da súa estructura organizada, propicien tamén a aparición de eidos formativos mais abertos cas tradicionais clases ou seminarios. ESTRATEXIAS FORMATIVAS 1- FORMACIÓN: ESCOLA Formación para voluntarios: - informativa e formativa específica Formación para dirixentes: - xestión de asociacions - coñecemento do voluntariado - e da persoa do voluntario Formación para formadores: - pedagoxía, psicoloxía... - metodoloxías e avaliación ASOCIACIÓN 1- SENSO DE ASOCIACIÓN - Acollida - Información sobre a asociación (obxectivos, programas...) - Sector atendido - Formación permanente e de profundización (remotivación...) Para formadores de formadores: - detección de necesidades e de estrategias formativas 11

12 2- INTERCAMBIO-PARTICIPACIÓN - Encontros de voluntarios que atenden un mesmo sector (resolución de problemas, inquietudes...) - Visitas ás asociacións (aprendizaxe de técnicas, organización...) 2- PARTICIPACIÓN - Traballo en equipo - Seguimento do voluntario: satisfacción como persoa, inquietudes, tarefa realizada... - Reunións de deseño de programas e de avaliación 3- DOCUMENTACIÓN - Bibliografía - Audiovisual e Internet 3- TITORÍA - "Prácticas" ó carón dun voluntario experimentado e convencido do que fai e de por qué o fai. 4- RELACIONS - Con dirixentes das entidades das que proveñe os voluntarios 4- RELACIONS - Ca escuela de formación á que envía ou da que recibe voluntarios (implicación na organización de encontros, suxerencias para a organización de cursos, etc.). REQUISITOS PREVIOS Á PROPOSTA Previamente á nosa proposta, haberá de acadarse que o voluntario: - Entenda que o seu servizo forma parte dun proceso de transformación que é, polo tanto, educativo. E estea convencido da necesidade de formarse a nivel persoal e para a tarefa a realizar - Acepte que a formación non se recibe unicamente a través de cursos e que a relación cos demais voluntarios, o traballo en equipo, etc. son igualmente formativos e que sexa consciente desta finalidade - que a busque e que a atope!- cando participe en xornadas, reunións, etc. Tamén convén que o formador: - Sexa capaz de detectar as necesidades formativas dos voluntarios. - Sexa creativo e teña capacidade para inventar estratexias formativas adaptadas ás necesidades e ás características do voluntariado da súa asociación. E estea convencido do valor formativo das estratexias que non sexan formación formal, e saiba dar e transmitir este valor. - Teña adicación especial cara os voluntarios-titores. 12

13 En canto á escola de formación, é imprescindíbel que: - Abrase a un xeito de formación diferente ó do ensino regrado. - Estableza vías de comunicación cas asociacións para estudiar conxuntamente o mellor xeito de formar ós voluntarios. Algunhas escolas -polo que se deduce de entrevistas realizadas- descoñecen a realidade da situación do voluntario dentro da asociación. Detectamos que, ás veces, son dous mundos independentes sen ningún tipo de relación. - Ocúpese, preferentemente, da formación do formador de formadores que necesita da axuda de expertos para cumprir co papel que ten encomendado e, en ocasións, crear a figura cando aínda non exista na correspondente asociación. Respecto da asociación, é importante que: - Manifeste as necesidades formativas dos seus voluntarios ás escolas de formación. - Cree a figura do formador de formadores e, conxuntamente co equipo directivo, busque as mellores estratexias formativas para os seus voluntarios. Esto dependerá tanto da persoa do voluntario (idade, nivel de estudios, experiencia, etc.) como do sector atendido e da magnitude da asociación (non ten as mesmas necesidades unha asociación grande que unha pequena, nen se poden aplicar as mesmas estratexias). UNHAS FRASES PARA A REFLEXIÓN Queremos ofrecer, a todo o mundo que teña interese polo Voluntariado e, en especial, a todo o mundo que estea implicado nel, algunhas reflexiones feitas por persoas relacionadas co voluntariado Social. A. PETRUS: "Calquera programa de formación reunirá as condicións seguintes: desenrolo afectivo, flexibilidade, competencia, formación permanente." L. TAVAZZA: "Só obterase verdadeira solidariedade cando ofrézase un servizo de calidade, non calquera cousa." PROFESOR DA ESCOLA DO "ESPLAI" DE LLEIDA: "Eu sempre entendín o voluntariado como un perfeccionamento continuo da mesma persoa." PROFESORA DE CARITAS: "O voluntario é unha persoa que está implicada na transformación da sociedade." DIRIXENTE DA ESCOLA DO "ESPLAI" DE LLEIDA: "A mellor metodoloxía de formación é a que conecta a reflexión co que é a acción." PROFESORA DA ESCOLA DO "ESPLAI" DE LLEIDA: "A formación é importante dala partindo da experiencia." DIRIXENTE DA ESCOLA DO "ESPLAI" DE XIRONA: "Está predisposta a recibir formación a xente que cre que educa." 13

14 DIRIXENTE DE SETEM: "A formación leva ó compromiso." Oxalá estas frases axúdenvos tamén a reflexionar sobre esta opción ilusionante que é o Voluntariado social! Como síntese do tema, valga esta afirmación de L.Tavazza: "Concentrarse na formación do voluntario supón unha toma de posición, con conciencia e seriedade: Que rematou no tempo en que era suficiente estar "dispoñible para traballar" para ser recoñecido como voluntario. Francamente, convén dicir que a "dispoñibilidade" só é un bo terreo no que convén sementar competencia. Só obterase verdadeira solidariedade cando ofrézase un servizo "cualificado", non calquera cousa". * * * 14