ГАЛИЧНИК МАКЕДОНИЈА КУЛТУРНО НАСЛЕДСТВО GALICNIK MACEDONIA CULTURAL HERITAGE. К А М Здружение за културна афирмација на мијаците

Transcription

1 ГАЛИЧНИК МАКЕДОНИЈА КУЛТУРНО НАСЛЕДСТВО GALICNI ACEDONIA CULTURAL HERITAGE A К А М Здружение за културна афирмација на мијаците Collective for cultural Affirmation of the iaks

2 Галичник Галичник е име што не растрепереноста на треба да се изговара љубовната прегратка наизуст, за да не се или во слаткиот потроши во тојздив, за љубовен копнеж, или да не биде изречен и во очајот на заборавен во хтонските осаменоста, ќе коридори на минатото, погледнеме во за да не стане само ѕвездите на нашето збор што се појавува небо, да се утешиме од на нашите усни и се сјајот и белината на повторува со Млечниот пат, да го лежерност на досада. примиме мирот на Не треба да биде само галичкиот пастир бело камче што ќе додека го гледа белото направи минливи стадо што кротко пасе вирчиња отскокнувајќи на падините на Бистра на подзаспаната планина, да се површина на соленото идентификуваме со море на нашата крв. зографите "неимарите, Треба да е ритам што печалбарите, извира од нашите срца, учителите, треба да е светол преродбениците, импулс на ореолот на комитите, јунаците, Македонците. За кога ќејаите, и со срмајлиите од Галичник, да се идентификуваме со Галичник. Зошто Галичник не е бајковидна историја на Македонија, не е само класична македонска пасторала, или елегичен копнеж во нетрпеливиот самопрегор по нови возбудливи прикаски.галичник е идентификација со нашата суштина, конечната симфонија на вселената, што ќе не прифати како изморено дете во мислата на прегратката на нашиот Создавач. Galichnik is a name that should not be just pronounced by heart, it should not be spent in that breath, it should not be just said and forgotten in the dark corridors of the past, it should not become just a word coming from our mouths, a word that is repeated with easygoing dull. The name should not be just a white stone making temporary circles while jumping over the sleepy surface of the salted sea of our blood. The name Galichnik should be a rhythm that originates from our hearts, a shining impulse for acedonians. When, in sweat, passion love embrace or in despair of solitude, we look in the stars of our sky trying to find comfort from the shining whiteness of the ilky Way, let us accept the peace of the Galichnik sheppard while he is looking at his white flock that is peacefully grazing on the slopes of Bistra mountain, let us identify with the zographs, builders, migrant workers, teachers, renaissances, guerillas, cattle breeders, with sterling silver embroiders, let us identify with Galichnik. Galichnik is not a fairytale history of acedonia, it is not only a classical acedonian pastoral or elegiac keen desire in the inpatient self-sacrificing for new exacting stories. Galichnik is identification with our essence, a final symphony of the universe that will accept us like a tired child in the mind of the embrace of our Creator. 02 конечна симфонија на вселената a final symphony of the universe

3 На Галичник помислуваме еднаш годишно, во средината на летото Господово кога е редот да се прави галичката свдба, ќе писнат зурлите на ридовите галички и тогаш, сликите што ни остануваат во глава се очекуваните кадри од коњаницигалички момчиња кинисани по невестата, смерното гувеење на невестата под прозрачниот превез. И тоа оро Тешкото. Тоа машко оро што се игра на врвовите од прстите, како од прстите да се подготвува телото да полета секојмомент, но истовремено тагата на душата го приземјува уште поцврсто за земјата во само една точка од палецот со којсе допира таа, земјата што ја познава и ја сака оваа душа и ова тело. Како ова оро да е ритуал при којдухот се одделува од телото за да остане на љубената земја и со нјблиските сакани. Мажите играат на земјата на прадедовците, пред да се расштркаат низ светот. Ова игра е завет кон себеси, кон својата суштина. Секојудар на тапанот ги именува бројните знаменити Мијаци што ги даде Галичник: Макарие Фрчкоски, Ѓорѓија Пулевски, Партенија Зографски, Панајот Ѓиноски, Томо Томоски, Лазар Личеноски, Василко Ѓиноски, Ажи Павле We think of Galichnik once a year, in the middle of the God's summer when it is turned The GalichnikWedding to be made. Then the zurlas will whistle over the hills of Galichnik and the only pictures that remain in our mind are the expected riders yang men from Galichnik going for their bride and the modest stillstanding of the bride under the transparent wedding veil. And the dance Teshkoto. A masculine dance that is danced with the tops of the fingers like if the body is prepared to fly any minute from them, but at the same time the grief of the soul keeps it more tightly to the ground in only one point of the thumb, the point that touches Her, the land known and the land loved by this soul and this body. Like if this dance was a ritual during which the spirit is separated from the body in order to stay on the beloved land and with the closest beloved ones. The men are dancing on the land of their great grandfathers before they scatter all over the world. This dance is a promise towards themselves, towards their essence. Every hit of the drum names the many important ijaks that Galichnik gave to us: akarie Frchkovski, Gjorgjija Pulevski, Partenija Zografski, Panajot Gjinoski, Tomo Tomoski, Lazar Lichenoski, Vasilko Gjinoski, Adzhi Pavle.

4 За да не помислуваме само еднаш годишно на Галичник се погрижи Амбасадата на Кралството Холандија во Скопје која го подржа и со свои средства го финансираше проектот "развојна Галичник преку културното наследство" предложен од Здружението за културна афирмација на Мијаците КАМ од Галичник. Општата цел на проектот е да се придонесе во зачувувањето на изворните културни традиции од Миачијата преку негување на обичаите и занаетите, поврзани пред се одржувањто на Галичката свадба. Проектот е сведоштво за исконските стремежи на Мијаците да ги зачуваат духовните традиции, без кои македонското творештво е незамисливо. На едноставен начин се поставуваат основи за одржлив развојна Галичник и Галичката свадба. Ова подразбира формирање и тестирање на механизми за обновливи извори на финансирање на активности за развојна традиционалните занаети како што се: шиење носии, изработка на музички инструменти, накит, сувенири отварање музејски поставки и слично. Идејата е со вакви и слични проекти да се формира фонд од којќе се финансираат правни и физички лица на локално ниво и пошироко за изработка на предмети од галичкото културно наследство. Предметите и производите би се продавале во текот нс целаа година, но посебно во деновите на Галичкото културно лето и Галичката свадба. Користа од проектот е голема како за локалното население во општината Маврово Ростуше така и за преселените Мијаци, производителите односно иработувачите на предметите и производите, туристичките агенции, музеите, фолклорните ансамбли и други институции од областа на културата и фолклорот. Денес, ваквите проекти за заштита на културното наследство се императив, со којсе осознаваме не само како дел од културнта традиција, туку и како сосем суштествен елемент на современата култура. Галичник и Мијачијата на овој начин покажуваат дека остануваат македонско културно добро со продлабочено самопрепознавање и траење. 06 The Embassy of Netherlands ingdom in Skopje supported and financed the project The Development of Galichnik through Cultural Inheritance suggested by the Association for Cultural Affirmation of ijaks A from Galichnik, and with this made possible for us not to think of Galichnik only once a year. The main goal of this project is preservation of the origin cultural traditions of The iacija through cherishing of the customs and handicrafts connected mostly with the ceremony of The Galichnik Wedding. This project is testimony about the primordial longing of the ijaks to preserve spiritual traditions, without which, The acedonian cultural formation can not be imagined. In a very simple way a foundation is made for permanent development of Galichnik and the ceremony of The Galichnik Wedding. This means formation and testing of mechanisms for restorable sources for financing of the activities for developing of the traditional handicrafts such as: sowing of peasant costumes, manufacturing of musical instruments, jewelry, souvenirs, opening of museum and many other activities. With this and similar projects, the main idea is establishing a fund for financing legal and physical persons on local level and wider for manufacturing articles of Galichnik cultural inheritance. The articles and products would be sold through the whole year and especially during the days of Galichnik Cultural Summer and The Galichnik Wedding. The benefit of the project is large not only for the locals in avrovo Rostushe, but for the migrated ijaks, the manufacturers of the cultural products, tourist agencies, museums, folk dance ensembles and many other cultural and folk institutions. Today, these project for preservation of the cultural inheritance are imperative through which we recognize ourselves not only as a part of the cultural tradition but as an essential part of the contemporary culture. Galichnik and ijakija with this way show that they remain as acedonian cultural treasure with deepest self recognizing and lasting.

5 Галичник е име што не треба да се изговара наизуст, за да не се потроши во тојздив, за да не биде изречен и заборавен во хтонските коридори на минатото, за да не стане само збор што се појавува на нашите усни и се повторува со лежерност на досада. Не треба да биде само бело камче што ќе направи минливи вирчиња отскокнувајќи на подзаспаната површина на соленото море на нашата крв. Треба да е ритам што извира од нашите срца, треба да е светол импулс на ореолот на Македонците. За кога растрепереноста на љубовната прегратка или во слаткиот љубовен копнеж, или во очајот на осаменоста, ќе погледнеме во ѕвездите на нашето небо, да се утешиме од сјајот и белината на Млечниот пат, да го примиме мирот на галичкиот пастир додека го гледа белото стадо што кротко пасе на падините на Бистра планина, да се идентификуваме со зографите "неимарите, печалбарите, учителите, преродбениците, комитите, јунаците, ќејаите, и со срмајлиите од Галичник, да се идентификуваме со Галичник. Зошто Галичник не е бајковидна историја на Македонија, не е само класична македонска пасторала, или елегичен копнеж во нетрпеливиот самопрегор по нови возбудливи прикаски.галичник е идентификација со нашата суштина, конечната симфонија на вселената, што ќе не прифати како изморено дете во мислата на прегратката на нашиот Создавач. 08 Galichnik is a name that should not be just pronounced by heart, it should not be spent in that breath, it should not be just said and forgotten in the dark corridors of the past, it should not become just a word coming from our mouths, a word that is repeated with easygoing dull. The name should not be just a white stone making temporary circles while jumping over the sleepy surface of the salted sea of our blood. The name Galichnik should be a rhythm that originates from our hearts, a shining impulse for acedonians. When, in sweat, passion love embrace or in despair of solitude, we look in the stars of our sky trying to find comfort from the shining whiteness of the ilky Way, let us accept the peace of the Galichnik sheppard while he is looking at his white flock that is peacefully grazing on the slopes of Bistra mountain, let us identify with the zographs, builders, migrant workers, teachers, renaissances, guerillas, cattle breeders, with sterling silver embroiders, let us identify with Galichnik. Galichnik is not a fairy-tale history of acedonia, it is not only a classical acedonian pastoral or elegiac keen desire in the inpatient self-sacrificing for new exacting stories. Galichnik is identification with our essence, a final symphony of the universe that will accept us like a tired child in the mind of the embrace of our Creator.

6 Продолжува старата традиција за изработка на оргиналните музички инструменти тапанот и зурлата, кавалот, накитот и домашните сувенири. The old tradition for manufacturing of original musical instruments the drum, zurla, kaval, as well as jewelry and home made souvenirs, is continuing. 10

7 издавач: Здружение за негување на традициите КАМ - културна афирмација на мијаците Галичник, за издавачот: Ацо Лепчески, уредник : Митре Ажиевски, текст: Македонка Димитриева и Косто Граоркоски, превод на англиски: Буба Петковска, фотографии: архив на здружението A К А М Здружение за културна афирмација на мијаците Collective for cultural Affirmation of the iaks GS: (0) GS: (0) GS: (0) F: (0) web: web: info@kam.org.mk финансирано од Амбасадата на Кралството Холандија во Скопје