P11. Menaxhmenti Strategjik Zgjidhjet. Shoqata e Kontabilistëve të Çertifikuar dhe Auditorëve të Kosovës

Transcription

1 Shoqata e Kontabilistëve të Çertifikuar dhe Auditorëve të Kosovës Society of Certified Accountants and Auditors of Kosovo Menaxhmenti Strategjik Zgjidhjet P11 Nr. FLETË PROVIMI Exam Paper Udhëzime/Instructions: 1. MOS E HAPNI DERISA T IU LEJOHET PREJ MBIKËQYRËSIT Do Not Open Until Your Invigilator Allows You to Do So. 2. ËSHTË E DETYRUESHME PËRGJIGJA E GJITHA PYETJEVE All Questions Are Mandatory 3. KOHA E LEJUAR ËSHTË 3 ORË Time Allowed is 3 Hours 4. EMRI JUAJ NUK DUHET TË PARAQITET NË ASNJË FLETË TË KËTIJ PROVIMI. Your name should appear nowhere in this test. Data

2 CONTENT / PËRMBAJTJA SESSION MAXIMUM ASSIGNED 1. Problem Problem Problem Problem Problem 5 20 Total 100 -ATTENTION! THIS PART IS FOR SCAAK USE ONLY- MARKS AWARDED Pjesa Maksimumi i Dhënë 1. Problemi Problemi Problemi Problemi Problemi 5 20 Total 100 -Kujdes! Kjo pjesë është vetëm për përdorim nga ShKÇAK- PIKËT E DHËNA 2

3 Problemi 1 Kompania Manhatten prodhon dy modele të CD aparateve: një model luksoz dhe një model të rregullt. Kompania ka prodhuar modelin e rregullt prej vitesh, modeli luksoz u prezantua kohët e fundit për të plotësuar një segment të ri të tregut. Që nga futja e modelit luksoz, fitimet e kompanisë kanë rënë në mënyrë të qëndrueshme dhe të menaxhimit është bërë gjithnjë e më i shqetësuar në lidhje me saktësinë e sistemit të saj të kostos. Shitjet e modelit luksoz janë në rritje të shpejtë. Kontabiliteti i kostos aktuale alokon shpenzimet e prodhimit në dy produkte në bazë të orëve të punës direkte. Kompania ka vlerësuar se këtë vit, ajo do të krijoj 1 milion euro kosto të përgjithshme të prodhimit dhe do të prodhojë 5,000 njësi të modelit luksoz dhe 40,000 njësi të modelit të rregullt. Modeli luksoz kërkon 2 orë të punës direkte dhe modeli i rregullta kërkon 1 orë. Kostot e materialeve dhe ato të punës dhe çmimet e shitjes për njësi janë si më poshtë: Përshkrimi DELUXE RREGULLT Materialet direkte Kostoja e punës direkte Çmimi i shitjes Kërkohet: 1. Llogaritni normën e paracaktuar të prodhimit për vitin. (4 pikë) 2. Përcaktoni koston për prodhimin e një njësie të secilit model me normën e paracaktuar. (8 pikë) 3. Kompania ka vendosur për të gjurmuar koston e prodhimit për katër aktivitete. Në vijim janë kostot e prodhimit të gjurmueshme për katër aktivitetet e këtij viti: Kërkesa për faktor nxitës AKTIVITETI Faktori nxitës Kostoja Gjithsej DELUXE RREGULLT Urdhrat e blerjes Numri i urdhrave 180, Kontrolli i cilësisë Numri i inspektimeve 250,000 2,000 1,000 1,000 Organizimi i makinerisë Numri i lëvizjeve 220, Makineria Orë mirëmbajtjeje 350,000 35,000 20,000 15,000 1,000,000 (8 pikë) (Totali = 20 pikë) 3

4 Zgjidhje e problemit Kostot totale indirekte e prodhimit = Totali i orëve të punës direkte = [ ] = Norma e paracaktuar= 20 në orë të punës direkte. 2. Deluxe rregullt Material i drejtpërdrejtë Puna e drejtpërdrejtë Organizimi Kosto per njesi Norma e aktivitetit për faktorë nxitës Urdhrat e blerjes 180,000 / 600 = 300 Kontrolli i cilësisë 250,000 / 2,000 = 125 Organizimi 220,000 / 200 = Mirëmbajtja e makinerisë 350,000 / 35,000 = 10 Aktiviteti Kosto e alokuar ne produkt Deluxe Rregullt Urdhrat e blerjes 200x300= 60, x300= 120,000 Kontrolli i cilësisë x125 = 125,000 1,000 x125 = 125,000 Organizimi 100x1, 100 = 110, x1, 100 = 110,000 Mirëmbajtja e makinerisë x10 = 200,000 15,000 x10 = 150,000 Kosto e përgjithshme indirekte ,000 Numri i njësive 5,000 40,000 Kosoto e përgjithshme indirekte për njësi Deluxe Rregullt Material i drejtpërdrejtë Puna e drejtpërdrejtë Kosto indirekte 99 12,625 Kosto për njësi ,625 4

5 Problemi 2 Aktivitetet e lidhura për blerës, faktorët nxitës të kostos dhe normat e tyre, për secilin prej aktiviteteve të Winsome Office Supply janë dhënë. Këto aktivitete janë të bazuara në rezultatet e një studimi të kujdesshëm të shpenzimeve të firmës për shitje, për shpenzime administrative dhe atyre të përgjithshme, si dhe transaksionet e konsumatorit për tre vitet e fundit. Një pasqyrë e detajuar e aktiviteteve të lidhura me konsumatorë janë paraqitur për tre konsumatorët më të mëdhenj të firmës GereCo, HomeServ Inc, dhe Advance Tek. Kostot e aktivitetit të konsumatorëve, kategoritë e kostos dhe faktorët nxitës të tyre së bashku me kostot e raportua të konsumatorit sigurojë bazën për analizimin e shpenzimeve të konsumatorëve. Faktori nxitës i aktivitetit Norma e kategorisë së kostos Marrja e porosisë 30 për porosi për grup konsumatoresh Përpunimi i porosisë 20 për porosi për grup konsumatoresh Dorëzimi 1 për njësi për njësi 100 për udhëtim për grup konsumatoresh 1 për një milje për grup konsumatoresh Marrja e përshpejtuar e porosisë 800 për grup konsumatoresh Vizita konsumatorëve 200 për vizitë për konsumator Faturimi mujor: Fatura e parë 5 për njësi për konsumator Kujtesë pasuese 25 për njësi për konsumator Kthimet e mallit 100 për çdo kthim për grup konsumatoresh Kthimi ne stoqe 5 për artikull për grup konsumatoresh Zyra e shitjes: Pagat dhe përfitimet 100,000 në muaj për departamentin e shitjes Shpenzimet zyrtare 50,000 në muaj për departamentin e shitjes GereCo. HomeServ Inc Advance Tek Shitjet neto 463, , ,576 Kostoja e mallrave të shitura 408, , ,014 Fitimi bruto 55,297 92,880 40,562 Numri i porosive Numri mesatar i artikujve për porosi Dorëzimi në milje Numri i urdhrave të shpejtuar Numri i vizitave Kthimet Numri i kërkesave për kthim Njësi mesatare për kthimin

6 Kërkohet: 1. Analizoni kostot e konsumatorëve për tre konsumatorët e Winsome. (12 pikë) 2. Bëni analiza përshkruese për menaxhimin e Winsome me rekomandimet për rritjen e profitabilitetit. (12 pikë) (Totali = 24 pikë) Zgjidhje e problemit - 2 GereCo. HomeServ Inc Advance Tek Kosto për njësi të nivelit të konsumatorëve Perpunimi I porosive = = = 640 Kthimi ne stok = = = 100 Kostot per grup konsumatoresh Marrja e porosive 2 30 = x 30 = = 2400 Perpunimi I porosive 2 20 = x 20 = x 20 = 1,600 Dorëzimi Rruge = x 100 = 2000 Milje = = 300 Urdhrat e përshpejtuar = 4000 Kthimet = = x 100 = 1,000 Kostot për konsumator Vizita = x 200 = = 1000 Faturimet mujore 1 5 = = = 5 Lajmërime të mëvonshme 2 25 = 50 Kostot per departamentin e shitjes Total 1,555 4,585 10,795 Analiza e rentabilitetit Shitjet neto 463, , ,576 Kostoja e mallrave të shitura 408, , ,014 Fitim bruto 55,297 92,880 40,562 Totali i konsumatorëve 1,555 4,585 10,795 Fitimi neto per klientit 53,742 88,295 29,767 Edhe pse Advance Tek pasur shitje më të larta totale, ajo gjeneruar Profit më të ulët prej të tre klientëve. Winsome duhet të jenë të shqetësuar kthimet e larta te Advance TEK dhe frekuencën e e porosive te përshpejtuar. Kthimi I lartë mund të jetë rezultat i pakënaqësisë së konsumatorit me produktet e Winsome. Winsome duhet të analizoj arsyen e kthimit të lartë para se të humb konsumatorë ne raport me konkurrencën. Pagesa me vonesë shton koston për të shërbyer Advance Tek; ato mund të tregojnë pakënaqësinë e Advance Tek me shitjet e Winsome dhe shërbimet ose problemet financiare te Advance Tek. 6

7 Problemi 3 Kompania Novex mban evidence të kujdesshme të kohës në lidhje me porosite dhe prodhimin e tyre. Gjatë tremujorit më të fundit, këto kohë mesatare ishin regjistruar për çdo njësi ose për çdo porosi: Ditë Kohe e pritjes 17.0 Koha e inspektimit 0.4 Koha e procesit 2.0 Koha e lëvizjes 0.6 Koha e pritjes në radhë 5.0 Mallrat janë dërguar posa prodhimi të është përfunduar. Kërkohet: 1. Llogaritin kohën e xhiros, ose shpejtësinë e prodhimit. (4 pikë) 2. Llogaritin efikasitetin e ciklit të prodhimit (MCE). (4 pikë) 3. Çfarë përqindje të kohës së prodhimit është shpenzuar në aktivitetet me jo-vlerë të shtuar? (4 pikë) 4. Llogaritin kohën e ciklit të dorëzimit. (4 pikë) (Totali = 16 pikë) Zgjidhje e problemit Koha e ciklit = koha e Procesi t+ koha e Inspektimit +koha Lëvizjes + Koha e pitjes ne rradhe = = 8 2. Vetëm koha e procesit e përfaqëson vlerën e shtuar, prandaj, llogaritja e MCE do të jetë si më poshtë: MCE = Vlera e shtuar kohë 2,0 ditë / shpejtësia e ciklit 8,0 ditë = 0,25 Kështu, pasi vënë në prodhim, një njësi tipike është në të vërtetë duke u punuar në vetëm 25 për qind të kohës. 3. Që MCE është 25%, të plotësuar për këtë figurë, ose 75% e totalit të kohës së prodhimit, është shpenzuar në aktivitete me jo-vlerën e shtuar. 4. Cikli i dorëzimit = Koha e pritjes 17,0 + shpejtësia e ciklit 8,0 = 25,0 ditë 7

8 Problemi 4 Ndërmarrja Scottso ka marrë parasysh instalimin e një sistemi kontrolli të kompjuterizuar për linjën e saj prodhuese. Sistemi i propozuar duhet të përmirësojë cilësinë dhe të sigurojë ulje të fuqisë punëtore të nevojshme për të prodhuar produktin. Të dhënat për sistemin ekzistues dhe sistemin e propozuar janë si më poshtë: Ekzistuese Të propozuara Output (njësi) 100, ,000 Çmimi shitës Inputet në sasi: Materiale 50,000 40,000 Punë 100,000 82,000 Kapital 75, ,000 Energji elektrike 100, ,000 Çmimet e inputeve: Materiale Punë Kapital (%) 10% 10% Energji Elektrike 0,25 1,40 Kërkohet: 1. Llogaritur masat e pjesshme e produktivitetit të punës dhe materialeve e nën çdo alternative. A do te përmirësoj produktivitetin ndryshimi i propozuar? (2 pikë) 2. Llogarisni profilin e produktivitetit për sistemin ekzistues dhe sistemin e propozuar. A përmirëson produktivitetin ndryshimi i propozuar? (2 pikë) 3. Llogarisni matjen e produktivitetit të lidhur me fitim për sistemin ekzistues. (16 pikë) (Totali = 20 pikë) 8

9 Zgjidhje e problemit 4 1. Materiale Punë Ekzistues ,000 Propozuar 2,500 1,220 Do të ketë përmirësim në të dy, material dhe punë. 2. Ekzistuese Të propozuara Materiale Punë Kapital Elektrike Rezultatet janë të përziera: Materialet dhe puna përmirësohen, kapitali dhe energjia elektrike shënojnë rënie. 3. Matja e produktivitetit të lidhur me fitim : PQ = outputi aktual / produktivitet i periudhës bazë Materialet: / 2,000 = Puna: / 1,000 = Kapital: / 1,333 = * Elektrike: / 1,000 = * Rrumbullakuar PQ PQ P AQ AQ P (PQ P) - (AQ P) Materiale Puna Kapital (32.500) Energji elektrike (84.000) ,500 9

10 Problemi 5 Një prodhues i automobilave përdor rreth 60,000 palë mbrojtëse (të parme dhe të pasme) në vit, të cilat i porosite nga një furnizues. Mbrojtëset janë përdorur në një normë të arsyeshme të qëndrueshme gjatë 240 ditë pune në vit. Kostoja për të mbajtur një palë mbrojtëse në stok për një muaj është 3.00, dhe kostoja për të bërë një porosi është Një palë mbrojtëse e kanë koston prej Kërkohet: 1. Llogarisni koston vjetore të mbajtjes së stokut. (3 pikë) 2. Llogarisni koston vjetore të porositjes. (3 pikë) 3. Llogarisni koston totale vjetore. (3 pikë) 4. Llogarisni EOQ? (3 pikë) 5. Sa janë shpenzimet totale vjetore nëse porositet EOQ çdo herë? (3 pikë) 6. Sa porosi do të vendoset në vit? (3 pikë) 7. Çfarë janë shpenzimet totale vjetore për porositjen e 600 palë mbrojtëseve çdo herë? Sa është kursimi në vit, duke përdorur porosinë sipas EOQ? (2 pikë) (Totali = 20 pikë) Zgjidhje e problemit Kostoja vjetore e mbajtjes = HQ / 2 = 3 (12) Q / 2 = 18Q. 2. Kostoja vjetore e porositjes = DS / Q = (25) / Q = / Q. 3. Kostoja vjetore totale = 18Q / Q. 4. = 289 palë mbrojtëse. 5. Shpenzimet vjetore totale = (Q / 2) H + (D / Q) S = (289 / 2) 36 + ( / 289) 25 = 10, per vit. 6. Numri i porosive = D / Q = 60000/289»208 në vit. 7. Shpenzimet vjetore totale = 18 (600) /600 = Kursimi vjetore eshtë ,392 = 2,