Matur í skóla orka árangur vellíðan

Size: px

Start display at page:

Download "Matur í skóla orka árangur vellíðan"

Primrose Eaton
5 years ago
Views:

1 Ráðstefna um heilsueflandi skóla á vegum Landlæknisembættisins Grand Hótel, 2.september 2011 Matur í skóla orka árangur vellíðan Dr. Anna Sigríður Ólafsdóttir Dósent á menntavísindasviði HÍ

2 Hlutverk næringar Næring er nauðsynleg manninum ekki síður en svefn Og hreyfing Næringarríkur matur til að börn vaxi, þroskist og dafni Athygli og áhugi á námi og leik Víðtæk áhrif á heilsuna, í núi og framtíð Vellíðan! 2

3 Matur og námshæfni/geta/árangur Orka, kolvetni, fjölómettaðar fitusýrur, amósýrur, ýmis vítamín og steinefni, [vatn] Allt hefur áhrif á einbeitingu og lærdómsgetu Bein áhrif þó oftast óljós Skortseinkenni koma fram á löngum tíma og ólíkt að skoða þróunarlönd eða iðnríki Á að skoða næringarástandið sem slíkt eða afleiðingar þess, s.s. offitu? Hver eru áhrif holdafarsins sem slíks og hvað stafar af öðru áreiti í kjölfarið s.s. stríðni?

4 * t.d. Félagsleg staða og fjárhagur Aðrir þættir* þ

6 Lífsstíll og lærdómur Lélegt næringarástand og reykingar vega þyngra en áfengi og vímuefni Hreyfing hefur jákvæð áhrif Ofþyngd og offita minnka námsafköst Svefnleysi hefur neikvæð áhrif data/assets/pdf_file/0004/134671/e94805.pdf

7 Erfitt að rekja beint orsakasamband þannig að offita geri börnunum erfiðara að læra Oft fleiri fjarvistir Stríðni Kvíði og depurð Kynjamunur kemur ýmist verr niður á stelpum eða strákum data/assets/pdf_file/0004/134671/e94805.pdf

8 Bein áhrif í kjölfar góðrar máltíðar Skólamaturinn dregur úr líkunum á að of langt verði á milli mála Sem annars dregur úr árvekni og ýtir undir verra fæðuval Góð líðan sem fylgir því að vera hæfilega saddur og nærast í uppbyggilegu umhverfi Meiri ánægja betri hegðun Bætt athygli Lítið til af rannsóknum sem styðja þetta beint en púslubitnarnir nokkrir Mest um rannsóknir á morgunmatnum Golley et al

9 Mikilvægasta máltíð dagsins... Rannsóknir í iðnríkjum ná fyrst og fremst til morgunmatarins Meira af næringarefnum í fæði þeirra sem borða morgunmat Sleppa síður öðrum máltíðum Betri námsgeta, meiri virkni og athygli F.o.f. bein áhrif þess að fá orku eftir næturföstu Heilsusamlegri lífsstíll almennt M.a. grennri einstaklingar Affenito 2007, Taras 05

10 Hversu vel og hvað er borðað? áhrifaþættir Líffræðilegt: Svengd Streita Svefnleysi Umhverfið: Áhrif á skynjun Menningin

11 Hvernig má hvetja til að borða betur? Grundvallaratriði að vinna með sjálfsmynd og líkamsvitund! Þekking á mat fjölbreytni, bragð, matargerð Framboð sé gott (rétt) og umhverfið hvetjandi

12 Hvernig kynnum við nýjan mat? Ekki sama í hvaða samhengi nýr matur er kynntur Dæmi úr seinni heimsstyrjöld, fæðuval árum síðar Hugarástand og líðan þegar við komumst fyrst í kynni við matinn lifir áfram

13 Að kunna á börnin tökum tillit til aldurs

14 Matarvenjur æsku og unglingsára haldast yfir á fullorðinsár Mikkelä 2005 Hvort er meira vandamál? HVAÐ BORÐA BÖRNIN EÐA HVAÐ BORÐA ÞAU EKKI? 14

16 Mötuneyti eða nestipakki? Sameiginlegar máltíðir skapa samkennd og styrkja félagslegu þætti máltíða og matarmenningar. Eldað á staðnum kostur. Nestið kallar ekki fram þessa þætti á sama hátt þar sem ekki er verið að borða það sama. Áhrifin enn frekar undir starfsliði skólans komin. Iversen & Sabinsky, DTU Fødevareinstituttet 2011

17 Nærst með öllum skilningarvitum Það er ekki bara bragðið sem hefur áhrif á þá ánægju og vellíðan sem fylgir góðum mat Lykt, áferð, útlit og hljóð eiga þátt í upplifuninni

20 Samantekt Skólamaturinn skiptir máli fyrir árangur í skólastarfi Hluti af skólabrag, félagsskap og menningu Áhrifin velta ekki bara á því hvað er að borða Hvernig framsett Hvatning og þátttaka kennara og starfsfólks Stuðla að þekkingu Orka árangur vellíðan vellíðan árangur Umfram allt þarf að vinna með sjálfsmynd og líkamsvitund!

22 Heimildir: Suhrcke M, de Paz Nieves C (2011). The impact of health and health behaviours on educational outcomes in highincome countries: a review of the evidence. Copenhagen, WHO Regional Office for Europe. Lennernäs M (2011). Lunch och lärande skollunchens betydelse för elevernas prestation och situation i klassrummet. Livsmedelsverkets rapportserie nr1. Sverige. Golley R, Baines E, Bassett P, Wood L, Pearce J, Nelson M (2010). School lunch and learning behaviour in primary schools: an intervention study. European journal of clinical nutrition 64(11): Institut for human ernæring (2009). Kostens betydning for læring og adfærd hos børn. Københavns universitetet. Iversen & Sabinsky, DTU Fødevareinstituttet 2011 O.fl.

Part 66. Requirements for exercising privileges Highlights of New Part 66 rule

Part 66. Requirements for exercising privileges Highlights of New Part 66 rule Part 66 Requirements for exercising privileges Highlights of New Part 66 rule Part 66.A.20(b) privileges The holder og an aircraft maintenance licence may not exercise its privileges unless: 1. In compliance