ПАЛИЈАТИВНО ЗГРИЖУВАЊЕ ОСНОВНИ ПРИНЦИПИ
|
|
- Giles Lewis
- 5 years ago
- Views:
Transcription
1 ПАЛИЈАТИВНО ЗГРИЖУВАЊЕ ОСНОВНИ ПРИНЦИПИ СЗО го дефинира палијативното згрижување (ПЗ) како:,,активна севкупна грижа за пациентите, чија болест е неизлечива. Контролата на болката и другите симптоми, на психолошките, социјалните и духовните проблеми, се од големо значење. Палијативната грижа е значајна социо-медицински/јавно здравствена активност, при што се води грижа за ублажување на страдањето, поддржување на достоинството, потребата од згрижување и подобрување на квалитетот на живеење до крајот на животот. Со палијативната заштита се постигнува највисок квалитет на животот на пациентите и нивните семејства. Палијативната заштита не е ограничена во однос на возраста, видот на заболувањето или патологијата. Повеќе е во врска со прогнозата и специфичната потреба за секој пациент и неговото семејство. Палијативната заштита е соодветна за било кој пациент, кој страда од животозагрозувачка болест, без разлика на возраста. Зборот палијатива потекнува од латинскиот збор pallium (д-р Монт), кој може да се преведе како маска или наметка, а тоа значи дека палијативната заштита се бави со маскирање на симптомите и ефектите на неизлечивата болест, тогаш кога куративната медицина, неможе повеќе да помогне. Таа ги допира сите сегменти на здравствениот систем, од болница, до хосписот (hospice - дом за терминални болни), заедницата и домот на пациентот. Обично инволвира интердисциплинарен тим, кој менаџира со медицинскте, психосоцијалните, духовните и економските потреби на пациентот и неговото семејство. Традиционално, се сметало дека таа е применлива единствено во моменти кога смртта е неизбежна. Денес, прифатен е ставот дека палијативната заштита може да се понуди значително во порана фаза на болеста, особено кај прогресивните заболувања. Палијативната заштита опфаќа користење на сите соодветни палијативни интервенции, вклучително и терапијата како: хирургија, радиотерапија, хемотерапија, хормонска терапија итн. Истата не се однесува само на болни од канцер, туку опфаќа и: хронична срцева слабост, прогресивни респираторни заболувања, прогресивни невролошки заболувања, ренална инсуфициенција, автоимуни заболувања, детски прогесивни заболувања итн. Конечната цел е пациентот да се опорави до највисок степен и да достигне најдобар можен квалитет на живот. Повеќе од 55% од болниците во САД, со капацитет од над 100 кревети нудат палијативен третман, како и 1/5 од оштите болници ја применуваат палиативната програма. СЗО ги постави следните основни принципи и активности според кои палијативната заштита: 1. Дава ублажување на болките и другите симптоми (гадење, повраќање, слабост, тешкотии со дишењето, опстипација, проблеми со мочниот меур, ментална конфузија.); 2. Го интегрира психолошкиот и духовниот аспект на згрижување на пациентот; 3. Го афирмира животот и гледа на умирањето како на нормален процес; 4. Нема намера ниту да ја забрза, ниту да ја одложи смртта; 5. Дава поддршка на пациентите да живеат поактивно до моментот на смртта; 6. Дава систем на поддршка на семејството, со цел да се соочи со ситуацијата во тек на болеста и периодот на загубата; 7. Користи тимски пристап во препознавање на потребите на пациентите и нивните семејства, вклучувајќи советувања;
2 8. Овозожува континуитет на заштита и рехабилитација со што го подобрува квалитетот на животот; 9. Може да се примени во рана фаза на болеста заедно со другите терапии, како што е хемотерапија и радиотерапија, како и други испитувања, кои се потребни во лекувањето на можните компликации. Терминалната заштита е продолжение на палијативната заштита, што значи постапување со пациентите во периодот на претстојната смрт, до која веројатно ќе настапи во текот на неколку часа, денови или недели. Истата вклучува согледувања на потребите на семејството, пред и после смртта на пациентот. Етички принципи на палијативната заштита (Унгарска Асоцијација за Хоспис и Палијативна Грижа) 1. Членовите на тимот за ПЗ изразуваат почитување за автономијата на болниот, неговата потреба да биде информиран во врска со третманот, грижата за неговите приоритети и цели околу третманот, вклучувајќи ја неговата желба да го одбие третманот. 2. Членовите на тимот за ПЗ треба да ја проценат користа од третманот, ризиците при донесување на секоја клиничка одлука, да го разберат правото на секој болен за највисок стандард во грижата во рамките на можностите кои се на располагање и да ги прифатат одлуките врзани за нивната распределба и користење. 3. Основни Права на пациентите кои умираат: право да биде медицински згрижен, на човечко достоинство и лична поддршка, на ублажување на болката и намалување на патењето, право на информирање, на независно одлучување, донесување на сопствена одлука и право да одбие третман. 4. Пациентот има право на точна информација за здравствената состојба во која се наоѓа. 5. Пациентот има право да учествува во донесувањето на одлуки кои влијаат на прегледите и третманот. 6. Право на лекување. Доколку се работи за неизлечива болест која клинички набргу доведува до смрт, пациентот може да одбие секаква интервенција и да дозволи болеста да напредува по природен тек. Доколку пациентот не е способен сам да одлучува тогаш по пат на јавен документ тоа го прави лицето компетентно да донесе одлука. Пациентите кои одбиваат третман имаат право на ублажување на болката и олеснување на патењето. 7. Одлуките треба да бидат документирани во писмена форма.
3 Посебни карактеристики на палијативната заштита се: Вклучување на непрофесионалци, како што се членовите на семејството и волонтери Потребата да се води грижа за оние кои се вклучени во згрижувањето Важноста на емоционалните и духовните проблеми на пациентите и на семејството Проширување на тимовите е флексибилно и подредено на потребите на пациентот. Тимот мора да содржи доктор, медицинска сестра, социјален работник, психолог, волонтери и свештени лица. Основната единица на згрижување е семејството. Најважно е пациентите да добијат исти пораки од различни членови на еден тим. Тимовите воспоставуваат транспарентни канали на комуникација и со тоа обезбедуваат сите членови на тимот да имаат прилика за свој придонес во процесот на згрижување. Како и во сите сектори на медицинските услуги, здравствените работници кои се вклучени во палијативната заштита, би требало во потполност да ги почитуваат правата на пациентите, да се придржуваат до професионалните обврски и стандарди и во тој контекст да постапуваат во најдобар инерес на пациентот. Комуникација во палијативната заштита Вештината на добра кумуникација е неопходен дел во сите области од здравствената заштита. Комуникацијата подраз-бира: процес, кој вклучува многу луѓе, размена на информации, заемно разбирање и поддршка во поглед на тешки, некогаш болни промени, како и постапување со емоционални страдања, поврзани со такви проблеми. Сето ова бара време, посветеност и искрена желба да се слушнат грижите на другиот и со нив да се сочувствува (емпатија). Таа е витален и неопходен составен дел на палијативната заштита. Важно е да се истрае до крај и тогаш кога повеќе нема одговори. Кога на луѓето им се приближува смртта, се менува и нивната потреба за комуникација со семејството, пријателите и здравствените работници. Во тек на оваа фаза, кога има интензивно лично доживување, со емотивни и физички потреби, потребна е посебна помош. Ова подразбира контрола на болката и симптомите, разговор, информирање и квалитетна грижа, што помага во осмислување на крајот на животот и надминување на тагата. Во состојба на стрес и вознемиреност, пациентите треба да бидат третирани со разбирање, бидејќи веројатноста работите да не се слушнат, разберат или запомнат е голема. Комуникацијата се одвива на ниво на здравствени професио-налци и пациент, здравствени професионалци меѓу себе, како и комуникација со семејството. За да се олесни комуникацијата потребни се следниве елементи:
4 1. Обука и едукација во вештини на комуникација за сите здравствени работници; 2. Болниците и установите треба да обезбедат соодветни простории каде може да се водат доверливи разговори со пациентите и нивните семејства; 3. Здравствените работници треба барем еднаш неделно да се сретнат со пациентите и нивните семејства и со другите здравствени работници; 4. На здравствените работни-ци потребен им е пристап до средствата на модерната информа-тичка технологија. Дел од комуникацијата се одвива по пат на говор, но повеќе од тоа што го соопштуваме, се одвива по невербален пат. Пациентот од нас бара чесна, точна, разбирлива и доследна информација во врска со неговата болест и компликациите. Постојат јасни емоционални и психолошки ограничувања за примање на непријатни и тешки информации. Докажано е дека не е пожелно лошите вести да се соопштуваат по градуирани протоколи, за соопштување на лоши вести (делење во датуми, по посебен распоред). Општо правило е таквата информација да се понуди на разумен, охрабрувачки и чесен начин. Во поглед на автономијата на пациентот и почитување на неговиот избор, од витално значење е да ја добие неопходната информација, за да го направи сопствениот избор. Комуникацијата со пациентите и нивните семејства бара атмосфера, став и однос кои охрабруваат, како и отвореност во информирњето. Но, притоа треба да се има превид до кој степен пациентот сака да биде информиран за својата состојба. Во тој поглед посебно внимание се посветува на културното ниво и разлики. Културолошките разлики може да се одразат сериозно на овој процес, како и когнитивни оштетувања, кои можат комуникацијата да ја направат посебно тешка. Професионалците, треба индивидуално да го прилагодат начинот на давање информациите, имајќи ги предвид емоционалните и когнитивните бариери, кои се дел од клиничката слика на прогресивните заболувања. Тимска работа Заради комплицираната природа на проблемот, со кој се соочуваат пациентите и нивните семејства, во поодминатата финална фаза на болеста, за спроведување на специјализирано згрижување треба да се вклучи интердисциплинарен тим, кој ќе дава физичка, психо-социјална и духовна поддршка. Kарактеристики на палијативната заштита Како и во сите сектори на медицинските услуги, здравствените работници, кои се вклучени во палијативната заштита, би требало во потполност да ги почитуваат правата на пациентите, да се придржуваат до професионалните обврски и стандарди и во тој контекст да постапуваат во најдобар инерес на пациентот. Посебни карактеристики на палијативната заштита се: вклучување на непрофесионалци, како што се членовите на семејството и волонтери; потребата да се води грижа за оние кои се вклучени во згрижувањето;
5 важноста на емоционалните и духовните проблеми на пациентите и на семејството; проширување на тимовите е флексибилно и подредено на потребите на пациентот; тимот мора да содржи доктор, медицинска сестра, социјален работник, психолог, волонтери и свештени лица; основната единица на згрижување е семејството; најважно е пациентите да добијат исти пораки од различни членови на еден тим, и тимовите воспоставуваат транспарентни канали на комуникација и со тоа обезбедуваат, сите членови на тимот да имаат можност, за свој придонес во процесот на згрижување. ЛИТЕРАТУРА 1. СЗО, регионална канцеларија во Европа: Здравје 21, Европска серија,,здравје за сите бр. 6, Копенхаген, 1999: Ристевска С.: Здравствена нега, Универзитет Св. Климент Охридски Битола, Битола, 2005: Министерството за здравство: Правилник за поблиските просторни услови, опремата и кадрите за основање и работење на здравствените организации, Закон за здравствената заштита (Службен весник на Република Македонија, број 38/91, 11/92, 46/93, 25/96, 55/96, 48/02, 10/04) 4. Дураковиќ З.: Медицина старије доби, (Едитор) Напријед, Загреб, 1990: Ian P. Donald (2009) Housing and health care for older people in Oxford Journals Age and Aging, vol. 38, Issue 4, Retrieved July 2009, from Мартиновиќ С., Шаља Е., Тодоровиќ М.: Стање и перспективе кучне неге и кучног лечења и здравствена заштита старих и оболелих лица, Зборник радова, Сомбор, мај, 1996: Милосављевиќ Н.: Куќно лечење - организациски аспекти, Зборник радова, Сомбор, мај, 1996: Кочанковска Л.(2009). Здравствена заштита во домот на пациентот алтернатива на болничкото лекување, а не негова замена во Vox medici бр. 65 Скопје: Лекарска комора на Македонија 8. Ружин С., Ковачиќ С., Бербер С.: Улога и значај организовања Кучне неге и помочи у кучи, Зборник радова, Сомбор, мај, 1996: Драшковиќ Е., Бербер С., Маркош С.: Организација кучне неге и кучног лечења у Сомбор, Зборник радова, Сомбор, мај, 1996:23-36
6 10. Велиќ, Стефановска В., Аџиќ М., Ендровска Исајловска К., Стефановска М.: Палијативно згрижување прирачник, МИА Здружение за здравствено просветување и унапредување на здравјето, Скопје, 2005: ICN (2006.). ICN Ethical codex for nurses. Geneva: ICN. ( declaration.htm) Кочанковска Л., Шерденковска: Формирање и Развој на Службата за итна медицинска помош Битола, Прв Балкански Конгрес по историја на медицината, Охрид, Зборник на трудови, 2003: Аџиќ М.: Национални стандарди за палијативна нега, Хоспис Суe Рајдер, Скопје, РМ, 2003:3-24
ЛИСТА НА ЛЕКОВИ КОИ ПАЃААТ НА ТОВАР НА ФОНДОТ ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА
Врз основа на член 9 став 1а точка 8 и став 1в точка 2 и член 56 став 1 точка 3 од Законот за здравственото осигурување ( Службен весник на РМ бр. 25/2000, 34/2000, 96/2000, 50/2001, 11/2002, 31/2003,
More informationПридржување кон препораките за ординираниот лек
Прилог Придржување кон препораките за ординираниот лек Вклучување на пациентите во решенијата за препишаните лекови и нивна поддршка за придржување кон терапијата Објавено: јануари 2009 год. guidance.nice.org.uk/cg
More informationМарт Opinion research & Communications
Март 2014 Opinion research & Communications Метод: Телефонска анкета Примерок: 800 испитаници кои следат македонски спорт стратификуван со репрезентативен опфат на сите етнички заедници, урбани и рурални
More information2.3 ЗАКОН ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА. Службен весник на Република Македонија бр. 53 од 11 април 2013 година
2.3 ЗАКОН ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА Службен весник на Република Македонија бр. 53 од 11 април 2013 година ОСНОВНИ БАРАЊА ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА Со Законот за безбедност и здравје при
More informationУПАТСТВО ЗА ПРОЦЕНКА НА ПОВРЗАНОСТА НА СОСТОЈБАТА НА ИНВАЛИДИТЕТ И ЖИВОТНАТА И РАБОТНАТА СРЕДИНА НА ЛИЦАТА СО ПОСЕБНИ ПОТРЕБИ
ЈЗУ ИНСТИТУТ ЗА ЈАВНО ЗДРАВЈЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА- СКОПЈЕ УПАТСТВО ЗА ПРОЦЕНКА НА ПОВРЗАНОСТА НА СОСТОЈБАТА НА ИНВАЛИДИТЕТ И ЖИВОТНАТА И РАБОТНАТА СРЕДИНА НА ЛИЦАТА СО ПОСЕБНИ ПОТРЕБИ Скопје, 2015
More informationБиланс на приходи и расходи
1 of 5 06.03.2016 12:00 ЕМБС: 05196248 Целосно име: Здружение за советување,лекување,реинтеграција и ресоцијализација на лица зависни од психоактивни супстанции ИЗБОР-Струмица Вид на работа: 540 Тип на
More informationОпиоиди во палијативен третман: Сигурно и ефикасно препишување на силни опиоиди за третирање на болка при палијативен третман кај возрасни пациенти
Прилог Опиоиди во палијативен третман: Сигурно и ефикасно препишување на силни опиоиди за третирање на болка при палијативен третман кај возрасни пациенти Објавено: мај 2012 год. guidance.nice.org.uk/cg
More informationШто е ментална болест?
Macedonian Што е ментална болест? (What is mental illness?) Што е ментална болест? Скоро секој петти Австралиец ќе се разболи од ментална болест и повеќето од нас ќе искусат ментални здравствени проблеми
More informationм-р Марјан Пејовски Сектор за регулатива
Трета анализа на пазар за Физички пристап до мрежна инфраструктура (целосен и поделен разврзан пристап) на фиксна локација и четврта анализа на пазар за услуги со широк опсег м-р Марјан Пејовски Сектор
More informationБиланс на приходи и расходи
1 of 5 28.02.2015 23:20 ЕМБС: 05196248 Целосно име: Здружение за советување,лекување,реинтеграција и ресоцијализација на лица зависни од психоактивни супстанции ИЗБОР-Струмица Вид на работа: 540 Тип на
More informationЗошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт?
,,Secrecy, being an instrument of conspiracy, ought never to be the system of a regular government. Зошто ни е потребен слободниот пристап до информации од јавен карактер и што претставува овој концепт?
More informationС О Д Р Ж И Н А. Број 10 Год. LXV Петок, 23 јануари 2009 Цена на овој број е 270 денари. Стр.
Број 10 Год. LXV Петок, 23 јануари 2009 Цена на овој број е 270 денари www.slvesnik.com.mk contact@slvesnik.com.mk С О Д Р Ж И Н А Стр. 225. Одлука за давање согласност на Одлуката за припојување на Јавната
More informationУниверзитет Св. Климент Охридски - Битола Факултет за туризам и угостителство Охрид. Дипломиран организатор по туризам и угостителство
Кратка биографија ЛИЧНИ ИНФОРМАЦИИ Презиме и име: Контакт адреса: Татјана Димоска Телефон: +389 46 262 147/ 123 (работа) Факс: +389 46 264 215 E-mail: Националност: Македонка Дата на раѓање: 16.10.1974
More informationСемејството и заедницата
Практикување на наученото. Прирачник за професионален развој на учителите Фокусно подрачје: Семејството и заедницата За да можат децата да учат и да се развиваат, потребна е цврста соработка на учителите
More informationSlobodanka LAZOVA-ZDRAVKOVSKA
ПОГЛЕДИ-МИСЛЕЊА-ДИЛЕМИ ПРОЦЕС НА ДЕИНСТИТУЦИОНАЛИЗАЦИЈА НА ЛИЦАТА СО ИНВАЛИДНОСТ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Слободанка ЛАЗОВА-ЗДРАВКОВСКА Член на Национално-координативно тело за еднакви права на лицата со
More informationПрава и обврски на пациентите
Права и обврски на пациентите 6 Права и обврски на пациентите 6.1 Права на пациентите 1. Право на превентивни мерки a. Европска повелба за правата на пациентите 1 Секој поединец има право на соодветна
More informationКЛИНИЧКА ФАРМАЦИЈА И ФАРМАКОТЕРАПИЈА ПРАКТИКУМ
УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ВО ШТИП Зорица Арсова-Сарафиновска Трајан Балканов Марија Дарковска-Серафимовска Верица Ивановска 1 Штип, 2015 УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ВО ШТИП Зорица Арсова-Сарафиновска; Трајан
More informationЗдравствена писменост на пациентите. Доц. Катарина Ставриќ, Центар за семејна медицина, Медицински Факултет Скопје
Здравствена писменост на пациентите Доц. Катарина Ставриќ, Центар за семејна медицина, Медицински Факултет Скопје Дефиниција Здравствена писменост подразбира капацитети, вештини, знаења, мотивација и доверба
More informationСтратегија за развој на Македонски интегриран здравствен информатички систем
Министерство за здравство на РМ Проект за управување со здравствениот сектор Стратегија за развој на Македонски интегриран здравствен информатички систем Предговор и абстракт за менаџментот Примарната
More informationАсоцијација на претставниците на странски производители на иновативни лекови
Став и препораки на асоцијацијата Фармабренд Нова за биолошки-слични лекови Познато е дека со примената на биолошките лекови е постигнат револуционерен напредок во третманот на многу заболувања, особено
More informationИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА ЗДРАВСТВЕН ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМ И ЗДРАВСТВЕНА ЕЛЕКТРОНСКА КАРТИЧКА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
УНИВЕРЗИТЕТ Св. Климент Охридски Битола ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ И КОМУНИКАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА ЗДРАВСТВЕН ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМ И ЗДРАВСТВЕНА ЕЛЕКТРОНСКА КАРТИЧКА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА магистерски
More informationЕНаука.мк 1 милион Сајт на годината ( Образование, Наука и Култура )
Инфо ЕНаука.мк е единствениoт интернет пoртал вo Р.Македoнија кoј ги следи и пренесува најактуелните нoвoсти, истражувања и достигнувања во повеќе научни области. Главни цели на порталот се враќање на
More informationHealth South Eastern Sydney Local Health District
Информации за пациенти во врска со бубрежно заболување во напредна фаза Лекувања со дијализа и без дијализа Овие информации се наменети да ви помогнат да разберете некои клучни работи за дијализата; наменети
More informationПРИРАЧНИК. за промовирање на ментално здравје на деца под ризик MАРИЈАНА МАРКОВИЌ ЕЛЕОНОРА СЕРАФИМОВСКА
ПРИРАЧНИК за промовирање на ментално здравје на деца под ризик СО АДАПТИРАНИ СОДРЖИНИ ЗА ДЕЦА МИГРАНТИ/БЕГАЛЦИ MАРИЈАНА МАРКОВИЌ ЕЛЕОНОРА СЕРАФИМОВСКА ПРИРАЧНИК за промовирање на ментално здравје на деца
More informationСтруктурно програмирање
Аудиториски вежби 1 Верзија 1.0, 20 Септември, 2016 Содржина 1. Околини за развој.......................................................... 1 1.1. Околини за развој (Integrated Development Environment
More informationЗДРАВЈЕТО НА РОМИТЕ И НИВНИОТ ПРИСТАП ДО ЗДРАВСТВЕНАТА ЗАШТИТА ОД РОДОВ АСПЕКТ
ЗДРАВЈЕТО НА РОМИТЕ ЗДРАВЈЕТО НА РОМИТЕ И НИВНИОТ ПРИСТАП ДО ЗДРАВСТВЕНАТА ЗАШТИТА ОД РОДОВ АСПЕКТ 1 Издава: Фондација Отворено општество Македонија За издавачот: Владимир Милчин, Извршен директор Автори
More informationБАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR ISSUE/EXTENSION OF TEMPORARY RESIDENCE PERMIT
Образец бр.2 Назив на органот до кој барањето се поднесува Name of the receiving authority Priemen штембил Stamp of receipt БАРAЊE ЗА ИЗДАВАЊЕ/ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОЗВОЛА ЗА ПРИВРЕМЕН ПРЕСТОЈ APPLICATION FOR
More informationОбука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ. Материјал за учесници
MIOA301-P5-Z2 Министерство за информатичко општество и администрација Обука за електронски систем на учење МИКРОУЧЕЊЕ Овој материјал е изработен од страна на Министерството за информатичко општество и
More informationJasminka NOVAKOVA STOJANOVSKA 1
UDK 371.125.8:371.87 Jasminka NOVAKOVA STOJANOVSKA 1 СТРУЧНИОТ СОРАБОТНИК - ПСИХОЛОГ ВО УЧЕНИЧКИОТ ДОМ КАКО МЕНТОР НА ВОСПИТНИОТ ТИМ ВО МЕНАЏИРАЊЕТО НА КОНФЛИКТИТЕ МЕЃУ ВОСПИТАНИЦИТЕ Апстракт Ученичкиот
More informationviews - opinions - dilemmas pogledi - mislewa - dilemi Ljupcho AJDINSKI Љупчо АЈДИНСКИ
ПОГЛЕДИ МИСЛЕЊА - ДИЛЕМИ pogledi - mislewa - dilemi views - opinions - dilemmas СОСТОЈБА, ПРОБЛЕМИ И РАЗВОЈ ВО ОБРАЗОВАНИЕТО И ВРАБОТУВАЊЕТО НА ЛИЦАТА СО ИНВАЛИДНОСТ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Љупчо АЈДИНСКИ
More informationна јавната свест за Архуска конвенција и еколошкото законодавство на Европската Унија
Анализа на наоди од истражување на јавната свест за Архуска конвенција и еколошкото законодавство на Европската Унија Justice and Environment 2013 a Udolni 33, 602 00, Brno, CZ e info@justiceandenvironment.org
More informationФамилијарен карцином на дојка
Прилог Фамилијарен карцином на дојка Класификација и грижа за луѓе со ризик од фамилијарен карцином на дојка и справување со карцином на дојка и сродни ризици кај луѓе со семејна историја за карцином на
More informationSiemens собни термостати. За максимален комфорт и енергетска ефикасност. siemens.com/seeteam
. За максимален комфорт и енергетска ефикасност siemens.com/seeteam 1 СОБНИ ТЕРМОСТАТИ ЗА ФЕНКОЈЛЕРИ RAB11 / RAB21 / RAB31 СОБЕН ТЕРМОСТАТ ЗА ФЕНКОЈЛЕРИ RDF110.2 / RDF110 / RDF110/IR RAB11 Електромеханички
More informationЗаштита на личните податоци во Република Македонија. Охрид, 27 мај 2014 година
Заштита на личните податоци во Република Македонија Охрид, 27 мај 2014 година 1 1 Правна рамка за заштита на личните податоци 2 Закон за заштита на личните податоци ( Службен весник на Република Македонија
More informationВовед во мрежата nbn. Што е тоа австралиска nbn мрежа? Што ќе се случи? Како да се префрлите на мрежата nbn. Што друго ќе биде засегнато?
Вовед во мрежата nbn 1 Што е тоа австралиска nbn мрежа? 2 Што ќе се случи? 3 Како да се префрлите на мрежата nbn 4 Што друго ќе биде засегнато? 5 Што треба следно да сторите 1 Што е тоа австралиска nbn
More informationПОВРЗАНОСТА НА НАРУШУВАЊЕТО ВО ОДНЕСУВАЊЕТО НА ДЕЦАТА И УСЛОВИТЕ ЗА ЖИВОТ ВО СЕМЕЈСТВОТО
УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ПЕДАГОШКИ ФАКУЛТЕТ ГРУПА СОЦИЈАЛНА ПЕДАГОГИЈА КАНДИДАТ: ТАЊА КАМЧЕВА ПОВРЗАНОСТА НА НАРУШУВАЊЕТО ВО ОДНЕСУВАЊЕТО НА ДЕЦАТА И УСЛОВИТЕ ЗА ЖИВОТ ВО СЕМЕЈСТВОТО МАГИСТЕРСКИ ТРУД
More informationИНФОРМАЦИЈА ЗА ПОВРЕДИ НА РАБОТА И ПРОФЕСИОНАЛНИ БОЛЕСТИ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Институт за јавно здравје на Република Македонија ИНФОРМАЦИЈА ЗА ПОВРЕДИ НА РАБОТА И ПРОФЕСИОНАЛНИ БОЛЕСТИ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 2012-2013 Скопје, 2013 ИНСТИТУТ ЗА ЈАВНО ЗДРАВЈЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
More informationTHE ASSEMBLY SPONTANEOUS ASSOCIATIONS
THE ASSEMBLY SPONTANEOUS ASSOCIATIONS Thieves Laws Mad house Comedy We citizens Theater/ Acting Corruption Money laundering Politic Invalid parliament Very little work Lies Untouchable State body Humor
More informationСОЗДАВАЊЕ ИНОВАТИВНИ УЧИЛИШТА: ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ ЗА 21-ОТ ВЕК
СОЗДАВАЊЕ ИНОВАТИВНИ УЧИЛИШТА: ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ ЗА 21-ОТ ВЕК Скопје, 2009 Проект за основно образование ПРИРАЧНИК ЗА УЧИЛИШНИTE ТИМОВИ ЗА ПРОФЕСИОНАЛЕН РАЗВОЈ Скопје, 2009 Проект за основно образование
More informationСОЦИО-ЕКОНОМСКИ ДЕТЕРМИНАНТИ НА ЗДРАВОТО И АКТИВНО СТАРЕЕЊЕ ВО МАКЕДОНИЈА
Неда МИЛЕВСКА КОСТОВА Снежана ЧИЧЕВАЛИЕВА СОЦИО-ЕКОНОМСКИ ДЕТЕРМИНАНТИ НА ЗДРАВОТО И АКТИВНО СТАРЕЕЊЕ ВО МАКЕДОНИЈА I Вовед Здравото стареење како концепт о последниве години, стареењето, и особено здравото
More informationСкопје, август 2017 година
ПРЕДЛАГАЧ: Владата на Република Македонија ПРЕТСТАВНИЦИ: д-р Арбен Таравари, министер за здравство и д-р Гоце Чакаровски, заменик на министерот за здравство ПОВЕРЕНИЦИ: Владимир Милошев, државен секретар
More informationНевропатска болка. Фармаколошкиот третман на неуропатска болка кај возрасни во неспецијализирани поставки
Прилог Невропатска болка Фармаколошкиот третман на неуропатска болка кај возрасни во неспецијализирани поставки Објавено: март 2010 год. guidance.nice.org.uk/cg Содржина Вовед... 1 Нега насочена кон пациентот...
More informationБесплатно издание Интервју Јан Стола
Година IV / Број 6 / мај 2016 година / ISSN 1857-8926 / Бесплатно издание Врата за отворена дебата Тема на бројот: Млади и дроги Интервју: Јан Стола Претседател на меѓународната мрежа Млади во акција за
More informationКоисмение.Штозначиме.
Коисмение.Штозначиме. Исто како стоките и податоците, така GW ги движи и луѓето кои доаѓаат во контакт со портокаловата мрежа, внатрешно или надворешно. Ние се движиме напред со нашите клиенти, со напреден
More informationКРИВИЧНОТО ДЕЛО НЕСОВЕСНО ЛЕКУВАЊЕ НА БОЛНИ ВО МАКЕДОНСКО ПРАВО
М-р Благој Димовски 1 КРИВИЧНОТО ДЕЛО НЕСОВЕСНО ЛЕКУВАЊЕ НА БОЛНИ ВО МАКЕДОНСКО ПРАВО Апстракт 1.03 Кратка научна статија УДК: 343.347:614.25(497.7) Работата на лекарите и другите здравствени работници
More informationСОЦИЈАЛИЗАТОРСКА ФУНКЦИЈА НА СЕМЕЈСТВОТО- ПРАВНИ АСПЕКТИ
СОЦИЈАЛИЗАТОРСКА ФУНКЦИЈА НА СЕМЕЈСТВОТО- ПРАВНИ АСПЕКТИ Автор : м-р Јулијана Трајановска Февруари, 2016 Наместо вовед Семејството е основна клетка на секое општество и на секоја нација. Оттука, неговиот
More informationОД СИГУРНО СМЕСТУВАЊЕ ДО СОЦИЈАЛНА ИНТЕГРАЦИЈА НА ЖРТВИТЕ ОД ТРГОВИЈА СО ЛУЃЕ
ОД СИГУРНО СМЕСТУВАЊЕ ДО СОЦИЈАЛНА ИНТЕГРАЦИЈА НА ЖРТВИТЕ ОД ТРГОВИЈА СО ЛУЃЕ Здружение за акција против насилство и трговија со луѓе Отворена Порта Издавач: Здружение за акција против насилство и трговија
More informationПубликација: Анализа за процена на националните програми и мерки за вработување на лицата со попреченост
А З А З И Е Л Т И Н АНА Л А Н О И Ц А Н А Н А Н Е ПРОЦ А З И К Р Е М И И М А А Т ПРОГР А Ц И Л А Н Е Њ А В У Т О Б А ВР Т С О Н Е Ч Е Р П О П О С Публикација: Анализа за процена на националните програми
More informationБИЛТЕН. за семејно планирање. Почитувани пратенички и пратеници во Собранието на Република Македонија,
бр.2 декември, БИЛТЕН за семејно планирање Промоцијата на семејното планирање и обезбедувањето на претпочитаниот метод за контрацепција за жените и за паровите, се клучни за да се осигури благосостојбата
More informationЕвропски стандарди за квалитет на превенцијата на дроги: кус водич
European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction Европски стандарди за квалитет на превенцијата на дроги: кус водич Изготвиле Анџелина Брадерхуд и Хери Р. Самнал Центар за јавно здравје, Универзитет
More informationПетти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот
Technical Assistance for Civil Society Organisations Macedonian Office This project is funded by the European Union. Петти состанок на Локалната советодавна група Записник од состанокот Датум: 26ти Октомври
More informationЗАКОНСКОТО НАСЛЕДУВАЊЕ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА СО ОСВРТ ВО НЕКОИ ЕВРОПСКИ ЗЕМЈИ
УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА ПРАВЕН ФАКУЛТЕТ КИЧЕВО Дисперзирани студии: Битола Бојан Наумовски ЗАКОНСКОТО НАСЛЕДУВАЊЕ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА СО ОСВРТ ВО НЕКОИ ЕВРОПСКИ ЗЕМЈИ (магистерски
More informationМОДЕЛИ И ТЕХНИКИ НА ГРУПНО ОДЛУЧУВАЊЕ И НИВНАТА ПРИМЕНА ВО ДЕЛОВНИТЕ СУБЈЕКТИ ОД ПЕЛАГОНИСКИОТ РЕГИОН
У Н И В Е Р З И Т Е Т С В. К Л И М Е Н Т О Х Р И Д С К И Е К О Н О М С К И Ф А К У Л Т Е Т П Р И Л Е П МОДЕЛИ И ТЕХНИКИ НА ГРУПНО ОДЛУЧУВАЊЕ И НИВНАТА ПРИМЕНА ВО ДЕЛОВНИТЕ СУБЈЕКТИ ОД ПЕЛАГОНИСКИОТ РЕГИОН
More informationYEARS. Правата на едните и другите деца. by Васка Бајрамовска Мустафа OF THE CONVENTION ON THE RIGHTS OF THE CHILD
25 YEARS OF THE CONVENTION ON THE RIGHTS OF THE CHILD Правата на едните и другите деца by Васка Бајрамовска Мустафа Насловна: Петгодишно девојче во очекување да почне со изведба на песна заедно со другите
More informationUniversity St.Kliment Ohridski - Bitola Scientific Tobacco Institute- Priep ABSTRACT
Тутун / Tobacco, Vol.64, N⁰ 1-6, 46-55, 2014 ISSN 0494-3244 Тутун/Tobacco,Vol.64, N⁰1-6, 62-69, 2014 UDC: 633.71-152.61(497) 2008/2012 633.71-152.61(497.7) 2008/2012 Original Scientific paper DYNAMIC PRESENTATION
More informationЗАКОН ЗА СЛОБОДЕН ПРИСТАП ДО ИНФОРМАЦИИ ОД ЈАВЕН КАРАКТЕР
ЗАКОН ЗА СЛОБОДЕН ПРИСТАП ДО ИНФОРМАЦИИ ОД ЈАВЕН КАРАКТЕР КОНСОЛИДИРАН ТЕКСТ 1Закон за слободен пристап до информации од јавен карактер ( Службен весник на Република Македонија бр. 13/2006, 86/2008, 6/2010,
More informationБезбедност и здравје на работа
Безбедност и здравје на работа Предлог-основи за организирање на образование и обука во областа на безбедност и здравје на работа Проф. Елисавета Стикова УКИМ- Медицински Факултет, Институт за јавно здравје
More informationПсихози и шизофренија кај деца и кај младинци
Прилог Психози и шизофренија кај деца и кај младинци Препознавање и менаџирање Објавено: јануари 2013 год. guidance.nice.org.uk/cg Содржина Вовед... 1 Грижа насочена кон пациентот... 4 Клучни приоритети
More informationЗ А К О Н ЗА СЛОБОДЕН ПРИСТАП ДО ИНФОРМАЦИИ ОД ЈАВЕН КАРАКТЕР. Редакциски пречистен текст * I. ОПШТИ ОДРЕДБИ. 1. Предмет на законот
З А К О Н ЗА СЛОБОДЕН ПРИСТАП ДО ИНФОРМАЦИИ ОД ЈАВЕН КАРАКТЕР Редакциски пречистен текст * I. ОПШТИ ОДРЕДБИ 1. Предмет на законот Член 1 (1) Со овој закон се уредуваат условите, начинот и постапката за
More informationАриф Пини. Arif Pini. лекар од доверба за пациентите Роми од Гостивар. a doctor of confidence among Roma patients from Gostivar JAN - FEB 2015
ЈАН - ФЕБ JAN - FEB 2015 / Ариф Пини лекар од доверба за пациентите Роми од Гостивар Arif Pini a doctor of confidence among Roma patients from Gostivar СОДРЖИНА / CONTENT 2 3 3 3 4 5 6-7 8-9 10-11 12-13
More informationФОНД ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА ПРИРАЧНИК ЗА РАБОТА СО МОДУЛОТ ПОДНЕСУВАЊЕ НА БАРАЊЕ ЗА БОЛЕДУВАЊЕ ПРЕКУ ПОРТАЛОТ НА ФЗОМ
ФОНД ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ НА МАКЕДОНИЈА ПРИРАЧНИК ЗА РАБОТА СО МОДУЛОТ ПОДНЕСУВАЊЕ НА БАРАЊЕ ЗА БОЛЕДУВАЊЕ ПРЕКУ ПОРТАЛОТ НА ФЗОМ Скопје, март 2015 година Содржина 1 Процес на поднесување на барање
More informationПромоција на здравје Центар за семејна медицина Скопје 2011
Промоција на здравје Центар за семејна медицина Скопје 2011 Цели Да се разберат клучните дефиниции и концепти на ПЗ Да се препознаат клучните карактеристики и вредности Да се воочат разликите со поврзаните
More informationа) Сексуално и репродуктивно здравје - Пристап до информации - Лица со оштетен вид и слух - Македонија - Истражувања
1 CIP - Каталогизација во публикација Национална и универзитетска библиотека «Св. Климент Охридски», Скопје 613.88-056.262/.263(497.7)(047.3) ПРИСТАП до информации и услуги за сексуално и репродуктивно
More informationПРАВА НА ИМАТЕЛИТЕ НА АКЦИИ СО ПОСЕБНО ВНИМАНИЕ НА ПРАВАТА ШТО ГИ НУДАТ ПРИОРИТЕТНИТЕ АКЦИИ И НИВНА ЗАШТИТА
ПРАВА НА ИМАТЕЛИТЕ НА АКЦИИ СО ПОСЕБНО ВНИМАНИЕ НА ПРАВАТА ШТО ГИ НУДАТ ПРИОРИТЕТНИТЕ АКЦИИ И НИВНА ЗАШТИТА Автор: м-р Валентина Доревска Септември, 2014 година Според Законот, акцијата е сопственичка
More informationПРАВДА ЗА ДЕЦАта. Прирачник
ПРАВДА ЗА ДЕЦАта Прирачник Овој проект е финансиран од Европската Унија Овој проект е конфинансиран и имплементиран од УНИЦЕФ ПРАВДА ЗА ДЕЦАта Прирачник Овој прирачник беше подготвен со техничка поддршка
More informationИНСТИТУТ ЗА ЈАВНО ЗДРАВЈЕ НАРЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА В.Д. ДИРЕКТОР: Асс. Д-р Шабан МЕМЕТИ ИНФОРМАЦИЈА ЗА ПОВРЕДИ НА РАБОТА
ИНСТИТУТ ЗА ЈАВНО ЗДРАВЈЕ НАРЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА В.Д. ДИРЕКТОР: Асс. Д-р Шабан МЕМЕТИ ИНФОРМАЦИЈА ЗА ПОВРЕДИ НА РАБОТА 2014-2015 Скопје, 2016 ИНФОРМАЦИЈА ЗА ПОВРЕДИ НА РАБОТА 2014-2015 ИНСТИТУТ ЗА ЈАВНО
More information- МАГИСТЕРСКИ ТРУД -
УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП Економски факултет Втор циклус - Здравствен менаџмент Штип Марина Петрова УПРАВУВАЊЕ СО МОТИВАЦИЈА НА ПЕРСОНАЛОТ СО ПОСЕБЕН ОСВРТ НА КЛИНИЧКА БОЛНИЦА ШТИП - МАГИСТЕРСКИ ТРУД
More informationУниверзитет за туризам и менаџмент во Скопје 2014/2015. Проф. д-р Сашо Кожухаров
Универзитет за туризам и менаџмент во Скопје 2014/2015 Проф. д-р Сашо Кожухаров Детерминирање на менаџирањето на ризикот Процес на менаџирање на ризикот Одлучување и донесување одлуки Системи за поддржувањето
More informationПРИРАЧНИК ЗА ПРОЕКТЕН МЕНАЏМЕНТ
ОБУКА ЗА ПРИРАЧНИК ЗА (пример од глава I) Предавач: Андријана Богдановска Ѓуровиќ KNOWLEDGE CENTER, 2011 ГЛАВА 1 ВОВЕД И КОНЦЕПТ НА ПРОЕКТНИОТ МЕНАЏМЕНТ Цели Целта на воведот е даде преглед на проектниот
More information6. Компаративна анализа со претходни истражувања Финални заклучоци и препораки...53
Содржина Толковник на термини...4 Извршно резиме...5 Вовед 8 1. Квантитативно истражување на мислењето на граѓаните во однос на правата и дискриминацијата поврзана со групи изложени на поголем ризик и
More informationISUZU D-MAX SINGLE (2 ВРАТИ + ПИКАП ПРОСТОР ЗА ТОВАРАЊЕ) OПРЕМЕНОСТ МЕНУВАЧ ЦЕНА СО ДДВ
ISUZU D-MAX SINGLE (2 ВРАТИ + ПИКАП ПРОСТОР ЗА ТОВАРАЊЕ) SATELLITE, 4X2 Мануелен менувач 18.320 EUR / 1.132.176 ден SATELLITE, 4X2, СО КЛИМА УРЕД Мануелен менувач 18.969 EUR / 1.172.285 ден SATELLITE,
More informationПрирачник за управување со општинскиот имот
Прирачник за управување со општинскиот имот (прирачник за оние кои ги донесуваат одлуките на локално ниво) ноември 2014 год. ОСНОВНИ ПОДАТОЦИ Клиент: Финансирано од: Меѓународна консултантска компанија:
More informationСОБРАНИЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
2010042759 СОБРАНИЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Врз основа на член 75 ставови 1 и 2 од Уставот на Република Македонија, претседателот на Република Македонија и претседателот на Собранието на Република Македонија
More informationПреземање сертификат користејќи Mozilla Firefox
УПАТСТВО Преземање сертификат користејќи Mozilla Firefox Верзија: 4.0 Датум: 10.01.2018 103.11 КИБС АД Скопје 2017 КИБС АД Скопје, сите права задржани http://www.kibstrust.mk Содржина 1. Како да го преземам
More informationЗначајни подрачја за раститенија, птици и пеперутки во Македонија. Славчо Христовски
Значајни подрачја за раститенија, птици и пеперутки во Македонија Славчо Христовски Иницијативи за заштита Птици Растенија Пеперутки Лилјаци Заштитата на сите загрозени видови поединечно е практично невозможна.
More informationУНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ. МБА Менаџмент. Ивана Трендафилова
УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ МБА Менаџмент Ивана Трендафилова УЛОГАТА НА МЕНАЏЕРОТ - ЛИДЕРОТ ВО УПРАВУВАЊЕ СО КОНФЛИКТИ ПРЕКУ ПОТТИКНУВАЊЕ НА КОНСТРУКТИВНИ, А РАЗРЕШУВАЊЕ И ИЗБЕГНУВАЊЕ
More informationМИНИСТЕРСТВО ЗА ЗДРАВСТВО
МИНИСТЕРСТВО ЗА ЗДРАВСТВО Стратегија за безбедно мајчинство на Република Македонија за период 2010 2015 година со акционен план Скопје август, 2010 година Стратегија за безбедно мајчинство 2010 2015 година
More informationСакај го своето срце. Брз водич што ќе ве поддржи додека закрепнувате од срцева болест. Во болница. План за закрепнување. Заминување од болница
Сакај го своето срце Брз водич што ќе ве поддржи додека закрепнувате од срцева болест Macedonian Во болница Заминување од болница План за закрепнување Во болница Што се случи со моето срце? Ако ви се јасни
More informationОдносот помеѓу интерната и екстерната ревизија. Презентира: Верица Костова
Односот помеѓу интерната и екстерната ревизија Презентира: Верица Костова Што е ревизија http://www.youtube.com/watch?v=rjmgrdjhufs&sns=em Регулирање на внатрешната ревизија Закон за банки Закон за супервизија
More informationВОДИЧ ЗА КОРПОРАТИВНА ФИЛАНТРОПИЈА
Гледам дека постојано се купува нов мебел, често евтин, неквалитетен и само за фалење пред другите. Сакам да придонесам да се изработува квалитетен мебел, бидејќи забораваме дека тоа се нешта што најмногу
More informationМАГИСТЕРСКИ ТРУД. Значењето на е-crm за остварување на конкурентска предност на компаниите
МАГИСТЕРСКИ ТРУД Значењето на е-crm за остварување на Кандидат Вршкоска Лидија Ментор Проф.Д-р.Маргарита Јанеска Прилеп, јуни, 2014 Содржина Вовед... 4 1.Предмет, цели и методологија на истражување...
More informationINTERNATIONAL STANDARDS FOR THE PROFESSIONAL PRACTICE OF INTERNAL AUDITING (STANDARDS)
INTERNATIONAL STANDARDS FOR THE PROFESSIONAL PRACTICE OF INTERNAL AUDITING (STANDARDS) МЕЃУНАРОДНИ СТАНДАРДИ ЗА ПРОФЕСИОНАЛНО ИЗВРШУВАЊЕ НА ВНАТРЕШНА РЕВИЗИЈА (СТАНДАРДИ) Ревидирани: Октомври 2016 I Во
More informationLeila, the sick girl. Sick girl s friend. (Наставникот) Class teacher. Girl with bike rider (Девојчето со велосипедистот) (Велосипедистот)
(Болна на школо) List of characters (Личности) Leila, the sick girl Sick girl s friend Class teacher Nurse (Лејла, болното девојче) (Пријателот на болното девојче) (Наставникот) (Медицинската сестра) Girl
More informationКАРАКТЕРИСТИКИ НА НАСТАВНИТЕ ПРОГРАМИ ПО МАТЕМАТИКА ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ ( , , )
МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, 2 (2017), 107 121 КАРАКТЕРИСТИКИ НА НАСТАВНИТЕ ПРОГРАМИ ПО МАТЕМАТИКА ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ (1996 1998, 2007 2009, 2013 2015) Лидија Кондинска 1 Снежана Ристовска 2 Промените во наставата
More informationСЛОБОДА НА ИЗРАЗУВАЊЕ
ОСТВАРУВАЊЕ НА ПРАВОТО НА СЛОБОДА НА ИЗРАЗУВАЊЕ ТЕОРИЈА И ПРАКТИКА ОСТВАРУВАЊЕ НА ПРАВОТО НА СЛОБОДА НА ИЗРАЗУВАЊЕ ТЕОРИЈА И ПРАКТИКА ОСТВАРУВАЊЕ НА ПРАВОТО НА СЛОБОДА НА ИЗРАЗУВАЊЕ ТЕОРИЈА И ПРАКТИКА
More informationСЕКСУАЛНОТО И РЕПРОДУКТИВНОТО ЗДРАВЈЕ И ЛИЦАТА СО ТЕЛЕСНА ПОПРЕЧЕНОСТ (ИЗВЕШТАЈ ОД ПРОЦЕНКА ЗА ПОТРЕБИ ОД УСЛУГИ)
СЕКСУАЛНОТО И РЕПРОДУКТИВНОТО ЗДРАВЈЕ И ЛИЦАТА СО ТЕЛЕСНА ПОПРЕЧЕНОСТ (ИЗВЕШТАЈ ОД ПРОЦЕНКА ЗА ПОТРЕБИ ОД УСЛУГИ) www.hera.org.mk Издавач: Асоцијација за здравствена едукација и истражување ХЕРА Автор:
More informationРегионални упатства за идентификација на жртвите на трговијата со луѓе. Правилник(прирачник) за Југоисточна и Источна Европа
Регионални упатства за идентификација на жртвите на трговијата со луѓе Правилник(прирачник) за Југоисточна и Источна Европа Автори: Татјана Фомина, Интернационален центар Ла Страда - Молдавија и Мариа
More informationТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ)
ТОЛКОВНИК НА ПОИМИ, ТЕРМИНИ И ИМИЊА ОД ОБЛАСТА НА ТУРИЗМОТ (АНГЛИСКО-РУСКО-МАКЕДОНСКИ) Современост, Скопје, 2013 За издавачот: м-р Славчо Ковилоски Рецензенти: проф. д-р Марија Ацковска проф. д-р Толе
More informationПРИРАЧНИК ЗА СТРАТЕШКО ПЛАНИРАЊЕ
Република Македонија ВЛАДА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА - Генерален секретаријат - - Министерство за информатичко општество и администрација - ПРИРАЧНИК ЗА СТРАТЕШКО ПЛАНИРАЊЕ Скопје, јануари 2014 очитувани,
More informationСЛУЖБЕН ГЛАСНИК НА ОПШТИНА КРИВОГАШТАНИ
СЛУЖБЕН ГЛАСНИК НА ОПШТИНА КРИВОГАШТАНИ СЛУЖБЕН ГЛАСНИК НА ОПШТИНА КРИВОГАШТАНИ ИЗЛЕГУВА ПО ПОТРЕБА 26.10.2016 ГОДИНА БРОЈ 12 ГОДИНА XX КРИВОГАШТАНИ Трезорска сметка на Буџет на општина 739014068163019
More informationМЕЃУНАРОДНО СПИСАНИЕ ЗА ОБРАЗОВАНИЕ, ИСТРАЖУВАЊЕ И ОБУКА INTERNATIONAL JOURNAL FOR EDUCATION, RESEARCH AND TRAINING (IJERT)
ISSN 1857-9841 (Printed) ISSN 1867-985X (Online) МЕЃУНАРОДНО СПИСАНИЕ ЗА ОБРАЗОВАНИЕ, ИСТРАЖУВАЊЕ И ОБУКА INTERNATIONAL JOURNAL FOR EDUCATION, RESEARCH AND TRAINING (IJERT) ijert.fzf.ukim.edu.mk Волумен
More informationСпречување стрес на работното место
Спречување стрес на работното место Спречување стрес на работното место Спречување стрес на работното место Практични чекори за подобро спречување на стресот на работното место Меѓународна организација
More informationНАШИТЕ ПРВИ 20 ГОДИНИ.
НАШИТЕ ПРВИ 20 ГОДИНИ www.gs1mk.org.mk/20godini Бр.24 - јуни 2015 Почитувани читатели на е-инфо на GS1 Македонија Најновата технологија за означување на производите и пренос на информациите за истите -
More informationПРЕДМЕТНИ ПРОГРАМИ ОД СТУДИСКАТА ПРОГРАМА ПО СОЦИЈАЛНА РАБОТА И СОЦИЈАЛНА ПОЛИТИКА НА ПРВ ЦИКЛУС СТУДИИ
ПРЕДМЕТНИ ПРОГРАМИ ОД СТУДИСКАТА ПРОГРАМА ПО СОЦИЈАЛНА РАБОТА И СОЦИЈАЛНА ПОЛИТИКА НА ПРВ ЦИКЛУС СТУДИИ I СЕМЕСТАР 1. Наслов на наставниот предмет Теорија на социјална работа (з) 2. Код СР10З Студиска
More informationМаркетинг комуникациите и односите со потрошувачите фактор за градење имиџ на компанијата
РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св.Климент Охридски - Битола Економски факултет - Прилеп Маркетинг комуникациите и односите со потрошувачите фактор за градење имиџ на компанијата Кандидат: Васко Христовски
More informationОстеопороза: проценка на ризик од остеопоротична фрактура
Прилог Остеопороза: проценка на ризик од остеопоротична фрактура Објавено: август 2012 год. guidance.nice.org.uk/cg Содржина Вовед... 1 Грижа насочена кон пациентот... 3 Упатство... 4 Таргетирање на проценката
More informationКомпоненти на пристојната работа како содржина на работниот однос
Компоненти на пристојната работа како содржина на работниот однос Автор: Асистент м-р Марјан Габеров (Европски универзитет Р.M. Факултет за правни науки) Maj, 2015 г. Од историски аспект пристојната работа
More informationМОБИНГ ПСИХИЧКО ВОЗНЕМИРУВАЊЕ НА РАБОТНО МЕСТО
МОБИНГ ПСИХИЧКО ВОЗНЕМИРУВАЊЕ НА РАБОТНО МЕСТО Автор: Асистент м-р Марјан Габеров (Европски Универзитет Р.М. Факултет за правни науки) Октомври, 2015г. Општи напомени Конфликтот кој што може да се појави
More information