Қазақстанда тұңғыш теңіз академиясы ашылды

Transcription

1 «ТЕҢІЗШЕВРОЙЛ» ЖШС-не ЖЫЛ «Теңізшевройл» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің басылымы Информационная газета ТОО «Тенгизшевройл» Tengizchevroil Newsletter НОВОСТИ ТШО 06 (192) 2013 TCO NEWS Қазақстанда тұңғыш теңіз академиясы ашылды Бұл нөмірде: 2013 жылы 24 мамырда Алматы қаласында тұңғыш Қазақстан теңіз академиясының ашылу салтанаты болып өтті. «Теңізшевройл» ЖШС және Қазақ- Британ техникалық университетінің (ҚБТУ) тікелей қатысуымен және қолдауымен бірінші курс кадеттері таңдалып, теңіз сауда флоты үшін әлемдік деңгейдегі кәсіби мамандарды дайындау бойынша жаңа оқу ордасының тұсауы кесілді. Салтанатты ашылу рәсіміне мемлекеттік органдардың өкілдері, ҚР Парламентінің депутаттары, ТШО серіктес компаниялары, жұртшылық пен БАҚ өкілдері қатысты. ҚТА Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмасы бойынша теңіздегі кен орындарын игеруге қолдау көрсету және Қазақстан азаматтарын дәстүрлі мұнай-газ секторынан тыс жұмыспен қамту мақсатында құрылды. Академияны ашуда ҚБТУ серіктес болуға ниет білдірді. Аталған оқу орны осы профильдегі маман дайындау тапсырмаларына ең сәйкес келетін бірден-бір білім ордасы болып табылады. Академияда білім ағылшын тілінде үйретіледі, ал кадеттер тәжірибелерін халықаралық су бассейндерінде және Каспий теңізінде өткізетін болады. «Қазақстан теңіз академиясының құрылуы Қазақстанның Каспий аймағын дамыту жөніндегі тапсырмаларына сәйкес келеді. Осы жерде палубалық топтың және машиналық бөлімнің білікті мамандарын дайындау жоспарланып отыр, кейіннен сол мамандар халықаралық деңгейде танымал болады», - дейді ТШО бас директоры Тим Миллер, - Ірі экспорттаушы ұйымдардың бірі ретінде біздің компания үшін Қазақстанда тек мұнай және газ саласында емес, осы тектес секторларда жоғары білікті кадрлардың болуы маңызды. Сондықтан біз ҚТА жобасының бас серіктесі болып отырмыз. Ал академияның ашылуы Қазақстан экономикасының флагманы болып табылатын ТШО компаниясының құрылғанына 20 жыл толу мерейтойымен тұспа-тұс келіп отыр». Қасым Тілепов, ҚР Көлік және коммуникация министрлігінің өкілі: «Академияның ашылуы Көлік және коммуникация министрлігі және Қазақстан теңіз көлігі саласы үшін аса маңызды оқиға. Академияны ашуға «Теңізшевройл» компаниясы көп көмек көрсетті. Көлік және (Соңы 2 бетте) ФОРУМ CHESM бет Табиғатты аялайық 4-5 беттер Мүгедек балаларға арналған құнды сыйлық микроавтобусын тапсыру салтанаты болды. ТШО бас директоры Тим Миллер микроавтобустың кілтін салтанатты түрде аудандық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімінің бастығы Серік Қамидоллаға тапсырды. Енді міне ақ түсті «Форд Транзит» темір тұлпары қала ішінде балаларды керекті жерлеріне жүйткіп жеткізетін болады. Жылыой ауданының әкімі М.Ізбасов мырза ТШО бас директорына аудандағы атқарылып жатырған әлеуметтік бағдарламалар үшін алғыс хат тапсырды. Ал балалар өз өнерлерін төге отырып, қонақтарға арналған шағын ән-би шашуымен салтанатты шараны шырайландырды. Қанат Еңсегенов. Сенім мен абырой 6 бет Міне осындай бағдарлама! 7 бет 2012 жылы қараша айында ТШО басшылығының Жылыой ауданының әкімі Мақсым Ізбасовпен кездесуі кезінде аудан басшысы «Теңізшевройл» ЖШС-нен тұрғындардың бірқатар күрмеленіп қалған мәселелерін шешу үшін көмек сұралған болатын. Соның ішінде мүгедек балаларды тасымалдау үшін арнайы жабдықталған автобус сатып алу өтініші де айтылған еді. Құлсары қаласында сауықтыру орталығы қызмет етеді, ол жерде балаларға тұрақты түрде медициналық көмек көрсетіліп, жетілдіретін ойындар мен оқу дәрістері өткізіледі. Алайда, мүгедек балалардың жүріп-тұруы мұң-мұқтаж, әсіресе, мүгедек арбасын қолданатындар үшін жағдай жан ашырлық екені рас. Мәселе шешілді. ТШО бас директоры Тим Миллердің тапсырмасы бойынша компания керекті көлікті сатып алды. Үстіміздегі жылдың 6 маусымында Құлсары қаласында мүмкіндігі шектеулі балалар үшін арнайы жабдықталған «Форд Транзит» Мастер-кластан дөңгелек үстелге! 8 бет

2 2 БІЗ ЖАСАДЫҚ! «Шеврон» корпорациясының бұрынғы басшысы Кеннет Деррдің ТШО 20 жылдық мерейтойындағы құттықтау сөзі 06 (192) 2013 Соңғы жиналыста қабырғада екі сурет ілініп тұрған еді: суреттерде біз Президент Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевпен Келісімге қол қойған сәтіміз көрініс тапқан. Мен осы жиналыста жарты сағат отырып, әлгі суреттерге қарап өткен жиырма жылда болған оқиғаларды еске түсірдім. Сол кезде Алматы қаласында Келісімге қой қойылған соң, біз Теңізге ұшып келдік. Үлкен мереке, салтанатты түскі ас болды. Қай ғимаратта болғаны дәл есімде жоқ, бірақ қатысушылар қарасы шынымен көп еді. Сол сәтте бәрі де іштей толқуда болды-ау деймін. ТШО құрылған кезде кәсіпорында шамамен 3000 адам еңбек ететін. Әне-міне кеп қалады деп отырған екі жүзге жуық «Шеврон» қызметкерлерін осы ұжыммен араласуын қалай жүзеге асыратынымыз, сірә, сол кезде бәрінің де басында қылаң еткен ой болған болар. Қазақстандық қызметкерлердің арқасында осы кезең жылдам әрі жеңіл болғанын атап өткім келеді. Адамдар тез арада танысып, қоян-қолтық жұмысқа араласып кетті. Алғашқы жылдарда ауыртпашылықтар аз болмады. Мұнай тасымалы бойынша түйінді мәселелер бар еді. Үкімет өндірістің артып, бюджетке қосымша қаражат түскенін күтті, Шеврондағы көңіл-күй де мәз емес еді, себебі біз де өндірістің артуына сенім артып отырған болатынбыз. Алғашқы жылдарда мұнай өндірісі тәулігіне 50,000 баррель деңгейінен аса алмады, бұл зауыттың өндірістік қуаттылығынан анағұрлым төмен болатын. Міне бүгінде, араға мұнай кәсіпшілігінде ұзақ мерзім саналмайтын жиырма жыл салып, мұнай өндірісі тәулігіне 600 мың тонна баррельге шығып отыр. Бір сөзбен айтқанда өндіріс мөлшері он еседен астам артты. Осындай керемет табыстың сыры қарапайым ғана: бұл ТШО компаниясының тамаша ұжымы «Шеврон» корпорациясының президенті Джон Уотсон (сол жақта) және Кеннет Дерр мен Шеврон және Қазақстан Республикасының Үкіметі, және кейіннен қосылған біздің серіктестеріміздің арасындағы ынтымақтастықтың жемісі. Соның нәтижесінде жоба қатысушыларының арасындағы қарым-қатынас нығая түсті. Егер алда әлемдік мұнай кәсіпшілігінің тарихы туралы тағы бір кітап шығар болса, «Теңізшевройл» тәжірибесі мен оның кең танымал табысы осы кітаптың маңызды тарауына айналарына күмәнім жоқ. Бүгін осы жерде кәсіпорынның түрлі бөлімдері атынан қатысып отырғандардың бәрі де қол жеткізілген жетістіктерді мақтан тұтады деп ойлаймын және өз ұжымдарыңызға осы жобаға қандай да болсын қатысы бар тұлғалардың барлығы да ортақ табысты мақтан тұтатындығын жеткізерсіздер деп үміттенемін. Сөзімді қорытындылай келе, Джон мен Тимге мені осы айтулы шараға шақырғандары үшін алғысымды айтқым келеді. Мен Қазақстанға соңғы рет келгенімнен бері он төрт жыл өтіпті. Алғашқы он жылда мен бұл жақта жиі болатынмын, сондықтан кешегі күні Президент мырзамен қайта жүздесуім, ТШО-ның алғашқы жылдарында танысып-көріскен басқа да маған адамдармен қауышуым, бұрынғы өткен шақтар мен достарды, тамаша адамдарды еске алу мен үшін шынымен де үлкен бақыт. Осы аса маңызды күн «Теңізшевройл» компаниясының жиырма жылдық мерейтойын сіздермен бірге тойлау мен үшін зор мақтаныш. Көп-көп рақмет. Теңіз кешені, 6 сәуір, 2013 ж. (Соңы. Басы 1 бетте.) коммуникация министрлігі атынан компания басшылығы мен оның қызметкерлеріне зор алғысымызды айтқымыз келеді. Қазақстандық дипломдардың халықаралық стандарттарға сай болуы үшін Қазақстанды Халықаралық теңіз ұйымының «ақ тізіміне» енгізу шараларын жүзеге асыру қажет. Осы академияның ашылуы қазақстандық дипломды әлемдік теңіз қауымдастығының тануы үшін алғашқы адым болып табылады. Бүгінгі күні осы саланың дамуы мен кеме қатынасы қауіпсіздігіне ықпал ететін ұлттық теңіз кадрларының жетіспеушілігі байқалып отыр. Шағын статистикалық деректер келтіре кетейін: жүзу құрамының (топтық, қатардағы) саны шамамен 1800 адам құрайды, оның ішінде Қазақстан Республикасы азаматтарының үлесі кемелер экипажы бойынша 50%-дан көп емес, ал топтық құрам деңгейінде барлығы 25% ғана. Кадрлар жетіспеушілігі мәселесін шешу үшін шамамен 900 маман дайындау қажет. Министрлік теңіз кемелерінің топтық құрамын ұлттық кадрлармен қамтамасыз ету бойынша үлкен үміт етіп отырғанын айтып өткіміз келеді. Ал өз тарапынан Министрлік «Теңізшевройл» мен голландиялық «STC-Group» компаниялары және норвегиялық «Дет Норске Веритас» классификациялық қоғамының қолдауымен теңізшілер дайындау жүйесін жасау үшін тиісті ұлттық құқықтық базамен қамтамасыз етеді». Академияның ашылу салтанатына «Шеврон» корпорациясы басқарма төрағасының орынбасары, барлау, өндіру және газ жобалары бойынша вице-президент Джордж Киркланд мырза қатысты. «Мен үшін осы ерекше күнде осындай қуанышты сәтті сіздермен бөлісу үлкен абырой. «Шеврон» компаниясының теңіз тарихы тереңнен басталады. Қазақстанда тұңғыш теңіз академиясы ашылды ТШО алғашқы Қазақстан теңіз академиясына демеушілік қолдау көрсетуге шешім қабылдай отырып, жоғары деңгейлі мақсат қойды. Бірнеше күн бұрын ғана елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Астана қаласында Шетелдік инвесторлар мен іскерлік серіктестер кеңесін өткізді. Оның барысында Қазақстанға соңғы жиырма жылда үлкен жетістіктерге қол жеткізіп, гүлденуге жол ашқан инновациялар мәселесі айтылды. Мен ТШО компаниясының энергетика секторын дамытуға үлес қосуда атқарған табысты шаралары туралы мақтанышпен айттым. Бүгін біздің тойлап отырған шарамыз осындай инновацияның дәл өзі, осы академия мен оның кадеттері аймақтың дамып, гүлденуіне үлес қосатын болады» деп Джордж Киркланд өз пікірін ҚБТУ ректоры Ескендір Бейсембетов және ТШО бас директоры Тим Миллер Вице-президент корпорации «Chevron Upstream» Джордж Киркланд приветствует кадетов білдірді. «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ атынан басқарма төрағасы Мағзұм Мырзағалиев сөз алды: «Елбасының тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасы мұнай өнеркәсібінің көшбасшысы саналатын «Теңізшевройл» компаниясы осы бастамаға демеуші болып Қазақ-Британ техникалық университеті тәріздес беделді оқу орнының базасында тұңғыш Қазақстан теңіз академиясының ашылуына ықпал етіп отыр. Академияны ашудың алғышарттары Қазақстан Республикасының стратегиялық дамуымен тікелей байланысты. Жалпы дүние жүзі бойынша теңіз мамандарына деген өткір сұранысты ескерсек, теңіз академиясының ашылуы біздің жастар үшін кең перспективалар ашады. Бұл абыройлы мамандық, оған бәрі де әр уақыт құрметпен қарайды. Академия түлектері кәсіби техникалық білім алып, сол білімдерін топтық лауазымдарда қолдана алады. Мен алғашқы түлектер қазақстандық флотты дамытуға зор үлес қосатындарына сенімдімін». Салтанатты ашылу рәсімінде сондай-ақ ҚБТУ ректоры Ескендір Бейсембетов және ҚТА бірінші курсының кадеті Ерік Мақсотов та сөз алды. «Шеврон» компаниясы атынан кадеттерге ескерткіш сыйлықтарын «Шеврон» Еуразиялық бөлімшесінің басқарушы директоры Скотт Дэвис және «Шеврон Шиппинг» президенті Майк Карсью табыс етті. Кеме жүргізуші кадеттеріне, жұлдыздар бойынша бағытбағдар анықтайтын құрал секстанттар сыйланды. Ал кеме механиктері кадеттеріне электр тогы мен кернеуін өлшейтін құрал мультиметр сыйланды. Қазақстан теңіз академиясына толағай табыс тілей отырып, дамудың дара жолына түссін дегіміз келеді! Меруерт Суханкулова Үкіметпен және жұртшылықпен байланыс бөлімі, ТШО

3 06 (192) «CHESM 2013» ФОРУМЫ іне, екінші жыл қатарынан CHESM форумы жаңа Мформатта өтуде. Форумның мәжіліс отырыстары мен баяндамаларсыз, өзара байланыс, пікірталас және көрнекі көрме түрінде ұсынылуы жылдық шараның тартымды, ең бастысы нәтижелі өтуіне жол ашты. CHESM - бұл ТШО-ның мердігер ұйымдардағы еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және қоршаған ортаны қорғауды басқару процесі.тшо жобаларын жүзеге асыруға қатысатын және қызмет түрлерін көрсететін компанияларға «Теңізшевройлдың» ішкі философиясына сай талаптар мен әдістердің, ұйымдастыру шараларының жүйесі. Ал әдеттігідей, көктемде өткізілетін бұл форум бір жыл ішінде атқарған жұмысты талдауға мүмкіндік беріп, процестерді жетілдіру жөніндегі міндеттерді айқындап, қол жеткен жетістіктерді нығайта түседі. Біз үшін, форумды өткізудегі стратегияны сапалы дайындау, және еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы мен қоршаған ортаны қорғау жөніндегі стратегияны жоғары деңгейде жоспарлап, жүргізу мен өз ісіміздің тиімділігін көрсету. «Бірлескен күш-жігер арқасында Форумды жоғары деңгейде өткіземіз деп үміттенемін»,-деді шараны ашу барысында толқи сөйлеген қауіпсіздік техникасы жөніндегі жетекші маман, форумды ұйымдастырушылардың бірі Гүлнәр Нығмеджанова. Осындай міндетті жүктенген ұйымдастырушылар өз жұмысын толыққанды орындады деуге болады. Арнайы CHESM форумы үшін ұшып келген, ТШО-ның бас директоры Тим Миллер, мердігер ұйымдардың көптеген өкілдерімен кездесу мүмкіндігін пайдаланып, олармен «Теңізшеройлдың» басты приоритеті - қауіпсіз жұмыс философиясы болып табылатынын айтты. Қауіпсіздік қағидасына балама жоқ,-деді ол. Мердігер ұйымдарға еңбек мәдениеті мен кез келген жұмысты қауіпсіз атқару жөніндегі талаптарды тарата отырып, ТШО рекордтық көрсеткіштер үшін емес, қайта әр жұмысшының өз үйіне аман-сау оралуы үшін жұмыстанады. Осы қағида құр сөз ретінде қалып, әр адамның саналы жауапкершілігіне айналмай, қасында жұмыс жасайтын жұмысшыларға таралмаса,ешқандай да көрсеткіш алға баспайды. ТШО осы форум алдында ғана аса жоғары жетістік - жарақатсыз, жұмыс уақытын жоғалтпай, 25 миллион адам-сағатқа қол жеткізді. Бұл ең алдымен, ТШО-ның қауіпсіздік техникасына ерекше мән беретіндігін көрсетеді. Тим Миллер форум қатысушыларын қол жеткізген нәтижені ұстап қана қоймай, оны шығармашылық тұрғыда жетілдіре түсуге және жаңашыл жоғары талап пен қатаң бақылау жолдарын іздеуге шақырды. ТШО басшысы аудиториядан қойылған сұрақтарға жауап берді. Содан соң, форумның қатысушылары «Шаңырақ» кентінің үшінші модулінде орын алған ашық тақырыптық экспозицияға жол тартты. Бірнеше экспонаттарды жинау және стендті көрнекілеу-аса қиын жұмыс емес шығар. Ал көрмені «сөйлету», яғни көрерменге оны тартымды етіп ұсыну және форумда талқыланатын сұрақтар, әсіресе, кәсіби мамандар үшін - күнделікті тәжірибе мен жұмыс. Бұл жерде айта кететін жәйт, CHESM халыққа жасанды әсер қалдыруға тырыспайды,мысалы, көрмедегі стендтер өте қарапайым, дизайнерлік бейімсіз. Алайда, әрқайсысының қасында тамашалаушылар көп болды. Форумның екінші бөлімін біріншінің жанды жалғасын қылу идеясы өте тамаша болды. Өйткені, әр компания немесе бөлім көрерменмен тікелей жұмыс жасап, стенд міндетін бірге шешуге жұмыстанып жатты. Мысалы, оқиғаларды тергеу және оның түпкі себептерін тергеу жөніндегі топ-ең қызу топтардың бірі болды. Халықты қауіпсіздік техникасы бойынша жұмысты талдауға қалай тартуға болады? Болады екен. Сахнада, көп жағдайда болатын, жағымсыз нәтижеге әкеп соқтыратын тәртіп бұзушылық жағдайлары көрсетілді. Ал көрерменге жағымсыз салдарға әкелген істің себебін табуын сұрады. Идея көңілден шықты. Суреттер шеңбер ішіне орналастырылды, ол «Қуат дөңгелегі» деп аталды. Нәтиже, күткеннен де жақсы болып шықты. - Біздердің «пирогымыз» осынша адамдарды қызықтырады деп ойламаппыз,-дейді талдаушы Инна Данилова. «Пирог» деп отырғанымыз белгілі бір апатқа әкелетін, бөлшектелген факторлар жиынтығы. Тергеудің нақты себебін бір суретке сиғызу оңай болмады. Ойынға қатысушылардың дереу өзіндік экспресс-талдау жүргізуіне тура келді. Ойын сонысымен де қызықты болды! «Қуат дөңгелегі» басшыларды - Тим Миллерді, Брэд Миддлтон мен Гари Энкті де қызықтырды. Бас директор мен топ-менедежерлер өз жұмысын жақсы атқарғаны үшін Иннадан сыйлықтар алды. Басқа экспозициялар да қызықты және ең бастысы, пайдалы, әрі тәлім-тәрбиесі мол көрме болды. Осылай болуы да тиіс: тәжірибе басқаларға қарап өз әсерін қалдырғанда ғана бағалы болады, ал қателіктер мен ағаттыққа талдау нәтижесі - жұмыстың әрі қарай дамуының негізі. Гүлнәр НЫҒМЕДЖАНОВА арнайы біздің газет үшін «CHESM- 2013» Форумы нәтижелерінің қорытындысын хабарлады. Форумға қатысушылардың жалпы саны артты; 208 қатысушы тіркелді, оның 123-і мердігер ұйымдардан; 16 экспозиция қойылды; алғаш рет арнайы техникалар өрт сөндіруге арналған автомашиналар, қар тазалайтын қуатты агрегат және т.б көрсетілді. Барлық топтар адал көзқарас танытып,өз жұмысына үлкен жауапкершілікпен қарады және Форумның жоғары деңгейде өткізілуіне ат салысты; Форумның жұмысына ТШО ның бірінші басшылары қатысты; Құрал-жабдықтар мен мәліметтерді дайындауда және Форум қатысушыларын тамақпен қамтамасыз етуде барлық мердігер ұйымдардың сервистік қызметтері бір кісідей жұмыс істеді. Төменде келтірілген Форумға қатысушылардың пікірлерін іріктеп, бізге жібірген де сол кісі. Никита ЕСЬКОВ, қауіпсіздік техникасы жөніндегі маман: Форумның қатысушысы ретінде, мен мердігер ұйымдардың стенділерін көрдім. Көріп, білгенімнен алған әсерім ерекше! Мердігер компаниялар мен ТШО-ның бөлімдері қауіпсіздік техникасын қамтамасыз ету мүмкіндіктерін көрсетуде еш нәрседен аянбаған. Стенділер мен СИЗ-дің берері мол, ақпаратты және көркем. Мен өзімді Шеврон корпорациясының осындай форум өткізуде мол тәжірибесі мен өзіндік білімі бар шетелдік бизнес бөлімшелері ұйымдастырған көрмеде жүргендей сезіндім. Қатысушылар өздерін белсенді көрсетті. Стендке қуана-қуана қарай жақындап, викториналар мен интерактивтік жарыстарға қатысты. Болашақта да осындай берері мол іс-шараларға қатысуды қалаймыз. Рәйля ЛУҚПАНОВА, экологиялық жобаларды қолдау жөніндегі маман: Біздің топ үш тақырып ұсынды: жер асты суы, атмосфералық ауа, қалдықтар. Қалдықтар тақырыбы бойынша мазмұнды және көрнекті слайд дайындаған болатынбыз. Ол үлкен стенд арқылы көрсетілді. Жер асты суы бойынша Андрей Набок сұрақ-жауап ойынын ұйымдастырды, әр дұрыс жауап берген қатысушы сыйлығын алып отырды. Атмосфералық ауа бөлімінде біз «Газ анықтағыш Testo» құралын қалай іске қосу керектігі онлайн көрсеттік. Одан басқа, бізде қосымша ақпарат құралдары: дискілер,брошюралар мен журналдар болды. Жыл сайын өткізілетін форум ұйымдастырушыларына мен өз алғысымды білдіремін және бұл біздің талаптарымызды мердігер ұйымдарға жеткізетін бірден-бір жол деп ойлаймын. Бұл біздің форумға бірінші рет қатысуымыз. Келесі жылы біз көпке таратылатын ақпараттық материалдар санын көбейтіп, викториналар мен конкурстарды көбірек ұйымдастырғымыз келеді. Форумның арқасында,болашақта осындай форумды қоршаған ортаны қорғау күні өткізіп, «Қоршаған ортаны қорғау» апталығын ұйымдастыру идеясы туындады. Игорь ЧЕРНОВ, «САПСАН» компаниясы: Форум маған жаңа стенділеріммен және көрме орындарымен ұнады. Әсіресе, жол бойындағы қарды тазартуға арналған жаңа техника қойылған орын қатты ұнады. «Даларо» компаниясы ұсынған электр қондырғыларда жұмысқа арналған қорғаныс киімінің жаңа үлгісі назар аудартпай қоймады. Көптеген көрермендер жұмыс орындарындағы «Ұят тақтасында» көрсетілген жұмысқа қауіп әкелетін қолдан жасалған құралдарға ауды. Биікте жұмыс істеуге арналған жаңа сақтандырғыш құралдарымен танысты. Жалпы алғанда, форумға қатысушы барлық компаниялар мен ТШО бөлімдері өте жақсы экспозициямен келді. Форум жоғары деңгейде өтті. Артем ЛОБКО, «Казаналит» компаниясы: Біздің компания жыл сайын ТШО-ның мердігер ұйымдары форумына қатысып келеді. Әдеттегідей форум жоғары деңгейде ұйымдастырылды. Қауіпсіздік техникасына арналған жәрмеңкедегі стенділер ТШО-ның апатқа дайындық мүмкіндіктері, биыл алғаш рет форумға қойылған қар жинау техникасы қатты ұнады. Сондай-ақ жүк көтеруге, биіктікте жұмыс істеу/ тұйыққа тірелу мәселелеріне арналған стенділер қатты әсер қалдырды. ТШО-ның мердігер ұйымдары мен бөлімдері ұйымдастырған барлық презентациялар мен экспозициялар сапалылығымен келушілер назарын өзіне аударды. Аталған форумды ұйымдастырушыларға және мені шақырғаны үшін алғысым шексіз. Жеткіншек ЕСПОСЫНОВ, «Асқар Тау Инжиниринг»ЖШС-нің қауіпсіздік техникасы және сапаны бақылау тобының жетекшісі: - Біз «Теңізшевройл» басшыларының аталған форумға қатысып, бүкіл процеске жан бітіруге ұмтылуын көріп, олар үшін мердігер ұйымдарда әр қызметкердің қауіпсіз жұмыс істеуіне жағдай туғызудың қаншалықты маңызды екендігін көрдік. «Асқар Тау Инжиниринг»ЖШС үшін бұл үлгі-өнеге болды, біздің әр қызметкер үшін және де тұтас кәсіпорын үшін еңбекті қорғаудың жоғары мәдениетін биік деңгейге көтеруімізге түрткі болды. Еңбекті қорғау мәдениетін көтеру проблемасы сан қырлы, оны шешу кешенді әдісті талап етеді және басқару жүйесі мен тәжірибені бір арнада тоғыстыруды қажет етеді. Жұмыс орнындағы тәртіп-қауіпсіз, салауатты болса, өндіріс өрге жүзеді. Біз өз компаниямыздың екі «CHESM бойынша 2012 жылғы аса үздік көрсеткіштері үшін» және «Бес жыл бойы жарақатсыз және жол-көлік оқиғасынсыз» номинациялары бойынша жүлдегер атанғанын мақтан тұтамыз. Біз жәрмеңкеге қатысқан қамтушылардан жабдықтарға, өнімдер сапасына және жабдықтарды жеткізуге қатысты ақпараттар алдық. Форум қызықты да, пайдалы болды. Жарақатсыз, жұмыс уақытын жоғалтпай үздіксіз адам-сағат жұмыс істеу - ТШО мен оның мердігер ұйымдарының қауіпсіздік техникасы мен өндіріс мәдениетін қандай жолға қойғандығын көрсетсе керек. Бұл ғажайып рекорд! Алайда бұл көрсеткіш әлі ұлғайған жоқ. Ендеше, аталған бағытта біз жұмысымызды күшейтіп, жетілдіруіміз қажет! Оның ішінде CHESM процесі шеңберінде. Георгий ТРУХИН

4 4 06 (192) маусым ДҮНИЕЖҮЗІЛІК ҚОР ТАБИҒАТТЫ «Теңізшевройл» кәсіпорнының табиғат қорғау жобалары Кез келген кәсіпорынның қызметі табиғатқа ықпал келтірмеуі мүмкін еместігі ешкімге де тосын жаңалық емес. Сондықтан, компанияның басты мәселесі осы ықпалды барынша төмен деңгейге түсіру болып табылады. Негізінен, соңғы уақыттары экология мәселелері басым бағытқа ие болып отырғаны қуантады. Экологиялық дүниетаным біртіндеп өзгеріп келеді. ТШО компаниясының маңызды стратегиялық мақсаттарының бірі қауіпсіздік техникасы мен қоршаған ортаны қорғау саласының көшбасшысы болу екендігі кездейсоқ нәрсе емес. Өз қызметін қауіпсіздік техникасы мен қоршаған ортаны қорғау бойынша үздік әлемдік стандарттарға сай орындай отырып, біз дүние жүзіндегі мұнай және газ саласында ең қауіпсіз, тиімді және пайда әкелетін кәсіпорын болуға ұмтыламыз. Сондықтан ТШО өз жұмысында әрдайым Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық құжаттары мен ТШО-ның қоршаған ортаны қорғау жөніндегі саясатын басшылыққа алады. Осы саясаттың басты мақсаттары адамдардың денсаулығы мен қоршаған ортаны қорғау, осы салада көшбасшы болу және біздің қоршаған ортаны қорғау бойынша қол жеткізген табыстарымыз үшін халықаралық марапаттар мен құрметке ие болу. ТШО дайындап, жүзеге асыратын барлық экологиялық жобаларды шартты түрде үш категорияға бөлуге болады: бағалау, ғылыми-зерттеу және табиғат қорғау жобалары. Бағалау жобаларына Қоршаған ортаға келтірілетін ықпалды бағалау (ҚОКЫБ), Санитарлық-қорғау аймағын есептеу (СҚАЕ) және Қоршаған ортаны қорғау тараулары (ҚОҚТ) жатады. Ғылыми-зерттеу жұмыстарына «Теңізшевройл» ЖШС мұнай ұңғымаларында газды жағу Барлық жүзеге асырылатын экологиялық жобалар келесідей категорияларға бөлінеді: атмосфералық ауаны қорғау, су ресурстарын қорғау және үнемдеп пайдалану, өндіріс және тұтыну қалдықтарын игеру, күкіртті утилизациялауды басқару, жер ресурстарын қорғау, өсімдіктер мен жануарларды қорғау, экологиялық сананы дамыту және басқа ба көптеген жобалар. Атмосфералық ауаны қорғау ша- жетістік «12-бағдарлама бойынша зауытты модификациялау», «5-желіні аяқтау», «Сұйылтылған көмірсутегі газдарының қондырғыларын модификациялау» және «Құлсары газ құбырының желісін модернизациялау» тәріздес газды өңдеу және тасымалдау қуаттылықтарын кеңейтуге бағытталған ірі ұзақ мерзімдік жобаларды жүзеге асырудың нәтижесі. Осы жұмыстардың барлығы соңында газды алауда жағуды 69 % астам мөлшерге азайтуға ықпал етті, бұл күрделі жөндеу кезіндегі атқарылған технологиялық процестерді жетілдірумен, сондай-ақ экспорттық газ құбыр желісіндегі ағымдағы қуаттылық шектеулерін жойған 2005 жылдың соңында аяқталған «Газ экспортын кеңейту жобасын» қатарға қосумен байланысты. Екінші маңызды жоба жылдары орындалды. «Газ қалдықтарын кәдеге жарату» бағдарламасы арқасында газды алауда жағу тіптен азайтылды. Соңғы 12 Табиғатты қорғау іс-шараларына нақты жұмсалған қаржының жалпы мөлшері Ауаға шығарылған ластауыш заттардың үлес салмағының азаюы Миллиард тенгe кезінде ашық алаудың орнитофаунаға ықпалын бағалау» -2007ж., «Теңіз кенішіндегі күкіртті ашық сақтау әдісінің қоршаған орта мен халық денсаулығына ықпалы» -2007ж., «ТШО Серіктестігі аумағындағы қазіргі уақыттағы биотүрлілікті бағалау» ж., «Эксперименталдық күкірт карталары» ж. және т.б. жатады. Бұл жобаларды жіті түсіндіру мақаламыздың мақсаты емес, сондықтан біз көбірек үшінші категорияға, яғни қоршаған ортаны қорғау жобаларына тоқталамыз. Бірнеше жыл бойынша компания табиғат қорғау жобаларын жүзеге асыруға қомақты қаражат құйып келеді. Мәселен, жылдар аралығында осы бағытта жұмсалған қаражат 348 млрд. теңгені құрады немесе бұл шамамен 2.3 млрд.ақш долларына тең ралары үлестік шығарындыларды айтарлықтай азайтуға ықпал етті. Қатарында Шикі мұнайдың біріккен жобасы, Екінші буынды зауыт (ЕБЗ), Шикі газ айдау (ШГА) және тағы басқалары бар осы жобаларды жүзеге асыру арқасында 2012 жылы атмосфераға үлестік шығарынды тастау 2000 жылмен салыстырғанда мұнай өндірісі 131% артқанына қарамастан 68% астам азайды. «Газ қалдықтарын кәдеге жарату», «Қышқыл газды жағуды азайту» және ұңғыма діңгегін тазарту» жобалары да газды алауда жағу нәтижесінде ауаға тасталатын шығарындылар мөлшерін азайтуға бағытталған. Алауда жағылатын газ көлемін көп мөлшерде азайту 2000 және 2002 жылдар аралығында болды. Бұл Мұнай көлемі, млн. тонн көңіл көншітетін нәтижелерге қол жеткізу үшін жобаларды дайындау және жүзеге асыруға қаншалықты күш-жігер мен уақыт жұмсалатынын жақсы көрсетеді. Кестеден көрініп тұрғанындай, газды жағу көрсеткіштері мұнай өндірісі артып отырғанына қарамастан тұрақты түрде азайып отыр. Соңғы жылдары орын алып отырған азаю Кешенді технологиялық желілерді (КТЛ) Мұнай көлемі, млн.тонн жылда бұл көрсеткіш 2000 жылмен салыстырғанда 92% кеміді. Су ресурстарын қорғау және үнемдеп пайдалану жобалары аясында «Канализациялық тазалау қондырғылары (КТҚ)», «Суды қайта пайдалану жобасы (СҚПЖ)» және суды тастау және тазалау жүйелерін модернизациялауға бағытталған Ластауыш заттардың үлес салмағы, кг/т Ластауыш заттардың үлес салмағы, кг/т басқа да көптеген жобалар жүзеге асырылады. Қазіргі уақытта КТҚ құрылыс аяқталып, нысанды қосуреттеу жұмыстары басталып кетті. Бұл жоба булану тоғандарына су жіберуді тоқтатуға және тұрмыстықшаруашылық сарқынды суды әрмен қарай өңдеу үшін бір коллекторға жинауға бағытталған. Соның 2000 Газды жағу көлемі Газды жағу көлемі, млн. Нм

5 06 (192) ШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ КҮНІ АЯЛАЙЫҚ Күкіртті өндіру және кәдеге жарату Күкірт қоры Сату және өндіру көлемі, млн. тонн Өндіру көлемі Күкірт қоры, млн. тонн Сату көлемі Өндіру көлемі Күкірт қоры арқасында суды қайта пайдалану мүмкіндігі туады. Осы қондырғыны қалыпты пайдаланған жағдайда судың 50% мөлшері зауытта техникалық су ретінде қайта пайдаланылатын болады. Сондай-ақ ТШО-да сарқынды суды тастау және тазалау жүйелерін модернизациялау жобалары да жүзеге асырылады. Бұл жоба тазалау тиімділігі мен сенімділігін арттыратын жаңа жабдық ерітілген ауамен флотациялау блогын орнату арқылы тұрмыстық-шаруашылық және өндірістік сарқынды суды тазалау жүйелерін жетілдіруді көздейді. Қоректендірудің қосымша қорын қамтамасыз ету және сорғы өнімділігін 50% арттыру арқылы сарқынды суды айдау жүйесі жетілдіріледі. Бұл сарқынды су көлемдерін неокомдық қабатқа айдауды екі есе ұлғайтып, сәйкесінше сарқынды суды булану тоғанына жіберуді азайтуға ықпал етеді. «Теңізшевройл» ЖШС өндірістік және тұрмыстық қалдықтарды игеру мәселесіне де өте жауапты қарайды. Қалдықтарды игеру жобалары полигонда көму көлемдерін азайту үшін қалдықтардың пайда болу, қайта қолданылу және өңдеу стратегияларын жалғастыруға бағытталған. ТШО өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтарды игеру бойынша заманауи кешен (ҚИЗК) жобалап, тұрғызды және қазір оны пайдалануда. Бұл нысанның түбі екі қабат жабындымен қапталған және сүзгілеу жүйесімен жарақталған, бұл қоршаған ортаға теріс ықпалды мүлде болдырмайды. Маңызды жобалардың бірі бұл ҚИЗК нысанын модернизациялау жобасы болып табылады. Жобаның мақсаты қосымша жабдықтар мен жақсартылған инфрақұрылым орнату арқылы нысанның экологиялық қауіпсіздігі мен зиянсыздығын жақсарту. Тағы бір жоба бұл «Химиялық және өнеркәсіптік жобаларды утилизациялау жобасы». Ол бойынша тазалау мен орналастырудың үздік тәсілдері арқылы химиялық және өнеркәсіптік қалдықтардың жиналып қалуын барынша төмен деңгейге түсіру көзделеді. «Жиналған материалдарды игеру және утилизациялау бағдарламасы» аясында пайда болу орындарында бөлінетін қалдықтар тізімін кеңейту жолдары зерттеледі. Сондай-ақ қайта пайдалану және сұрыптау желісін орнату арқылы қайта пайдаланылатын материалдар (қағаз, металл және пластик қалдықтар) қалдықтар анықталады. Әрмен қарай жиналған екінші қайталама материалдар арнайы жабдықтау нығыздау арқылы көлемі жағынан кішірейтіледі. Бұл әдіс полигонға тасталатын қалдықтар көлемін 50% дейін қысқартуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ ТШОда асфальт-бетондық қалдықтарды өңдеуге арналған тас уатқыш жабдық бар, соның көмегімен уатылған тас қайта пайдаланыла алады. Медициналық қалдықтарды залалсыздандыру үшін инсинератор пайдаланылады. Флуоресценттік шамдар, мұнай қалдықтары, пайдаланылған майлар тәріздес қалдықтар әрмен қарай утилизациялау үшін арнайы кәсіпорындарға беріледі. Соңғы бірнеше жылда ТШО Теңіздегі күкірт көлемін азайту бағытын көптеген жұмыстар атқарды. Күкіртті утилизациялауды басқару жобаларының қатарында «Күкірт өңдеу қуаттылығын кеңейту» жобасы бар. Осы жоба аясында күкірт грануляциялау бойынша бес қондырғы іске қосылды, күкірт балқыту нысанының құрылысы аяқталып келеді. Бұл ТШО-ға кондицияланбаған күкіртті өңдеп, оны қалдық емес, өнімге айналдыруға мүмкіндік береді жылға қарай ТШО бізден жұртшылық күтіп отырғанындай, күкірт карталарындағы көлемді қалыпты жұмыс деңгейіне дейін түсіруді жоспарлап отыр. Алдағы жақын болашақта «Күкірт сақтау әдістерінің салыстырмалы талдау» және «Күкірт карталарын басқарудың ұзақ мерзімдік бағдарламасы» тәріздес жобалар жүзеге асырылатын болады. Жер ресурстарын қорғау бойынша «Бүлінген жерлерді қайта өңдеу» жобасы бойынша жұмыстар атқарылуда. Әлеуметтік жауапты компания ретінде ТШО компания құрылғанға дейін бар болған қалдықтар үйіндісі, карьерлер мен ластанған учаскелер тәріздес бүлінген жерлерді қалпына келтіру жұмыстарын жүргізеді жж. жүргізілген мониторинг нәтижелері бойынша «Техногендік ықпалдан бүлінген жерлерді қалпына келтіру бағдарламасы» дайындалып, жергілікті билік органдарымен келісілді жылдан бастап, ТШО шамамен 1200 гектар техногендік ықпалдан бүлінген және ластанған жер учаскелерін қалпына келтірді. Өсімдіктер мен жануарлар дүниесін қорғауға бағытталған экологиялық жобалардың қатарында «жасыл желектендіру» жобасын атап өтуге болады. Қайта өңделген учаскелерді кейіннен қалпына келтіру бойынша 2007ж. ТШО жасыл желектендіру және абаттандыру бағдарламасын қолға алып, оның аясында алдын ала климатқа үйрету және кейіннен өз аумағында отырғызу үшін сексеуіл көшеттерінің тәлімбағын ұйымдастырды. Осы шара көшеттердің орнығып кету пайызын арттырды. Соңғы 5 жыл ішінде ТШО СҚА аумағында 50 гектардан астам жерді жасыл желектендіріп, оның тысында 400 астам ағаш отырғызды. Осылай мәселен, ТШО Теңіз кеніші аумақтық жағынан қатысты Жылыой ауданының елді мекендерінде және Атырау қаласында ағаш көшеттерін отырғызу шараларын көптен атқарып келеді. Өз міндеттерін әрмен қарай да орындау үшін ТШО Жылыой ауданының әкімиятымен бірге «Жылыой ауданын жасылдандыру» жобасын дайындауға дайындығын білдірді. Осы жоба аймақтағы қоршаған ортаның сапасы жақсаруына ықпал ететін болады. Қазіргі уақытта осы мәселені кейіннен жергілікті органдармен пайымдалған жұмыс көлемін талқылауға ұласатын зерттеу жұмыстары жүргізілуде. Жыл сайын ТШО қызметкерлер мен кологиялық жобаларға көптеген табиғат қорғау шаралары мен акциялары жатады, оларға компания қызметкерлері белсенді қатысады. Соңғы 11 жылда ТШО-ның жалпы табиғат қорғау шараларына Э323 миллиард теңге жұмсалды. Соңғы кездері жүзеге асырылған ең ірі жобалар ретінде Екінші буынды зауыт (ЕБЗ) және Шикі газ айдау (ШГА) жобасын айтуға болады. Табиғат қорғау шаралары арасында газ қалдықтарын кәдеге жарату бағдарламасының орны ерекше, ол газды алауда қалыпты жағуды тоқтатты. Жерді өңдеу жұмыстары мен санитарлық қорғау аймақтарын жасылдандыру жұмыстары жүргізілуде. Қазақ орман шаруашылығы ҒЗИ тарапынан «СҚА жасылдандыру және абаттандырудың 1-кезекті жұмыс жобасы» дайындалды. ТШО-дағы кез келген жаңашылдық пен техникалық модернизация экологиялық талаптарды қаперге ала отырып орындалады және табиғатқа келтірілетін техногендік ықпалды азайтуға немесе толықтай жоюға бағытталғанын атап өту керек. Жайық өзенінің жағалауын, вахталық поселке жұмыс алаңдары мен аумағын тазарту бойынша сенбілік өткізу дәстүрге айналды. Табиғат қорғау шараларының жоспарында оқушылармен және студенттермен жұмыс жүргізуге ерекше назар аударылады. Өткен жылы біз «Жас эколог» шарасына «Жұмбақ» балалар бақшасына да шақырылған болатынбыз. Презентациялар, викториналар, пікірсайыстар, экологиялық тақырып бойынша байқаулар өткізе отырып, біз олардың тікелей ақпарат алуына, еркін диалог қамтамасыз етіп, өздерін мазалайтын сұрақтарына жауап беруге мүдделілігімізді танытамыз. Осындай кездесулер жастардың компания қызметіне сенімін арттырып, болашақ экологтар мен компания арасында әрмен қарайғы серіктестіктің іргетасын қалауға ықпал етеді. Осы жобалардың бәрі де біздің компаниямыздың қоршаған ортаға келтірілетін ықпалды барынша төмен деңгейге түсіру ұстанымының дәлелі болып табылады. жұртшылық арасында экологиялық сауаттандыру бойынша қомақты қаражат игеріп отыр. Бұл жоба мамандарды Қазақстанда және шетелде түрлі оқу курстары мен семинарларға, түрлі конференциялар мен көрмелерге және форумдарға қатысуларына жағдай жасай отырып, олардың біліктіліктерін арттыруға бағытталған. Сондай-ақ осы жоба кездесулер, презентациялар, байқаулар, пікірсайыстары мен басқа да шаралар арқылы Атырау облысының студенттері мен оқушылары арасында экологиялық мәдениеттің қалыптасуына және дамуына ықпал ететін жұмыстарды қамтиды. ТШО табиғат қорғау шараларына басқа да көптеген жобалар жатады. Бұл «Қоршаған ортаның ахуалын бақылайтын станцияларды модернизациялау» жобасы, оның басты мақсаты қоршаған орта мониторингі жүйесін жақсарту үшін станциялардағы ескірген жабдықтарды жаңалау болып табылады. Сондай-ақ деректерді өңдеу процесін жылдамдатуға мүмкіндік беретін ақпарат тарату жүйесін жаңарту да жоспарланған. Келесі жоба бұл салынып жатырған КТҚ маңындағы жаңа ұңғымалар мен қолданыстағы нысандардағы қосымша ұңғымаларды бұрғылауды қарастыратын «Жерасты суының жағдайын бақылау ұңғымалары» жобасы, ол ТШО-ға осы нысандардың жерасты суына қалай ықпал ететінін жіті зерттеуге мүмкіндік береді. Кәсіпорын қызметі маңайдағы елді мекендерде тұратын адамдарға барынша аз әсер ететіндігіне көз жеткізу үшін ТШО «Жылыой ауданында экологиялық бақылау желісін кеңейту мәселесін зерттеу» жобасын дайындап жатыр. Аталған жоба Жылыой ауданында бақылау желісін кеңейтіп, жаңа бақылау станцияларын орнатуды қарастырады. Көптеген жүзеге асырылып жатқан шаралар мен жобалық шешімдер ғылым мен техниканың алдыңғы қатарлы жетістіктері болып табылады және олардың әлемде баламасы жоқ. Олар ТШО тапсырмасы бойынша арнайы Теңіз кеніші үшін оның ерекшеліктерін ескере отырып дайындалған. Осындай экологиялық жобаларды жүзеге асыру үшін сөз жоқ ірі инвестициялар қажет және оны ТШО атқарып келеді. Гүлнар ТАСҚАЛИ, топ жетекшісі ҚТ, ӨО және ҚОҚ бөлімі

6 6 «НОВУС СИЛИНГ КАСПИАН»: Сенiм мен абырой «Новус Силинг Каспиан» (NSC) компаниясы Атырау қаласында өз өндірістік нысандарын 2011 жылдың шілде айында ашқан болатын. Сол кезден бері біз ТШО-ның ернемектер бойынша оқшаулаушы жиынтықтарын, сондай-ақ статикалық төсеуіштер дайындау және жеткізу жөніндегі тапсырыстарын тұрақты түрде қабылдап, оларды орындап келеміз. «Новус Силинг Каспиан» компаниясы өз өнімдерін импорттық жеткізу тапсырыстарын орындаумен қатар, Атырау қаласындағы NSC өндірістік алаңдарында бұйым дайындау жөнінде де тұрақты тапсырыстар қабылдап тұрады. Бүгін, қадағалаушы органдарға ұсынылатын статистикалық мәліметтерге сәйкес, жергілікті өндіріс өнімдерінің көлемі NSC компаниясының Қазақстандағы жалпы тапсырыстарының 74,9% мөлшерін құрап отыр. Теңіздегі 2012 жылдың тамыз айында жүргізілген соңғы ірі күрделі жөндеу жұмыстары кезінде біз ТШО-дан ернемектік қосылыстар үшін төсеуіштер және ЕБЗ технологиялық желілері маңызды тораптары мен учаскелерінің бекітпелерін дайындау бойынша тапсырыстар қабылдадық. Дайындаужеткізу мерзімі де айтарлықтар аз болғанын да айтып өту қажет. Нәтижесінде тапсырыс берілген төсеуіштер дайындалып, Теңізге бір тәулік ішінде жеткізілді. Соның нәтижесінде ТШО мамандары күрделі жөндеу жұмыстарын мерзімінен бұрын аяқтады. Бұл жұмыс уақыты мен қаражат бойынша айтарлықтай үнемдеуге мүмкіндік берді. Мұндай тапсырыс пен оны орындау мерзімі бұйымдардың осы номенклатурасы бойынша Теңіз тарихындағы бұрын-соңды болмаған еді жылдың қараша айында теңіз кенішінде жұмыс жүргізу кезінде қамыт аспалар үшін ыстыққа төзімді от баспайтын 310 маркалы 3 мм болаттан пластиналар дайындау қажеттілігі туындады. Тапсырысты орындау үшін тот баспайтын болаттан жасалған 370 шаршы метр материал қажет еді. Ол NSC өндірістік базасына ТШО үшін Ресей жабдықтаушысы тарапынан жеткізілді және дереу дайындау жұмыстары басталып кетті. Болат қаңылтырды кесу үшін біздегі қуатты плазмалық кесу агрегаты пайдаланылды. Соның нәтижесінде тапсырыс 72 сағат ішінде орындалды. Жұмыс тәулік бойы кестесімен жүргізілді. Осылайша, тапсырыстарды ең қысқа мерзім ішінде орындау арқылы Теңіздегі зауытқа жөндеу жұмыстары жүргізу жылдам аяқталып, өндірісті тоқтатудан келетін шығындар айтарлықтай азайтылды. Flexitallic UK & Novus Sealing Caspian компаниясының сату жөніндегі менеджері Найджел Холлдың айтқанындай, «ТШОның бізге осындай шұғыл әрі маңызды тапсырыс беруі сөзсіз NSC және оның барлығы үшін үлкен құрмет. Осындай беделді тапсырыс берушінің сенімін ақтап шығу біздің компаниямыздың Қазақстанда алдағы уақытта табысты қызмет етуінің кепілі әрі көрсеткіші. Бұл біздің сенімді жергілікті жабдықтаушы ретіндегі беделімізді арттырады және өз бай мұнай және газ қорымен әлемге әйгілі аймақта өз қызметтерін жүргізіп отырған басқа ірі компанияларға біздің визиттік карточкамыз болып 06 (192) 2013 табылады. Біз дүние жүзіне танылған өндіруші компанияның жабдықтаушысы екендігімізді мақтан тұтамыз және Flexitallic компаниялар тобы мен біздің Қазақстандағы біріккен кәсіпорын басшылығының қолдауын пайдалана отырып, осы жоғары деңгейімізді алдағы уақытта да сақтап қаламыз деп сенеміз. Компания құрылған 2010 жылдан бері болашақта тұрақты дамуды қамтамасыз етуді көздейтін біліктілігі жоғары жергілікті мамандарды даярлаумен қатар, инвестициялау және технология беру, ресурстық базаны дамыту арқылы Каспий маңындағы қазақстандық аумақтағы кеніштерді игерумен айналысатын операторкомпаниялардың барлығымен белсенді өндірістік байланысты орнатты». Найджел ХОЛЛ, сату жөніндегі менеджер Flexitallic UK & Novus Sealing Caspian ҚІҚБ КҮРДЕЛІ ЖӨНДЕУ ЖҰМЫСТАРЫН ТАБЫСТЫ ОРЫНДАУ КЕПІЛІ Жаз әдетте демалыс алып, саяхаттайтын мезгіл. Жаз мезгілінде табиғат анамыз бізді өзінің ыстық та шуақты күндерімен еркелетеді. Ал жұмыстары өндіріске тікелей немесе жанама қатысы бар адамдар жаз мезгілін ТШО өндірістік нысандарындағы күрделі жөндеу жұмыстарымен байланыстырады. Онсыз жазды елестету мүмкін емес те. Егер күрделі жөндеу жұмыстарын көз алдымызға елестететін болсақ, ол бейне бір тірі жан немесе өз тіршілігі өзіне байланысты емес, қоршаған ортаға байланысты, «уақыттың тапшылығы» режимінде жұмыс істейтін механизм деп айтуға болады. Біздің жағдайымызда «қоршаған орта» дегеніміз ол күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілетін нысандарда 12 сағат немесе одан да көп жұмыс уақытын өткізіп, қиын да қауіпті жұмыстарды іске асыратын жұмысшылар. Күрделі жұмыстардың қиындығы мен ерекшелігі осында жатыр. Жоғарыда айтылғандардың мәнін түсіну үшін адамдар барлығын өз көзімен көру керек. Халқымыз «Жүз рет естігенше, бір рет көр» деп босқа айтпаған ғой. Қауіп-қатерге және уақытша шектеулерге қарамастан, күрделі жөндеу жұмыстары басшылығы алдына оңай қол жетерлік мақсаттарды қоймай, керісінше әрдайым кез келген істі шыңына жеткізуді мақсат етеді. - «Шыңына жеткізу ме?» - деп сіз сұрарсыз. Иә, қауіпсіздік техникасы көрсеткіштерін және барлық жұмысты өз уақытында жарақатсыз орындауды ары қарай жетілдіруге тырысады. Басшылық айтқандай, осы жылғы зауыт (КТЖ) күрделі жөндеу жұмыстары кезінде кәсіпорын басшылығы мен жұмысшылардан мұқият тексеруді талап етіп, тоқтаусыз шара қабылдауға шақырады. Күрделі жөндеу жұмыстарына дайындық бір жыл бойы жүреді, және оларға қызу жұмыстың қызығы мен қиындығын сан рет бастарынан кешірген ең тәжірибелі және білікті мамандар жұмысқа тартылады. Орындалатын жұмыс түрінің ерекшелігіне қарай еңбеккерлердің білімін жақсартуға арналған оқу курстары күрделі жөндеу жұмыстары басталмас бұрын және күрделі жөндеу жұмыстары кезінде өткізіледі. Бұл күрделі жөндеу жұмыстарының табысты орындалуына кепіл бола алады. Кәсіпорын басшылығы, өндіріс бөлімі, жалпы техникалық қызмет көрсету бөлімі, ТШО және мердігер мекемелердің ӨО/ҚТ және ҚОҚ мамандары және т.б. қауіпсіз техникасына қатысты күнделікті тексерулер жүргізіліп, нәтижесінде қауіпті іс-қимылдар мен жағдайлар анықталады. Олар тез арада жойылады, өйткені олар өндіріс жұмысшылары мен күрделі жөндеу жұмыстарына қатысушыларға қауіп төндіреді. Сондай-ақ, қауіпсіз ісқимыл бағдарламасы аясында жүргізілетін бақылаулар қауіпсіздік техникасымен қамтамасыз етудегі қосымша құрал болып табылатыны баршамызға мәлім. Күрделі жөндеу жұмыстары басшылығы осы жылға 4000 бақылау жасауды мақсат етіп отыр. Күрделі жөндеу жұмыстарына қатысатындар адамдар санын (2500-нан астам) есепке алсақ, бұл аса үлкен сан, дегенмен де адамдар бір-бірінің қауіпсіздігіне немқұрайлы қарамай, жауапкершілікпен қараса, бұл мақсатқа жетуге әбден болады. ҚІҚБ тобы жарақат алуды болдырмас үшін апта сайын күрделі жөндеу жұмыстары жүргізіліп жатқан нысандарға барып, топтық бақылаулар жүгргізеді. травматизма. «Денхолм-Жолдас», «Хемимонтаж», «Юлмар Сервисиз» сынды компаниялар қызметкерлері алға қойған мақсатқа жетуде үлкен үлестерін қосып жатқандықтарын атап өту керек. Ол кісілерге алғысымыз шексіз. Күндізгі және түнгі ауысымда жүргізілетін бақылау парақшаларын талдау барысында қауіпті факторларды анықтап, жиналыстарда оларды талқылап, күрделі жөндеу жұмыстарын орындаушылардың назарына жеткізеді. Күрделі жөндеу жұмыстары тобы басшылығының еңбекті қорғау және қауіпсіздікті сақтау мақсатында өз мараптаттау бағдарламасы бар. Жұмысты қауіпсіз орындауда еңбеккерлердің ынтасын арттыру үшін апта сайын күрделі жөндеу жұмыстары қатысушылары арасында лотерея ойнатылады. Сайып келгенде, жұмысшылар жұмысты жарақатсыз орындау ең басты мақсат екендігін толығымен түсінеді, әрі құптайды. Орынбек Көшекбаев, ТШО ҚІҚБ үйлестірушісі

7 06 (192) Мерекелі де кәсіби басқосу Біздің әріптестеріміз, «ЛУКОЙЛ Оверсиз» компаниясының «Нефтяные ведомости» газетінің журналистері корпоративті БАҚ-тың алғашқы нөмірінің шыққанына10 жыл толуын атап өтті. Мереке аталған газеттің өзі сияқты кәсіби ерекшелігімен қызықты өтті. Газетті біздің «ТШО жаңалықтары» сияқты компанияның PR бөлімі жанындағы шағын шығармашылық ұжым шығарады. «ЛУКОЙЛ Оверсиз» компаниясы өз басылымының мерейтойын мен корпоративтік СМИ ОАО «ЛУКОЙЛ» ААҚна қарасты корпоративті басылымдардың редакторлары мен PR-менеджерлер үшін: «Корпоративтік БАҚ : «өткені,осы шағы мен болашағы» атты семинар өткізді. Бұл семинарға «ЛУКАРКО»-ның серіктесі болып табылатын «Теңізшевройлдың» үкіметпен және жұртшылықпен байланыс бөлімінің өкілдері де шақырылды. Мәскеуге осы мақаланың авторы, үкіметпен және жұртшылықпен байланыс бөлімінің БАҚ-пен байланыс жөніндегі кеңесшісіне және «ТШО жаңалықтары» газетінің редакторы Георгий Трухинге жол түсті. Семинарда кеңінен қамтылған кәсіби баяндамалар мен дәрістерді оқырманға тізбелеудің қажеті де болмас. Алайда, алғашқы минуттан-ақ журналистер мен PR-шылардың дос көңілі, ұйымшылдығы мен бір-біріне деген шынайы құрметі залды кернеп кеткендігін атап өтуге тиістімін. «ЛУКОЙЛ Оверсиз» - өндірістік қызметі кең ауқымды компанияы. Сондықтан да болар, семинарға дүние жүзінің Болгария, Румыния, Сербия,Чехия, Египет, Ирак, Кипр,Украина, Өзбекстан, Қазақстан сияқты елдерінен кәсіби мамандар келіпті. «ЛУКОЙЛ-дың» ресейлік корпоративтік-бұқаралық ақпарат құралдары Батыс Сібір, Орал мен Поволжья өңірлерінің басылымдарынан тұрады.. Семинардың алғашқы жартысы әдеттегідей мерекелік құттықтау рәсімінен басталып, PR мамандығының әр түрлі аспектіліріне арналған тақырыптық баяндамалар мен корпоративтік басылымды дамыту мәселелеріне жалғасты. Ұйымдастырушылар шақырған белгілі мәскеулік сарапшылардың терең талдауынан тұратын ұсыныстары көпшілікке ой салмай қоймады. Содан соң, барлық қатысушыларды іскерлік ойын біріктірді,бұл ойынның ережесі бойынша әр топ қолдарындағы кездейсоқ жаңалықтар мен ақпараттардан жедел газет нөмірін дайындауы керек. Шығарылатын газет барлық заманауи талаптарға сай сапасымен қызықтыруы қажет. Соңында, жеңімпаз топтар мен номинация жүлдегерлері анықталды. Бірақ ең бастысы барлық қатысушылар өздерінің іскерлік деңгейін көрсетуге және жаңа тәжірибемен баюға мүмкіндік алды. Оған қоса, қайталанбас мерекелік көңіл-күй мен тату, отбасылық ахуал қандай болмасын міндет жүгін жеңілдетері сө зсіз. Меніңше, «Нефтяная ведомость» газетінің мерейтойын мерекелік рухта, әрі іскерлік сипатта өткізсек деген мақсатымыз орындалды деп ойлаймын, деді семинар соңында «ЛУКОЙЛ Оверсиз» компаниясының PR бөлімінің бастығы Григорий Волчек. Шынымен, семинар пайдалы, әрі қызықты болды. Мен бүгінгі семинардың сіздердің болашақ жұмыстарыңа жаңа леп, шығармашылық табыс әкелеріне сенімдімін. Бізге, журналистер мен пиаршыларға бір орында тұруға болмайды! Мұнымен келіспеуге болмайды. Мәскеуліктер семинар қатысушыларына екі керемет сыйлық тарту етті. Бірі атақты Қызыл алаң көрінісіне қараған «Балчуг- Кемпинг» қонақ үйіндегі мерекелік кешкі астағы «ЧЮДО» деп аталатын аспаптық дуэттің өнері болса, екіншісі Ресей мемлекеті тарихының жауһары саналатын Сергиев Посад пен Лавр жеріне экскурсия болды. Екеуі де шығармашылық адамдарына қанат бітіргендей болды. Бізге тек шынай алғысымызды айтып, компаниялар арасындағы ынтымақты жұмысқа сену қалды. Светлана ҚАЙЫРҒАЛИЕВА, Міне, осындай бағдарлама! О қу жылының аяқталуымен бірге Жылой ауданында, Қазақстанның білім жүйесінде әлі болмаған қызықты оқу бағдарламасы өз мәресіне жетті. ТШО-ның еріктілерінен тұратын оқу бағдарламасында - ірі мұнай компаниясында еңбек ететін шетелдік қызметкерлер Құлсары қаласы мен ауыл мектептеріне өз еріктерімен келіп, ағылшын тілі курстарын жүргізеді. Бүгін осы бағдарлама шеңберінде Құлсарыдағы 1 орта мектепте алғашқы сабақ және осы жылдағы соңғы сабақ өтуде, дейді жаңашыл бағдарлама бастамашыларының бірі, үкіметпен және жұртшылықпен байланыс бөлімінің қызметкеріқанат Еңсегенов, Біздің осы бағдарлама бойынша мектептермен бірлескен үш жылғы жұмысымыздың қалай тез өткенін байқамай қалдық. Аталмыш бағдарлама нақты нәтижесімен құнды. Оқу бағдарламасының негізіне алынатын міндет қарапайым,сонымен қатар өте жауапты. «Теңізшевройл» Қазақстан экономикасында өзіндік орны бар көшбасшы компаниялардың бірі, олай болса, Жылыой ауданы туралы айтпасақ та түсінікті! Ауданның көптеген тұрғындары ТШО-да және оның мердігер компанияларында еңбек етеді. Жастар ТШО-ға бейімделіп, өздерінің болашағын компаниямен байланыстыруды көздейді. Сондықтан, ағылшын тілін білу қазіргі заманда өте қажет. Осыдан келіп, мынадай ұсыныс айтылды: Теңізде еңбек ететін ағылшын тілді маманмен тілдесу арқылы, ауызша ағылшын тілін дамыту! -Сөзден іске! Сенбі сайын мектепке барып, балақайларға арнайы сабақ беруге келіскен ынтагерлер табылды. Алғашқы кездесу тақырыптық ашық сабақ түрінде өтті. Бала- лар ұстаздарының жетекшілігімен Қазақстан, туған өлкелері туралы ауызша әңгімелерін айтты,би билеп, қазақша ән салды. Қонақтар өздері, туған жері отбасы мен жұмысы жайында әңгіме айтты. Сондай жоспарлы үлгі қазіргі күнге дейін сақталып келеді. Екі сағаттық сабақта алатын балалар дайындаған концерттік нөмірлер, презентациялар көрсетіледі, содан соң келген қонақпен еркін тілдесу, танысу. Бір ғана өзгермейтін ереже: сабақ басынан аяғынан шейін ағылшын тілінде өтеді. Осындай сабақтардың берер нәтижесі айтарлықтай, -дейді бір ауыздан ағылшын тілінің мұғалімдері Салтанат Шынтемірова, Бибігүл Омарова мен Ақтоты Ілесова. Біріншіден, шетелдіктердің алдында ұятқа қалмауы үшін, балалар қызуғышылықпен сабақ оқиды, екіншіден, өздерінің туған өлкелері жайында көбірек ақпарат бергілері келеді. Ағылшын тілін солай оқып жүр. Бірақ ең бастысы сөйлеу мәнері. Оқушылар да, мұғалімдер де, сайып келгенде барлығымыз оқулық бойынша дайындаламыз. Әрине, қазір қолымызда видео да, аудиодиск те бар, бірақ олардың ешқайсысы өмірдегі шынайы тілдескенге жетпейді. Ал осы жоба бойынша ағылшын тілді адамдар өздері бізге келеді. Балаларға да, бізге де өте пайдалы. Еріктілер үшін де өте қызықты және пайдалы! Міне, аталған сабақтың басты кейіпкері жоба инженері Яу Аддо. Ол Жылыой мектептеріне бірінші рет келіп жатқан жоқ және соңғы сапарым да емес деп сендіреді. Осымен, мен үшінші рет сабақ өткізудемін және өзім де үйреніп жатырмын, дейді жарқыраған тістерін көрсете күлген афроамерикандық. Жылыой ауданы мектептерінде тіл меңгеру деңгейі тез өсіп келе жатқанына көзім жетіп отыр. Егер оған ТШО еріктілерінің үлесі қосылған болса, мен тіптен қуаныштымын. Мен де балалардан көп нәрсе үйренудемін. Мысалы, бүгін, маған балалар бірнеше ұлттық салттарды көрсетті. Өте қызықты! Ел мен халық туралы брошюралар мен презентациялардан оқып білмей, осылайша тікелей қарым-қатынас арқылы білген қандай керемет! Осында, әр мектепте, біз әр келгенімізде өзімізге жаңалық ашамыз. Ал мен өз кезегімде, балаларға қызықты ақпаратпен бөлісемін және кейбір сөздер мен сөйлемдерді қалай дұрыс қолдану керектігін үйретемін. Олар тез қағып алады, үйренуге бейім-ақ. Мен сабақтарды ерекше ынтамен өткіземін, және тағы да келемін. Яу тек өзінің отбасы, жұмысы мен қаласы туралы айтып қана қойған жоқ. Ол балалармен ойындар ойнап, қыздармен қара жорға билеп, оқушылар мен мұғалімдердің қолынан пісірілген бесбармақтан дәм татты. Әңгіменің ортасында Яу міндетті түрде мақал мен әзілдер қосып, олардың мағынасы мен қай жерде қолдану керек екендігін түсіндіріп отырды. Екі сағат көзді ашып-жұмғаша тез өтіп кетті. Сабақ кіші-гірім мерекеге айналды, оның жалғаса бергенін бәрі де қалап тұрды. Біздің ауданда 20 мектеп бар, дейді еріктілер бағдарламасының үшінші жылын қорытындылаған аудандық білім бөлімінің әдіскері Гүлсім Сатыбалдива. Алғашқы жылы біз бұндай сабақты тәжірибе ретінде аудан орталығындағы санаулы мектепте жүргіздік. Бір жылдан соң, аудандық оқу бөлімі бұны оқу жоспарына енгізіп, Құлсарыдан тыс мектептерге де таратуды ұйғарды. Қазір шетелдік еріктілер Қосшағыл мен Ембіде, басқа да елді елді мекендерде болып, балаларды ағылшын тіліне баулуда. Еріктілер қозғалысын ұйымдастырған «Теңізшевройл» мен бағдарлама бастамашыларына, ең алдымен Қанат Еңсегенов пен Ғалия Есеноваға үлкен рахмет! Олар ұйымдастырудың барлық жүгін өз мойындарына алған, бізге апта сайын еріктілермен бірге келеді. Бастама өте жақсы және пайдалы да нәтижелі. Әсіресе, өздерінің кәсіби шеберлігі мен біліктілігін көтеру мүмкіндігі табыла бермейтін мұғалімдер үшін де еріктілер бастамасы пайдалы болды. Ал, мынадай жағдайда, көмек өзі келді. Әкімшілік те бұл бастаманы құптап, қолдады. Біз аудандық оқу бөлімінде осындай тамаша бағдарлама барлығын айтудан жасқанбаймыз. Оның ары қарай жалғасуын және одан әрі дамуын шын ниетімізбен қалаймыз. Яу Теңізге қайтар жолда ағылшын тілі сабағын бұдан да қызықты және пайдалы ету жолдарын ойлаумен болды. Келесі жолы ол сабақты road show формасында, яғни, ауызша саяхат түрінде, еткізгісі келеді. Сонымен қоса, ол қазақша көптеген сөздер білетіндігін және мектеп сыйлаған домбырада ойнай алатындығын айтты. Ең қызығы, Теңізде оны әріптестері қазақша Бисембай деп атап кеткен және осындай атау оған ұнайды. Міне, ТШО-да еріктілерден құрылған осындай арнайы бағдарлама бар. Георгий ТРУХИН.

8 8 06 (192) 2013 Мастер-класстан дөңгелек үстелге! ТШО-ның жиырма жылдығы дүркіреп тойланып өте шықты: мерекелік шаралар отшашулармен көмкеріліп, талай-талай жалынды құттықтау сөздері жүректерге жылу сыйлады. Сол мереке жаңғырығы әлі естіліп тұрғандай. Жылыой ауданында болған балалардың дәстүрлі сурет жарысы осы жылы «Теңізшевройл» компаниясының жиырма жылдығына арналды. Жюри мүшелерінің пікірі бойынша үздік деп танылған ондаған туынды авторлары, көктемгі каникул кезінде Алматы қаласында ұйымдастырылған бейнелеу өнері бойынша мастер-классқа барған болатын. Осы ерекше шараны ұйымдастырған ЮНЕСКО-ның Қазақстандық Ұлттық Клубтар Федерациясы мен Ә.Қастеев атындағы бейнелеу өнерінің мектебі еді. Алматы тауларының көз тоймас сұлу баурайында орналасқан орталыққа Қазақстанның түкпіртүкпірінен жас таланттар жиналды. Балаларға арналып қызыққа толы бағдарлама әзірленді: ойындар, достық қарым-қатынас қалыптастыратын шаралар, түрлі мастер-класстар, бейнелеу өнерінің атақты шеберлерінің лекциялары, мұражай сапарлары мен «Қазақфильм» түсірілім павильондарын тамашалау оларға ерекше әсер сыйлады. Жылыой өнер ұландары үшін осы каникул естен кетпестей-ақ болды. Кейін үйге қайтқасын Жақсылықова Арайлым, Жанаева Айзада және Молдыбай Дастан оларды жаңа сапар күтіп тұрғанын білді. Енді оларды Астана қол бұлғап шақырып тұрған еді мамыр Халықаралық балалардың сенім телефоны күні. Біздің көбіміз үшін бұл күн назардан тыс қалғанмен, осы нөмірге қоңырау шалып, көңілдеріне медет тапқандар да баршылық. Астанада дөңгелек үстел басында жұртшылық пен биліктің басын біріктірген отырыста әңгіме осының төңірегінде еді. Үстел басында Құлсары қаласының жас ұландары Дастан, Арайлым мен Айзада да бар еді. Әңгіме ұзақ болды, тақырып та өзекті еді балалар мен жастар құқығы. Спикерлердің аузынан түрлі-түрлі цифрлар төгіліп жатты. Тек қана осы жылдың өзінде балалар мен жастарға арналған 150 нөмірлі сенім телефонына 13 мыңнан астам қоңырау келіп түскен, олардың мың жарымнан астамы балаларға зорлықзомбылық көрсету фактілері туралы хабарлаған. Балалардың құқығын қорғау саласының өткір проблемаларының бірі атааналардың ажырасулары мен ары қарайғы оларға заңмен қойылатын жауапкершіліктері болып отыр. ҚР Бас прокуратурасының өкілі айтуы бойынша бүгінгі таңда Қазақстанда әкесі алимент төлеуден жалтарып отырған жүзге жуық бала бар, оларға төленуі тиіс пұлдың жалпы сомасы үш миллиард теңгеден асқан! Балалар үшін жазғы лагерьлер мен мерзімдік жұмыспен қамту мәселелері де ерекше назар аударуды қажет етеді, осы мәселелердің шешілуі балаларға көрсетілуі ықтимал зорлық-зомбылық қатерлерін айтарлықтай азайтар еді. Өйткені статистика бойынша түрлі сипаттағы балаларға қатысты қылмыстардың көрініс табуы дәл осы жазғы мезгілмен тұспа-тұс болып отыр. Талқылаулар өте тартысты пікірталастарға толы болып, «Нұр Отан» ХДП орталық аппаратының мәжіліс залы қатысушылардың жалынды ой-пікірлерінен «қызып» кетті, ол түсінікті де балалар мәселесі кімнің жанына батпайды десеңші! Айтылған мәселелердің шешімін табу пікірлері айналып келгенде дамыған елдердің тәжірибесіне сүйену керектігі жөніндегі бір арнаға тоғысты. Мәселен, мемлекеттік алимент қорын құрау, ол әлемнің көптеген дамыған елдерінде тиімді қызмет етіп отыр. Мемлекеттік көзқарасы бойынша тағы бір пайдалы шара қарызы бар ата-аналарға көрсетілетін қызметтер мен олардың құқықтарын шектеу болып есептеледі. Мәселен, жауапсыз ата-аналарды жүргізушілік құқығынан айыру немесе банктерде несие беруден бас тарту тәріздес өзіндік экономикалық эмбарго. Ересектер балалар мен жастар проблемаларын талқылап жатқанда Дастан, Арайлым және Айзада үшеуі 150 сенім телефонының қызметі шабыт берген суреттерді қызыға қараумен болды. Олардың арасында комикс жанрындағы салынған Құлсары өрендерінің туындылары да бар еді. - Біз суретіміздің үздіктер қатарына ілінеді деп мүлде ойламаған едік, ал Астанаға шақырту біз үшін тіпті ерекше қуанышты жайт, - деп жас жеткіншектер үзіліс кезінде ағынан жарылып жатты. Көктемгі каникулда Алматыда өткен мастер-класс және пленерде «150 балалар мен жастарға арналған сенім телефоны желісінің табысты тарихы» тақырыбындағы комикстер байқауы болып, оның жеңімпаздары осы Астанаға дөңгелек үстел жиынына шақырылған болатын. Дәл сол Алматыдағы байқауда Дастан, Арайлым және Айзада үшеуі еліміздің жан-жағынан келген өз құрбы-құрдастарымен атақты қылқалам шеберлерінен дәріс алған еді. Балалардың өмірлерінде ерекше қуаныш сыйлаған осы жайт «Теңізшевройл» компаниясының Жылыой ауданында балалар үшін ұйымдастырылатын жыл сайынғы дәстүрлі байқауымен байланысты болуын да мақтанышпен айтқымыз келеді. Дөңгелек үстел жиынының соңында үлкендер балаларға өз құрметтерін көрсетті: біздің жас өнерлі ұландарымызға осы шараның ұйымдастырушысы Қазақстан дағдарыс орталығынан сыйлықтар мен дипломдар ұсынылды. Дастан, Арайлым мен Айзада сәл шаршағанмен, олардың көздерінен қалған уақытта еліміздің бас қаласын аралауға деген қуанышты құлшыныстары байқалып тұрғанақ еді. Астананы тамашалап, бірталай қыдырыстан кейін әбден шаршаған олар бас қаланың символы «Бәйтерек» монументінің ұшар басындағы алақан ізіне қолдарын қойып, көздерін жұмым, шын ықыластарымен іштей бір ғана нәрсені бірге тіледі: БАЛАЛАР ЕШҚАШАН ЖЫЛАМАСЫН! Ерлан ИСЛЯМОВ Үкіметпенжәне жұртшылықпен байланыс бөлімі асқа шақырады! КТЛ зауыты жұмысшылары мен өндірістік процесті қамтамасыз етумен тікелей айналыспайтын қызметкерлердің жұмыс орындарын ауыстыру үшін кеңсе және қосымша жай-жапсарлар кешенін жайғастыру жұмыстары аяқталуға жақын жаңа өндірістік базада асхана ашылды. Бұл қоғамдық тамақтанудың ең жаңа кешені болып табылады. Асхана кешені шамамен 700 адамдық кең залдан, азық-түлік сақтау орынынан, тоңазытқыш және қоймалардан тұрады. Жаңа асхана алғашқы келушілерді 15 сәуір күні қабылдады, алайда, сол уақытта толық режимге көшуге дайындық барысында асхана IBMOA жобасының үш жүзге жуық қызметкерлеріне ғана қызмет көрсететін. Енді кешен толық іске қосылып, бүгінде асханада күніне адамға қызмет көрсетіліп отыр. Олар КТЛ, ӨБ және IBMOA жобасының қызметкерлері. Адамдарды уақытылы аспен қамтамасыз ету үшін жұмыс орнынан асханаға және кері бағытта тасымал қызметі жолға қойылған. Ерекше атап өтерлік жайт асхана атауы. Қоғамдық тамақтанудың жаңа ірі нысанын іске қоса отырып, біз оған әдеттегі атаулардың бірін «таға салмай», зауыт пен өндірістік база жұмысшыларының өздерінен оған «есім» берулерін өтіндік. Байқау жарияланып, жұмысшылар арасында сауалнама жүргізу шаралары да тыс қалмады. Нәтижесінде ұсыныстар легі келе бастады. Ойланып, ақылдаса келе жаңа асханамызды «Дастархан» деп атауды жөн көрдік. Дастархан көп қырлы түсінік. Ол жай жайылған мәзір мен ас ішу процесін білдірмейді. Халық ұғымында осы сөз шын көңілмен барды ортаға қойып, отбасыңмен және келген қонағыңмен бөлісуді, тәбетіңді қоздыратын еттен жасалған түрлі тағам мен ұлттық сусындардың рақатын бар жан-тәніңмен сезінудің ерекше жорасы болып табылады. Дастархан ұлт қонақжайлылығының дәстүрін бейнелейтін, Қазақстандағы әр отбасының кең көңілін білдіретін әрбір қазақ шаңырағының өзгермес нышаны болып табылады. Үздік деп танылған осы атауды төмендегі қызметкерлер ұсынған болатын: Оралбек Нажимов, КТЛ өндірісті қолдау тобы, «Теңізшевройл»; Наталья Ким, өндіріс эксплуатациясы бөлімінің әкімшілік тобы, «Теңізшевройл», Амангелді Саркенов, қуат жүйесін эксплуатациялау, «Даларо», Әбіл Салимов, сарқынды суды айдау жүйесін жаңарту жобасы, «Болашақ», Атырау. Құттықтаймыз! Сонымен, жаңа «Дастархан» сіздерге құшағын ашады! Біздің дәмді астан ауыз тиіңіз! Диана ХАЙРАМБАЕВА Экологиялық флешмоб 5 маусым Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күні және еліміздегі Экологтар күні болып табылады. Алдымен осы мейрамның шығу тарихына көз жүгіртсек, Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күні 1972 жылдың маусымында қабылданған қоршаған орта проблемалары жөніндегі Стокгольм конференциясының қарарына сәйкес бекітілді. БҰҰ Бас Ассамблеясы жүйесіндегі барлық мемлекеттер мен ұйымдарды жыл сайын бұл күні олардың қоршаған ортаны қорғауға және оны жақсартуға негізделген түрлі іс-шараларды өткізуге шақырады. Осы күнді атап өтуден Атырау қаласы да тысқары қалмай, «Теңізшевройл» компаниясының және Жастар саясаты мәселелері жөніндегі басқарманың қолдауымен «Ынтымақ» еріктілер бағдарламасы флешмоб өткізді. Мақсаты - қала тұрғындарын тазалыққа шақыру. Бұл шараға ТШО-ның бірқатар қызметкерлері, «Ынтымақ» еріктілері мен қала тұрғындары белсене қатысты. Барлық қатысушылар көк және жасыл түсті қоқыс қаптарын киіп, қолдарына бос пластикалық бөтелкелер алды. Содан кейін «Қоқысты урнаға», «Біз таза қала үшін», «Қаланы ластамаңыздар», «Қоқысқа жол жоқ» деген сөздер жазылған плакаттарды ұстап, орталық көпір астындағы жағалаудан бастап Құрманғазы алаңына дейін ұрандатып жүріп өтті. Көшеде серуендеп жүрген адамдар таң-тамаша болып қарап, ниет білдіргендері орта жолдан топқа қосылып, қалғандары қызықтап қарап тұрды. Бірі «Жарайсыңдар» деп алғыстарын білдіріп жатса, бірінің көздерінен ризашылдық сезімі байқалды. Алаңға жеткеннен кейін қатысушылар ортаға шеңбер құрып тұрып, қолдарындағы бөтелкелерді лақтырып, артынан өздері жинап салтанатты түрде қоқыс салғышқа апарып тастады. «Ынтымақ» еріктілері уәде еткендей Флешмоб қатысушылары мен көрермендеріне ерекше әсер қалдырды. Флешмоб өз көздеген мақсатына жетіп, халыққа ой салды деген үміттеміз.осындай шаралар қаламызда жиі орын алып тұрса, Атырауымыз ең таза қала болып ғана қоймай, республикамыздың басқа облыстарына үлгі боларлығы сөзсіз. Лаура ЕҢСЕГЕНОВА ҚТ, ӨО және ҚОҚ маманы Шығарушы Теңізшевройл ЖШС-гі. Айына бір рет қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде шығады. Бас редактор Георгий ТРУХИН. Газетті дайындағандар: Дэвид Макиннас, Шанель ДЖОЛЛИ, Айбар ХАМИЕВ, Ерлан ИСЛЯМОВ, Шалқар ЕЛЕШЕВ, Сергей МАЛЬЦЕВ. БАСЫЛЫМ ТЕГІН ТАРАТЫЛАДЫ Газет Қазақстан Республикасының Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министірлігінде 2001 жылғы 21 қарашада тіркеліп, тіркеу туралы 2482-Г куәлігі берілген. Мекен-жайымыз: , Атырау қаласы, Сәтпаев көшесі, 3-үй ТШО кеңсесі. Телефон: +7(712) , +7(712) Факс: +7(712) , +7(712) РЕДАКЦИЯ АЛҚАСЫ: Тим Миллер Әнуарбек жәкиев Брэд МИДДЛТОН Рзабек Артығалиев Мұрат Мыңбаев Шолпан Алтыбаева Самат Әженов Газет редакцияның компьютер бөлімінде теріліп, беттеліп, «Компания Leader Offset Printing» ЖШС-нің баспаханасында басылды. Алматы қаласы, Райымбек даңғылы, 212 «А». Тел.: 8 (7272) Таралымы 2000 дана.