MS Excel кестелік процессоры.

Transcription

1 MS Excel кестелік процессоры. MS Access мәліметтер қорын басқару жүйесі. Орындаған: Камзаева А.Ф

2 MS Excel кестелік процессоры. Microsoft Еxcel жылы екі экономист студент Дэн Бриклин және Боб Френкстон үй тапсырмасын тез орындауға көмектесетін және уақытты үнемдейтін әдіс ойлап табуды шешті. олар тарихта бірінші рет электронды кесте бағдарламасын жазып, оны Visible Calculator сөзінен қысқартылған VisiCalc (Көрсеткіш калькулятор) деп атады. сондықтан барлы қ электронды қ кестелер бағдарламасы, оны ң ішінде Excel программасы Дэн мен Бобты ң арқасында жүзеге асты. IBM және Macintosh компьютерлерінде жұмыс істейтін, е ң озы қ үлгілерді ала отырып, бүгінгі заман талабына сай жасалған, электронды қ кесте құрастыратын қолданбалы программа Excel-ді ң соңғы нұсқаларында график тұрғызу, күрделі функциялар арқылы есеп-қисап жүргізу және бірнеше жұмыс кітаптарымен қатар жұмыс атқару сияқты мүмкіндіктер кеңінен қолданылады. Кестелік құрылымды құжаттармен жұмыс істеуге арналған ке ң таралған құралдарды ң бірі Microsoft Excel. Ол санды қ мәліметтермен жұмыс істеу үшін негізделген.

3 EXCEL Нұсқалары: 1988 Excel Excel Excel Excel 5.0 (Windows NT) 1995 Excel 7 (Windows 95) 1997 Excel Excel 2000 (9) Microsoft Office Excel 2002 (10) Microsoft Office XP 2003 Excel 2003 (11) Microsoft Office Excel 2007 (12) Microsoft Office Excel 2010 (13)-Microsoft Office Excel 2013 (14)-Microsoft Office 2013

4 Excel- де диаграммаларды тұрғызу. Excel программасындағы диаграмма термині санды қ мәліметерді ң графиктік түрде бейнеленуіні ң барлы қ жағын қамтиды. Графиктік бейнелеу берілген мәліметтер қатары негізінде құрылады. Берілген мәліметтері бар жеке алынған жол немесе бағаннан тұратын ұяшықтар тобы мәліметер тобын құрайды. Бір диаграммада бірнеше мәліметтер қатарын бейнелеуге болады. Диаграмма деп жұмыс кітабыны ң бір парағына енгізілген графиктік обьектіні айтады. Ол мәліметтер тұрған парқта немесе кез келген басқа парақта орналасуы мүмкін. Диаграмма өзі тұрғызылған мәліметтермен әрқашан тығыз байланыста болады. Егер мәліметтер жаңартылатын болса, диаграмма да автоматты түрде соған сәйкес өзгереді. Диаграмманы тұрғызу үшін Диаграмма шебері (Мастер диаграмм) қолданылады. Ол стандарты аспаптар панелінде орналасқан диаграмма шебері батырмасыны ң көмегімен іске қосылады. Әдетте диаграмма тұрғызар алдында мәліметтер орналасқан аймақты ерекшелеп алады немесе бұл мәліметерді Диаграмма шеберіні ң барысында енізуге болады. Диаграмманы ң түрін таңдап алу. Диаграмма шеберіні ң алғашқы сатысында диаграмманы ң түрін таңдап алуымыз қажет. Стандартты қыстырмасындағы Түр (Вид) тізімінде диаграмманы ң қолда бар түрлері көрсетілген. Таңдап алынған түр үшін терезені ң о ң жағында мәліметтерді ң көрсетілуіні ң түрлі нұсқаулары көрсетілген. Сонын ішінен е ң қолайысын таңдауымыз қажет. Стандарты емес қыстырмасында пішімделген, толығымен қалыптасқан диаграмма түрлері бейнеленген. Диаграмманы ң түрін таңдап алынғанна кейін Ары қарай ( Далее ) батырмасын басамыз.

5 Мәліметтерді анализдеу және Құрама кесте тұрғызу. Сүзгілеу құралдарымен қорытынды есептеулерді біріктіре отырып анализдеуге болады. Осындай анализдеуді ң нәтижесін құрама кестелер мен құрама диаграмма түрінде көрсетіледі. Құрамма диаграмма құрған кезде автоматты түрде сол мәліметер негізінде құрама кесте де тұрғызылады. Құрама екстені тұрғызу Құрама кесте шеберіні ң ( Мастер сводных таблиц и диаграмм ) көмегімен іске асырылады. Ол үшін алдымен мәліметтер базасына қатысты ұяшықтарды ерекшелеп алу қажет. Сонан кейін Мәліметтер > Құрама кесте (Данные > Сводные таблицы) командасын орныдау қажет. Құрама кесте шебері (Мастер сводных таблиц и диаграмм) жұмысыны ң алғашқы сатысында мәліметтер типі мен құрама мәліметтерді безендіру түрін анықтап алады. Ары қарай (Далее) батырмасын шерткеннен кейін, мәліметтер базасындағы ауқым дұрыс таңдалғанына көз жеткізу керек. Тағы Ары қарай батырмасын шерткен со ң құрама кестені ң орны анықталады. Құрама кестені көбіне жаңа бетке орналастырады (Жаңа бет (Новая страница) ауыстырып-қосқышын тағайындау арқылы).

6 Құрама кестенің құрылымы: Құрама кесте шебері (Мастер сводных таблиц и диаграмм) жұмысыны ң келесі сатысында құрама кестені ң мазмұны мен құрылымын қалыптастырып алады. Бұл терезеде құрама кестені ң маекті берілген. Ол төрт аймақтан тұрады: Бет(Страница), Жол(Строка), Баған(Столбец) және Мәліметтер(Данные). Құрама кестені ң әрбір аймағына мәліметтер базасыны ң қайсыбір өрісі сәйкестендіріледі. Құрама кестені толтырған кезде мәліметтер сәйкес өрістерден автоматты түрде алынып қойылады. Оны толтыру үшін осы бетте мәліметтер базасыны ң өріс атауларымен аталған батырмалар қолданалады. Құрама кесте шеберін (Мастер сводных таблиц и диаграмм) іске қосып, шебер жұмысыны ң бірінші сатысында Құрама диаграмма ауыстырып-қосқышын тағайындау керек. Содан со ң Ары қарай (Далее) батырмасын басып, құрама диаграмма тұрғызылады. Диаграмманы пішімдеу мен баптау оны ң жанама меню арқылы іске асырылады. Диаграмманы ң түрін өзгерту үшін ол тұрған аймаққа тышқанны ң о ң батырмасын басып, жанама менюден Диаграмма типі бөлімін таңдап алу қажет. Осылайша жанама менюден Пішім (Формат) бөлімін таңдап алып, диаграмма пішімін өзгертуге болады.

7 Бақылау құралдары. Жұмыс парағын бақылау. Excel-ді ң жұмыс парақтары құжаттарды даярлау үшін қолданылатын болса, онда оны қате енгізілген мәліметтерден сақтау қажет. Мәтінді енгізгенде қателерді қарап шығып, түзетуге болады. Санды қ мәліметтерді енгізгенде жіберілегн қателер жай көзге көрінбейді. Көбінесе Excel-ді ң жұмыс парақтарыны ң өзі қате өрнектерді қамтитын формулалардан тұрады. Формулалардағы қателерді екі топқа бөледі: есептелмейтін формулалар және циклдік сілтемелер. Қате формулаларды есптегенде нәтижесін алу мүмкін болмаған жағдайда Excel программасы сол ұяшыққа қатені ң кодын шығарып береді. Циклдік сілтемеде Excel программасы қате жайлы хабарды бірден экранға шығарып береді. Егер формула есептеу кезінде басқа ұяшықтағы мәндерді пайдаланса, онда осы формула сол мәндерге тәуелді болып табылады, ал формула тұрған ұяшы қ тәуелді деп аталады. Керісінше, мәндері қолданылған ұяшы қ формуланы ң мәніне әсер етіп, әсер етуші деп аталады. Цикілдік сілтеме ұяшықты ң мәні сол ұяшыққа тәуелді болады. Оны ң е ң қарапайым түрі егер ұяшы қ өзі-өзіне адрестелген болса. Егер программа кестеден цикілдік сілтемені тауыпалса, онда ол бірден қатежайында хабар береді және циклдік сілтемені ң аспаптар панелін ашып береді. Циклдік сілтеме табылған ұяшықтар көгілдір дөңгелекшемен белгіленеді және қалып-күй жолында Цикл сөзі пайда болады. Циклдік сілтемені ң аспаптар панелінде циклдік сілтемесі бар ұяшықтарды ң тізімі көрсетіледі. Егер циклдік сілтеме бірнеше ұяшықтарды қамтыса, онда оны тәуелсіз ұяшықтар мен әсер етуші ұяшықтар батырмасы арқылы ашып, қатесі бар ұяшықтарды тауып алуға болады.

8 MS Access мәліметтер қорын басқару жүйесі. Microsoft Access бағдарламасы ол кез-келген фирма, мекеме, шағын кәсіпкерлік шаруа-шылықтар бір-бірі турла мағлұмат алу үшін, немесе келісу үшін, арнайы қағаздар толты-рып, құжаттар дайыднап, қағаздарды ң санын көбейтіп әуре болмайды. Мұны ң бәрін осы бағдарлама жасайды. Бұл бағдарламада кесте түрінде, сызба түрінде, кез-келген фирманы ң толы қ мағлұматтары болады. Оны алып қарап, онымен тікелей жұмыс жасай беруге болады. Microsoft Access бағдарламасы қазіргі кезде компьютерлік технологияларды ң құрал ретінде кеңірек пайдаланылуы. Бұл бағдарлама қазіргі таңда компьютерді осы бағытта пайдалануды ң нақты мысалдары көп емес. Бұл бағдарламаны оқушыларға оқыту жүйесіндегі көптеген сатылардан біртіндеп меңгеру арқылы жүргізіледі. Microsoft Access бағдарламасы кеңінен қолданылатын бағдарлама. Ол өнідіріс орындарында, баспа-кітап шығару салаларында, оқулықтар жасауда, сауда-сатты қ айналымында есептік жүйелерді орындауда ерекше рөлді атқарады. Microsoft Access бағдарламасы жоғарғы оқу орындарындағы оқушылар үшін кеңінен пайдалану да бірнеше ұтымды жақтары бар. Оқу процесінде білімін жетілдіру, ақпарат құралдарын енгізу, есте сақтау операциялары бойын-ша барлы қ мағлұматтарды енгізіп отыру, есептеу, сараптау, т. б. жүйелер үшін тиімді.

9 Microsoft Acces шежіресі: 1995 Access 7 (Windows 95 үшін MS Office 95 пакеті) 1997 Access 97 (MS Office 97 пакеті) 1999 Access 2000 (MS Office 2000 пакеті) 2001 Access 2002 (Office XP пакеті) 2003 Access 2003 (MS Office 2003) 2007 Microsoft Office Access 2007 (MS Office 2007) 2010 Microsoft Office Access 2010 (MS Office 2010)

10 Мәліметтер қоры. Мәліметтер қ оры -дегеніміз мәліметтерді ң реттелген, өзара байланысты жиынтығы. Ол ақпаратты сақтауға арналған құрылым. Мәліметтер қорына мысал ретінде телефон анықтамалығын, поездар қозғалысыны ң кестесін, кәсіпорын қызметкерлері туралы мәліметтерді, студенттерді ң сессия тапсыру қорытындыларын және т.б. атауға болады. Электронды мәліметтер қорыны ң басты қасиеті ақпаратты жылдам іздестіру, сұрыптау және түрлендіру.мәліметтер қорыны ң түрлері: реляциялы қ, иерархиялы қ, желілік. Мәліметтерді ң реляциялы қ қоры кестелерді қолдануға негізделген. Ол екі өлшемді кесте түрінде ұйымдастырылған. Егер әрбір жазба нақты бір объектіге ғана қатысты ақпараттарды қамтитын болса, онда мәліметтер қоры реляциялы қ мәліметтер қоры болып табылады. Реляциялы қ мәліметтер қорында әрбір тізім кестелерде сақталады. Иерархиялы қ мәліметтер қорында мұндай байланыстар бұта қ тәріздес құрылым түрінде бейнеленеді. Мұнда біржақты байланыстарды ң болуы мүмкін және сұраныс құрылымда бейнеленсе ғана қанағаттандырылады. Желідегі мәліметтер қоры желілік мәліметтер қоры деп аталады. Мәліметтер қоры орталықтандырылған және үлестірілген болып жіктеледі. Орталықтандырылған мәліметтер қоры бір есептеуіш жүйені ң жадында сақталады. Егер бұл есептеуіш жүйе компьютер желісіні ң құраушысы болса, онда мұндай қорға үлестірілген қатынас құруға мүмкіндік болады. Мәліметтер қорын пайдалануды ң мұндай тәсілі дербес компьютерді ң жергілікті желілерінде жиі пайдаланылады. Үлестірілген мәліметтер қоры есептеу желісіні ң алуан түрлі компьютерлерінде сақталатын бірнеше бөліктерден, тіпті бірін-бірі қайталайтын бөліктерден тұрады. Мұндай қормен жұмыс істеу үлестірілген мәліметтер қорын басқару жүйесіні ң көмегімен жүзеге асырылады.

11 Мәліметтер қорын басқару жүйесі. Мәліметтер қорын басқару жүйесідегеніміз жаңа мәліметтер қорын құруға, оны мәліметтермен толтыруға, оның мазмұнын редакциялауға, оларды реттеуге арналған программалы қ құралдар кешені. Мәліметтер қорын басқару жүйесі мәліметтерді сақтау, қосу, жою, редакциялау үшін қолданылатын программалы қ жүйе.мәліметтер қорын басқару жүйелері: Access, Clipper, Oracle, Paradox, FoxPro, FoxBase. Access программасы-мәліметтер қорын басқару жүйесіні ң танымал программаларыны ң бірі. MS Access файлыны ң кеңейпесі:. mdb. Басқа жүйелерге қарағанда, Microsoft Access пайдалануға жеңіл және ыңғайлы. Ол пайдаланушыға келесі мәселелерді шешуге мүмкіндік береді

12 Мәліметтер қорына төмендегідей талаптар қойылады. мәліметтер қорыны ң мазмұнын көшіруді болдырмау немесе азайту; пайдаланушы топтарды ң құқықтары мен талаптарына сәйкес, мәліметтер қорыны ң жекелеген ақпаратты қ элементтерге енуін жеделдетуді қамтамасыз ету; үнемі өсіп отыратын талаптарды қанағаттандыру үшін мәліметтер қорыны ң кеңейтілу мүмкіншіліктерін қамтамасыз ету; тек қана дұрыс, алдын ала тексерілген ақпараттарды пайдалануды қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін, мәліметтер қорыны ң тұтастығын сақтау; мәліметтер қорыны ң, тұтынушыларды ң жекелеген категорияларыны ң жұмыс сітеуіне қажетті, белгілі бір ақпаратты қ элементтерге енуіне ғана рұқсат ; қорға енуді, мәліметтер қорына ақпараттар қосу мен түзетуді тек қана авторлы қ құқығы бар тұтынушыларды ң орындауы; мәліметтер қорын пайдаланушыларды ң талабына сәйкес, мәліметтер элементтерін, түзету, бейнелеу және есептеу құрылғыларын құруды ң қарапайымдылығын қамтамасыз ету;

13 Деректер үрдісіні ң негізгі үш түрі бар реляционды қ, иерархиялы қ және желілік. Реляционды қ ү рдіс. «Реляционды қ» термині (латын тілінен relatio қатынас) бұндай деректерді сақтайтын үрдісті ң е ң алдымен өзіні ң құраушы бөліктеріні ң өзара қатынасына құрылатынын көрсетеді. Е ң қарапайым жағдайда ол екі өлшемді массивті және екі өлшемді кестені білдіреді, ал күрделі ақпаратты қ үдістерді құру кезінде өзара байланысқан кестелерді ң жиынтығын құрайды. Бұндай кестені ң әрбір жолын жазба, ал бағанын өріс дейміз. Деректерді ң реляционды қ үрдісі келесі қасиеттерге ие болады: кестені ң әрбір элементі деректерді ң бір элементі; кестеде барлы қ өрістер дара болып табылады, яғни бір түрге ие болады; кестеде бірдей жазбалар болмайды; әрбір өріс бірегей атқа ие болады; кестедегі жазбаларды ң тәртібі еркін бола алады, және деректер түріні ң өрістер санымен сипатталады

14 Иерархиялық үрдіс. Деректер қорыны ң иерархиялы қ үрдісі олрды ң жалпыдан дараға тәуелді болып орналастырылған және төңкерілген ағаштар (графтар) түзетін элементтер жиынтығын болып тбылады. Берілген үрдіс байланыстр, түйіндер, деңгейлер сияқты праметрлермен сипатталады. Үрдісті ң қағидсы мынандай, неғұрлым төменгі деңгейдегі бірнеше түйіндерді ң неғұрлым жоғрғы деңгейдегі бір түйінмен байлнысуды ң көмегімен біріктіріледі. Ø Түйін деп иерархияны ң берілген деңгейінде орналасқан элементті ң ақпаратты қ үрдісі. Иерархиялы қ үрдіс деректеріні ң қасиеттері келесідей: ü Төменгі деңгейдегі бірнеше түйін жоғары деңгейдегі тек бір ғана түйінмен байланысты. ü Иерархиялы қ ағаш басқа ешқандай бастауға тәуелсіз емес бір ғана бастауға (түбірге) ие болады. ü Әрбір түйінні ң өз аты (идентификаторы) болады. ü Түпкі жазбадан неғұрлым дара деректер жазбасына бағытталған тек бір ғана жол бар

15 Желілік үрдіс.. Деректер қорыны ң бұл үрдісі иерархиялыққа ұқсас. Оны ң негізгі құраушылары (түйін, деңгей, байланыс) да сол, дегенмен оларды ң ара қатынасы түбегейлі басқа. Желілік үрдісте әр түрлі деңгейдегі элементтерді ң арасында еркін байланыс қолға алынған. Құруды ң барлы қ кезеңдерін және Microsoft Access ДҚБЖ мысалында деректер қорымен жұмыс істеу қағидалрын қарастырайы қ. Программалау қажеттілігі шағын бизнесте әрқашан деректер қорын кеңінен енгізуді ұстанды. Ірі мекемелер арнайы жүйелерді программалауға өз қалауынша тапсырыс жасай алды. Кіші мекемелер көбінесе бұндай есептерді шешпес бұрын оны дұрыс құрастыра да алмады. Бұл программаны ң бұрынғы версиялары Access 2.0, Access 95 және Access 97 сияқты нөмірлерге ие болды. MS Access 2007 атты cоңғы версиясы 2007 жылғы Office пакетіні ң құрмына жатады. Ары қарай біз әртүрлі версиядағы жалпы қасиеттерді ескере отырып 2007 жылғы MS Access программасы туралы айтамыз. Сонымен қатар 2007 жылғы MS Access программалауды ң мүмкіндіктерін жоққа шығармайды. Жүйені қалауымызша өз күшімізбен баптауымызға және дамытуымызға болады. Ол үшін Visual Basic

16 Microsoft Access тұтасымен: Microsoft Office пакетінің құрамында Access мәліметтер қорын басқару жүйесінің пайда болуы мәліметтер қорын дайындау проблемасына көзқарасты өзгертті. Алғашында MS Access Office пакетінің құрамына енбеді және нұсқаның жеке нөмірленуіне ие болды. 7.0 нұсқасынан бастап, бұл МҚБЖ "офистің" кәсіби пакетіне енгізіле бастады. MS Access 2007-нің көмегімен қарапайым тұтынушылар қандай да бір бағдарламалаудың қажеттілігінсіз-ақ, жеткілікті қуаттағы мәліметтер қорын құру мен пайдалану үшін ыңғайлы құралдар ала бастады. Сонымен қатар Access 2007-мен жұмыс сітеу бағдарламалау мүмкіншіліктерін жоққа шығармайды, яғни, бұл жүйе қосымша басқару модулдері мен элементтерін жасауға мүмкіншілік беретін, Visual Basic for Applications бағдарламалау тілін қолдауды да қамтиды. Access 2007 маңызды артықшылықтарының бірі, бұл бағдарламаның MS Office пакетінің Excel, Word және басқа бағдарламаларымен үйлесім табуы. Бұл пакетке енетін, әртүрлі қосымшаларда жасалынған мәліметтер біреуіне екіншісіне жеңіл ауыстырыла алынады.

17 Назарларыңызға рахмет!!!