ШЕТЕЛ ТІЛІН ЕРТЕ ОҚЫТУДАҒЫ ИНТЕРАКТИВТІ ӘДІСТЕРДІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ЖӘНЕ ТИІМДІЛІГІ А.К. Бабашева М.Өтемісов атындағы БҚМУ I курс магистранты «Интерактивті тәсілмен оқыту әдісі» дегеніміз не? Қалай түсінеміз? «inter» - өзара «active» - белсенді Мұғалім оқушы оқушы-оқушы Сабақ кезінде оқушылардың өзара және оқушы мен мұғалімнің арасында қатынастың мейлінше көп болуын оқытудың немесе білім берудің интерактивті әдісі деп атаймыз. Интерактивті әдістер танымдық ойындар, тілдік ойындар, эстафелар т.б. Оқытудың интерактивті әдістері Оқушылардың шығармашылық қызметін тәрбиенің дәстүрлі емес, интерактивті әдістері арқылы белсендіруге болады. Интерактивтілік біреумен, бір нәрсемен өзара қарым-қатынас жасау қабілеті немесе сұхбаттасу, диалог орнатуды білдіреді. Интерактивті қатынастың негізгі мақсаттарының бірі қолайлы байланыс орнату, яғни оқушының өзін-өзі табысты сезінуі,өзінің интелектуалдық әлеуметіне сенімінің артуы. Өзара қарым-қатынас үрдісі практика жүзінде оған барлық қатысушылар жалпы таным мен таңдауға атсалыса алатындай етіп ұйымдастырылады. Олар өздерінің не білетіндері, нені түсінетіндері, не туралы ойлайтындары жөнінде ортақ рефлексия жасауға мөмкіндік алады. Әрбір қатысушы берілген мәселені талдауға өзінің жеке үлесін қоса алады, өз білімдерімен, идеяларымен, іс-әрекет әдістерімен алмасады, өз әріптестерін тыңдайды. Бұл өзара түсіністік, өзара қолдау атмосферасында өтеді және ақпарат алуға мүмкіндік береді. Оқушының интерактивті әдістерінің артықшылығы -Материалды тиімді игеруге көмектеседі - Қызығушылықты оятады - Белсенділерді мадақтайды - Көп жақты әсер етеді, соның ішінде мінез-құлыққа да
- Кері байланысты жүзеге асырады (аудиторияның жауап реакциясы) - Пікір мен қарым-қатынасты қалыптастырады Жай ақпарат беріп қата қоймай, оқушыларды өздіктерінен жауап іздеуге бейімдеу. - Сабақ үрдісінде оқушылар мынадай қарым-қатынастарды болады : - 1. Мұғаліммен (оқушы мұғалімнің сұрағына жауап бергенде)\ - 2. Шақырылған адамдармен (ата-аналар, шақырылған қонақтар т.б.) - 3. Басқа оқушылармен жұмыс (жұппен жұмыс істеу) - 4. Шағын топпен (3 5 оқушы) - 5. Үлкен топпен (әр түрлі ойындар, класстағы пікір талас т.б.) - 6. Кейбір техника түрлерімен (компьютер, интерактивті тақта, т.б.) ІІ. Оқытудың интеркативті әдісі бойынша жоспарланған сабаққа методикалық түсініктеме Сабақ тақырыбы: Colours/ Түстер Мақсаты: - түстерді қайталау, «түстер» тақырыбында жаңа тіркестер енгізу; - тақырып бойынша оқушылардың монологты және диалогты сөйлеу дағдыларын қалыптастыру; - логикалық ойлауын еске сақтау, шығармашылық қабілетін қалыптастыру, қызығушылығын арттыру. Сабақ түрі: аралас Сабақ типі: қайталау Әдістері: сұрақ-жауап, ойын, иллюстративті Көрнекіліктері: түрлі түсті картондар, интерактивті тақта т.б. Жоспары: І. Амандасу ІІ. Ой шабуылы ІІІ «I like» тіркесін енгізу ІV. Сандарды қайталау. 1-10 V. Түрлі-түсті зоопарк. What is black? - The dog is black VI. Жазу. «Бағдаршам» ойыны VII. Сергіту сәті. «Бинго» ойыны VIII Бағалау І. Амандасу.
Hello, my friend! This is my friend! How are you? I am glad to see you! II. Ой шабуылы. «Түрлі-түсті паровоз» ойыны. Тақтада түрлітүсті вагондарымен паровоздың суреті тұрады. Бірінен соң бірі тұрып, айналып жүреді. Айтқанды қайталайды. Black, black! Pink, pink! Red, red! Grey, grey! Green, green! Brown, bromn! Orange, orange! Violate, violate! Blu-u-e! /соңғы сөзді паровоздың гуілі секілді айтады/ ІІІ «I like» құрылымы арқылы «Цветик-семицветик» ойынын ойнау. М: Let s make a flower with colorful petals. What color is it? Stick the petals on the blckboard O: I like white. etc ІV. Сандарды қайталау. М: Let s count the colours. /Тақтадағы паровоздың вагондарын санайды/ /санамақ айтады/ V. Түрлі-түсті зоопарк. What is black? - The dog is black құрылымын айтып, өз ойыншықтарының түсін айтады. VI. Жазу. «Бағдаршам» ойыны. Тақтаға бір әрпі жоқ сөздер жазылады. Оқушылар кеспе әріптермен жұмыстанады. Red - қарайды, yellow - әзірленеді, green - көтереміз VII. Сергіту сәті. «Бинго» ойыны. Түрлі түсті карточка беріледі. Екі түсті атағанда сол екі түстің орындарын ауыстырады. Ойналып болған соң үлгісі тақтаға ілінеді. Оқушылар өздерінің қатесін көреді, түзейді. VIII Бағалау The lesson is over. Goodbye! ІІІ. Проблемалық тақырып: Ойын арқылы оқыту технологиясы арқылы оқушылардың тіл белсенділіктерін, білім деңгейін арттыру
Сабақта ойын элементтерін пайдалану оқушылардың ой-өрісін, танымдық белсенділігін арттырады. Теорияны практикамен ұштастыруға жол ашады. Сонымен қатар оқушылардың достық, жолдастық қарым-қатынасын орнықтырады, бір-біріне сенімін, түсінігін арттырады. Мұғалім әрбір ойынның тәрбиелік маңызын түсіне білу керек. Оқушыларға қойылған сұрақ қысқа, түсінікті болуы шарт. Ойын барысында мүмкіндігіне қарай ойынның бірнеше түрін кезектестіріп отыру керек, әйтпесе көбіне бағдарламаға байланысты сабақ бір сарынды оқыту әдетке айналған. Осыған байланысты бірнеше ойын түрлерін пайдалану қажет. Алайда, ойынды үнемі, мөлшерінен артық, ұзақ уақыт созуға болмайды. Ойын белгілі бір уақытта жүзеге асырылып, сабақ кездеріне де кедергі келтірмейтіндей болуы керек. Мектеп тәжірибесі көрсеткендей, әр тоқсанда ойын арқылы оқыту технологиясын қолданудың белгілі бір жиілігі болуы шарт. І тоқсанда оқушылардың эмоционалды белсенділігі төмен болатындықтан, ойынды көбірек қолдану керек, ІІ, ІІІ тоқсандарда оқуға ойын элементтерін азырақ пайдаланып, ІV тоқсанда оқушылардың белсенділігі төмендейді. Сондықтан осы тоқсанда ойын элементтерін арттыру қажет. Әр тоқсанда ойын технологиясын қолдану жиілігі Қорыта айтқанда, ағылшын тілін ерте жастан оқытуда мотивацияның рөлі зор. Жас өспірімнің тілге деген қызығушылығын дамыу негізі шарт. Қызығушылық тұлғаның белгілі бір әрекетке, затқа эмоционалды қатынасы болғандықтан, зейін машықтанады, ойлауы терең болып, тілдік материалойда ұзақ
сақталады. Оқу барысының қызықты, тартымды болуы, эмоционалды реакциялардың көп болуы, ағылшын тіліне деген қызығушылықты арттырады. Қорытындылай келе, қосатыным әдіскер-ғалым Т.А.Дегтерева өз мақаласында сабақты қызық және тартымды етіп өткізуге төмендегідей факторлар әсер ететіндігін атап көрсеткен: - мазмұндық, машықтану формаларының әр түрлілігі; - оқушы мен оқытушы байланысының белсенділігі; - оқытушы тұлғасы; Ағылшын тілі оқытушысы оқушылардың мотивациясын /қызығушылығын/ арттыру үшін тиімді де, уақытты үнемдейтін әдіс-тәсілдерді пайдалану қажет.