Македонска берза АД Скопје www.mse.com.mk www.bestnet.com.mk УПАТСТВО ЗА КОРИСТЕЊЕ НА МОДУЛОТ МОЕ ПОРТФОЛИО Ноември 2009
Содржина 1. ВОВЕД... 3 1.1. ШТО ВИ НУДИ МОДУЛОТ МОЕ ПОРТФОЛИО... 3 2. ПРВАТА СТРАНИЦА... 4 3. КРЕИРАЊЕ НА НОВО ПОРТФОЛИО... 4 3. КРЕИРАЊЕ НА НОВО ПОРТФОЛИО... 4 3.1. ИЗБОР НА ПРОЦЕДУРА ЗА ПРЕСМЕТКА НА КОЛИЧИНИТЕ НА Х.В. ПРИ НИВНА ПРОДАЖБА... 4 4. ВНЕС НА НОВА ТРАНСАКЦИЈА И ПРЕМЕСТУВАЊЕ НА ВЕЌЕ ПОСТОЕЧКА... 5 4.1. ВНЕС НА НОВА ТРАНСАКЦИЈА... 5 4.2. ПРЕМЕСТУВАЊЕ НА ПОСТОЕЧКА ТРАНСАКЦИЈА... 6 4.3. ЛИСТА НА ТРАНСАКЦИИ И НИВНИОТ СТАТУС... 6 5. ПРЕГЛЕДИ... 7 5.1. ВРЕДНОСТ НА ПОРТФОЛИОТО ПО ТРАНСАКЦИЈА... 7 5.2. ВРЕДНОСТ НА ПОРТФОЛИОТО ПО ХАРТИЈА... 8 5.3. ПРЕГЛЕД НА РЕАЛИЗИРАНИТЕ ДОБИВКИ / ЗАГУБИ ПО ТРАНСАКЦИЈА... 8 5.4. ПРЕГЛЕД НА НАПЛАТЕНА ВРЕДНОСТ... 9 5.5. ЗБИРНО ПОРТФОЛИО... 9 Упатсво за користење на модулот Мое портфолио 2
1. Вовед Модулот Мое портфолио е посебен дел од пакетот на услуги кои се содржат во претплатничкиот пакет Бест Нет Аналитика. Овој модул е дизајниран на корисникот да му овозможи реална пресметка на вредноста на портфолиото/портфолијата, пресметка на добивките/загубите од тргување, пресметка на наплатената главнина и камата кај обврзниците и анализа на различните портфолија на хартии од вредност. Корисникот на апликацијата Мое портфолио може да создава повеќе видови на портфолија во зависност од неговата инвестициона стратегија, да ги вреднува на крајот на секој трговски ден, меѓусебно да ги споредува портфолија, да ги префрла компонентите (инвестициите) од едно во друго портфолио сзаради создавање на оптимално портфолио, да ја следи состојбата на целото (консолидираното) портфолио од хартии од вредност итн. 1.1. Што Ви нуди модулот Мое портфолио Модулот Мое портфолио, заедно со останатите модули од пакетот Бест Нет Аналитика, техничка анализа на акции, фундаментална анализа на акции и дневното следење на движењето на цените на акциите, Ви нуди комплетно решение за следење на тргувањето со акциите на компаниите кои се тргуваат на Македонската берза како и целосно решение со кое Ви се олеснува анализата на Вашите инвестициони позиции. Апликацијата Мое портфолио Ви овозможува следење на Вашите трансакции со акции со кои се тргува на сите пазари на Македонската берза како и трансакции со обврницата за старо девизно штедење и обрзниците за денационализација издадени од Република Македонија. Модулот Мое портфолио Ви овозможува следење на Вашите позиции, утврдување на нивната моментална вредност, пресметка на добивките/загубите на нерализираните трансакции како и пресметка на добивките/загубите од Вашите тргувања. Модулот Мое портфолио Ви нуди следење на изложеноста на Вашите вложувања и полесно утврдување на Вашиот ризик од вложување. Со апликацијата Мое портфолио можете да создавате симулирани портфолија и да го следите движењето на портфолијата, при тоа утврдувајќи ги најпрофитабилните хартии во портфолиото како и најдоходовната комбинација (изложеност) на хартии од вредност. Упатсво за користење на модулот Мое портфолио 3
2. Првата страница Првата страница од посебниот модул Мое портфолио направена е на корисникот на апликацијата да му овозможи прегледност на моменталната состојба на сите портфолија, брз пристап до деталните прегледи на портфолијата, креирање на ново портфолио, промена на постоечкото портфолио прелу внес на нова (куповна или продажна) трансакција или преместување на некоја постоечка количина на хартии од вредност во некое друго портфолио, приказ на збирно портфолио по хартии од вредност и опцијата за бришење на портолио. 3. Креирање на ново портфолио 3. Креирање на ново портфолио Апликацијата на корисникот му овозможува едноставна постапка при креирањето на портфолио, преку внесување на назив на портфолиото и избор на процедура за пресметка на количините на хартиите од вредност при нивна продажба. 3.1. Избор на процедура за пресметка на количините на х.в. при нивна продажба Апликацијата на корисникот му овозможува избор на две процудури за управување со количината на хартиите од вредност. Корисникот треба да избере една од процедурите во зависност од неговата стратегија за проценка на портфолиото. Корисникот може да ја промени процедурта за управување со количината на хартиите од вредност но таа промена ќе важи само за промените во портфолиото кои ќе ги прави во иднина т.е апликацијата не поддржува превреднување на целото портфолио. Објаснување на методите: Упатсво за користење на модулот Мое портфолио 4
1. FIFO - First-In-First-Out. При продажба на хартија од портфолиото, прва ќе излезе онаа количина од хартијата од вредност која е прва влезена во портфолиото (со трансакција со најран датум на купување). Доколку се случи да се продаде количина на хартии од вредност која што е поголема од набавената количина во куповната транскација со најран датум, следната потребната количина ќе се земе од наредната куповната транскација со најран датум. Овој метод се смета дека го фаворизира Прегледот за Реализираните капитални добивки (види објаснување подолу), при претпоставка дека цените постојано растат. 2. HIFO FIFO Метод - Highest-In-First-Out - First-In-First-Out. При продажба на хартија од портфолиото, прва ќе излезе онаа количина од хартијата од вредност која е купена по највисока цена. Во случаите кога на повеќе различни датуми корисникот купувал по исти цени, апликацијата ја користи помошната метода FIFO, при што ќе ја извади количината купена по највисока цена со најран датум. Доколку се случи да се продаде количина на хартии од вредност која што е поголема од набавената количина во куповната транскација со највисока цена, следната потребната количина апликацијата ќе ја земе од наредната куповната транскација со највисока цена и најран датум. Овој метод се смета дека е најправичен при пресметка на порфолиото затоа што секогаш ја вади најскапо купената количина од хартијата во порфолиото. 4. Внес на нова трансакција и преместување на веќе постоечка 4.1. Внес на нова трансакција Внес на нова куповна или продажна трансакција корисникот може да направи при креирањето на ново портфолио или преку почетната страница на апликацијата со избор на полето Промена на портфолио и потоа Нова трансакција. На сликата прикажана погоре презентирана е страницата за внес на нова трансакција. При тоа корисникот како задолжителни полиња кои треба да ги внесе во апликација се датумот, бројот на налог и трансакција, видот на трансакција, шифрата на хартијата од вредност, куповната односно продажната цена и купената / продадената количина. Апликацијата полињата кои се поврзни со хартијата од вредност (како на пр. ISIN број, номинална вредност итн.) сама ги пополнува од базата со податоци на Берзата. Упатсво за користење на модулот Мое портфолио 5
Апликацијата овозможува внесување на трансакции со акции со кои се тргува на сите пазари на Берзата како и трансакции со обврницата за старото девизно штедење и обрзниците за денационализација издадени од Република Македонија. Сите трансакции кои ќе се внесат во апликација може да бидат со различен датум од датумот на внес на трансакцијата. Апликацијата ги поддржува и трансакциите со обрзниците кои корисниците ги склучиле со подоцнежен датум и при тоа наплатиле дел од главнината и камата. Корисниците во апликацијата за внес на трансакции може да ги внесат податоците од оргиналната трансакција при што апликацијата самата ќе ја пресмета преостаната главнина како и вредноста на наплатена главнина и камата. 4.2. Преместување на постоечка трансакција Корисникот на апликацијата може да направи преместување на некоја постоечка трансакција од едно во друго портфолио со избирање на опцијата Премести трансакција од Листата со трансакции (слика прикажана подолу). Во самата процедура за преместување, корисникот може да ја избере количината на хартии од вредност кои сака да ги премести како и тоа во кое портфолио може да ги премести. Апликацијата при прместување на обврзниците не ја дава опцијата за преместувања на количината, туку корисникот може само да ја премести целата количина на обврзници во ново портфолио. 4.3. Листа на трансакции и нивниот статус Откако корисникот ќе ги внесе и сними трансакциите, апликацијата го носи корисникот на страницата на која се презентирани сите трансакции и нивните карактеристики. Во овој дел од апликацијата корисникот може да ја промени методата за пресметка на количините на хартијата од вредност при продажба, да го смени називот на портфолиото, да премести некоја постоечка трансакција и да внесе нова трансакција. Колоната Volume во табелата ја покажува количината од хартијата од вредност (т.е. од куповната трансакција) која е преостаната и која може да се премести. Трансакциите во табелата се подредени по датум и време на внес (а не според датум на трансакција). Количината на хартии од вредност кои се расположливи за продавање и кои можат да се Упатсво за користење на модулот Мое портфолио 6
преместат во друго портфолио се обележани со темна боја а оние кои не можат да се преместат или се продажни трансакции се обележани со светла сива боја. 5. Прегледи За полесно следење на своите вложувања корисникот на алатката Мое портфолио, апликацијаму нуди два различни приказа за вредноста на портфолиото, еден приказ за вредноста на реализираните (продадени) хартии од вредност и преглед за наплатената главнина и камати од обврзниците во портфолиото. Состојбата на сите вложувавања на корисникот собрано од сите портфолија, корисникот на Мое портфолио може да ги следи преку опцијата Збирно портфолио. Вредноста на портфолиото и реализираните добивки загуби по транакција како и вредноста на наплатената главнина и камати од обврзниците се прикажани преку 4 tabови: - Вредност на портфолиото по трансакција - Вредност на портфолиото по хартија - Реализирани добивки / загуби по трансакција - Наплатена вредност 5.1. Вредност на портфолиото по трансакција Горната слика го прикажува приказот на Прегледот за вредноста на портфолиото по трансакција. Корисникот може да го избере периодот во кој сака да прави анализа на своите вложувања, преку едноставно одбирање на датумите од кој сака алатката Мое портфолио да ги презентира вредностите. Прегледот ќе ги прикаже сите трансакции и вредноста на трансакциите кои корисникот ги остварил во наведениот период. При тоа треба да се напомене дека цената по која ќе се пресметува вредноста на трансакцииите и нереализираната добивка е од последниот датум на тргување. Упатсво за користење на модулот Мое портфолио 7
На корисникот за полесна прегледност на своите трансакции, апликацијата му нуди два прегледа, скратен и детален. Скратениот преглед покрај исновните податоци од трансакцијата ја дава и позицијата на трансакцијата во вкупните вложувања и моментална состојба. Деталниот приказ на трансакцијата дава податок за целата трансакција, вклучувајќи ги деталите за купувањето, преостаната количина, моменталната вредност, вредноста на акумилираната камата за обврзници, нереализираната добивка / загуба од трансакцијата, процентуалната промена на вложувањето од моментот на купување на хартијата, учеството на вредноста на трансакцијата во вкупната вредност на портфолиот итн. Успехот од вложувањето во поединечна трансакција, апликацијата ја мери преку колоната % промена од купување на хв која покажува колкава е процентуалната промена на вложувањето од моментот на купување на хартијата од вредност. Алоцираноста на трансакциите во вкупната вредност на портфолиото е прикажано преку колоната % од вредноста на вкупните вложувања. Сумарните вредности во прегледот не ги вклучуваат трансакционите трошоци, но апликацијата го прикажува нивниот износ во деталниот преглед по трансакција. 5.2. Вредност на портфолиото по хартија Горната слика го прикажува приказот на Прегледот за вредноста на портфолиото по хартија. Корисникот може да го избере периодот во кој сака да прави анализа на своите вложувања, преку едноставно одбирање на датумите од кој сака алатката Мое портфолио да ги презентира вредностите. Прегледот ќе ја прикаже состојбата на хартиите од вредност и нивната вредност кои корисникот ги остварил во наведениот период. При тоа треба да се напомене дека цената по која ќе се пресметува вредноста на хартиите и нереализираната добивка е цената од последниот датум кој корисникот го избрал за анализа. Вредноста на нереализираната добивка / загуба од вложување во поединечна хартија од вредност се пресметува кога од вредноста на вложувањето според последна пазарна цена ќе се одземе трошокот на набавка на хартијата а вредноста се прикажува преку колоната Нереализираната добивка/загуба во (ден). Диверзификацијата на портфолиото по хартија е прикажано преку колоната % од вредноста на вкупните вложувања. Сумарните вредности во прегледот не ги вклучуваат трансакционите трошоци потребни за набавка на одредена хартија. 5.3. Преглед на Реализираните добивки / загуби по трансакција Сликата подолу го прикажува Прегледот на Реализираните добивки / загуби по трансакција. Корисникот може да го избере периодот во кој сака да прави анализа на своите реализираните трансакции, преку едноставно одбирање на датумите од кој сака Упатсво за користење на модулот Мое портфолио 8
алатката Мое портфолио да ги презентира вредностите. Прегледот ќе ја прикаже вредноста на трошокот на набавка по трансакција, продажната вредност на хартијата и реализираната добивка загуба од трансакцијата. Сумарните вредности во прегледот не ги вклучуваат трансакционите трошоци потребни за набавка и продажба на хартијата од вредност. 5.4. Преглед на наплатена вредност Наплатената главнина и камати од обврзниците во портфолиото корисникот на алатката Мое портфолио може да ја следи преку Прегледот за наплатената вредност, прикажан на сликата погоре. Модулот ги пресметува и прикажува сите наплатените камати и главнината на обврзниците пресметани по среден курс на НБРМ на датумот на наплата. Сумарните вредности во прегледот не ги вклучуваат трансакционите трошоци потребни за набавка хартијата од вредност. 5.5. Збирно портфолио Упатсво за користење на модулот Мое портфолио 9
Вредноста на сите хартии од креираните портфолија на корисникот на апликацијата Мое портфолио се прикажани преку опцијата Збирно портфолио. корисникот на апликацијата во опцијата Збирно портфолио може да пристапи преку почетната страница на алатката Мое портфолио. Упатсво за користење на модулот Мое портфолио 10