EKSPERIMENTASI PEMBENTUKAN WARNA DALAM AIR Tan Choon Siew Sarjana Muda Seni Gunaan dengan Kepuj ian (Seni Halus) 2008
EKSPERIMENT ASI PEMBENTUKAN W ARNA DALAM AIR TAN CHOON SlEW Projek ini merupakan salah satu keperluan untuk Ijazah Sarjana Seni Gunaan dengan Kepujian ~ni Halus Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif UNIVERSITI MALAYSIA SARA WAK 2008
UNIVERSITI MALAYSIA SARA W AK BORANG PENGESAHAN STATUS TESISI LAPORAN JUDUL: EKSPERIMENTASI PEMBENTUKAN W ARNA DALAM AIR SESI PENGAJIAN : 2005-2008 Saya TAN CHOON SlEW mengaku membenarkan tesisl Laporan * ini disimpan di Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut: I. Tesisl Laporan adalah hakmilik Universiti Malaysia Sarawak 2. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja 3. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan membuat pendigitan untuk membangunkan Pangkalan Data Kandungan Tempatan 4. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan membuat salinan tesisl laporan ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi 5. *sila tandakan 0] D SULIT D TERHAD r-ii I..j ~ TIDAK TERHAD (mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan seperti termaktub di Dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972) (Mengandungi maklumat Terhad yang telah ditentukan oleh Organisasilbadan di mana penyelidikan dijalankan) Disaitkan. ') ~\ ~ v.\ I Tandatangan Penulis Tandatan~an Penyelia ~.Ii ---./ Tarikh: ~ "'-A.k \ ~~ - Tarikh:, t\f\ej :l.oo~ ~~~~~~~~~~.!.~.~?~.~..~!~... ~~.?:~~.. ~.~~.~.~:.~~~.... ~~.~.~\~.~... ~~~~~~.-...~~\":~1.. ~\~!'!1... Catatan: * Tesisl Laporan dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah, Sarjana dan Sarjana Muda Jika Tesisl Laporan ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasal organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesisllaporan ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD
Projek bertajuk Eksperimentasi Pembentukan Warna dalam Air telah disediakan oleh Tan Choon Siew dan telah diserahkan kepada Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif sebagai memenuhi syarat untuk Ijazah Sarjana Muda Senu Gunaan dengan Kepujian (Seni Halus). Diterima u,tuk diperiksa oleh: j ~, (Nama Penyelia) Tarikh:, Mel ~OOtS""
PENGHARGAAN Bersyukur kerana dapat menyiapkan projek pada masa yang ditetapkan. Dengan setinggitinggi penghormatan dan penghargaan diberi kepada mereka yang pernah memberi bantuan kepada saya sarna ada dari segi nasihat, tunjuk ajak ataupun sokongan, bersifat fizikal dan mental. Semangat kuat diberi menyebabkan saya tidak pernah berputus asa apabila menghadapi rintangan yang tidak terhingga dalam tempoh penghasilan projek. Seman gat kuat dan usaha gigih membolehkan saya berjaya menghasilkan projek pad a masa yang ditentukan. Walaupun karya yang dihasilkan bukanlah karya agung tetapi ia amat bermakna bagi saya. la menggambarkan keperibadian seseorang dalam sesuatu karya. Saya akhiri dengan ucapan ribuan terima kasih kepada mereka yang hormati sekalian. Semangat perjuangan akan diteruskan tanpa mengecewakan! IV
KANDUNGAN lsi Kandungan Muka Surat HALAMAN T AJUK BORANGPENGESAHANSTATUSLAPORAN PENGESAHAN DAN T ANDA TANGAN PENYELIA PENGHARGAAN JADUAL KANDUNGAN ABSTRAK II III iv v-vi VII PENGENALAN 1.1 Topik kajian 1.2 Latar belakang kajian 1.2.1 Kesan perubahan atmosfera 2-3 1.2.2 Cahaya matahari (natural light) dan cahaya pembuatan manusia (artificial light) 1.2.3 Warna air 1.2.4 Kualiti air dalam proses pemantulan 1.3 Kenyataan masalah 1.4 Objektif 1.5 Kepentingan 1.6 Hipotesis 1.7 Skop Projek ANALISIS KARYA PERIBADI DAN KESIMPULAN 3-5 5-7 7-9 9-10 10 10-11 I I 12-13 13-15 16-21 v
RUJUKAN 22 LAMPIRAN A Idea tambahan B Proses penghasilan karya dalam bentuk video 23 24-26 vi
ABSTRAK Karya bertajuk pemantulan dalam air dihasil daripada eksperimentasi pembentukan wama dalam air akibat daripada perubahan atmosfera dan kawasan persekitaran. Ia merupakan siri kepada kesan tindak balas cahaya atas air bagi sesuatu pemandangan dari waktu subur ke waktu senja. Hasil daripada eksperimentasi tersebut dipersembahkan dalam bentuk instalasi video dengan mengabungkan gam bar statik dalam bentuk stop motion dan gam bar bergerak. Pelbagai wama telah dihasilkan daripada proses pemantulan. Ia memberi gambaran sebenar tentang kesan pemantulan cahaya atas air dan membentukan suasana yang mengirangkan serta menghasilkan pelbagai perasaan yang berbeza melalui wama yang dihasilkan. vii
PENGENALAN 1.1 Topik kajian Tajuk tentang eksperimentasi pembentukan warn a dalam air memberi gambaran kepada masyarakat tentang kesan perubahan warna dalam air mengikut peredaran masa dari siang ke malam akibat pemantulan. Pemantulan berlaku akibat daripada proses tindak balas cahaya atas air. Kesan warna dalam air dipengaruhi oleh perubahan atmosfera dan kawasan persekitaran. Ini dapat merujuk kepada karya Junius R. Sloan yang berjudul A Showery Afternoon on Lake George (1865), (Figura 1). Kesan perubahan atmosfera memberi impak yang berlainan kepada sesuatu pemandangan. Terdapat dua jenis cahaya yang memberi kesan kepada air dalam proses pemantulan iaitu cahaya semulajadi (natural light) dan cahaya buatan (artificial light). Cahaya terse but berlaku pada waktu yang berbeza serta perspektif yang berlainan dan memberi nilai kepada air dalam proses pemantulan. Figura J A Showery Afternoon on Lake George
1.2 Latar belakang kajian 1.2. 1 Kesan perubahan atmosfera Menurut Advanced English Dictionary, The atmosphere of a planet is the layer of gases surrounding it' (p. 66). Perubahan atmosfera merupakan pengaruh utama kepada persekitaran walaupun cahaya matahari memainkan peranan penting dalam proses pemantulan. Atmosfera memecahkan sinar-sinar cahaya matahari kepada spektrum yang dinamakan wama (color). Kedatangan cahaya matahari ke bumi bergantung pada keadaan atmosfera. Sekiranya banyak jerebu di bahagian atmosfera maka kedatangan cahaya adalah kurang berbanding atmosfera yang bebas daripada kabus (clear day). Keadaan tersebut berlaku selepas hujan dan ia juga boleh didapati pada waktu tengahari. Menurut E. John Robinson, 'nature is ever-changing and sameness is not something we can tolerate for every long' (chap. 4). Sesuatu pemandangan hanya berlaku sekali sahaja. Ia tidak akan mengulangi kali kedua. Didapati bahawa objek yang jauh daripada kelihatan kita mendapat banyak wama berbanding objek yang berdekatan dengan kita. Hal ini disebabkan objek yangjauh mendapat banyak pantulan daripada atmosfera berbanding dengan objek yang berdekatan dengan kita. Menurut E. John Robinson, atmosfera berada dalam keadaan yang berbeza mengikut peredaran masa. Ia boleh berada dalam lreftdaan panas (warm atmosphere), putih dan cerah (white atmosphere) dan sejuk (cool atmosphere). Kelihatan atmosfera dalam keadaan panas apabila kedudukan cahaya matahari berada di belakang kita. Manakala keadaan atmosfera kelihatan sejuk apabila kedudukan cahaya matahari berada pada garisan mendatar (horizontal line) iaitu antara langit dan laut. Kelihatan atmosfera putih dan cerah apabila atmosfera berada dalam keadaan yang penuh dengan kelembapan (moisture). Dalam keadaan tersebut, ia kelihatan bersih dan tidak mempunyai sebarang warna.
Perubahan atmosfera mempengaruhi kelihatan sesuatu pemadangan (scene). Kuantiti kedatangan cahaya ke bumi dipengaruhi oleh keadaan atmosfera seperti awam dan ketebalan kabus. Ia bergantung pada ketumpatan atom-atom gas yang dibentuk di bahagian lapisan atmosfera. Atmosfera mempengaruhi kesan pemantulan cahaya atas air. Apabila langit kelihatan kebiru-biruan dan berada dalam keadaan mendung maka tidak banyak cahaya matahari dibias secara berselerak. 1.2.2 Cahaya matahari (natural light) dan cahaya buatan (artificial light) Menurut E. John Robinson, cahaya matahari mempengaruhi semua benda dalam hidup kita. Ia bukan sahaja memberi warna dan cahaya kepada alam tetapi ia boleh mempengaruhi perasaan dan penglihatan kita. Cahaya matahari membentuk warna kepada alam melalui proses pemantulan. Menurut kajian, didapati bahawa warna bagi sesuatu objek pada waktu tengahari adalah kurang berbanding waktu pagi dan malam. Hal ini disebabkan pemantulan serata berlaku pada gelombang cahaya yang sampai ke bumi dan sesuatu objek. Matahari merupakan bintang yang paling dekat dengan bumi iaitu sebanyak 149, 680, 000 kilometer. Terdapat lima bentuk cahaya matahari iaitu cahaya tumpuan (spot lighting), cahaya kerlingan (side lighting), cahaya reda (d3lvn lighting), cahaya meniarap (front lighting) dan cahaya dari belakang (back lighting). La dipengaruhi oleh perubahan atmosfera, putaran bumi dan sudut pandangan kita terhadap sesuatu objek. La memberi kesan yang berlainan kepada sesuatu pemandangan. Cahaya kerlingan dibentuk apabila cahaya datang dari bahagian tepi kita. Manakala cahaya reda pula adalah arah cahaya datang dari atas ke bawah sesuatu objek. Cahaya meniarap pula adalah cahaya datang ke hadapan kita. Manakala cahaya tumpuan pula adalah cahaya yang datang melalui tembusan celah-celah kebus di bahagian atmosfera sebelum sampai ke kelihatan kita. Dengan kata lain, ia dihasilkan melalui proses penapisan.
Terdapat dua jenis cahaya iaitu cahaya semulajadi dan cahaya buatan. Cahaya semulajadi adalah cahaya yang dihasil daripada matahari, bulan dan bintang. Manakala cahaya buatan adalah cahaya yang dihasil daripada buatan manusia. Ia memberi kesan yang berlainan kepada alam sekitar. Nilai cahaya yang dihasilkan jauh berbeza antara satu sarna lain sarna ada dari segi bentuk, fungsi, wama, hasil, kualiti, kuasa, dan sebagainya. Penyedaran masa dan musim mempengaruhi kualiti cahaya. Ia menukar sifat gelombang cahaya melalui proses pemantulan sebelum ia sampai ke bumi dan membentukkan suasana, perasaan dan suhu kepada alamo Cahaya membawa sesuatu mesej kepada kita seperti waktu, masa dan cuaca. Cahaya sentiasa berada dalam keadaan yang berbeza. Ia dipengaruhi oleh pengedaran masa serta perubahan atmosfera. Cahaya dapat dibahagikan kepada cahaya waktu pagi (morning light), tengahari (noon light), petang (afternoon light), waktu subuh (light at dawn), waktu senja (light at sunset), malam (light at night), dalam keadaan jerebu (hazy light), keadaan terang dan jelas (clear light), kabur (light with fog), berawaman (cloudy bright light), ribut (storm light) dan waktu hujan (rain day overcast light). Cahaya pada waktu pagi, tengahari dan petang masing-masing datang dari arah kiri, tengah dan kanan kita apabila kita menghadap ke arah timur barat. Cahaya pada waktu subuh berada pada bahagian atas garisan mendatar manakala cahaya pada waktu tengahari berada pada garisan mendatar iaitu antara langit an laut. Cahaya pada waktu senja pula berada pada bahagian bawah garisan mendatar. Cahaya dalarn bentuk semulajadi dan buatan memainkan peranan penting pada waktu malam dengan memberi wama pada alamo Ia hasil dari pada gabungan cahaya bintang dan bulan dengan cahaya buatan seperti cahaya dari tiang lampu. Cahaya kelihatan kurang jelas dalam keadaan jerebu apabila atmosfera dipenuhi dengan kabus. Cahaya hasil daripada menembusi celah-celah kabus sebelum sampai ke bumi. Dalam keadaan atmosfera yang bebas daripada kabus pula, banyak cahaya disampaikan ke bumi dan ia membentukkan bayang-bayang yang amat menonjolkan bagi sesuatu objek. Dalam keadaan
5 atmosfera yang penuh dengan awam, cahaya yang disampaikan ke bumi adalah kurang. Hal ini kerana pemantulan berlaku pada atom-atom gas apabila cahaya sampai ke awam. Jadi, awarn kelihatan keputih-putihan dan kontras. Kelajuan cahaya sampai ke bumi adalah sebanyak 299, 792, 458 meter sesaat. Cahaya matahari hanya bergerak lurus ke semua arah. Cahaya bergerak terpesong apabila memasuki bahantara yang berlainan ketumpatan seperti air, kaca dan udara melalui proses pembiasan. Kelajuan gelombang cahaya lebih tinggi di bahagian udara berbanding berada dalarn air ataupun kaca. Hal ini kerana ketumpatan gas pada bahagian atmosfera lebih rendah berbanding ketumpatan pada bahantara (medium) yang lain. Pemantulan berlaku bergantung pada jenis permukaan bahantara tersebut. Pembiasan berlaku menyebabkan kelihatan sesuatu objekjauh berbeza sarna ada lebih kecil atau lebih besar berbanding objek asal. 1.2.3 Wama air Merujuk kepada kamus, 'color is an the quality of an object or substance with respect to light reflected by the object' (chap. 3). Wama datang daripada cahaya. Menurut kajian Isaac Newton (1672), cahaya yang membentukkan wama bagi sesuatu objek. Beliau berjaya menggunakan prisma dalam kajian dengan menghasilkan wama daripada gelombang cahaya. Melalui kajian, didapati bahaw~elombang cahaya mempunyai tujuh jenis wama yang dihasil mengikut susunan gelombang cahaya dari panjang ke pendek iaitu bermula daripada wama merah, jingga, kuning, hijau, indigo, biru ke ungu. Menurut teori Brewster pada tahun 1831 mengatakan bahawa zat wama (pigment) terdiri daripada wama prima, sekunder dan tertiar, (Sumber dari wikipedia:http://id.wikipedia.orglwiki/sian). Wama yang dihasilkan bersifat neutral, kontras, panas dan sejuk. Wama yang dihasil daripada campuran gelombang cahaya ataupun zat wama adalah berbeza. Sebagai contohnya, penemuan gelombang merah dengan hijau menghasilkan
gelombang berwama kuning. Tetapi campuran zat warna yang berwarna merah dan hijau akan menghasilkan zat warna berwarna coklat. Menurut kajian, kepanjangan gelombang dan kelajuan cahaya bagi ketujuh-tujuh warn a tersebut adalah berbeza. Didapati bahawa gelombang cahaya yang berwarna merah lebih panjang berbanding gelombang cahaya yang berwama biru. Ini dapat diperhatikan melalui gelombang cahaya yang diperolehi pada waktu subur dan senja. Atmosfera kelihatan kebiru-biruan pada waktu subur dan kemerah-merahan waktu senja. Hal ini kerana jarak kita dengan kedudukan matahari adalah dekat pada waktu subur dan jauh pada waktu senja mengikut putaran bumi dari timur ke barat. Gelombang cahaya yang berwama biru mempunyai frekuensi lebih tinggi berbanding gelombang cahaya yang berwarna merah. Zat wama prima ataupun utama merupakan warna yang bertindak sebagai penyerap cahaya utama. Wama gelap dihasilkan apabila semua gelombang cahaya yang berwarna kuning, bim dan merah diserap oleh zat warna. Sekiranya semua gelombang cahaya tersebut dipantul secara sepenuhnya maka akan menghasilkan warna putih. Warna juga dihasilkan melalui proses pembiasan dengan membiaskan gelombang cahaya secara berselerak. Terdapat empat jenis tindak balas cahaya atas air iaitu pemantulan (reflection), penyerapan (absorption), penembusan (transmission) dan pembiasan (scattering or refraction). Ia bergantung pada keadaa~rmukaan air tersebut sarna ada dalam keadaan tenang (still water) ataupun bergerak (moving water). Pemantulan berlaku pada permukaan yang rata dan licin manakala pembiasan berlaku pada permukaan yang tidak rata. Dalam proses penembusan pula, gelombong cahaya menembusi objek-objek yang berbentuk lutsinar (transparent) seperti kaca, plastik dan air melalui proses penapisan. Biasan cahaya (refraction) berlaku apabila gelombang cahaya memasuki bahantara yang berbentuk lutsinar Bahantara terse but kelihatan kekilauan. Ia boleh memantaskan kelajuan gelombang cahaya terse but. Biasanya gel om bang cahaya yang berwarna biru dan ungu yang mempunyai
7 kelajuan gelombang yang rendah bersifat bertaburan berbanding gelombang cahaya lain. Keadaan tersebut memberi gambaran kepada kita bahawa atmosfera dan air laut berwarna biru melalui proses pemantulan. Dalam keadaan waktu senja pula, kedudukan matahari berada di bahagian bawah garisan mendatar. Kelihatan atmosfera dan air laut kemerah-merahan disebabkan proses pembiasan berlaku. Keadaan terse but mengelirukan pemerhati tentang kedudukan sebenar matahari berada. Mereka mempunyai anggapan bahawa matahari berada pada bahagian atas garisan mendatar walaupun kedudukan sebenamya ada pada bahagian bawah garisan mendatar. Awam kelihatan keputih-putihan disebabkan kegagalan gelombang cahaya menembusi awam yang tebal. Air mengalami pelbagai jenis tindak balas daripada cahaya daripada pembentukan wama pada paras air. Kesan wama yang diperolehi bergantung pada perubahan atmosfera dan kawasan persekitaran. Manusia dikelas sebagai makluk trichromat kerana kemampuan manusia melihat gelombang cahaya terhad pada 400-700 nanometer. Manakala burung dan binatang marsupial dikelas sebagai makluk tetrachromat kerana kemampuan melihat gelombang cahaya sehingga 300 nanometer kerana ia mempunyai empat reseptor. 1.2.4 Kualiti air dalam proses pemantulan Proses pemantulan membentukkan pemandangan yang harmoni daripada pengulangan unsur-unsur seni seperti garisan, jalinan, rupa, bentuk, wama dan ton dalam air. Sebenarnya air tidak mempunyai sebarang wama dan cahaya. Wama dibentuk melalui tindak balas cahaya atas air apabila pengaruh daripada perubahan atmosfera dan objek-objek di persekitaran. Tenaga cahaya dan keadaan permukaan air juga merupakan salah satu faktor yang memberi kesan pada air dalam proses pemantulan.
PemantuJan berlaku secara lurus ataupun tidak tentu arah dalam air. Ia bergantung pada keadaan permukaan air terse but sarna ada dalam keadaan tenang ataupun bergerak. Dalam keadaan air tenang iaitu dalam keadaan perrnukaan yang rata, ia kelihatan seperti cermin (mirror-like). Ia boleh rnenghasilkan imajan yang sempurna dalarn proses pernantulan. Tetapi dalam keadaan air bergerak, Irnajan yang dihasil kelihatan lebih panjang ataupun lebih besar berbanding objek asal. Hal ini disebabkan pengulangan unsur-unsur seni atas air tersebut. Sesuatu imajan kelihatan lebih kecil berbanding objek sebenar disebabkan ia terlindung daripada objek tertiarap dalarn proses pernantulan. Kesan pernantulan kelihatan jelas dan bertambah apabila kita rnelihat pada bahagian atas air terse but. Ia tidak dipengaruhi oleh wama objek dalam air terse but. Air mendapat warna daripada langit dan objek-objek persekitaran dan juga objek dalam air melalui proses pernantulan. Air yang berada di bahagian bawah air laut kelihatan berwama biru tua kerana tiada rnempunyai sebarang pernantulan berlaku pada objek di persekitaran dan objek dalam air. Ia hanya mendapat warna daripada langit rnelalui proses pemantulan. Dalam keadaan air yang cetak pula, kelihatan air berwarna coklat dan hijau. Hal ini disebabkan pengaruh daripada warna objek dalarn air tersebut. Biuh air kelihatan kebirubiruan kerana cahaya yang disarnpai atas perrnukaan air dipantul balik secara terus. Maka warnanya hanya diperolehi daripada langi Ombak kelihatan kekilauan kerana cahaya yang disampai atas perrnukaan air dipantul balik secara keseluruhan. Jadi, ia kelihatan keputih-putihan dan berbentuk telus. Keadaan sedemikian berlaku apabila ornbak menghadap ke arah rnatahari. Apabila arah cahaya menghadap kepada kita, kilauan ornbak kelihatan sedikit. Hal ini disebabkan tindak balas sel-sel mata atas cahaya rnenyebabkan kita hanya dapat menerirna sebanyak 10 peratus dari jumlah kilauan yang dihasilkan. Dalam keadaan sebenar, ia penuh dengan kilauan pada permukaan air terse but.
Air mempunyai permukaan yang berkualiti. Ia bersifat telus (transparent), lut cahaya (translucent), legap (opaque) dan pantulan (reflective). Ia membawa pemandangan unik kepada alamo Di mana cahaya berada, di situlah pantulan berlaku. Air boleh mengesan kesan pemantulan secara jelas. Didapati bahawa kesan pemantulan kelihatan lebih gelap berbanding objek sebenar. Pemantulan memberi kesan yang berbeza pada air. Ia bergantung pada pennukaan air, pengedaran masa, perubahan atmosfera, cuaca dan tenaga cahaya tersebut. Warna air berbentuk kepelbagaian. Ia bergantung pada kedalaman air tersebut, komposisi air serta objek dalam air. Bayang dihasil apabila halangan objek daripada kedatangan cahaya. Jadi, bahagian terse but kelihatan jelas tanpa sebarang cahaya dan wama serta mempunyai kelihatan telus. Ia mengambarkan wama sebenar air tersebut. Wama sebenar air juga boleh didapati di bahagian bawah air I aut (underwater). Hal ini disebabkan gelombang cahaya tidak sampai ke lapisan terse but. Maka ia tidak mempunyai sebarang pemantulan berlaku pada air tersebut. 1.3 Kenyataan masalah a) Warna sebenar air dalam proses pemantulan sukar diperolehi secara tepat melalui mata kasar manusia. b) Pemandangan yang sarna tidak dapat diperolehi pad a kali kedua. c) Kesan pemantulan atas air mengikut peredaran masa sukar digambar dalam bent uk gambar statik. d) Artis-artis rujukan Malaysia dalam kajian ini sukar ditemui. e) Kurang mendapat kepastian bahawa cara penyampaian mesej dalam bentuk video dapat memberi gambaran sebenar tentang fenomena semulajadi terse but kepada penonton.
f) Pelbagai risiko dihadapi semasa membuat eksperimentasi. g) Warna air sukar diperolehi dalam keadaan jerebu dan cuaca mendung. h) Pengiraan masa bagi sesuatu pemandangan yang diambil mempengaruhi kualiti persembahan. i) Cara penyampaian video dalam bentuk gerak pegun (stop motion) mengambil masa. 1.4 Objektif Masyarakat kini jarang mengambil tabu tentang keunikan alamo Hanya segelintir daripada mereka yang berminat sahaja mempunyai sikap ingin tahu tentang keajaiban alamo Sebagai contohnya. artis-artis seperti E. John Robinson. Junius R. Sloan dan Mark Lucock merupakan artis yang berminat dalam bidang ini. Mereka menghasilkan karya dalam bentuk pemantulan. Mereka lebih berfokus pada pemandangan laut. Untuk mendedahkan masyarakat tentang fenomena semulajadi ini. kesan pemantulan daripada tindak balas cahaya atas air disampai dalam bentuk video supaya gambaran sebenar tentang perubahan tersebut dapat diberi. Selain itu. pengkaji juga ingin mendedahkan masyarakat tentang betapa pentingnya setitis air dalam dunia ini. Ia bukan sahaja penting dalam kehidupan harian kita tetapi juga membawa keharmonian dan keunikan pada alamo 1.5 Kepentingan Eksperimentasi tentang pembentukan wama dalam air penting sebagai pengetahuan bagi pengkaji. Ia juga boleh dijadikan pendidikan kepada masyarakat tentang keunikan alam melalui cara pensembahan yang berbeza. Jadi. cara penyampaian sesuatu mesej adalah penting. Ia boleh mempengaruhi seseorang dari segi emosi dan penglihatan (visualization) pe D. Cara penyampaian harus bersepadan dengan perkembangan dunia supaya masyarakat tidak berasa bosan daripada persembahan tersebut. Selain itu. ia juga merupakan
alat yang membolehkan pengkaji meluahkan perasaan melalui warna yang dihasilkan daripada proses pemantulan terse but. Cara penyampaian dalam bentuk video agak sesuai dijadikan sebagai alat penyampaian utama dalam penyelidikan ini. Ia boleh mendedahkan fonemena semulajadi ini secara tepat dan terus kepada masyarakat. Aspek air, cahaya, perubahan atmosfera dan persekitaran penting dalam kajian ini. Cahaya memberi warna kepada alamo Kabus, awam dan langit pula memberi kesan yang berlainan kepada alam melalui proses transformasi ataupun proses penapisan cahaya sebelum gelombang cahaya sampai ke bumi. Eksperimentasi tersebut memberi kebenaran kepada warn a air melalui proses tindak balas cahaya atas air. 1.6 Hipotesis 1.6.1 Cahaya yang menyinari alamo 1.6.2 Proses pemantulan yang membentuk warna pada objek. 1.6.3 Perubahan atmosfera yang mempengaruhi proses pemantulan. 1.6.4 Air sebenarnya tidak mempunyai warna tetapi cahaya memberi wama kepada air. 1.6.5 Sekiranya air penting dalam proses pemantulan, maka ia memberi kesan kepada objek di persekitaran. 1.6.6 Kedatangan cahaya memberi san kepada objek di persekitaran. 1.6.7 Kesan perubahan wama ditunjuk secarajelas melalui kaedah penyampaian video. 1.6.8 Kesan pemantulan tidak dapat diperhatikan secara jelas melalui mata kasar manusla. 1.6.9 Pemandangan sentiasa berubah. 1.6.10 Persekitaran yang mempengaruhi proses pemantulan. 1 Setitis air memberi kesan yang berbeza pada objek.
12 1.7 Skop Projek 1.7.1 Mengurnpul semua maklumat yang berkaitan dengan topik kajian seperti kesan wama, air, atmosfera dan persekitaran dalam proses pemantulan. 1.7.2 Mendapatkan rujukan daripada artis tentang cara penyampaian karya. 1.7.3 Mendapat rujukan tentang sudut pengambilan sesuatu gambar yang berkaitan dengan topik kaj ian. 1.7.4 Membuat analisis tentang makumat yang dikumpul. 1.7.5 Membuat catatan tentang idea persembahan. 1.7.6 Membuat eksperimentasi tentang kesan pemantulan cahaya atas air dengan menggunakan kamera digital dan kamera video. 1.7.7 Mengenalpasti kesan yang dihasilkan dalam eksperimentasi terse but. 1.7.8 Apabila eksperimentasi berjaya, pelbagai pemandangan yang berbeza diambil. Ia berlaku pada masa yang berlainan. Pengiraan jangka mas a diambil kira. 1.7.9 Mengabungkan semua imajan yang diambil dalam bentuk gerak pegun dengan menggunakan Micromedia Fash Professional. Selepas itu, Adobe Premiere digunakan untuk tujuan membuat penyuntingan dan hasil daripada penyuntingan dieksport dalam bentuk video. 1.7.10 Bunyi diimport untuk mempewaiatkan sesuatu mesej yang ingin disampaikan. 1.7.11 Mendapat artis rujukan tambahan yang berkaitan dengan persembahan video dalam bentuk instalasi. Mendapat nasihat dan tunjuk ajar daripada pensyarah tentang cara pensembahan terse but. 1.7.12 Membuat ekperimentasi dengan menggunakan bahantara (medium) yang berlainan keturnpatan dalam persembahan instalasi video..13 Memastikan kesan bunyi yang dihasilkan dalam bentuk pemansangan mempunyai sifat yang serupa dengan bunyi dalam air.
1.7.14 Apabila semua eksperimentasi berjaya dilakukan, keputusan tentang persembahan sesuatu mesej dibuat. ANALISIS Ekperimentasi tentang pembentukan warna dalam air melalui proses pemantulan akibat daripada tindak balas cahaya atas air dipengaruhi oleh perubahan atmosfera dan persekitaran. Ia menjadi topik hangat di kalangan artis seperti E. John Robinson, Junius R. Sloan dan Mark Lucock. Mereka menyampaikan idea terse but dalam bentuk imajan statik sarna ada dalam bentuk catan ataupun fotografi. Oaripada karya tersebut, ia hanya menunjukkan salah satu pemandangan daripada perubahan warna air dalam proses pemantulan. Kesan pemantulan mengikut peredaran masa tidak dapat digambarkan melalui imajan statik seperti karya Junius R. Sloan yang berjudul A Showery Afternoon on Lake George (1865), (Figura 1) dan karya Mark Lucock (Figura 2). Figura 1 Kesan warna air diperhatikan pada permukaan air. Ia menghasilkan wama yang diperolehi daripada langit dan persekitaran. Karya tersebut dipersembahkan oleh Mark Lucock dalam bentuk fotografi. Keadaan tersebut juga berlaku pada karya yang dihasilkan dalam bentuk ammasi karya Claes Johanson dan Sweden (Figura 3). Mereka menggunakan Binaries and DX9 source dalam GPU Program untuk menghasilkan keadaan air dalam bentuk realistik tetapi
Daripada kenyataan E. John Robinson, pengkaji mempunyai pendapat yang berbeza daripada artis tersebut. Daripada pendapat pengkaji, sekiranya ingin menyampaikan mesej dalam bentuk realistik terutamanya tentang perubahan fenomena terse but maka ia harus disampaikan dalam bentuk video. Ini boleh memberi gambaran sebenar kepada masyarakat tentang fenomena semulajadi ini. Dengan menggunakan kaedah penyampaian video dalam bentuk gerak pegun (stop motion), pelbagai kesan warna akibat perubahan atmosfera dalam proses pemantulan dapat dikesan. Setiap pemandangan mengikut peredaran mas a diambil dalam bentuk imajan statik dengan menggunakan kaedah gerak pegun. Ia disunting dengan menggunakan Micromedia Flash Professional sebelum diimport ke dalam Adobe Premiere untuk proses seterusnya. Imajan video pula ditawan (capture) dengan menggunakan kamera video sebelum disunting dalam Adobe Premiere. Ia memberi gambaran sebenar tentang kesan tindak balas cahaya atas air akibat daripada perubahan atmosfera dan kawasan persekitaran.
KARY A PERIBADI DAN KESIMPULAN Karya bertajuk pemantulan dalam air (water reflection) dihasil daripada eksperimentasi pembentukan wama dalam air. Ia dipersembahkan dalam bentuk instalasi video deogan saiz sebanyak 7 kaki x 8 kaki (Figura 5). Tempoh video yang dihasilkan adalah sebanyak 2 minit 15 saat. Pemandangan berbeza diambil dalam penghasilan video. la dipersembahkan melalui gabungan imajan video dan bunyi. Figura 5 Karya dalam bentuk instalasi video bersaiz 7 kaki x 8 kaki Oaripada eksperimentasi tersebut, didapati bahawa kesan tindak balas cahaya atas air m lalui proses pemantulan ditunjukkan secara jelas melalui cara penyampaian video sarna ada dalam bentuk gerak pegun ataupun imajan video. Kesan yang kurang dikenaipasti oleh mata bsar manusia berjaya ditunjukkan secara jelas melalui cara penyampaian video. Ini dapat mendedahkan manusia tentang keajaiban alam secara langsung melalui video tersebut. Melalui eksperimentasi, didapati bahawa warn a air bukan sahaja dipengaruhi oleh perubahan atmosfera dan persekitaran tetapi ia juga dipengaruhi oleh keadaan air tersebut ada dalam keadaan tenang (still water) ataupun bergerak (moving water). Dalam " id8s1il air bergerak dan tidak tenang, irama dihasilkan. Irama adalah pengulangan unsuroi seperti garisan, jalinan, rupa, bentuk, warna dan ton. Dalam keadaan air tidak 16
tenang juga dapat menghasilkan kesan kontras yang tinggi berbanding air berada dalam Jteadaan tenang. Didapati bahawa imajan yang sebenar (actual) dibentuk atas permukaan air yang rata dan tenang apabila pemantulan cahaya berlaku atas air terse but. Bahantara (medium) yang berlainan ketumpatan seperti botol plastik, plastik beg dan bolol kaca yang mempunyai sifat seperti air diguna dalam eksperimentasi tersebut untuk menghasilkan kesan yang berlainan daripada proses pemantulan. Didapati bahawa bahantara yang mempunyai ketumpatan yang tinggi seperti kaca dan plastik dapat menghasilkan kesan kontras yang lebih tinggi berbanding bahantara yang mempunyai ketumpatan yang rendah seperti air. Sudut rakaman imajan memainkan peranan penting dalam eksperimentasi tersebut. Didapati bahawa sudut pandangan atas permukaan air dapat memperolehi warna sebenar berbanding sudut pandangan dari atas ke dalam air. Hal ini disebabkan air pandangan dari atas, wamanya lebih dipengaruhi oleh warna objek dalam air berbanding warna di langit. Air dipennukaan atas menerima banyak pemantulan berbanding air bahagian bawah (Figura 6). Didapati bahawa air di permukaan atas kelihatan keputih-putihan kerana semua gelombang c:ahaya yang disampai atas permukaan air tersebut dipantul semula manakala air yang berada di bahagian bawah kelihatan kelabu kerana tidak semua gelombang cahaya yang disampaikan pennukaan tersebut dipantul balik. Figura 6 indak balas cahaya atas air pada waktu tengahari. Banyak pemantulan berlaku atas permukaan air berbanding air di bahagian bawah.