Имплементација и користење на JDF

Универзитет Св. Климент Охридски - Битола ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ - Факултет за информатички и комуникациски технологии - Тема: Имплементација и користење на JDF - Job Definition Formatстандард во печатарската индустрија Изработила: Марија Милошевска Ментор: проф. д-р Игор Неделковски Битола, 2016

Содржина Изјава... 5 I Теоретски аспекти на проблемот на истражување... 7 Вовед... 8 1 Дефинирање на основните поими... 11 1.1 JDF... 11 1.2 JMF... 15 1.3 XML... 16 1.4 CIP4... 16 1.5 Менаџмент информационен систем... 16 1.6 Улогата на JDF како "Job Ticket Format"... 17 2 Производство... 21 2.1.1 Печатарско производство без мрежа... 21 2.1.2 Мрежно поврзано печатарско производство... 23 3 Предуслови за имплементација на JDF... 28 3.1 Мрежни побарувања... 28 3.2 Организациски побарувања... 29 3.2.1 Дефиниција на почетната точка... 30 3.2.2 Дефиниција на целта... 30 3.2.3 Дефиниција на пристапот... 30 3.3 Технички побарувања... 31 3.3.1 Побарувања во погонот со машини... 31 3.3.2 Како да се избере правиот произведувач... 31 3.3.3 Мрежни побарувања... 32 3.3.4 Барања за индивидуалните процеси... 34 3.4 Финансиски побарувања... 36 3.5 SWOT анализа при имплементација на JDF... 38 2

4 Софтверски решенија кои подржуваат JDF... 44 4.1 Преглед на неколку светски МИС софтверски решенија... 46 4.1.1 АMTECH... 46 4.1.2 Aramis... 46 4.1.3 CERM... 46 4.1.4 LP. Dr. Lauterbach & Partner... 47 4.2 Преглед на workflow системи во подготовка... 48 4.2.1 ЕSKO Automation Engine... 48 4.2.2 KODAK Prinergy... 50 4.2.3 Heidelberg Prinect... 51 4.2.4 Fujifilm XMF... 53 5 Позитивни искуства од светски компании кои имплементирале JDF... 55 5.1 5Sept Etiquette... 55 5.2 JP Graphics, INC.... 57 5.3 W&R Etiketten... 61 6 Опис на целосниот процес на работа во печатницата Киро Дандаро Битола 64 6.1 Оддел за продажба... 64 Технолози... 65 6.2 Оддел за подготовка - prepress... 67 6.3 Магацин за репроматеријали... 69 6.4 Производство... 69 6.5 Оддел за експедиција... 70 6.6 Книговодство... 72 II МЕТОДОЛОГИЈА НА ИСТРАЖУВАЊЕ... 73 Пристап кон проблемот на истражување... 74 Дефинирање на предметот на истражување и основните поими... 76 3

Цели и задачи на истражувањето... 77 Хипотези... 78 Вид на истражувањето... 79 Методи и техники на истражувањето... 80 7 Обработка, анализа и интерпретација на резултатите... 82 7.1 Анализа и интерпретација на резултатите од делот за барање и проценка и калкулација и сметководство... 91 7.2 Анализа и интерпретација на резултатите од делот за електронски работен налог... 93 7.3 Анализа и интерпретација на резултатите од делот за менаџирање со материјалите... 94 7.4 Анализа и интерпретација на резултатите од делот за електронско планирање... 95 7.5 Анализа и интерпретација на резултатите од делот снимање на операциски податоци... 96 7.6 Анализа и интерпретација на резултатите од делот за подготовка... 96 7.7 Анализа и интерпретација на резултатите од делот за печатење и доработка... 98 7.8 Анализа и интерпретација на резултатите од делот експедиција... 99 Заклучни согледувања на резултатите и препораки за во иднина... 100 8 Заклучок... 102 Листа na слики, табели и графици... 105 9 Користена литература... 106 ПРИЛОЗИ... 108 4

Изјава Jас, Милошевска Марија, студент на втор циклус студии организиран на Факултет за информатички и комуникациски технологии - Битола, во состав на Универзитетот Св. Климент Охридски - Битола, на студиската програма Информатика и компјутерска техника, со броj на индекс 03/08, изjавувам дека поднесениот магистерски труд под наслов Имплементација и користење на JDF - Job Definition Format - стандард во печатарската индустрија претставува моj самостоен труд и истиот претставува резултат на самостоjна научна работа спроведена во текот на истражувањето. Согласна сум да ги сносам сите обврски и одговорности кои произлегуваат од неовластено користење на туѓ текст или плагиjаторство согласно важечките законски и подзаконски акти кои ги регулираат авторските и сродните права. Битола И З Ј А В И Л Милошевска Марија 5

Предговор Во време на изработката на овој труд, печатарската индустрија во Македонија се наоѓа во состојба да се бори со стагнантната економска ситуација. Според (Kühn, 2005) печатарската индустрија се соочува со тешка конкуренција. Големиот капацитет на печатнците со се послабата побарувачка се отсечни точки. Во исто време очекувањата на клиентите во однос на флексибилност, квалитет, брзина и одговорност никогаш не биле повисоки. Оваа ситуација повикува повторно да се прегледаат процесите и трошоците за производство да се скратат. Менаџментот на компанијата е тој што треба да развие стратегија која ќе овозможи долгорочно преживување на печатницата. Согледувањето на ваквите проблеми доведе до создадавање JDF, бидејки тој ги има сите потребни алатки за да се соочи со сите нови предизвици. Еден начин да се произведува поекономично е да се изврши оптимизација на процесите. Функциите и процесите на менаџментот треба да бидат дигитализирани. Овој труд може да им послужи на многу печатници како преглед на автоматизирањето на процесите so JDF кој ги поврзува производствените и административните процеси. 6

I Теоретски аспекти на проблемот на истражување 7

Вовед Во денешната економска ситуација, графичката индустрија има побарувања од побрзо производство во помали тиражи со пониски цени. Во минатото, клиентите чекаа и по две недели за да ги добијат своите испечатени производи. Денес, скоро сите сакаат да ги добијат испорачани за два-три дена. А истовремено и маргините се намалуваат. Бидејќи конкуренцијата се зголемува, клиентот консултира неколку печатници за цени, па некоја од печатниците ги намалува своите цени со цел да ја добие работата. За да се справат со ваквата тенденција, печатниците треба да го изнајдат најисплатливиот начин. Целта на оваа тема е зголемување во прометот, производсвото и квалитетот на услуга на печатницата Киро Дандаро, преку имплементација на автоматизирани процеси на производство, базирани на JDF (Job Definition Format) податочниот формат. Искуствата здобиени од испитувањата и реализацијата на овој труд, и литературата која што ќе се добие како производ, претставуваат добра почетна точка за еден голем иден проект. Самиот процес на печатарско производство заостанува со години зад голем број други индустрии кога станува збор за автоматизација. JDF (Job Definition Format) претставува податочен формат кој што ја овозможува комплетната автоматизација на печатарските процеси. Тоа е отворен податочен формат, развиен од страна на CIP4 организацијата, односно Интернационална стандардизациона организација со седиште во Швајцарија. Од неговото појавување до денес JDF е една од најактуелните теми во печатарската индустрија, и секојдневно се прават напори за негово усовршување. Анализите во развиените земји укажуваат на големи поволности од неговата употреба, тој е имплементиран во сите производни фази, а воедно и не постои модерна машина која што не го подржува. Најважни карактеристики на JDF се: Способност да се пренесе работата од креација до испорака. Ова вклучува детален опис на сите процеси како калкулација, подготовка за печатење, печатење, доработка и испорака. 8

Способност да се пополни празнината помеѓу производството и МИС. Ова овозможува испраќање и примање на статус пораки во реално време како и детална калкулација и рекалкулација на печатарската работа. Способност да се премости јазот помеѓу гледиштето на клиентите и производниот процес на производителот. Способност да се дефинира и следи текот на работата без зависност од било какви модели. Ова содржи последователни процеси, симултани процеси како и процеси кои се повторуваат во различна комбинација и во различни места. Способност да се разберат сите наведени точки во условите. Состојбата на ова поле во Р. Македонија е прилично лоша, дел поради слабата куповна моќ на компаниите, но и голем дел поради недоволното познавање на самата технологија. Овој труд е разработен во неколку чекори и тоа: 1. Фундаментално - теоретско изучување за JDF податочниот формат и системите на автоматизирано графичко производство, моменталните трендови во индустријата и соодветните искуства на вакви слични проекти. Моменталната состојба на печатниците во Македонија и светот. Детално се објаснува самиот JDF стандард, што е, како се развил и во кои полиња носи придобивки. Се согледува разликата помеѓу мрежно поврзано печатарско производство и производство без мрежно поврзување. Објасенети се сите поими кои се среќаваат и се клучни при обработката на темата. Се објаснуваат сите побарувања што се преуслов за имплеметација на JDF во една печатница. Опишани се неколку софтвери кои се водечки во светот и се користат за целосно автоматизирање на процесите, почнувајќи од административниот оддел на една печатница, преку одделот за подготовка, па се до производство и испорака на готовиот производ. Опишани се позитивни искуства од печатници во светот, кои стигнале до посакуваните резулатати откако го имплементирале JDF стандардот во нивните компании. 9

2. Анализа на состојбата во испитуваната компанија печатница која е вклучена во овој труд, односно анализа на можноста за нивна автоматизација. Во методолошкиот дел поставена е целта на истражувањето: Затоа како цел на ова истражување e подобрувањето на состојбата и поставување на предуслови за имплементирање на JDF во печатницата Киро Дандаро. Со користење на специјално конструиран прашалник дојдено е до созанание за степенот на мрежна поврзаност во печатницата при почетокот на истражувањето, пред три години и денешната состојба после поврзување и автоматизација на дел од процесите. При анализа на резулатите се согледува колку се постигнало досега во однос на мрежната повзрзаност и автоматизирање на процесите, но и колку е технички возможно да се посигне во иднина. 3. На крај изведени се заклучоци и препораки за во иднина. 10

1 Дефинирање на основните поими 1.1 JDF Концептот за стандардизирање на Job ticket (работен налог) е зачнат уште кон средината на деведесетите години на минатиот век. CIP3 (International Cooperation for Integration of Prepress, Press, and Postpress) го развија стандардот за интеграција на процесите на подготовка, печатење и доработка. На саемот за печатарска индустрија DRUPA во 2000 година, овој стандард беше широко прифатен и подржан од многу производители на печатарска опрема, па така четири члена на CIP3 - Adobe, Agfa, Heidelberg и MAN Roland се здружија со цел да развијат единствен формат наречен Job Definition Format JDF, кој всушност претставува датотека за електронско производство и се користи за да се опише печатарската работа. JDF e XML базиран стандард за размена на информации во врска со работата помеѓу различни системи и апликации. Развиен е како отворен и проширлив формат, креиран на база CIP3 PPF(Print Production Format) и Adobe PJTF (Portable Job Ticket Format). Податоците зачувани во CIP3 PPF датотека ги содржат следните информации: административни податоци (име на налогот, апликација во која е отворена датотеката итн.), preview слики за секоја боја по сепарација, со што е овозможено автоматско подесување на бојниците на машината, трансфер криви кои се потребни за да се пресмета точната покривност на боите - боја и густина, контролни стрипови, репери, бигови и секови итн. и податоци за доработка како превиткување, сечење, шиење. PJTF е веќе застарен и отфрлен формат кој како дополнување на PDF се користеше за опис на некои од продукциските променливи и како страниците треба да се процесираат. JDF ги опишува процесите на печатарската работа од креирање до испорака и истите ги автоматизира. Овозможува комуникација помеѓу различни системи од различни продавачи и ги поврзува со МИС (Менаџмент информацискиот систем) во дигитален тек на производство. 11

Еден JDF документ ги содржи сите административни и производни технички информации на печатарската работа и го заменува традициноналниот налог за работа. Значајно е да се знае дека JDF не е производ или софтвер. Има 3 главни функции: JDF e интерактивен фајл во производството кој цело време се дополнува во секоја фаза од ланецот на печатењето. Оваа функција е овозможена од страна на работниот налог. Работниот налог содржи информации поврзани со природата на работата и техниките користени за да се добие истата. Содржи два типа на информации: информациии за намената и информации за производството. Со оваа особина JDF ја избегнува потрбата од внесување на информации повеќекратно. Кога еднаш ќе се дефинира документот, со намена и производствените карактеристики тој се испраќа до МИС каде што се зачувува во базата на податови. Така, кога ќе се порача нов производ од тој тип сите поставки се веќе познати и нема потреба од двојно внесување на истите. Ја командува, контролира и конфигурира автоматизацијата и во фазата на подготовка и при текот на печатење. Секој чекор при процесот на печатење е претставен со еден јазол (node). Како што е вообичаено за апликациите за автоматизирани процеси за работа, една JDF порака содржи информации кои му овозможуваат на секој јазол да одлучи кои датотеки се потребни за влез и каде истите се наоѓаат, и кои процеси треба да ги извршуваат. Еден процес нема да може да се изврши, доколку сите потребни ресурси не се достапни. Така, јазолот ги содржи информациите за клиентот, за самиот јазол и за ресурсите. Ресурсите се исповрзани помеѓу себе со врски наречени ресурсни врски. Во шемата на JDF постојат 160 класифицирани ресурси од кои 4 се одделуваат од сите останати: o Ресурси со податоци од барањето на клиентот каде што се содржат информации обезбедени од страна на клиентот како димензии, број на копии, тип на хартија, бои и др. 12

o Ресурси со параметри: тие се независни од произведувачот на опремата, а содржат информации за типот на импозиција (монтажа), типот на рамката како и подесувањата на RIP (Raster Image Processor) o Физички ресурси: содржат податоци поврзани со потрошниот материјал како плочите, хартијата, боите и отпадокот, времето на изработка итн. o Логистички ресурси за опремата и операторите, распоред, идентитет, улога и функција Користи заеднички јазик за сите уреди кои учествуваат во произодството. Сите добавувачи во печатарскиот ланец - производители на софтвер, на машините за подготовка, печатење и доработка мора да го користат истиот јазик. Тоа е возможно бидејки JDF е базирана на XML, чии правила се наредени од страна на CIP4 конзорциумот. Овие три функции на JDF не се изолирани една од друга: нивната унија е тоа што го прави JDF. Јазол- Јазолот во JDF се кодира со XML и може да се стави во 4 категории: Product Intent Nodes: Највисокиот дел од хиерархијата содржи информации за печатениот производ. Овие јазли не содржат информации за други процеси. Process Group Nodes: Овие јазли содржат информации за процесите. Повеќе процеси можат да се комбинираат во <<Process Group Nodes>> Combined Process: Процесите можат да се комбинираат во еден јазол Process Nodes: Тие го одредуваат и дефинираат секој индивидуален процес. 13

Слика 1Структура на јазлите на JDF Механизми: Механизмите се потребни за правилно функционирање на JDF Агенти: Агентите гo пишуваат JDF фајлот, го зголемуваат или го променуваат. Контролери: Контролерот ги одбира уредите за одредена работа, прима JDF датотека од агентот и го води JDF фајлот до претходно дефинирано место (исто така и JMF фајловите). Уреди, Машини: Уредите извршуваат команди од контролерите. Уредите претставуваат интерфејс помеѓу машините и софтверските компоненти. Најважни карактеристики на JDF се: Способност да се пренесе работата од креација до испорака. Ова вклучува детален опис на сите процеси како калкулација, подготовка за печатење, печатење, доработка и испорака. Способност да се пополни празнината помеѓу производството и МИС (менаџмент информационен систем). Ова овозможува испраќање и примање на статус пораки во реално време како и детална калкулација и рекалкулација на печатарската работа. 14

Имплементација и користење на JDF - Job Definition Format - стандард во печатарската индустрија Способност да се премости јазот помеѓу гледиштето на клиентите и производниот процес на производителот. Способност да се дефинира и следи текот на работата без зависност од било какви модели. Ова содржи последователни процеси, симултани процеси како и процеси кои се повторуваат во различна комбинација и во различни места. IFRAtrack PJTF PPF JDF МИС Подготовка Печатење Доработка Испраќање и примање на пораки Следење на налогот Вмрежување на МИС Табела 1 Индивидуални формати во споредба со JDF Делумна подршка 1.2 Целосна подршка JMF Јазикот кој се користи за комуникација помеѓу JDF агентите и контролерите е Job Messaging Format (JMF). ЈМФ исто е пишуван во XML и е дел од шемата на JDF. Двонасочната комуникација овозможува ехо одеци во форма на статус пораки. Податоците се пренесуваат преку HTTP1 односно HTTPS за да се обезбеди комуникација во реално време. Податоците, исто така можат да се пренесат и преку hot folder2 технологија. JMF фајлот содржи информации за напредокот на налогот за работа, или испраќа пораки до МИС ако машината завршила со работата или ако е подготвена да прифати и процесира нови налози. HTTP - Hypertext transfer protocol - протокол за пренос на хипертекст Hot folder е папка која постојано се прати и кога некој фајл е додаден во неа, истиот веднаш се обработува. 1 2 15

1.3 XML XML или extensible Markup Language e слободен јазик, кој не е поседуван ниту лиценциран од никого. Тој е јазик кој дозволува дефинирање на markup тагови кои се припојуваат на податоците со цел истите да ги опишат. Основната намена на XML не е за процесирање, манипулирање или креирање на податоци иако во комбинација со други процеси може и тоа да го прави. Тој всушност како markup јазик додатва тагови на самите податоци за да им се даде значење и структрура на истите. Тоа што јазикот е "extensible" значи дека е проширлив и од него може да се создаваат и други markup јазици, па така JDF може да се каже дека е под-јазик на XML. 1.4 CIP4 CIP4 е кратенка за International Cooperation for Integration of Processes in Prepress, Press and Postpress. Почетоците на CIP4 датираат од 2001 година. CIP4-Конзорциумот е инициран од Adobe, Agfa, Heidelberger Druckmaschinen AG и MAN Roland Druckmaschinen AG. Денес, организацијата има седиште во Цирих, има 260 членови и има за задача да се грижи и да го развива JDF. Неговиот претходник CIP3 е започнат во 1995 година и го креира Print Production Format кој го има својот успех на полето за подесување на бојниците и подесувања во процесот на доработка. Главната предност на CIP4 е фактот што индивидуалните процеси се оптимизирани не само во производствените процеси, туку и можат да се поврзат еден со друг и со МИС. CIP4 има неколку различни групи кои работат на развој на нови надградби на стандардот и дискутираат за идните врски во промовирање, можности, МИС итн. 1.5 Менаџмент информационен систем МИС (Менаџмент информационен систем или Систем за менаџирање со информации) е комјутерски систем/софтвер кој им нуди на менаџерите алатки 16

за организација, евалуација и ефикасно менаџирање на работата во сите одделенија во една организација. МИС системот овозможува генерирање на електронскиот работен налог за пред печатарските, печатарските и пост печатарските процеси. За да се има на располагање пресметката на работните трошоци, зачуваните операциски податоци се вчитуваат во МИС и припаѓаат во правилниот вредносен центар. Комерцијалистот треба да го внесе описот за работата во делот за порачки во МИС. МИС го одржува работниот тек во една целина. Податоците за работата се испраќаат до системите за текот на работата за индивидуални процеси и операциските податоци за пресметката на работните трошоци се регистрираат и се испраќаат назад до МИС. Предуслов за имплементација на JDF е користењето на МИС. 1.6 Улогата на JDF како "Job Ticket Format" Аналогната верзија на еден job ticket или работен налог може да биде една папка или плик со рутирачки информации кои содржат инструкции и спецификации за една работа. Може да започне со самата нарачка и информаците од страна на клиентот и да прогресира преку оделенијата за проценка, распоредување, подготовка и производство па се до самата испорака на испечатениот материјал. Како што секој работник си ја завршува својата работа, тој внесува дека работата е завршена и работнот налог продолжува до наредниот чекор. JDF овозможува сите овие функции да се постигнат на дигитален начин. Исто како и аналогниот налог, дигиталниот, може да започне со метаподатоци за самата работа обезбедени од клиентот или од продажба. Овие информации со "намерата" на клиентот за печатење може да не се доволни за да се продолжи директно во производство, па така ќе треба да се обезбедат повеќе информации. На пример клиентот може да напише само 80гр. офсет мат бела хартија, меѓутоа во печатницата треба да специфицираат од кој бренд ќе биде материјалот, дали е достапен истиот и колку вкупно табаци ќе требаат за да се испечати работата. 17

Во JDF има две основни категории на влезни податоци и материјали: намера и процеси. Намерата на клиентот се зачувува, меѓутоа како што работата прогресира низ животниот циклус, се додаваат процесни податоци се се додека работата може да се процесира. Затоа за да се користи JDF не значи дека сите податоци треба да бидат собрани однапред. Еден дел од идеата која стои позади JDF е зачувувањето на метаподатоците на работата при самото внесување со цел да се елиминираат двојно внесување, проблеми во комуникацијата, повторливост и забуни. Некои од најчесите извори на JDF метаподатоци вклучуваат: Датотека на клиентот - Самите датотеки на клиентот се извор на метаподатоци кои можат да се извлечат рачно. Може да се користат и JDF алатки кои ќе ги пренесат понатаму JDF податоците. Софтвер за графичка подготовка со JDF подршка - Некои од познатите софтверски компании компании за графича подготовка веќе ја додаваат можноста добивање на JDF податоци директно од WEB центар или преку ECommerce партнер Стандарди и темплејти во својата опрема - Некои од карактеристиките за производство може да се внесат како системски предодредени или стандарди. Ако на пример едно виткање се дефинира за стандард, знаејќи дека другите ретко се користат. Работни профили и стандарди подесени во МИС - Може да се преддефинираат неколку типови на работа кои ќе се користат за пополнување на многу непознати податоци, посебно ако се фокусираме на работи кои содржат слични атрибути како на пример печатењето на книги. Директно внесување - Овој метод би бил последен избор JDF е многу повеќе од налог за работа, во реалност претставува стандарден јазик за зачувување на податоци за работата во реално време. Две од најважните функции е можност за собирање на податоци на контрола на квалитетот како и информации за ревизија на секој еден процес ( на пример време на отпочнување, оператор/смена, грешки/отпад, време на завршување на 18

работата итн.). Бидејќи ревизијата и податоците за контрола на квалитет се добиваат електронски и директно од самите уреди, истите можат да се користат за согледување на разликата помеѓу вистинскитет и проценетите трошоци, тесни грла во работниот тек, автоматско подесување на вишокот процеси, и плус можат да се користат за подобрување на севкупната слика за производството која му е потебна на менаџментот со цел полесно планирање, оптимизација, максимум искористување на ресурси, и подобро опслужување на клиентите со точни информации. Заклучок JDF стандардот ги вклучува и двата формати PPF и PJTF. Во печатниците, овие нови формати од графичката индустрија се сѐ уште во употреба. Во блиска иднина JDF ќе ги замени и нив. Во печатараската индустрија еден од најпознатите стандарди и формати е CIP-4. 3 Автоматизацијата на печатарските процеси преку подесување на бојниците отвори нови многу прашања. Отпадот или маклатурата при печатењето може да се намали со автоматизираната брза промена и брзо подесување на зоните на боите (бојници). Во денешно време, имплементирање на мрежа претставува поврзување на производните со административните процеси. Бидејќи JDF не е целосно изведлив во својот развој и имплементација, истиот често се надоврзува на CIP3, CIP4. Како резултат на тоа, JDF вклучува и документи од PPF и PJTF формат. Во денешно време, терминот автоматизација во печатењето е скоро синоним на JDF бидејќи единствена алтернатива на JDF е да се задржат системите на специфичните производители. Поврзувањето со поединечните производители воглавно предизвикува остров од автоматизации кои често тешко се поврзуваат. (Bailey, CIP3? CIP4? PPF? JDF? Alphabet Soup!, 2001) 3 http://www.cip4.org/ 19

Клиент Доработка Администрација Печатење Подготовка Производство без мрежа Мрежно поврзано производство Слика 2 Мрежно поврзано производство (Baumgartner, 2005) 20

2 Производство 2.1.1 Печатарско производство без мрежа Печатарското производство без мрежа, главно се состои од серија на изолирани софтверски решенија и различни медиуми кои водат до недостаток на транспарентност и двојно внесување на податоци. Колку е покомплексна работата и помал тиражот за печатење, толку е поголемо влијанието што го имаат овие неефикасни решенија, што резултира си повисоки трошоци. (Kühn, 2005) Клиент: Не-вмрежено (non-netwoked) производство е досегашното конвенционалното производство, без поврзаност на одделенијата во печатницата. Клиентот нарачува испечатен материјал во печатницата откако прво има доставено барање и има добиено понуда. Клиентот ја договара целата работа со комерцијалистот. Администрација: Комерцијалистот му ја презентира понудата на клиентот со проценка на печатениот материјал, земајќи ги во обзир трошоците за производство, ресурсите (бои, материјали) итн. Ако има потреба, се додаваат и надворешни понуди за доработка. Откако клиентот ќе даде официјална нарачка за испечатен материјал до печатницата, комерцијалистот ја планира работата, нарачува материјал, како и други ресурси потребни за работата. Налогот за работа се предава на наредното одделение подготовка. Подготовка: Во ова одделение, се креира производот по желба на клиентот. Се дизајнираат текстот и сликите и истите се печатат за одобрување. Пробните отпечатоци се испраќаат по пошта до клиентот за да се добие одобрување од негова страна или забелешки за потребните корекции. Одобрениот печат или корекциите се праќаат повторно во печатницата. Ако има потреба, повторно се консултира и комерцијалистот за евентуални промени во цената во однос на боите, димензиите на форматот итн. Ако има промени, се испраќа нов налог со запишаните промени до сите одделенија. Ова би чинело дополнителни два дена. Откако подготовка ќе ги изврши потребните корекции, а клиентот ќе го потпише пробниот отпечаток, податоците се монтираат на темплејт. Најчесто 21

користените темплејти за импозиција, се веќе достапни. На еден нацрт, едно по друго се контролираат, форматот, бројот и редоследот на страници и фонтовите. Потоа, се осветлуваат плочите на еден од двата начини: CtF или CtP и се носат во одделението за печат. CtF- Computer to Film е процес кој вклучува пренесување на податоците од компјутер на филм, кој потоа се осветлува и се испишува на литографска плоча со помош на осветлувач. CtP Computer to Plate е процес на пренесување на податоците директно на плочите со што се одбегнуваат можните губитоци на филмот, драсканици, итн, и за разлика од CtF еднобитните податоци појасно се пренесуваат на плочата. Печат: На табла се исцртува планот за наредните печатења, и се дава приоритет на потребните налози. Одлуката за редоследот останува на комерцијалистот, и шефот на одделот за печатење, во однос на итноста за испорака и во однос на подготвеноста на машините со бои и формат на материјал. Потребните ресусри како боите и материјалот на кој треба да се печати, се подготвуваат претходно. Материјалот или се порачува, или пак се повлекува од магацин и се сечи на точен формат. Се подготвуваат и боите и ако е потребно се прави и мешавина од повеќе бои. Програмирањето на бојниците може да биде вчитано од самата датотека, ако процентот на покривност е одреден во подготовка. Откако ќе се започне печатењето и се добие точно испечатен примерок, истиот се дава на одобрување од страна на клиентот, а потоа се продолжува со печатење. Кога целиот тираж е испечатен, материјалот се остава да се суши преку ноќта. Доработка: Испечатениот материјал се испраќа на доработка ако има потреба. Некои од чекорите како, сечење, превиткување, шиење, ламинирање, правење ќеси итн., спаѓаат во стандардни процеси на печатницата. Најпрво, табаците се сечат до потребниот формат. Ако се работи за книга, страниците се свиткуваат и се шијат или лепат. Ако некој чекор од доработката не може да се направи во печатницата, заради немање на потребна опрема, производот се испраќа надвор. Откако производот ќе биде финализиран, се пакува и се испраќа со испратница проследена со фактура. 22

Рекалкулација на трошоците: Повеќето печатници не практикуваат рекалкулација на трошоците, меѓутоа ако се работело за покомплициран налог, со промени во самиот тек на изработката, тогаш задолжително се прави рекалкулација. Оттука произлегува и неопходноста за поврзување на сите одделенија во мрежа, со цел автоматски во софтвер да се провери точноста и брзината на пресметување на трошоците. 2.1.2 Мрежно поврзано печатарско производство Во графичката индустрија постојат комерцијални печатници и индустриски печатници. Целта на мрежното производство е да се оптимизираат и автоматизираат работните чекори. Со Job Definition Format, графичката индустрија доби стандард со кој се комбинираат административните процеси со производствените, и се овозможува двонасочна комуникација. Готовите информации треба да бидат инкорпорирани со неколку процеси и со тоа да се заштеди на време. Времето и патот потребни да се постави мрежата е долго. Додека кај малите и средни печатници целосно да се имплементира мрежата, од барањето се до испораката, може да поминат неколку години. Слика 3 WebCenter портал од ESKO софтвер 23

Интернет Web портал: Доколу постои како модул, на постоечкиот интернет портал, клиентот се логира на Web преку секој комерцијален прелистувач (Chrome, Firefox, Safari итн.), односно без дополнителни софтверски решенија може да испрати барање за понуда до печатницата. Доколу е веќе постоечки клиент тој поседува корисничко име и лозинка и има преглед на сите досегашни извршени порачки за производи. Клиентот или додава нов производ или испраќа барање за печатење на постоечки производ без измени, или ги внесува бараните измени за производот. При тоа мора да се напомене дека клиентот нема потреба од поседување на ниту еден дополнителен софтвер за да ги изврши сите чекори, преглед, измена, одобрување. Тој исто така може да одобри печат и да го следи текот на работата без дополнителни јавувања во печатницата. Слика 4 Автоматски корекции на WebCenter - порталот Врска со менаџментот (Costumer Relationship Management): Една од најважните работи за добро функционирање на МИС системот е имање на богата база на клиенти. Основа на секој CRM систем е администрирање на адресите. Контактите можат да содржат линкови до работниот налог. Со 24

притискање на само едно копче, сите релевантни информации за еден клиент се на располагање. Покрај другото, директорот, комерцијалистите и клиентите може да ги гледаат статус пораките на отворениот налог, обртот, финансиите и отворените фактури. Калкулација: Комерцијалистот ги пресметува трошоците во менаџмент информативниот систем (МИС). За да се избегне двојно внесување, еднаш внесените информации автоматски се пренесуваат на сите потребни места. Со тоа се избегнуваат и можни грешки. Стандардизирани формати во позадина, овозможуваат печатење на понуди, барања, нарачки, електронски налози за работа, фактури и испратници со активирање на само едно копче. МИС врши опширна контрола на исправноста. Комерцијалистот може да погреши при попис на цените и асортиманот. Мрежното производство бара добро структуиран и добро организиран работен метод од самиот почеток. Сите измени и корекции мора да бидат вршени во директно со МИС. План: Сите налози кои се отворени за работа мора да бидат добро испланирани со цел оптимизација на трошоците. Тоа вклучува подредување по формат, бои, материјали, тип на печат итн. Одговорното лице само врши дополнителна контрола на дадениот план од апликацијата која со зададени параметри врши планирање и распоред. Многу чести се случаите поради итност рачно да треба да се смени редоследот на налозите. Крајните рокови се преземаат од системот, каде што претходно се внесени од комерцијалистот. Таблата за планирање е на самиот екран, интерактивна е и овозможува едноставно уредување. Електронски налог за работа (job ticket): Eлектронскиот налог за работа започнува преку порачката на клиентот која се добива или по e-mail или на Web порталот. Клиентот треба при порачување да ги обезбеди сите потребни технички податоци за производот како на пример: димензии, број на бои, тип на печат, тип на материјал, количина, информации за доработка (виткање, шиење, ламинирање, пластифицирање итн.) рок за испорака итн. Одделот за продажба го проследува барањето и отвара електронски налог во МИС, каде што се внесуваат сите параметри посочени од клиентот. Со ова се започнува процесот на автоматизираното работење т.с. креирањето на XML фајл кој ги 25

содржи сите информации и кој се дополнува со секоја измена внесена во соодветното одделение, а крајниот фајл/ датотека е достапен во секој момент со сите негови дополнувања. Дополнително може да биде испечатен и хартиен налог со цел следење квалитетот на досегашните отпечатени производи. Следење на работата и надгледување на статусот на машината: Во сите одделенија активно се следи и запишува состојбата до каде е електронскиот налог: дали е во процес на подготовка, одобрување, печатење, доработка, пакување итн. На екранот менџментот може да ја следи состојбата на секој електронски налог, до кој статус е, во кое одделение или процентуално колку е комплетиран самиот налог. Во овој модул се внесуваат и податоци за тоа кој оператор ја извршил работата. Со ова се добива следење на производот. Рекалкулација на трошоци: Пред да се испрати фактурата, комерцијалистот ги проверува предвидените со вистинските трошоци. Точните вредности снимени од машината или од web терминалот се споредуваат со проценетите трошоци. Снимањето во реално време овозможува побрзо реагирање на промени или непредвидени инциденти. На пример, ако се смени добавувачот на хартија или боја, што е честа појава тоа повлекува ново подесување на машината. Ако некоја неочекувана дополнителна работа е предизвикана од клиентот, како на пример измена во последен момент во датотеката откако се готови плочите или веќе е подесена машината за тој производ комерцијалистот може да реагира брзо и да го контактира самиот клиент. Статистика: Точните трошоци можат целосно да се верификуваат заради статистиките од работата и од оперативните податоци. Може да се анализираат слабите и јаките страни на секој дел од производството и со тоа да се подобри целокупниот исход. Податоците кои се снимени во реално време се транспарентни. Врска со финансискиот сметководствен систем: Со еден модул кој ќе ги користи информациите од електронскиот налог може да се поврзи сметководствениот софтвер со МИС. 26

Испорака: МИС го подржува и испорачувањето на испечатените производи. Адресите за дистрибуција можат повеќекратно да се искористат. Со секој производ се печати и испратница. Подготовка: Во одделот за подготовка, се почесто се испраќаат PDF датотеки од клиентите кои се полесни за манипулирање и со тоа печатницата нема потреба да дизајнира нов производ. Се спроведува PDF фајлот со автоматски plug-in програми, се врадуваат фонтовите и се одредуваат вистинските бои. Печатот за одобрување исто така се конвертира во PDF датотека, и се испраќа електронски. И одобрувањето може да биде електронски, по e-mail или на Web портал со што се забрзува процесот. Со внесените податоци од електронскиот налог, операторот во подготовка добива веќе зададен шаблон за импозиција. Потребните информации за печат и доработка се генерираат во одделот за подготовка, се дополнува XML фајлот со информации за број на бои, линијатура, начин на растерирање и налогот се проследува понатаму. Следува растерирање на датотеката и во зависнот од тоа дали ќе биде CtF или CtP се изработуваат литографски плочи кои се доставуваат во одделението за печат. Самата машина за растерирање креира JDF датотека која електронски се испраќа на печатарската машина со сите податоци за подесување на машината. Печат: На контролната конзола за печат се вчитуваат податоците за работата и за подесување на машината. Со тоа печатот се подготвува автоматски и се започнува со снимање на самиот процес. Доработка: Машините во одделот за доработка ги добиваат податоците за програмирање како JDF фајл од МИС. Со вчитување на податоците за работа, машината ги презема податоците и ги извршува. Меѓутоа многу од посточките машини за доработка, посебно во делот за офсет печат сѐ уште не се JDF компатибилни. 27

3 Предуслови за имплементација на JDF 3.1 Мрежни побарувања Многу влезни информации треба да се земат во предвид додека се оптимизираат различни процеси за време на поставување на мрежата. Организацијата го планира поврзувањето и го структуира текот на настани. Погонот со машини има влијание врз поставувањето на мрежата, па дури и може да го ограничи. Колку интензивно можат да се поврзат посебни процеси, зависи од нивото на технологија кај секој од произведувачите. Многу е важно однапред да се испланира поставувањето на мрежата и да се дефинираат точните резултати од саканата оптимизација. Откако анализата за трошоци ќе покаже дали е исплатливо да се изврши интеграцијата, тогаш се одлучува која интеграција кога ќе се прави. Подобрувањето на процесите во печатницата бара многу напорна работа и дисциплина. За да се постигне континуирано подобрување на внатрешните процеси, вработените треба да бидат разумни и мотивирани. Секоја една промена во еден процес треба да биде добро промислена и секој кој е инволвиран во таа промена треба да биде добро информиран за тоа. Поставувањето на мрежата во една печатница може да трае долго време. JDF не може да се инсталира во еден ден, а исто така и не може да се купи како една апликација или еден продукт. Бидејќи и самиот стандард е сѐ уште во развој, различни произведувачи, ги развиваат своите производи и конекции различно од други. Исто така, поради различната систематизација во секоја компанија, односно печатница, поставувањето на мрежа треба да се осмислува индивидуално за секоја компанија. Во зависност од организацијата, изгледот и големината на погонот со машини, процесите и чекорите кои ќе се преземаат ќе бидат различни. JDF може да се вметнува модуларно т.е. секоја компонента може индивидуално да биде поврзана во мрежа. Секоја печатница треба да го 28

планира и промислува воспоставувањето на мрежата детално. Посебно малите и средни печатници треба да го земат во обзир секој еден чекор при поврзувањето. Користа која ќе се добие од JDF треба да биде поголема од трошокот. Во денешната економска ситуација, ризично е да се имплементира JDF само колку да се има, бидејќи од него не се прават пари. Тој само ги опишува и подржува процесите. Компаниите кои континуирано работат на својот технолошки развој, ќе го завршат поставувањето на мрежата полесно. Потешко е да се оптимизираат процеси преку JDF во печатници кои ја користат истата технологија подолго време. Таквите печатници треба да направаат поголеми напори, што обично води кон високи финансиски трошоци. И покрај сѐ, инвестициите би дошле добро, бидејќи механичката опрема треба да се обновува од време на време. Менаџментот е оној кој треба да се информира за нови техники и технологии и да ги мотивира своите вработените. Процесите можат да се оптимизираат само ако секој работи на тоа. Целиот тим треба да има иста цел. Менаџментот има за задача секој да биде информиран и секој еден вработен да ги знае своите задачи и истите да ги извршува точно. Оној менаџмент кој се интересира, прашува и ги мотивира своите вработени, може да смени многу и да ја подобри и забрза оптимизацијата. 3.2 Организациски побарувања Почетна точка Цел Пристап Најважните побарувања се: Знаење и документација за тековните процеси (упатство за вработените) Јасно структуирани процеси Знаење на работата и вештините на вработените Моќен и иновативен менаџер Мотивирани вработени 29

3.2.1 Дефиниција на почетната точка Пред да започне поставувањето на мрежата, секој кој што е инволвиран во тој процес треба да разбере како процесот моментално работи. Процесот треба да се дефинира. За да се добие претстава за процесот добро би било да се има графички приказ на истиот. Кога ќе се претстават процесите, тие најпрво се проверуваат за грешки и проблеми. На пример, дали постојат проблеми кои можат да се елиминираат со малку инвестирање? Каде се предизвикани тие проблеми? Дали се користат добро апаратите за проверка на квалитетот или пак, некои други делови треба да се прверат? Задачата е да се разбере добро и однапред како JDF функционира и како истиот може да се користи. Многу е важно да се работи уредно и структуирано од самиот почеток. Нема да има резултати ако се поврзуваат процеси, ако еден од нив има проблеми или ако не е добро завршена работата. Колку повеќе компанијата цели кон автоматизација, толку повеќе процеси треба да се следат. Секој еден процес кој ќе учествува во мрежата треба да биде потполно исправен и без проблеми, пред истиот да биде поврзан. 3.2.2 Дефиниција на целта Следниот чекор е да се одлучи која е целта која треба да се постигне со поставувањето на мрежата. Целта мора да се дефинира. Ако вашиот одговор е дека само сакате да го користите JDF, тогаш треба веднаш да запрете и одново да ја испитате вашата одлука. Нема корист само од JDF. 3.2.3 Дефиниција на пристапот Многу е важно, целиот процес на поставување на мрежа да биде раководен од едно лице, бидејќи тоа е процес кој бара целосно промислување и детално планирање. За да се добие на продуктивност и секако профит, треба да се користат вработените кои се најдобро едуцирани за автоматизација. Бидејќи, JDF поврзува индивидуални процеси, одговорното лице треба да има добра претстава за сите процеси во печатницата. Исто така, тој треба да биде во можност да донесува цврсти одлуки до кои ќе се придржува. Поставувањето на мрежата е голема работа која не треба да се потценува. 30

3.3 Технички побарувања Механичка опрема Произведувач Мрежа Процес Најважни побарувања се: Погон со машини кој е up-to-date или современ Точно поставена мрежа Технички workflow системи (подготовка, печатење, доработка) JDF компатибилни производи (машини и софтвер) 3.3.1 Побарувања во погонот со машини За повеќето печатници кај нас, скоро е невозможно да се заменат старите со нови машини. Поврзувањето треба да се изврши со веќе постоечките машини во погонот, а старите машини ако може, треба да се искористат. Посебен нагласок треба да му се даде на економскиот фактор. Кој тип на мрежа треба да се постави? Дали се навистина потребни придобивките од целиот процес? Дали е исходот поголем од трошокот? Дали е трошокот исплатлив? Во главно, скоро секоја машина може да се поврзе, се додека е сервисирана редовно и има контролна конзола. Поврзувањето е постојан развоен сегмент, па така треба да се има предвид дека само најновите верзии одговараат со најновите нивоа на техники. Поврзувањето со стари верзии може да го искомплицира процесот и може да дојде до губење на време за ажурирање итн. 3.3.2 Како да се избере правиот произведувач Можноста за поврзување на производите зависи од нивниот произведувач 4 и состав. Кога произведувачите преминаа во CIP4, не значеше дека нивните машини веќе можат да се поврзат со машини од други произведувачи или дека биле всушност тестирани. Кога ќе се поврзуваат 4 Листа на произведувачи кај чии производи се JDF компатибилни може да се најде на www.cip4.org 31

процесите, треба да постои работен интерфејс. Излезот од претходниот процес, претставува влез на наредниот. Двата процеси треба да можат да комуницираат помеѓу себе, и со МИС, двонасочно, ако тоа е возможно. Во денешно време постојат неколку такви интерфејси. Заедно со произведувачите, треба да се разгледа и проектот на поставување на мрежата, за истиот да се дискутира и да се испланира. Компанијата која ги набавува машините и е во фаза на поставување на нова технологија треба да се осигура дека производите од различни произведувачи се компатибилни, односно дека можат да комуницираат помеѓу себе. Најдобро е, ако е воопшто возможно менаџерите да погледнат на места каде што мрежата е веќе поставена и функционира. Произведувачите можат да влијаат на целиот процес, преку состојбата на развој на производот. Многу различни фактори имаат влијание, и можат да направат голема разлика. Поставувањето на мрежата е проект кој е различен од една до друга печатница и од еден до друг произведувач. Мора да се совпаѓа со организацијата, произведувачите и погонот со машини. 3.3.3 Мрежни побарувања Најважни побарувања се: Физичка инфраструктура на мрежата МИС сервер Резервни податоци (back-up) Безбедност (право на пристапување, интерно и екстерно) За да се започне поставувањето на мрежата мора да постои физичка инфраструктура на самата мрежа. Мрежите на администрацијата и на производсвото се најчесто одделени кај печатниците. Потребни се инвестиции за да се постави мрежата, а тие зависат од една до друга печатница. Во зависност од големината на печатницата и бројот на машини различен е мрежниот сообраќај па различни ќе бидат и трошоците за самото вмрежување. 32

Треба да се набават и проверат каблите (оптички или бакарен кабел). Оптичките кабли имаат можност да пренесуваат поголема количина на податоци за побрзо време, што значи имаат побрз проток и поголема пропустливост. Предноста на оптичкиот кабел е тоа што тој не е чувствителен проблеми кои можат да произлезат при присуство и промена на електромагнетни полиња. Машините за печатење во главно користат оптички кабли за пренос на контролните пораки. Во зависност од зголемувањето на сообраќајот на податоци во иднина, повеќе од минималниот капацитет треба да биде достапен. Послаба конфигурација ќе ја забавува мрежата што може да резултира со неуспех. Сето тоа би се одразило негативно на производството. МИС треба да работи на систем со двоен сервер. Во случај на дефект, податоците кои биле запишани по правењето на копијата (резервните податоци), истите можата да се повратат. МИС мора да прави целосен back-up на системот, бидејќи тој ги содржи информациите од сите налози за работа. Ако копијата е неуспешна, штетата ќе биде огромна. Компанијата мора да се осигура дека копирањето се одвива брзо и лесно. Во најлош случај, целото производство може да се парализира. Како пример може да земи апликацијата Esko Suite кој е водич на апликации за организација и графичка обработка т.с опфаќа 100% покривање на производството. Поради зголемувањто на протокот на податоци и процесите кои се оптимизираат континуирано, сѐ поприсутни се дигиталните информации. На сите важни податоци (темплејти за импозиција, податоци за специфични налози итн.), задолжително треба да се прави копија, бидејќи изгубените податоци се неповратни. Добро осмислениот план за back up дава некоја сигурност. Копиите на една и две смени во печатницата би можеле да се прават во текот на ноќта или за време на викенди. Ако пак печатницата работи во три смени, треба да има систем кој континуирано ќе прави копии додека производството е во тек. Безбедноста мора посебно да се зема во обзир. JDF претставува XML базиран формат, кој како и еден обичен Word документ, лесно може да биде прочитан ако не е кодиран. Може да биде прочитан и снимен со логирање на мрежата. JDF 33

работи преку http или https протоколите. S стои за security- безбедност и значи дека податоците се кодирани со 128 бита. Мрежата може да се обезбеди со огнен ѕид или firewall. Тој го контролира и разделува протокот внатре и надвор од компанијата. Најчесто се користат два ѕида кои креираат така наречена демилитаризирана зона (ДМЗ). Ако клиентот се логира на извештајот преку Интернет, важно е да се заштитат производните процеси. На крај и самиот клиент треба да биде заштитен од надворешни напади, од прислушкување од нелегален пристап до неговите податоци. Во печатницата сите работни станици се повразани, така што безбедноста и правата треба да се регулираат и интерно и екстерно. Исто е значајно да се има и анти-вирусна стратегија за заштита на податоците и производите. Поштенскиот сервер и компјутерите на клиентите на интернет треба да си имаат независни апликации за заштита од вируси, кои треба да работат правилно со најнови верзии за пребарување на вируси. Поставувањето на мрежата треба да биде добро структуирано од самиот почеток и треба да се развива над стратегија со добра основа. Ако мрежата се базира на сервер кој не кореспондира со побарувањата и товарот, системот ќе стане бавен и податоците нема да можат слободно да се пренесуваат и подредуваат. Поставувањето на мрежата бара дисциплина и прецизни работни методи. 3.3.4 Барања за индивидуалните процеси Најважни барања: МИС Справување со PDF (PDF/X) CTP (Computer to plate) Технички workflow системи во подготовка, печат и доработка Контролен центар на поврзаните машини Снимање на оперативните податоци 34

Искуство со ре- калкулација на трошоците на налогот Безбедносни проверки Проверки на квалитетот МИС е најважниот оперативен инструмент при вмрежувањето. Тој држи сé заедно, и го управува целиот ланец процеси. Сите податоци и информации доаѓаат заедно до МИС, па така мора да биде инсталиран дури како најосновен. Постојат и други решенија во графичката индустрија без JDF-подржан МИС систем, кои можат да генерираат JDF од други процеси. МИС ја има главната функција да ги држи заедно и да ги координира сите процеси и да ги анализира оперативните податоци на вистинскиот начин. Важните компоненти на мрежното работење, како давање на команди на машините, имплементирање на темплејти за импозиција, следење на налогот, следење на статусот на машините, како и повторна калкулација на трошоците и статистика, припаѓаат на полето задачи на JDF-подржан МИС систем. За да се поврзат различни процеси еден со друг и потоа со МИС, сите компоненти треба да бидат оптимизирани. Еден workflow систем може да помогне да се оптимизира тој процес и потоа да се поврзе со друг процес. Тоа значи дека треба да се интегрира точниот workflow во подготовка, кој веќе ќе ги содржи темплејтите за импозиција со информации потребни за печат и доработка. Наредно е експозиција/ развивање на монтираните PDF фајлови директно на плоча. Последно, се проверува на контролните конзоли кои се наоѓаат на самите машини во одделот за печат и доработка кои примаат и испраќаат податоци. Колку повеќе е автоматизиран еден процес толку подобро ќе биде печатницата подготвена за да ги поврзе во мрежа процесите, и помал ќе биде трошокот. Ако податоците сѐ уште се развиваат прво на филм, чекорот потребен да се постигне автоматизацијата е поголем отколку кога се развиваат директно на плоча. Се смета дека трошоците за автоматизација се многу големи, па тоа мора да биде однапред осмислено. Печатницата која се стреми кон целосно 35

поврзување во мрежа, треба претходно добро да се подготви со цел да се намалат трошоците. Една од најчестите забелешки од луѓето кои се префрлени на работа од CTF на CTP е дека подготовките како и преминот до целосно дигитализиран workflow, штеди пари со значително помалку трошоци отколку купувањето на самиот CTP уред. Истото се случува и со подготовките за поставувањето на мрежа. 3.4 Финансиски побарувања Инвестиција За мрежно поврзување потребни се високи хардверски и софтверски инвестиции. Во продолжение, важно е потрошеното време во фазата на воведување. Износот на инвестицијата се разликува во зависност од состојбата на машината и верзијата на продуктите. Се сумираат целите на печатницата, што ќе влијае врз трошоците. Некои печатници, на пример, не сакаат да го поврзат во мрежата одделот за доработка и затоа го занемаруваат овој дел. Најпрво треба да се провери дали машините се JDF компатибилни. Постарите машини кои се без управувачка табла конзола, можат да бидат поставени во мрежата со надворешен терминал. Како резултат на тоа, не е возможно онлајн регистрирање на машините. Потрошувачката се зголемува ако треба да се заменува стара машина. За да се пренесат нарачаните податоци на машината и за да се регистрираат податоците за машината онлајн, неопходна е управувачка табла. Верзијата на управувачката табла влијае врз редоследот на настаните. Надградувањата се разликуваат во цените во зависност од верзијата на управувачката контрола и производителот. Секој процес во мрежа има потреба од технички workflow систем. Со ова се овозможува поврзување помеѓу процесите. За мрежно поврзување задолжително е имањето на таков workflow систем. За да се поврзат системи од различни производители треба да се набави таканаречен софтвер за поврзување, кој најчесто е и неопходен. Со него се овозможува испраќање и снимање на операциските и машинските податоци. 36

Техничкиот стандард на МИС е одлучувачки. Печатницата треба да одлучи дали и во иднина ќе сакаат да го користат моменталниот МИС или дали треба да нвестираат во нов. Ако печатницата одлучи да работи со целосно нов МИС, автоматски ќе порасне износот на потребните инвестиции. Секој од овие фактори е важен дел од мрежното поврзување. Податоците кои се снимаат од самата машина треба автоматски да се читаат од МИС системот и да бидат искористени за понатамошна употреба. Мора да биде воспоставена рамнотежа помеѓу МИС, техничкиот workflow систем механичката опрема. Печатница која веќе користи МИС, има автоматизиран процес со техничкиот workflow систем и модерна механичка опрема, треба да инвестира помалку. Од друга страна пак, печатница со стара механичка опрема и без технички workflow систем е во неповолна положба. Покрај поголемите инвестиции мора да се земе во предвид дека потребно е и повеќе време за да се поврзе workflow системот во мрежата. Времето кое е потребно за да се поврзат индивидуалните компоненти во мрежата, не се пресметува само во време кое работниците го поминуваат внатрешно, туку го вклучува и времето за воведување,, инсталација и упатување на од страна на производствените инженери. Од наредната табела може да се види дека прометот на печатницата е само еден дел од причините кои печатниците ги зеле во предвид за имплементирање на JDF. Според истражувањето (California State University, 2005) чија што цел беше утврдување на глобалниот импакт на JDF врз графичката комуникациска индустрија и присвојување на трендовите за оваа нова технологија и кое што ги истражуваше САД и Кина, а и остатоткот од светот, се дојде до следните заклучoци во однос на причините за имплементирање на JDF. Kако што може да се види од графичкиот приказ, финансискиот дел не е на виско ниво помеѓу причините, туку напротив, олеснувањето при работата со автоматизирање на сите процеси во една печатница е најголемата причина во печатниците кај сите испитани држави. 37

Имплементација и користење на JDF - Job Definition Format - стандард во печатарската индустрија Причини за имплементирање на JDF Намалување на трошоци Намалување на бројот на вработени Намалување на времетраењето на процесот/ Подобрување при рок на испорака Задржување на вработените на сегашно ниво Зголемување на нивото на автоматизацијa Подобрување при интергација на производи од различни продавачи Зголемување на прометот САД Кина 4.32 2.32 3.1 2.1 Остатокот од светот 3.21 1.89 3.82 1.48 4.73 1.67 1.33 4.67 4.15 1.67 4.93 2.33 2.14 1 0.67 2.62 2.01 Табела 2 Причини за имплементирање на JDF САД Кина Остатокот од светот 5 4.5 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 Намалување на трошоци Намалување на бројот на вработени Намалување на времетраењето на процесот/ Подобрување при рок на испорака Задржување на вработените на сегашно ниво Зголемување на нивото на автоматизацијa Подобрување при интергација на производи од различни продавачи Зголемување на прометот График 1 Причини за имплементирање на JDF 3.5 SWOT анализа при имплементација на JDF Воведувањето на JDF ќе биде олеснетo заради неговата главна предност, имено зголемената продуктивност преку поедноставување на преносот на податоци помеѓу сервисите кои генерираат заштеда на време и намалени трошоци за производство. Ова поедноставување доаѓа од автоматизацијата на 38

процесите: оптимизирана алокација на ресурси, елиминирање на повеќекратни записи. Но, имплементирањето на JDF ќе биде нарушено од хаосот предизвикан во организацијата на компанијата која сака да го интегрира JDF. Всушност, се работи за значајни промени во методите на работа и промени или намалувања на работните места (на пример, лице кое работи на импозиција ќе има намалени работни обврски бидејќи оваа задача може да биде автоматизирана преку воведување на ЈDF). SWOT (Strenghts, Weaknesses, Opportunities, Threats) - е метод за структурно планирање, кој се користи за евалуација на предностите (силните страни), недостатоците (слабите страни), можностите и заканите кои постојат во еден проект. SWOT анализа е корисна техника за подобро разбирање на силните и слабите страни, и препознавање на можностите и заканите претстојат при планирање и изведба на било кој нов проект. Силните страни на JDF се многубројни, меѓутоа дел од нив се и основни побарувања во денешната ситуација на печатраската индустрија. Уште при прв поглед на SWOT матрицата, јасно се гледаат главните придобивки од автоматизирањето на процесите, што всушност претставува синоним на JDF. Сите позитивни последици се поврзани една со друга, па така од самото автоматизирање произлегува намалувањето на работните часови на вработените, а со тоа и трошоците за нив. Се намалува и времето за производство, бидејќи повеќе не се чека за мануелно изведување на некои задачи. Системот ги прави најекономичните пресметки, во однос на потрошувачка на материјал, па со тоа се намалува отпадокот при производство. Во секој момент на располагање се сите информации поврзани со работата, со што се има подобра контрола и можност рекалкулација на една завршена работа. За клиентите, автоматизираноста, значи сигурност и транспарентност при работата и подобрена комуникација. Со намалувањето на работните часови, вработените имаат капацитет за поголем обем на работа, со што би се зголемило производството, а без многубројните грешки се зголемува и продуктивноста. 39

Како и секоја нова технологија, така и JDF има свои слаби страни, па така најчетите проблеми се јавуваат при поврзување на постарите машини и уреди. Процесот за целосна авоматизација, односно, имплементирање на JDF е многу сложен, потребно е подолго време за комплетирање на истото и првично е крупна инвестиција. Во секоја печатница времето потребно за имплементирање на JDF е различно и зависи од големината на печатницата, бројот на машини кои се поврзуваат, нивната компатибилност, нивото на стручност на проект менаџерот, финансиите итн. Печатниците кои работат подолго време имаат големи бази на податоци кои треба да се преработат и обноват, вработените треба да се обучат, некои ќе треба да се отпуштат итн. Слика 5 SWOT анализа при имплементација на JDF 40

Заклучок Работните налози во графичката индустрија стануваат сѐ покомплицирани и бараат помали испечатени тиражи. За да се постигне попродуктивен, пофлексибилен и потранспарентен процес на печатење, потребен е целосно автоматизиран тек на работата. И покрај добриот прогрес во последниов век, сите препреки не се сѐ уште совладани. Во почетокот, секој еден чекор беше изведуван рачно. Механизацијата со своето навлегување го олесни патот за автоматизацијата. Им овозможи на машинистите да утврдат како различни машини би работеле. Потоа, системите беа збогатени и опремени со контролни конзоли (табли), со што се овозможи контрола од едно централизирано место. Потоа се автоматизираше и работниот налог. Пред развојот на JDF, ниту едно од технолошките напреднувања не го решаваа проблемот со т.н острови. Иако секој еден елемент од налогот за печатење може да биде следен и некои процеси дури можат да се комбинираат, сепак тоа што не можеше да се автоматизира беше процесот од барање до испорака. Една од причините за ограниченоста во автоматизацијата е тоа што различни произведувачи на машини требаше да соработуваат. Двата најголеми и најважни острови во графичката индустрија треба да се комбинираат. МИС, кој во главно е задолжен и за планирањето на производството и за контролата на работата на еден налог за печатење, мора да се поврзат со производствените процеси. Измеѓу двата острови, мора да постои двонасочна комуникација. МИС ги поврзува различните процеси преку комуникација со секој од нив. Ова значи дека МИС, испраќа команди и прима пораки. Вистинските информации, како што се резултатите и статусот од работните процедури треба да се испратат до МИС, кој ги прима информациите и генерира нови команди за понатамошните чекори. Исто така во меѓувреме се снимаат оперативните податоци и податоците добиени директно од машините, со што може да се изврши рекалкулација на трошоците и да се добие статистика. JDF донесе флексибилност и комплетни решенија, направи мост помеѓу островите и ги поврза процесите од барање до испорака. 41

Медиумите известуваат многу за JDF и маркетинг секциите од производителските ветувања. Се продаваат и купуваат целосни решенија. Тие го будат интересот на печатниците. Често може да се прочита или да се слушне за целосно мрежно поврзување или за целосно мрежно поврзани печатници. Што е целосно мрежно поврзана печатница? Дали постои целосно мрежно поврзување? Таквите термини се неопределени и не треба да се користат. Што подразбира производителот под таквите термини, кога тој или таа ќе го продаде мрежното поврзување по пакетна цена? Што очекува печатницата која го купува мрежното поврзување како целосно решение по пакетна цена? Печатницата, покрај другите работи, очекува дека машините кои се користат и применетите процеси се целосно поврзани. Тие се стремат кон одредена цел и имаат високи очекувања. Но, процесите не можат да комуницираат меѓусебно еден ден. Во секое мрежно поврзување инволвирана е многу работа од двете страни. Производителите треба да се прилагодат за секоја печатница и треба да постават план за проектот кој ќе одговара на моменталните технички компоненти. Секоја печатница е пример за себе и има различна механичка опрема од различни производители а исто така и различни процедури. Како дополнување на тоа, сѐуште не се искористени сите поврзувања. Печатаниците треба да го изучуваат секое поврзување, што побарува не само процедури ослободени од грешки туку и дисциплина. Многу е тешко да се навикне на секоја иновација во секој процес. Многу веројатно е дека грешките кои можат да се појават ќе ја измамат компанијата или машинските податоци, а тоа може да влијае врз повторното пресметување на работните трошоци или статистики. Печатниците мора да бидат свесни дека и мрежните процеси всушност се поврзуваат. Резервни податоци се испраќаат онлајн во системот без претходно да се проверат. Во случај на променување на подредувањата со друга печатарска машина, промените мора да се направат преку системот за менаџирање со податоци. Тогаш, електронскиот работен налог мора повторно да се испрати. Ако промените не се направат преку системот за менаџирање со податоците, печатарскиот оператор не може да ги пренеси податоците за работата на печатарската машина. Тој мора да ја прекине печатарската машина 42

и да чека податоци на печатарската управувачка контрола, се додека проценувачот на цената ги промени податоците онлајн и преку системот за менаџирање со информациите. Многу е важно да се направи оваа промена од почетокот. Ако ова не е направено и печатарскиот оператор му дозволи на работата да продолжи без да бидат пренесени податоците за работата на машината, податоците за операциската машина од оваа задача не се измерени за системот за менаџирање со информации. Ова ги измамува статистиките и го отежнува повторното пресметување на работните трошоци. Мрежното поврзување е комплексно подрачје во кое индивидуалните чекори влијаат врз или ги изменуваат понатамошните чекори. Препорачливо е да се оди чекор по чекор и да се биде задоволен поради одделната оптимизација. Не треба да се очекува целосниот пакет наеднаш, а со секој чекор да се воочат чекорите кои недостасуваат а се потребни за постигнување на целите. Ова не е само подоброто решение од гледиштето на печатниците, туку и од гледиштето на производителите. Што повисоки се очекувањата на клиентот, толку поголем е и притисокот. Со постепена имплементација, производителот штеди на време и го добива задоволството на клиентите. За да се продаде обичен пакет потребно е најпрво да се анализираат сите процеси во печатницата. Потребно е да се изработи заеднички распоред за проектите. Да се купи општ пакет не значи да се поседува секоја можна интеграција. Не смее да се заборави дека JDF е сѐуште во развојна фаза. Производителите работат на оптимизација на процесите. Потребно е време за секое претставување. Ќе поминат уште неколку години до исправното функционирање на мрежното поврзување. 43

4 Софтверски решенија кои подржуваат JDF На пазарот денес постојат многубројни софтверски решенија за сечии потреби. При изборот на еден софтвер, печатницата мора да направи детална анализа на специфичните потреби и истите да ги пронајде во еден од понудените софтвери. Се исплати внимателно да се проучат карактеристиките на истите и тоа во нивото на експертиза на вработените, совет од страна на веќе постоечки клиенти со подобро познавање на неколку сиситеми, бесплатни демо верзии и тест периоди, како и нивото на подршка која што ја нудат за тренинг на враотените, конфигурација и калибрација на самиот сфтвер. Исто треба да се земат во предвид и идните надградби; дали софтверот нуди простор за пораст како што ќе расти самиот бизнис. За колку долго се решаваат технички проблеми? Дали се плаќаат дополнителни лиценци за повеќе корисници итн... Почесто помалите софтверски компании се поблиски со своите клиенти и побрзо можат да ги решат техничките проблеми отколку познатите "big guys" брендови. Можноста за обука во печатницата и прилагодување на самиот софтвер може да биде еден од клучните фактори при избор. Како ќе се обучуваат новите оператори во иднина? И најдобрата технологија е само толку добра колку луѓето што ја прават да работи за вас, вашите административни способности, вашите оператори и подршката која тие ја добиваат од продавачите. Треба да се размисли и за повраток на инвестицијата (ROI - Return of Investment) - како оваа инвестиција ќе генерира приходи во смисла на нови можности за продажба, побрза испорака, намален отпад, заштеда на бои, побрз печат и подобрен квалитет? Никогаш не треба да дозволите да бидете примамени само од добрата репутација и познатото име на некој софтвер кој нема воопшто да одговара на вашиот бизнис модел. Најпрво, задолжително е да поседувате МИС кој што работи со JDF бидејќи оттука започнува целиот процес на следење на еден работен налог и тој систем дава јасна и целосна слика за работата од почетокот односно порачката од страна на клиентот, преку подготовка, производство-печатење, доработка и на крај испорака. Исто така во овој систем се врши повторна пресметка на трошоци 44

по завршената работа, каде што реално се гедаат предвидените и вистинските трошоци, па менаџментот освен за самата работа добива и прецизни информации за трошоците односно приходите остварени за таа работа односно налог. Во денешниот Интернет-фокусиран свет, клиентите имаат се повеќе авторитет и се помалку трпение. За да се постигне развој, печатницата треба да ги фокусира своите напори кон основните клиенти. За многу од печатниците основните клиенти се само 10% од базата на клиенти, меѓутоа 80% од профитот на самата печатница. Овие се клиентите кои печатницата треба да ги следи во чекор и за нив да имплементира нови решенија. Способноста на печатницата да им понуди на клиентите правилна услуга, средства и производи за работа, како и правилна комуникација ја прави разликата помеѓу задржување и губење на клиентот. Затоа многу од компаниите кои нудат бизнис пакет софтвери се ориентираа во изработка на Веб портали за онлајн нарачки, апликации за преглед од таблет или паметен телефон, па така клиентот може во било кое време и место да има точна информација за порачката. Скоро сите софтвери нудат модули на апликации кои се независни едни од други, работат самостојно, а лесно се поврзуваат и меѓусебно за непрекината комуникаци за време на целиот процес на работа. Исто така со можноста која ја нуди JDF софтверските компании кои нудат бизнис пакети сега лесно можат да се поврзат со workflow софтверите во одделот за подготвка и производтсво. 45

4.1 Преглед на неколку светски МИС софтверски решенија 4.1.1 АMTECH Amtech претставува лидер во софтверски решенија кај индустријата за валовита хартија и картонски кутии преку 33 години. Нуди модули во клучните бизнис области како менџмент на фабриката, производство и планирање, продажба и услуга за клиентите. Денес преку 800 компании се потпираат на нивните софтверски решенија кои се истовремено иновативни сеопфатни. Со целосната палета на модули, Amtech ја има технологијата, која му е потребна на бизнисот за да остане конкурентен во променливата индустрија. Палетата на софтверски решенија ја содржат: Услуга на корисници/клиенти, Менџмент на докумени, финанскиски менаџмент, испорака и логистика, менџмент на продажба, менаџмент на магацин, менаџмент на квалитет. 4.1.2 Aramis Aramis Packaging e широко распространето решениe за менаџмент на работата кај компаниите со флексибилна амбалажа. Благодарение на Aramis овiе компании можат лесно и поефикасно да ги организираат административните процеси. Многу е флекисбилен, со повеќе модули со одлични перформанси и бројни интерфејси Аramis овозможува автоматизација на процесите во сите одделенија. Многу детално ги опишува техничките спецификации во печатарската индустрија како бои, избор на плочи по дебелина и производител, проверка на бар код итн и тоа во деловите на флексо, рото пеат, печатење на етикети итн. и е подложен на индивидуални промени во зависност од потребите на печатницата. Еден од главните адути е воспоставениот JDF интерфејс за ESKO WORKFLOW. 4.1.3 CERM Робутен, Прифатлив, ефикасен. Овие се зборовите со кои се опишува овај софтвер. CERM нуди бизнис менаџмент и автоматизирани решенија за печатење на мали етикети. Се состои од 8 модули - 46

секој модул управува со различен чекор од целосниот workflow за печатењето на етикетите. Еден концепт кој вклучува модул за проценка, каталог на производи и примање на порачки, процесирање на работа, испорака и фактурирање, план и распоред, менаџмент на суровини и материјали, трошоци и снимање на операциски податоци од погонот. Печатењето на мали етикети треба да биде лесно, едноставно и брзо, па овој софтвер нуди Web2Print модул каде што клиентот може онлајн да добие цена и да порача етикети. При порачката може да ги внесе сите податоци за испорака, вид на етикета нова или повторна порачка и на самиот портал да ја прикаче работната датотека, да ги одобри измените во дизајно ако истите ги има и да го следи прогресот на нарачката. 4.1.4 LP. Dr. Lauterbach & Partner Оваа софтверска и консултантска компанија нуди предконфигурирани МИС решенија за печатници од секаков вид (картонажа, валовита хартија, етикети, флексибилна амбалажа, сигурносен печат, декоративен печат итн.) Нивниот софтвер е базиран на водечкиот во светот SAP стандардот, обогатен со детални модули од нивно искуство во бизнис менаџмент и печатарската индустрија. LP. Print нуди единствен пристап на проблемот како да ја направиш твојата компанија продуктивна и подготвена за во иднина. Се базира на принципот на опишување на основните бизнис процеси што се заеднички во сите индустрии со најдобриот светски софтвер SAP на кој се додадени процеси специфични за печатењето. LP. Print е високо интегриран, униформен систем со дефинирани интерфејси за печатарската технологија. Континуирано се оптимизира и надоградува со сите новини во секторите од експерти во водечки печатарски компании. Посебно внимание е посветено на целосно организирање на магацинот, односно менаџмент со материјалите, залихите, требовањето на истите, означување со бар код и автоматски влез-излез од магацин, што всушност е еден од најважните делови при добивање на целосна слика за состојбата во печатниците кои работат повече видови на печат (офсет, флексо, рото, етикети). 47

Исто така, уникатни се и нивниот модул за квалитет кој вклучува: планирање на инспекција, сертификати, евалуации и анализи, како и модулот за менаџирање со вработените. 4.2 Преглед на workflow системи во подготовка 4.2.1 ЕSKO Automation Engine ESKO е глобален добавувач на интегрирани решенија за пакување, етикети, комерцијално печатење и издавачки куќи. Нивните производи и услуги носат профитабилност во пакувачката и печатарската индустрија преку намалување на времето потребно за изработка на краен производ и покачување на продуктивноста. Слика 6 Двонасчна комуникација помеѓу МИС и ESKO Automation Engine е модуларен workfow сервер, лесен за подесување и употреба. Со негова употреба се зголемува продажбата додека човечката интеракција со работата е драматично намалена. Најмногу се намалува бројот на грешки, а се штеди и добива на време. Лесно може да се поврзе со МИС систем од каде што се добиваат автоматски сите податоци за една нарачка: ID на нарачка, краен рок, информации за клиентот, бар код, број на бои, Step&Repeat итн. и со тоа се 48

избегнува двојното внесување на податоци и грешките. Заштедите се постигнуваат преку мерење и наплата на потрошен материјал, дигитален отпечаток/ хромалин 5, плочи итн. Модулт Viewer им дозволува на операторите во подготовка да ги најдат грешките многу рано со можноста за автоматска споредба на оригиналниот и доработениот фајл, проверка на сепарациите, димензиите на паковањето, симулација на депасирање на боите, breakout точки итн. Примарнана алатка Pilot функционира и на MAC и на PC и нуди лесен и интуитивен интерфејс за операторот. За разлика од него, Shuttle е нова помошна алатка која може да се стартува директно од апликацијата за едитирање на дизајнот (Illustrator, Art Pro, PackEdge Итн.) и со тоа се намалува бројот на чекори во самиот workflow. Step&Repeat е исто така целосно автоматизиран процес зависно од каква повторливост се бара. Податоците се добиваат или од МИС или самиот оператор ги дефинира при едитирањето на дизајнот. Слика 7 Изглед на ESKO workflow 5 Хромалин - тврда копија од подготовката која соодветствува со отпечатокот од печатарската машина 49

4.2.2 KODAK Prinergy KODAK;s Graphic Communications Group е најпознатиот светски иноватор во полето на сликите. Нуди комерцијални печатачи, печатачи за пакување, за издаваштво итн. и има едно од најшитоките портфолија на технологии, производи и услуги во графичката индустрија. Prinergy workflow ја зголемува продуктивноста во секоја печатарска околина - поголеми или помали печатници, аналоген или диготален печат. Овој workflow користи JDF за да ги сподели податоците за работата, импозицијата, подреденоста на страните со одделите за, планирање, производство и МИС. Најважната карактеристика е ефикасниот подобрен кориснички интерфејс наречен Workspace. Претпоследните верзии на Prinergy софтверот беа прилично комплексни со сите додадени нови можности и алатки, па за нови корисници претставуваше вистински предизвик. Па така во најновата верзија се имплементира новиот интерфејс кој поедностави многу процеси со интелегентно донесување на одлуки. Workspace интерфејст е составен од три модули: Manage, Plan, Track, - Менаџирање, Планирање и Следење. Модулот Manage овозможува лесен пристап и менаџирање на содржината на секој работен налог преку WEB прелистувач или апликација. Брзо пребарување низ целиот систем за било која работа преку добро осмислени филтри. Пристап до изминати работни налози, како и пристап до сите податоци за самиот клиент преку JDF тагови. Планирање е дизајниран така што бројот на информации кои треба да се внесат е минимализиран, со работи автоматски програмирани за точните машини. Интелегентноста е во тоа што во базата на податоци се содржат сите информации од произведувачите на машините за печатење, ножовите за сечење, машината за виткање, шиење, сите димензии на табаци/хартија/фолија итн. Самиот софтвер ќе ви ги понуди сите отворени 50

опции во зависност од опремата и материјалите што ги имате и податоците за тоа што сакате да произведете. Слика 8 Дијаграм за Prinergy workflow 4.2.3 Heidelberg Prinect Една работа што моше да се каже за Heidelberg Prinect а која не е точна за сите други workflow софтвери е дека е произведен од Heidelberg. За сите печатници кои имаат инвестирано во Heidelberg машина ова значи дека постои едниствена поврзаност и компатибилност помеѓу workflow софтверот и машината која поинаку не би можела да се постигне. Иако ова е многу важно, придобивките од Prinect не се ограничени исклучиво на поврзливоста со други Heidelberg производи. Во с'ржта на овој софтвер е вистинската JDF интеграција која го прави справувањето со Prepress датотеки ефикасно и доследно. Prinect може целосно да ги искористи информациите од МИС со цел намалување на повторни внесувања при подготовката на самите датотеки. Има повеќе уникатни функции меѓу кои: booklet proof кој од било која импозиција може да ги демонтира странците и да ги монтира во читачки редослед така што истите ќе 51

можат да се испечатат двострано на обичен канцелариски печатач. Со ова се добива ефтин примерок за клиентот да виде како би изгледала завршената книга, списание, проспект итн. Varnish алатката е додаток за Acrbat кој креира симулација на плочата за наесување на лак, па клиентот може да виде како точно би изгледал финалниот лакиран производ. Prinect е workflow за целата печатница а не само за одделот за подготовка. Тој ги интегрира традиционално одделените менамент, подготвка, печат, доработка, го автоматизира целиот процес на печатење со што ја зголемува профитабилноста на самата печатница. Интеграцијата на сите модули води до поефикасно производство, поголема транспарентност и го забрзува текот на работата. Мора да се напомене дека овој софтвер е претежно наменет за офсет печатниците, како што и самиот Heidelberg произведувач е специјализиран во таа област. Слика 9 Шема на Prinect модули и нивната поврзаност 52

4.2.4 Fujifilm XMF Fujifilm XMF Workflow е можеби најмалку распространет и најмалку познат систем, меѓутоа тоа не го прави и неспособен. Една од клучните работи да се напомене за овој систем е дека е најскоро граден и со јасна финална цел. За таа цел XMF нуди огромна флксибилност во однос на промена на крајната машина на сред производство. Ова е многу важна карактеристика особено за печатници кои имаат различни машини и дигитални уреди. Целосно е JDF компатибилен и лесен за интеграција со веќе постоечки МИС, исто така е во модули кои не мора да се купат заедно. Системот има вградена алатка за импозиција во која се наоѓа целата JDF база на распоред за можни превиткувања кои овозможуваат брза и функционална изработка на импозицијата. Ова значи дека нема потреба од дополнителен софтвер за одбирање на распоред за импозицијата. Меѓутоа ако користите друг софтвер тогаш лесно моше да се увезат шаблони креирани од тие програми за внатрешна употреба во XMF. Друга важна работа која вреди да се спомене е цената која за толку робустен производ е релативно ниска имајќи ги во предвид големиот број на стандарно вклучени функции кои кај другите софтвери се сметаат за екстра како и неограничениот број на корисници за алатката за импозициа и други главни лиценци. Заклучок Постојат многу различни МИС и workflow системи на пазарот кои ја носат автоматизираноста, интегрираноста и продуктивноста на повиско ниво, од самиот оддел за подготовка па и во целата печатница. Во ова поглавје се опфатени само неколку од нив кои се справуваат со предизвикот на единствен и ефикасен начин. Одлуката за кој МИС и workflow е најдобар треба самата компанија да ја донесе базирана на сопствените барања, потреби и опремата. Не секогаш тоа што е најдобро и најпрочуено е и соодветно за вашата компанија. Имплементирањето на МИС и workflow систем па макар и одделно претставуава 53

голема капитална инвестиција која треба да биде повратна. Треба добро размислување и разгледување на реални бројки од страна на произведувачите кои ќе ја оправдаат инвестицијата. 54

5 Позитивни искуства од светски компании кои имплементирале JDF 5.1 5Sept Etiquette Според студијата (CIP4, 2009), oваа компанија е победник на наградата CIP4 International Print Production Innovation Award за имплементација на автоматизација на процесите во мал бизнис во 2009 година. Компанијата е лоцирана во Франција и печати етикети за прехрамбената индустрија, винската и козметичката индустрија. Вработени се 50 луѓе и компанијата има годишен промет од 6.5 милиони евра. Машинскиот погон е составен од машини за флексо, офсет и сито печат. Главната причина поради која менџментот се одлучи за автоматизација на процесите беше големиот број на грешки при внесување и пренос на информациите кои понатаму се пренесуваа се до производство и многу често имаше појава на негодувања од страна на клиентите. Пред интергацијата лицата од одделението за продажба требаше рачно да: пребаруваат во базата на дизајни за да бидат сигурни дека се работи за точниот производ прашуваат во одделението подгтовка за статусот на етикетата ( дали пристигнаа датотеките, дали се одобрени итн.) внесуваат детали како баркод и бои во референците за производот внесување на податоци во Excel план табела и рачно ажурирање на истата со секој нов внесен податок проверуваат за моменталнот статус на нарачката (дали е во подготовка, производство или испорачана) Лицата од одделението за подготовка исто така рачно ги изведуваа некои од задачите: поединечно креирање и именување на папки и датотеки рачно пребарување низ дисовите и архивата за претходни дизајни 55

повторно внесување на податоци во финалната PDF датотека ( баркод, бои, машина, колор профил, dot gain итн.) повторно внесување на административни податоци на PDF датотеката за одбрување (име на клиентот, име на производот, насока на печатење на етикетата итн) рачна монтажа Step&Repeat во соодветната апликација Менаџментот сакајќи да се намалат грешките и двојното внесување на податоци најпрво се реши да инвестира во добар МИС софтвер, па така тие се одлучија за светски познатиот CERM. Консултанат од CERM работеше заедно со консултант од ESKO кој како workflow се користеше во одделението за подготовка се цел да се постигне двонасочна комуникација на овие два системи. После две годишниот процес на реализација на барањата на менаџментот во однос на автоматизација на процесите, 5Sept Etiquette стигна до првичните резултати кои иако се разликуваа од очекуваните сепак беа екстремно позитивни. Во просек 750 работни часа на годишно ниво се заштедени. Податоците се се внесуваат само еднаш на почетокот на workflow и валидираат низа самиот процес на автоматизација. Step&Repeat се извршува автоматски врза база на добиените податоци од МИС. Намалување во брјот на грешки и трошоци во одделенито за подготовка како и во производство. Повратокот на инвестицијата кој е значаен секундарен аспект во првата година изнесува 162%, во втората година 220% и во третата година 214%.. Подобрувањата се и во квалитетот и целокупната услуга кон клиентот. Сигурност, точност при испорака и можност за следење на работата се трите силни страни на кои сега оваа компанија се потпира, а се многу ценети од страна на клиентите. 56

5.2 JP Graphics, INC. Студијата за автоматизација на оваа копманија, (CIP4 Organization, 2010) е добитник на наградата CIP4 International Print Production Innovation Award за најдобра имплементација на автоматизација на процесите - Северна Америка во 2010 година. Формирана во 1969 година во визбата на Jim и Rochelle во сојузната држава Висконсин, САД, како печатница за свадбени покани, со текот на времето се проширувала во големина и производство, со специјален акцент на услугата кон клиентите. Континуираните инвестиции во нови технологии како и купувањето на бројни печатарски компании и помогнаа на ова компанија во брзиот развој. Сегашниот менаџер на компанијата, синот на Jim и Rochelle, Rod, уште од преземањето на компанијата во 1998 година имал визија за раст на компанијата. Меѓутоа растот на компанијата не одговарал со начинот на менаџирање со податоци. Пред имплеменатцијата на JDF секојдневните операции на вработените беа забавени од бројните тесни грла во процесот и повторуваните чекори до финален производ. Секое одделение во печатницата беше како изолиран остров до кој рачно се пренесуваа сите податоци, а повратни информации немаше. Детален приказ на текот на работа има на Слика 9. После еден неуспешен обид за имплементација на МИС систем во 2006 година од кој не добиле никакви подобрувања во автоматизација на процесите, менаџментот на JP Graphics решиле дека наредното решение мора нуди двонасочна JDF комуникација помеѓу МИС и workflow софтверот во одделението за подготовка. Затоа во 2008 година се имплементирал HIFLEX МИС системот како и Web2Print решение кои меѓусебно беа поврзани. Резултатите од интергацијата на двете решенија беше видлива веднаш. 57

Слика 10 Приказ на текот на работа пред имплементација на JDF во JP Graphics INC. Со JDF подржаниот HIFLEX МИС се постигна вистинска автоматизираност и се забележаа придобивките од системот "внеси-еднаш-користи-повеќе пати" кој без проблем ги пренесува податоците внесени еднаш до сите одделенија во печатницата. Истовремено МИС добиваше повратни информации од одделението подготовка за статусот на налогот (одобрување, број на бои, импозиција, готови плочи), од одделението за производство (потрошен материјал, бои, време, отпад, готов производ), одделението за доработка (виткање, спојување итн.), одделението за експедиција (испорака на финалниот производ). На Web2Print се постави целосното портфолио на производи од кои клиентот може да избере, да добие цена и да изврши нарачка, што дотогаш беше можно само преку одделот за продажба. 58

Преку JDF податоци генерирани од МИС, се интергираше и одделението за подготовка преку KODAK Prinergy workflow системот кој таму се користеше. Трошењето на време за рачна импозиција повеќе не претствауваше проблем. Со поврзување на овие три дела, МИС, Web2Print и Kodak Prinergy сите засебни одделенија во печатницата почнаа да функционираат како една целина. Се забележаа неверојани зголемувања во ефективноста во целост, намалување на времето до производство и зголемување на точноста на податоци. Слика 11 Приказ на текот на работа после имплементација на JDF во JP Graphics INC. 59

Најголемите придобивки од целосната автоматизација на процесите, JP Graphics ги забележа во заштеда на работни часови, изведување на повеќе работни задачи со истиот број на вработени, зголемување на сатисфакцијата на клиентите преку брзи и точни информации поврзани со нивната нарачка, испорака на време, значително зголемен број на нарачки кои претходно немаше капацитет да се обработат. Целосната парична заштеда исто така беше многу значителна, како и новите потецијални клиенти кои би донесле уште поголем промет во компанијата. На крај, значајните придобивки од имлементацијата на JDF можат да се сместат во три области: профитабилснот, одговарање на клиентите и пораст во продажбата. 60

5.3 W&R Etiketten Студијата за оваа компанија (CIP4 Organization, 2012) ја доби наградата CIP4 International Print Production Innovation Award за најголемо подобрување во квалитетот на производство и комуникација со клиентите како резултат на автоматизацијата на процесите во 2012 година. Компанијата е лоцирана во Холандија и печати самолепливи етикети за различни индустрии, од прехрамбена, транспортна и логистичка индустрија. Има годишен промет или обрт на средства од 6.2 милиони евра и 39 вработени. Иако компанијата е опремена со современ машински погон и користи еден од водечките МИС софтверски решенија CERM, како и workflow софтвер во одделот за подготовка ESKO Automation Engine тие немаа меѓусебна комуникација. Тоа значи дека тие воопшто не беа мрежно поврзани еден со друг. Пред имплементацијата на JDF сите податоци и информации за еден работен налог рачно се пренесуваа од одделение до одделение, што резултираше со двојно внесување на податоци и висок ризик од грешки. Печатењето на етикети бара помал тираж и пократок рок на испорака а најчесто има повторни нарачки, што претставување основна причина за менаџментот на компанијата да се одлучи на чекор за целосна автоматизација. Тие се одлучија за имплементирање на двонасочна JDF/JMF врска од почеток до крај покривајќи ги притоа сите процеси од администрација преку подготовка се до одделот за производство. Целиот процес траеше скоро една година и се одвиваше во неколку фази и тоа: Фаза 1: Максимално искористување на можностите на CERM - обновување на верзијата која веќе подржува JDF Фаза 2: Интегрирање на CERM со workflow софтверот од подготовка Esko Automation Engine - поврзување на МИС системот со одделот за подготовка Фаза 3: Поврзување на машините за печатење со ESKO AE и CERM - откако веќе се поврзани МИС со подготовка ESKO AE автоматски испраќа JDF датотека за Step&Repeat до машината за печатење. Во исто време МИС добива податоци 61

во реално време за статусот на работниот налог, потрошувачката на материјал, бои, времетраење на процесот на печатење итн. Фаза 4: Поставување на Web терминал - Откако сите процеси во печатницата беа целосно автоматизирани, се направи каталог на производи кој се постави на Web терминалот со можност за онлајн нарачка, одобрување на дизајн, прикачување на датотеки, следење на статусот на нарачката. Имплементирањето на Web терминалот е последниот чекор за комплетна endto-end автоматизација. Добивката се забележа во севкупниот квалитет од обработка на работниот налог до квалитетот на крајниот производ. Во одделот за продажба за само половина година после имплементацијата на JDF се забележа 11% пораст со истиот број на вработени. Со имплементирањето на Web терминалот клиентот во секое време има пристап до моменталниот статус на неговата нарачка со што се скратува процесот на контактирање на лице од печатницата Во одделот за подготовка забележително се намали можноста за грешки бидејќи сите податоци се внесени или од самиот клиент на порталот или се добиваат од МИС и само се проследуваат понатаму. Се скрати времето потрбено за одобрување на дизајни пред печат со нивно поставување на Web терминалот и добивање на директно одбрување од клиентот. Рокот на испорака е задржан во 90% од нарачките благодарение на JDF. При финанскиста анализа забележано е дека повратокот на инвестицијата во првата година била 113%, во втората година 178%, и во третата година 223%. Заклучок Автоматизацијата не е нешто што може да се купи, таа бара планирање, координација со продавачите на машини и софтвер и проект менаџерот и визија. Автоматизацијата и имплементирањето на JDF не е лесен ниту пак брз 62

процес, но е многу профитабилен. Од студиите разработени во оваа тема се гледа дека на печатниците им зема период од 2-4 години до стигнување на степен на целосна JDF компатибилна автоматизација. Печатниците кои веќе имплементирале JDF ни даваат добри показатели за исплатливоста на инвестицијата. Организацијата CIP4 од 2005 година има собрано околу 70 студии детално објаснети. Во 41 од тие студии има информации за повраток на инвестицијата, односно исплатливоста. Според истражувањето на (Harvey J. E., 2011), кој го извршил врз база на податоци добиени од студиите на CIP4, просечниот годишен повраток на инвестицијата е 277%. Тој во своето истражување оди во детали, па така просечната заштеда на работни сати на годишно ниво изнесува 6979 часа. Затоа овие резултати се добри да се погледнат од страна на менаџерите, пред било која печатница да одлучи дали планира да имплементира JDF или не. 63

6 Опис на целосниот процес на работа во печатницата Киро Дандаро Битола Печатницата Киро Дандаро се наоѓа во Битола, Република Македонија. Се состои од повеќе сектори и има и офсет, флексо и рото (длабок)печат, потоа сигурносен печат (холограм), УВ печат, сопствена лабораторија за испитување на материјали бои и солвенти, професионален мешач на бои, оддел за ламинација итн. Во печатницата има околу 150 вработени. Менаџментот е иновативен и добро едуциран. Тие секогаш стремат кон најновите технологии. На пример, Киро Д. Дандаро беше првата печатница во Македонија која го воведе длабокиот печат или рото печат, постави машина со 8 бојници итн. Новиот МИС систем, правен по нарачка специјално за печтаницата, во моментот не е JDF комаптибилен, на што во иднина треба се работи. Сега сите податоци кои се добиваат повратно, се внесуваат во системот рачно, а не се превземаат автоматски. Цели: Рекалкулација на работните трошоци (споредување на проценетата со вистинската вредност Надгледување на работата и на состојбата на машините Економично производство Инсталирање на контролни табли и workflow системи погодни за корисниците Избегнување на човечкиот фактор/намалување на грешките 6.1 Оддел за продажба Во одделението за продажба започнува целиот процес на работа во печатницата. Комерцијалистите бараат клиенти и електронски им испраќаат понуди по кои клиентот врши нарачка. Нарачката задолжително (ISO 9001, ISO 14000) треба да биде во елктронска форма, по што истата се внесува во новиот МИС систем. 64

Слика 12 Внесување на нов работен налог во МИС Ако се работи за веќе постоечки клиент, се повикува базата на клиенти и се одбира постоечкиот клиент, а потоа истото се прави и за производот. Производот може да биде нов или да биде повторно печатење на веќе постоечки производ со или без измени во графичката подготовка. Исто така се внесуваат податоци како: количина изразена во парчиња, килограми, метри итн., тип на печат, рок на изработка, бар код, место за испорака итн. Во зависнот од сите овие информации се пополнуваат различни полиња во МИС системот од кој се добиваат сите потребни податоци за работниот налог за полесно следење на текот на работа во останатите оделенија. Лицето кое го внесува налогот има можност во системот да ја провери расположливоста на материјалите потребни за изработка на бараниот производ, како хартија, фолија,, боја, солвент итн. во магацин и според тоа да одреди рок на испорака на истиот. Технолози Поради степенот на обученост на вработените, налогот потoа се проследува до технолозите кои работат под одделението за производтсво. Во нивното одделение во моментот се работи на два паралелни системи. Имено, 65

новиот МИС систем не е целосно функционален за внес и вчитување на сите технички карактеристики за самата работа, па така во него се внесуваат новите работни налози и техничките карактерисики за истите. Во ова одделение во употреба е Microsoft Access алатка која сѐ уште се користи за сите пресметки кои понатаму се бараат од ова одделение. Слика 13 Microsoft Access алатка за технички карактеристики Од оваа алатка се црпат информации за веќе печатените производи, како број на бои, производител на бои употребени при првото печатење, тип на анилокс 6, дуплофан, која машина е користена за печатење на производот, кој работник го печател производот, кое одговорно лице го надгледувало процесот на печатење итн. Сите нови налози се внесуваат паралелно во двата системи со што се губи многу време и често доаѓа до забуни. Моментално, барање на менаџментот на печатницата е во новиот МИС систем да се пренесе целата база на досегашни податоци и МИС да се збогати со сите модули за внес на техничките карактеристики на еден производ. 6 Анилокс е челичен или алуминиумски цилиндар, прекриен со индустриска керамика, на чија што површина има милион микроскопски мали ќелии преку кои се пренесува бојата на флексо клишињата. 66

Откако налогот се заведува во програмите истиот се проследува или за повторно печатење, ако е назначено дека производот е веќе печатен и дека нема никакви измени од претходоната испорака, или се враќа во одделението за подготовка за понатамошна обработка. 6.2 Оддел за подготовка - prepress Ова одделение може да се рече дека е целосно автоматизирано. Уште од самиот почеток се работи со workflow софтвери кои не дозволуваат голем простор за човечка грешка. Во ова одделение се работат подготовки, за офсет, флексо, рото печат како и ситни дигитални работи. Софтверот кој се користи за работа е: ESKO SUITE 12 за флексо и Prinergy Evo за офсет. Двата се целосни workflow пакети кои имаат многу функционални алатки за олеснување при изработка. При изработка на офсет подготовка, добиената PDF датотека се отвара во KODAK Preps Imposition, кој автоматски врши импозиција на книгата во зададен шаблон, во зависност од типот на спојување - табак во табак, табак на табак итн. Во Prinergy Evo се одбира машината и снимениот шаблон за книгата и тие две заедно креираат JDF датотека. При тоа датотеката се RIP-ова или растрира во еднобитни TIFF кои ги користи CtP машината за секој боја посебно на која се осветлуваат плочите. Во излезната JDF датотека се содржат податоци за автоматско подесување на бојниците на офсет печатарската машина кои машината ги добива преку мрежа. При изработка на флексо подготовка, по финалното одобрување од страна на клиентот, PDF датотеката се обработува со ESKO Automation Engine workflow, истата се RIP-ова во TIFF датотеки сепарирани по боја и креира JDF извештај со сите административни и технички податоци за тој налог. На Слика 13 се гледа работа во ESKO Automation Engine во одделението за подготовка. Кога операторот добива налог за работа, истиот и електронски се доделува во МИС и на операторот му се дава тврда копија од налогот за работа со испечатени технички и административни карактеристики како, име на клиентот, име на производот, тип на печат, количина, контакт за одобрување, димензии - минимална ширина и, чекор, машина на која ќе се печати и друго, 67

внесени од претходните одделенија. Секоја подготовка добиена од клиентот најпрво поминува низ preflight проверка - нормализирање, проверка на големина на текст, проверка на минимална дебелина на линии, бар код итн. и потоа операторите вршат потребни прилагодувања во зависност од типот на печат, медиумот за пренос - плочата и машината за печатење. Слика 14 Користење на ESKO Automation Engine workflow во Киро Дандаро По мануелните обработки на датотеката, истата се испраќа на одобрување по електронска пошта до клиентот, а по барање на клиентот се доставува и хромалин - тврда копија за одобрување која 95% соодветствува на отпечатокот од машината. По финалното одобрување од страна на клиентот се пристапува кон автоматска импозиција на датотеката, растрирање во еднобитен TIFF формат. Потоа се врши развивање на соодветен медиум во зависност од типот на печат и тоа на офсетна плоча ако се работи за офсет печат или на флексо клишиња ако се работи за флексо печат. Во МИС се прибележуваат податоци како: број на хромалини испратени до клиентот, број на плочи или cm 2 клишиња изработени за секој налог поединечно. 68

6.3 Магацин за репроматеријали Во магацинот за репромтеријали со инсталирањето на новот МИС се дојде д поголема контрола на материјалите. Сега сите материјали се внесуваат во МИС при влез во печатницата, се бележи тербивање на истите според секој налог, враќање на остаток од материјал. Со тоа се има преглед кога некој материјал е пред истрошување, па истиот се нарачува. На слика бр. 14 е прикажана лагер листа на сировини во магацинот за репроматеријали која се гледа во МИС. 6.4 Производство Слика 15 Лагер листа во магацин за репроматеријали Откако сите процеси во подготовка се завршени, материјалите требовани, налогот продолжува во одделот за производтво. Во секторот за офсет печат на една од машините веќе е во употреба автоматското подесување на бојниците на машината преку испраќање на PPF датотека од подготовка. Со тоа веќе е одредена покривноста на бојата и нејзината густина. На самата машина може да се прават мали корекции во однос на бојата. Во секторот за флексо печат машините се подесуваат според добиениот налог за работа. Клишињата добиени од подготовка се лепат на цилиндри секој на 69

соодветната секција за боја. По одобрениот хромалин, се подесува колоритот на машината. Слика 16 Програма во производство за внес на технички податоци за печатење Од магацинот е веќе требован потребниот материјал и за доработка на производот. Ако се работи за офсет печат може да се потребни: корици, пластификација, сито печат, спирали за спојување, картон итн., ако се работи за флексо печат може да се потрбни: втор и/или трет материјал за ламинација, специфична боја добиена на мешач итн. По финализирање на печатењето и доработката на производот, истиот се пакува за испорака. Во меѓувреме се печати соодветна пакинг листа на која се испишани податоци за клиентот, место за испорака, количина. 6.5 Оддел за експедиција Одделот за експедиција според пакинг листата добиена во МИС од производство, автоматски печати испратница за секој налог и фактура. Сите податоци се веќе еднаш внесени во МИС и нема потреба повторно да се внесуваат, со што се намалува можноста за грешка. На Слика 15 е прикажан резултат од пребарување на излезни фактурти за отпечатени производи на еден клиент. 70

Слика 17 Резултати од пребарување на фактури во МИС По пребарувањето, се одбира саканат фактура, и заедно со испратницата и готовиот испечатен производ се испраќа до клиентот. Сликата 16 е пример за изгледот на една фактура. Слика 18 Изглед на фактура од МИС 71