Задржан данок
Законска регулатива Закон за данок на добивка (примена од 01.01.2006) Закон за персонален данок на доход (примена од 01.01.2014)
Примена на договорите за одбегнување на двојното оданочување Од 01 јануари наредната година од годината во која втората (последна) договорничка држава го ратификувала договорот. МНР објавува известување во Сл. Весник на РМ.
Цел на договорите Да се избегне двојно оданочување, на ист даночен предмет (приход, имот), со ист вид на данок, на едно лице, во ист временски период, во две различни држави.
Договор за избегнување на двојното оданочување
Договори 45 договори во примена во РМ, (со Белгија преземен од СФРЈ) 4 договори не се во примена (Белгија, Виетнам, Египет, Обединети Арапски Емирати)
Договори Одредбите од договорите имаат предност во примената во споредба со националната регулатива.
Договори Правило: доходот/капиталот се оданочува во државата на резидентност. Кога, согласно договорот, доходот може да се оданочи и во државата каде настанал, тогаш државата на резидентност применува метод на одбегнување на двојно оданочување (метод на одбивка на данокот; метод на изземање на доходот).
Задржување на данокот
Обврзник Домашно правно лице Домашно физичко лице регистрирано за вршење дејност Странско правно или физичко лице нерезидент со постојана деловна единица во РМ
Постојана деловна единица Место на управување; Подружница; Филијала; Канцеларија; Фабрика; Работилница; Рудник; Каменолом; Извор на нафта/гас Градежен локалитет; Проект за изградба; Надзор (подолго од 6 месеци) Извршување на услуги (вклучувајќи консултантски) (подолго од 90 дена)
Видови приходи на кои се задржува данок Дивиденда Добивка од акции или други права на учество во добивката Напомена: доколку се исплаќа дивиденда од добивката за 2009 до 2013 година, прво се плаќа данок на исплатена дивиденда 10% од бруто износот, а потоа на остатокот како бруто износ се плаќа задржан данок.
Видови приходи на кои се задржува данок Камата Камата од заем, обврзници, должнички хартии од вредност. Провизии за одобрен кредит. Казнени камати за задоцнето плаќање не се предмет на задржан данок.
Видови приходи на кои се задржува данок Авторско право Користење на авторско право за: книжевно, уметничко или научно дело, вклучувајќи кинематографски филмови, софтвер, патенти, трговски марки и заштитни знаци, дизајни или модели, планови, тајни формули или постапка, или за информација во врска со индустриски, комерцијални или научни искуства (know-how) кои права се заштитени со правните прописи.
Видови приходи на кои се задржува данок Авторско право Авторското право е единствено право и е неразделно од авторското дело кое му припаѓа на авторот со самото создавање на делото. Авторски дела според Законот за авторско право: пишано дело, книга, напис, прирачник, брошура; компјутерска програма софтвер; говорно дело, предавање, говор, беседа; музичко дело со или без текст; драмско, кореографско дело; фотографско дело; аудиовизуелно (кинематографско); дела на ликовна уметност, слика, цртеж, графика, скулптура; дела од архитектура; дела од применета уметност и дизајн; картографско дело, план, скица, проект.
Видови приходи на кои се задржува данок Авторско право Како авторско дело не се смета: идеи, теории, концепти, методологии на работа или математички концепти; службени текстови од политичка, законодавна, административна и судска природа и нивните службени преводи; дневни и други вести кои имаат карактер на обични информации и податоци; идеите и концепциите што претставуваат основа за кој било елемент на компјутерска програма, вклучувајќи ги деловите од програмата што овозможуваат поврзување и интеракција меѓу елементите на програмската и машинската опрема (интерфејс).
Видови приходи на кои се задржува данок Авторско право Права од индустриска сопственост според Законот за индустриска сопственост: патент; индустриски дизајн; трговска марка, заштитен знак; ознака на потеклото; географска ознака.
Видови приходи на кои се задржува данок Авторско право - софтвер Предмет на оданочување со задржан данок е плаќањето за употреба или право на користење на авторско право за софтвер. (лиценци за репродукција и дистрибуција на јавен софтвер програма заштитена со авторско право, со кои се ограничува стекнувачот само на можноста на копирање и дистрибуирање; лиценца за модифицирање и јавно објавување на софтверот, кои го ограничува стекнувачот да го менува софтверот според своите лични потреби и јавно да го објави)
Видови приходи на кои се задржува данок Авторско право - софтвер Набавка на софтвер кога не треба да се задржи данок: - пренос/продажба на целосни авторски права (customized software), - продажба на лиценциран софтвер или продажба на лиценца (за ограничен временски период) без пренос на заштитените авторски права, - посредување во продажба на софтвер со што не се пренесени заштитените авторски права на крајниот познат купувач (продажба на лозинки за инсталација), - дистрибуција на лиценциран софвтер, физички увезен.
Видови приходи на кои се задржува данок Забавни и спортски активности Организирање и одржување на јавни настапи. Исплати за: аудиовизуелни услуги; провизии поврзани со филмска и видео дејност, радио и телевизија; лиценци за дистрибуција на права и хонорари; оркестри и други културни и спортски дејности; котизации и членарини на културни и спортски организации. Котизации и членарини на разни меѓународни (странски) асоцијации или институции (кои не се од областа на културата и спортот) не се предмет на задржан данок.
Видови приходи на кои се задржува данок Услуги а) Менаџмент услуги Организирање, планирање, координирање, контролирање и мотивирање во остварувањето на целите на трговското друштво.
Видови приходи на кои се задржува данок Услуги б) Консалтинг услуги Давање на совети и интелектуални услуги во стопански, финансиски и технички проекти. Правни, даночни, сметководствени и ревизорски услуги. Исклучок (не е предмет на задржан данок): - одржување на предавања, семинари, работилници. - услуги на инжињери, архитекти кои за резултат имаат пишани документи за постапување (проект, нацрт...). >
Видови приходи на кои се задржува данок Услуги б) Консалтинг услуги Исклучок (не е предмет на задржан данок): - посредување/застапување при склучување на некоја зделка. (услугите на странски адвокатски друштва во судски спорови и други настани, не се сметаат како даночно ослободени по основ на посредување, туку се предмет на задржан данок како правна услуга) - користење на различни бази на податоци.
Видови приходи на кои се задржува данок Услуги в) Финансиски услуги Издадени гаранции; Камати од финансиски лизинг; Трговија со инструменти на пазарот на пари, девизи, деривативни инструменти, инструменти на девизен курс и каматни стапки, преносливи хартии од вредност и сл.; Учество во издавање на хартии од вредност, превземање на ризик и пласирање; Пресметка и пребивање на финансиски средства; Советодавни, посреднички и други помошни финансиски услуги во врска со сите видови на финансиски услуги, референци за кредитна способност и анализа, истражување и советување за инвестиции и портфолија, совети за превземање и преструктуирање; Посредување во осигурувањето и реосигурувањето, актуарски услуги, процена на ризик.
Видови приходи на кои се задржува данок Услуги г) Услуги на истражување и развој Базни и технички истражувања; Лабораториски и други услуги; Проекти и елаборати; Услуги на пропаганда; Истражување на пазарот (начин на прибавување на пазарни информации, мерење на потенцијалот на пазарот, анализа на продажба, истражување на цени, тестирање на нови производи на пазарот); Огласување во медиуми; Саемски приредби; Промоција на производи во странство; Анкетирање на јавното мислење.
Видови приходи на кои се задржува данок Осигурителни премии Осигурување на живот; Неживотно осигурување; Реосигурување (освен премијата за реосигурување што друштвата за осигурување во РМ се должни да го извршат во согласност со закон). Приходот што странска банка го остварува од осигурување на кредит, одобрен на македонски резидент, е предмет на задржан данок како осигурителна премија.
Видови приходи на кои се задржува данок Телекомуникациски услуги Обезбедување на фиксни и мобилни телефонски услуги; Интернет протокол и други протоколи; Изнајмување на линии; Пренос на податоци; Радиокомуникациски услуги.
Видови приходи на кои се задржува данок Закуп на недвижности Приходи од закуп на земјиште (градежно, земјоделско, шумско) и објект, сопственост на странско правно лице.
Ослободени приходи од задржан данок - Увоз на добра во РМ, - Образовна услуга, - Услуга на превоз, хотелско сместување, болничко лекување, - Трансфер на дел од добивката од подружницата, на која претходно е платен данок на добивка, - Камата од должнички инструменти издадени/ гарантирани од Владата на РМ или НБРМ, - Камата од депозити во банка во РМ, - Посредување/ консалтинг со државни хартии од вредност на меѓународен финансиски пазар, - Приходи на меѓународни институции (ММФ; Светска банка; IFC; ЕБРД; ЕИБ)
Даночна основа Бруто приходот кој би бил исплатен на странското правно лице, доколку не се изврши задржување на данокот. На пример: - износот наведен во фактурата, - износот наведен во каматната листа, - износот во Одлуката за дивиденда, - осигурителната премија...
Даночна основа Пример 1: 1.000 износ во фактурата од друштво од Канада 100 задржан данок (10% * 1.000) 900 нето износ за исплата
Даночна основа Пример 2: 1.000 износ во фактурата од друштво од Канада 100 задржан данок (10% * 1.000), на товар на сопствените трошоци 1.000 исплата на фактурата 100 уплатен задржан данок на сопствен трошок 1.100 вкупен трошок Пресметка по пропишана стапка. Данокот на сопствен трошок е даночно непризнат.
ПОСТАПКА Page 36
Регистрација на странското лице Обезбедување на Даночен Идентификационен Број (ДИБ): - пред исплатата на приходот, - и кога данокот е на сопствен трошок, - и кога се бара даночно ослободување/олеснување. Подносител на барањето и Образецот УЈП-РДО е исплатувачот на приходот.
Регистрација на странското лице Исплатувачот на приходот, до УЈП доставува: - писмено барање со податоци на исплатувачот - образецот УЈП-РДО - фактура, договор или сл. - потврда за резидентен статус, издадена од даночниот орган во странство, или извод од надлежен регистарски орган.
Постапка за даночно ослободување На страницата на УЈП достапни се пропишаните обрасцибарања, разграничени според видот на приходот (дивиденда, камата, авторски права, други приходи). Обрасците се двојазични и треба да бидат заверени од страна на даночниот орган на резидентната држава. Домашниот исплатувач, под кривична и материјална одговорност, Изјавува дека примателот е стварен сопственик на приходот и дека податоците се вистинити, точни и потполни.
Постапка за даночно ослободување Заверениот образец се поднесува пред секоја исплата, освен за зачестени исплати (по ист основ, кон исто странско лице) кога УЈП може да одобри примена за одреден временски период. Образецот се заверува во 4 примероци.
Постапка за даночно ослободување Обрасци не се поднесуваат ако РМ нема ратификуван договор со државата. Во таков случај се обезбедува ДИБ на странското лице, и се задржува данок од 10%.
Постапка за даночно ослободување Доколку, согласно договорот, не се плаќа данок по задршка (има 0% даночна стапка), тогаш наместо соодветниот образец, до УЈП може да се достави: - образец ЗД-ДО-Барање за даночно ослободување, - потврда за резидентен статус, заверена од даночниот орган во странство.
Постапка за даночно ослободување Во случај кога во договорот е предвидена максимална стапка која не смее да се надмине при оданочувањето (на пр. 15%), а која е повисока од законската даночна стапка (10%), тогаш се применува законската даночна стапка. Во тој случај не мора да се спроведува ниту пропишаната процедура за барање одобрување од УЈП.
Барање поврат на повеќе платен данок Доколку во времето на исплата, исплатувачот не располага со одобрение за даночно ослободување од УЈП, со исплатата на приходот задржува данок по стапка од 10%, и покрај постоење на договор со државата. По добивањето на одборението, странското лице може да достави до УЈП барање-образец за поврат на повеќе платениот данок. Барањата се двојазични, разграничени по вид на приход, и се заверуваат во странската даночна управа, во 4 примероци.
Барање поврат на повеќе платен данок Повратот се врши во денари во висина на задржаниот данок и се враќа на сметката назначена во барањето за поврат. Поради тоа неопходно е странското лице да отвори денарска нерезидентна сметка во банка во РМ.
Барање поврат на повеќе платен данок Правото на поврат не важи: - за државите со кои РМ нема договор, - кога оданочувањето е со иста стапка еднаква и во ЗДД и во договорот, и - кога данокот е на сопствен трошок на исплатувачот.
Потврда за платен данок на странско лице УЈП на барање на примателот на приходот, издава Потврда за платен данок ПД-МД.
Потврда за резидентност во РМ - Образец - Барање за издавање на потврда за резидентност во РМ - Потврда за резидентност ПР-МД, издадена од УЈП
Задржан данок на македонски резидент На македонски резидент, на кој согласно договорите му е задржан данок во странство, му се намалува пресметаниот данок во земјата во висина на платениот данок, но не повеќе од 10%. Одобреното даночно намалување кое е поголемо од износот на пресметаниот данок, се пренесува на товар на данокот во наредните години, се до целосно искористување на правото. Потребен е доказ за платениот данок, од надлежниот даночен орган во странската држава.
Пример за задржан данок на дивиденда Одлука за исплата на дивиденда на странско правно лице сопственик од Германија, во износ од 100.000 мкд од 2012 година. 950 / 100.000 одлука за дивиденда 2331 10.000 данок на дивиденда 10% 2332 4.500 задржан данок 5% 254 85.500 обврска за дивиденда
Годишен извештај за задржан данок ДД-И Извештајот се поднесува до 15 февруари, за износот на данокот што е задржан и уплатен при исплатата на приходот во претходната година, и тогаш кога данокот е на сопствен трошок. УЈП бара извештајот да се поднесува и кога е користено даночно ослободување.
Прашања
Благодарам на вниманието zvonko.kocovski@bdo.mk тел. 3117888