Сектор за информатичка технологија

Сектор за информатичка технологија КОРИСНИЧКО УПАТСТВО ЗА ИНТЕРНЕТ БАНКАТА ЗА ПРАВНИ ЛИЦА НА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА АД СКОПЈЕ Скопје, февруари 2009 година

2 Содржина 1. ОПШТИ НАПОМЕНИ... 3 1.1 Потребна конфигурација... 3 1.2 Препорачана резолуција... 3 1.3 Сертификат... 3 1.4 Препораки... 3 2. АВТЕНТИКАЦИЈА... 6 3. ИЗМЕНА НА ЛОЗИНКА... 7 4. ПРОФИЛ... 8 5. ПРЕГЛЕДИ... 9 5.1. Денарски платен промет... 9 5.2. Девизен платен промет...10 5.3. Кредитни картички...11 6. ТРАНСАКЦИИ ДЕНАРСКИ ПЛАТЕН ПРОМЕТ... 13 6.1 Внесување на ПП30 и ПП50...14 6.2 Внесување на ПП53...15 6.3 Потпишување...17 6.4 Реализација...17 6.5 Моите налози...18 6.6 Upload на датотеки...18 7. ПРАВНИ ЛИЦА ТРГОВЦИ ПРЕГЛЕД НА ПРОМЕТ ЗА ПОС ТЕРМИНАЛИ... 19 8. ПОМОШ... 20 8.1 Помош за технички проблеми...20 8.2 Помош за технолошки проблеми и рекламации...20

3 1. ОПШТИ НАПОМЕНИ 1.1 Потребна конфигурација Минимална потребна конфигурација потребна за работа со Интернет Банката: Windows 98, Windows 2000, Windows XP или Windows Vista Pentium II, 200 MHz или повеќе, 800 MHz е неопходно за Windows XP 64 MB RAM (128 MB е препорачанo и неопходно за Windows XP, 512 MB е препорачано и неопходно за Windows VISTA) 200 MB слободен простор на hard disk-от Internet Explorer: 6.0 со Cipher Strenght: 128 bit Интернет пристап За користење на дигитален сертификат потребна е USB Порта При првото отворање на страната https://www.banka.com.mk корисникот најавен на локалната машина потребно е да биде член на локалната група Administrators, со цел да се инсталира AcitveX контролата за дигитално потпишување. 1.2 Препорачана резолуција Минимална резолуција која е потребна за работа со Интернет Банка: 800 x 600 dpi Препорачана резолуција за оптимална работа со Интернет Банка: 1024 x 768 dpi 1.3 Сертификат За правење на трансакции преку Интернет банка неопходен е дигитален сертификат (Digital Certificate). Дигиталниот сертификат се добива во просториите на Банката, по пропишана процедура во Регистрационата канцеларија формирана за таа намена. Генерирањето на дигиталниот сертификат го прави самиот корисник, или комисија составена од него ополномоштено лице и овластени лица од Банката. Откако е генериран, сертификатот се добива на преносен медиум USB-токен. Корисниците кои поседуваат дигитален сертификат (Digital Certificate) потврдувањето на трансакциите го вршат со дигитален сертификат 1.4 Препораки СТРОГО СЕ ПРЕПОРАЧУВА, компјутерските системи од кои ќе се пристапува на Интернет банката да бидат дополнително заштитени со софтвер за заштита од вируси,

4 упади и крадење податоци преку комуникациските линии (antivirus, antispyware, personal firewall и слични програми). Препораки за прилагодување на Internet Explorer: За IE6: Од менито на Internet Explorer се избира опцијата Tools Internet Options табот General Temporary Internet Files Settings. Во прозорчето се избира опцијата Every visit to the page. За IE7: Од менито на Internet Explorer се избира опцијата Tools Internet Options табот General Browsing history Settings. Во прозорчето се избира опцијата Every time I visit the page. Препораки за прилагодување на Internet Explorer, на оперативен систем Windows Vista: За IE7: Од менито на Internet Explorer се избира опцијата Tools Internet Options табот Security Trusted sites. Опцијата Enable Protected Mode (requires restarting Internet Explorer) не е избрана. Со кликање на копчето Sites се отвора прозорче Trusted sites. Во полето Add this Web site to the zone се внесува https://www.banka.com.mk. Со кликање на копчето Add се додава во Web sites. Опцијата Require server verification (https:) for all sites in this zone препорачливо е да биде избрана.

5

6 2. АВТЕНТИКАЦИЈА Со пристап до Интернет банката (https://www.banka.com.mk) се отвора страна за најава. На страната се наоѓаат две полиња за внес на корисничко име и лозинка. Откако точно ќе се пополнат полињата со корисничко име и лозинка, се притиска на копчето Пријава (Log in). За поништување на внесените податоци се притиска на копчето Поништи (Reset).

7 3. ИЗМЕНА НА ЛОЗИНКА При првото најавување на Интернет, по успешното внесување на корисничкото име и лозинката, корисникот може да го избере линкот промена на корисничка лозинка по што се отвора страната за промена на лозинката. Во полето Стара лозинка се внесува лозинката со која е направена последната најава. Во полето Нова лозинка се внесува лозинка по избор на корисникот. Во полето Потврдете ја новата лозинка уште еднаш се внесува новата лозинка. Лозинката мора да биде со минимум 8 карактери. На копчето Запиши, доколку промената е успешна се врши автоматска одјава. При следното најавување се внесува новата (променетата) лозинка.

8 4. ПРОФИЛ По успешното најавување се отвора страна на која се прикажани сите опции за работа и соодветните сметки за кои корисникот има претплата. Во зависност од привилегиите кои ги има корисникот, овозможено е копчето Преглед, односно Трансакции. Првото најавување доколку се изведува на компјутер со инсталиран Windows XP, Windows 2000 или Windows Vista, задолжително мора да биде изведено со Корисник (user account) кој е член на групата Local Administrators за да се овозможи инсталацијата на ActiveX контролата. Инсталацијата се врши со десен клик на жолтата лента под адресниот бар и бирање на опцијата Install ActiveX control. По успешно изведената инсталација на ActiveX контролата, од безбедносни причини, препорачливо е да се изврши одјава на привилегираниот корисник (Administrator) од Windows-от и повторна најава со сопственото корисничко име (препорачливо е да биде само член на Users групата).

9 5. ПРЕГЛЕДИ Со притискање на соодветното копче Преглед се отвора страна за преглед на состојбата и прометот на соодветните сметки. 5.1. Денарски платен промет Со избирање на опцијата за Прегледи за Денарски платен промет се отвора страница од која може да се избере една од опциите: Извод, Состојба, Налози, Приливи/Одливи и Камати. Во делот Извод може да се преземе извод за конкретен датум, да се преземат одеднаш сите дотогаш неотворени изводи, сите изводи за даден период, или пак изводи за сите сметки за кои корисникот е претплатен, за одреден датум. По отворањето на изводот (изводите), корисникот може да го отпечати или да го сними во текстуална датотека (.txt) со пропишан формат кој понатаму може да послужи за книговодствена обработка.

10 Во делот Состојба може да се направи увид во состојбата на избраната сметка за одреден датум. Во делот Налози може да се направи пребарување на налози кои потекнуваат од избраната сметка за даден период со избор на Валидни или Невалидни, или комбинирано. Во делот Приливи/Одливи може да се прават пребарувања на приливите и одливите од/кон внесена сметка по повеќе критериуми и тоа: Износ од, Износ До, Датум Од, Датум До, Време Од, Време До, Шифра на плаќање, Начин на плаќање и по Прилив/Одлив. Во делот Камати може да се направи увид во каматата припишана на избраната сметка во даден период. 5.2. Девизен платен промет Со избирање на опцијата Прегледи за Девизен платен промет се отвора страница на која може да се избере една од опциите Извод за партија, Промет по партија и Збирен download. Во делот Извод за партија може да се направи увид во изводите за секое Конто и Валута за даден датум. По отворањето на изводот, корисникот може да го отпечати или да го сними во текстуална датотека (.txt) со пропишан формат кој понатаму може да послужи за книговодствена обработка. Во делот Промет по партија за секое Конто и Валута може да се направи увид во Картицата за внесениот период, како и состојбата на тоа Конто.

11 Во делот Збирен download може да се направи увид, печатење и снимање на изводите во текстуална датотека, по сите Конта и Валути за избраната партија за даден датум. 5.3. Кредитни картички Со избирање на опцијата Прегледи за Кредитни картички се отвора страница Состојба и извод за кредитни картички на која се прави избор на картичката за која се бараат прегледите. По избор на една картичка се добива страница која се состои од 4 (четири) дела: Состојба, Промет за сметка, Извод и Резервирани трансакции за сметка. Во делот Состојба прикажана е моменталната состојба на денарската и/или девизната сметка на избраната картичка.

12 Во делот Промет за сметка може да се направи увид во трансакциите реализирани од картичката за даден период. Во делот Извод се прави увид во изводите на картичката со избор на месец и година. Во делот Резервирани трансакции за сметка може да се направи увид во трансакциите кои сеуште не се прокнижени на сметката на картичката, но се во pending состојба, т.е. чекаат на реализација.

13 6. ТРАНСАКЦИИ ДЕНАРСКИ ПЛАТЕН ПРОМЕТ За работа со трансакцискиот дел од сајтот корисникот претходно треба да го има правилно инсталирано соодветниот софтвер за USB токенот (USB хардверски сигурносен модул). Корисникот задолжително го вметнува токенот во слободната USB порта на својот компјутер. По кликање на опцијата Tрансакции (доколку токенот е коректно инсталиран) се отвора прозорец за внесување на PIN-от за пристап до сертификатот (приватен клуч): Доколку пет пати последователно корисникот внесе погрешен PIN за пристап до својот сертификат, токенот ќе биде блокиран. Деблокирањето на токенот, доколку сертификатот е издаден од страна на Комерцијална Банка АД Скопје, значи генерирање на нов сертификат. Истото се врши исклучиво со лично доаѓање во Банката со валидни документи за лична идентификација по процедура пропишана од страна на Банката. Доколку сертификатот е издаден од друга институција за деблокирање корисникот треба да се обрати во истата. По кликањето на копчето Трансакции се отвора страна на која се наоѓа преглед на налози. Прегледот е поделен на пет дела: Внесување, Потпишување, Реализација, Моите налози и Upload на датотеки, кои се прикажуваат зависно од привилегиите на корисникот.

14 Во деловите Внесување, Потпишување, Реализација и Моите налози е овозможено страничење, односно преглед по 50 налози на страна. Налозите во прегледот може да се сортираат по време на внос, износ, датум на валута, тип на налог и статус со избирање на соодветната колона во горниот дел од прегледот. При тоа сортирањето се однесува на сите налози, а не само на налозите од избраната страна. Секој преглед може да се отпечати со кликање врз сликичката. 6.1 Внесување на ПП30 и ПП50 Во делот за Внесување во горниот дел се наоѓаат копчиња ПП 30 и ПП 50 и со нивно кликање се отвора страна на која може соодветно да се внесе ПП 30 или ПП 50 налог. Датумот на валута се избира од календарчето што се наоѓа до полето за Датум на валута или рачно се внесува. Полето Сметка на налогодавач автоматски се пополнува со сметките за кои сте овластени да внесувате налози. Изборот на сметката се прави од паѓачкото мени. Во полето Сметка на примач овозможено е скратено внесување на сметката (пр. 3-133) и по напуштање на полето цртичката автоматски ќе биде заменета со соодветен број на нули (пр. 300000000000133). Во полето Начин се избира една од двете понудени опции: - 1* итен налог кој ќе се реализира преку МИПС; - 2 налог кој ќе се реализира преку Клириншка куќа. (* Налог со кој се врши трансакција од една на друга сметка во Комерцијална банка, автоматски ќе биде реализиран со начин 0, без разлика на рачниот избор.) Откако е пополнет налогот со притискање на копчето Внеси налогот се праќа на проверка. Статусот на внесениот налог може да се види во делот за Внесување. Откако ќе се пополни налогот постои опција истиот да се сними како шаблон кој понатаму може да се повика со внесените полиња. Со внесување на налогот, пополнување на називот во Назив на шаблон и кликањето на копчето Сними, шаблонот се снима за идна употреба. Со избор на некој од снимените шаблони и копчето Вчитај налогот се пополнува со податоците како што бил внесен шаблонот. Со избор на некој од снимените шаблони и на копчето Бриши може да се избрише внесениот шаблон.

15 Доколку е избрана опцијата Следен налог, по кликањето на копчето Внеси, повторно се отвора празен налог. На копчето Поништи се празнат сите претходно пополнети полиња. На копчето <<Назад се отвора страната со делот за Внесување каде можат да се прегледаат сите дотогаш внесени налози групирани по сметка на налогодавач. Во колоната статус е прикажан статусот на налогот: - Се проверува... - по внесувањето на налогот банката ја проверува коректноста на налогот. - Коректно внесен - банката потврдила дека налогот е коректно внесен. - Погрешен - банката утврдила дека налогот е погрешно внесен. Со отворање на налогот може да се види точната порака за грешка и истата може да се корегира. Налогот може да се испрати на потпишување или да се сторнира со штиклирање и кликање на соодветното копче Сторнирај или Испрати на потпишување. На потпишување може да се испрати налог кој е коректно внесен. Сторнирање или Испраќање на потпишување може да се направи и за група на налози. Може да се означат сите налози, група на налози групирани по сметка на налогодавач или произволно означени налози. Операцијата Сторнирање е неповратна, односно налогот не може да се врати назад. Сторнираниот налог може да се види во делот Моите налози. Врати на доработка ќе го испрати налогот кај внесувачот, со статус вратен на доработка. Со кликање на малите сликички се добива страна со детален опис на налогот (како што е внесен) и доколку е погрешно внесен има соодветна порака за грешка. Тука се наоѓаат и копчиња Корекција, Потврди и Назад. Со кликање на копчето Корекција се овозможува корекција на налогот. Со кликање на копчето Потврди се потврдува корекцијата, а со кликање на копчето Назад се враќа во делот за Внесување. 6.2 Внесување на ПП53 Во делот за Внесување со кликање на копчето ПП 53 се отвора страна на која се внесува налог за бруто плата.

16 Датумот на валута се избира од календарчето што се наоѓа до полето за Датум на валута или рачно се внесува. Полето Сметка на налогодавач автоматски се пополнува со сметките за кои сте овластени да внесувате налози. Изборот на сметката се прави од паѓачкото мени. Полето Фолио број се пополнува со бројот кој фирмата го добила од отпечатениот образец ПП53 од УЈП. Полињата Вкупен износ и Вкупен број на налози (лева половина од налогот) исто така се пополнуваат од добиените податоци од УЈП. Откако се пополнети овие полиња, се клика на копчето Превземи од УЈП, со што за 10 до 30 секунди се пополнува десната половина од налогот, со податоци кои Банката ги добива од УЈП. Во полето Начин се избира една од двете понудени опции: - 1* итен налог кој ќе се реализира преку МИПС; - 2 налог кој ќе се реализира преку Клириншка куќа. (* Налог со кој се врши трансакција од една на друга сметка во Комерцијална банка, автоматски ќе биде реализиран со начин 0, без разлика на рачниот избор.) Откако налогот е коректно пополнет (левата и десната страна од налогот соодветствуваат) со притискање на копчето Внеси налогот се праќа на проверка. Статусот на внесениот налог може да се види во делот за Внесување. На копчето Поништи се празнат сите претходно пополнети полиња. На копчето <<Назад се отвора страната со делот за Внесување каде можат да се прегледаат сите дотогаш внесени налози групирани по сметка на налогодавач. Во колоната статус е прикажан статусот на налогот:

17 - Се проверува... - по внесувањето на налогот банката ја проверува коректноста на налогот. - Коректно внесен - банката потврдила дека налогот е коректно внесен. - Погрешен - банката утврдила дека налогот е погрешно внесен. Со отворање на налогот може да се види точната порака за грешка и истата може да се корегира. Налогот може да се испрати на потпишување или да се сторнира со штиклирање и кликање на соодветното копче Сторнирај или Испрати на потпишување. На потпишување може да се испрати налог кој е коректно внесен. Операцијата Сторнирање е неповратна, односно налогот не може да се врати назад. Сторнираниот налог може да се види во делот Моите налози. Врати на доработка ќе го испрати налогот кај внесувачот, со статус вратен на доработка. Со кликање на малите сликички се добива страна со детален опис на налогот (како што е внесен) и доколку е погрешно внесен има соодветна порака за грешка. Тука се наоѓаат и копчиња Корекција, Потврди и Назад. Со кликање на копчето Корекција се овозможува корекција на налогот. Корекција е возможна само на Датум на валута и Начин. Со кликање на копчето Потврди се потврдува корекцијата, а со кликање на копчето Назад се враќа во делот за Внесување. 6.3 Потпишување Овде се излистани сите налози кои се коректно внесени и спремни за потпишување. Дозволени се три операции со овие налози: Врати на доработка, Сторнирање и Потпишување. Со групно или поединечно избирање на налозите истите може да се Вратат на доработка, да се Сторнираат или да се Потпишат. Налогот може еднаш и само еднаш да биде потпишан од еден потписник. Со избирање на опцијата Потпишување налогот дигитално се потпишува. Доколку налогот, согласно на пропишаната политика на ниво на сметка, го собере доволниот број на потписи добива статус доволно потпишан. Операцијата Сторнирање е неповратна, односно налогот не може да се врати назад. Сторнираниот налог може да се види во делот Моите налози. Врати на доработка ќе го испрати налогот кај внесувачот, со статус вратен на доработка. 6.4 Реализација Овде се излистани сите доволно потпишани налози. Во полето Потписи се излистани имињата на сите потписници од кои дотогаш е потпишан налогот. Дозволени се три операции со овие налози: Испрати на реализација, Врати на доработка и Сторнирање.

18 Со избирање на опцијата Испрати на реализација налогот се испраќа на реализација. Доколку датумот на валута е денешен по кликањето на копчето Освежи налогот добива статус примен или во случај на грешка статус одбиен (недоволно средства на сметката, затворен прием на налози преку КИБС и сл.). Операцијата Сторнирање е неповратна, односно налогот не може да се врати назад. Сторнираниот налог може да се види во делот Моите налози. Врати на доработка ќе го испрати налогот кај внесувачот, со статус вратен на доработка. 6.5 Моите налози Овде се излистани сите налози на корисникот врз кои направил некоја од дозволените операции (Внесување, Потпишување, Врати на доработка, Сторнирање, Испратен на реализација). 6.6 Upload на датотеки На оваа страна е овозможено внесување на повеќе налози оддеднаш со помош на текстуална датотека во формат пропишан од Банката. Ова е замена за носењето на налози на дискета на шалтер. Во полето статус има кратка порака за валидноста, односно невалидноста на датотеката. Само датотека со статус Коректен е прифатена целосно, односно датотека во која е запазен пропишаниот формат. Валидноста на поединечните налози од прифатената датотеката се проверуваат дополнително во делот Внесување и за нив важи истата постапка како и за поединечно внесените налози. Датотеките во кои не е запазен форматот се одбиваат и ниту еден од налозите кои ги содржи (без разлика дали се точни или неточни) нема да се прифатат. Со кликање на името на датотека се отвора прозорче со преглед на сите налози кои ги содржи истата. Прегледот содржи Налог ID, Реден број, Статус на прием и Тековен статус на налогот. Статус на прием содржи порака за грешка за налогот од одбиената датотека или ознака ОК, што означува дека налогот е прифатен од системот на Банката. Тековен статус го означува статусот кој го има налогот од прифатената датотека.

19 7. ПРАВНИ ЛИЦА ТРГОВЦИ ПРЕГЛЕД НА ПРОМЕТ ЗА ПОС ТЕРМИНАЛИ Прегледот на промет за ПОС терминали за Правни лица Трговци се состои од преглед по продажни места и за сите продажни места за даден период, односно рекапитулар за продажно место и рекапитулар за сите продажни места. Со отворање на ваква претплата Правното лице Трговец добива листа на сите сопствени продажни места. Со избирање на датум од-до и продажно место на копчето Промет за продажно место може да го излиста прометот кој се однесува на тоа продажно место за дадениот период. Со кликањето на копчето Рекапитулар за продажно место се добива сума на сите трансакции за продажното место за даден период. Со избирање на датум од-до и на копчето Промет за сите продажни места може да се излиста прометот за сите продажни места. Со кликањето на копчето Рекапитулар за сите продажни места се добива сума, рекапитулар на сите трансакции за сите продажни места за даден период.

20 8. ПОМОШ 8.1 Помош за технички проблеми Помош за технички проблеми, прашања и поддршка во врска со Интернет банката може да се добие на телефонот на HelpDesk 3296-800 или на e-mail адресата: support@kb.com.mk. 8.2 Помош за технолошки проблеми и рекламации Рекламациите во однос на електронските налози доставени до Банката и реализирани преку Интернет банката ќе се решаваат на ист начин како и рекламациите на останатите налози. Корисникот ќе ја достави рекламацијата во Дирекцијата за платен промет во земјата. Доколку корисникот има потреба, налогот може да се сними во електронска форма, или да биде репродуциран на хартија со назнака препис, од која надлежните органи може да направат проверка на оригиналноста на податоците и потписите.