Извештај за НОВ ЗЕЛАНД 1. Основни информации Главен град: Население: Површина: Валута: Стапка на невработеност: Велингтон 4,115,771 (во јули 2007 година) 270,000 км2 Новозеландски долар (NZD) 3.5% (2007 година) 2. Основни услови за влез и информации за визи Доколку сакате привремено да престојувате во Нов Зеланд, но немате намера таму да студирате или работите, ќе треба да аплицирате за туристичка виза или дозвола. Штом добиете ваква дозвола, смеете да престојувате во Нова Зеланд најмногу 9 месеци. Основни услови за виза: да сте во добра здравствена состојба да имате добар карактер; и визата за која аплицирате да одговара на причините на вашата посета вашиот пасош треба да биде валиден барем три месеци после датата на планираното напуштање на Нов Зеланд доказ дека имате намера да го напуштите Нов Зеланд Потребно е да докажете дека планирате да го напуштите Нов Зеланд после изминувањето на периодот назначен во дозволата за посета што сте ја добиле. Прифатлив доказ би биле: билети за патувањето (потврдени или со отворена дата на враќање) назад од Нов Зеланд до земја во која имате право да влезете; или писмена потврда од авионска или туристичка аганција дека повратниот билет е резервиран и платен; доказ за поседување на финансиски средства Исто така ќе треба да докажете дека имате доволно финансиски средства за да се издржувате во текот на вашиот престој. Тоа значи дека ќе треба да поседувате најмалку: Овој извештај е изготвен во рамките на AENEAS 2006 проектот: Градење на капацитети, информирање и подигање на свеста за промовирање на прописна миграција на Западниот Балкан, финансиран од Европската Унија и кофинансиран од Швајцарската федерална канцеларија за миграции, Германската федерална канцеларија за миграции и бегалци, Владата на Лихтенштајн и Италијанското министерство за надворешни работи/италијанска соработка.
- NZ$ 1000 по лице за секој месец од престојот, или - NZ$ 400 по лице за секој месец од престојот доколку сместувањето ви е однапред платено треба да се достави доказ за уплатата, како на пример хотелски ваучери за претплата. Прифатлив доказ за доволно финансиски средства може да биде и во форма на: - кеш - патнички чекови - банкови изводи - признати кредитни картички со доволно кредит на располагање препорачливо е да имате ажуриран извод од кредитната картичка - Останати прифатливи докази се: изјава на спонзорот од Нов Зеланд дека ќе плати за вашето сместување и престој. Погледенте го формуларот за спонзорство за посета на Нов Зеланд (NZIS 1025) PDF. http://www.immigration.govt.nz/nr/rdonlyres/31f1bffc-2bb2-442d-981a-30fb01f4c18e/0/1025.pdf Издавање на дозвола Доколку сте добиле дозвола за посета, во текот на вашиот престој треба да запазите неколку услови: Не смеете да работите додека престојувате на Нов Зеланд (освен ако аплицирате и добиете работна дозвола). Не смеете да студирате подолго од три месеци додека сте во Нов Зеланд (освен ако аплицирате и добиете дозвола за студирање). Треба да ги почитувате законите на Нов Зеланд. Смеете да останете во Нов Зеланд само онолку време колку што ви е назначено во вашата дозвола. Следете го овој линк за да дознаете каде да ја испратите апликацијата за виза: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/visit/visitors/process/default.htm 3. Имиграција заради вработување a) услови за влез и престој на работна сила од странство I. Категорија на квалификувани работници Категоријата на квалификувани работници е наменета за луѓе кои ги имаат потребните вештини,квалификации искуство, и сакаат да живеат и работат во Нов Зеланд. Вие и вашето семејство кое е вклучено во апликацијата треба да ги исполнувате следниве стандарди. Здравје: Треба да сте во добра здравствена состојба. Доколку вашето писмо за изразување на интерес е прифатено и сте поканети да аплицирате за постојан престој, ќе бидете предмет на проценка од страна на одобрен лекар. Вашата апликација треба да биде пропратена со медицинска потврда, ренгенски снимки од граден кош, за секој од членовите на самејството опфатени во апликацијата. Карактер: Треба да имате добар карактер. Тоа ќе го докажете со потврда од полиција за сите апликанти на возраст на 17 години. Лица кои имаат извршено серизни криминални дејства нема да бидат примени во Нов Зеланд. Делот 7(1) од Законот за имиграција пропишува што се може да го дисквалификува апликантот за престој. Познавање на англискиот јазик; Треба течно да зборувате англиски. Без разлика дали сте носител на апликацијата или не, треба да исполнувате одреден лимит во познавањето на англсикиот јазик. Професионална регистрација: За одредени сектори на работа, ќе ви биде потребна професионална регистрација доколку сакате да работите во Нов Зеланд. Доколку за вашата професија е потребна таква регистрација а вие не ја поседувате, нема да можете да работите во дадената професија според Категоријата на квалификувани мигранти. Сектори каде постои голема побарувачка на квалификувани работници: Образование Здравство 2
Информациска и комуникациска технологија Земјоделство и сточарство Инжинерство Трговија Листата на итно потребни работници дава преглед на слободните работни места и потребните вештини за истите, според регионот во Нов Зеланд. Листата на долгорочни недостатоци на работници покажува кои се областите коде Нов Зеланд се соочува со долгорочни недостатоци од квалификувани работници. Повеќе информации, на: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/skilledmigrant/ II. Со работа до престој Категоријата Со работа до престој ви овозможува да добието времена виза и/или дозвола за работа како чекор кон добивањето на дозвола за постојан престој. Апликантите треба да бидат квалификувани за професии за кои постои голема побарувачка во Нов Заланд или пак да имаат исклучителен талент за спорт или уметност. Постојат многу критериуми кои треба да ги задоволите за да добиете ваква виза и/или дозвола според категоријата Со работа до престој. Во овој дел можете да дознаете дали ви е потребна виза или дозвола за работа, дали можете да се квалификувате и што се ќе ви овозможи визата или дозволата од категоријата Со работа до престој. За да влезете во Нов Зеланд под условите на ова категорија вие треба: - да сте во добра здравствена состојба и да имате добар карактер, и - да поседувате пасош кој ќе биде валиден барем три месеци после датата на планираното напуштање на Нов Зеланд, и - да бидете искрени во своите намери за работа во Нов Зеланд, и - да ја имате вистинската виза за вашиот престој. - Доколку сте добиле дозвола за посета, во текот на вашиот престој треба да запазите неколку услови: Работата која ја извршувате треба да биде во согласност со условите специфицирани во вашата дозвола Треба да ги почитувате законите на Нов Зеланд Смеете да останете во Нов Зеланд само онолку време колку што ви е назначено во вашата дозвола. Освен што ги исполнувате условите кои се однесуваат на сите апликанти, вие треба да ги исполнувате и условите на категоријата Со работа до престој според која аплицирате за виза или дозвола. За подетални информации за оваа категорија, обратете се на: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/worktoresidence/ III. Престој од работа Категоријата Престој од работа е намената за луѓе кои се веќе во Нов Зеланд со дозвола од категоријата Од работа до престој, и сакаат да аплицираат за престој. Доколку сте во Нов Зеланд со работна дзовола подолго од две години, можете да бидете подобни за дозвола за престој според категоријата Престој од работа. За да бидете подобни за престој според оваа категорија, вие и сите други членови вклучени во апликацијата треба да исполнувате одредени здравствени, карактерни и јазични критериуми. Доколку во вашата апликација е вклучен и вашиот партнер, треба да исполнувате и услови за признавање на вашето партнерство. Освен што ги исполнувате условите кои се однесуваат на сите апликанти, вие треба да ги исполнувате и условите на категоријата Престој од работа според која аплицирате за виза или дозвола. 3
Повеќе информации на: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/residencefromwork/ IV. Вработен во компанија која го пренасочува местото на делување Доколку сте еден од клучните вработени во компанија која го пренасочува својот бизнис во Нов Зеланд, можете да аплицирате за работна дозвола а подоцна и дозвола за престој според категоријата вработен во компанија која го пренасочува местото на делување. Вие морате да бидете: клучен вработен на бизнисот кој се пренасочува да не ги исполнувате критериумите за добивање на дозвола под ниедна друга категорија да ги исполнувате здравствените и карактерните криетриуми да ги исполнувате јазичните критериуми да доставите сертификат IELTS да покажете дека имате искуство во користењето на англискиот јазик или пак дека сте компетентен говорник на јазикот (можеби ќе треба да доставите и сертификат IELTS за да го потврдите вашето познавање на јазикот) Да уплатите за часови за изучување на англискиот како странски јазик Повеќе информации на: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/relocatingwithemployer/howdoiapply/ V. Привремена работа во Нов Зеланд категорија за привремена работа Лицата кои имаат понуда за работа од некој работодавец во Нов Зеланд, лица квалификувани во професии кои се во побарувачка на Нов Зеланд, лица кои доаѓаат во Нов Зеланд од одредена причина или настан и лица кои сакаат да стекнат искуство или да работат после завршувањето на студиите во Нов Зеланд, можат да добијат виза и дозвола за привремена работа. За да влезете во Нов Зеланд, треба: да бидете во добра зрдавствена состојба и да имате добар карактер, и да поседувате пасош кој ќе биде валиден барем три месеци после датата на планираното напуштање на Нов Зеланд, и да бидете искрени во своите намери за работа во Нов Зеланд, и да ја имате вистинската виза за вашиот престој. Доколку сте добиле дозвола за привремена работа, во текот на вашиот престој треба да запазите неколку услови: Работата која ја извршувате треба да биде во согласност со условите специфицирани во вашата дозвола Треба да ги почитувате законите на Нов Зеланд Смеете да останете во Нов Зеланд само онолку време колку што ви е назначено во вашата дозвола. За повеќе информации, посетете ја веб страницата: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/worktemporarily/ VI. Категорија на работен одмор Доколку сте на воздраст помеѓу 18 и 30 години имате можност да го искусите животот во Нов Зеланд на вашиот работен одмор. За да ви помогнеме да влезете на Нов Зеланд било претходно или при вашето пристигнување составивме листа на веб страници кои ќе ви понудат широк спектар на работни можности. Повеќето страници се со слободен пристап, и ќе ви ги дадат сите потребни информации кои ви се потребни за да го испланирате одморот, да најдете работа, да ја разгледата земјата и да уживате во текот на вашиот престој во Нов Зеланд. http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/workingholiday/ 4
www.backpackerboard.co.nz Испланирајте го и продискутрајте го вашето патување, пронајдете интересни активности и совети и дознајте се за критериумите за добивање на ваква дозвола. www.bunac.com Оваа меѓународна организација нуди работни одмори за млади луѓе и студенти и овозможува поддршка и совети во текот на одморот. www.anyworkanywhere.com информации за работни одмори во Нов Зеланд. www.nzjs.co.nz Претрага на работни места на Нов Зеланд специјализирана за работни програми за оние со Виза за работен одмор. VII. Сезонска работа во хортикултура и лозарство Видови на сезонска работа во хортикултурата и лозарството: a) Програма за сезонска работа (RSE) Нашата програма за сезонска работа (RSE) е наменета за сезонски работници од странство кои би работеле во хортикултурата и лозарството. Ве молиме, погледнете ги условите и процедурата за издавање на овој вид на дозвола: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/hortandvit/rse/ b) Програма за преминување во сезонска работа (TRSE) Програмата за преминување во сезонска работа (TRSE) им овозможува на лица кои веќе се во Нов Зеландза да работат за работодавци кои прават транзиција кон употреба на програмата RSE. Ве молиме, погледнете ги условите и процедурата за издавање на овој вид на дозвола: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/hortandvit/trse/default.htm c) Планови за работни одмори (WHS) Плановите за работни одмори им овозможуваат на голем број на луѓе од одредени земји, а кои се на воздраст од 18 до 30 години, да дојдат во Нов Зеланд да патуваат и привремено да работат. За подетално, погледенете на: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/workingholiday/ d) Продолжување за лицата на работен одмор (WHE) Продолжување за лицата на работен одмор е нов вид на дозвола наменета за лица кои веќе работат со дозволи за работни одмори и им овозможува на крајот на нивниот престој да аплицираат за продолжување доколку се зафатиле со тримесечна сезонска работа во хортикултурата или лозарството во текот на нивниот работен одмор. Повеќе информации можат да се добијат на следнава веб страна: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/hortandvit/workingholidaymakerextensionpermit.htm b) веб страни за барање на работа: www.seek.co.nz www.nzrecruitme.co.nz www.newkiwis.co.nz www.job.co.nz www.jobstuff.co.nz www.jobzone.co.nz www.seek.co.nz www.fres.co.nz оваа страница е наменета за вработување во млечните фарми www.canstaff.co.nz специјалисти за вработување на Јужниот остров на Нов Зеланд www.satara.co.nz кооперативи за киви и авокадо www.picknz.co.nz помага во пронаоѓање на работа во хортикултурата во региони каде истата е најразвиена во Нов Зеланд www.pickapicker.co.nz Страница наменета за сезонски работници во индустријата за овошје www.jobscentral.co.nz обезбедува совети и можности во целиот процес на барање на работа во Central Otago. 5
www.adeccopicknplay.com сезонска работа собирање на овошки www.robinsonhorticulture.co.nz лоцирана во Hawke's Bay и нуди можности за сезонска работа. www.seasonalwork.co.nz www.winejobsonline.com www.wwoof.co.nz за работници на органски фарми www.nzkgi.org.nz/seasonal-labour одгледувачите на киви нудат информации за собирачи на овошки во регионот на Bay of Plenty (Заливот на изобилството). www.hortnz.co.nz/activityareas/seasonalwork.html линкови и информации за собирање на овошки во НЗ. www.coolstore.co.nz нуди можности за сезонска работа за собирачи на овошки. www.workinnz.co.nz работа и сместување за собирачи на овошки. www.eastpack.co.nz нуди можности за сезонска работа. www.hhes.co.nz пратете ја вашата биографија и барајте работа. Работни места во угостителството, вклучувајќи и времени позиции. www.hospo.com меѓународна мрежа за регрутирање на работници. c) Програми за au-pair (беби-ситери) и други специфични сфери на вработување на странци Планови за работен одмор - Au-pair виза Нов зеланд - Au Pair програма на Нов Зеланд Според овие планови, младите луѓе од одредени земји можат да патуваат во Нов Зеланд на одмор и во текот на нивниот престој де се вработат. За да бидат подобни за работна виза и дозвола според овие планови, апликантите треба да бидат на возраст помеѓу 18 и 30 години, да не бидат придружувани од деца, да имаат доказ за доволно финансиски средства за да си купат повратни билети, да ги исполнуваат критериумите од планот според кој се пријавуваат, и да пополнат соодветен формулар за работен одмор (погледнете и во "Можност за аплицирање во Нов Зеланд", подолу). Оние кои поседуваат вакви дозволи не се подобни за да повторно дојдат во Нов Зеланд според истата програма, и не смеат да имаат постојано вработување освен ако аолицираат и добијат работна дозвола. http://www.studyingnewzealand.com/au-pair-new-zealand/ Nannies International Нов Зеланд - http://www.nznannies.org.nz/ 4. Имиграција заради студирање a) услови за влез и престој на студенти Доколку доаѓате во Нов Зеланд за да студирате подолго од три месеци, потребна ви е студентска виза или дозвола. Критериуми: 1) Понуда за место од Новозеландска образовна институција (студиите треба да бидат признати од Новозеландската институција за авторизација (NZQA). Институциите за високо образование смеат да нудат студирање за студенти од странство под одредени услови: Приватните обучувачи (PTEs) можат да им нудат признати програми на студенти од странство само во траење не подолго од три месеци регистрирани во NZQA. Приватните обучувачи PTE треба да бидат акредитирани за нудење на дадената програма. Институциите како што се универзитети, политехнички школи, колеџи, можат да им нудат признати програми на студенти од странство само во траење не подолго од три месеци регистрирани во NZQA. Институцијата треба да биде акредитирана за дадената програма. Приемот на студенти од странство не смее да попречи студенти од Нов Зеланд или од NZAID да добијат место на истата институција. 2) здравствени и карактерни критериуми 3) Доказ за доволно средства за издршка 6
доволно пари за самостојна издршка во Нов Зеланд, заземање на друго лице да ви ги покрие трошоците за сместување и живот заземање на спонзор од Нов Зеланд да ви ги покрие трошоците за сместување и живот, или финансиска помош која ви е достапна според програмите на владините институции на Нов Зеланд. Доколку програмата што ќе ја следите трае пократко од девет месеци ќе треба да докажете дека имате: NZ$ 1000 за ској месец од вашиот престој, NZ$ 400 за секој месец, доколку сместувањето ви е веќе платено (ќе треба да покажете дека сте го платиле),или писмо од образовната институција кое потврдува дека сместувањето и другите трошоци за живот се вклучени во пакетот за кој веќе сте платиле. Доколку програмата што ќе ја следите трае подолго од девет месеци ќе треба да докажете дека имате: NZ$ 10,000 годишно, за да си ги покриете трошоците во текот на вашиот престој во Нов Зеланд Доказот за финансиските средства може да биде во форма на кеш, патнички чекови, банкови изводи или признати кредитни картички со доволно кредит. 4) Доказ дека имате планови да се вратите назад во вашата земја - повратен билет од Нов Зеланд до земја кад имате дозвола за влез - или доказ за доволно пари кои ги чувате во Нов Зеланд, освен оние кои ви се потребни за трошоците за живот 5) Пасош Треба да поседувате пасош кој ќе биде валиден барем три месеци после изминувањето на периодот на вашиот престој во Нов Зеланд. 6) Критериуми за престој - Треба да студирате во местото кое е назначено на вашата дозвола. Но, постојат можности да аплицирате за промена на студиите или пак универзитетот. - Треба да докажете дека добро напредувате во вашите студии. - Можете да работите само на позиции кои се дозволени со студентската виза. - Треба да ги почитувате законите на Нов Зеланд. - Смеете да останете во Нов Зеланд само онолку време колку што е назначено во вашата дозвола. Детални информации за процедурата за аплицирање: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/study/application/default.htm Формулари: http://www.immigration.govt.nz/nr/rdonlyres/1939d919-202d-4388-83c3-c934016c3bb9/0/1012.pdf http://www.immigration.govt.nz/nr/rdonlyres/8d76710a-1f4a-452f-8c5d-8663738f560a/0/1013.pdf Институција надлежна за вашата апликација Доколку аплицирате од странство, вашата апликација треба да биде одобрена пред вашето пристигнување во Нов Зеланд. Ве молиме, проверете во вашата земја: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/skilledmigrant/linkadministration/toolboxlinks/officeandfeescalc ulator.htm b) стипендии за додипломски и постдипломски студии - Министерство за образование - http://www.minedu.govt.nz/index.cfm?layout=document&documentid=3788&data=l 7
- Докторски стипендии на универзитетотmassey - http://www.massey.ac.nz/massey/international/scholarships/financial-assistance.cfm c) листа на најдобрите универзитети и колеџи во Нов Зеланд Victoria University of Wellington http://www.vuw.ac.nz Waikato Institute of Technology http://www.wintec.ac.nz Waikato University http://www.waikato.ac.nz Whitecliffe College of Arts and Design http://www.wcad.ac.nz Wellington Institute of Technology http://www.weltec.ac.nz Auckland Institute of Technology http://www.ait.ac.nz Canterbury University http://www.canterbury.ac.nz Christchurch Polytechnic Institute of Technology http://www.cpit.ac.nz Lincoln University http://www.lincoln.ac.nz Massey University http://www.massey.ac.nz UNITEC http://www.unitec.ac.nz University of Auckland http://www.auckland.ac.nz University of Otago http://www.otago.ac.nz University of Waikato http://www.waikato.ac.nz 5. Процедура за азил Процедура за барање на азил Прво треба да пополните формулар за Потврда на изјаснувањето како бегалец во Нов Зеланд. Овој документ можете да го добиете во: Имиграциона служба на Нов Зеланд Тел: 0508 55 88 55 8
Факс: +64 4 801 2928 или Имиграциона служба на Нов Зеланд, сектор за бегалски статус Тел: +64 9 914 5999 Факс: +64 9 914 5298 Адреса: 12th floor, 280 Queen Street Auckland Работно време: 8:00 17:00 Вашата апликација треба да ја доставите или лично или по пошта до Имиграциона служба на Нов Зеланд, сектор за бегалски статус. По неколку месеци ќе бидете известени за времето кога ќе се одржи вашето интервју со службеник за бегалски статус. После интервјуто, службеникот ќе донесе одлука за вашето барање за бегалски статус. Доколку вашето барање се прифати, ќе ви биде овозможено да аплицирате за престој во Нов Зеланд. Доколку пак, одлуката е негативна, ќе бидете протерани од државата или можете да ја обжалите одлуката. Жалбата се поднесува до Институцијата за жалби на одлуките за бегалски статус (the RSAA) во рок од 10 дена од приемот на известувањето за одлуката. Доколку и жалбата е одбиена, можете да поднесете ново барање за бегалски статус или барање за судско разгледување на одлуката. Ако не го сторите нити едното нити другото, ќе бидете протерани од државата. Категорија за поддршка на семејството на бегалец Целта на оваа категорија е да им се помогне на бегалците кои живеат во Нов Зеланд да ги спонзорираат своите семејства за да истите обезбедат престој. Со оваа категорија, секоја година им се овозможува на 300 спонзорирани лица (меѓу кои сопружници и зависни деца) да добијат дозвола за престој во Нов Зеланд. Категоријата за поддршка на семејството на бегалец е всушност замена за стариот систем на квоти за семејствата на бегалците. За да го донесете своето семејство во Нов Зеланд според оваа категорија, потребно е да се преземат три чекори. 1. Се регистрирате како спонзор. 2. Ја избираме вашата регистрација. 3. Членовите на вашето семејство аплицираат за престој. Категоријата за поддршка на семејството на бегалец има двореден систем на регистрација. Приоритет им се дава на спонзорите од редот еден кои ги исполнуваат нашите критериуми за спонзорство овие се лица кои имаат поитна потреба да ги доведат своите семејства во Нов Зеланд. Повеќе информации за доделувањето на бегалски статус во Нов Зеланд можат да се најдат на следнава веб страна: http://www.unhcr.org.au/nzqanda.shtml 6. Реунификација на семејството Постојан престој за семејстава Можете да аплицирате за престој во Нов Зеланд доколку сте спонзорирани од член на семејството кој веќе е државјанин и/или резидент на Нов Зеланд. За да го сторите тоа, треба да припаѓате во една од следниве групи: I. Партнер да сте сопруг, сопруга, партнер во граѓанска заедница на државјанин на Нов Зеланд или на лице со дозовола за постојан престој. http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/live/partner/ II. Зависно дете да сте зависно дете на родител кој е државјанин на Нов Зеланд или на лице со дозовола за постојан престој. http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/live/dependentchild/ 9
III. Родител да сте родител на дете кое е државјанин на Нов Зеланд или на лице со дозовола за постојан престој. http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/live/parent/ IV. Брат, сестра или возрасно дете да сте брат,сестра или возрасно дете на лице кое е државјанин на Нов Зеланд или на лице со дозовола за постојан престој. http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/live/brothersisteradultchild/ Повеќе информации на: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/live/familycategories.htm 7. Здравствен систем Сеопфатната доживотна медицинска нега во Нов Зеланд е достапна на секого. Целокупните основни здравствени услуги се бесплатни и обезбедени со јавниот здравствен систем. Тоа значи дека иако можеби некои рутински услуги како што се посета на локален лекар или стоматолог треба да се плати, поскапите услуги, како што се болнички третмани, со мали исклучоци, се бесплатни за сите лица кои имаат дозвола за постојан престој во Нов Зеланд. Владата исто така субвенционира и посети на матичен лекар и лекови за деца, лица на кои често им е потребна медицинска нега како и за оние со ниски примања. Владата исто така има и програма за компензации при несреќни случаи (ACC) со која се помага плаќањето на болничкото лекување, физиотерапијата и другите специјалистички третмани. Доколку повредата е сериозна, ќе биде исплатена и компензација за загубите од плати. Повеќе информации за здравствениот систем на Нов Зеланд можат да се најдат на веб страната на Министерството за здравство: http://www.moh.govt.nz/healthsystem. 8. Систем на социјално осигурување Социјалното осигурување во Нов Зеланд не се заснова на допринеси и во основа ниту вработените ниту работодавачите не плаќаат допринеси. Сепак, вработените и самовработените мораат да плаќаат допринеси во Програмата на корпорацијата за компензации по несреќни случаи (ACC, www.acc.co.nz), со која се обезбедува компензација во случај на несреќа, било на работа или друг вид на несреќа. Допринесите за АСС се одземаат од платата, обично преку системот наречен плати штом ќе заработиш (PAYE) со стапка од $1.20 на $100 од заработката, до краен лимит од $85,795 (цифрите и стапките се ревидираат еднаш годишно). Важно е да се напомене дека примањето на било каков вид на владини бенефиции, колективно познати како владини трансфери не е условено со претходното плаќање на придонеси. Бенефициите за невработени или при боледување им се достапни на сите Новозеланѓани и сите лица со постојан престој без оглед на нивната историја на вработување, иако можеби ќе има други критериуми за подобност како и некакви тестирања. Државјанте на Нов Зеланд, лицата со постојан престој и странските работници приврмено вработени во Нов Зеланд се опфатени со социјална заштита, без истите да треба да плаќаат допринеси за истата. (Но, нагласуваме, тие мораат да плаќаат допринеси за програмата АСС). За подетални информации, контактирајте ја Државната канцаларија за Работа и приход, со адреса: Level 8, Bowen State Building, Bowen Street, PO Box 12-136, Wellington (бесплатен телефон: phone 0800-559 009 или 09-916 0300, www.workandincome.govt.nz). Министерство за социјален развој на Нов Зеланд: http://www.msd.govt.nz/ 10
9. Домување http://www.immigration.govt.nz/nzopportunities/lifestyle/housing/default.htm 10. Признавање на дипломи (услови, надлежни професионални органи) Признавање на дипломи NQF (Националната квалификациона рамка) и NCEA (Национална диплома за образовно достигнување). http://www.nzqa.govt.nz/qualifications/index.html IB дипломата претставува пасош за високо образование. Универзитетите во светот ги поздравуваат уникатните карактеристики на диплома програмата IB и признаваат дека истата помага учениците да се подготват за универзитетско образование. IB учениците рутински се запишуваата на некои од најдобрите и најпознати универзитети во светот. Повеќето од овие институции имаат воспоставено политики на признавање на дипломата IB. http://www.ibo.org/diploma/recognition/ 11. Услуги за поддршка кои им се нудат на мигрантите Основни информации за мигранти на - http://www.immigration.govt.nz/ Листа на невладини мигрантски агенции кои им помагаат на новите мигранти кои доаѓаат на Нов Зеланд, http://www.nzsbdirectory.co.nz/nzsb_migrant_agencies.html Англиски за говорници на други јазици - http://www.tec.govt.nz/templates/standard.aspx?id=467&jssup=1 Immigratetonz.com е страна изготвена од страна на неколку компании од приватниот сектор, Институциите за економски развој и Службите за имиграција со заедничка цел да се привлечат, помогнат и поддржат квалификуваните мигранти при нивната преселба во Нов Зеланд - http://www.immigratetonz.com/index.html Migrant Action Trust - Welcome - Акционен план за воспоставување на доверба кај мигрантите е наменет за овозможување на мигрантите и бегалците да ги достигнат своите идеали за подобар живот и да ја направат оваа земја нивен дом а тие пак да станат дел од растежот на земјатаhttp://www.migrantactiontrust.org.nz/index.html New Life in New Zealand Нов Живот во Нов Зеланд дава информации за се што оние кои планираат да мигрираат треба да знаат за да транзицијата им биде полесна - http://www.books4u.co.nz/ Курсеви по англиски јазик достапни за мигранти и други можности кои им се нудат на мигранти кои треба да го подобрат својот англиски: http://www.business.govt.nz/content/published/developing-businessskills/business-training-and-courses/english-language-courses-in-new-zealand.aspx Експерти за миграција - http://www.nzimmigrationexperts.co.nz/ Избрани информации за посетители и мигранти во кои се вклучени и документите на NZIS и формуларите за апликација пропратени со мноштво на информации кои се однесуваат на живеењето и работењето во Нов Зеланд за високо квалификувани професионалци кои сакаат да аплицираат за постојан престојhttp://www.nz-immigration.co.nz/ New Zealand Visa Bureau Биро за визи за Нов Зеланд - http://www.visabureau.com/newzealand/default.aspx Доколку ви е потребен лекарски преглед или ренгенско снимање на граден кош за вашата апликација, треба да изберете лекар и/или радиолог од одобрената листа, која можете да ја најдете на слендиов линк: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/skilledmigrant/linkadministration/toolboxlinks/paneldoctors.htm?level=1 12. Добивање на државјанство За да добиете Новозеландско државјанство треба да ги исполнувате критериумите или на Законот за државјанство од 1977 година или Законот за државјанство (Западна Самоа) од 1982 година. Новозеландско државјанство ќе можете да добиете доколку: Имате намера, доколку добите државјанство, да продолжите да престојувате во Нов Зеланд. Разбирате и зборувате англиски. 11
Имате добар карактер. Ги разбирате обврските и привилегиите кои ги носи Новозоеландското државјанство. Имате дозвола за постојан престој на Нов Зеланд; и ИЛИ 1. Сте ја добиле дозволата за постојан престој пред 21-ви април 2005 година, и 2. Редовно престојувате во Нов Зеланд во последните 3 години. или 1. Сте ја добила дозволата за престој после 21-ви април 2005 година, и 2. Во последните 5 години сте имале дозвола за постојан престој во Нов Зеланд. За подетални информации за добивање на државјанство, погледенте ја следнава веб страна: Основни критериуми за добивање на Новозеландско државјанство : http://www.dia.govt.nz/diawebsite.nsf/wpg_url/services-citizenship-general-requirements-for-a-grant-of-new- Zealand-Citizenship?OpenDocument Доколку не ги исполнувате општите критериуми за добивање на државјанство, сепак можете да се квалификувате ако докажете дека една од следниве ситуации се однесува на вас. Вие сте: Лице во исклучителни околности: http://www.dia.govt.nz/diawebsite.nsf/wpg_url/six Лице родено или посвоено надвор од Нов Зеланд помеѓу 1-ви јануари 1949 година и 31-ви декември 1977 година, чија мајка била државјанин на Нов Зеланд по било која основа освен по потекло, во моментот кога вие сте се родиле : http://www.dia.govt.nz/diawebsite.nsf/wpg_url/seven Државјанин на Самоа: http://www.dia.govt.nz/diawebsite.nsf/wpg_url/eight 13. Други корисни контакти и информации Амбасада на Република Албанија во Кина (надлежна за Нов Зеланд) Guang Hua Lu No. 28, Beijing Тел: +86 10 6532 1120 Факс: +86 10 6532 5451 Email: emalb@public.bta.net.cn Амбасада на Босна и Херцеговина во Австралија (надлежна за Нов Зеланд) Австралиска капитална територија 5 Beale Crescent Deakin ACT 2600 Тел: (02) 6232 5490, 6232 4646 Факс: (02) 6232 5554 Email : embaucbr@tpg.com.au Веб страна : www.bosnia.webone.com.au Конзуларни работи: Понеделник - петок: 10.00-13.00., 13.30-16.00 Амбасада на Република Хрватска во Австралија (надлежна за Нов Зеланд) 14 Jindalee Crescent, O'Malley, Canberra, ACT 2606 Тел: +61 2 6286 6988 Факс +61 2 6286 3544 Email: croemb@bigpond.com Генерален конзулат на Република Хрватска во Австралија, Оукленд 291 Lincoln Road, Henderson, Auckland Адреса: PO Box 83-200, Edmonton, Auckland Тел: +64 9 836 5581 / 836 5487 Факс: +64 9 836 5481 Email: cro-consulate@xtra.co.nz 12
Амбасада на Република Србија во Австралија (надлежна за Нов Зеланд) 4 Bulwarra Close, O'Malley, Canberra, ACT 2606 Тел: +61 2 6290 2630 / 2948 Факс: +61 2 6290 2631 Email scgembau@iprimus.com.au Генерален конзулат на Србија,Сиднеј, Австралија 12 Trelawney Street, Woollahra, Sydney, NSW 2025 Тел: +61 2 9362 4637 Факс: +61 2 9362 4555 Email: cgosm@optusnet.com.au Амбасада на Нов Зеланд - Италија Via Clitunno 44, Rome 00198, Italy Тел: +39 06 853 7501 Fax +39 6 440 2984 Email rome@nzembassy.it http://www.nzembassy.com/home.cfm?c=7 Амбасадорот на Нов Зеланд во Рим, е акредитиран за Босна, Хрватска, Кипар, Грција, Малта, Португалија и Словенија Амбасада на Нов Зеланд - Холандија Адреса: Eisenhowerlaan 77, 2517KK,The Hague, The Netherlands Тел: +31 70 346 9324 Факс: +31 70 363 2983 Тел. за имиграција: +31 70 365 8037 Факс за имиграција: +31 70 364 0116 Email: nzemb@xs4all.nl http://www.nzembassy.com/home.cfm?c=36&l=96&cfid=13522568&cftoken=58206734 Висок претставник на Ноз Зеланд во Лондон, Обединетото Кралство New Zealand House, Second Floor, 80 Haymarket, London SW1Y 4TQ, United Kingdom http://www.nzembassy.com/home.cfm?c=14 Email односи со јавност: aboutnz@newzealandhc.org.uk Email конзуларни работи: citizensadvice@newzealandhc.org.uk 13