Planprogrami nga lënda: E drejta e procedurës penale

Planprogrami nga lënda: E drejta e procedurës penale 2017 2018 Të dhëna bazike të lëndës Njësia akademike: Fakulteti Juridik Titulli i lëndës: E drejta e procedurës penale Niveli: Themelor Statusi lëndës: E detyruueshme Viti i studimeve: Viti III Numri i orëve në javë: 2 +1 Vlera në kredi ECTS: 6 ECTS Koha / lokacioni: Ehënë 11.00-11.45; 15.00-14.45 Mësimëdhënësi i lëndës: Dr.sc Rexhep Murati, profesor rregullt Detajet kontaktuese: Email:rexhepmurati@gmail.com Përshkrimi i lëndës E drejta e procedurës penale shqyrton nocionet e ndryshme dhe të llojllojshme të procedurës penale siç janë subjektet procedural penal, marrëdhëniet dhe veprimet penalo procedurale ndërmjet subjekteve procedural. E drejta e procedurës penale ofron njohuri për format themelore të luftës kundër kriminalitetit, të drejtën penale në kuptim të gjerë, raportin e të drejtës së procedurës penale me degët të tjera juridike dhe disciplina të tera shkencore, vlefshmërinë e dispozitave të procedurës penale, parimet penalo procedurale, provat e të tjerë. Qëllimet e lëndës: Ky program mësimor u mundëson studentëve që të përvetësojnë dhe thellojnë njohuritë nga E drejta e procedurës penale e cila si pjesë E drejtës penale në kuptim të gjerë i kontribuon luftës preventive dhe represive kundër kriminalitetit. Duke studiuar lëndën E drejta e procedurës penale, studentët duhet të kuptojnë rëndësinë E drejtës së procedurës penale si mjet për mbrojtjen e shoqërisë nga kriminalitet dhe njëkohësisht mbrojtjen e të 1

drejtave dhe lirive të njeriut të cilat më së shpeshti mund të shkelen pikërisht në procedurën penale. Rezultatet e pritura të nxënies: Ky programi do t u mundësoj studentëve: të fitojnë njohuri për dallimet që ekzistojnë ndërmjet të Drejtës penale në kuptim të gjerë dhe të Drejtës penale në kuptim të ngushtë; të kuptojnë rolin dhe rëndësinë e të Drejtës së procedurës penale në luftë të suksesshme kundër kriminalitetit; të fitojnë njohuri për subjektet procedural penal, marrëdhëniet dhe veprimet penalo procedurale, parimet e procedurës penale etj. të fitojë njohuri për format e procedurës penale në legjislacionet bashkëkohore; të kuptojnë për shkaqet e ekzistimit të tendencës për efikasitet të dhe të mbrojtje të drejtave njeriut përkatësisht të pandehurit dhe subjekteve tjerë në procedurën penale; të kuptojnë se shkalla e demokracisë së një shoqërie, pra se gjithash varet nga niveli i të drejtave të cilat i njihen të pandehurit gjatë procedurës penale; të fitojnë njohuri, ndër të tjera për rëndësinë e gjykimit të drejt dhe në kohë të arsyeshme, që përbën një komponentë të rëndësishme të shoqërisë demokratike dhe shtetit të se drejtës; duke fituar njohuri themelore nga lëmi i të Drejtës së procedurës penale ata do të jenë në gjendje që në procesin e mëtejmë të përsosjes së tyre profesionale të thellojnë dhe zgjerojnë këto njohuri; pas përfundimit me sukses të këtij programi dhe programeve vijuese që për objekt të studimit kanë lëndën E drejta e procedurës penale pjesa e posaçme dhe lëndët të tjera, studentet do të aftësohen për të ushtruar në praktikë me sukses profesionin e juristit në 2

lëmin penal. Kontributi nё ngarkesёn e studentit ( gjё qё duhet tё korrespondoj me rezultatet e tё nxёnit tё studentit) Aktiviteti Orë Ditë/javë Gjithësej Ligjërata 2 15 30 Ushtrime teorike/laboratorike 1 15 15 Punë praktike Kontaktet me 20 min. 15 5 mësimdhënësin/konsultimet Ushtrime në teren Kollokfiume,seminare 2 5 10 Detyra të shtëpisë Koha e studimit vetanak të studentit 3 13 39 (në bibliotekë ose në shtëpi) Përgaditja përfundimtare për provim 2 13 26 Koha e kaluar në vlerësim 1 5 5 (teste,kuiz,provim final) Projektet,prezentimet,etj 1 20 20 Totali 150 Metodologjia e mësimëdhënies: Metodat e vlerësimit: Mësimi në klasë do të realizohet përmes ligjëratave interaktive në të cilat do të shpjegohen dhe analizohen nocionet e ndryshme dhe llojllojshme procedurale. Duke qenë se ligjëratat do të kenë karakter interaktiv, studentët do të motivohen që të shtrojnë pyetje, të bëjnë komente si edhe të ngrisin çështje për diskutim lidhur me temën e cila trajtohet. Për të realizuar mësimin sipas kësaj metode të mësimit, nga studentet do të kërkohet që paraprakisht të lexojnë literaturën e detyruar dhe literaturën shtesë të përcaktuar në planprogram. Vlerësimi i studentëve do të bëhet përmes pranisë së studentëve, seminareve, prezantimeve, kolokviumeve e të tjerë dhe provimit me shkrim. Vlerësimi i studentëve do të bëhet përmes pranisë së studentëve, seminareve, prezantimeve, kolokviumeve e të tjerë dhe provimit me shkrim. Me fjalë të tjera, vlerësimi i studentëve do të bëhet përmes metodave si vijon: 3

- vijimi i rregullt në ligjërata dhe seminare dhe pjesëmarrja aktive...10% ; prezantimet individualisht ose në grup dhe punimet seminarike...20%; kolokviumi i parë 35%; Kolokviumi i dytë 35%; Totali: 100% Literatura Literatura bazë: Sahiti, Ejup, Murati, Rexhep E drejta e procedurës penale, Prishtinë, 2016, Murati, Rexhep, Rishikimi i procedurës penale për shkak të fakteve dhe provave të reja, Prishtinë, 2006. Sahiti, Ejup, Murati, Rexhep, Elshani, Xhevdet, Komentar i Kodit të procedurës penale, Prishtinë, 2014. Bayer, Vladimir, Kazneno procesno pravoodabrana poglavlja. Knjiga I. Uvod u teoriju krivičnog procesnog prava, përgaditi, Davor Krapac Zagreb, 1995. Murati, Rexhep, Protection of Human Rights Under Kosovo s Criminal Code and Criminal Procedure Code, Chicago-Kent Law Review, Volume 80, Number 1, 2005. Sahiti, Ejup, Dëshmia e dëshmitarit si prove në procedurën penale, Prishtinë, 1993. Sahiti, Ejup, Argumentimi në procedurën penale, Prishtinë, 2006. Sahiti Ejup, Murati Rexhep, Kunštek Eduard, Criminal Procedure System of Kosovo, ed. Berislav Pavišić,: Transition of Criminal Procedure Systems, Rijeka, 2004., fq. 125-145 Literatura shtesë: Bayer, Vladimir, Kazneno procesno pravoodabrana poglavlja. Knjiga II, Povijesni razvoj kaznenog procesnog prava, përgatiti: Davor Krapac, Zagreb, 1995. Bavcon, Ljubo, Šelih A et al.: Međunarodno kazensko pravo. Ljubljana, 1997. 4

Cook, Joseph G., Marcus, Paul, Criminal Procedure, Third Edition, New York, Oakland (CA), 1992. Damaška, Mirjan, Okrivljenikov iskaz kao dokaz u suvremenom krivičnom procesu, Zagreb, 1962. Damaška, Mirjan, O miješanju inkvizitornih i akuzatornih procesnih formi, Hrvatski ljetopis za kazneno pravo i praksu (HLJKPP), Zagreb, 1997., vol. 4, nr. 2 fq. 381-394. Damaška, Mirjan, Izazovi slobodnoj ocjeni dokaza. HLJKPP, Zagreb, 1995, vol. 2 nr.1, fq. 41-55 Delmas-Marty, Mireille (ed.), Procedure penali d`europa, Padovë, 2001 Dressler, Joshua, Understanding Criminal Procedure, New York (USA) and Oakland (CA), 1991. Gates, John, Johnson, Charles, Gjykatat amerikane: Analizë kritike, Tiranë, 1997. Grubač, Momčilo, Krivično procesno pravo, botim i katërtë i ndryshuar dhe i plotësuar, Beograd, 2006. Grubiša, Mladen, Činjenično stanje u krivičnom postupku, botimi i dytë, Zagreb, 1980. Jekić, Zagorka, Krivično procesno pravo, botimi i shtatë, Beograd, 2001. Kamisar, Yale, Lafave, Wayne R., Israel, Jerold H., King, Nancy, Modern Criminal Procedure: Cases, Comments, Questions, Ninth Edition, St. Paul, Minn, 1999. Krapac, Davor, Kazneno procesno pravo, libri i parë: institucije, botim i dytë i ndryshuar dhe i plotësuar, Zagreb, 2003. Krapac, Davor, Engleski kazneni postupak, Zagreb, 1995. Krapac, Davor, Europska konvencija o zaštiti ljudskih prava i temeljnih sloboda i hrvatski kazneni postupak, HLJKPP, Zagreb, 1995., vol. 2, nr. 1. Pavišić, Berislav, Komentar Zakona o kaznenom postupku, botimi i pestë, Rijeka, 2005. Pavišić, Berislav, Komentar Zakona o kaznenom postupku, Rijeka, 2013. Pavišić, Berislav, Komentar Zakona o kaznenom postupku, Šmrka, 2015. Pavišić, Berislav (ed.), Transition of Criminal Procedure Systems, Rijekë, 2004. Pavišić, Berislav, Karakteristikat themelore të 5

trazicionit të procedurave penale, E drejta, Prishtinë, 2004., nr. 4. Pavišić, Berislav, Bertaccini Davide (eds.), Le altre procedure penali: Transizioni dei sistemi processuali penali, Torino, 2002. Sahiti, Ejup, Murati, Rexhep E drejta e procedurës penale, Prishtinë, 2013. Sijerčić-Čolić, Hajrija, Vuleta, Draško, Hadžiomeragić, Malik, Komentar Zakona o krivičnom postupku, Sarajevo, 1999. Sijerčić-Čolić Hajrija, Krivično procesno pravo, knjiga I, Krivičnoprocesni subjekti i krivičnoprocesne radnje, Sarajevo, 2005. Sijerčić-Čolić Hajrija, Krivično procesno pravo, knjiga II, Tok redovnog krivičnog postupka i posebni postupci, Sarajevo, 2005. Sijerčić-Čolić Hajrija, Hadžiomeragić Malik, Jurčević Marinko, Kaurinović Damjan i Simović Miodrag, Komentari zakona o krivičnom /kaznenom postuku u Bosni i Hercegovini, Sarajevo, 2005. Tomašević, Goran, Kazneno procesno pravo: temeljni pojmovi i osnove praktične primjene, Split, 1998. godine. Tomašević, Goran, Osnove atenskoga krivičnoga postupka klasičnog doba, Zbornik Pravnog Fakulteta, Split, XXVII, 1990. Vasiljević Tihomir, Sistem krivičnog procesnog prava SFRJ, botim i tretë, Savremena administracija, Beograd, 1981. Vasiljević, Tihomir, Sistem krivičnog procesnog prava SFRJ, botim i dytë, Beograd, 1971. Zupančić, Boštjan et al., Ustavno kazensko procesno pravo, Ljubljana, 1996 Studentet duhet t`i studiojnë edhe dispozitat përkatëse me të cilat rregullohet procedura penale në Kosovë dhe konventat e OKB-së për të drejtat dhe liritë e njeriut, Konventën evropiane për mbrojtjen e të drejtave dhe lirive themelore dhe dokumentet të tjera ndërkombëtare për të drejtat e njeriut me sa vijon: Kodi penal i Kosovës, Kodi nr. 04/L-082, G. Z. Nr. 19/ 2012, dhe Nr.30/2012. Kodi i procedurës penale i Kosovës, Kodi nr. 04/L- 123,G.Z., Nr. 37/ 2012. 6

Kodi i Drejtësisë për të mitur, Kodi nr. 03/L-193,G.Z. Nr.78/2010. Ligji për ekzekutimin e sanksioneve penale, Nr.03/L-191, G.Z. nr.79/2010. Ligji për gjykatat, Ligji nr. O3/L-199, G.Z. 79/2010 dhe Nr. 03/L-171, G.Z. nr. 28/2012. Ligji për Gjykatën Kushtetuese, Ligji nr. 03/L- 121,G.Z. nr. 46/2009. Ligji për Këshillin Gjyqësor të Kosovës, Nr. 03/L- 223, G.Z. 84/2010. Ligji për prokurorin e shtetit, Ligji nr. 03/L-225, G.Z. 83/2010. Ligji për Prokurorinë Speciale të Republikës së Kosovës, Ligji nr.03/l-052, G.Z. 27/2008. Ligji për Këshillin Prokurorial të Kosovës, Ligji nr. 03/L-224, G.Z. 83/2010. Ligji për Avokatinë, Nr. 03/L-117. Deklarata e Përgjithshme e të Drejtave të Njeriut e vitit 1948 Universal Declaration on Human Rights, G.A.res. 217 A(III), U.N. Doc. A/810 at 71. Pakti Ndërkombëtar i të Drejtave Civile dhe Politike me protokollet e vitit 1966 International Covenant on Civil and Political Rights, G.A. res. 2200A (XXI), 21 U.N. GAOR Supp. (No.16) at 52, U.N. Doc. A/6316 (1966), 999 U.N.T.S. 171, entered into force Mar. 23, 1976. Pakti Ndërkombëtar për të Drejtat Ekonomike, Sociale dhe Kulturor i vitit 1966 International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights G.A. res. 2200A (XXI), 21U. N. GAOR Supp (No.16) at 49, U.N. Doc. A/6316 (1966), 993 U.N.T.S. 3, entered into force Janeni 3, 1976. Konventa Europiane për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive Themelore të Njeriut të vitit l950, me protokollet shtesë European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental 7

Freedoms, (ETS No. 5), 213 U.N.S. 222, entered into force Sept. 3,1953, as amended by Protocols No 3, 5, 8, i 11 which enterd into force on 21 September 1970, 20 December 1971, 1 January 1990, and 1 November 1998 respectively. Plani i dizejnuar i mësimit: Java Java e parë: Ligjerata që do të zhvillohet E DREJTA PENALE NË KUPTIM TË GJËRË DHE REGULLIMI I PROCEDURËS PENALE. Në përgjithësi për reagimin të shtetit-shoqërisë ndaj kriminalitetit. Kuptimi i të drejtës penale materiale, i procedurës penale, i drejtës së procedurës penale dhe i të drejtës së ekzekutimit të sanksioneve të procedurës penale. Rregullimi i procedurës penale dhe realizimi i të drejtave të njeriut. Java e dytë: ZHVILLIMI HISTORIK I TË DREJTËS SË PROCEDURËS PENALE Vështrim i përgjithshëm i zhvillimit historik të procedurës penale. Format themelore të procedurës penale. Procedura penale akuzatore, inkuizitore dhe mikste. Zhvillimi historik i të drejtës së procedurës penale në Kosovë. Java e tretë: RAPORTI I TË DREJTËS SË PROCEDURËS PENALE ME TË DREJTËN KUSHTETUESE, ME DEGËT TJERA JURIDIKE, ME TË DREJTËN E PROCEDURËS PENALE KRAHASUESE, ME TË DREJTËN E PROCEDURËS PENALE NDËRKOMBËTARE DHE ME DISA DISIPLINA SHKENCORE Raporti i të drejtës së procedurës penale dhe të drejtës Kushtetuese. Raporti i të drejtës së procedurës penale me të drejtën penale materiale. Raprti i të drejtës së procedurës penale me të drejtën e ekzekutimit të sanksioneve penale. Raporti i të drejtës së procedurës penale me procedurat tjera ndëshkimore. Raporti i të drejtës së procedurës penale dhe të 8

drejtës së procedurës civile. Raporti i të drejtës së procedurës penale me të drejtën e procedurës penale krahasuese. Raporti i të drejtës së procedurës penale me të drejtën e procedurës penale ndërkombëtare. Raporti i të drejtës së procedurës penale me disa disiplina jo juridike shkencore. Raporti i të drejtës së procedurës penale me Kriminalistikën. Raporti i të drejtës së procedurës penale me Kriminologjinë. Raporti i të drejtës së procedurës penale me Mjekësinë ligjore. Raporti i të drejtës së procedurës penale me Psikiatrinë gjyqësore. Raporti i të drejtës së procedurës penale me Psikologjinë gjyqësore. BURIMET E TË DREJTËS SË PROCEDURËS PENALE. Burimet e brendshme dhe burimet e jashtme-ndërkombëtare Java e katërt: VLEFËSHMËRIA E DISPOZITAVE TË PROCEDURËS PENALE Vlefshmëria e dispozitave të procedurës penale, lidhur me territorin (locus regit actum), kohën (tempus regit actum) dhe personin. Imuniteti sipas të drejtës së brendshme dhe të drejtës ndërkombëtare. ITERPERTIMI I DISPOZITAVE TË DREJTËS SË PROCEDURËS PENALE Java e pestë: PARIMET PROCEDURALO-PENALE Kuptimi i parimeve. Parimi i oficialitetit të ndjekjes penale, i legalitetit në ndjekjen penale, akuzator, i gjykimit të drejtë dhe në kohë të arsyeshme, prezumimit të pafajësisë, i të vërtetës, kontradiktor dhe i barazisë së armëve (equality of arms), i drejtpërdrejtë, gojor dhe i gjuhës, publicitetit, in dubio pro reo dhe i kompensimit të dëmit të dënuarit ose të arrestuarit pa bazë. Java e gjashtë: LËNDA (OBJEKTI) I PROCEDURËS PENALE Objekti themelor dhe sekondar i procedurës penale. Llojet e objektit sekondar: kërkesa pasurore juridike, çështja prejudikuese dhe shpenzimet e procedurës penale. 9

Java e shtatë: SUBJEKTET NË PROCEDURËN PENALE Subjektet themelor: Gjykata, llojet dhe përbërja e gjykatave, parimet lidhur me rregullimin dhe organizimin e gjykatave, kushtet që duhet të plotësohen për të ushtruar funksionin gjyqësor si edhe institucioni i përjashtimit të gjyqtarëve. Java e tetë: Java e nëntë: Java e dhjetë: KOMPETENCA E GJYKATAVE Llojet e kompetencave. Vlerësimi i kompetencës dhe konflikti i kompetencës. Ndihma juridike. PALËT PROCEDURALE PENALE. Paditësi i autorizuar. Prokuroria e shtetit, rregullimi dhe organizimi i saj. I pandehuri dhe mbrojtësi si ndihmës procedural i të pandehurit (p.sh. mbrojtësi i të dyshimtit dhe të akuzuarit). Subjektet të tjerë sekondar në procedurën penale: I dëmtuari në procedurën penale, propozimi për ndjekje, kërkesa pasurore juridike. Përfaqësuesit procedural të dëmtuarit (p.sh. përfaqësuesi ligjor dhe përfaqësuesi i autorizuar), Personat e tretë (dëshmitarët, ekspertet profesionistet etj.) dhe ndihmësit procedural të gjykatës (procesmbajtësi, stenografistet, regjistruesi teknik-xhiruesi, përkthyesit, personeli gjyqësor). VEPRIMI PROCEDURALO-PENAL Forma, vendi dhe koha e kryerjes së veprimeve procedurale, shkresat penale-aktet akuzuese dhe vendimet gjyqësore. Mjetet juridike dhe parashtresat të tjera. Java e njëmbedhjetë: MASAT PËR SIGURIMIN E PRANISË SË TË PANDEHURIT NË PROCEDURËN PENALE DHE MASAT PËR SIGURIMIN E PROVAVE MATERIALE DHE TË INTERESAVE PASURORE Masat e drejtuara ndaj të pandehurit-thirrja, urdhërarrestishoqërimi, premtimi i të pandehurit se nuk do ta braktis vendqëndrimin, ndalimi për t`iu afruar vendit ose personit të caktuar, paraqitja në stacionin policor, dorëzania, arresti shtëpiak,. diversioni dhe paraburgimi. Java e dymbëdhjetë: MASAT PËR SIGURIMIN E PROVAVE MAERIALE DHE 10

INTERESAVE PASURORE Masat për sigurimin e provave materiale dhe interesave pasurore. Masat për sigurimin e provave materiale.. Kontrolli i banesës dhe i personit. Procedura e kontrollit të shtëpisë (banesës). Masat e fshehta dhe teknike të vëzhgimit dhe hetimit. Ngrirja e aseteve dhe urdhrat ndalues. Sekuestrimi i përkohshëm i sendeve. Konfiskimi. Veprimi me sendet e dyshimta. Masat për sigurimin e interesave pasurore. Java e trembëdhjetë: TË PROVUARIT NË PROCEDURËN PENALE Shqyrtimet e përgjithshme përkitazi me procesin e të provuarit. Faktet dhe vërtetimi i tyre në procedurën penale, kuptimi i provës, mjetet e provës, klasifikimi i provave, objekti i provës (thema probandi), barra e provës (onus probandi). Provat juridikisht të papranueshme, procedura lidhur me to dhe pasojat juridike. Rrjedha procedurale e procesit të të provuarit. Teoritë mbi çmuarjen e provave. Java e katërmbëdhjetë: LLOJET DHE TRAJTIMI I DISA PROVAVE Deklarimi i të pandehurit si provë në procedurën penale. Marrja në pyetje e të pandehurit. Pohimi i të pandehurit. Dëshmia e dëshmitarit. Personat që mund të paraqitën si dëshmitar. Obligimi për të dëshmuar, dëshmitarët e privilegjuar, procedura e pyetjes, dëshmitari pamor (okular), mbrojtja e dëshmitarit dhe bashkëpunëtori bashkëpunues. Java e pesëmbëdhjetë: EKSPERTIMI Shqyrtime të përgjithshme lidhur me ekspertimin. Caktimi, përjashtimi dhe procedura e ekspertimit. Llojet e ekspertimit dhe vlera provuese e ekspertimit. KQYRJA DHE RIKONSTRUKCIONI PROVAT MATERIALE Politikat akademike dhe rregullat e mirësjelljes: 11

Gjatë mbajtjes së mësimit, kolokviumeve dhe provimeve studentet duhet të sillen në përputhje me standardet e mirësjelljes akademiken dhe në pajtim Statutin e Universitetit të Prishtinës, rregulloret përkatëse të Fakultetit dhe Kodin etik të studentëve. Tetor, 2017. Prishtinë Mësimëdhënisi: Dr. sc.rexhep Murati, profesor i rregullt 12