FORUM 5 HURAIKAN DENGAN LENGKAP SATU PROSES SIASATAN DALAMAN BESERTA AWARD. Nama Pelajar: Ellfira Tanjong No Matriks: Ba16110606 PENGENALAN Siasatan dalaman merupakan proses tindakan disiplin di atas kesalahan salah laku yang dilakukan oleh pekerja dalam organisasi. Apabila seseorang pekerja dituduh atas sesuatu salahlaku dan diberi peluang untuk menjawap tuduhan tersebut. Peluang tersebut diberikan untuk memberi penjelasan iaitu menjawab pertuduhan hendaklah diberi sebelum hukuman dijatuhkan. Pekerja yang dituduh diberi peluang untuk mendengar keterangan dan menyoal saksi-saksi satu persatu. Tertuduh diberi semua dokumen atau keterangan untuk disemak/diteliti serta diberi peluang untuk membuat pertanyaan kepada saksi-saksi yang menyerahkan dokumen atau keterangan tersebut. Pembantu (sama ada pegawai kesatuan sekerja atau tidak) dibenarkan mewakili atau membantu pekerja yang tertuduh. Antara ahli-ahli yang terlibat dalam siasatan dalaman terdiri dariapada pengerusi iaitu ahli yang Mengetuai perbicaraan dan memastikan tatacara yang betul di dalam Siasatan Dalaman. Kedua, ialah ahli panel iaitu ahli yang membantu pengerusi, ahli panel adalah seramai dua orang. Ketiga, pegawai pendakwa yang merupakan pegawai yang mendakwa kakitangan yang dituduh melakukan salah laku. Keempat, pencatat iaitu setiausaha siasatan dalaman yang mencatatkan segala proses siasatan dalaman. Kelimat, tertuduh merupakan pekerja yang diberi tuduhan oleh pendakwa atau yang terlibat dalam salah laku. Keenam, pembantu tertuduh yang merupakan pembantu atau teman tertuduh di dalam siasatan dalaman. Ketujuh, ialah jurubahasa, jurubahasa akan mengalihkan Bahasa yang tidak difahami kepada Bahasa yang difahami oleh tertuduh. Antara kuasa kuasa pengerusi dan ahli-ahli panel siasatan dalaman ialah melewatkan siasatan dalaman. Pengerusi boleh melewaatkan siasatan dalaman mengikut masa dan tempat yang seuai untuk menjalankan siasatan dalaman. Seterusnya, menangguhkan siasatan dalaman atas faktorfaktor yang tidak dapat dielakkan oleh pengerusi atau ahli-ahli panel siasatan dalaman. Pengerusi dan ahli panel juga boleh membuat keputusan Membuat keputusan tentang berkaitan atau tidak berkaitan sesuatu soalan yang dikemukakan, membuat keputusan tentang berkaitan atau tidak berkaitan sesuatu dokumen/bukti yang dikemukakan, menjalankan Siasatan Dalaman mengikut prosedur yang ditetapkan. Peraturan Etika Kerja, Kelakuan & Tatatertib PNMB 2008 dan Etika Perniagaan 33 dan Menegur atau mengambil tindakan terhadap tingkahlaku manamana pihak di dalam Siasatan Dalaman. 1
PERBINCANGAN Proses siasatan dalaman akan dilakukan mengikut prosedur-prosedur yang betul yang dijalankan oleh pengerusi dan ahli-ahli panel. Antaranya, proses dalam salahlaku serius. Dalam salahlaku serius siasatan dalaman dilakukan mengikut proses iaitu menyiasat, persiapan untuk siasatan dalaman, menjalankan proses siasatan dalaman dan tindakan susulan. Salahlaku serius ialah sekiranya seorang pekerja disyaki melakukan satu perbuatan salahlaku yang serius, atau jika beliau telah diberi amaran terakhir kerana melakukan perbuatan salahlaku ringan beberapa kali, satu prosedur yang berbeza daripada yang digariskan di atas perlu diikuti iaitu : i. Menyiasat Sebelum mengenakan apa-apa penalti ke atas pekerja kerana perbuatan salahlaku serius, keperluan pertama adalah menjalankan penyiasatan teliti. Siapa yang layak sekali untuk menjalankan penyiasatan bergantung kepada jenis tuduhan ke atas pekerja tersebut. Misalnya, salahlaku yang melibatkan wang organisasi patut disiasat oleh pegawai audit, sekiranya wujud dalam syarikat anda. Kecurian atau berkelahi mungkin boleh disiasat oleh pegawai sekuriti; ketidakhadiran biasanya disiasat oleh HR dan seterusnya. Penyiasatan mesti menjawab Salahlaku apa yang telah dilakukan, peraturan atau polisi apa yang dilanggar, siapa yang terlibat, bila dan di mana salahlaku terjadi, bukti apa yang menunjukkan kesalahan telah berlaku, adakah saksi, gambar atau dokumen yang membuktikan kesalahan pekerja yang dituduh. Soalan tersbut adalah penting bagi mempunyai bukti yang cukup bahawa pekerja tersebut telah melakukan perbuatan salahlaku. Sekiranya beliau dituduh oleh seorang, sedangkan beliau tidak mengaku bersalah dan tidak ada bukti bebas yang lain untuk menunjukkan beliau bersalah, maka kes tersebut tidak boleh diteruskan. Seterusnya surat tunjuk sebab perlu diserahkan oleh tertuduh. Ia adalah satu amalan yang wajar untuk mengeluarkan satu surat tunjuk sebab kepada pekerja yang dituduh, sama ada di awal penyiasatan atau selepas penyiasatan awalan tamat. Surat tunjuk sebab akan senaraikan tuduhan-tuduhan keatas beliau dan mengarahkan beliau menjawab tuduhan tersebut sebelum tarikh tertentu, biasanya dalam tempoh 3-5 hari. Semasa penyiasatan ke atas tuduhan salahlaku, pihak majikan berhak untuk menggantung pekerja berkenaan. Hak pekerja bergantung sama ada beliau dilindungi oleh Akta Pekerjaan atau tidak, seperti diterangkan dalam Ruang bertajuk Persekitaran Perundangan Dalam Pekerjaan. Pekerja yang berada dalam skop Akta Pekerjaan boleh digantung kerja dengan mendapat separuh gaji, sehingga dua minggu semasa beliau disiasat kerana disyaki bersabit dengan salahlaku. Sekiranya dengan sebab apa sekali pun, penyiasatan mengambil masa lebih daripada 2 minggu, penggantungan pekerja boleh dipanjangkan tetapi beliau mesti dibayar gaji penuh. Jikalau diputuskan bahawa tidak ada bukti yang kukuh bahawa pekerja bersalah, atau jikalau beliau didapati tidak bersalah oleh panel siasatan dalaman, separuh gaji yang ditahan mesti dibayar kepada beliau. Sekiranya seorang pekerja yang dituduh membuat salahlaku tidak dilindungi oleh Akta Pekerjaan, beliau masih boleh digantung. ii. Persiapan untuk siasatan dalaman. Jika siasatan yang dijalankan mendapati tertuduh adalah bersalah, maka perlulah membuat persiapan untuk menjalankan siasatan dalaman. Antara persiapan yang diperlukan untuk siasatan dalaman ialah melantik pendakwa dan panel serta setiausaha siasatan dalaman, menyediakan bilik siasatan dalaman dan keluarkan notis siasatan dan tuduhan kepada pekerja. Siasatan dalaman (Domestic inquiry atau DI) ialah satu perbicaraan dalaman untuk menentukan sama ada pekerja yang dituduh membuat salahlaku bersalah atau tidak. Pihak 2
majikan mesti melantik seorang pendakwa daripada kalangan eksekutif kanan. Pendakwa mewakili syarikat. Peranan beliau ialah untuk membuktikan kepada ahli DI bahawa pekerja yang dituduh adalah bersalah. Panel DI, biasanya mengandungi 3 orang ahli termasuk seorang pengerusi, dikehendaki mendengar kenyataan yang dibentang oleh pendakwa dan apa-apa keterangan oleh tertuduh, dan ambil keputusan sama ada tertuduh bersalah atau tidak ke atas tuduhan terhadapnya. Sekurangkurangnya seorang eksekutif atau pengurus kanan patut dilantik sebagai ahli panel bersama dua orang yang lain. Sebuah bilik yang sesuai patut ditempah untuk DI. Seorang setiausaha mesti dilantik. Setiausaha diperlukan untuk merekod kata demi kata perjalanan DI, iaitu menulis semua yang dikatakan semasa DI, yang dikendalikan mengikuti format soal dan jawab. Satu notis mesti disampaikan kepada pekerja berkenaan memberitahu beliau bila dan mana siasatan akan diadakan. Bersama-sama dengan notis tersebut, tuduhan ke atas pekerja tersebut akan disertakan. iii. iv. Menjalankan siasatan dalaman Siasatan dalaman (DI) tidak perlu merumitkan atau terlalu formal. Walau bagaimanapun, sekiranya seorang pengurus kanan dituduh membuat salahlaku, mungkin elok dapatkan nasihat daripada pihak perunding atau daripada seorang peguam. Jikalau staf HR belum pernah menghadiri DI, mereka patut ikuti satu program latihan mengenai topik ini. Pihak penyedia latihan ada menawarkan banyak latihan seumpamanya. Perjalanan pendakwaan dalam siasatan dalaman adalah seperti berikut, Pengerusi panel siasatan, yang bertanggungjawab mempastikan DI dilaksanakan dengan licin, semak siapa yang hadir dan buat pengenalan jika perlu. Beliau terangkan tujuan DI kepada tertuduh dan menggariskan beberapa peraturan bagaimana DI akan dijalankan. Pendakwa (atau Pengerusi panel siasatan) bacakan tuduhan kepada pekerja tersebut dan minta sama ada beliau mengaku salah atau tidak bersalah. Sekiranya pekerja mengaku tidak bersalah, Pendakwa, yang mewakili majikan, akan mulakan kes dengan memanggil saksi beliau yang pertama. Soalan akan ditanya dan pihak saksi mesti menjawab. Apabila Pendakwa telah tamat menyoal saksi pertama, tertuduh dibenarkan menyoal balas saksi tersebut, iaitu bertanya soalan kepada beliau. Pendakwa mungkin ingin menyoal semula, atau bertanya soalan tambahan kepada saksi untuk menjelaskan beberapa perkara. Sesudah itu, saksi lain akan dipanggil. Proses memanggil saksi untuk disoal, soal balas dan soal semula akan berterusan sehingga Pendakwa tidak ada saksi lagi. Sebaik sahaja Pendakwa habis memanggil saksi-saksi beliau, pekerja yang dituduh boleh panggil saksi dia, jika ada, dan proses yang sama akan diulang tetapi terbalik. Sebaik sahaja pekerja habis dengan saksi-saksinya, kedua-dua Pendakwa dan pekerja boleh membuat penggulungan akhir mengenai bukti-bukti mereka. Selepas penyerahan terakhir, panel siasatan akan adakan perbincangan bersama untuk membuat keputusan sama ada pekerja berkenaan bersalah atau tidak bersalah ke atas tuduhan-tuduhan yang dibuat terhadap beliau. Mereka akan tulis satu laporan mengenai keputusan mereka dan serahkan laporan itu kepada pengurus yang melantik mereka. Garis panduan tambahan mengenai siasatan dalaman, tiada mana-mana pihak dibenarkan membuat ucapan semasa DI, melainkan semasa penggulungan akhir, pastikan rekod kata demi kata dibuat. Jangan bergantung kepada rakaman pita, dan benarkan tertuduh membaca mana-mana dokumen yang dibentangkan sebagai bukti menuduh beliau. Tindakan susulan Tindakan Susulan Selepas DI dijalankan, beberapa tindakan perlu diambil termasuk, sekiranya panel DI mendapati bahawa pekerja bersalah, pihak pengurusan atasan syarikat mesti tentukan penalti yang sesuai. Pilihan penalti adalah turun pangkat, penggantungan kerja 3
tanpa gaji (untuk maksimum 14 hari), atau pemecatan. Penalti mesti sepadan dengan salahlaku tersebut, pekerja tersebut mesti dimaklumkan mengenai hasil proses DI. Sekiranya beliau didapati tidak bersalah, beliau akan kembali bekerja (jika beliau telah digantung). KESIMPULAN Kesimpulannya, siasatan dalaman adalah penting kepada para pekerja dalam membuktikan bahawa mereka tidak melakukan kesalahan yang diberikan tuduhan kepadanya. Dengan adanya siasatan dalaman tertuduh boleh mengemukan sega bukti-bukti yang beliau tidak bersalah. Dengan demikian pihak majikan adalah bertanggungjawab dalam mmengendalikan para pekerjanya dengan baik dan bertanggungjawab agar para pekerja kurang melakukan kesalahan dan siasatan dalam dapat dielakkan. Para pekerja pula perlu menjalankan tanggungjawab mereka dengan amanah dan jujur agar dapat membantu organisasi meningkatkan produktiviti organisasi. Oleh itu, jika terdapat pekerja yang melakukan kesalahan, perlulah menjalankan siasatan dalaman bagi membuktikan samaada pekerja bersalah atau tidak bagi mengelakkan pertikaian industry berlaku. 4
https://kupdf.com/queue/siasatan-dalaman_59b0f999dc0d60ad75568ee0_pdf?queue_id=-1 http://www.printnasional.com.my/pnmb/media/file/work_ethics.pdf https://www.aseanlip.com/assets/uploads/aseanlic-64052-award_24663.pdf 5
6
7
RUJUKAN Azizan, H. M., & Razlina, H. J. (2015). Relationship between Workplace Incivility, Job Attitudes and Muslim Religiosity Personality among Trade Union Members. Global Journal Al-Thaqafah. Volume 5, Issue 2, 2015, Pages 43-52. Idris, R. Z., Bala, B., & Morshidi, A. H. (2016). Sabah (Malaysia) Australia Relations: An Historical Observation. TAWARIKH, 4(2). Idris, R. Z., Radzi, M., Shauki, M., Morshidi, A., & Sarjono, F. (2008). Persepsi umum pengundi masyarakat berkaitan isu-isu kempen dan pemilihan calon Pilihan raya umum ke-12 di Sabah: Penelitian di Kota Belud dan Tuaran. Inon, S., Salmie, J., & Azizan, H. M. (2012). Tan Sri Datuk Seri Panglima Lee Lam Thye: Ikon aktivis sosial. Penerbit Universiti Malaysia Sabah (UMS). Morshidi, A. H., & Hamid, F. A. (2016). E-Government and Malaysia: A Theoretical Consideration. SOSIOHUMANIKA, 3(2). Satar, S., & Morshidi, A. (2007). An Evaluation of Cultural Roles and Usability Attributes in Learning Management System. Faculty of Information Technology and Multimedia Communication, Open University Malaysia. 8