ИОРРМ КПУ 2012 МСФИ 12 ОБЕЛОДЕНУВАЊЕ ЗА УЧЕСТВО ВО ДРУГИ ЕНТИТЕТИ

ИОРРМ КПУ 2012 МСФИ 12 ОБЕЛОДЕНУВАЊЕ ЗА УЧЕСТВО ВО ДРУГИ ЕНТИТЕТИ Струга 27 септември 2012 Предавач: Роберт Манасиев

Содржина Вовед МСФИ 12 Обелоденувања за учество во други ентитети МСС 27 Посебни финансиски извештаи (2011) МСС 28 Учество во придружени ентитети и заеднички вложувања (2011) Ефект од примената на новите стандарди 2

ВОВЕД 3

ВОВЕД Датум на примена Започнувајќи од 01 јануари 2013 година, МСФИ 12 ги заменува одделните барања за обелоденување кај: МСС 27 Консолидирани и посебни ФИ МСС 31 Учества во заеднички вложувања МСС 28 Вложувања во придружени ентитети Причини за воведување Главни забелешки Недостаток од транспарентност за ризикот на кој е изложен инвеститорот од вложувањето (спонзорирањето) во посебните ентитети Неконзистентни одредби за обелоденување кај одделните стандарди (МСС 27, МСС 28 и МСС 31) Обелоденувањата за неконсолидираните посебни ентитети не треба да бидат лоцирани во стандардот за консолидација 4

МСФИ 12 ОБЕЛОДЕНУВАЊЕ НА УЧЕСТВО ВО ДРУГИ ЕНТИТЕТИ 5

Содржина Цел Делокруг Значајни процени и расудување Учество во зависни ентитети Учество во придружни ентитети и заеднички аранжмани Учество во неконсолдирани структурирани ентитети (НСЕ) 6

Цел Обелоденување на информации кои им овозможуваат на корисниците на ФИ да ги оценат: Природата и ризикот од учеството во други ентитети Ефектот од интересот врз финансиската позиција, резултатот и паричниот тек Ентитетот треба да ги обелодени: Значајните процени и расудувања за одредување на видот на учеството и видот на ентитетот (аранжманот) Информации за учеството во други ентитети, вклучувајќи ги и дополнителните информации ако е потребно 7

Делокруг Се применува на ентитети кои имаат учество во: Зависни ентитети Заеднички аранжмани Придружни ентитети Неконсолидирани структурирани (посебни) ентитети Не се применува во следните случаи: Во случај на постоење на Планови за користи по престанок на работниот однос или Планови за останати долгорочни користи за вработените за кои се применува МСС 19 Користи за вработените 8

Делокруг Не се применува во следните случаи: Посебни ФИ на ентитетот МСС 27 Посебни ФИ (2011), освен кога има учество во неконсолидиран посебен ентитет Ентитетот кој партиципира во заеднички аранжман, и има значајно влијание врз заедничкиот аранжман или е учество во посебен ентитет Кога учеството во друг ентитет се евидентира во согласност со МСФИ 9, освен кога интересот: Во придружни ентитети и заеднички аранжмани се евидентира според објективната вредност во согласност со МСС 28 Претставува интерес во неконсолидиран структуриран ентитет 9

Значајни процени и расудувања Обелоденување за постоење на: Контрола врз друг ентитет (точки 5 и 6 од МСФИ 10) Заедничка контрола во заеднички аранжман, и на кој начин е одредено дали се работи за: Заедничко работење, или Заедничко вложување Значајно влијание кај друг ентитет 10

Значајни процени и расудувања Обелоденување за: Немање на контрола и покрај поседување на повеќе од 50% од гласовите/уделот во друг ентитет Постоење на контрола и покрај поседување на помалку од 50% од гласовите/уделот во друг ентитет Улога на принципал или агент (МСФИ 10) Немање на значајно учество и покрај поседување на повеќе од 20% од гласовите/уделот во друг ентитет Постоење на значајно учество и покрај поседување на помалку од 20% од гласовите/уделот во друг ентитет 11

Учество во зависни ентитети (друштва) Обелоденување на информации за: Разбирање на Составот (членките) на групата Не-контролираното учество во активностите на групата и паричниот тек Оцена на Природата и ограничувањата на групата во управувањето со средствата и обврските кај зависно друштво Природата и промената на ризикот кај консолидиран структуриран (посебен) ентитет 12

Учество во зависни ентитети (друштва) Обелоденување на информации за: Оцена на Последиците од промената во учеството кај зависен ентитет што не резултира со губење на контрола Последиците од губење на контрола кај зависен ентитет Во случај кога датумот на КФИ се разликува Датумот на изготвување на ФИ на зависното друштво Причините за отстапување 13

Учество во зависни ентитети (друштва) Не-контролираното учество во активностите на групата и паричниот тек Обелоденување за (материјалното) не-контролирано учество кај зависните ентитети Називот на зависниот ентитет Место и земја на основање и делување Пропорцијата на не-контролирачкото учество во главнината Пропорцијата на гласовите на не-контролирачкото учество (ако се разликува од пропорцијата во главнината) Добивката и загубата алоцирана на не-контролираното учество во периодот на известување Акумулираното учество на не-контролираното учество Сумирани финансиски информации за зависниот ентитет 14

Учество во зависни ентитети (друштва) Не-контролираното учество во активностите на групата и паричниот тек Сумирани финансиски информации за зависниот ентитет за: Платени дивиденди на не-контролираното учество Скратени финансиски информации за средствата, обврските, добивката или загубата и паричниот тек на не-контролираното учество, пред елиминација на меѓусебните трансакции (интер-компаниските трансакции) 15

Учество во зависни ентитети (друштва) Природата и ограничувањата на групата во управувањето со средствата и обврските кај зависно друштво Значајни ограничувања (статутарни, договорни и регулаторни) во управување со средствата и обврските на групата како што се: Ограничувања на трансфер на парични и други средства во рамките на групата Гаранции или други ограничувања за исплата на дивиденди, кредити и аванси во рамките на групата Природата и делокругот на заштитните права на неконтролираните учества, што влијаат на можноста за управување со средствата и обврските Сегашната вредност на средствата и обврските во КФИ за кои постојат ограничувања 16

Учество во зависни ентитети (друштва) Природата и промената на ризикот кај консолидиран структуриран ентитет Условите на договорниот аранжман кои го обврзуваат матичниот ентитет да обезбеди финансиска подршка на консолидираниот структуриран ентитет, што може да предизвика загуба кај матичното друштво: Подршка за ликвидноста на структурираниот ентитет Ризик за кредитниот рејтинг на матичното друштво поврзан со обврската да купи средство од структурираниот ентитет или да обезбеди финансиска подршка 17

Учество во зависни ентитети (друштва) Природата и промената на ризикот кај консолидиран структуриран ентитет Износот и начинот на веќе обезбедената финансиска подршка и причините за тоа Износот и начинот на обезбедената финансиска подршка и причините за тоа, на неконсолидиран структуриран ентитет Намерите за обезбедување на финансиска подршка на консолидиран структуриран ентитет 18

Учество во зависни ентитети (друштва) Последиците од промената во учеството кај зависен ентитет што не резултира со губење на контрола Информации за ефектот од било каква промена, врз вкупната главнината и износот што може да се алоцира на матичниот ентитет Последиците од губење на контрола кај зависен ентитет Обелоденување за добивката или загубата согласно параграф 25 од МСФИ 10 и Износот на добивката или загубата која се додава на преостанатото учество во ентитетот, кое се мери по објективна вредност Позицијата во која добивката или загубата се признава 19

Пример - Учество во зависни ентитети СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПОЛИТИКИ 2.2 КОНСОЛИДАЦИЈА а) Зависни друштва Зависни друштва се ентитети, вклучувајќи ги и структурираните ентитети, врз кои матичниот ентитет остварува контрола. Матичниот ентитет остварува контрола врз зависниот ентитет кога е изложен или има право на променлив принос и има моќ да влијае врз променливиот принос преку моќта да управува со релевантните активности на зависниот ентитет. Зависните ентитети се консолидираат од денот на стекнувањето на контролата, односно исклучуваат од консолидација од денот на престанок на контролата.... (Дел за МСФИ 3 Деловни комбинации) Меѓукомпаниските трансакции, состојби и не-реализирани добивки се елиминирани. Сметководствените политики на зависните друштва, доколку е тоа потребно, се променети за да обезбедат усогласеност со сметководствените политики на групата. Преработени примери од PwC, Ilustrative IFRS corporate consolidated financial statements for 2011 year ends, October 2011 20

Пример - Учество во зависни ентитети 3. СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПРОЦЕНИ И РАСУДУВАЊА 3.1 Консолидација на зависни друштва со удел помал од 50% Раководството на групата, врз основа на извршената процена, ги вклучи во консолидираните финансиски извештаи следните зависни ентитет и покрај фактот што матичното друштво поседува помалку од 50% од уделот или гласовите во ентитетите: А АД Скопје: Матичното друштво поседува 49% од акциите со право на глас, а ниеден друг поединечен акционер не поседува поединечно повеќе од 1% од вкупниот број на издадени акции. Не постои договор помеѓу акционерите за здружување на гласовите и колективно остварување на акционерските права. Б ДОО Битола: Матичниот ентитет е поседува 45% од вкупните удели на друштото. Ниту еден од останатите содружници не поседува повеќе од 5% од уделот поединечно. Со договорот за друштвото, матичното друштво назначува две третини од членовите на органот на управување. За промена на договорот за друштвото потребно е двотретинско мнозинство од вкупниот број на акции. 21

Пример - Учество во зависни ентитети 4. УЧЕСТВО ВО ЗАВИСНИ ДРУШТВА 4.1 Информации за членки на групата Членки на групата, со состојба на 31.12.2013 година, се: Зависни друштва Седиште % на учество % на н-к учество Претежна дејност А АД Македонија 49 % 51 % Производство на суровини Б ДОО Македонија 45 % 55 % Дистрибуција на готов производ В ДООЕЛ Србија 100 % - Дистрибуција на готов производ Вкупното не-контролирачко учество изнесува 7.888 ПЕ, од кои 5.127 ПЕ се однесуваат на А АД и 2.366 ПЕ на Б ДОО. 22

Пример - Учество во зависни ентитети 4. УЧЕСТВО ВО ЗАВИСНИ ДРУШТВА 4.2. Значајни ограничувања Ограничувањата кои постојат кај зависните друштва се: Б ДОО Скопје: Дел од паричните средства на друштвото, во износ од 300 ПЕ се издвоени парични средства во вид на гаранција (депозит) согласно договорот за лизинг за возила. Користењето на овие парични средства не е дозволено и истите ќе бидат искористени за отплата на последната рата. В ДООЕЛ Белград: Регулативата за девизно работење во Република Србија, не дозволува трансфер на капиталот на друштвото, освен преку распределба на резултатот во вид на дивиденда. 23

Пример - Учество во зависни ентитети 4. УЧЕСТВО ВО ЗАВИСНИ ДРУШТВА 4.3 Сумарни финансиски информации за материјалните не-контролирани учества Сумарен Биланс на состојба Позиција А АД Б ДОО 2013 2012 2013 2012 Тековни средства 13.290 9.828 19.935 14.742 Тековни обврски (3.009) (2.457) (4.514) (3.686) Нето тековни средства 10.281 7.371 15.421 11.056 Не-тековни средства 6.672 6.357 10.008 9.536 Тековни обврски (2.565) (1.161) (3.848) (1.742) Нето Не-тековни средства 4.107 5.196 6.160 7.794 Нето средства/обврски 14.388 12.567 21.581 18.850 24

Пример - Учество во зависни ентитети Сумарен Извештај за сеопфатната добивка Позиција А АД Б ДОО 2013 2012 2013 2012 Приходи 19.602 17.883 29.403 26.825 Добивка пред даноци 4.218 4.407 6.327 6.611 Данок на добивка (2.292) (3.111) (3.438) (4.667) Нето добивка 1.926 1.296 2.889 1.944 Останата сеопфатна добивка 369 330 554 495 Вкупна сеопфатна добивка 2.295 1.626 3.443 2.439 Добивка алоцирана на Н-К учество 982 661 1.589 1.069 Дивиденда за Н-К учество 130 89 150 130 25

Пример - Учество во зависни ентитети Сумарен Извештај за паричниот тек Позиција А АД (2013) Б ДОО (2013) ПС генерирани од продажба 3.845 10.586 Платени камати (23) (1.958) Платени даноци (84) (2.842) Нето ПС за оперативни активности 3.738 5.786 Набавка на ППЕ (218) (225) Нето ПС за вложувње (218) (225) Отплата на кредити - (873) Приливи од кредити 500 1.000 Нето ПС за финансирање 500 127 Нето зголем./намал. на ПС 4.020 5.688 26

Пример - Учество во зависни ентитети 4.4 Намалување на учество без губење на контрола Во октомври, матичното друштво отуѓи 10% од учеството во Б за сума од 700 ПЕ. Сегашната вредност на не-контролирачкото учество на денот на отуѓувањето изнесува 2.000 ПЕ (што претставува 20% од учеството). Како резултат на отуѓувањето, не-контролирачкото учество се зголеми за 1.000 ПЕ Настани 2013 2012 Сегашна вредност на отуѓеното учество на групата (1.000) - Износ на примениот надомест 700 - Загуба од отуѓување на учество во зависно друштво (300) - Не се евидентирани други трансакции кај не-контролирачкото учество во 2013 година 27

Пример - Учество во зависни ентитети 4.5 ефект од промена на учество без губење на контрола Ефектот од промената на не-контролирачкото учество на главнината која се алоцира на сопствениците на матичниот ентитет за годината завршена на 31.12.2013 Настани 2013 2012 Промена во капиталот (300) - 28

Учество во придружни ентитети и заеднички аранжмани Ентитетот треба да ги обелодени информациите за: Природата, делокругот и финансискиот ефект од интересот во заеднички аранжмани и придружни ентитети, вклучувајќи ги и природата и ефектот од договорните односи со останатите инвеститори Природата и, промената во, ризикот од учеството во заеднички аранжмани и придружни ентитети 29

Учество во придружни ентитети и заеднички аранжмани Природата, делокругот и финансискиот ефект од интересот во заеднички аранжмани и придружни ентитети За секој заеднички аранжман или придружен ентитет, што е материјален за ентитетот Називот на заедничкиот аранжман или придружниот ентитет Природата на односот во заедничкиот аранжман или придружниот ентитет (пример: претежната дејност и нејзината стратешка потреба за ентитетот) Место и земја на основање и делување на заедничкиот аранжман или придружниот ентитет Пропороцијата во главнината и гласовите на заедничкиот аранжман или придружниот ентитет 30

Учество во придружни ентитети и заеднички аранжмани Природата, делокругот и финансискиот ефект од интересот во заеднички аранжмани и придружни ентитети За секој заеднички аранжман или придружен ентитет, што е материјален за ентитетот Начинот на мерење на учеството во заедничкиот аранжман или придружниот ентитет (метод на главнина или објективна вредност) Сумирани финансиски информации за заедничкиот аранжман или придружниот ентитет Активен пазар (цена) за учеството (вложувањето) Финансиски информации за учеството во заедничкиот аранжман или придружниот ентитет, кои поединечно не се материјални Збирно и поединечно за сите нематеријални учества во заедничките аранжмани Збирно и поединечно за сите нематеријални учества во придружните ентитети 31

Учество во придружни ентитети и заеднички аранжмани Природата, делокругот и финансискиот ефект од интересот во заеднички аранжмани и придружни ентитети Ентитетот исто така треба да ги обелодени информациите за: Природата и ограничувањата на заедничкиот аранжман или придружниот ентитет за трансфер на средства на ентитетот, отплата на кредит или аванс Во случај кога датумот на примена на методот на главнината се разликува: Датумот на изготвување на ФИ на заедничкиот аранжман или придружниот ентитет Причините за отстапувањето Непризнаената поединечна и кумулативна загуба кај заедничкиот аранжман или придружниот ентитет (при примена на методот на главнина) 32

Учество во придружни ентитети и заеднички аранжмани Природата, делокругот и финансискиот ефект од интересот во заеднички аранжмани и придружни ентитети Сумирани финансиски информации за заедничкиот аранжман или придружниот ентитет за: Примени дивиденди Скратени финансиски информации за Тековнитеи не-тековните средства Тековните и не-тековните обврски Приходите Добивката или загубата од континуираните активности Добивката или загубата после даноци, од дисконтинуираните активности Останата сеопфатна добивка Вкупна сеопфатна добивка Бараните финансиски информации се однесуваат на вкупните износи кај заедничкиот аранжман или придружниот ентитет 33

Учество во придружни ентитети и заеднички аранжмани Природата, делокругот и финансискиот ефект од интересот во заеднички аранжмани и придружни ентитети И дополнително за материјалните заеднички вложувања: Паричните средства и паричните еквиваленти Тековните и не-тековните финансиски обврски Трошокот за амортизација Приходи и расходи за камати Даночни трошоци или приходи Бараните финансиски информации се однесуваат на вкупните износи кај заедничкото вложување 34

Учество во придружни ентитети и заеднички аранжмани Природата и, промената во, ризикот од учеството во заеднички аранжмани и придружни ентитети Ентитетот треба да ги обелодени: Преземените обврски кон заедничкото вложување Преземените обврски согласно МСС 37 - Резервирања, неизвесни обврски и неизвесни средства 35

Учество во придружни ентитети и заеднички аранжмани Природата и, промената во, ризикот од учеството во заеднички аранжмани и придружни ентитети Преземени обврски кон заедничкото вложување вклучуваат Не-евидентирани преземени обврски за финансирање за Докапитализација на главнината или финансирање на договори за набавка Финансирање на капитално-интензивни активности преземени од заедничкото вложување Неотповикливи обврски за набавка на НПО, залихи или услуги од или за сметка на заедничкото вложување 36

Учество во придружни ентитети и заеднички аранжмани Природата и, промената во, ризикот од учеството во заеднички аранжмани и придружни ентитети Преземени обврски кон заедничкото вложување вклучуваат Не-евидентирани преземени обврски за финансирање за Не-евидентирани преземени обврски за кредитирање на заедничкото вложување Не-евидентирани преземени обврски за обезбедување на други ресурси (средства или услуги) Останати не-евидентирани преземени обврски кон заедничкото вложување Не-евидентирани преземени обврски за откуп на (дел од) уделот на друга страна во заедничкото вложување во иднина 37

Пример - Учество во придружни ентитети СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПОЛИТИКИ 2.2 КОНСОЛИДАЦИЈА б) Придружни ентитети Како придружни ентитети се сметаат ентитети каде групата остварува значајно влијание но не и контрола. Учеството во уделот или гласовите се движи помеѓу 20%-50%. Согласно барањата на МСС 28 (2011), учеството во придружните ентитети се евидентира со примена на методот на главнина.... Преработени примери од PwC, Ilustrative IFRS corporate consolidated financial statements for 2011 year ends, October 2011 38

Пример - Учество во придружни ентитети 6 УЧЕСТВО ВО ПРИДРУЖНИ ЕНТИТЕТИ 6.1. Движење на учеството во придружни ентитети Движењето на учеството во придружните ентитети е претставено во следната табела: Настани 2013 2012 На 1 јануари 13.244 13.008 Учество во резултатот 215 145 Курсни разлики (74) 105 Останати движења во главнината (12) (14) На 31 декември 13.373 13.244 39

Пример - Учество во придружни ентитети 6 УЧЕСТВО ВО ПРИДРУЖНИ ЕНТИТЕТИ 6.2 Сумарни информации за придружните ентитети Податоците за учеството на групата во придружните ентитети се презентирани во следната табела: Ентитет Седиште Средства Обврски Приходи резултат % на учество 31.12.2013 У ДОО Скопје 27.345 20.295 35.012 155 18% Х ДОО Загреб 9.573 3.379 10.001 (10) 30% Вкупно 36.918 23.674 45.013 145 Матичниот ентитет има 18% од уделот во придружното друштво У, но согласно договорот за друштвото има право да назначи двајца челнови на ОД (УО), преку кои партиципира во донесувањето на одлуките за релевантните активности и распределбата на резултатот. 40

Пример - Учество во заеднички вложувања СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПОЛИТИКИ 2.2 КОНСОЛИДАЦИЈА в) Заеднички вложувања До 01 јануари 2013 година, учеството во заеднички контролираните друштва се евидентираше со примена на методот на пропорционалната консолидација. Промена на сметководствената политика Групата го примени МСФИ 11 Заеднички аранжмани, започнувајќи од 01 јануари 2013 година што резултираше со промена во сметководствената политика. Покрај МСФИ 11, групата ги примени и МСФИ 10, МСФИ 12 и МСС 27 (2011) и МСС 28 (2011). Согласно барањата на МСФИ 11, заедничките аранжмани се калсифицираат како заеднички работења или заедничка вложувања, во зависност од правата и обврските на вложувачот. Заедничките аранжмани на групата се категоризирани како заеднички вложувања. Преработени примери од PwC, Ilustrative IFRS corporate consolidated financial statements for 2011 year ends, October 2011 41

Пример - Учество во заеднички вложувања СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПОЛИТИКИ 2.2 КОНСОЛИДАЦИЈА Промена на сметководствената политика (продолжува) Почетното учество во заедничките вложувања е ееднакво на сегашната нето вредност на средствата и обврските, претходно консолидирани со пропорционалната метода. Групата овие вложувања ги евидентира според методот на главнина... Ефектот од промената на сметководствената политика изнесува: Извештај за финансиската состојба* Позиција 31.12.2013 Промена 31.12.2013 31.12.2012 Промена 31.12.2012 НПО 164.941 (4.600) 160.341 109.243 (4.010) 105.233 Заеднички вложувања - 5.276 5.276-3.809 3.809 Обврски по кредити 118.342 (3.221) 115.121 99.100 (2.754) 96.346 42

Пример - Учество во заеднички вложувања 3. СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПРОЦЕНИ И РАСУДУВАЊА 3.1 Класификација на заедничките аранжмани Матичниот ентитет има 50% удел во Г ДОО и согласно правната форма и договорот на друштвото има учество во нето средствата на друштвото. Одлучувањето за сите релевантни активности на друштвото е со примена на принципот на консензус. Матичниот ентитет има 50% удел во Д ДОО и согласно правната форма и договорот на друштвото има учество во нето средствата на друштвото. Одлучувањето за сите релевантни активности на друштвото е со примена на принципот на консензус. 43

Пример - Учество во заеднички вложувања 5. УЧЕСТВО ВО ЗАЕДНИЧКИ ДРУШТВА 5.1 Информации за заедничките друштва Членки на групата, со состојба на 31.12.2013 година, се: Заеднички друштва Седиште % на учество Природа на односот Метод на евидентирање Г ДОО Албанија 50 % Белешка 1 Главнина Д ДОО Косово 50 % Белешка 2 Главнина Белешка 1: Друштвото Г ДОО произведува амбалажа. Друштвото е стратешки партнер на матичното друштво. Белешка 2: Друштвото Д ДОО произведува резервни делови за опрема која се користи од страна на матичното друштво и е негов ексклузивен снабдувач. Друштвата Г и Д се ДОО, чии удели не се тргуваат на активен пазар. 44

Пример - Учество во заеднички вложувања 5. УЧЕСТВО ВО ЗАЕДНИЧКИ ДРУШТВА 5.1 Информации за заедничките друштва (продолжува) Согласно договорите за друштвата преземените обврски за дополнително финансирање на заедничките вложувања се: Настани 2013 2012 Преземени обврски за финансирање 100 100 Не постојат потенцијални обврски поврзани со учеството во заедничките вложувања. Друштвото Г има потенцијална обврска која може да прозлезе како резултат на покренат спор од страна на еден добавувач. Покренатиот спор е во почетна фаза и за истиот не може да се процени потенцијалниот исход и износ кој би требал да биде платен, доколку Г го изгуби спорот. 45

Пример - Учество во заеднички вложувања 5. УЧЕСТВО ВО ЗАЕДНИЧКИ ДРУШТВА 5.1 Сумарни финансиски информации за заедничките вложувања Сумарен Биланс на состојба Позиција Г ДОО Д ДОО Вкупно* 2013 2012 2013 2012 2013 Парични средства 531 312 649 468 1.180 Останати тековни средства 3.315 1.911 4.051 2.865 7.366 Не-тековни средства 5.957 3.914 6.059 5.871 12.016 Тековни финансиски обврски (497) (438) (607) (656) (1.104) Останати тековни обврски (401) (290) (489) (436) (890) Не-тековни обврски (4.157) (2.362) (3.859) (3.541) (8.016) Нето средства/обврски 4.748 3.047 5.804 4.571 10.552 46

Пример - Учество во заеднички вложувања Сумарен Биланс на успех Позиција Г ДОО Д ДОО Вкупно* 2013 2012 2013 2012 2013 Приходи од продажба 10.629 9.263 12.991 13.895 23.620 Амортизација (191) (170) (233) (254) (424) Оперативна добивка 3.668 2.745 3.627 4.166 7.304 Трошоци за камати (700) (662) (855) (992) (1.555) Данок на добивка (1.267) (1.381) (1.548) (2.072) (2.815) Нето добивка 1.701 702 1.223 1.052 2.934 Останата сеопфатна добивка - - - - - Дивиденди од заеднички вложувања - - - - - 47

Пример - Учество во заеднички вложувања 5.2 Учество во заедничките вложувања Движењето на учеството во заедничките вложувања е презентирано во табелата подолу: Позиција Г ДОО Д ДОО Вкупно* 2013 2012 2013 2012 2013 На 01 јануари 1.524 1.173 2.285 1.759 3.809 Учество во добивката 850 351 617 526 1.467 Учество во ОСД - - - - - На 31. 12 2.374 1.524 2.902 2.285 5.276 48

Пример - Учество во заеднички вложувања 5.3 Усогласување на учеството во заедничките вложувања Усогласување на учеството во заедничките вложувања е презентирано во табелата подолу: Позиција Г ДОО Д ДОО Вкупно* 2013 2012 2013 2012 2013 Нето средства на 01 јануари 3.047 2.345 4.751 3.519 7.618 Добивка за периодот 1.701 702 1.223 1.052 2.934 ОСД - - - - - Нето средства на 31. 12 4.748 3.047 5.804 4.571 10.552 Учество во ЗВ (50%) 2.374 1.524 2.902 2.285 5.276 Гудвил - - - - - Сегашна вредност 2.374 1.524 2.902 2.285 5.276 49

Учество во неконсолидирани структуирани ентитети (НСЕ) Ентитетот треба да ги обелодени: Природата и делокругот на учеството во НСЕ Природата и, промената во, ризикот од учеството во НСЕ 50

Учество во неконсолидирани структурирани ентитети Природата на учеството Обелоденување на квалитативни и квантитативни информации за учеството во НСЕ, како што се: Природата на НСЕ Целта на постоење на НСЕ Големината на НСЕ Активности на НСЕ Начинот на спонзорирање на НСЕ Приходите од НСЕ Сегашната вредност на сите средства трансферирани во НСЕ 51

Учество во неконсолидирани структурирани ентитети Природата на ризикот Обелоденување на информациите во табеларна форма (или друга погодна форма) за: Сегашната вредност на сите средства и обврски во книгите на ентитетот кои се однесуваат на учеството во НСЕ Позициите во Извештајот за финансиската состојба (Билансот на состојба) во кои се содржат средствата и обврските Износот на максималната изложеност на загуба од учеството во НСЕ, вклучувајќи начинот на кој максимумот е утврден. Доколку ентитетот не може да ја утврди максималната изложеност, треба да го наведе тој факт. Споредба на сегашната вредност на сите средства и обврски кои се однесуваат на учеството во НСЕ и максималната изложеност на загуба 52

Учество во неконсолидирани структурирани ентитети Природата на ризикот Обелоденување на дополнителни информации за ризикот Условите од договорот кои значат обврска на ентитетот за обезбедување на финансиска подршка на НСЕ Опис на настаните или околностите кои може да предизвикаат загуба кај ентитетот Ограничување на обврската за финансиска подршка Дали останатите страни во НСЕ се должни да обезбедат финансиска подршка и каков е видот на одговорноста (пр. солидарна одговорност) 53

Учество во неконсолидирани структурирани ентитети Природата на ризикот Обелоденување на дополнителни информации за ризикот Загубите кои веќе настанале од учеството во НСЕ Приходите кои ентитетот ги примил од НСЕ Дали ентитето е должен да ја поднесе загубата пред останатите страни во НСЕ, максималниот износ на таа загуба и степенот на одгвоорност на другите страни Информација за презементите обврски (гаранции и друго) со трети страни кои може да влијаат врз ризикот од НСЕ Проблеми на НСЕ со ликвидноста за време на известувачкиот период Видот на финансирање на НСЕ и рочноста на издадените ХВ (рочна структура на средствата и обврските на НСЕ) 54

Учество во неконсолидирани структурирани ентитети Природата на ризикот Во случај кога ентитетот, без да има договорна обврска, обезбедил финансиска подршка за НСЕ, треба да го обелодени следното: Видот и износот на финансиската подршка, вклучувајќи и помош во обезбедување на истата Причините за обезбедување на финансиска подршка Намерите за обезбедување на финансиска подршка на НСЕ или намерите за помош во обезбедувањето на финансиска подршка 55

Пример - Учество во НСЕ 7. ПОДАТОЦИ ЗА НЕКОНСОЛИДИРАНИ СТРУКТУРИРАНИ ЕНТИТЕТИ Заеднички друштва Седиште % на учество Претежна дејност Метод на евидентирање Ш АД Скопје 50 % Друштво за управување со фондови МСФИ 9 Друштвото не го консолидира учеството во ентитетот Ш, бидејќи истото е структурирано друштво кое има улога на агент. Друштвото мора да ја одржува основната главнина на Ш, согласно Законот за инвестициски фондови, што може да резултира со дополнителен одлив за друштвото. Основната главнина на ентитетот треба да изнесува 25% од фиксните трошоци за претходната година. Загубата на друштвото Ш ја надоместуваат сите акционери согласно учеството во главнината. Матичниот ентитет за 2013 година има примено прилив од остварен резултат на НСЕ во износ од 300 ПЕ. Матичното друштво нема извршено дополнително финансирање на ентитетот Ш во 2013 година. 56

МСС 27 ПОСЕБНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ (2011) 57

МСС 27 ПОСЕБНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ (2011) Посебните финансиски извештаи на ентитетот треба да биат изготвени во согласност со применливите МСФИ освен за: Ентитет кој изготвува посебни ФИ, учеството во зависни друштва, придружни друштва и заеднички вложувања го евидентира по Набавна цена Според МСФИ 9 Ентитетот ја признава дивидендата од зависни друштва, придружни друштва и заеднички вложувања во Билансот на успех во моментот на нејзино одобрување 58

МСС 27 ПОСЕБНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ (2011) Кога матичниот ентитет, согласно со МСФИ 10, не изготвува консолидирани ФИ, во своите посебни ФИ треба да обелодени: Дека се работи за посебни ФИ Причините зошто не се изготвени консолидирани ФИ Името и седиштето на матичното друштво кое изготвува консолидирани ФИ за општа намена Адресата на која консолидираните ФИ може да се обезбедат Листа на значајни учества во зависни друштва, придружни друштва и заеднички вложувања, вклучувајќи: Името на тие ентитети Седиштето Учеството во главнината (и гласовите, ако се разликува) Сметководствен метод за евидентирање на учеството 59

МСС 28 УЧЕСТВО ВО ПРИДРУЖНИ ЕНТИТЕТИ И ЗАЕДНИЧКИ ВЛОЖУВАЊА (2011) 60

МСС 28 УЧЕСТВО ВО ПРИДРУЖНИ ЕНТИТЕТИ И ЗАЕДНИЧКИ ВЛОЖУВАЊА (2011) Содржина Значајно влијание Метод на главнина (МСФИ 11) Оштетување на вложувањето Посебни финансиски извештаи 61

МСС 28 УЧЕСТВО ВО ПРИДРУЖНИ ЕНТИТЕТИ И ЗАЕДНИЧКИ ВЛОЖУВАЊА (2011) Значајно влијание Значајно влијание претставува можност (моќ) да се партиципира во финансиските и оперативните политики на придружното друштво, без да се има контрола или заедничка контрола врз истото Значајно учество ЗТД (член 493) 20% до 50% од основната главнина 20% - 50% од сите гласови на собирот на содружници/собранието на акционерите Примери за значајно влијание се: Претставници во ОД (УО) на ентитетот Партиципација во процесот на одлучување, вклучувајќи го и одлучувањето за распределбата на резултатот Трансакции со придружниот ентитет од материјален значај Размена на раководни лица (од ентитетот) во придружниот ентитет Размена на значајни технички информации 62

МСС 28 УЧЕСТВО ВО ПРИДРУЖНИ ЕНТИТЕТИ И ЗАЕДНИЧКИ ВЛОЖУВАЊА (2011) Оштетување на вложувањето Тестирањето на оштетувањето на вложувањето се врши со примена на МСС 36 Обезвреднување на средства Споредбата помеѓу сегашната вредност на вложувањето и неговиот надоместувачки износ (повисоката вредност од употребната вредност и објективната вредност намалена за трошоците на продажба ) покажува дали постои обезвреднување на вложувањето Загубата од оштетување се евидентира според параграф 60 од МСС 36 Обезвреднување на средства: Загубата поради обезвреднување треба веднаш да се признае во добивката или загубата, освен кога средството се води по ревалоризирана вредност во согласност со друг стандард (МСС 16). Сите загуби поради обезвреднување треба да се третираат како намалување на ревалоризацијата во согласност со тој друг стандард 63

МСС 28 УЧЕСТВО ВО ПРИДРУЖНИ ЕНТИТЕТИ И ЗАЕДНИЧКИ ВЛОЖУВАЊА (2011) Посебни финансиски извештаи Вложувањето во придружно друштво во посебните финансиски извештаи на ентитетот се евидентира според параграф 10 на МСС 27 Посебни финансиски извештаи (2011): Ентитет кој изготвува посебни ФИ, учеството во зависни друштва, придружни друштва и заеднички вложувања го евидентира по: Набавна цена Според МСФИ 9 64

ЕФЕКТ ОД ПРИМЕНАТА НА НОВИТЕ СТАНДАРДИ 65

ЕФЕКТ ОД ПРИМЕНАТА НА НОВИТЕ СТАНДАРДИ Нова регулатива 2013 - Резиме МСФИ 3 Деловни комбинации МСФИ 10 Консолидирани финансиски извештаи МСФИ 11 Заеднички аранжмани МСФИ 12 Обелоденување на учество во други ентитети МСС 27 Посебни финансиски извештаи (2011) МСС 28 Вложувања во придружни ентитети и заеднички аранжмани (2011) КТМФИ 5 Права на учества кои произлегуваат од фондови за престанок со работа, обновување и еколошки рехабилитациони фондови КТМФИ 17 Распределба на непарични средства на сопственици 66

ЕФЕКТ ОД ПРИМЕНАТА НА НОВИТЕ СТАНДАРДИ Матрица на примена на новите стандарди Сметководство Обелоденување Посебни ФИ Зависен ентитет МСФИ 10 Придружен ентитет МСС 28 (2011) МСС 27 (2011) Заедничко вложување МСФИ 11 МСС 28 (2011) МСС 12 Заедничко работење МСФИ 11 МСФИ 11 Неконсолидиран структуриран ентитет МСФИ 9/МСС 39 МСС 12 KPMG, In the headlines - Extensive disclosures about interest in other entities, May 2011 67

ЕФЕКТ ОД ПРИМЕНАТА НА НОВИТЕ СТАНДАРДИ Технички забелешки Барањата за обелоденувања се многу обемни Потешкотии во одредување на обемот на информации за структурираните ентитети Потреба од реорганизирање на постојниот Менаџмент информациски систем за обезбедување на потребните обелоденувања согласно новите стандарди Регулаторни забелешки Превод и објавување на МСФИ 10, МСФИ 11, МСФИ 12 и измените на МСС 27 и МСС 28 Потреба од измена на ЗТД Годишен извештај на друштвото (член 384) Учество во други друштва (членови 495 506) 68

Благодарам на вниманието Роберт Манасиев Като Едукација ДООЕЛ Скопје rmanasiev@kato.mk моб. 072 308301