Годишна инвестициска стратегија на КД Фондови

Годишна инвестициска стратегија на КД Фондови 2016

Содржина

Содржина ПРИМАРНИ НАСОКИ 5 ИНВЕСТИЦИСКИ КЛАСИ 9 Профитабилност по години 10 Корелации 11 Евалуација 12 ГЛОБАЛНИ ТЕМИ 13 Монетарна политика 14 ECB 15 FED 16 Енергија 17 Кина 18 Геополитички предизвици 19 Светска трговија 20 Политички ризици 21 ЕКОНОМИЈА 22 Глобална клима 23 PMI 25 Индустриско производство 28 Доверба кај потрошувачите 29 Монетарни и фискални политики 30 Конкурентност 31 Структурни реформи во ЕУ 32 САД 33 Европа 35 Јапонија 37 Пазари во развој 39 АКЦИСКИ ПАЗАРИ 41 САД 42 ЕУ 47 Јапонија 52 Пазари во развој 57 Словенија 62 Романија 63 Хрватска 64 Ревизија на приходите по акција 65 GICS 66 ОБВРЗНИЧКИ ПАЗАРИ 69 Релативни приноси 70 Инфлациски очекувања 72 Состојба на пазарите - издржливост 73 Состојба на пазарите - држави 74 Состојба на пазарите - фирми 75 РИЗИЦИ 76 Ризици 77 VIX 78 ПРЕПОРАКИ ЗА 2016 79

Примарни насоки

Примарни насоки Умерен оптимизам, а поголема неизвесност Насоки за 2016 Во 2015 година на пазарите на капитал, како што предвидовме уште во минатогодишната стратегија, се врати високата волатилност. На почетокот на годинава беше забележан оптимизам и раст, како на акциските, така и на обврзничките инвестиции на повеќето пазари. Потоа, на почетокот на летото повторно ескалираше грчката криза, по која следеше развојот во Кина, посебно депресијацијата на валутата. Тоа ја разниша довербата на инвеститорите и предизвика силна корекција на пазарот. Следеше раст на курсевите, така што повеќето индекси ја заклучија годината во позитивна област. За 2016 година очекуваме зголемување на светскиот економски раст, при што поголем раст очекуваме во Европа, во Јапонија, а исто така и во одредени држави во развој (Русија, Бразил). Втора позначајна тема оваа година, пак, ќе биде големата дивергенција во финансиските политики. Меѓу останатите кои, според нас, ќе имаат значајно влијание врз светските пазари на капитал, ги издвојуваме случувањата во Кина, геополитиката, развојот на пазарот на енергенси, светската трговија и политичките случувања. Препораката за акциите ја намаливме на неутрална поради зголемената несигурност и ризиците, иако релативните евалуации на инвестициските класи сè уште одат во прилог на акциите. Евалуациите на развиените пазари на акции се над долгорочните просеци, па затоа како главен извор на профитабилноста го издвојуваме растот на профитите на компаниите. Позитивна препорака имаме за Европа и Јапонија. Пазарите во развој се соочуваат со тешки економски услови, а евалуациите, според нашето мислење, се атрактивни. Главен ризик или прилика претставува Кина, каде што остануваме умерени оптимисти. На обврзничките пазари како главен фактор ги издвојуваме монетарните политики на централните банки. Очекуваме продолжување на постапното зголемување на каматните стапки во САД, продолжување на лабавата политика во Европа и на мошне лабавата монетарна политика во Јапонија. Препораката на државните европски обврзници ја кренавме на неутрална. За оваа година сме умерени оптимисти, а во КД Фондовите Ви посакуваме година на успешни и пред сè мудри инвестициски одлуки. Тимот на КД Фондови 6

Примарни насоки Примарни насоки и ризици Насоки за 2016 Спротивно на очекувањата, економската динамика во 2015 година се намали на глобално ниво, така што растот ќе изнесува околу 3%. За оваа година очекуваме продолжување на постапното глобалнo економско закрепнување. Се очекува зајакнување на економскиот раст на 3,3% годинава и на 3,5 во 2017 година. И во 2016 година економската клима на развиените пазари ќе остане неизбалансирана. Во САД, очекуваме продолжување на цврстото зајакнување, бидејќи и пазарот на трудот како и пазарот на недвижности во 2015 година покажаа позитивен тренд, продолжување на позитивните трендови очекуваме и годинава, а самата стапка на економскиот раст ќе остане некаде на минатогодишното ниво. Во Европа, економските индекси се подобрија, што ќе се одрази со околу 1,7-отстотен раст на крајот на годината. Охрабрувачко е закрепнувањето на периферните европски држави, што укажува на пошироко економско зајакнување во Европа. Минатогодишниот раст на крилјата на лабавата монетарна политика ќе биде поттикнат пред сè од приватната потрошувачка, а истовремено очекуваме и пораст на државната потрошувачка, бидејќи очекуваме помала обврзаност на политичарите кон почитување на јавно-финан-сиските обврски. Слабото евро позитивно влијае на извозниот сектор. И во Јапонија придвижувач на растот ќе биде главно приватната потрошувачка, бидејќи невработеноста опаѓа, номиналните плати почнуваат да растат, а расположливиот приход се зголемува. Незанемарливо е и влијанието на очекуваниот пораст на потрошувачката како подготовка за предвиденото зголемување на даноците во 2017 година. Една од централните теми оваа година ќе биде неусогласеноста на монетарните политики и нивното влијание врз економијата и пазарите на капитал. Очекуваме продолжување на растот на каматните стапки во САД, каде што според нашето основно сценарио, на крајот на годината очекуваме каматна стапка од околу 0,75% 1,25%. Од друга страна, ги имаме европската и јапонската централна банка, каде што очекуваме продолжување на лабавата моне-тарна политика во Европа и уште дополнителен стимул во Јапонија. Оваа дивергенција ќе повлијае и врз валутните соодноси. Евалуациите на развиените пазари се благо над долгогодишните просеци, при што гледано релативно, позитивно се издвојува јапонскиот пазар на акции. Очекуваме профитабилноста на акциските инвестиции да биде проследена со пораст на профитабилноста на компаниите, бидејќи генерално не очекуваме дополнителен пораст на индексите на евалуација. Порастот на профитабилноста на компаниите, според нашето мислење, ќе биде највисок во Јапонија, а по неа ќе следат Европа и САД. 7

Примарни насоки Насоки за 2016 За пазарите во развој имаме негативна препорака. Економската активност во овие земји лани дополнително се забави, а позитивната премија на економскиот раст во споредба со развиените држави е најниска по азиската криза. Случувањата на суровинските и пред сè на енергетските пазари, силно ќе влијаат на случувањата во овој дел од светот. Очекуваме пониските цени на стратешките инпути позитивно да влијаат врз државите со поголем удел во домашната потрошувачка и услуги во структурата на БДП (Азија), додека се под притисок на државите кои во економијата имаат поголем удел во извозот на суровини и енергенси. Евалуациите на пазарите на акции на земјите во развој инаку се доста атрактивни, така што потребен е мошне селективен пристап. Главен ризик или прилика претставува Кина, чија економија во последно време брзо се лади. Според нашето основно сценарио, очекуваме смирување на растот некаде на ниво од 6% 6,5%, бидејќи веруваме дека властите располагаат со доволно мерки за постигнување на оваа цел. Стабилизацијата на секторот за недвижности, каде што првите знаци во примарните и секундарните урбани центри веќе се покажуваат, порастот на приватната потрошувачка, како и обновувањето на инвестициите ќе бидат клучни за растот. Препораката за регионалните пазари ја менуваме на негативна. Факторот на приватизација во Словенија го изгуби својот елан, иако не ја исклучуваме ниту можноста за некакво изненадување оваа година. Инаку, економската слика на земјите од регионот се подобрува во согласност со растот на западноевропските економии, а позитивни трендови се забележуваат и кај порастот на профитабилноста на регионалните претпријатија, па очекуваме таа да продолжи и во текот на наредната година. Позитивно се издвојува Романија со најдобра економска слика, со добри резултати на компаниите и со висок профит од дивиденди. По долго време, подобра слика покажува и Хрватска, каде што како најатрактивни сектори за наредната година ги издвојуваме туризмот и прехранбениот сектор. На пазарите на обврзници очекуваме релативно тешка година, бидејќи Американската централна банка веќе започна со циклусот на зголемување на каматните стапки и сметаме дека тоа постепено ќе го следи и Bank of England (BoE). Иако политиката на Европската централна банка (ЕЦБ) е послободна, сметаме дека и во Европа долго-рочните каматни стапки ќе бидат повисоки, зашто во одредена мера ќе ги следат случувањата во Америка. Квантитативното ослободување ќе ја спречува ЕЦБ во зголемувањето на пеналите на поризичните држави. Затоа имаме неутрален став за државните обврзници. Во однос на корпоративните обврзници сме порезервирани, бидејќи очекуваме еден куп проблеми кај одредени компании, посебно меѓу издавачите на шпекулативната класа. Генерално, пак, за обврзниците очекуваме зголемена волатилност, која ќе биде поврзана пред сè со макроеконом-ските податоци и тактичката позиција на активните трговци. 8

Инвестициски класи

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 CAGR 05/14 Профитабилност по години Профитабилноста на поединечните инвестициски класи во евра Инвестициски класи ACWI 24,7 % 6,6 % -0,8 % -41,0 % 28,0 % 18,4 % -6,6 % 11,4 % 15,1 % 16,3 % 6,6 % 5,1 % DM Eqty 23,2 % 5,8 % -3,1 % -39,5 % 23,6 % 17,5 % -4,7 % 11,2 % 18,8 % 17,3 % 8,3 % 5,1 % US Eqty 18,0 % 1,9 % -6,4 % -35,7 % 20,2 % 20,9 % 3,1 % 11,4 % 24,0 % 26,9 % 10,5 % 6,6 % EU Eqty 21,3 % 15,1 % 6,8 % -44,4 % 21,1 % -5,8 % -17,1 % 13,8 % 17,9 % 1,2 % 3,8 % 0,6 % JP Eqty 41,2 % -5,0 % -15,9 % -24,7 % 14,6 % 18,5 % -10,2 % 7,8 % 23,0 % 7,0 % 20,4 % 3,9 % EM Eqty 49,3 % 15,9 % 23,4 % -52,4 % 69,9 % 24,8 % -17,9 % 13,1 % -9,1 % 8,7 % -7,5 % 7,0 % BRIC 60,2 % 37,2 % 41,2 % -58,5 % 83,8 % 15,0 % -22,5 % 9,0 % -10,4 % 7,3 % -6,1 % 8,3 % FM Eqty 96,6 % -20,0 % 25,3 % -53,4 % 4,2 % 27,6 % -19,7 % 3,0 % 16,1 % 17,3 % -7,9 % 3,2 % GLOBAL Bnd 14,4 % -5,8 % -2,6 % 11,6 % 3,6 % 14,2 % 11,0 % 1,8 % -6,9 % 18,3 % 10,6 % 5,6 % EMU Bnd 4,8 % 0,0 % 1,4 % 6,2 % 6,9 % 2,2 % 3,2 % 11,2 % 2,2 % 11,1 % 1,0 % 4,9 % US HY 17,7 % 0,3 % -7,9 % -22,8 % 54,0 % 23,4 % 8,3 % 13,7 % 2,8 % 16,8 % 6,4 % 9,0 % EMBI 26,9 % -1,4 % -3,9 % -6,9 % 24,8 % 20,1 % 11,9 % 16,4 % -10,6 % 20,3 % 12,7 % 8,9 % EMU MM 2,1 % 2,9 % 4,0 % 4,0 % 0,7 % 0,4 % 0,9 % 0,2 % 0,1 % 0,1 % -0,1 % 1,5 % US Corp 15,5 % -6,7 % -5,9 % 5,5 % 9,8 % 17,3 % 12,6 % 9,8 % -6,6 % 23,8 % 10,5 % 7,0 % EU Corp 4,0 % 0,4 % -0,2 % -4,0 % 16,0 % 4,7 % 1,7 % 13,6 % 2,2 % 8,2 % -0,7 % 4,5 % US REIT 23,1 % 17,9 % -27,3 % -40,2 % 18,9 % 32,2 % 7,1 % 11,8 % -5,5 % 43,1 % 10,6 % 4,9 % EU REIT 22,2 % 45,6 % -33,8 % -50,9 % 28,9 % 11,7 % -13,2 % 22,6 % 6,8 % 21,3 % 15,1 % 1,4 % Cmdty 41,7 % -12,8 % 10,5 % -32,1 % 20,4 % 26,1 % -5,3 % -5,0 % -9,1 % -6,4 % -14,7 % 0,7 % Hedge Fnd 17,7 % -2,0 % -5,7 % -19,8 % 10,4 % 12,8 % -6,0 % 1,7 % 2,1 % 13,3 % 7,0 % 1,8 % FX -5,5 % 5,8 % 8,3 % 2,3 % -1,3 % -9,0 % -3,6 % 1,5 % 6,2 % -6,0 % -7,9 % -0,3 % ACWI: MSCI AC, DM Eqty: MSCI World, US Eqty: MSCI USA, EU Eqty: MSCI EU; JP Eqty: MSCI Japan, EM Eqty: MSCI EM, BRIC: MSCI BRIC, FM Eqty: MSCI FM, GLOBAL Bnd: Barclay s Capital Global Bond, EMU Bnd: Barclay s Euro Aggregate, US HY: Barclay s US Corporate High Yield, EMBI: JP Morgan EMBI Global, EMU MM: Eonia, US Corp: iboxx Liquid IG, EU Corp: iboxx EU Corporate, US REIT: FTSE EPRA/NAREIT US, EU REIT: FTSE EPRA/NAREIT Developed Europe, Cmdty: RJ/CRB Commodity TR, Hedge Fnd: HFRX Global Hedge Fund, FX: Deutsche Bank EUR Trade weighted Index 10

ACWI DM Eqty US Eqty EU Eqty JP Eqty EM Eqty BRIC FM Eqty GLOBAL Bnd EMU Bnd US HY EMBI EMU MM US Corp EU Corp US REIT EU REIT Cmdty Hedge Fnd FX Корелации Корелацијата* помеѓу инвестициски класи Инвестициски класи ACWI 1,00 DM Eqty 1,0 1,00 US Eqty 1,0 1,0 1,00 EU Eqty 0,9 0,9 0,9 1,00 JP Eqty 0,7 0,7 0,7 0,7 1,00 EM Eqty 0,9 0,9 0,8 0,8 0,6 1,00 BRIC 0,8 0,8 0,7 0,7 0,6 1,0 1,00 FM Eqty 0,8 0,7 0,7 0,7 0,6 0,7 0,7 1,00 GLOBAL Bnd 0,0-0,1-0,2-0,1-0,4 0,1 0,0-0,1 1,00 EMU Bnd -0,1-0,1-0,1 0,0-0,2-0,1-0,1 0,0 0,6 1,00 US HY 0,8 0,8 0,8 0,7 0,5 0,8 0,8 0,6 0,0-0,1 1,00 EMBI 0,6 0,6 0,5 0,5 0,2 0,7 0,7 0,5 0,5 0,4 0,8 1,00 EMU MM -0,3-0,3-0,4-0,3-0,3-0,1-0,1-0,2 0,1-0,2-0,4-0,2 1,00 US Corp 0,2 0,2 0,1 0,2-0,1 0,3 0,2 0,1 0,8 0,6 0,3 0,6-0,2 1,00 EU Corp 0,6 0,5 0,5 0,5 0,4 0,6 0,5 0,5 0,4 0,6 0,6 0,8-0,4 0,7 1,00 US REIT 0,7 0,7 0,8 0,7 0,5 0,6 0,5 0,6 0,0 0,0 0,7 0,6-0,2 0,2 0,5 1,00 EU REIT 0,8 0,8 0,8 0,8 0,5 0,7 0,6 0,6 0,0 0,1 0,7 0,6-0,4 0,2 0,5 0,9 1,00 Cmdty 0,6 0,6 0,5 0,4 0,4 0,7 0,7 0,7-0,1-0,4 0,6 0,4-0,1 0,0 0,2 0,5 0,4 1,00 Hedge Fnd 0,9 0,9 0,8 0,7 0,7 0,9 0,8 0,7-0,2-0,3 0,8 0,5-0,3 0,0 0,4 0,6 0,7 0,7 1,00 FX 0,4 0,4 0,3 0,3 0,2 0,4 0,4 0,1 0,2 0,0 0,1 0,1 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,2 0,29 1,00 *пресметка на основа на месечни приноси во локална валута, во период од последните 10 години ACWI: MSCI AC, DM Eqty: MSCI World, US Eqty: MSCI USA, EU Eqty: MSCI EU; JP Eqty: MSCI Japan, EM Eqty: MSCI EM, BRIC: MSCI BRIC, FM Eqty: MSCI FM, GLOBAL Bnd: Barclay s Capital Global Bond, EMU Bnd: Barclay s Euro Aggregate, US HY: Barclay s US Corporate High Yield, EMBI: JP Morgan EMBI Global, EMU MM: Eonia, US Corp: iboxx Liquid IG, EU Corp: iboxx EU Corporate, US REIT: FTSE EPRA/NAREIT US, EU REIT: FTSE EPRA/NAREIT Developed Europe, Cmdty: RJ/CRB Commodity TR, Hedge Fnd: HFRX Global Hedge Fund, FX: Deutsche Bank EUR Trade weighted Index 11

Евалуација: Z-индикатори Z-индикатори по одделни држави Инвестициски класи Евалуациите на развиените пазари имаат над 10-годишен просек, и покрај пониската профитабилност. Пазарите во развој, пак, се проценуваат под 10-годишен просек. Во повеќето држави, евалуациите во поглед на П/Б (P/B) се со под 10-годишен просек, а исто така и во поглед на профитабилноста на капиталот. Извор: Bloomberg, сопствени пресметки на КД Фондови Извор: Bloomberg, сопствени пресметки на КД Фондови EU: MSCI Europe, GE: MSCI GermanySW: MSCI Sweden, FR: MSCI France, SP: MSCI Spain; US: MSCI USA, JP: MSCI Japan, IT: MSCI Italy, DM: MSCI World, ACWI: MSCI All Countries, EM: MSCI Emerging markets, MX: MSCI Mexico, INI: MSCI India, KR: MSCI Korea, BR: MSCI Brazil, RU: MSCI Russia, CO: MSCI Colombia, CH: MSCI China, PL: MACI poland, IND: MSCI Indonesia, TR: MSCI Turkey, TA: MSCI Thailand 12

Глобални теми

Монетарна политика Очекуваме продолжување на приспособливата политика на која се потпира економското зајакнување Глобални Ekonomija теми ЕЦБ на декемвриската седница со помала акција од очекуваната си отвори можност за уште постимулативна политика во 2016 година. Нашите очекувања се да го постигнеме локалното дно на каматната стапка и врвот при откупот на обврзниците. FED (Federal Reserve System, централна банка на Соединетите Американски Држави) очекувано го започна циклусот на зголемување на каматните стапки во декември 2015 година. Во 2016 година очекуваме натамошно зголемување на каматните стапки на четиригодишно ниво. BoE (Bank of England, централна банка на Обединетото Кралство) најверојатно во првиот квартал од 2016 година ќе го следи американскиот ФЕД и ќе го започне циклусот на зголемување на каматните стапки. Очекуваме зголемување на каматните стапки за 75 до 100 базични поени. BoJ (Bank of Japan, централна банка на Јапонија), поради расчекорот меѓу целната и објавената инфлација, ќе биде принудена на уште постимулативна монетарна политика и уште повеќе ќе го зајакне откупот на обврзници и на други потенцијални хартии од вредност во 2016 година. Извор: Bloomberg 14

2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2030 2035 2045 ECB Глобални Ekonomija теми ЕЦБ си го направи своето очекуваме исто ниво на клучните каматни стапки и големина на откупот на каматните стапки. Сега е време за реална економија. Јункеровиот план за инвестициска стимулација во висина од 300 млрд. доцни, па пред средината на 2016 година не се очекува да се забележат некакви поголеми инфраструктурни проекти. Треба да се очекуваат издатоци за одбрана и за социјала заради решавање на бегалското прашање. 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 Пазарни очекувања за каматната стапка на ECB 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0-2,5 Производниот јаз во Европа EC IMF -3,0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Извор: IMF, EC 0,0-0,5-1,0 Извор: Bloomberg, сопствени пресметки на КД Фондови Извор: Bloomberg, сопствени пресметки на КД Фондови 15

јан 2003 окт 2003 јул 2004 апр 2005 јан 2006 окт 2006 јул 2007 апр 2008 јан 2009 окт 2009 јул 2010 апр 2011 јан 2012 окт 2012 јул 2013 апр 2014 јан 2015 окт 2015 FED Глобални Ekonomija теми FED е на пат за постапна нормализација Состојбата на пазарот на трудот е многу поволна. Економската динамика на САД е стабилна. Пазарот некако го прифати започнувањето на циклусот за зголемување на каматните стапки. Очекуваме: зголемување на каматните стапки на четиригодишно ниво; одржувањето на нивото на билансот на FED да остане непроменето. Невработеноста во САД Извор: IMF, EC 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 y = 2E-13x 4-3E-08x 3 + 0,0016x 2-44,243x + 449841 R² = 0,775 16

Енергија Глобални Ekonomija теми На енергетските пазари барем уште една година се очекува прекумерна понуда ОПЕК (OPEC - Organization of the Petroleum Exporting Countries) не попушта во војната со цените на пазарот на нафта. Во 2016 година на пазарите на нафта повторно се враќа иранската нафта. Прекумерната понуда на сурова нафта на нафтениот картел ОПЕК во иднина уште повеќе ќе се зголеми. Според податоците на IEA (Inter-national Energy Agency Меѓународна агенција за енергетика), заради краткорочна максимизација на производството, ОПЕК ќе се откаже од квотите за сурова нафта, поради што светските пазари на нафта најверојатно ќе бидат преплавени со прекумерни количества, барем во поголемиот дел од 2016 година. По долгогодишните санкции, на енергетските пазари се враќа иранската нафта. Одредена потпора на пазарните цени претставуваат останатите светски производители на нафта, кои на зголемената понуда на ОПЕК се одзваа со помало сопствено производство. Во 2015 година бевме сведоци на најголемиот пад на производството кај останатите (не-опек) производители по 1992 година. Очекуваме цената на суровата нафта во 2016 година да се стабилизира како цена помеѓу 40 и 45 долари за барел, а евентуалните отстапки да бидат од краткотраен карактер. Извор: Bloomberg 17

Кина Кина клучна за глобалниот економски раст Глобални Ekonomija теми Обновувањето на инвестициите и стабилизацијата на секторот на недвижности се клучни за поголем економски раст Секторот на недвижности покажува знаци на стабилизација во примарните и секундарните урбани центри, додека терцијарниот сегмент сè уште е во негативен тренд. Во 2016 година, пазарот на недвижности во Кина би имал стапка на раст од пет до десет отсто, што би било доволно за исполнување на целите на седумотстотниот економски раст. Индустриското производство и надворешната трговија се олабавуваат побрзо од очекуваното. Примарниот индустриски сектор сè уште не е приспособен на работата на инвестицискиот циклус, поради што се соочува со огромни прекумерни капацитети. Падот на индустриското производство негативно се одразува на кинескиот увоз. Кинеската централна банка ќе продолжи со лабава монетарна политика, а во случај на посилни знаци за лабавост на економијата, не исклучуваме ниту поголема програма на државни поттици насочени во форма на инвестиции во инфраструктурата. Извор: Bloomberg 18

Геополитички предизвици Глобални Ekonomija теми Геополитичката напнатост се зголемува Блискоисточна криза, тероризам: војната во Сирија ќе продолжи, а тензијата на линијата Шиити/Сунити ќе генерира нови кризни подрачја. Може да се очекува благо смирување на односите во Ирак и Сирија, како и продлабочување на кризата на Средоземјето (Либија, Египет). Песимистички гледано, и Турција подлабоко ќе се вмеша во конфликтите, што подразбира дестабилизација на една од најголемите економии на пазарите во развој и на овој значаен партнер на ЕУ. Бегалската криза: смирување поради воспоставувањето тампон-зона во Турција и зголемувањето на надзорот врз надворешните граници на ЕУ. Песимистичкото сценарио и мини Шенгенот би предизвикале големи тензии во рам-ките на ЕУ и би ја загрозиле натамошната интеграција на ЕУ. Карта на геополитичките тензии во 2015; Извор: www.gdelt.org & BBVA Јужното Кинеско Море: Кина сака да го зајакне регионалното влијание. Напнатоста има локално влијание, а долгорочно конструктивниот однос меѓу САД и Кина, според нашата процена, го ограничува влијанието на глобалната економија. Песимистичкото сценарио и зголемената тензија меѓу двете велесили имаат непредвидливо влијание врз светската економија. Украинско-руска криза: Затоплување на односите меѓу Западот и Русија очекуваме во летото на 2016 година. Тоа ќе придонесе за намалување/укинување на санкциите, а на Украина најверојатно ќе ѝ донесе замрзнување на конфликтот, кој ќе се решава уште цела декада. Според песимистичкото сценарио, се предвидува продолжување на санкциите и во 2017 година, но не се предвидува заострување на конфликтите. Латинска Америка: Венецуела, еден од најголемите извозници на нафта, се наоѓа пред менување на власта. Во овој момент, не е сосема јасно што ќе донесе конфронтацијата помеѓу социјалистичкиот претседател Мадуро, кој ја надгледува војската, и десничарски ориентираниот парламент. Заострувањето на односите би можело да го ограничи извозот на нафта. Бразил се најде во длабока политичко-корупциска криза. На претседателката ѝ се заканува импичмент, односно изразување недоверба, оставка. Доколку се смират работите и се постигне политички консензус, пазарот ќе има голем потенцијал за раст, во спротивно Бразил може да се најде во ситуација на дополу банкротираната држава од почетокот на 90-тите години. 19

Светска трговија Забавување на растот на светската трговија во последните четири години Глобални Ekonomija теми Обемот на светската трговија изнесува приближно 19.000 милијарди американски долари, кон што мора да додадеме уште 5.000 милијарди во услужниот сектор. Обемот на светската трговија во преткризниот период растеше со приближно двојно поголема брзина на растот на светскиот БДП. Сличен тренд на растот имаше и во посткризниот период 2009 2011. Од 2011 година растот мошне се забави, а во последната година дури и опадна. Причините треба да се бараат во забавувањето на трендот на глобализација, insourcing и, секако, во падот на цените на суровините и енергенсите, кои претставуваат околу петтина од светската трговија. Оваа година очекуваме зголемување на растот на светската трговија, но не веруваме дека би можеле да ја забележиме тенденцијата на раст од преткризниот период. Очекуваме раст на ниво на растот на светскиот БДП од околу 3%. Извор: CPB Извор: CPB 20

Политички ризици Сите светла се вперени во САД Глобални Ekonomija теми Поголемиот дел од политичката неизвесност доаѓа од САД, каде што во ноември ќе се одржат едни од најзначајните избори во последниве децении. Ако досега знаевме само за натпревар пред сè помеѓу демократите и републиканците, сега овој натпревар е малку проширен, бидејќи водечкиот републиканец Трамп е некаков хибрид. Неговото изгласување би донело најмногу промени, а со тоа и волатилност на пазарите. Победата на можната демократска кандидатка Клинтон би значела продолжување на владејачката политика на Обама и борба со Сенатот и со Конгресот, кој сега е во рацете на републиканците, како и мека позиција кон глобалната политика. Победата на конзервативен републиканец од типот на Круз, Рубио, Карсон би му донела малку попријатна средина на пазарот. Не смееме да ја исклучиме ни можната победа на Буш. Најверојатно ќе има многу тесна изборна трка, каде што на крајот главна улога ќе имаат парите. Целта ги оправдува средствата. Извор: интернет (www. cagle.com) Во останатите позначајни држави за 2016 година не се планирани редовни избори. Но, во контекст на еврозоната, треба да се следат случувањата во Португалија и Шпанија, каде што висечкиот парламент ќе биде одличен водич за предвремени избори, и случувањата во Италија, каде што Рензи веќе некое време оди по тенкиот мраз на популарноста, а пресвртот во популистичката партија на Пепе Грило би претставувал проблем во срцето на Европа, што би донело многу неизвесност. 21

Економија

Глобална клима Постепено зајакнување на глобалната економија Економија Во 2016 година очекуваме побрз раст на светската економија во однос од минатата година. Економскиот раст во 2015 година беше 3%, а во 2016 би зајакнала за 3,3%. Индикаторот за раст, кој ги предвидува идните економски движења, како глобален индекс на довербата на менаџерите во производниот сектор е забавен малку, но сеуште ги поддржува очекувањата за глобалниот економски раст од над 3%. 23

Глобална клима Економски развој и предвидувања Економија Економскиот раст во 2016 год. останува глобално неурамнотежен. Забрзан раст очекуваме во развиените земји, во Европа и Јапонија, но се очекува да зајакне и растот на пазарите во развој. Главно прашање останува Кина, каде што очекуваме мало забавување. Од друга страна, во 2015, Бразил и Русија го достигнаа дното и оваа година се очекува да излезат од рецесија. За 2015, 2016 и 2017 година прикажан е просекот од прогнозите на аналитичарите. Зелената и црвената боја означуваат зголемување или намалување во однос на предвидувањата направени во 2015 година. 24

PMI Глобалниот PMI во последните месеци е над 53 Ekonomija Податоците од анкетата на менаџерите за PMI индексот, во цела 2015 година останаа околу ниво од 53, што е во склад со очекувањата за економски раст од 3% за 2016 година. Во текот на минатата година индексот е на пониско ниво во однос на 2014 година, а во последните месеци покажува подобрување на економската динамика Најоптимистички е индикаторот во САД, Велика Британија и Шпанија. Најпесимистички во Франција, Бразил и Кина. Извор: Bloomberg 25

PMI преработувачки дејности Во различни држави заробен меѓу експанзијата и рецесијата Економија Спротивно на PMI индексот, очекувањата на менаџерите во производната дејност е пониска, но е над 50. Во последните два месеци, пред сè во развиените држави, повторно се гледа оптимизам. Најпозитивен став се има за САД, Италија и Мексико. Извор: Bloomberg 26

Главен мотор на очекуваниот економски раст PMI услужен сектор Економија Суштинската компонента на раст на позитивната економска активност лежи во услужниот сектор. Очекувањата на менаџерите се многу позитивни во развиените пазари, особено САД, Шпанија и Германија, а помалку во земјите во развој и Франција. Слично како и во секторот на производството, особено во развиените пазари, можеме да видиме зголемување на довербата во последните неколку месеци. Извор: Bloomberg 27

Индустриско производство Неусогласеност на економската динамика Економија Просечниот раст на индустриското производство минатата година во САД, Јапонија и во земјите во развој беше понизок отколку во 2014 година. Позитивни трендови главно се гледаат во Европа и во Индија, каде динамиката на раст зајакува, што се гледа од страна на PMI индексот. Извор: Bloomberg 28

Доверба кај потрошувачите Одлична рефлексија на духот на економијата во државата Економија Довербата кај потрошувачите беше подигната минатата година во повеќето големи економии во светот. Позитивни движења беа видливи во повеќе Европски земји, Јапонија и САД, слабеење на довербата е забележано во Германија, Бразил и Кореа. Извор: Bloomberg 29

Монетарни и фискални политики Економски барометар Економија 30

Конкурентност Добри и Економија Во најзначајните развиени економии порастот на трошоците од работата го следи растот на продуктивноста, што овозможува нормален развој на економијата. Во Германија, Шредеровата реформа имаше успешни резултати, зашто конкурентноста на германската економија значително се подобри. Ќе биде интересно да се следи влијанието од воведувањето минимална плата врз глобалната конкурентност на Германија. Силната валута во Јапонија ги принуди фирмите кон рационализација на оперативните трошоци, кои последично ја подобруваат конкурентноста на земјата. 31

Структурни реформи во ЕУ лоши Економија Голем расчекор во порастот на трошоците за единица производ во споредба со порастот на продуктивноста во периферните европски држави. Расчекорот главно е последица на ригидноста на пазарот на трудот, а последично и на доста поупорната невработеност, со што се зголемуваат издатоците на државните буџети за социјалните трансфери и тој претставува голема кочница за побрза економска динамика. Добар пример за илустрација на проблемот на конкурентноста е Ирска, која сега ги жнее резултатите од донесените реформи. 32

САД Економија Робусно закрепнување Повеќето макроекономски податоци за САД во 2015 година се подобрија. Тоа ѝ овозможи на Американската централна банка да го изведе првото зголемување на каматните стапки. И за 2016 година се очекува натамошно закрепнување и умерен раст на економијата. Главниот придвижувач на американската економија, приватната потрошувачка, останува моќен. Позитивниот тренд се очекува да продолжи и во 2016 година. Стимулативни остануваат податоците од пазарот на трудот и од пазарот на недвижности, при што инфлацијата останува на ниско ниво. Ниските цени на суровините, пред сè на суровата нафта, позитивно влијаат врз американската економија. 33

САД Фискална консолидација и големо намалување на надворешниот трговски дефицит Економија 34

Европа Економија Ослабување на знаците на закрепнување На крилјата на лабавата монетарна политика на ЕЦБ, во 2016 година економскиот раст ќе зајакне. Пред сè охрабрувачко е закрепнувањето на големите периферни членки Италија и Шпанија. Растот на БДП во 2016 година се засноваше на домашниот потрошувач, а со тоа и на закрепнувањето на приватната потрошувачка. На ова му се спротивставува опаѓањето на невработеноста, кое ќе се зголемува. Очекуваме поголема потрошувачка на државите, пред сè поради бегалската криза и поврзаните безбедносни прашања, така што притисокот на почитувањето на јавнофинансиските обврски ќе се намали. Дефлациските очекувања ќе се намалат, бидејќи цените на енергенсите и на влезните суровини, според нашите очекувања, ќе се смират. 35

Европа Надворешната побарувачка ја поддржува економската динамика Економија 36

Јапонија Економија Економија на стимуланси Економскиот раст во првата половина на 2015 година беше разочарувачки, а потоа, во втората половина на годината, имаше забележливо закрепнување на економската динамика. Главен придвижувач на економскиот раст ќе биде приватната потрошувачка, зашто невработеноста опаѓа, номиналните плати почнуваат да растат, а расположливиот приход се зголемува. Истовремено, очекуваме и позитивен придонес на нето-извозот. Инаку, сега сме во четвртата година од владеењето на администрацијата на премиерот Абеј, која на почетокот однесе оптимизам, а сега владата ја чека имплементација на тешки структурни реформи. Инфлацијата и инфлациските очекувања остануваат ниски, така што очекуваме и натаму мошне стимулативна монетарна политика на Централната банка. 37

Јапонија Висока задолженост и пад на надворешен трговски суфицит поддржан од страна на слаба валута Економија 38

Пазари во развој Економија Премијата на растот најниска по азиската криза Државите каде што економијата се темели на извозот на суровини и енергенси (Латинска Америка, Русија), и во 2016 година ќе бидат под силен притисок поради опаѓањето на инвестициските активности и побарувачката за нивната стока. Поради падот на цените на суровините и енергенсите, како и промените во монетарната политика, САД ќе бидат под силен притисок на јавните финансии, а пред сè на девизните курсеви. Подобри изгледи имаат државите со поголем удел во домашната потрошувачка (Азија) и услугите во економската структура. 39

Пазари во развој Државите во развој сега се многу повеќе подготвени на зголемување на каматните стапки во САД и за раст на американскиот долар Економија Извор: Bloomberg, IMF, сопствени пресметки КД Фондови 40

Акциски пазари

САД Евалуацијата во САД над десетгодишниот просек Акциски пазари *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат. 42

САД Акциски пазари Во 2015 година порастот на бизнисот ќе биде извор на порастот на добивката по акција Во периодот пред кризата, годишниот пораст на добивката во најголема мера беше условен од порастот на продажбата. Во 2010 и 2011 година кон порастот придонесуваше повисоката маржа. Во 2012 и 2013 година порастот се засноваше на порастот на бизнисот, а во 2014 година повторно на порастот на маржите. Во 2015 година порастот на добивката се засноваше на порастот на лукративната маржа. Очекувањата за 2016 година за порастот на добивката се темелат, пред сè, на порастот на приходите, но и на порастот на маржата. Во однос на ова сме скептични, бидејќи маржата е на рекордно високо ниво. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат. 43

САД Акциски пазари И покрај рекордната маржа, понизок пораст на добивката во 2015 година Во 2016 година повторно се очекува висок пораст на добивката на акциите. Во 2015 година, на нивото на добивка негативно влијаеја пред сѐ компаниите од енергетскиот сектор. За 2016 година се очекува стабилизација на нивната работа, така што не се очекуваат поголеми негативни изненадувања. Од друга страна, компаниите кои се ориентирани кон домашниот пазар и натаму одлично работат. Силниот домашен пазар и стабилизацијата на некои извозни пазари се добра основа за подобри резултати во 2016 година. Врз американските компании и натаму поволно влијаат пониските цени на енергенсите и на суровините. Од друга страна, пак, се зголемуваат барањата на вработените за повисоки плати. Според нашето мислење, прогнозата за пораст на маржата на ниво на 10,8 отсто е претерана. Сметаме дека инаку маржите ќе останат во ранг од десет отсто. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат. 44

САД Почнување на нов инвестициски циклус, ниска задолженост Акциски пазари Задолженоста на американските компании е најниска во последниве 15 години и речиси за половина пониска отколку во периодот пред кризата. Покрај тоа, компаниите имаат рекордни парични резерви и достигнаа историски висока маржа. Сето тоа укажува на почнување на нов инвестициски циклус, како и натамошна зголемена претприемничка активност, како на американскиот, така и на глобалните пазари на капитал. Податоците веќе укажуваат на почеток на спомнатиот тренд, зашто задолженоста веќе почна да се зголемува, а финансиските средства да се намалуваат. 45

САД Акциски пазари Растот на пазарите на акции во 2016 год. ќе се заснова на растот на бизнисот Во 2015 година евалуациите на американските акции дури малку и се намалија. Натпросечните оцени ја поставија горната граница за порастот на цените. Исто така, не се остварија ниту очекувањата за големиот пораст на добивката. За 2016 година се очекува да продолжи дивидендната политика и да се подобри работата на компаниите (пред сè суровинскиот сегмент). На тој начин, порастот на курсот ќе се заснова на порастот на бизнисот. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат. 46

ЕУ Оценките во Европа над 10 години во просек Акциски пазари *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат. 47

ЕУ Во 2016 очекуваме умерен раст на маржите во работењето Акциски пазари Во 2016 година може да се очекува натамошно зајакнување на маргините на и во делот на раст на бизнисот. Сепак се јавува разединување меѓу претпријатијата во насока на европски потрошувачи и оние кои претходниот раст го темелеле на пазарите во развој. Моќните европски компании во насока на очекување на помала невработеност во 2016 се фокусираат на европските пазари. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат. 48

ЕУ Пораст на добивката и повисока маржа Акциски пазари Во 2015 година очекувавме поголемо закрепнување на лукративните маржи, но секторите на енергија и на материјали на ниво на европскиот индекс речиси го поништија целиот прираст на останатите сектори. Во 2016 година очекуваме порастот на лукративната маржа да биде силен, и враќање кон преткризното ниво, бидејќи поголемиот дел од двата проблематични сектора е веќе зад нас. Очекуваниот пораст на добивка MCSI Europe за 2016 година се движи околу 6,5%, при што очекуваме поголем придонес кон порастот да донесат пред сè нуклеарните европски компании кои се фокусираат на работење на европскиот пазар, а помалку од извозниците, од каде што доаѓаше порастот во изминатите години. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат. 49

ЕУ Задолженоста ниска, воздржаноста од инвестиции останува Акциски пазари Во 2015 година очекувавме посилен старт на инфраструктурните инвестиции, кој беше еден од основните проекти на Европската комисија за раздвижување на европската економија. Резултатот е послаб од очекуваниот, истовремено и темпото е мошне побавно од ветеното. Како последица на тоа, не дојде до започнување на циклусот. Слична состојба очекуваме и во 2016 година, бидејќи неизвесноста на надворешните пазари на ЕУ ги тера компаниите длабоко да размислат пред да инвестираат во проширување на бизнисот. Компаниите се инаку најдобро капитализирани и ликвидни во последниве 15 години, а и онака не им се оддолжува со нови инвестиции. Пред сѐ се фокусирани на автоматизација и енергетска ефикасност, а помалку на ширење на можностите. 50

ЕУ Акциски пазари Проценка на растот за 2016 е умерена, потребен е раст на бизнисот Последниве години, пред сè, растеа евалуациите, додека порастот на добивката доста заостануваше зад порастот на курсот на берзите. Во 2016 година очекуваме пресврт, се зборува за висок пораст на добивката, додека евалуациите нема да растат, зашто уште сега се повисоки од 10-годишниот просек. Поради натамошната лабава монетарна политика на ЕЦБ и последично многу ниските каматни стапки, акциите и понатаму ќе бидат интересни од аспект на дивидендната профитабилност. Бидејќи соодносот меѓу капиталот и долгот е најнизок во последниве 15 години, а инвестицискиот циклус е релативно слаб, очекуваме раст на дивидендите, а пред сè зајакнување на купувањето сопствени акции *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 51

Јапонија Евалуацијата малку над десетгодишниот просек Акциски пазари *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 52

Јапонија Акциски пазари Годишен пораст на добивката по акција за Јапонија Јапонскиот пазар на акции е најевтин меѓу развиените пазари на акции. И очекувањата за порастот на добивка се највисоки, во ранг помеѓу 7% и 8%. Поголемиот дел од порастот ќе дојде заради подобрувањето на профитабилноста на работата, иако се очекува и помал пораст на работата. Растот доста зависи од состојбите на азиските пазари во развој, пред сè во Кина (20% од извозот оди во Кина), а од друга страна од стимулативните мерки на Јапонската централна банка (ВоЈ) и продолжувањето на Абеномикс (јапонски економски реформи). *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 53

Јапонија Јапонија најбрзорастечки добивки по акција во 2016 год.? Акциски пазари Очекуваната стапка на порастот на добивка на развиените пазари е највисока во Јапонија. Од друга страна, пак, големите осцилации на јенот и зависноста на јапонската економија од пазарите во развој во Азија, пред сè од Кина, го зголемуваат ризикот од негативно изненадување. Позитивен е постојаниот пораст на профитабилноста на јапонските компании, бидејќи нето-профитната маржа се зголемува уште од кризата во 2009 година и ја достигнува сè уште само добрата половина на лукративната маржа на американските компании. Значи, има доволно простор за зголемување на ефикасноста, а јапонските компании со сè поголема интернационализација на работата според профитабилноста полека стануваат послични со европските и со американските компании. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 54

Јапонија Јапонските компании и понатаму ја намалуваат задолженоста Акциски пазари Нето-задолженоста на јапонските компании и понатаму се намалува тренд кој трае веќе подолго од 20 години, сè од крахот во 80- тите години. Пред сè, уделот на парите што компаниите ги држат во билансите последниве години скоковито се зголемува. Овие слободни средства делумно се наменети за интернационализација на работењето, зашто на М&А се поактивни во последните години, а од друга страна податоците укажуваат на малку помоќен инвестициски циклус кој би продолжил и во 2016 година. 55

Јапонија Акциски пазари Во 2016 година порастот на добивката ќе го престигне порастот на курсот? При релативно ниски очекувања за пораст на пазарите на акции во 2016 година, се чини годинава можеме да имаме позитивно изненадување на јапонскиот пазар на акции. Евалуациите се релативно ниски, нешто малку над 10-годишниот просек и најниски меѓу развиените пазари, очекуваниот пораст на добивката е највисок меѓу развиените пазари, па затоа можеме при позитивен развој на настаните да очекуваме прилично зголемен интерес на глобалните инвеститори за јапонските акции. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 56

Пазари во развој Пазарите во развојот "најценети" во последната деценија Акциски пазари 57

Пазари во развој Добивките под притисок поради опаѓањето на приходите Акциски пазари Годината 2016 за повеќето држави во развој повторно ќе биде проблематична година. Слабата глобална економска активност, забавувањето на светската трговија и намалената инвестициска активност најмногу ќе ги засегнат пред сè државите што зависат од извозот на суровини и енергенси. Пониските цени на суровините и на енергенсите позитивно ќе влијаат врз државите со поголем удел на домашната потрошувачката и услуги во економската структура. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 58

Пазари во развој Добивката под притисок и во 2016 година, и покрај закрепнувањето на маржите Акциски пазари Забавувањето на глобалната трговија негативно се одрази на извозно-ориентираните економии на државите во развој (Азија, Централна и Источна Европа). И покрај тоа што во државите во развој многу енергија беше насочена кон експанзијата на домашната потрошувачка и развојот на локалниот услужен сектор, тие не можеа во целост да компензираат за падот на приходите од извозот. Уште повеќе под притисок се најдоа државите чија економска структура се заснова на извозот на суровини и енергенси (Латинска Америка, Русија). Во 2016 година очекуваме разликите меѓу овие две групи да се зголемат. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 59

Пазари во развој Клучот до повисок економски раст е во рацете на Кина Акциски пазари Кинеската инвестициска активност е мошне значајна за домашниот економски раст, а покрај тоа исклучително силно влијае врз економската динамика во целиот свет, посебно врз државите во развој. Со оглед на тоа што Кина опфаќа повеќе од 50 проценти од светската потрошувачка на суровини и материјали, пресвртот во кинескиот инвестициски циклус преку силниот пад на пазарните цени на суровините и енергенсите најмногу го почувствуваа државите во кои економскиот модел се заснова главно на нивниот извоз. Очекуваното заживување на инвестицискиот циклус во Кина нема позитивно да влијае на домашната економија, но е клуч за повисок економски раст во државите во развој. 60

Пазари во развој Главен извор на профитабилноста ќе биде растот на евалуациите Акциски пазари Уште од почетокот на финансиската криза пазарите во развој се во милост и немилост на инвеститорите, а истото се очекува и во оваа 2016 година. Главен извор на профитабилност беше растот на профитите. Тој во последно време е под силен притисок. Попустот во вреднувањето е најголем во последните десет години и се очекува да биде главен извор на профитабилност оваа година. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 61

Словенија Атрактивни процени Акциски пазари Евалуациите на словенечкиот пазар се под долгогодишните просеци. Ланската пропадната приватизација на Телеком Словенија порано или подоцна пак ќе се повтори, бидејќи компанијата останува на државната листа за продажба. Очекуваме зголемена ликвидност на пазарот на капитал во февруари, зашто на пазарот ќе пристигат свежи пари од преземањето на Пивоварна Лашко. Во спротивно, со практично нула каматна стапка за банкарски депозити, дивидендната добивка на словенечките blue chip-ови ќе остане натпросечна, а кај некои компании и до 10 отсто. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 62

Романија Дивидендната приказна продолжува Акциски пазари Умерените евалуации при стабилната макроекономска положба претставуваат добра основа за романскиот пазар на капитал. Во 2016 година очекуваме неколку јавни продажби на акции (IPO, Initial public offering), меѓу кои најзначајна е наjавената котација на Хидроелектрика. Се очекуваат натамошни откупи на фондот за отштета Fondul Proprietate, со кои ќе се обезбедат дополнителни акции во пазарната капитализација на романските blue-chip-ови. Компаниите кои котираат посебно од секторот за набавка и енергија и понатаму ќе носат висок, односно натпросечен профит од дивиденди. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 63

Хрватска 2016 година ќе биде во знакот на секторот за туризам и на прехранбениот сектор Акциски пазари Предвидувањата за пораст на акциските инвестиции во Хрватска се многу внимателни, но подобри од изминатата година. Интересни сектори ќе бидат пред сѐ туризмот и хотелирството (Валамар ривиерата и Адрис), како и прехранбениот сектор (Атлантик групата, Подравка, Ледо). Ќе биде интересно да се следи расплетот на настаните во врска со консолидацијата на сопственоста, односно евентуалното преземање на Адрис, што на регионалните пазари ќе донесе свежа ликвидност. Потенцијално најголем настан во 2016 година, не само во Хрватска, туку и во целиот регион, би мо жела да биде првата јавна продажба (IPO, Initial public offering) и котација на Агрокор. *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 64

Ревизија на приходите по акција Најголема негативна ревизија на приходите кај пазарите во развој Акциски пазари *при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 65

GICS Здравство, ИТ и потрошувачкиот сектор се победници за 2015 Акциски пазари Извор: Bloomberg, сопствени пресметки КД Фондови * Принос во локална валута ** при пресметката се користени месечни приноси во локална валута, во последните 5 год. *** при пресметката се користени прилагодени вредности добивка на акциите (EPS, позитивни). Во пресметката се земени само компании со позитивен финансиски резултат 66

GICS Акциски пазари 2016 година на ИТ, материјали и дискрециска потрошувачка Забавувањето на глобалната економска и пред сѐ инвестициска активност негативно влијае врз побарувачката на суровини. Ценовната војна, што во 2014 година нафтениот картел ОПЕК им ја објави на останатите производители, ја потисна цената на суровата нафта до ниво кое последен пат било забележано со настапувањето на глобалната финансиска криза. Уривањето на цените на суровата нафта, очекувано влијаеше врз добивката од енергетските компании, а енергетскиот сектор се најде во немилост на инвеститорите. Највисок раст на добивката очекуваме во секторите за материјали, информациски технологии и дискрециска потрошувачка. 67

GICS Географската положба е важна за секторската распределба Акциски пазари Евалуацијата на дефанзивните сектори се над десетгодишниот просек, како во развиените, така и во пазарите во развој. Евалуацијата на книговодствената вредност укажува на голем јаз помеѓу земјите во развој и развиените земји. 68

Обврзнички пазари

Релативни приноси Влијанието на QE дава поддршка на државни обврзници Обврзнички пазари 70

Ние ќе сме заробени помеѓу долгорочност и ниска каматна стапка Релативни приноси Обврзнички пазари 71

Целта на ЕЦБ, што е можно поскоро да се подигне инфлацијата Инфлациски очекувања Обврзнички пазари ЕЦБ се бори за инфлација 72

Состојба на пазарите - издржливост Трендот на пораст на долгорочните каматни стапки се очекува во 2016 година Обврзнички пазари 73

Состојба на пазарите - држави КД-рејтинг за државите за принос во период од 10 год. Обврзнички пазари 9 8 7 6 Политиката е главниот двигател на ризик Грција y = -0,1314x 3 + 2,5192x 2-15,74x + 32,899 R² = 0,9773 5 4 Интересно ЕЦБ ги става работите во виртуелна рамнотежа 3 Португалија 2 Словенија Шпанија Италија Словачка Австрија 1 Ирска Финска Белгија Латвија Неинтересно Франција Холандија EFSF Германија 0 1,5 2,5 3,5 4,5 5,5 6,5 7,5 8,5 74

Состојба на пазарите - фирми Дали американските обврзници со висок принос ќе се префрлат во Европа? Обврзнички пазари Обврзници со инвестициска бонитетна оценка 100 % 90 % 80 % 70 % Обврзници со шпекулативни бонитетни оценки 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % Внимание, внимание! 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 % 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 0 % 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 75

Ризици

Ризици Главни ризици во 2016 година Ризици Во 2016 година очекуваме продолжување на поголемите осцилации на сите инвестициски класи, без јасни насоки на движење. Состојбата во економијата меѓу различни држави во глобалната економија е многу различна. Врз таа основа може да се очекуваат и различни монетарни, фискални и валутни политики. Овие разлики најсилно ќе влијаат врз насоката на движење на вредноста на одделни инвестиции, односно региони. Ако ги издвоиме главните ризици кои инаку се меѓусебно цврсто поврзани, тоа се: Забавување на глобалната економска динамика која би влијаела врз профитабилноста на компаниите, а може и поради зголемено забавување на економскиот раст во Кина; Пребрзо зголемување на каматните стапки во САД, односно пребавно реагирање на ЕЦБ/ВоЈ и на некои централни банки на пазарите во развој (пред сѐ Кина); Зголемување на геополитичката неизвесност: Зголемување на нестабилноста на веќе традиционално вжештениот Близок Исток и продолжување на бегалската криза; тероризам; желбата на Русија за поголема улога на суперсилите (Украина, Сирија) може да доведе до продолжување на студените односи со САД; конфликтните промени на власта во државите од Латинска Америка, поврзани со лошата состојба на јавните финансии; напнатоста помеѓу Кина и останатите азиски држави и САД; натамошно лизгање на енергенсите и материјалите, што предизвикува бројни финансиски и политички проблеми кај државите кои се силно зависни од продажбата на суровини; политичката напнатост во рамките на ЕУ, поврзана со различните аспекти на решавање на бегалската криза, желбата на Велика Британија за промена на начинот на управување на ЕУ односно BREXIT; желбата на Каталонците за самостојност (распад на Шпанија), што донесува неизвесност на пазарот; евалуации на пазарите на акции, каде што инвеститорите веќе не би биле подготвени да донесуваат историски натпросечни оцени. 77

VIX VIX останува на ниско ниво но може да се очекува повисока волатилност Ризици? Извор: Bloomberg 78

Препораки

Препораки за 2016 Глобално-инвестициски класи Препораки Акциски пазари *принос во ЕУР 80