ВОДИЧ ЗА ЗЕМЈАТА ДЕСТИНАЦИЈА - НОВ ЗЕЛАНД 1. Основни информации Главен град: Велингтон Население: 4,393,500 (декември 2010) Површина: 268,021 км2 Валута: Новозеландски долар (NZD) Стапка на невработеност: 3.5% (2007 година) 2. Основни услови за влез и информации за визи Доколку сакате привремено да престојувате во Нов Зеланд, но немате намера таму да студирате или работите,ќе треба да аплицирате за туристичка виза или дозвола. Штом добиете ваква дозвола, смеете да престојувате во Нов Зеланд најмногу 9 месеци. Основни услови за виза: да сте во добра здравствена состојба да имате добар карактер; и визата за која аплицирате да одговара на причините на вашата посета вашиот пасош треба да биде валиден барем три месеци после датумот на планираното напуштање на Нов доказ дека планирате да го напуштите Нов Зеланд Потребно е да докажете дека планирате да го напуштите Нов Зеланд после изминувањето на периодот назначен во дозволата за посета што сте ја добиле. Прифатлив доказ би биле: билети за патувањето (потврдени или со отворена дата на враќање) назад од Нов Зеланд до земја во која имате право да влезете; или писмена потврда од авионска или туристичка агенција дека повратниот билет е резервиран и платен; доказ за поседување на финансиски средства Исто така ќе треба да докажете дека имате доволно финансиски средства за да се издржувате во текот на вашиот престој. Тоа значи дека ќе треба да поседувате најмалку: NZ$ 1000 по лице за секој месец од престојот, или NZ$ 400 по лице за секој месец од престојот доколку сместувањето ви е однапред платено треба да се достави доказ за уплатата, како на пример хотелски ваучери за претплата. Овој Водич е ажуриран како дел од Проектот Миграција за развој на Западен Балкан (MIDWEB), финансиран од Европската Комисија IPA 2009 Мулти наменска програма 2 Ревидирано во април, 2011
Прифатлив доказ за доволно финансиски средства може да биде и во форма на: кеш патнички чекови банкови изводи признати кредитни картички со доволно кредит на располагање препорачливо е да имате ажуриран извод од кредитната картичка Останати прифатливи докази се: изјава на спонзорот од Нов Зеланд дека ќе плати за вашето сместување и престој. Погледнете го формуларот за спонзорство за посета на Нов Зеланд (NZIS 1025) PDF. http://www.immigration.govt.nz/nr/rdonlyres/31f1bffc-2bb2-442d-981a-30fb01f4c18e/0/1025.pdf Исто така е препорачливо да имате сеопфатно медицинско осигурување за целото времетраење на посетата/престојот. Доколку сте добиле дозвола за посета, во текот на вашиот престој треба да запазите неколку услови: Не смеете да работите додека престојувате на Нов Зеланд (освен ако аплицирате и добиете работна дозвола). Не смеете да студирате подолго од три месеци додека сте во Нов Зеланд (освен ако аплицирате и добиете дозвола за студирање). Треба да ги почитувате законите на Нов Зеланд. Смеете да останете во Нов Зеланд само онолку време колку што ви е назначено во вашата дозвола. Колку долго можам да престојувам? Максималниот период на престој со виза за посета е 18 месеци. Треба да аплицирате за дополнителна виза за престој или друга категорија на виза, доколку сакате да останете подолго во Нов Зеланд. Видови на визи Класа на визи за привремен престој вклучува: Виза за посетители Работна виза Студентска виза Визи за посетители Доколку барате виза за посетител, следете ги овие два едноставни чекори: 1. Пополнете ја Пријавата за посета на Нов Зеланд која можете да ја најдете на: http://www.immigration.govt.nz/nr/rdonlyres/3cee1c20-ba66-45ed-abe7-7697ddc12f73/0/1017.pdf Доколку аплицирате за Виза за посетител врз основа на ваше партнерство во некого што или привремено или постојано живее во Нов Зеланд, вашиот партнер мора да го пополни Формулар за партнери (http://www.immigration.govt.nz/nr/rdonlyres/0b483d64-261e-42f9-a023- B3C5F00D10D1/0/1146.pdf ) и да го уплати точниот износ. 2. Поднесете ја апликацијата во соодветната канцеларија (ве молиме погледнете подолу за назначените амбасада/конзулати за Западен Балкан) 2
Доколку сте во странство, вашата апликација мора да биде поднесена и одобрена пред да отпатувате за Нов Зеланд. Визи за посетители се издаваат за следниве цели: одмор; разгледување на знаменитости; семејни или социјални посети; аматерски спорт; деловни консултации; медицинско лекување; или гостин на владини посети (статус на владин гостин се дава преку Кабинетот на Премиерот). Овие визи не се наменети за вработување или за студирање или обуки, освен на краткотрајно студирање или обука. Амбасада на Нов Зеланд во Холандија (апликации за виза од Босна и Херцеговина, Црна Гора, Србија и Косово според UNSCR 1244) Амбасада на Нов Зеланд Eisenhowerlaan 77N 2517 KK Хаг Холандија Тел: +31 70 365 8037 Факс: +31 70 363 2983 Email: inzthehague@dol.govt.nz Имиграција за Нов Зеланд (апликации за виза од Албанија, Република Македонија) Mezzanine Floor NZ House 80 Haymarket Лондон SW1Y 4TE Обединето Кралство Тел: 09069 100 100/+44 13 44 716199 Факс: +44 (207) 973 0370 3. Имиграција заради вработување a) Услови за влез и престој на странски работници РАБОТНА ВИЗА Постојат повеќе видови на работна виза. Некои од нив се за кратки периоди од 1 до 3 години и се нарекуваат времени. Други се потрајни и дури нудат можности за станување на жител на Нов Зеланд. Таквите се нарекуваат визи за престој. 1) Времени работни визи за краткотрајни можности или како почетна точка за животно искуство во Нов Зеланд. Ова е виза која ви овозможува да работите во Нов Зеланд одреден временски период обично период еднакво на договорот за работа. Ова е виза која одговара за секој што е заинтересиран за краткорочна работна опција во Нов Зеланд. Овие категории на работни визи можат да се доделат за 1 до 3 години и се доделуваат во следниве категории: 3
a) Виза за работен одмор Идеално доколку сте на возраст под 30 години и барате да патувате и работите во Нов Зеланд за период до 12 месеци (или до 23 месеци доколку сте од Обединетото Кралство). Доколку сте на возраст под 35 години, програмата за размена на работна сила е уште една опција слична на програмата за работен одмор. Проверете на BUNAC www.bunac.org за повеќе информации. b) Виза за времена работа, наречена Неопходни вештини Оваа виза е најпогодна доколку имате понуда за работа. Неопходни вештини е работна виза наменета да им помогне на работодавците од Нов Зеланд да ги поплнат слободните работни места со мигрантски квалификуван персонал (што е можно поскоро) доколку не можат да најдат работници во Нов Зеланд. Работните визи се времени визи и овозможуваат престој во Нов Зеланд одреден временски период до 3 години. Доколку имате понуда за работа, постојат можности вашиот работодавец да знае за овој тип на виза и да ги исполнува критериумите, вклучително следниве: Да ја има огласено работата на локално ниво и да не можел да најде државјанин на НЗ или лице со престој во НЗ кое може да го пополни тоа работно место и/или Работата за која станува збор да е на списокот на Непосреден или долгорочен недостаток од квалификувана работна сила (http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/skilledmigrant/linkadministration/toolboxlinks/ess entialskills.htm?level=2] ) и дека ги исполнувате условите изнесени во некој од списоците. Како поддршка на вашата апликација, вашиот работодавец ќе треба да го пополни Дополнителниот формулар за работодавци на http://www.immigration.govt.nz/nr/rdonlyres/063ecb35-f5d5-44d8-8325- 7041A727A9D5/0/INZ1093November2010.pdf ) и препорачливо е да изготви писмо во кое ќе ги нагласи квалификациите и вештините со кои вие ќе придонесете во неговата фирма. Ако сакате да дознаете повеќе за квалификациите кои ви се потребни за одобрување на работна виза, посетете ја оваа страница http://www.immigration.govt.nz/nr/rdonlyres/063ecb35-f5d5-44d8-8325-7041a727a9d5/0/inz1093november2010.pdf. c) Виза за барање на работа Сребрен Папрат http://www.immigration.govt.nz/nr/rdonlyres/063ecb35-f5d5-44d8-8325- 7041A727A9D5/0/INZ1093November2010.pdf) Оваа виза е најдобра за високо квалификувани лица, на возраст 20-35 со признати квалификации. Оваа виза важи девет месеци и овозможува да дојдете во Нов Зеланд и да барате работа. Секоја година се издаваат само 300 вакви визи. За да дознаете повеќе за потребните квалификации, посетете ја веб страницата: http://www.newzealandnow.govt.nz/qualifications-needed-for-acceptance~349.html d) Виза за стекнување на практично исксутво Сребрен папрат Откако успешно сте нашле вработување за квалификувани лица со визата за барање на работа Сребрен Папрат, ќе бидете подобни да се пријавите за Виза за стекнување на практично исксутво 0 Сребрен Папрат. Со оваа виза можете да работите во Нов Зеланд дои 2 години. Повеќе информации за овој тип на виза можете да добиете на http://www.newzealandnow.govt.nz/silver-fern-practicalexperience~351.html 2) Виза Со работа до престој - Посебни категории на визи со кои можете да го искусите живеењето во Нов Зеланд каде ќе почнете да се квалификувате за престој од првиот ден, и ќе можете или да останете кратко време или да поднесете барање за престој онолку колку што сакате. Визата Со работа до престој во овозможува да престојувате во Нов Зеланд до 30 месеци и е одлична за две различни цели: 4
Доколку не сте сигурни колку долго ќе престојувате но саката да имате опција да аплицирате за виза за престој подоцна Доколку сеуште не се квалификувате за виза за престој, но сакате вашето работно искуство во Нов Зеланд да ви помогне при апликацијата за виза за престој Потоа, со одобрение, додека работите, можете да аплицирате за виза за престој. Со визата Со работа до престој можете да дојдете во Нов Зеланд со следниве визни можности: a) Таленти (Акредитирани работодавци) За лица со понуда за работа од акредитиран работодавец Доколку имате понуда за работа од акредитиран работодавец од Нов Зеланд и сте на возраст под 55 години тогаш ги исполнувате основните услови за Таленти (Акредитирани работодавци). (Истата може да биде и начин за добивање на престој доколку не ги исполнувате условите од Категоријата на квалификувани мигранти). Визата ќе ви биде доделена за период од 30 месеци. За повеќе информации во поглед на квалификациите потребни за ваква виза, посетете ја веб страницата: http://www.newzealandnow.govt.nz/qualifications-needed-for-acceptance~258.html. b) Список на долгорочен недостаток на работна сила За професии кои се наведени во списокот на долгорочен недостаток на работна сила. Доколку поседувате вештина со која ги исполнувате условите од Списокот на долгорочен недостаток на работна сила (LTSSL) (http://www.immigration.govt.nz/nr/rdonlyres/063ecb35-f5d5-44d8-8325- 7041A727A9D5/0/INZ1093November2010.pdf ) и имате понуда за постојано вработување за период од две години, тогаш треба директно да аплицирате за виза LTSSL Со работа до престој. Оваа виза ќе ви биде дадена за 30 месеци. За повеќе информации во поглед на квалификациите потребни за ваква виза, посетете ја веб страницата http://www.newzealandnow.govt.nz/qualifications-needed-for-acceptance~255.html 3) Визи за престој За оние кои сакаат Нов Зеланд да им стане постојан дом. Со статус на престој можете да живеете, работите и учите во Нов Зеланд неограничено време. Бенефициите од добивањето на престој вклучуваат можност да се работи било каде, да се име целосен пристап до финансираното (од владата) здравство, пристап до сите образовни програми без потреба да се плаќаат школарини за меѓународни студенти повеќето од правата кои ги уживаат државјаните на Нов Зеланд, вклучително и правото да се гласа. Во рамките на категориите на виза за престој, можете да изберете да дојдете во Нов Зеланд според следниве опции за виза: a) Квалификуван мигрант Врз основа на поените кои ги добивате за квалификациите, вештините, искуството и другите фактори кои се значајни за економските потреби на Нов Зеланд. Категоријата на квалификуван мигрант е за лица кои ги имаат потребите вештини, квалификации и искуства и кои сакаат да постојано да живеат и работат во Нов Зеланд. Вие и членовите на вашето семејство кои се вклучени во вашата апликација треба да ги исполнувате следниве критериуми: Здравје: Треба да сте во добра здравствена состојба. Доколку вашето писмо за изразување на интерес е прифатено и сте поканети да аплицирате за постојан престој, ќе бидете предмет на проценка од страна на одобрен лекар. Вашата апликација треба да биде пропратена со 5
медицинска потврда, ренгенски снимки од граден кош, за секој од членовите на семејството опфатени во апликацијата. Карактер: Треба да имате добар карактер. Тоа ќе го докажете со потврда од полиција за сите апликанти на возраст на 17 години. Лица кои имаат извршено сериозни криминални дејства нема да бидат примени во Нов Зеланд. Делот 7(1) од Законот за имиграција пропишува што се може да го дисквалификува апликантот за престој. Познавање на англискиот јазик; Треба течно да зборувате англиски. Без разлика дали сте носител на апликацијата или не, треба да исполнувате одреден лимит во познавањето на англискиот јазик. Професионална регистрација: За одредени сектори на работа, ќе ви биде потребна професионална регистрација доколку сакате да работите во Нов Зеланд. Доколку за вашата професија е потребна таква регистрација а вие не ја поседувате, нема да можете да работите во дадената професија според Категоријата на квалификувани мигранти. Сектори каде постои голема побарувачка на квалификувани работници: Образование Здравство Информатичка и комуникациска технологија Земјоделство и сточарство Инженерство Трговија b) Претприемач за оние кои ќе докажат дека успешно основале и отвориле сопствени бизниси во Нов Зеланд c) Претприемач плус за оние кои инвестирале најмалку 0.5 милиони новозеландски долари за основање и отворање на бизнис во Нов Зеланд d) Инвеститор за оние кои се заинтересирани за инвестирање најмалку 1.5 милиони новозеландски долари во Нов Зеланд d) Инвеститор плус за оние кои се заинтересирани најмалку 1.5 милиони новозеландски долари во Нов Зеланд Закон за имиграција 2009 http://www.parliament.nz/en-nz/pb/legislation/bills/4/7/d/00dbhoh_bill8048_1-immigration-bill.htm http://www.legislation.govt.nz/act/public/2009/0051/latest/dlm1440303.html Закон за лиценцирање на советници за имиграција 2007 Целта на овој Закон е да се промовираат и заштита интересите на клиентите кои добиваат совети за имигрирање и да се подобри реномето на Нов Зеланд како дестинација за миграција, преку обезбедување на регулатива за лицата кои даваат совети за имиграција. http://www.legislation.govt.nz/act/public/2007/0015/latest/dlm406945.html Оперативен прирачник за имиграција во Нов Зеланд Оперативен прирачник за имиграција во Нов Зеланд (INZ) содржи инструкции за имиграција кои треба да ги следат лицата кои сакаат да се иселат во Нов Зеланд на постојано основа или привремено. Истиот ги содржи критериумите кои треба да ги исполнуваат апликатите, доказите кои мораат да ги приложат со цел да докажат дека ги исполнуваат условите и процесите кои властите ги следат при проценка и верификација на апликациите. Прирачникот исто така содржи информации за работата на имиграционите власти во нивниот стремеж за заштита на границата на Нов Зеланд и проценка на барањата за статус на бегалец. http://www.immigration.govt.nz/opsmanual/ 6
b) Сектори каде постои недостаток на работници: o o o o o o Образование Здравство Информатичка и комуникациска технологија Земјоделство и сточарство Инженерство Трговија Листа на долгорочен недостаток на квалификувани работници може да се најде на: http://www.immigration.govt.nz/nr/rdonlyres/063ecb35-f5d5-44d8-8325- 7041A727A9D5/0/INZ1093November2010.pdf c) Веб страни за барање на работа www.nzrecruitme.co.nz www.newkiwis.co.nz www.job.co.nz www.jobstuff.co.nz www.seek.co.nz www.fres.co.nz оваа страница е наменета за вработување во млечните фарми www.canstaff.co.nz специјалисти за вработување на Јужниот остров на Нов Зеланд www.satara.co.nz кооперативи за киви и авокадо www.pickapicker.co.nz Страница наменета за сезонски работници во индустријата за овошје www.jobscentral.co.nz обезбедува совети и можности во целиот процес на барање на работа во Central Otago. www.seasonalwork.co.nz www.winejobsonline.com www.wwoof.co.nz за работници на органски фарми www.nzkgi.org.nz/seasonal-labour одгледувачите на киви нудат информации за собирачи на овошки во регионот на Bay of Plenty (Заливот на изобилството). www.hortnz.co.nz/activityareas/seasonalwork.html линкови и информации за собирање на овошки во НЗ. www.coolstore.co.nz нуди можности за сезонска работа за собирачи на овошки. www.workinnz.co.nz работа и сместување за собирачи на овошки. www.eastpack.co.nz нуди можности за сезонска работа. www.hhes.co.nz пратете ја вашата биографија и барајте работа. Работни места во угостителството,вклучувајќи и времени позиции. www.hospo.com меѓународна мрежа за регрутирање на работници. 4. Имиграција заради студирање ВИЗИ ЗА СТУДИРАЊЕ Како студент, имате неколку избори на виза, доколку презентирате писмен доказ за упис на квалификуван обезбедувач на образовни услуги: Студентска виза која ви овозможува да престојувате во Нов Зеланд додека редовно студирате. Виза за посетител доколку сакате да завршите обука или курс кој не трае подолго од три месеци Виза за работен одмор доколку сакате една година да работите, патувате или краткорочно да учите додека сте во Нов Зеланд Работна виза може исто така да ви биде достапна откако ќе ги завршите студиите во Нов Зеланд За да дознаете повеќе за квалификациите кои ви се потребни за студентска виза, посетете ја следнава веб страница: http://www.newzealandnow.govt.nz/qualifying-for-acceptance~214.html. 7
Колку чини? Школарината за целата прва година од додипломски студии во водечкиот универзитет во Нов Зеланд чини околу 25,000 новозеландски долари (околу 17,000 американски долари). Исто така ќе ви требаат средства за патување и животни трошоци. Доколку сте студент на студентска размена, можеби ќе ја плаќате истата школарина како на вашиот матичен универзитет во зависност од програмата за размена на студенти. Смеам ли да работам додека студирам во Нов Зеланд? Постојат одредени можности за работа и заработувачка додека студирате тука, но постојат и ограничувања колку и што може да работите со студентска виза. Погледнете на веб страницата за опции за работа со студентска виза: http://www.newzealandnow.govt.nz/student-visa-workoptions~213.html for more details. Погледнете на страницата за студентски ресурси: http://www.newzealandnow.govt.nz/studentresources~215.html http://www.newzealandnow.govt.nz/student-resources~215.html за линкови до многуте високо образовни институции, како и општи информации од интерес за студентите. Пред да ја доставите апликацијата за студентска виза, треба да утврдите дека поседувате: Писмена понуда за место за редовно студирање во Нов Зеланд на институција одобрена од NZQA (На повеќето обезбедувачи на образовни услуги во Нов Зеланд им е познат овој процес и ќе ви достават соодветен формулар за поднесување на вашата апликација). Доказ дека можете да си ги покривате трошоците за живеење во Нов Зеланд. За програми кои траат пократко од шест месеци, ќе ви биде потребно следново: 1,000 новозеландски долари за секој месец од престојот ИЛИ 400 новозеландски долари месечно доколку сместувањето ви е веќе платено (треба да доставите доказ за платеното сместување) ИЛИ Писмо од образовната институција кое потврдува дека сместувањето и другите трошоци за живеење се вклучени во цената на студиите која веќе ја плативте. За програми кои траат подолго од шест месеци, ќе ви биде потребно следново: 1,000 новозеландски долари годишно (доказ за средствата може да биде меница, извод од банка на кој стои вашето име или акредитиви) Платен повратен билет за вашата земја или дополнителни средства со кои можете да го платите билетот Уплата на сите школарини и надомести за програмата која ќе ја следите Пасош кој важи најмалку 3 месеци по датумот на планираното напуштање на Нов Зеланд Потврда рендгенски снимки од граден кош, доколку престојувате во Нов Зеланд подолго од 12 месеци и потврда за неосудуваност доколку планирате да останете подолго од две години. Студентската виза не е работна виза. Додека студирате, можете да работите до 20 часа неделно во текот на академската година доколку студирате како редовен студент со студентска виза на универзитет одобрен од NZQA и: 8
На програма која трае најмалку две академски години; или На призната, редовна факултетска програма за размена на студенти која трае најмалку една година; или сте на редовна обука која трае најмалку 6 месеци и чија основна цел е подобрување на англискиот јазик а сте положиле IELTS тест со резултат најмалку 5 или повисок. Исто така можете да работите со полно работно време во текот на Божиќните и Новогодишните празници на крајот на академската година доколку студирате на програма која трае 12 месеци или подолго. Доколку имате завршено програма во Нов Зеланд со времетраење од најмалку три години, можете да аплицирате за привремена работна виза, или можете да се квалификувате за поени од Категоријата на квалификуван мигрант. Доколку немате понуда за вработување, можете да аплицирате за Виза за барање на работа по дипломирање (WD2) која ќе ви овозможи да работите до 12 месеци. Ве молиме, земете во предвид дека доколку сакате да квалификувате за Виза за барање работа по дипломирање, треба да аплицирате не подоцна од три месеци по крајниот датум на вашата студентска виза која сте ја добиле за стекнување на така квалификација. Исто така треба да приложите доказ дека на располагање имате минимум 2,100 новозеландски долари со цел да се издржувате себеси за време на вашиот 12 месечен престој во Нов Зеланд. Доколку имате понуда за вработување, која одговара на вашите квалификации, можете да аплицирате за 2 годишна* Виза Со студирање до работа (официјалното име на оваа работна виза е : Практично Искуство по Завршувањето на Визата за студирање) *Оваа виза може да биде доделена и за период од 3 години доколку работите со цел да добиете членство или регистрација од професионално здружение од Нов Зеланд за што е потребно повеќе од две годишно соодветно, практично искуство. За повеќе детали за овие работни визи, погледнете на http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/worktemporarily/howdoiapply/studytowork Доколку ги имате завршено вашите студии во странство можете да аплицирате за Виза за барање на работа- Сребрен Папрат. Оваа виза е најпогодна за високо квалификувани луѓе, на возраст од 20-35 години, со признаена квалификација. Оваа виза важи до девет месеци и ви овозможува да дојдете во Нов Зеланд со цел да барате работа. Подетални информации побарајте во делот посветен на Виза за барање на работа Сребрен Папрат. Важно е да се напомене дека годишно се доделуваат само 300 Визи за барање на работа- Сребрен Папрат. Откако успешно ќе најдете квалификувано вработување со Визата за барање на работа- Сребрен Папрат, ќе ги исполнувате условите за Виза за стекнување на пректично искуство Сребрен Папрат. Тоа ќе ви овозможи да работите во Нов Зеланд до две години. Доколку сакате да патувате, земете ја во предвид Програмата за работен одмор. Погледнете повеќе во соодветниот дел погоре. http://www.newzealandnow.govt.nz/working-holidays~218.html Запомнете дека исто така можете за квалификувате за поени под Категорија на квалификуван мигрант http://www.newzealandnow.govt.nz/skilled-migrant-category~12.html Листа на најдобрите универзитети и колеџи во Нов Зеланд Victoria University of Wellington http://www.vuw.ac.nz 9
Waikato Institute of Technology http://www.wintec.ac.nz Waikato University http://www.waikato.ac.nz Whitecliffe College of Arts and Design http://www.wcad.ac.nz Wellington Institute of Technology http://www.weltec.ac.nz Auckland Institute of Technology http://www.ait.ac.nz Canterbury University http://www.canterbury.ac.nz Christchurch Polytechnic Institute of Technology http://www.cpit.ac.nz Lincoln University http://www.lincoln.ac.nz Massey University http://www.massey.ac.nz UNITEC http://www.unitec.ac.nz University of Auckland http://www.auckland.ac.nz University of Otago http://www.otago.ac.nz University of Waikato http://www.waikato.ac.nz 5. Процедура за азил Процедура за барање на азил Прво треба да пополните формулар за Потврда на изјаснувањето како бегалец во Нов Зеланд. Овој документ можете да го добиете во: Имиграциона служба на Нов Зеланд Тел: 0508 55 88 55 Факс: +64 4 801 2928 или Имиграциона служба на Нов Зеланд, сектор за бегалски статус Тел: +64 9 914 5999 Факс: +64 9 914 5298 Адреса: 12th floor, 280 Queen Street Auckland Работно време: 8:00 17:00 Вашата апликација треба да ја доставите или лично или по пошта до Имиграциона служба на Нов Зеланд, сектор за бегалски статус. По неколку месеци ќе бидете известени за времето кога ќе се одржи вашето интервју со службеник за бегалски статус. После интервјуто, службеникот ќе донесе одлука за вашето барање за бегалски статус. Доколку вашето барање се прифати, ќе ви биде овозможено да аплицирате за престој во Нов Зеланд. Доколку пак, одлуката е негативна, ќе бидете протерани од државата или можете да ја обжалите одлуката. Жалбата се поднесува до Институцијата за жалби на одлуките за бегалски статус (the RSAA) во рок од 10 дена од приемот на известувањето за одлуката. Доколку и жалбата е одбиена, можете да поднесете ново барање за бегалски статус или барање за судско разгледување на одлуката. Ако не го сторите нити едното нити другото, ќе бидете протерани од државата. Категорија за поддршка на семејството на бегалец Целта на оваа категорија е да им се помогне на бегалците кои живеат во Нов Зеланд да ги спонзорираат своите семејства за да истите обезбедат престој. Со оваа категорија, секоја година им се овозможува на 300 спонзорирани лица (меѓу кои сопружници и зависни деца) да добијат дозвола за престој во Нов Зеланд. Категоријата за поддршка на семејството на бегалец е всушност замена за стариот систем на квоти за семејствата на бегалците. За да го донесете своето семејство во Нов Зеланд според оваа категорија, потребно е да се преземат три чекори. 10
Се регистрирате како спонзор. Ја избираме вашата регистрација. Членовите на вашето семејство аплицираат за престој. Категоријата за поддршка на семејството на бегалец има двореден систем на регистрација. Приоритет им се дава на спонзорите од редот еден кои ги исполнуваат нашите критериуми за спонзорство овие се лица кои имаат поитна потреба да ги доведат своите семејства во Нов Зеланд. Повеќе информации за доделувањето на бегалски статус во Нов Зеланд можат да се најдат на следнава веб страна: http://www.unhcr.org.au/nzqanda.shtml 6. Соединување на семејството Постојан престој за семејства Можете да аплицирате за престој во Нов Зеланд доколку сте спонзорирани од член на семејството кој веќе е државјанин и/или резидент на Нов Зеланд. За да го сторите тоа, треба да припаѓате во една од следниве групи: I. Партнер да сте сопруг, сопруга, партнер во граѓанска заедница на државјанин на Нов Зеланд или на лице со дозвола за постојан престој. http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/live/partner/ II. Зависно дете да сте зависно дете на родител кој е државјанин на Нов Зеланд или на лице со дозвола за постојан престој. http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/live/dependentchild/ III. Родител да сте родител на дете кое е државјанин на Нов Зеланд или на лице со дозовола за постојан престој. http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/live/parent/ IV. Брат, сестра или возрасно дете да сте брат,сестра или возрасно дете на лице кое е државјанин на Нов Зеланд или на лице со дозвола за постојан престој. http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/live/brothersisteradultchild/ Повеќе информации на: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/live/familycategories.htm 7. Здравствен систем Сеопфатната доживотна медицинска нега во Нов Зеланд е достапна на секого. Целокупните основни здравствени услуги се бесплатни и обезбедени со јавниот здравствен систем. Тоа значи дека иако можеби некои рутински услуги како што се посета на локален лекар или стоматолог треба да се плати, поскапите услуги, како што се болнички третмани, со мали исклучоци, се бесплатни за сите лица кои имаат дозвола за постојан престој во Нов Зеланд. Владата исто така субвенционира и посети на матичен лекар и лекови за деца, лица на кои често им е потребна медицинска нега како и за оние со ниски примања. Владата исто така има и програма за надомести при несреќни случаи (ACC) со која се помага плаќањето на болничкото лекување, физиотерапијата и другите специјалистички третмани. Доколку повредата е сериозна, ќе биде исплатена и компензација за загубите од плати. Повеќе информации за здравствениот систем на Нов Зеланд можат да се најдат на веб страната на Министерството за здравство: http://www.moh.govt.nz/healthsystem. 11
8. Систем за социјална заштита Социјалното осигурување во Нов Зеланд не се заснова на придонеси и во основа ниту вработените ниту работодавачите не плаќаат придонеси. Сепак, вработените и самовработените мораат да плаќаат придонеси во Програмата на корпорацијата за надомести по несреќни случаи (ACC, www.acc.co.nz), со која се обезбедува надомест во случај на несреќа, било на работа или друг вид на несреќа. Придонесите за АСС се одземаат од платата, обично преку системот наречен плати штом ќе заработиш (PAYE) со стапка од $1.20 на $100 од заработката, до краен лимит од $85,795 (цифрите и стапките се ревидираат еднаш годишно). Важно е да се напомене дека примањето на било каков вид на владини бенефиции, колективно познати како владини трансфери не е условено со претходното плаќање на придонеси. Бенефициите за невработени или при боледување им се достапни на сите Новозеланѓани и сите лица со постојан престој без оглед на нивната историја на вработување, иако можеби ќе има други критериуми за подобност како и некакви тестирања. Државјаните на Нов Зеланд, лицата со постојан престој и странските работници приврмено вработени во Нов Зеланд се опфатени со социјална заштита, без истите да треба да плаќаат допринеси за истата. (Но, нагласуваме, тие мораат да плаќаат допринеси за програмата АСС). За подетални информации, контактирајте ја Државната канцеларија за работа и приход, со адреса: Level 8, Bowen State Building, Bowen Street, PO Box 12-136, Wellington (бесплатен телефон: phone 0800-559 009 или 09-916 0300, www.workandincome.govt.nz). Министерство за социјален развој на Нов Зеланд: http://www.msd.govt.nz/ 9. Домување http://www.newzealandnow.govt.nz/housing~100.html http://www.newzealandnow.govt.nz/new-zealand-map~4.html Изнајмување на недвижнини во Нов Зеланд http://www.newzealandnow.govt.nz/renting~276.html 10. Признавање на дипломи Признавање на дипломи NQF (Националната квалификациона рамка) и NCEA (Национална диплома за образовно достигнување). http://www.nzqa.govt.nz/qualifications/index.html 11. Услуги за поддршка на мигранти Основни информации за мигранти на http://www.immigration.govt.nz/ Листа на невладини мигрантски агенции кои им помагаат на новите мигранти кои доаѓаат на Нов Зеланд, http://www.nzsbdirectory.co.nz/nzsb_migrant_agencies.html Immigratetonz.com е страна изготвена од страна на неколку компании од приватниот сектор, Институциите за економски развој и Службите за имиграција со заедничка цел да се привлечат, помогнат и поддржат квалификуваните мигранти при нивната преселба во Нов Зеланд - http://www.immigratetonz.com/index.html Курсеви по англиски јазик достапни за мигранти од одредени региони (регионални курсеви) и други ресурси кои им се нудат на мигрантите кои сакаат да го подобар својот англиски: 12
http://www.business.govt.nz/content/published/developing-businessskills/business-training-andcourses/english-language-courses-in-new-zealand.aspx Експерти за миграција - http://www.nzimmigrationexperts.co.nz/ Избрани информации за посетители и мигранти во кои се вклучени и документите на NZIS и формуларите за апликација пропратени со мноштво на информации кои се однесуваат на живеењето и работењето во Нов Зеланд за високо квалификувани професионалци кои сакаат да аплицираат за постојан престој-http://www.nz-immigration.co.nz/ New Zealand Visa Bureau Биро за визи за Нов Зеланд http://www.visabureau.com/newzealand/default.aspx Доколку ви е потребен лекарски преглед или ренгенско снимање на граден кош за вашата апликација, треба да изберете лекар и/или радиолог од одобрената листа, која можете да ја најдете на следниов линк: http://www.immigration.govt.nz/migrant/stream/work/skilledmigrant/linkadministration/toolboxlinks/panel doctors.htm?level=1 12. Добивање на државјанство За да добиете Новозеландско државјанство треба да ги исполнувате критериумите или на Законот за државјанство од 1977 година или Законот за државјанство (Западна Самоа) од 1982 година. Новозеландско државјанство ќе можете да добиете доколку: Имате намера, доколку добите државјанство, да продолжите да престојувате во Нов Зеланд. Разбирате и зборувате англиски. Имате добар карактер. Ги разбирате обврските и привилегиите кои ги носи Новозоеландското државјанство. Имате дозвола за постојан престој на Нов Зеланд; и ИЛИ 1. Сте ја добиле дозволата за постојан престој пред 21-ви април 2005 година, и 2. Редовно престојувате во Нов Зеланд во последните 3 години. или 1. Сте ја добила дозволата за престој после 21-ви април 2005 година, и 2. Во последните 5 години сте имале дозвола за постојан престој во Нов Зеланд. За подетални информации за добивање на државјанство, погледнете ја следнава веб страна: Основни критериуми за добивање на Новозеландско државјанство : http://www.dia.govt.nz/diawebsite.nsf/wpg_url/services-citizenship-general-requirements-for-a-grant-of- New- Zealand-Citizenship?OpenDocument 13. Други корисни контакти и информации Амбасада на Република Албанија во Кина (надлежна за Нов Зеланд) Guang Hua Lu No. 28, Beijing Тел: +86 10 6532 1120 Факс: +86 10 6532 5451 Email: emalb@public.bta.net.cn Амбасада на Босна и Херцеговина во Австралија (надлежна за Нов Зеланд) Австралиска капитална територија 5 Beale Crescent Deakin ACT 2600 Тел: (02) 6232 5490, 6232 4646 Факс: (02) 6232 5554 Email : embaucbr@tpg.com.au 13
Веб страна : www.bosnia.webone.com.au Конзуларни работи: Понеделник - петок: 10.00-13.00., 13.30-16.00 Амбасада на Република Хрватска во Австралија (надлежна за Нов Зеланд) 14 Jindalee Crescent, O'Malley, Canberra, ACT 2606 Тел: +61 2 6286 6988 Факс +61 2 6286 3544 Email: croemb@bigpond.com Генерален конзулат на Република Хрватска во Австралија, Оукленд 291 Lincoln Road, Henderson, Auckland Адреса: PO Box 83-200, Edmonton, Auckland Тел: +64 9 836 5581 / 836 5487 Факс: +64 9 836 5481 Email: cro-consulate@xtra.co.nz Амбасада на Република Србија во Австралија (надлежна за Нов Зеланд) 4 Bulwarra Close, O'Malley, Canberra, ACT 2606 Тел: +61 2 6290 2630 / 2948 Факс: +61 2 6290 2631 Email scgembau@iprimus.com.au Генерален конзулат на Србија,Сиднеј, Австралија 12 Trelawney Street, Woollahra, Sydney, NSW 2025 Тел: +61 2 9362 4637 Факс: +61 2 9362 4555 Email: cgosm@optusnet.com.au 14. Враќање (помош при доброволно враќање, законски одредби поврзани со принуденото враќање) Терминот депортација во Законот за Имиграција 2009 ги опишува сите процеси според кои се бара странскиот државјанин кој нема право да остане во Нов Зеланд, да замине. Граѓаните на Нов Зеланд не смеат да бидат депортирани од Нов Зеланд. Во кратко, депортацијата може да биде предизвикана од: незаконски престој во Нов Зеланд престој во Нов Зеланд со виза доделена по грешка престој во Нов Зеланд со виза добиена под лажен идентитет доколку Министерот за Имиграција утврди дека постои доволна причина за депортација на лице кое е влезено во Нов Зеланд привремено. Доволната причина вклучува: прекршување на условите на визата на лицето; кривичен прекршок; работи поврзани со неговиот / нејзиниот карактер; прикривање на релевантни информации поврзани со апликацијата за виза на лицето; кога околностите на лицето повеќе не ги исполнуваат правилата и критериумите според кои е доделена визата престој во Нов Зеланд со виза за престој добиена по пат на измама прекршување на условите на визата за престој доколку се дознаат нови информации во однос на карактерот на лицето и доколку истите биле откриени во времето на доделување на визата за престој, би предизвикале одбивање на апликацијата за виза доколку носителот на виза за престој е осуден за одредени кривични прекршоци повлекување на статусот на бегалец и/или статусот за заштита на лица кои не се граѓани на Нов Зеланд, или да претставува ризик или закана за безбедноста. 14
Носителите на виза за престој остануваат одговорни за депортацијата 10 години по појавата на причината за депортација. Во сите случаи, освен доколку лицето е незаконски во Нов Зеланд или претставува ризик или закана за безбедноста, доставувањето на известување за депортација преставува почеток на периодот во кој лицето може да поднесе жалба против депортација, и/или да даде веродостојна причина зашто депортацијата не треба да продолжи. Должината на периодот во кој лицето на кого му е доставено известување дека подлежи на депортација може да понесе жалба и да даде веродостојна причина зашто депортацијата не треба да продолжи, зависи од причината за депортација. Лицата кои незаконски престојуваат во Нов Зеланд и немаат поднесено жалба против депортација, како и лица за кои е утврдено дека претставуваат закана и ризик за безбедноста, се веднаш подложни на доставување на налог за депортација и спроведување на истата. Законот за имиграција 2009 содржи систем на градирани забрани кои не им дозволуваат на депортираните лица враќање во Нов Зеланд. Лицата кои го злоупотребиле периодот за престој во Нов Зеланд и доброволно заминале пред да им биде доставен налог за депортација не подлежат на оваа забрана. Во спротивно, забраните можат да бидат за две години, пет години или трајни забрани, во зависност од причината за депортација на лицето. Освен тоа, депортираните лица не можат да се вратат во Нов Зеланд се додека не ја исплатат цената за нивната депортација. Министерот на Имиграција има дискреционо овластување да ја намали или отстрани забраната која би била применета на депортираното лице. Министерот на Имиграција исто така може да ја укине одговорноста за депортација на носителот на визата за престој за до пет години. Доколку Министерот за Имиграција одлучи да ја укине одговорноста за депортација на носителот на визата за престој, може да го подложи лицето на услови кои ќе бидат наведени во писмено известување. Законот им дозволува на странските државјани кои законски престојуваат во Нов Зеланд да останат легално во Нов Зеланд додека поднесуваат жалба против одговорноста за депортација. Странски државјанин може да стане одговорен на депортација и додека не престојува во Нов Зеланд, под било кои околности кои доведуваат до одговорност за депортација. Таквото лице се смета дека за депортирано кога ќе му се достави налог за депортацијата и во случај кога истото се наоѓа надвор од Нов Зеланд. 15