REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI ALEKSANDËR MOISIU DURRËS FAKULTETI I SHKENCAVE POLITIKE-JURIDIKE DEGA: DREJTIM TURIZEM

REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI ALEKSANDËR MOISIU DURRËS FAKULTETI I SHKENCAVE POLITIKE-JURIDIKE DEGA: DREJTIM TURIZEM PUNOI FATMIR MERKURI UDHEHEQESJA E TEMES PHD. MANJOLA XHAFERRI 0

PËRMBAJTJA Hyrje 6 I. Durrësi, metropoli më antik...10 I.1 Demografia I.2 Vçoritë gjeografike dhe biologjike I.3 Kushtt klimatik, dtar, hidrografik I.4 Brënda në qytt I.5 Ekonomia I.6 Plazhet e Durrësit I.7 Hotelet I.8 Pishinat për modë apo nevojë? I.9 Pistat I.10 Festat verore në Durrës I.11 Ku mund të zini vënd dhe të hani II. C po ndodh me turizmin në qytetin e Durrësit sot?...18 II.1 Durrësi, qyteti që pret mbi 250 mijë banorë të rinj II.2 Amfiteatri i qytetit atraksioni më I pëlqyer nga turistët II.3 Cilët janë faktorët që ndikojnë në zhvillimin e turizmit në Durrës? II.4 Akomodimi II.5 Problematika II.6 UNOPS-i, mbështetjë për zhvillimin e turizmit në Durrës II.7 Projekti TURGRATE II.7.1 Objektivat e përgjithshme të projektit II.7.2 Cfarë presupozon të arrijë projekti? II.7.3 Aktivitete konkrete të projektit II.8 Cfarë ka bërë Bashkia e Durrësit për turizmin? II.8.1 Marrjen e informacionit të nevojshëm për mbarëvajtjen dhe ecurinë e sezonit turistik 1

II.8.2 Promovimin e turizmit II.8.3 Masat e marra II.8.4 Qëllimet dhe objektivat ë Bashkisë për Sektorin Turistik II.8.5 Analiza Swot III. Turizmi kulturor në qytetin e Durrësit...35 III.1 Durrësi, i zbuluar III.2 Amfiteatri III.3 Ujësjellësi i Qytetit III.4 Bukuroshja e Durrësit III.5 Mozaiku Me Hipokamp dhe Mozaiku i Orfeut III.6 Banka Kombetarë Tregtare III.7 Xhamitë e Durrësit III.8 Kishat e Qytetit III.9 Muzeu Arkeologjik dhe Muzeu Etnografik III.10 Varri i shënjtë dhe mozaiku përmbi (Zbulimi i Sali Hidrit) III.11 Fortifikimet Bizantine III.12 Torra Veneciane III.13 Forumi bizantin (Macellum ) III.14 Muri Turk III.15 Kulla e Karl Topisë III.16 Shtëpia Muze Aleksandër Moisiu III.17 Salla e Relikeve të Luftës IV. Promovimi i turizmit...41 IV.1 Marka dhe marketingu i turizmit IV.2 Turizmi Shqiptar në panaire ndërkombëtare IV.3 Turizmi promovohet me anë të kartolinave IV.4 Turizmi, pakete lehtësirash për pushuëesit kosovarë V. Investime të rëndësishme... 47 V.1 Investimet në infrastrukturën rrugore në Durrës V.2 Shëtitorja Taulantia 2

V.3 Sanktuari i Dautes V.4 Durrës, projektet e realizuara kundër ndotjes VI. Konlkuzionet...53 VII. Rekomandimet...55 VIII. Referencat...57 3

Abstract Durrës, called by the Romans 2070 years ago as the tavern of the Adriatic sea, is today not only the oldest inhabited city without interruption, but also the country s largest harbor and Albania s biggest tourist destination. The city of Durrës represents a unique and universal system of historical and cultural values where the sea meets the antiquity. Durrës is a contemporary city with a harmonic development. It is the meeting point of national and Balkan roads, a neuralgic junction of the main economical resources. This city is also an important area for massive and qualitative tourism with a stable and protected environment. During the post communist years Durrës has undergone important changes and has been greatly expanded. The development that Durrës has gone through, considering here the preservation and rehabilitation of historical works, gives this ancient city the opportunity to develop besides the sun tourism, the cultural tourism too, with extraordinary values not only for our country. Durrës displays urban and architectural values where Italian architectural style buildings of the early XX century can be spotted. Today Durrës has got streets, squares, avenues along the sea, besides buildings and entertaining and relaxing surroundings all serving tourism. The foreign and local tourist has many interesting things to see, besides the hospitality and a qualitative accommodation. Abstrakt Durrësi,i cilësuar që para 2070 vjetësh nga romakët si taverna e adratikut është sot jo vetëm qyteti më i vjetër i banuar pa ndërprerje dhe porti më i madh i vëndit por dhe destinacioni turistik më i madh në Shqipëri. Qyteti i Durrësit përfaqëson një sistem vlerash historike-kulturore unike dhe universale,ku deti lag antikitetin.durrësi është një qytetet bashkëkohor me zhvillim harmonik,rrugë kalimi kryesor i vëndit dhe i Ballkanit,një nyjë nevralgjike e burimeve parësorë ëkonomikë. Gjithashtu ky qytet është zonë ë rëndësishme për turizëm masiv dhë cilësor,me një mjedis të qëndruëshëm e të mbrojtur. Durrësi gjatë viteve post-komuniste ka pësuar ndryshime të mëdha dhë është zgjeruar shumë.zhvillimi që ka pësuar Durrësi,duke pasur parasysh edhe ruajtjen dhe rehabilitimin e veprave historike,i jep mundësi këtij qyteti antik që përkrah turizmit të diellit të zhvillojë më së miri edhe turizmin kulturor,me vlera të jashtëzakonshme jo vetëm për vëndin tonë por ëedhe më gjërë. Qyteti i Durrësit paraqet vlera urbanistike e arkitekturore, ku bien në sy ndërtesat ë stilit të arkitekturës italiane të fillimit të shek.xx. Sot Durrësi ka rrugë, sheshe, shëtitore, lungo mare, krahas ndërtesave të banimit ë ambienteve argëtuese e shlodhëse në funksion të turizmit. 4

Turisti i huaj e vëndas ka se çfarë të shohë në qytetin tonë, përveç mikëpritjes dhë një akomodimi gjithnjë e më cilësor. Falenderim Për të rëalizuar këtë tëmë e cila trajton mbarëvajtjen e Turizmit në qytetin e Durrësit,më është dashur mbështetje dhë përkrahje nga faktorë të ndryshëm. Fillimisht dëshiroj të falenderoj dhë të shpreh mirënjohjen time për Phd. Manjola Xhaferri të cilën pata kënaqësinë ta kem udhëheqëse të tëmës.udhëzimet dhë orientimet e saj më kanë dhënë ndihmë të cmuar për të bërë të mundur përfundimin e temës. Gjithashtu falendëroj Bashkinë Durrës për ndihmën e dhënë,duke më vënë në dispozicion materialë të ndryshme,dhe në vewcanti Sektorin e Koordinim Zhvillimit. Po kështu u jam mirënjohës Zyrës së Turizmit pranë Qarkut Durrës,Tatim Taksave,Autoritetit Portual,Biblotekës Durrës. Mirënjohje e vecantë për Universitetin Aleksandër Moisiu,për mundësinë e ofruar për realizimin e një Masteri të tillë,si dhe për të gjihtë pedagogët me të cilët kam patur kënaqësinë të ndajmë sëbashku orët ë leksioneve gjatë kohës së zhvillimit të këtij kursi. 5

HYRJA Me turizëm kuptojmë një sektor të rëndësishëm një industri me kapacitete shumë të mëdha,e cila ka bërë arritje dhe suksese të jashtëzakonshme. Sektori turistik ndërthuret dhe bashkëvepron me shume sektorë te tjerë duke qënë keshtu faktor i rendesishëm per ekonomine boterore. Gjithashtu i nje rëndësie të veçantë është dhe turizmi per qytetin e Durrësit. Durrësi është destinacioni turistik më i madh i vëndit,i cili pret numër të madh turistësh gjatë gjithë shtrirjes kohore të vitit.ky qytet ka dhe kapacitetet më të mëdha pritëse dhe është në gjëndje të përballojë flukse të mëdha.për turizmin në Durrës është investuar shumë për të realizuar infrastrukturën e nevojshme dhe për ta bërë këtë qytet te dëshirueshëm nga turistët vëndas dhe të huaj.gjithashtu ky sektor sjell të ardhura të rëndësishme për qytetin dhe i jep një hov të madh zhvillimit ekonomik. Në këtë punim evidentohet se turizmi i ketij metropoli turistik është i zhvilluar dhe funksionon jo vetëm gjatë sezonit por edhe gjate muajve të tjerë,duke qënë se Durrësi zotëron pasuri te mëdha të trashëgimisë kulturore dhe humane.përveç funksionimit dhe ecurive pozitive të turizmit ne qytetin e Durrësit në këtë punim trajtohen edhe mangësitë dhe problematika të shumta që e shoqërojne këtë sektor. Turizmi i këtij qyteti ka gjithnjë nevojë për përmirësim,për ivestime të reja, për ide të reja dhe novative,për bashkëpunim dhe përkujdesje ndaj gjithë pasurive të paçmueshme që zotëron. 6

FJALËT KYÇE: turizëm, trashëgimi turistike,trashëgimi kulturore,destinacion turistik, atraksion turistik,koordinim,bashkëpunim,investime,zbulime arkeologjike SHKURTESAT E PËRDORURA TURGRATE (IPA Adriatic Cross border Cooperation 2007-2013) 1. UNOPS (United Nations Office for Project Services) PËRMBLEDHJE EKZEKUTIVE Kreu I: Durrësi, metropoli më antik Në kreun 1 trajtohet: historiku,demografia, veçoritë gjeografike dhe biologjike, kushtet klimatike, detare, hidrografike, ekonomia.gjithashtu trajtohen dhe funksionimi i plazheve,hoteleve,pistave festat verore,jeta ne qytet dhe mundesite qe e panumërta qe Durrësi ofron Kreu II: Ç po ndodh me turizmin në qytetin e Durrësit sot? Në këtë kre trajtohen mundësitë pritëse te Durrësit,parapëlqimet e turistëve,faktorët që ndikojnë në zhvillimin e turizmit,problematika,projektet e ndryshme dhe qëllimet e objektivat e tyre.trajtohet ajo që ka bërë bashkia e qytetit për këtë sektor,për zhvillimin e tij të mëtejshëm.gjithashtu dhe analiza swot per këtë destinacion turistik Kreu III.Turizmi kulturor në qytetin e Durrësit Turizmi kulturor në Durrës,funksionimi problematika si dhe informacion mbi vëndodhjen e këtyre pasurive te trashëguara,te shoqëruara me sqarime dhe ilustrime për atë qe këto trashëgimi na përcjellin. 7

Kreu IV. Promovimi i turizmit Në këtë kapitull hidhet një vështrim mbi mënyrën se si promovohet turizmi,krijimi I Markës Shqiptare,përfaqësimi në panaire ndërkombëtare si dhe lehtësirat dhe avantazhet e krijuara për pushuesit nga Kosova. Kreu V.Investime të rëndësishme Ky kapitull hedh një vështrim mbi ivestimet e ndryshme te kryera ne qytetin e durrësit dhe që kane ndikim të drejtëpërdrejtë në zhvillimin e turizmit.trajtohen investimet në ifrastrukturën rrugore,në shëtitoren Taulantia, Sanktuari i Dautës dhe projektet e realizuara kundër ndotjes. QËLLIMI DHE OBJEKTIVAT Ky punim ka për qëllimi të evidentojë dhe ti japë rëndsinë që i përket sektorit të turizmit.të nxjerrë në pah avntazhet dhe prioritetet e qytetit të Durrësit.Ti japë rëndësinë e duhur angazhimit dhe menaxhimit te burimeve njerëzore,natyrore,kulturore dhe historike,që në të ardhmen ky qytet te jetë një destinacion i rëndësishëm jo vetëm për vëndin tonë por edhe me gjerë.durrësi me resurset që zotëron dhe avantazhet kohore per tu arritur si destinacion si nga brënda dhe jashtë vëndit dhe me një vizion për të ardhmen,mund të shndërrohet në një potencial pritës mjaft të rëndësishëm në rajon duke konkuruar denjësisht me vëndet fqinje. Objektivat e ketij punimi mund të përmblidhen në angazhimin dhe bashkepunimin e të gjithë faktorëve pjesëmarrës ne sektorin turistik,vlerësimin ruajtjen dhe shfrytëzimin e potencialeve turistike në favor të turizmit,ndërgjegjësimin e banorëve dhe bizneseve turistike për rëndësinë që ka turizmi për qytetin,përmirësimi i mëtejshëm i imazhit dhe promocion më i mirë METODOLOGJIA: 8

Metodologjia e përdorur për realizimin e këtij punimi lidhet me përdorimin e një sërë faktorësh dhe burimesh.gjatë mbledhjes dhe përpunimit të informacionit kam përdorur metoda të tilla si ajo e kerkimit shkencor,e vrojtimit,e analizës,e krahasimit etj. Materialet dhe informacionet e nevojshme i kam siguruar literatura të ndryshme,nga Bashkia Durrës,nga Autoriteti Portual Durrës,nga Qarku Durrës,nga INSTAT etj. HIPOTEZAT Qyteti i Durrësit duke qënë një nyje e rëndësishme portuale në rajon,në të ardhmen pritet të jetë një pikë hyrje nga më të rëndësishmet ne evropë si për hyrjen e mallrave dhe në hyrjen e njerëzve. Potenciali turistik dhe pozita gjeografike që ky qytet ka,na jep premisa të një zhvillimi të shpejtë të turizmit dhe të kthimit te këtij destinacioni,në preferencën dhe dëshirën e turistëve nga mbarë bota. Përmirësimi i mëtejshëm i infrastrukturës rrugore,hekurudhore,detare do te bënte që ekonomia e Durrësit te përmirësohej si dhe jeta e qytetarëve te këtij qyteti të bëhej më e mir 9

Kreu I. Durrësi, metropoli më antik Qyteti, i cilësuar që para 2070 vjetësh nga romakët si taverna e adratikut është sot jo vetëm qyteti më i vjetër i banuar pa ndërperje dhe porti më i madh i vëndit por dhe destinacioni turistik më i madh në Shqipëri. Ka mbijetuar në shekuj deri në ditët ë sotme. Qëndër e rëndësishme portuale, administartive, kishtare, ekonomike, tregtare, politike, etj në shekuj, e kurdoherë i pranishëm në historinë e Pellgut të Mesdheut, veçanërisht në Detin Adriatik. Muzetë dhe objektet e monumentet e vizitueshme, si dhe vetë qyteti me rrethinat e afërme të tij i pasqyrojnë më së miri vlerat historike, arkeologjike,etnografike,natyrore,urbanistike. Një histori rreth 3 mijë vjecare dëshmon për vazhdimësinë e qytetit deri më sot. Fillesat e qytetit janë ilire, periudhë nga e cila rrjedh dhë emri i parë i qytetit Epidamn dhe më vonë Durrhachion, por si datë themelimi i këtij qyteti konsiderohet viti 627 p.e.s ku aty u vendosën kolonët grekë të ardhur nga korfuzi. Në 313 p.e.s zotërimin e qytetit e mori në dorë një nga kreret e mbretërisë ilire Glaukia, ndërsa disa vite më vonë në 283 p.e.s kaloi nën sundimin e mbretit Monum.Mbreti Monun do të ishte i pari mbret që do të priste dhe monedhat e para të këtij qyteti cka tregon për zhvillimin ë hershëm tregtar të qytetit të lashtë të Durrësit.Kjo ishte një arsye e fortë që në vitin 229 p.e.s ky qyetet hyri në një marrveshje me Romën,e cila ishte një nga superfuqitë e kohës antike.në shek e IV qyteti përjetoi një lulëzim të madh ekonomik, cka solli një lulëzim të jetës dhë ndërtime të mëdha të qytetit si muri fortifikues etj. Dyrrahu konsiderohej nga Roma si një pikë strategjike dhe u përdor si pikë mbështetje kundër mbretërve të Maqedonisë.Për këtë arsye romakët të cilët kishin dhe kontrollin dhe interesat strategjike dhe ekonomike ndërtuan rrugën egnatia e cila niste nga Durrësi dhe shkonte drejt lindjes në Kostandinopojë. Në shek I-III e.s Durrësi pati zhvillim të dukshëm dhe u bë qëndra kryesore trëgtare dhe porti kryesor i brigjeve lindorë të adriatikut. Në të njëjtën kohë ndërtohet një nga qëndrat më të njohura të qytetit antik por edhe të ditëve të sotme sic është amfiteatri. 10

Amfiteatri i Durrësit është më i madhi dhe më i rëndësishmi, jo vetëm në Shqipëri, por edhe në Ballkan.Kjo vepër me vlera arkitekturore, artistike dhe historike u ndërtua gjatë sundmit të perandorit Trajan. Amfiteatri ka trajtë elipsi me diametër 136 metra dhe lartësi rreth 20 m.amfiteatri është zbuluar nga gërmimet e kryera gjatë vitit 1966 ekspeditë e cila udhëhiqej nga Vangjel Toci. Është shpallur Monument Kulture në vitin 1973, me shkresën e Ministrisë së Arsimit dhe Kulturës nr. 1886, dt.10.06.1973.qyteti i Durrësit ka njohur për një kohë të shkurtër gjatë periudhës 1914-1920 dhe të qënit kryeqytet i shtetit Shqiptar nën sundimin e Princ Vidit, cka na tregon për rëndësinë e tij dhe në kohët e sotme. Sot qyteti i Durrësit është qëndra më e rëndësishme portuale dhe turistike i vëndit dhe qyteti i dytë më i rëndësishëm në të gjitha drejtimet mbas kryeqytetit të vëndit,tiranës. I.1 Demografia Sot qyteti i Durrësit numëron mbi 200000 (rrëth206000) banorë duke qënë kështu qyteti i dytë për nga numri i popullsisë mbas kryeqytetit, ku pjesa më e madhe e banorëve që përbëjnë qytetin janë të ardhur,një pjesë të ardhur më herët, ku mjafton të përmëndim këtu familjet fshatare Kosovare dhe ato Came të dëbuara me dhunë nga trojet e tyre.mbas viteve 90,vite të tranzicionit të tejzgjatur dhe të vështirë që po kalonte vëndi, Durrësi bëhet qyteti i dytë i vëndit për tërheqjën e numrit më të madh të popullsisë kryesisht nga zonat e thella të Shqipërisë.Krahas migrimit të brëndshëm, Durrësi është dhe qyteti i cili ka njohur i pari dhe më shumë se kushdo tjetër emigrimin e jashtëm masiv të popullsisë.sot pothuajse cdo familje durrsake ka një person i cili punon jashtë vëndit, të cilët dhe kanë investuar në vëndin e tyre vecanërisht në sektorë të tillë si,sektori i tregtisë,shërbimeve,ndërtimit etj. Qyteti i Durrësit ndodhët 38 km në lindje të Tiranës në bregdëtin Adriatik. Ka më shumë se 200.000 banorë dhë është qyteti i dytë në Shqipëri për nga madhësia dhe rëndësia. Mund të arrihet me lehtësi me traget nga portet italiane të Triestes, Ankonës dhe Barit. Ka tragete edhe nga Kopër i Sllovenisë. Sot është qyteti port më i rëndësishëm i Shqipërisë. Në pjesën jugore ndodhët plazhi i tij i gjatë më shumë së 10 km. Gjatë përiudhës verore në Durrës vijnë më shumë se 150.000 turistë në ujrat e detit Adriatik. Monumentet e qytetit antik i kanë rezistuar 11

kohës dhe janë akoma sot në një gjëndje të mirë. Durrësi është një destinacion interesant për turizmin historik. Gjurmët e metropolit antik gjenden kudo në Durrës dhe kjo pjesë e vogël toke ruan ende një pjesë të historisë tonë dhe botës së vjetër. Vetëm 30 minuta larg kryeqytetit bregdeti i tij tradicionalisht ka qënë shtëpia e dytë e tiranasve ndërsa vitet e fundit po kthehet në vëndpushimin e preferuar edhe nga shqiptarët jashtë kufijve të Shqipërisë. Është e lodhshme dhe me problematika të shumëllojshme në fakt gjithë rrëmuja e krijuar nga investimet e kryera gjatë këtyre viteve tranzicioni në këtë bregdet, por llogjika na bën të shpresojmë se gjithë ky investim i kryer do të sjellë frytet e veta ndoshta për disa vjet. Pothuaj i papërballueshëm dhe i pakënaqshëm është kontrasti mes të cilit jeton ky qytet: rrënojat antikë mes ndërtesave të sistemit socialist, arkitektura italiane e disa rrugëve dhe ndërtesave, mes dhjetra pallateve dhe ndërtesave të reja (të bukura dhe të shëmtuara), plazhe ranorë, mbushur me turistë, plehrat dhe gardhet ndarësë të atyre që tani zotërojnë nga një rrip rëre dhe deti. I.2 Veçoritë gjeografike dhe biologjike Qyteti i Durrësit shtrihet buzë detit Adriatik në një gjatësi bregdetare rreth 30 miljë. Ndodhet vetëm 39 km larg nga kryeqyteti, Tirana. Në lindje dhe verilindje kufizohet nga rrëthi i Tiranës dhe në jug nga rrethi i Kavajës. Durrësi është nyja më e rëndësishme e transportit detar, automobilistik dhe hekurudhor në vënd. Lartësia mbi nivelin e detit shkon deri në dy metra. Bregdeti perëndimor i krahinës laget nga ujrat e detit Adriatik.Qyteti i Durrësit zë një sipërfaqe prej 46.1 km2 dhe përfaqëson 10.67% të sipërfaqes së rrethit.durrësi i vjetër dhe pjesa e re e tij, bashkë me zonën e Plazhit nga PortoRomano deri tek Shkëmbi i Kavajës shtrihet në formën ë një harku përgjatë bregdetit të Adriatikut, duke zënë pjesën më të madhe të gjirit detar të Durrësit.Në teritorin e Durrësit rriten bimë të florës mesdhetare: dëllinja, dafina, qiparisi, ulliri, pisha bregdetare. Durrësi është mjaft i pasur me pemë frutorë si: pjeshka, fiku, qershia, kumbulla etj. 12

Durrësi është i njohur dhe për shpendët ujorë. Fauna detarë është mjaft e larmishme. Ujërat e Bisht-Pallës paraqesin një vëndqëndrim të rosave, kredharakeve e pulëbardhave që këtu kalojnë dimrin. I.3 Kushtet klimatike, detare, hidrografike Durrësi karakterizohet për klimën e tij tipike mesdhetare me verë të nxehtë e të thatë dhe me dimër të butë dhe të lagët. Temperaturat mesatare vjetore ndryshojnë nga +25 C në korrik në +10 C në Janar. Sasia e reshjeve lëkundet rreth 1000mm në vit. Rrezatimi i gjatë diellor gjatë vitit është një nga pasuritë më të mëdha natyrore të qytetit. 200 ditët me diell në vit, nga të cilat mbi gjysma me temperaturë mbi 20 C, e bëjnë Durrësin një nga qëndrat më të ngrohta të Mesdheut. Mesatarja e temperaturës së ajrit arrin +18 C, ndërsa ajo e ujit 22 C.Deti Adriatik është një nga resurset natyrore të qytetit të Durrësit. Ujërat e Adriatikut janë të kaltra dhe të pastra. Kripësia luhatet 30-36%. I.4 Brënda në qytet Jeta ka një ritëm më të qetë sesa në plazhin e mbipopulluar. Përgjithësisht restorantet dhe lokalet janë përqëndruar te shëtitorja kryesore Taulantia : profili i klientelës që presin këto lokale dallohet që pa hyrë brënda. Kështu mund të gjeni atë që ju përshtatet më shumë. Më të rinjtë zgjedhin Torrën, nga veranda e të cilës mund të shijosh një perëndim magjik. Atmosfera në këtë vënd është tipike verore, muzika e lartë dhë të rinjtë që e frekuentojnë bëjnë të duket një nga lokalet më të preferuara. Përrëth Torrës Veneciane ndodhen disa bare mjaft interesante dhe tërheqëse për turistët dhe të rinjtë e qytetit si, London Towër, Sky, Elios, Angelo etj, të cilat shquhen për gjallërinë që ofrojnë sidomos gjatë muajve të verës.gjithashtu përgjatë shëtitores në Vollga ndodhen dhe një numër i konsiderueshëm restorantesh të cilat ofrojnë që nga ushqimet tradicionalë të vendit dhe deri te ato Italiane,Franceze,Greke etj,cka i bën turistët të ndihen vërtet mirë me shumllojshmërinë e gatimeve që ofrohet.ndër specialitetet e restoranteve në Durrës, është guzhina italiane, sidomos picat. Mund të përmëndim disa nga këto restorante si,piceria 4 Stinët, Kolombo,Rimini, Tetova etj.në këtë zonë nuk mund të lëmë pa 13

përmëndur edhe një nga bizneset që tërheq një numër të madh njerëzish gjatë gjithë vitit, si turistë edhe vëndas,lokali i akulloreve ose i quajtur ndryshe Gelateria. Edhe brëndësia e qytetit dhe ne vecanti zona e Plazhit, na ofron një numër të madh të bareve të restoranteve si dhe të hoteleve të ndryshme të cilat shërbejnë për vëndasit dhë turistët gjatë gjithë muajve të vitit. I.5 Ekonomia Ashtu sic e përmëndëm dhë pak më sipër qytëti bregdetar i Durrësit zë vëndin e dytë në Shqipëri jo vëtëm për numrin ë popullsisë por edhe për sa i përket zhvillimit ekonomik.deri në vitet 90 në ekonominë e qytetit vëndin kryesor e zinte prodhimi indrustrial i përfaqsuar nga disa ndërmarrje shtetërore, ndër të cilat do të përmëndim : Kantieri Detar i Ndërtimit të Anijeve,U E M,Fabrika e Duhanit,URT,Fabrika Kimike,Fabrika Plastike etj. Pas viteve 90 në kohën kur u rrëzua sistemi totalitar komunist në Shqipëri dhe u hapën dyert e demokracisë,shumica ee këtyrë ndërmarrjeve u mbyllën dhe u dëmtuan nga njerëzit,të cilët i plackitën dhë i shkatërruan këto vepra. Një pjesë e atyre që i shpëtuan rrënimit arritën të privatizoheshin dhe përbëjnë sot një pjesë të rëndësishme të ekomisë së këtij qyteti.disa prej këtyre veprave janë shndërruar në fabrika rrobaqepsie,të cilat punësojnë një numër të konsiderueshëm të grave dhe vajzave të qytetit. Në periudhën post komuniste ose të quajtur ndryshe Periudha e tranzicionit të tejzgjatur një zhvillim të madh kanë marrë disa dege të rëndesishme si turizmi, transporti, tregtia,ndërtimi ëtj. I.6 Plazhet e Durrësit Plazhet e Durrësit shtrihen nga Kepi i Rodonit deri të Shkëmbi i Kavajës.Këtu mund të përmëndim plazhin e madh, plazhi i Currilave, plazhi i Kallmit që ndodhet në perëndim të kodrës së Durrësit dhe është një plazh interesant dhe i virgjër, plazhi i Bisht Pallës, të cilët janë plazhe shkëmborë. Natyraliteti i plazhevë të Durrësit ndoshta po zhvlerësohet dita ditës për shkak të rrëmujës së ndërtimevë të bëra vitet e fundit. Përpos kësaj plazhet e Durrësit mund t'i shquajmë edhe për mbipopullim. Turistët më të shumtë, sipas statistikave janë ata që vijnë nga trojet kombëtare,ku numrin më të madh e zënë ata Kosovarë,Maqedonas etj. Mund të thuhet se zonat e plazheve ndajnë të njëjtat karakteristika të rërës dhe ujit të 14

detit, por gjithsesi zonat ë pushimit dallohen nga shtrënjtësia e hoteleve apo restoranteve të ndërtuar shumë afër plazhit. Gjithashtu dallohen edhe për komplëkset e mëdha të pushimit që janë disa dhe përfshijnë: hotelë, restorante,bare,diskoteka verore, pishina, qëndra argëtimi dhe lojrash të ndryshme. I.7 Hotelet Hotelet në Durrës dallohen për numrin e madh,për një komoditet të kënaqshëm,por shumica e tyre kanë kapacitete të vogla,gjë që redukton ofertën e tyre. Këto hotele ndahen në shumë të shtrënjta dhe normalë. Më shumë hotele të llojit të parë janë të përqëndruara në Golem ose në plazhin Iliria. Hotelet më të lira janë ato me pronarë shqiptarë jashtë kufijve(kosovarë ose Maqedonas), të dallueshme nga emrat e qyteteve prej nga vijnë, si Tetova, Gjilani,Prizreni,Kosova etj. Këto janë edhe disa nga hotelet më të shtrënjta në Durrës, edhe pse brënda tyre mund të gjesh dhoma me çmime të ndryshme. Hotel Green Park Adress:Lagja 13, Shkëmbi i Kavajës,Pranë NATO-s, Tel:+355 52 60072 +355 52 61206 Fax:++355 52 60072 dhoma:18 Hotel Benilva Adress:Lagja 13, Shkëmbi i Kavajës, Tel:+355 52 61140 +355 68 20 30400 Fax: dhoma:22 Hotel Vëllezërit Bajram Hotel Siega Adress:Lagja 13, Plazh, Adress:Rruga nacionale Durrës?Kavajë km2 Tël:00355/575 22929 Fax:00355/575 22928 Tel:0692083679 Fax: dhoma:28 dhoma: 8 Hotel Andi Hotel Kastrati Adress:Rruga nacionale Durrës - Kavajë km4 Adress:Mali Robit, Golem, Kavajë Tel:00355/5262321 Fax:00355/5262321 Tel:+355 579 22244 Fax:+355 579 22244 dhoma:10 Hotel Kosmira Kompleksi Turistik Bleart Adress:Plazhi Golëmit Kavajë Adress:Shkëmbi Kavajës, Durrës eël:00355 57922162 Fax:00355 57922162 Tel:00355 52 61026 Fax:00355 52 61192 dhoma: 21 dhoma:16 15

Pizzeri Restorant Pineta Adress:Rruga nacionalë Durrës-Golëm,Shkëmbi kavajës, Tel: cell Fax: Restorant Aragosta Adress:Lagja 1, Rruga taulantia Tel:+355 52 26477 Fax: Për sa i përket politikës së cmimeve, që këta hotelë përdorin nuk ka një politikë të organizuar apo dhe të mirkontrolluar nga autoritët, por cdo qëndër vendos cmimet në bazë të vëndodhjes apo dhe cilësisë së shërbimeve që ato ofrojnë. Ndonëse në shumë raste vihët re që edhe në ato hotele pak a shumë të të njëjtit nivel mund të ketë një disbalancë të madhe të cmimeve sic tregohet dhë në informacionin ë mëposhtëm. Kështu në Hotël Florida mund të marrësh një dhomë të mirë për mesatarisht 4000 lek nata, ose një dhomë jo shumë të mirë me katër shtretër për 2000 lek nata. Disa hotele të tjera nuk e perdorin këtë praktikë dhe nuk lëshojnë dhomat vizitorëvë të rastësishëm, pasi duan të ruajnë një klientelë fikse me te ardhura të sigurta si: Belinda, Pameba, Bënilva etj. Hotelet më të lira, ndërsa vijon përgjatë rrugës së plazhit janë të dallueshme që nga emrat e tyre; disa nuk kanë asnjë tabelë treguese, por janë fort të dallueshme ngritur rradhë buzë detit. Dhomat mund t'i gjeni për shumë lirë edhe sa për të kaluar natën, gjithsesi në shumicën e rasteve dhomat janë të pastra dhe me kushtët minimale. Përsa i përket restoranteve, emrat e hoteleve të mëdha ofrojnë ushqim të mirë, sidomos të guzhinës italiane dhe gatimeve të detit. Restorantet popullorë me emra patriotikë janë gjithashtu të shumtë, por nuk është e garantuar cilësia dhë pastërtia e ushqimit. I.8 Pishinat për modë apo nevojë? Komplekset e mëdha turistikë si Pameba, Belinda, Adriatiku, Blearti etj,përvec detit ofrojnë edhe pishina,të cilat frekuentohen shumë pavarësisht çmimeve të kripura (700-800 lek për person), pasi uji është i pastër dhë mjedisi më i zgjedhur.këto komplekse janë ato që tërhëeqin numrin më të madh të turistëve,sidomos të atyre që vijnë nga jashtë kufijve,për vëtë faktin që ofrojnë kushte 16

komode dhe të rehatshme. I.9 Pistat Janë të famshme Pistat në plazhin e Durrësit: në darkë ato kthehen në salla vallëzimi mbi det. Në plazhin Iliria gjënden dy pista: e Vogla dhe e Madhja. Pasi perëndon dielli buza e detit trasformohet në një shëtitore dhe pistat në këtë plazh janë dy nga vëndet ku ndalojnë pushuesit gjatë darkës. Pista e vogël është një mjedis i hapur dhë i këndshëm, ndërsa e Madhja është më e populluar. Në plazhin Teuta, ndodhet breshka ose një Pistë tjëtër e vogël, ku ka një lokal dhe restorant. Mbrëmjeve aty shkojnë më shumë turistët e ardhur nga periferitë dhe mjedisi është tipik. Një tjetër pistë po ndërtohet në shëtitoren e qytetit në Vollga,e cila do të përmbajë ambjente të ndryshme,shërbimi,argëtimi,komerciale etj. Kjo pistë për vetë faktin që ndodhet në një pozicion tepër të favorshëm,në një nga rrugët më të populluara të qytetit pritet të tërheqë një numër mjaft të madh turistësh,sidomos gjatë mbrëmjeve. I.10 Festat verore në Durrës Gjatë verës organizimet festive janë të zakonshme dhe të shumta në numër: zakonisht ato kanë profile te caktuara të muzikës, mjedisit dhe çmimesh. Zakonisht këto festa organizohen në fund-javë, pasi vizitorët më të shumtë vijnë nga kryeqyteti. Ato mund të zhvillohen në plazh, ose në afërsi të Malit të Robit.Organizimet të përditshme të ngjarjeve festivë organizohen gjatë pikut të sezonit turistik,ku cdo natë lokalet dhe baret e shumta të qytetit të Durrësit ofrojnë muzikë live për pushuesit.gjithashtu gjatë kësaj periudhe bëhen edh organizimëe nga Bashkia e qytetit si dhe nga institucione dhe televizione të ndryshme.këtu mund të përmëndim Natën e Bardhë, Panairin e Filmit, Miss Glob etj, të organizuara nga Bashkia e Durrësit si dhe Maratona e Këngës e organizuar nga TV Klan,apo koncerte dhe evenimente të tjera të ndryshme të cilat organizohen nga sipërmarrës dh institucione të ndryshme.këto evente dhe aktivitete e bëjnë qytëtin e Durrësit tërheqës dhe të këndshëm gjatë muajve të verës. I.11 Ku mund të zini vënd dhe të hani Restorantet Restorantet e mira dhe relativisht të shtrënjta janë ato që gatuajnë ushqime deti, 17

sidomos në zonën e Vollgës ku janë përqëndruar disa të tilla, si Orienti ; London Towër ; Kështjella, Rimini, 4Stinët, Benilva, Tetova,Kolombo, Belvedere, Gogo etj,dhe pak më tutje pranë brrylit ndodhet një nga restorantet më të njohura Aragosta. Ndërsa në plazh më të njohurat dhe te rregulltat janë Green Park, Canal Grandë, Queen, Benilva, (në afërsi të Shkëmbit të Kavajës); Belinda, Anë Deti (Golem) etj. Kreu II. C po ndodh më turizmin në qytetin e Durrësit sot? Qytetet bregdetare përgatiten për të pritur një fluks më të madh pushuesish në krahasim me një vit më pare. Edhe në qytetin e Durrësit pritshmëritë janë pozitive të vijnë më shumë,sesa vitin e shkuar dhe duke bërë të mundur rritjen e të ardhurave për këtë qytet. Ky qytet shquhet për sistem vlerash historike-kulturore unike dhe universale.një metropol bashkëkohor me zhvillim harmonik.rrugë kalimi kryesor i vëndit dhe i Ballkanit,një nyjë nevralgjike e burimeve parësore ekonomike. II.1 Durrësi, qyteti që pret mbi 250 mijë banorë të rinj Zonë e rëndësishme për turizëm masiv dhe cilësor,me një mjedis të qëndrueshëm e të mbrojtur. Qyteti nga viti në vit ka ardhur duke u zgjeruar. Pamja urbanistike e arkitekturore e tij ruan gjurmët e kohës. Karakteristike nga qyteti modern mbetet Rruga Tregtare e hapur fillimisht, në vitin 1927, pas rënies së tërmetit të vitit 1926. Dallohet për ndërtesat e stilit të arkitekturës italiane të fillimit të shek.xx. Sot qyteti ka rruge, sheshe, shëtitore, lungo mare, krahas ndërtesave të banimit e ambienteve argëtuese e shlodhëse në funksion të turizmit.turisti i huaj e vëndas ka se çfarë të shohë në qytetin tonë, përveç një akomodimi gjithnjë e më cilësorë. Shefi i zyrës së turizmit në bashkinë e Durrësit, thotë se megjithëse nuk shfrytëzohet e gjithë hapësira e vijës bregdetare të Durrësit për turizëm, pritt që vitin pasardhës të kët një fluks në rritje pushuesish,në krahasim me fluksin jo të kënaqshëm të vitit 2011 dhe 2012. Përllogaritja e numrit të turistëve që vizitojnë Durrësin, sidomos gjatë 18

sëzonit turistik bëhët e pamundur,kjo për shkak të informalitetit që ekziston. Sipas përllogaritjeve, fitimet vjetore nga turizmi në Durrës, arrijnë në rreth 50 milionë dollarë, ndërsa xhiroja është rreth 250 milionë dollarë. Shifrat e përllogaritura si për numrin e vizitorëve ashtu edhe të të ardhurave merren me rezerva dhe nuk janë tregues realë. II.2 Amfiteatri i qytetit atraksioni më I pëlqyer nga turistët Në portin detar të Durrësit ankorohen dhjetra tragete nga më të njohurat për udhëtimet turistike detare, të cilat sjellin mijëra turistë gjatë gjithë vitit. Ata janë më së shumti nga Gjermania, por dhe nga Anglia, Spanja, Irlanda, Franca, Belgjika, Sllovenia, Kroacia etj. Sipas bashkisë së durrësit: ardhja e këtyrë trageteve me turistë jo vetëm gjatë sezonit turistik, dëshmon se porti dhe qyteti i Durrësit hyjnë në itinerarin e njohur të udhëtimeve turistike në Mesdhe. Gjithashtu Porti i Durrësit garanton hyrjen e flukseve të tilla turistësh edhe në rastet kur ka patur flukse ditore.edhe qyteti i Durrësit ka arritur të sigurojë akomodimin dhe sitemimin e tyre nëpër hotelet e veta. Turistët vizitojnë qytetin njihën me të,me rrugët,shëtitoret,arkitekturën, me monumentet e kulturës: si amfiteatri, muri rrethues i Durrësit, rotonda etj. Amfiteatri është atraksioni më i vizituar dhe më i pëlqyër nga turistët,të cilët shprëhen më fjalët më të mira për këtë vepër madhështore. Sipas specialistëe të Sektorit Koordinim Zhvillimit pranë Bashkisë Durrës, përshtypjet e turistëve që vizitojnë qytetin janë të mira dhe largohen nga vëndi ynë me një tjetër mendim për Shqipërinë që ata thjesht e kishin dëgjuar dhe jo parë.. Ndër faktorët kryesorë që mundësojnë ardhjen e turistëve është fakti se qyteti ka pasuri të mëdha turistike, arkeologjike, historike, kulturore etj. Përveç kësaj,pasurive të Durrësit iu është bërë edhe një promovim i mirë kohët e fundit. Ndonësë ky lloj turizmi,i vizitave ditore nuk nuk mund të sjellë të ardhura të mëdha për faktin se qëndrimi është i shkurtër, shërben drejtpërdrejt si një mjet sensibilizimi,duke bërë të mundur ndryshimin e opinionit për vëndin tonë. Megjithatë këtu evidentohen një sërë problematikash si:mungesa e ciceronëvë,mungesa e materialeve shpjeguese dhe orientuese,mungesa e fletëpalosjeve etj. 19

II.3 Cilët janë faktorët që ndikojnë në zhvillimin e turizmit në Durrës? Durrësi është aktualisht qyteti dhe qëndra më e rëndësishmë turistike e shqipërisë. Disa nga faktorët që kanë favorizuar në zhvillimin e këtij sektori i cili siguron rrëth 1/3 e të ardhurave të përgjithshme janë: Tradita e qytetit të Durrësit në zhvillimin turistik. Turizmi në qytet i ka fillimet e tij më herët së ku do në Shqipëri dhe pikërisht në vitet 30 të shek të XX-të. Që në atë kohë në plazhet e Durrësit u ndërtuan dhe hotelet e para dhe 12 vilat e para turistikë. Durrësi ka histori dhe kulturë të lashtë dhe objekte arkeologjike që e bëjnë të quhet Kryeqyteti i arkeologjisë shqiptare. Durrësi është qëndër e rëndësishme arsimore. Durrësi është qëndër e rëndësishme social-kulturore. Durrësi ka zhvillim intelektual të konsiderueshëm Durrësi ka grup biznesi të fuqishëm Durrësi ka Universitetin ë tij. Roli i qytetit si port detar më i rëndësishëm i vëndit është një tjetër faktor i cili ndikon në zhvillimin e këtij sektori. Pothuajsë 85% ë transporti të mallrave dhe pasagjerëve të vëndit realizohen nga ky port. Afërsia e qytetit dhe e plazhit të tij me kryeqytëetin dhe qëndrat e tjera më të rëndësishme të vëndit ka bërë që qyteti të jetë qëndra turistike më shpejt e arritshme për shumicën e shqiptarëve. Gjëndja më e mirë e infrastukturës turistike në qytet në krahasim me të gjithë qëndrat e tjera konkurente. Në Durrës dhe zonën e tij të plazhit është investuar më shumë se kudo në fushën e turizmit. Ndër llojet e ndryshme të turizmit në durrës vëndin kryesor e zënë ai i banjove diellore, ujore dhe ranore. Kjo lidhet me kushtet optimale që krijon vetëm plazhi i durrësit me klimën e tij por dhe niveli i shërbimeve të ndryshme që ofrohen nga vëndasit për turizmin familjar. Rëndësi të vecantë për zhvillimin e turizmit dëetar në durrës luajnë turistët ditorë. Ata vijnë më së shumti nga tirana por edhe nga rrethina të tjera midis qytetit dhë kryeqytetit. 20

Kështu gjatë pikut të lëvizjes turistike vjetore në qytetin e Durrësit ( korrik gusht ) dhe vecanërisht në fundjavat e kësaj përiudhe, vetëm në zonën kryesore të turizmit, në atë të plazhit grumbullohen rreth 120000 mijë pushues ku sipas të dhënave rezulton që qyteti për momentin zotëron dhe kapacitetin më të madh turistik në vënd dhe konkuron dhe në raojn ndonëse me vështirësi. Ky kapacitet i lartë i turistëve vjen dhe si pasojë e një numri shumë të lartë të turistëve të ardhur nga kosova,që kohët e fundit ka marrë gjithnjë e më tepër emrin turizmi patriotik. Por përvec patriotizmit një rol të madh ka luajtur dhe vet zhvillimi i qytetit ndër vite dhe promovimi i lartë i bërë për atraktivitetet e tij në Kosovë dhe Maqedoni. Një rol tjetër tjëtër të vecantë për qytetin e Durrësit luan edhe turizmi tranzit. Kjo lidhet para së gjithash me praninë e portit më të madh në vënd. Nëpërmjet tij cdo ditë lëvizin me qindra njerëz midis Durrësit dhë portevë të tjera jashtë vëndit. Në mënyrë direkte apo indirekte kjo lëvizje jep efektet e saj turistike për zhvillimin e turizmit në vënd. II.4 Akomodimi Plazhi i Durrësit ofron një mundësi të mirë akomodimi për pushuesit, pasi vija bregdetare është mbushur me hotele luksozë. Gjithsesi, vihet re një problematikë e madhe në lidhje me çmimet. Pronarët e hoteleve ankohen se kanë një konkurrencë të pandershmë nga turizmi familjar. Në turizmin familjar sipas Bashkisë së qytetit ka një mesatare çmimësh prej 5 euro për krevat. Në hotele, sipas cilësisë, çmimet do të variojnë nga 10 euro në 40 euro. Në hotelet elitarë çmimet mund të arrijnë deri në 80 euro dhoma. II.5 Problematika Një nga problemet shqetësuese në plazhin e Durrësit, është ai i kanalizimeve dhe derdhjes së ujërave të zeza. Pritet që furnizimi me energji elektrike te jetë pa ndërprerje, në një kohë që problemi vazhdon që të jetë furnizimi me ujë të pijshëm. Aktualisht plazhi në sezonin turistik furnizohet një herë në ditë me ujë të pijshëm, në 21

një kohë premtimi i qeverisë ka qënë për furnizimin pa ndërprerje. Problem mbetet dhe punimi i rërës dhe pastrimi i plazhit,kjo për shkak të mungesës së mjeteve dhe fuqisë punëtore nga ana e Komunales Plazh,por edhe për mungesë të ndërgjegjes dhe përgjegjësisë së qytetarëve.në këtë aspekt më problematik mbetet plazhi i madh ndërsa plazhet e tjerë menaxhohen më lehtë. II.6 UNOPS-i, mbështetje për zhvillimin e turizmit në Durrës 14 Shkurt 2005 Ndër projektet e financuara në Durrës nga UNOPS-i evidentohet ndërtimi i tregut agroblektoral, qëndra e edukimit rinor në Krujë, gërmimet në amfiteatrin e Durrësit, përpilimi i hartës së rreziqeve arkeologjike, etj. Përgjegjësi i programit të zhvillimit njërëzor dhe koperacionit italian të UNOPS-it, Luciano Carrino, përveç projekteve në fushën e turizmit ka shprehur idenë që qarku i Durrësit të lidhet me rajone të ndryshme të Italisë, në kuadër të projektevë që përfshihen në programin PASARP. Një bashkëpunim i tillë është realizuar me rajonin e Markës në Itali, në kuadër të programit INTEREG II. Gjithsesi bashkëpunimi në fushën e turizmit është parë si një prioritet për faktin se ka të bëjë me zhvillimin e një sektori prioritar për Durrësin, duk pasur parasysh dhe problemet që ka aktualisht ky sektor. Mungesa e një ligji themelor për turizmin nuk krijon një ndarje të qartë të kompetencave ndërmjëet hallkave të ndryshme nga qëndra në bazë. Mungojnë qëndrat e informacionit për turistët dhe udhëtarët si dhe studimet e plota urbanistike për zonat turistike dhe nuk respektohet ligji për urbanistikën. Një problem tjetër është dhe ai i mungesës së një organizimi të mirë shtet privat. Si problem shumë shqetëses evidentohet dhe infrastruktura, ndërsa mungojnë sinjalizimet, ndriçimi rrugor etj. Në zonat turistike mungojnë ose është i amortizuar sistemi i kanalizimeve të ujërave të bardha dhe të zeza dhe aty dominojnë gropat septike. Po ashtu ka probleme me ujin e pijshëm dhe me energjinë. Sipas te dhënave zyrtare, rezulton se Durrësi ka 68,1 km bregdet, nga të cilat janë shfrytëzuar intensivisht vetëm 4.8 km.ndërtimi i një strategjie të re dhe me vlera për turizmin dhe mbështetja me projekte konkrete konsiderohet si një rrugë që do të çojë drejt një zhvillimi këtë sektor në qarkun e Durrësit 22

Gjithashtu UNOPS-i ka krijuar nje film dokumentar me qëllimin për të lancuar një fushatë marketingu për të promovuar turizmin në qytetin e Durrësit por dhe në atë të Krujës.I titulluar Kartolina nga Durrësi dhe Kruja dokumentari përmban pamjet më kryesore dhe piktoreske të dy qyteteteve.qëllimi I këtij dokumentari ishte përgatitja e një fushate marketingu për promovimin e turizmit në rajonin e Durrësit.Kopje të këtij filmi janë shpërndarë në panaire turizmi si brënda ashtu edhe jashtë vëndit.ndërsa në një fazë të dytë konsiderohet përkthimi I këtij dokumentri në tre gjuhë të huaja për ta bërë më të kuptueshëm jashtë vëndit. II.7 Projekti TURGRATE Projekti TURGRATE është një nga projektet fituese të Programit IPA Adriatic Cross border Cooperation 2007-2013 dhe mund te quhet pa frike projekt Strategjik sepse synon të ndërtojë burime të ndryshme turistike bazuar në zgjerimin e vlerave turistike dhe kulturore aktuale të territoreve partnere në projekt, duke i dhënë mundësi shteteve përfshirëse në projekt të promovohen në nivele të ndryshme turistësh e të garantojne qëndrim të këndshëm dhe pëlqyes duke dhënë më pas reagime të mundshme pozitive për mjedisin natyror duke i ofruar njëkohësisht edhe përmirësimin e cilësisë së shërbimit. II.7.1 Objektivat e përgjithshme të projektit Objektivat e përgjithshme të këtij projekti janë : rritja konkurueshmërisë Ndërkombetare të destinacioneve turistike pilote partnere të projektit, me anë te zbatimit te sistemit të ri të integruar për një menaxhim të qëndrueshëm të produktit turistik : ky sistem do te bazohet në përmirësimin e cilësisë të tregut orientuar në paketat turistike dhe vecanërisht duke theksuar mbrojtjen dhe zhvillimin e burimeve natyrore, rurale dhe kulturore. II.7.2 Cfarë presupozon të arrijë projekti? Ky projekt presupozon në: në krijimin e një rrjeti Transkufitar për të zhvilluar dhe përmirësuar bashkëpunimin territorial dhe fqinjësor, në ngritjen e një sistemi qeverisjeje të burimeve mjedisore natyrore dhe kulturore në nivel ndërkufitar të perherëshme, 23

në zhvillimin e konkurueshmërisë të një sistemi turistik sipas një kualifikimi dhe përmirësimi të shërbimit turistik në vëndet pilote, partnere të projektit, në promovimin e një procesi të vazhdueshëm me qëllim përmirësimin e cilësisë të turizmit, në terma të kërkesë-ofertës, operatorët turistikë, burimet lokale imazhin publik dhe kërkesat e marketingut dhe sistemit te komunikimit zgjerimin e zonës te operimit te operatorëve turistike lokale në nivel ndërkufitar, duke i favorizuar sektorin privat dhe atë publik njekohesisht përmirësimin dhe mbrojtjen e produkteve tipike lokale, pasuritë kulturore dhe promovimin e vlerave të dalluara të territorit pilot te partnereve në projekt zhvillimin dhe promovimin e jetës kulturore dhe valorizimin e qëndrave historike në shtetet partnere të projektit ; krahasimin e ofertave turistike, turizmin sezonal dhe përmirësimin e të mirave kulturore dhe arkeologjike. II.7.3 Aktivitete konkrete të projektit Aktivitete konkrete të projektit do të jenë: Realizimi takimeve me aktorë përfshirës në cështjet e turizmit, sëbashku në nivel ndërkufitar, perfshirjen e të gjithe zinxhirit te operatorëve turistikë për krijimin e sistemit të integruar të menaxhimit të produktit ndërkufitar bazuar si në shërbimet publike dhe ato private ; Përgatitja dhe ngritja e qëndrave të shërbimit turistik, të cilët do të jenë të afta për shërbimet te ndryshme të kualifikuara turistike dhe zgjerimin e standarteve të jeteses të komunitetit të përfshirë në cdo territor partner në projekt Planifikimi dhe vendosja e sinjalistikes turistike me qëllim individualizimin dhe promovimin e burimeve e shërbimeve lokale në nivel Ndërkufitar ; 24

Zbatimi mjeteve të zakonshme për të promovuar produktet të agrokulturës dhe ato artizanale, nën zinxhirin e krijuar të produkteve tipike në terrioret pilote. Këto mjete do të bazohen në : një analizë të produkteve tipike lokale nën territore pilote partnere të projektit dhe shkëmbimit të informacionit midis partnerëve, përcaktimi i shportës të produktit lokal tipik me konotacion territoret pilote partnere në projekt; përpunimi i vlerësimit të ciklit jetësor për cdo produkt të përzgjedhur ; përfundimi i procedurës të manaxhimit të markave te njëjta Ndërkufitare për produktet e përzgjedhura Identifikimi i një strukture pilote për tu pajisur me rregjistrimin në procesin e certifikimit te Ecolabel /Emas Programimi i një sistemi të ri novativ software-i me qëllim të racionalizojë dhe kualifikojë rrjetin e shërbimeve publike turistike Aktivitete konkrete për mbrojtjen e burimeve dhe pasurive kulturore Krijimi dhe promovimi i i alternativave të reja të produktit turistik Realizimi i Programeve të evenimenteve kulturore ( galeri arti, kërcimi dhe muzika, evenimente me qëllim shkëmbimin dhe promovimin e origjinës, kulturës, dhe traditës ) etj Ky projekt ka një shtrirje kohore tre(3) vjecare 2011-2013,vlera e të cilit është 220.000 euro.nga kjo vlere 85 % financohet nga IPA dhe 15 % nga Bashkia Durres.Për vitin 2012 vlera e financimit të akorduar ka qënë 2.200.000 lekë. II.8 Cfarë ka bërë Bashkia e Durrësit për turizmin? Bashkia e Durrësit nëpërmjet departamentit të Koordinim-Zhvillimit ka kryer një sërë veprimtarish për të tërhequr sa më tepër turistë II.8.1 Marrjen e informacionit të nevojshëm për mbarëvajtjen dhe ecurinë e sezonit turistik Kjo është realiziuar duke mbajtur kontakte të vazhdueshme nëpërmjet rrugës shkresore me: N.SH.K Durrës 25

N.K. Plazh Drejtoria Rajonale Monumenteve të Kulturës Drejtoria Rajonale e Kufirit dhe Migracionit Autoriteti Portual Durrës Departamenti Tatim Taksave Departamenti Kulturës II.8.2 Promovimin e turizmit Promovimi i turizmit për qytetin e Durrësit nga ana e Bashkisë është realizuar në sajë të bashkëpunimit dhe formave të ndryshme në aktivitete dhe evente si brënda dhe jashte vëndit. Organizimi i takimeve te dyanshme me qytetet shqiptare turistike si Ulqini dhe Struga me të cilët janë realizuar marrëveshje bashkëpunimi në fushën e turizimit dhe kulturës. Oganizimi i Konferences së Forumit të Qyteteve të Adriatikut dhe Jonit në Durrës për tre ditë. Në takime promovuese në Strugë në muajin qershor. Në organizmin e Panairit Ditët kosovare të biznesit Në panairin e Turizmit në Prishtinë-Kosovë Në Panairin Ndërkombëtar të Turizmit që u zhvillua në Londër(muaji nëntor) Në Panairin Ndërkombëtar të Turizmit që u zhvillua në Berlin(muaji mars) Në bashkëpunim me Drejtorinë e Kulturës u punua për aktivitetin e celjes së sezonit turistik Bashkëpunimi me Ministrinë Qarkun, Dhomen e Tregtisë: e Turizmit, Entin e Turizmit, Prefekturën, Eshtë dhënë informacion i vazhdueshëm Ministrisë së Turizmit, Agjencisë Kombëtare të Turizmit, Prefekturës, mbi masat e marra nga Bashkia për një sezon të suksesshëm turistik. 26

Në bazë të ligjit të Turizmit nr.9734 dt. 14.05.2007, në zbatim të neneve 15 dhe 16 i cili ngarkon organet e pushtetit vendor për hartimin e inventarit të burimeve turistike çdo 6 muaj, u hartua ky inventar dhe ju percoll Ministrisë, AKT dhe Prefekturës. Për përgatitjen e sezonit turistik Bashkia Durrës në bashkëpunim me Prefekturën,Këshillin e Qarkut,Universitetin A.Moisiu,dhomën e Tregëtisë dhe Industrisë organizoi seminare informuese për publikun për promovimin e vlerave historike dhe turistike të trevës së Durrësit,si dhe rritjen e nivelit të Turizmit në qytetin e Durrësit.Gjatë periudhës së Sezonit Turistik u organizuan shumë aktivitete të cilat u financuan nga Bashkia dhe Ministria e Kulturës,Turizmit,Rinisë e Sportit sic jane: 1-Festë Detit, 2-Festa e Ullirit, 3-Deti dhe arkeologjia, 4- Nata e bardhë e Durrësit 5-Koncert Una serata Romana i këngëtarit Kastriot Tusha, 6-Koncertet e Netëve të Verës, 7-Sofra Durrsake dhe Miss e Mister Durrësi, 8- Bilete për Shqipëri, 9-International Summer Film Festival (Festivali Ndërkombëtar veror i filmit ) Durrës, 10-G-3 format music, 11-Maratona e Kengës Popullore Qytetare,të miratuara edhe nga Këshilli artistik i qytetit me një vlerë prej 20 milione lekë Nga ana tjetër Ndërmarrjet lokale të qytetit si ajo komunale Durrës,Komunale Plazh,Ndërmarrja e Mirëmbajtjes së Rrugëve,Parku Urban,Pallati Kulturës Aleksandër Moisiu,Policia Bashkiake hartuan programe pune për përballimin me sukses të ketij sezoni në fushat përkatëse që ata mbulojnë, dhe duhet thënë që për këtë sezon puna e këtyre institucioneve ka qënë më e sukseshme. Ndricimi i qytetit ishte i plotë,pastrimi në qytet dhe në plazh përfshirë dhe Currila qe më i mirë,autobuzët urbanë funksionuan me orare më të zgjatura,koncertet në sheshin e shëtitores Taulantia, funksionuan më së miri dhe u ndoqën nga qytetarët e 27

vizitoret e shumtë. Sinjalistika rrugore qe në nivel të kënaqshëm pas punimeve që beri Ndërmarrja e Mirëmbajtjes, e cila në bashkëpunim me policinë rrugore siguruan koordinim dhe nuk pati probleme trafiku.po ashtu edhe puna e personelit te pallatit te kulturës gjatë te gjithë sezonit qe e vazhdueshme. Për subjektet që operojnë në zonën e plazhit janë dhëne 86 parcela 200 m2 nga 123 parcela të ndara gjjithsej për të gjithë zonen prej Urës Dajlanit deri në kufirin me bllokun ne Iliria. II.8.3 Masat e marra Bashkia Durreës në bashkëpunim me Qarkun Durrës dhe Autoritetin Portual kanë mundësuar realizimin e një sërë masash për mbarëvajtjen e turizmit në këtë qytet. Ne plazh funksionojnë kulla kontrolli dhe pika te ndërhyrjes së shpejtë, në raste aksidentesh detare. Eshtë arritur të bashkëpunohet me policinë me patrulla dhe mjete lundruese në det. Katër kullat e sigurisë janë të vendosura në çdo km të plazhit të madh. Nje kullë tjetër do të vendoset në plazhin e Currilave këtë vit. Në të gjithë gjatësinë e plazhit të madh, do të vendosen dushe për larjen e pushuesve. Janë ndërtuar 3 qëndra informacioni për pushuesit si dhe parkingje e tregje të reja. Departamenti i arkeologjisë ka realizuar botimin në anglisht te guidës së trashëgimisë kulturore, si dhe hapjen e dy adresave në internet mbi Durrësin arkeologjik. Departamenti i mbrojtjes së mjedisit në portin e Durrësit ka vendosur të marrë masa të forta ndaj të gjitha mjeteve lundruese në kuadër të çertifikimit te pastërtisë së zonës portuale nga ndotja e të gjitha llojeve. II.8.4 Qëllimet dhe objektivat e Bashkisë për Sektorin Turistik Qëllimi 1 Intergrimi i plotë i bashkisë me sistemet rajonale të transportit ndërkombëtar duke favorizuar zhvillimin e portit,si porta kryesore e korridoreve të zhvillimit. Objektivat: *Rritja e vëllimit të mallrave dhe numrit te pasagjerëve të transportuar nga porti i Durrësit. 28

Projektet: Ndërtimi i terminalit të ri të pasagjerëve. Ndërtimi i rrugës së re paralel me murin e portit. Ndërtimi i mjediseve të reja argëtuese, arsimore, kulturore dhe zbavitëse për qytetarët e Durrësit. Shtimi dhe përmiresimi i siperfaqeve të gjelbëra në qytet. Urbanizimi dhe integrimi me qytetin i komunitetit dhe zonës së Kënetës. Krijimi i një sistemi të shërbimeve sociale për të gjithë qytetarët në nevojë. Përmirësimi i infrastrukturës së transportit që lidh Durrësin me korridoret e zhvillimit. Qëllimi 2 Krijimi i një klime mbështetëse për të thithur e bërë biznes dhe rritur aftësitë konkurruese në rajon për bizneset e Durrësit Projektet: Krijimi i Këshillit konsultativ të bisnesit Pjesemarrja në panairet kombëtare, rajonale dhe ndërkombetare Objektivat: Rritja e fluksit turistik gjithvjetor nëpërmjet promovimit intesiv të potencialeve turistike dhe rritjes së standarteve të cilësisë së shërbimeve. Shtimi i numrit të investitorëve të huaj në Durrës që ofrojnë biznese, që shtojnë dukshëm vëndet e punës dhe mbështesin bizneset vëndase. Shtimi i hapësirave dhe kapaciteteve për zgjerimin dhe instalimin e bizneseve. Krijimi i një mjedisi dhe infrastrukture të favorshme për zhvillimin e turizmit elitar dhe masiv. Projektet: Rikonstruksion rrugës në Plazhin e Durrësit. 29