PLANI I BIZNESIT 1
Pse të planifikojmë? We should be concerned about the future because we will have to spend the rest of our lives there/charles Kettering/ Planifikimi është përgjegje në mosnjohjen e ardhmëris,në rreziqet e mundshme Failing to plan is planning to fail/ai i cili nuk planifikon,ai planifikon mossuksesin/ 2
Pergaditjet e planit të biznesit Çka është plani i biznesit,kush e përgadit si dhe kujt i shërben? Çka do të thotë për palët e treta plani i biznesit Informatat e nevojshme për përgatitje Struktura e një plani biznesi të mirë Hapat e zakonshëm për bërjen e një plani të biznesit Prezentimi i planit të biznesit 3
Qëllimi i planit të biznesit Njohja e punës në përgjithsi Parashtrimi i punës me faktet,pengesat Paramendimi i vizionit dhe njohja e bashkëpuntorëve me të Shmangëja e gabimeve të mundshme 4
Parashikimi i biznesit What business are we in?/cili është biznesi ynë/ Koncepti themelor/filozofia e afarizmit e orientuar kah blerësit/ Cila është në të vërtetë puna /biznesi/ i fotografistit? Çka në të vërtetë ai,,prodhon? 5
Si të planifikojmë Të planifikohet ajo që do të ndodh d.m.th realja I suksesshëm = i mirë + efikasitet Puna plani aktiviteti 6
Shkaqet e planit të biznesit Ndërmarrësi e vërteton iden e tij afariste-është një udhërëfyes për kryerjen e punëve Një dokument i shkruar për grupet tjera të interesuara (bankat, investitoret, bleresit) Aftësim i ndërmarrësit për afarizëm të suksesshëm 7
Mbështetja në planifikim tek ndërmarrjet e vogla Trajnimi si dhe aftësimi për të bërë biznes planin Ndihmat e dhënë nga këshilltari Doracakët për biznes plane: 1. Për idet e reja afariste 2. Për ndërmarrjet në rritje (me projekte) 3. Për ndërmarrjet industriale 4. Për me ndihmë ndërmarrjeve në vështërsi 8
Ndihma e këshilltarit Plotësimi i ideve afariste Zbulimi i dobësive dhe jopërshtatshmëria në ide Vërejtjet lidhur me optimizmin e tepruar për treg Këshillat lidhur me burimet e mundshme financiare Vlerësimet realiste si dhe projekcionet financiare Vlerësimi kritik i përmbajtjes si dhe i prezentimit të planit Këshillat lidhur me organizimin,lokacionin,ndarjen e punëve Këshillat lidhur me ofertën parnerve afarist 9
Përmbajtja e biznes planit 1 Analiza e afarizmit/pjesa narrative/ Përshkrimi i prodhimit Përshkrimi i tregut dhe blerësve potencial Konkurenca Strategjia e tregut Lokacioni, ndërtesat, paisjet, makinat Menaxhmenti dhe organizimi,prona Vlerësimi i rrezikut dhe planit kohor Përsoneli i punësuar 10
Përmbajtja e biznes planit 2 Projekcionet financiare Llogaritë e fitimit dhe humbjes Bilanci i rrjedhës së parasë Bilanci i gjendjes Pika e rentabilitetit dhe treguesit financiar 11
Angazhimi i punës kreative Në një plan biznesi të suksesshëm duhet të punohet 150-180 orë pune 1. Mbledhja e informatave 2. Analiza e informatave 3. Bërja e planit (25-30 faqe max) 4. Rregullimi i planit 5. Plotësimi i planit 12
Problemet në kulturën e planifikimit Zhvillimi i biznes planit nga ana e ndërmarrësit Plotësimi i biznes planit Kalimi prej planit fillestar të afarizmit në planifikim kontinual Kyçja e bashkëpuntorve në përgatitje e tij-komunikimi i hapur 13
Rregullat e shkruarjes se biznes planit Gjuhë e bukur dhe e qartë Përmisime në gabimet eventuale në shtypje Aplikimi i madhësis dhe formës së shkronjave Vëllim i arsyeshëm numrash/tabelat/ 14
Faqja e parë: Informacioni Shenja grafike (logo) e ndërmarrjes Titulli: plani i biznesit për /produktin/shërbimin) Emërtimi i ndërmarrjes (tel, fax, e-mail) Emri dhe mbiemri i ndërmarrsit-pronarit Datimi Klauzula për fshehtësin afariste të planit Personit/subjektit të cilit plani i është dedikuar 15
I Dega e veprimtarisë (1) A. Dega/veprimtaria Madhësia e tanishme e degës Subjektet kryesore të degës Faktorët kryesor të sukssesit afarist Parashikimi i rritjes,potencialit të tregut si dhe strukturës së tij Trendet e parashikuara në teknologji,trende,ligjëshmëri,ruajtjen e ambientit 16
Ndërmarrja, produkti/shërbimi B. NDËRMARRJA Data e regjistrimit,statusi juridikisht legal Themeluesit(pronarët,bashkëpronarët) Veprimtaria e ndërmarrjes(kryesorja,veprimt.plotësuese) Caqet e zhvillimit për 2-3 vitet e ardhshme 17
Produkti/shërbimi (3) C. PRODHIMI/SHËRBIMI Përshkrimi i prodhimit /shërbimit 1. Kërkesat që do ti plotëson 2. E veçanta/individualiteti 3. Shërbimet plotësuese 4. Vendi që zë në degë 5. Faza e zhvillimit të produktit/shërbimit Krahasimi me produktet e konkurencës Mundësit e mbrojtjes juridike të produktit 18
Kërkimi dhe analiza e tregut-1 A. Vendndodhja e tregut B. Përshkrimi/analiza e blerësve të mundshëm 1. Kush janë blersit,ndërsa kush janë shfrytzuesit e produktit/shërbimit 2. Shtrirja gjeografike e blerësve 3. Elementet qenësore të produktit për ta 4. Vendosja për blerje-faktorët 5. A është bërë veç porosia e produktit 19
Kërkimet, analiza e tregut-2 C. Caqet e tregut/segmentimi/niche 1. Madhësia e tregut(kosova,apo më gjërë) 2. Sjelljet e tregut në të kaluarën 3. Parashikimi i rritjës së tregut 4. Elementet kryesore të tregut/kufizimet për hyrje 5. Parashikimet për ndryshimet e mundshme në të ardhmën 6. Caqet e segmentimit të tregut 7. Planet për tregjet exportuese 20
III Kërkimet dhe analizat e tregut - 2 D. KONKURENCA 3-5 konkurentët kryesor Përparsitë dhe dobësitë e konkurentëve Ngjashmërit dhe dallimet me konkurentët Strategjia kryesore në treg e konkurencës Probabiliteti/mundësia e hyrjes së ndërmarrjeve të reja Fuqia e konkurencës nga jashtë. 21
Parashikimi i shitjes Parashikimi i shitjeve për 3-5 vjet është çelës i planit Vitin e parë plani bëhet çdo muaj Vitin e dytë dhe të tretë çdo kuartal Ky vlersim bëhet në sasi (Q) dhe vlerë (W) 22
III Zhvillimi dhe prodhimi Zhvillimi i produktit/teknologjisë Shkalla e zhvillimit të produktit Mundësitë e gjeneratës së re Blersit e rinj në bazë të përmisimit /diverzifikimit të produktit Zhvillimi i produktit në sistem zingjiror Mundësit e përmisimit teknologjik Mbrojtja e veçantis së produkteve 23
Lokacioni afarist Përzgjedhja e makrolokacionit (regjioni, vendi) Përzgjedhja e mikrolokacionit (hapsira, përparsitë dhe dobësitë) Pronësia e hapësirës (vetanake apo e huazuar) 24
Zhvillimi- prodhimtaria Operacionet e prodhimit 1. Vendimi për furnizim/kooperim ose prodhim 2. Skicimi i procesit të prodhimit Plani i furnizimit me lëndë të parë 1. Elementet kryesore të furnizimit 2. Përzgjedhja e furnitorve-fur.altrenativ 3. Organizimi i furnizimit dhe udhëheqja me rezerva 4. Kontrolla hyrëse e kualitetit të lëndës së parë dhe paisjeve 25
Hapësira afariste Nevojat e hapësirës(tani,për 3-5 vjet) Si të merret kjo hapësirë,nevojat e investimeve në rirregullim Aspektet financiare të menaxhimit të hapësirës 26
Prodhimi -3 F. Plani i pajimeve dhe makinave Përshkrimi i nevojave për pajime dhe makina Plani i furnizimit të pajimeve dhe makinave(mënyra) Aspektet financiare të menxhimit të makinave dhe paisjeve 27
Plani i punësimit të personelit Plani i punësimit për 3-5 vjet Mënyrat e punësimit: e rregullt (sipas marrveshjes) me afat të caktuar Shpërblimi i personelit,avancimi,aftësimi 28
Strategjia e shitjes Misioni i ndërmarrjes A.Formimi i çmimeve 1. Formimi i çmimeve,fitimi 2. Politika rreth zbritjes së çmimeve 3. Reagimi i konkurencës 4. Politika e modifikimit të çmimeve 5. Afati special i pagesës 29
Strategjia e shitjes Kanalet disrtributive Shitja komerciale, industriale, institucionale Mjetet e transportit (vetanake të nënkontraktuara) Frekuencat e shpërndarjës Personeli shitës 30
Reklama & promovimi Plani i realizimit të promovimit Parallogaritë për reklama Propaganda ekonomike (shpallja në shtyp, radio, tv) Ambalazha Katalogjet CD propaganda Shitjet promovuese Ekspozitat 31
Shërbimet pas shitjes Garancionet Rrjeti servisues Shërbimet tjera pas shitjes 32
Marketing Doing business without advertising is like winkling at the girl in the dark. You know what you are doing, but nobody else does. Stuart Britt 33
Menaxhmenti, organizimi, pronësia Prezentimi i ndërmarrsve dhe përcaktimi i roleve (funksioneve) Të arrituart e deritanishme (referencat) e ndërmarrësve Shpërblimi për menaxhmentin Organi mbikqyrës Expertët e jashtëm Politika e punësimit dhe aftësimi i personelit Struktura e pronësis në ndërmarrje 34
Projeksionet financiare-1 A. Përmbledhje e rezultateve financiare për 3/tri/vitet e fundit Përmbledhja e rezultateve financiare Analiza dhe vlerësimi i afarizmit dhe gjendjes B. Bilanci fillestar i ndërmarrjes Mjetet e nevojshme për fillim Mënyra e financimit të mjeteve fillestare 35
Projekcionet financiare - 2 C. Projekcionet financiare për 3-5 vite 1. Skenari i afarizmit(parashikimet) 2. Përllogaritja e fitimit dhe humbjes 3. Përllogaritja e rrjedhës së parasë 4. Përllogaritja e bilancit 5. Analiza dhe kontrolla e shpenzimeve 6. Vlerësimi i pikës së rentabilitetit 36
Parashikimet e projekcionit financiar Lëvizja e rezervave (lënda e parë, prodhimit) Pagesa e faturave si dhe pagesat vetanake Lëvizja e vëllimit të shitjes (sezona) Investimet fillestare dhe të mëvonshme në afarizëm Përllogaritja e amortizimit 37
Parashikimet e projekcionit financiar-2 Kamatat në kreditë e marra Mundsitë e shfrytëzimit të hapësirës dhe paisjeve Ngjarjet në treg (pjesëmarrja, çmimet, lirimet) Shitjet në tregje të ndryshme, ndryshimet në çmime 38
Analiza dhe vlersimi i rrezikut dhe problemet Vërtetimi se cilat janë mundësit e reziqeve dhe problemet në punë Vlersoni gjasat e përmbushjes së tyre Vlersoni gjasat e efekteve financiare gjegjësisht pasojat Pregaditja e planit në rast të problemeve eventuale 39
Plani kohor/afatet Aktivitetet kryesore të nevojshme Afati real i realizimit Bartësi i aktivitetit Mjetet e nevojshme Mundësit alternative 40
Shtojcat e planit të biznesit Skica e hapësirës Fotografitë e hapësirës afariste Detajet e analizës së tregut Skicimi i rrjedhës së prodhimit Qëllimi i shitjes/fitimi Përshkrimi teknik i prodhimit/shërbimeve/teknologji Fotografitë/Skicat e produktit 41
Shtojcat e planit të biznesit-2 Shembujt e reklamave Shembujt e shpalljeve Skema e organizimit Biografitë/Referencat Blerësit potencial/lista Kopja e kontratave Shënimet financiare për vitet e mëhershme Regjistri i paisjeve dhe furnitorve 42
Prezentimi i planit të biznesit A. Tërheqja e planit për treg Prezentimi i entuziazmit ndërmarrës, njohja e punës, dega, tregu, konkurenca, perspektiva, të veçantat e planit B. Lexueshmëria dhe dukja Forma dhe përmbajtja, dendësia, thuktësia, reale, gjatësia e zgjedhur, fotografitë e zgjedhura, tabelat, teksti 43
Puna e mundëshme dhe e premtuar Pa premtime të mëdha Paralajmrimi për rreziqet Përpunon të gjitha llojet e punëve 44
Prezentimi gojor Qëllimi i prezentimit të mirë Prezentimi i punës,ndërmarrësit,mundësit dhe njohuritë Rregullat e prezentimit të mirë gojor Hapësira ku bëhet prezentimi gojor Rëndësia e veshëmbathjes, body language shprehja e fëtyrës,të shprehurit Përdorimi dhe përzgjedhja e fjalëve Sjellje të kujdesshsme ndaj ndëgjuesve 45
Arsyet e mosrealizimit të planit Qëllimet joreale të ndërmarrësit Qëllimet e pamatura mirë Ndërrmarrësi nuk ka qenë i përkushtuar punës për arsye se ka pasur mundësi tjera Përvojat e pamjaftueshme në planifikim Jokuptueshmëria ose mosnjohja për reziqet e mundshme ose dobësit e ndërmarrjes Vlerësimi i tepërt i nevojave të konsumatorve 46
FALEMINDERIT! 47