Shoqata e kontabilistëve të çertifikuar dhe auditorëve të Kosovës Society of Certified Accountants and Auditors of Kosovo Auditim zgjidhjet P6 Data 11/10/2014
Detyra 1 (a) Standardi 260 i auditimit Komunikimi me Personat e Ngarkuar me Qeverisjen paraqet udhëzime lidhur me përgjegjësinë e auditorit për të komunikuar me personat e ngarkuar me qeverisjen në një organizatë lidhur me auditimin e pasqyrave financiare. Kërkohet: (i) (ii) (iii) Përshkruani DY përgjegjësi specifike të personave të ngarkuar me qeverisjen; (4 pikë) Shpjegoni KATËR shembuj të çështjeve që mund të komunikohen nga auditori personave të ngaruar me qeverisjen. (8 pikë) Përkufizoni mostrimin në auditim dhe shpjegoni metodat dhe teknikat e mostrimit. (8 pikë) Total = 20 pikë Zgjidhja (a) (i) Personat e ngarkuar me qeverisjen janë përgjegjës për mbikqyrjen e: udhëheqjen strategjike të entitetit obligimeve lidhur me llogaridhënjen e entitetit. Kjo përfshinë mbikqyrjen e procesit të raportimit financiar. promovimit të qeverisjes së mirë korporative themelimit dhe monitorimit të kontrolleve të brendshme pajtueshmërisë me ligjet dhe rregulloret e zbatueshme zbatimit të kontrolleve në parandalimin dhe zbulimin e mashtrimeve dhe gabimeve. (ii) Çështjet e përgjithshme që mund t I komunikohen personave të ngarkuar me qeverisjne sipas SNA 260: (1) Përgjegjësitë e auditorit lidhur me auditimin e pasqyrave financiare: Një deklaratë që auditori është përgjegjës për dhënien e një opinioni mbi pasqyrat financiare. Puna e auditorit është kryer në pajtueshmëri me SNA-të dhe në pajtueshmëri me ligjet dhe rregulloret. (2) Fushëveprimi dhe kohëzgjatja e planifikuar e auditimit Qasja e auditimit në vlerësimin e rrezikut të anomalive serioze, qoftë si rrjedhojë e mashtrimit ose gabimit. Qasjen e auditimit për sistemin e kontrollit të brendshëm dhe nëse do të ketë mbështetje në atë sistem. Kohën e auditimit të ndërmjetëm dhe përfundimtar, përfshirë afatin e raportimit. (3) Gjetjet kryesore nga auditimi Vështirësitë kryesore me të cilat është ballafaquar auditori, përfshrië vonesat në përftimin e informative nga menaxhmenti. Dobësitë materiale në kontrollet e brendshme dhe rekomandimet për përmirësime. Korrigjimet nga auditimi, të regjistruara ose jo nga entiteti që kanë ose jo efekt material mbi pasqyrat financiare të entitetit. Për shembull, bankrotimi i një konsumatori menjehere pas përfundimit të vitit do të rezultonte me korrigjim të pasqyrave financiare. (4) Një deklaratë mbi çështjet e pavarësisë që ndikojnë në auditim Se firma e auditimit ka siguruar se të gjithë anëtarët e ekipit të auditimit janë në pajtueshmëri me standardet etike të IFAC. 2
Se janë zbatuar masa mbrojtëse në rastet e identifikimit të ndonjë kërcënimi të pavarësisë. (b) Mostrimi në auditim përfshin zbatimin e procedurave të auditimit në më pak se 100 përqind të elementëve brenda një teprice llogarie ose të një kategorie të transaksioneve në mënyrë që të gjitha njësitë e popullatës prej nga nxirret mostra të kenë shanse të njëjta për t u zgjedhur. Një gjë e tillë i mundëson auditorit të përftojë dhe vlerësojë evidenca të auditimit mbi disa karakteristika të elementëve të zgjedhur, me qëllim që të formojë ose të ndihmohet në formimin e konkluzionit për popullatën prej të cilit është marrë mostra. SNK / ISA parashtron që auditorët 'duhet të zgjedhin elementë për mostra duke pritur që të gjitha njësive të mostrimit në popullatë t iu jepet një shans i njëjtë për zgjedhje'. Një gjë e tillë kërkon që të gjithë elementët në popullatë të kenë një shans të njëjtë për t u zgjedhur. Ekzistojnë disa metoda ose teknika të ndryshme të zgjedhjes. Zgjedhja e rastësishme e cila bën të sigurt se të gjithë elementët e një popullate kanë një shans të barabartë për t u zgjedhur, p. sh. nëpërmjet përdorimit të tabelave me numra të rastësishëm ose zgjedhjes së mostrave me anë të programeve kompjuterike. Zgjedhja sistematike ka të bëjë me zgjedhjen e elementëve duke përdorur një interval konstant midis zgjedhjeve, ku intervali i parë zgjidhet në mënyrë të rastësishme. Në rastet kur përdoret zgjedhja sistematike auditorët duhet të bëjnë të sigurt se popullata nuk është strukturuar në mënyrë të tillë që intervali i mostrimit të korrespondojë me një karakteristikë specifike të popullatës. Zgjedhja në mënyrë të çrregullt mund të jenë një alternativë ndaj teknikës së zgjedhjes së rastësishme por vetëm në rastet kur auditorët janë të kënaqur se mostra e përfaqëson të gjithë popullatën. Kjo metodë kërkon ushtrimin e kujdesit të duhur për të marrë masa kundër mundësisë për të bërë zgjedhje të anshme, për shembull kundër zgjedhjes së elementëve të cilët mund të lokalizohen lehtë, meqenëse ata mund të mos e përfaqësojnë popullatën. Kjo teknikë nuk duhet të përdoret në rastet kur auditorët janë duke kryer mostrim statistikor. Zgjedhja një pas një ose zgjedhja në bllok. Mostrimi një pas një mund të përdoret për të kontrolluar faktin nëse elementë të caktuar kanë karakteristika të veçanta. Për shembull një auditor mund të përdorë si mostër 50 çeqe që vijnë njëri pas tjetrit për të kontrolluar faktin nëse çeqet janë nënshkruar apo jo nga nënshkrues të autorizuar, në vend që të nxjerrë 50 çeqe të vetëm të shpërndarë gjatë gjithë vitit. Mostrimi një pas një megjithatë mund të nxjerrë në pah mostra të cilat nuk janë përfaqësuese të popullatës si një e tërë, sidomos në rastet kur gabimet kanë ndodhur vetëm për një pjesë të caktuar të periudhës, dhe për këtë arsye gabimet e gjetura nuk mund të quhen se i takojnë të gjithë pjesës së mbetur të popullatës. Mostrimi sipas njësisë monetare (MNjM). Kjo është një metodë zgjedhjeje e cila bën të sigurt se çdo euro e cila është pjesë e një popullate ka një shans të barabartë për t u zgjedhur dhe testuar. Mënyra se si punon MNjM ja tregohet në shembullin e mëposhtëm. Avantazhet e kësaj metode zgjedhjeje janë që kjo është e lehtë për t u përdorur në rastet kur auditimi ndihmohet nga kompjuterët, dhe që çdo element material i popullatës do të jetë automatikisht një mostër. Disavantazhet përfshijnë faktin që, në rast se nuk përdoren kompjuterët, zgjedhja e mostrave shpenzon shumë kohë dhe që MNjM ja nuk i trajton mirë gabimet e nënvlerësimeve të tepricave negative. 3
Detyra 2 Gjatë kryerjes së auditimit për pasuritë jo qarkulluese të kompanisë AHA sh.p.k. në 31 dhjetor 2013, kanë dalë në pah dy probleme. (a) Llogaritjet e kostos së punës direkte të bërë në fillim të vitit për ndërtimin e disa pasurive prej punonjësve të kompanisë kanë humbur aksidentalisht. Kostot e punës direkte janë 15,000. (b) Kompania ka pasur shpenzime të zhvillimit me vlerë 37,500 të cilat janë shpenzuar për zhvillimin e një produkti të ri i cili është i realizueshëm dhe prodhimi i të cilit pritet të fillojë vitin tjetër për të zgjatur për të paktën dhjetë vjet. Kostot e punës direkte për këtë qëllim janë 15,000. (c) Informacionet e tjera përkatëse financiare janë si vijon. Fitimi para tatimit 150,000 Blerjet e pasurive jo qarkulluese 199,500 Pasuritë e ndërtuara nga kompania 51,000 Pasuri jo - qarkulluese me vlerën neto të librit 1,000,000 Kërkohet (a) Renditni format e përgjithshme të rezervave që mund të përfshijnë auditorët në raportin e tyre dhe tregoni rrethanat në të cilat do të kishte qenë e përshtatshme secila formë. (10 pikë) (b) Tregoni nëse mendoni se për të dy rrethanat e shpjeguara më sipër do të ishte i përshtatshëm një raport i auditimit me rezervë, duke dhënë arsye për secilin rast. (12 pikë) (c) Nëse supozojmë se është e nevojshme të jepni një raport të auditimit që shpreh një opinion me rezervë për sa i takon rivlerësimit, hartoni seksionin e raporti përshkruan çështjet në fjalë (nuk iu kërkohet i gjithë raporti). (8 pikë) Total = 30 pikë Zgjidhja (a) SNA / ISA 701 Modifikimet e raportit të auditorit të pavarur sugjeron që auditorët mund të shprehin rezerva në opinionin e tyre të auditimit në dy rrethanat e mëposhtme: (i) Kufizimi i objektit gjatë ekzaminimeve të bëra prej auditorit; dhe (ii) Mosmarrëveshje për sa i takon trajtimit ose dhënies së shpjegimeve rreth një çështjeje në pasqyrat financiare (e cila përfshin pasiguri të vetvetishme). Për të dyja rrethanat mund të shtohen 'doza' të caktuara të rezervës në opinionin me rezervë: (i) Material por jo i përhapur, në rastet kur rrethanat rrjedhojë e të cilave është pasiguria ose mosmarrëveshja janë materiale por të kufizuara vetëm me një aspekt të veçantë të pasqyrave financiare, të tillë që nuk ka ndikim mbi vlerat e përgjithshme të pasqyrave financiare për të gjithë përdoruesit e mundshëm. Një gjë e tillë do të rezultojë në shtimin e rezervës me përjashtim të për sa i takon çështjes që shkakton kufizimin e objektit ose mosmarrëveshjes. (ii) Rezervat më serioze në të cilat shtrirja e pasigurisë ose mosmarrëveshjes është e tillë që efekti i saj mund të jetë i përhapur për të gjitha vlerat që përmbajnë pasqyrat financiare, pra pasqyrat financiare janë ose mund të jenë çorientuese. Një gjë e tillë do të rezultojnë në një refuzim për të dhënë opinionin (Kufizimi i objektit) ose opinion kundër (Mosmarrëveshje). 4
(b) Fakti nëse është e duhur dhënia e rezervave në opinionin e auditimit për dy rrethanat e përshkruara në pyetje, do të varet prej faktit nëse auditorët i konsiderojnë rrethanat të jenë materiale. Një element ka gjasa të konsiderohet material nga perspektiva e pasqyrave financiare të një kompanie në qoftë se mungesa, anomalia ose mos shpjegimi i elementit në fjalë nuk do të mundësonte të kuptuarin e duhur të këtyre pasqyrave nga ana e një përdoruesi të mundshëm. Ndërsa për disa çështje të auditimit materialiteti do të duhet të konsiderohet si një kushte absolut, zakonisht konsiderohet një kusht relativ. (i) Humbja e llogaritjeve të kostove të punës direkte gjatë ndërtimit të pasurive Humbja e regjistrave ku janë llogaritur shumat e shpenzuara për pasuritë e paraqitura në bilancin e gjendjes do të shkaktonte një kufizim të objektit të punës së auditorit. 15,000, e cila është vlera që kanë regjistrat e humbur, përfaqëson 29.4% të shpenzimeve të bëra gjatë vitit për ndërtimin e pasurive por vetëm 6% e totalit të pasurive jo - qarkullueses të blera rishtazi gjatë vitit dhe 1.5% e vlerës neto në libra të pasurive jo - qarkulluese. Shuma totale prej 15,000 përfaqëson 10% të fitimit para tatimit megjithatë, e parë si përqindje e vlerës së pasurive, dhe ajo që duhet të mbajnë parasysh me të vërtetë auditorët duhet të jetë materialiteti i të gjitha nën - ose mbi vlerësimeve të pasurive që çojnë në gabimin e 15,000 dhe jo vetë shuma totale. Meqenëse nuk ka rrethana të dyshimta të humbjes së këtyre regjistrave dhe meqenëse shifra e humbur duket arsyeshmërisht jo materiale për totalin pasurive të ndërtuara e parë gjithmonë nga perspektiva e evidencave të tjera të përftuara të auditimit, atëherë nuk ka gjasa që kjo çështje të jetë aq materiale sa të meritojë një rezervë në opinionin e auditimit. Megjithatë në qoftë se kanë humbur edhe regjistra të tjerë, auditorët do të mund të komentojnë mbi paaftësinë e drejtorëve për të mbajtur librat dhe regjistrat e duhur. (ii) Kostot e zhvillimit i janë debituar pasqyrës së të ardhurave Në këtë rast kemi të bëjmë me një mosmarrëveshje, meqenëse praktikat e mira të kontabilitetit ashtu siç parashtrohen prej SNK / IAS 38 kërkojnë që kostot e zhvillimit duhet të ngarkohen në pasqyrën e të ardhurave gjatë gjithë jetës së dobishme të produktit të cilit i takojnë. Mos veprimi në përputhje me SNK / IAS 38 nuk duket i justifikueshëm dhe mund të jetë material nëse krahasohet me shifrën e raportuar të fitimit para tatimit për vitin, për arsye se është 22.5% e kësaj shifre. Megjithëse, ky nën - vlerësim i fitimit (dhe përkatësisht mbi - vlerësim i rezervave të pa - shpërndashme) është material për pasqyrat financiare, me sa duket nuk ka gjasa të jetë i përhapur dhe për këtë arsye shtimi i një 'me përjashtim të ' ndaj opinionit pa rezervë duket se është gjëja e përshtatshme për t u bërë. (c) Fragmente te raportit të auditimit me rezervë 'Siç edhe shpjegohet në shënimin shpjegues... kostot e zhvillimit që i takojnë një produkti të ri i janë ngarkuar krejtësisht fitimit në vend që të shpërndaheshin gjatë gjithë jetës së dobishme të produktit siç edhe kërkohet nga SNK / IAS 38; të vepruarit në këtë mënyrë zvogëlon tatimin para dhe pas fitimit për vitin e kontabilitetit për 37,500. Me përjashtim të... ' 5
Detyra 3 (a) Si pjesë e punës tuaj si auditor i jashtëm, gjatë rishikimit të programit të auditimit për pasuritë joqarkulluese që kishte përpiluar auditori i brendshëm i entitetit që auditoni, ju keni vërejtur se baza e testimit që përdorin ata është një mostër e faturave të blerjes. Ata e përdorin këtë mostër për të testuar regjistrimet në listën (regjistrin) e pasurive dhe për të azhurnuar lëvizjet në buxhetin vjetor. Kërkohet: (i) Shpjegoni pse ky nuk është test i mirë për të testuar plotësinë; (3 pikë) (ii) Përshkruani një test më të përshtatshëm të auditimit për të testuar plotësinë e pasurive joqarkulluese, përfshirë regjistrin e pasurive joqarkulluese. (5 pikë) (b) SNA / ISA 610 Mbajtja parasysh e punës së auditimit të brendshëm parashtron që si pjesë e procedurave të tyre të planifikimit, auditorët duhet të 'mbajnë parasysh aktivitetet e auditimit të brendshëm dhe efektet e tyre, në rast se ka të tilla, mbi procedurat e auditimit të jashtëm'. Kërkohet: Numëroni dhe shpjegoni çështjet që duhet të vlerësohen nga auditori i jashtëm para se të mbështetet në punën e auditorit të brendshëm. (8 pikë) (c) (i) Përkufizoni një test të kontrollit dhe një test thelbësor ; (2 pikë) (ii) Përshkruani një test të kontrollit dhe një procedurë thelbësore lidhur me faturimet e shitjes. (2 pikë) Total = 20 pikë Zgjidhja a) (i) Kujdes i theksuar duhet të kemi në përzgjedhjen e pikës fillestare për testim në auditim. Testi të cilin auditorët e brendshëm e kanë kryer duke e përzgjedhur një mostër të faturave të blerjes për të testuar regjistrin e pasurive joqarkulluese dhe për të testuar azhurnimin e lëvizjeve në buxhetin vjetor, ofron dëshmi të pakta se buxheti dhe regjistri përputhen me faturat e lëshuara. Prandaj nuk është test i mirë për të dëshmuar plotësinë e faturave të blerjes dhe kështu të regjistrimeve në buxhet. Përveç kësaj, faturat e blerjes janë lëshuar nga furnitorë të ndryshëm dhe nuk ka ndonjë numër serik të përbashkët për të mundësuar kompaninë të sigurojë se të gjitha blerjet janë regjistruar në kontabilitet. (ii) Një test më i përshtatshëm do të ishte përzgjedhja e mostrës nga fletëpranimet e mallit, pasi që ky document është momenti kur entiteti e njeh detyrimin dhe në çfardo rasti ky document përdoret pëe të azhurnuar buxhetin e pasurive joqarkulluese. Me fjalë tjera, është me rëndësi të identifikohet objektivi juaj i auditimit dhe pastaj të vendoset në çfarë mostre do të ishte më e përshtatshme të kryhen testet për të përmbushur objektivën. Fletëpranimet do të mund të gjurmoheshin deri tek faturat e regjistrura për të siguruar se faturat janë të plota dhe se regjistrimet në regjistrin e pasurive joqarkulluese janë të plota. 6
Një test tjetër i përshtatshëm do të ishte përzgjedhja e një mostre të pasurive joqarkulluese të cilat do të mund të inspektoheshin në fabrikë dhe pastaj të gjurmohen deri te regjistri i pasurive joqarkulluese për të identifikuar nëse ato: Janë përfshirë në regjistër Janë shënuar në buxhet Janë paguar duke i ndjekur nga fatura e blerjes deri te pagesa. b) Trajnimi dhe aftësitë - A kanë pasur auditorë të brendshëm trajnime teknologjike të mjaftueshme dhe të përshtatshme për të kryer punën? A janë të aftë auditorët e brendshëm? Mbikëqyrja - A mbikëqyret, rishikohet dhe dokumentohet siç duhet puna e asistentëve? Evidencat - A janë evidencat e përftuara të auditimit të mjaftueshme dhe të përshtatshme për të ofruar kështu një bazë të arsyeshme për përfundimet e arritura? Përfundimet - A janë të përshtatshme përfundimet e arritura, duke pasur parasysh rrethanat? Raportet - A janë raportet e përgatitura nga auditimi i brendshëm konsistente me rezultatet e punës së kryer? Çështjet e pazakonshme - A janë zgjidhur siç duhet prej auditimit të brendshëm çështjet e pazakonshme ose përjashtimet që kanë dalë në pah? Planifikimi - A duhet të bëhen ndryshime në planin e auditimit të jashtëm si rezultat i çështjeve të identifikuara nga auditimi i brendshëm? Testimi - A është testuar mjaftueshëm prej auditorit të jashtëm puna e auditimit të brendshëm për të konfirmuar kështu përshtatshmërinë e punës në fjalë? c) (i) Testet e kontrollit testojnë efektivitetin e operimit të kontrolleve në prandalimin, zbulimin dhe korrigjimin e anomalive material. Procedurat thelbësore kanë synim të zbulojnë anomalitë materiale në nivel të pohimeve. Ato përfshijnë testet e detajeve të transaksioneve, gjendjeve të llogarive dhe shpalosjeve dhe procedurat analitike. (ii) Shembulli i testeve të kontrollit mbi faturimet e shitjeve: - Inspektimi i sekuencës numerike të faturave të shitjes, nëse ka ndërprerje, bisedoni me menaxhmentin lidhur me faturat që mungojnë. Rishikoni një mostër të faturave të shitjes për dëshmi të auditorizimit nga personi përgjegjës nëse është lejuar ndonjë zbritje nga shitjet. Inspektoni një ekstrakt të konsumatorëve për dëshmi të përgatitjes së rregullt. Shembull i procedurave thelbësore mbi faturimin e shitjeve: Përzgjedhni një mostër nga fletdërgesat para dhe pas vitit dhe ndjekni në faturat para dhe pas vitit për të siguruar se prerja është aplikuar në mënyrë të duhur. Kryeni një procedurë analitike të shitjeve mujore, krahasoni trended dhe diksutoni luhatjet domethënëse me menaxhmentin. Rishikoni notat (deftesat) e kreditit pas fundit të vitit për të identifikuar nëse duhet të eliminohet ndonjë shitje para fundit të vitit. 7
Detyra 4 Jeni angazhuar në auditimin e pasqyrave financiare sipas SNRF për vitin që përfundon me 31 dhjetort 2013 të kompanisë Panini shpk, një prodhues i lodrave. Asistentët tuaj ju kanë ofruar informata në vijim: I. Kompania nuk i trajton në kontabilitet stoqet e dala jashtë përdorimit dhe vonesat në llogaritë e arkëtueshme; menaxhmenti këmbëngul se të gjitha materialet dikur përdoren, të gjitha stoqet dikur shiten dhe të gjitha llogaritë dikur do të mbledhen. II. Pasqyra e poizicionit financiar përfshinë kosto të kapitalizuara të zhvillimit në vlerë prej EUR 350,000. Këto janë kosto të ndodhura për të zhvilluar një linjë të re të lodrave. Lodrat do të prodhihen në vitin e ardhshëm financiar, duke supozuar në përfundimin e suksesshëm të studimit të fizibilitetit. Kërkohet: (a) Analizoni çështjet e mësipërme dhe shpjegoni nëse trajtimi është i duhur ose nuk është i duhur. (5 pikë) (b) Shpjegoni ndryshimin në mes të auditimit të ndërmjetëm dhe përfundimtar. (5 pikë) Zgjidhja Total = 10 pikë I. SNK 2-Stoqet: Kosto e stoqeve mund të mos jetë e rikuperueshme nëse ato stoqe janë të dëmtuara, nëse pjesëerisht ose plotësisht bëhen të papërdorshme ose nëse çmimi i tyre i shitjes bie. Kosto e stoqeve po ashtu mund të mos rikuperohet nëse kosto e vlerësuar e përfundimit të tyre është rritur. Praktika e shlyerjes së stoqeve ose sjelljes në nën kosto pra në vlerën neto të realizueshme është praktikë konsistente me këndvështrimin se pasuritë nuk duhet të barten në vlerë më të lartë se vlera që pritet të realizohet. SNK 2 kërkon që, Shuma e çfardo shlyerje të stoqeve në vlerën e tyre të realizueshme dhe të gjitha huumbjet nga stoqet duhet të njihen si shpenzim në periudhën në të cilën kga ndodhur shyerja ose humbja. Prandaj argumenti i menaxhmentit nuk është i vlefshëm. II. Të arkëtueshmet sipas SNK 39, maten sipas kostos së tyre të amortizuar prandaj llogaritë e arkëtueshme i nënshtrohen dëmtimit duke përdrorur rregullat e SNK 39. Entiteti në fund të secilës periudhë duhet të vlerësoj nëse ka ndonjë dëshmi objective se një pasuri financiare e matur sipas kostos së amortizuar do të jetë dëmtuar. Neë ekziston një dëshmi e tillë, entiteti duhet të përcaktojë humbjen nga ky dëmtim. Nëse ka dëshmi objective se ka pasur një humbje nga dëmtimi, shuma bartëse e një pasurie financiare duhet të zvogëlohet ose direkt ose përmes përdorimit të një llogarie të lejimit. Prandaj argumenti i menaxhmentit mund të mos jetë i vërtetë. Duhet të kryhet punë shtesë. Kosto e zhvillimit pasi që studimi i fizibilitetit nuk ka përfunsuar, ata nuk mund ta kapitalizojnë këtë kosto. SNK 38, Pasuritë e patrupëzuara thekson se një pasuri e patrupëzuar që rezulton nga zhvillimi (ose nga faza e zhvillimit të një projekti të brendshëm) duhet të njihet nëse dhe vetëm nëse entiteti mund të demonstrojë të gjitha të mëposhtment: (a) Është kryer fizibiltieti për përfundimin e një pasurie të patrupëzuar në mënyrë që ai të jetë i gatshëm për shitje.etj 8
(b) Ndryshimi në mes të auditimit të ndërmjetëm dhe përfundimtar Auditimi i ndërmjetëm Është ajo pjesë e auditimit që ndodhë para fundit të vitit. Auditori përdor auditimin e ndërmjetëm për të kryer procedura të cilat do të ishte vështirë të kryeheshin në fund të vitit për shkak të presionit të kohës. Nuk ka kërkesa për të kryer auditim të ndërmjetëm; faktorët që duhet të konsiderohen nëse të ndërmerret një auditim i ndërmjetëm varen nga madhësia dhe kompleksiteti i kompanisë së bashku me efektivitetin e kontrolleve të brendshme. Procedurat tipike që ndërmerren gjatë një auditimi të ndërmjetëm përfshijnë dokumentimin dhe testimin e kontrolleve të brendshme, testimin e transaksioneve të të hyrava dhe shpenzimeve, identifikimin e problemeve të mundshme të cilat mund të ndikojnë në punën e auditimit përfundimtar. Auditimi përfundimtar Do të ndodhë pas fundit të vitit dhe përfundon me dhënien e opinionit nga auditori mbi pasqyrat financiare për tërë vitin që i nënshtrohet auditimit. Është me rëndësi të theksohet se opinioni përfundimtar merr parasysh konkludimet e formuar në të dy fazat edhe të ndërmjetme edhe përfundimtare. Puna tipike që kryeht në auditimin përfundimtar përfshinë ndjekjen e punëve pas numërimit të stoqeve, përftimi i konfirmimeve nga palët e treta, rishikimi analitik të shifrave në pasqyrat financiare, procedurat thelbësore në gjendjet e llogarive dhe transaksione, rishikimi i ngjarjeve pas datës së raportimit dhe rishikimi i supozimit të vijimësisë. 9
Detyra 5 Firma juaj është angazhuar të auditojë pasqyrat financiare të Aurora SHA, një kompani e madhe e shitjes me pakicë. Ju jeni menaxher i auditimit dhe jeni në proces të vlerësimi të rrezikut të kontrollit. Mirëpo para këtij vlerësim ju duhet të përftoni njohuri për mjedisin e kontrollit të kompanisë. Kërkohet: a) Identifikoni faktorët e mjedisit të kontrollit të cilët ndikojnë në efektivitetin e procedurave dhe politikave specifike. (15 pikë) b) Për faktorët e identifikuar të mjedisit të kontrollit, përshkuani përbërësit të cilët kanë rëndësi për ju. (5 pikë) Zgjidhja Total = 20 pikë Mjedisi i kontrollit përfshinë elementet në vijim: Komunikimi dhe zbatimi i integritetit dhe vlerave etike Efektiviteti i kontrolleve nuk mund të jetë mbi integritetin dhe vlerat etike të njerëzve që i kanë krijuar ato, administruar dhe monitoruar. Integriteti dhe sjellja profesionale janë product i standardeve etike të entitetit, si komunikohen ato dhe si fuqizohen. Fuqizimi i integritetit dhe vlerave etike përfshinë, për shembull, veprimet e menxhmentit për të eliminuar ose parandaluar nxitjet ose joshjet që shtyjnë personelin të përfshihen në vepra të pandershme, joligjore ose joetike. Komunikimi i politikave të entitetit për integritetin dhe vlerat etike mund të përfshijë komunikimin e standardeve të sjelljes për personelin përmes deklaratave të politikave dhe kodeve të sjelljes. Zotimi për kompetencën Kompetenca është njohuria dhe aftësitë e nevojshme për të kryer detyrat që definojnë punën e individit. Pjesëmarrja nga personat e ngarkuar me qeverisjen Ndërgjegja e entitetit për kontrollet ndikohet në masë të madhe nga personat e ngarkuar me qeverisjen. Rëndësia e përgjegjësive të personva të ngarkuar me qeverisjen është e paraqitur në kodet e praktikave dhe në ligjet dhe rregulloret ose në udhëuesit e përpiluar për personat e ngarkuar me qeverisjen. Përgjegjësi tjera të këtyre personave përfshijnë mbikqyrjen e dizajnit dhe efektivitetit të operacioneve, të procedurave të kallzimtarëve dhe proceset e rishikimit të efektivitetit të kontrolleve të brenshme të entitetit. Filozofia e menaxhmentit dhe stili i operimit Filozofia e menaxhmentit dhe stili i operimit përmbanë një gamë të gjërë të karakteristikave. Për shembull, sjelljet e menaxhmentit dhe veprimet e tij ndaj raportimit financiar mund të manifestohen përmes përzgjedhjes së politikave agresive ose conservative të raportimit financiar, ose përmes ndërgjegjës dhe konservatizmit përmes të cilave janë zhvilluar politikat. Struktura organizative Themelimi i nj structure relevante organizative përfshinë kosnderimin e fushave kyçe të autoritetit dhe përgjegjësisë dhe vijave të përshtatshme të raportimit. Përshtatshmëria e strukturës organizative të entitetit varet pjesërisht nga madhësia dhe natyra e saj. CAktimi i autoritetit dhe përgjegjësisë 10
Caktimi i autoritetit dhe përgjegjësisë mund të përfshijë politika lidhur me praktikat e biznesit, njohurinë dhe paërvojën e personelit kyç dhe burimet e ofruara për të kryer këto detyra. Përveç kësaj, mund të përfshijë politika dhe komunikime të drejtuara për të siguruar se i gjithë personeli kupton objektivat e entitetit, të dijnë se si bashkëveprojnë veprimet individuale dhe si kontribuojnë në objektivat e entitetit dhe përcaktojnë se për cilat aktivitete ata janë përgjegjës. Politikat dhe praktikat e burimeve njerëzore Politikat dhe praktikat e burimeve njerëzore shpesh demonstrojnë çështje të rëndësishme lidhur me ndërgjegjën e entitetiti për kontrolle. Për shembull, standardet për rekrutimin e personave më të kualifikuar me theks në shkollimin, përvojën e mëparshme të punës, të arrituar në të kaluarën, dëshmi mbi sjelljet etike demonstrojnë zotimin e entietit që të punësojnë persona të besueshëm dhe kompetent. Politikat e trajnimit për personelin ilustrojnë nivel të performancës dhe sjelljes. Ngritja në detyrë që udhëhiqet nga vlerësimi i performancës demonstron zotimin e entitetit për të avancuar njerëzit e kompanisë në nivele më të larta të përgjegjësisë. 11